29 Eylül 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

u m h u r i yet I 8 İtiCİ Vll SaVI l 6 I 5 I İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: tstanbul No 246 PdZlirteSİ 2 9 EVİÛİ I 9 4 1 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısnu: 24299 24290 S I N EM A Türkiyenin en büyük Sinema ve Moda mecmuası İkinci sayısı BUGÜN çıktı. Bütün sinema meraklıla»2>u mecmuayı zevkle t a k î ^ e ^ o r . Çıkaran: ÜLKİiTnÇlB YTJRDÜ Alman harb tebliği Moskovaya büyük bir hava akını Kremlin müesseseleri ciddî hasara uğradı Leningrad önlerinde ki Alman ağır bataryaları Kronştada ateş açtı, harb gemilerinde yangınlar çıktı Alman hava kuvvetleri tarafından ağır surette bombardıman edildiği bildirilen Moskovada Kremlin sarayı ve etrafındaki müessesatm havadan gorünüsü Irandaki Alman Slçisi ve tehaası şehrimizde İtalyan sefirile 470 kişilik bir kafile de dün Ankaraya gelerek Istanbula hareket etti Tarihteki uzun harblcre birnaziremi? fSovyet harb ı I tebliği ' 1914 harhi başladığı zaman, gazetelerde miitalea yüriiten askerî ve siyasî muİstanbul 28 (a a.) Irandan dönmekte olan Almanyaharrirler, heraen hep bir ağizdan şöyle nm Tahran büyuk e'çisi Ette! ile Alman kolonisınden 474 jrazmışlar: kişıden mürekkeb kahle bu sabah saat 8,30 da hususî tren Bu harb uzun süremez. Göreceksile şehrimize gelmis'er ve Haydarpaşada Alman başkonsoMoskovaya yapılan büyük bir niz, birkaç hafla. biletnediniz birkaç aya losıle Alman kolonisi tarafından karşılanmışlardır. hava hücumu kadar sulh imzalanacak! Bunlarla beraber Bulgarıstanın Tahran maslahatgüzarı Bu askerî ve siyasî iddialann hakikaBerlin 28 (a a ) Alman savaş tayDımitrı Dofinof da şehrimize gelmiştır. yareleri dün gece yeniden Moskovaya te ne dereceye kadar uyduğunu, dünya İtalyan sefiri ve tebaası taarruz ederek askerî ehemmiyetteki efkân umumi \esi, 10 birinciteşrın 1918 Ankaradan geçti hedeflerde müteaddid yangınlar çıkargünü anladı. Umumî Harb tam dört seAnkara 28 (a a.) Italyanın Tahran mıslardır. ne. iki ay \e altı giin sürmüştü. büyük elçisi elçüik erkânıle İrandaki Moskovaya yapılan son hava akmla939 eylulündc, Alman askeri Polonİtalyan tebasmdan 470 kisilık bir kannda hasara uğrayan askrî veya askerî ya hududunu geçtiği zaman ileri süriifıle bugun 14,50 tren.b Eızurumdan mahiyetteki hedefler arasında Bo'şaya len tahminler, öbiır seferki gibi nikbin Suriyede Hür Fransız Başkumandanı (Arkası sahife 3 sütun 6 da Dorogomilovskya uzerinde Kiyef garı da değildi. Gazctelerde fikir jürüten muGeneral Catroux vardır ki bu gara müteaddid bombalar harrirler, hemen her memlekette ajni isabet etmiştir. Kiyef garı, Moskovadan kanaati açığa vuruyorlardı: Moskova 28 (a a.) Öğleüzeri neş Briamsk yolile Kiyefe giden ve cenub Bu harb uzun sürecckî da başhca münakale hatlarından biri redılmış olan tebhğin ılâvesıdır: 939 eylul başlangıcından 1941 eylul Son yedi gün zarfırda Kızılordunun olan çıfte ?im«ndifer yolunun basladtğı • sonuna kadar geçen 106 haftayı bir gözcüzütamları garb niıntakasında duş istasyondur. önüne getirecek olursak, 29 eylul 1941 manla harbetmışler ve ona ağır zaTiverskoya geçidile Kremlin tesisatı de, yani bu gün, Uâhî bir mucize vuku yiat verdırerek mustahkem mevzılerin da ciddî hasara uğramışür. Taarruzlar bulup da dovüşen milletler birdenbire den çıkarmışlardır. Düşmanın 18 bö nakliyatta büyük zorluklar çıkarmakta banssalar bile, yukanki iddiayı müdaluğü imha edılmiş ve bunlar, muha ve laşeye rrâni olmaktadır. faa eden muharrirlere hak vermemir rebe meydanında 2300 maktul, İS tank, B?tınlan Rus Remileri icab eder. 106 hafta müddetle karalan. muhimmat dolu 41 kamyon bırakmışBerlin 28 (a.a.) D.NB. ajansının bavalan ve denizleri altiist eden bir lardır. Duşmamn 10 sipe* havan topu aldığı bir habere göre Ösel adası açıkharb, şüphesiz ki kimse tarafından çabataryası tahrib edilmiştir. larında Alman tayyareleri kendi silâhbuk bitmiş sayılamıyacaktır. Bir çok Alman askeri esir edilmiş larile serı bir Sovyet botunu tahrib etŞam 28 (a a.) Ortaşark hür Halbuki bu gün, yani 29 eylul 1941 (Arkası sahife 3 sütun 3 te misler ve bir ihrac tesebbüsü esnasınFransız kuvvetleri başkumandanı de, milletleri banstırabilecek ilâhî bir Berlin 28 (a a.) D. N. B. ajansıTahran 29 (a.a.) Eskx İran Şahı, General Catroux. sırf harb vazıveda Sovyetlerin icleri asker dolu sekız mucizenin \oiku bulmıyacağına emin nin bildırdığine göre, Moravya ve Bodün Benderabbasa hareket etmiştir. Saltinden mütevellıd bazı takyıdat 1 e 1 nakliye gemisıni batırmıslardır. bulunuyoruz. Harb, önümüzdeki günler hemya Başvekıli Elıas, hiyaneti \ataSuriyenin istıklâlıni ilân etmıştır. tanat hanedanmdan birçoğu kendısine Sovyeiler 128 tayyare kaybettîler nıye cürmıle Alman makamları tarave haftalar zarfında da biteceğe benrefakat etmektedir. Eski hükümdar evzemiyor. Berlin 28 (a a.) D N B . ajansımn fından tevkıf edilmiştir. velâ Hindistana ve oradan da Cenubî O halde, mustarib insanlık sulh güöğrendiğine göre, Sovyetler dün 128 tayİstisnaî ahval Merhum Necib Ali Amerikaya gidecektir. İki kızıle şimdiki nesini daha ne kadar bekleyecek? yare kaybetmişlerdir. Bunlardan 28 i haBerlin 28 (a a ) P/agdan, Alman Her milleti, hatta her ferdi vakından şahm küçük kardeşi olan Veliahd Ali (Arkası sahife 3 sütun 2 de) esmî ajansına bıldırıldığine gore, busaran bu sual karşısında ünüd verici Rıza, kendisuıe refakat etmektedir. günkü pazar günu Bonemyı ve Mocevablar, yazık ki henüz kâfi derecede Eski Şah Hindistana hareket ettl ravya himaye idaresinin altı mmtakayakın ve aydınlık değil. ında istisnaî ahval ilân edilmkıir Tahran 28 (a a ) Eski İran Şahı, Nikbin kalemler, her şeyi Rus sefeBaron von Neurath affedildi «Bandera» vapurile Benderabbastan Hinrinin neticesine bağlı gibi görüşor. Berhn 27 (a a ~ Alman resmî aianı distana hareket etmiştir. I Almanja, Busyayı harb dı>ı kılarsı, Bohemya ve Moravya Umumi VaHsi Iranda Ruslara Ingiliz tanklarüe sa bütün Avrupa karasına hâkim olaBaron Neurath'ın kendi talebi üzerine cak. Avrupada düşmansız kalan bir ortalim yaptınlıyor ?zifesinden affedildiğıni ve A'man S du için Hindistan, şimalî Afrika ve AkLondra 28 (a.a.) Tahrandaki Rus S. kıt'aiarı lideri Hevdrich'in vekâleten denizi ele geçirmek güç bir iş değil•e İngıhz eksperlen Rusyava azaral v bu vazıfeve tayin edılmiş olduğunu bildir. Bu hakikat karşısında demokrasımiktarda malzeme gönderilmesini ternin. dırmektedir. ler, Almanyayı yenmenin imkânsızlıkiçin şimendifer, kamyon ve denız nak* Slovak B^svekiline ?uikasd yapıldı larını iyice goreceklerindcn suliı ihtiDenizli meb'usu Necib Ali Küçükanm liyatını ıslaha çalışmaktadırlar. Kudüs 28 (a a ) ÇekoSlovakyalımalleri artık yakın sayılır. Buyükadada misafır bulunduğu bir ar Teknik teferruat Rus askerî heyetinc» Nevyork 28 (a a ) D N. Hearst'in ar mehafilinde salâhiyettar bır menıbaDiyorlar. kadaş evinde ansızın vefat ettiğini de tetkik edilmektedir. Rus askerlerine İnnuhabırlerinden Kar Von Weıgand şoy. dan bildirildığine göre Almanların davaFakat, ne yaparsınız ki, oldukça kuvına taraftarlık eden Slovakya Bas\ekili rin teessürle haber aldık. Merhum Ds giliz hücum tanklarının sevk ve idaresl le ı azmaktadır: vetli esaslara dajanan bu iddia. InçilBu maksadla taliın Dr. Tuka'ya karsı bir suikasd yapılmış nizhde iyi bir ailenin çocuğu olarak ye öğretilmektedir. • Sovyetlerin askerî mukadderatı taay. tere ve Amerikada yapılan çok ciddi ;e fskat bu teşebbüs akim kalmıştır. (Arkası sahife 3 sütua 4 te mektebleri açılmıştır. yun etmiştir. Stalın'ın ordülarını ancak «Buyuk Ataturkün, Turk dılı gajretlerin tekzibine uğrujor gorunübır mucize kurtaraoıiır ve İngıltere ile uğrunda harcadığı emekler boşa yor. gitmemiştır ve ısla boşa gıtvuAmerikanm bu mucizeyi yaratmalarına Geçen ağustosun onunda Churchill'le yecefctir.» Trakân yoktur. Evvelâ, bu ıkı memleke. Roosevelt Atlanüğin ortasında buluştukLondra 2 (a a ) Avrupada basgös ün, Aimanlar tarafından tahrib edılen lan zaman, Rusjaya yardım husu>unda Ismet Inönü anlaşmışlar ve sekiz maddelik yeni dun termekte olan huzursu<uuktan oahseden Sovyet endüstrılerinin 9t^0 sini yerine Konuşnıa ve yazı düimize giren Observer bazetesi diyor ki: koyma'arı, sonra da Sov. e+i2r Eirlığine ya nizamile birlikte bu yarchmın japıgüzel turkçe kelimelerden çoğu, «Dort gün evvel yapılmış olan plâna vadettikleri yardımı pek kısa bir zaman. lacağını da ilân etmişlerdi. 10 aeustosşimdhe kadar kullandığımız karşı. goıe serı ve pratık bir harekete geçil da, bir kaç hafta içınde veya hiç olmazta Rus ordusunun vaziyeti parlak delıklannı yadırgatacak kadar jerlemesi beklenılmektedir, sa l.u kaç ay içınde yapmaları lâzımdı'' ğildi. Alman ordulan, bütün cephe bosip yajıldılar; fakat hâlâ, ya uııııır. Şimdi Avrupanın her tarafma gön ki, bu da mümkundür. Çunkü bu müdyunca Rus kuvvetlerine ağır darbeler samamak, )a alışkanhk, jahud da derilecek olan murahhasların Avıupa det geçtikten sonra bu iki memleket indirmiş, Stalin hattım jarnıış, merkezsadece dalğınlıkla eskileri tekraria. de Smolensk gibi muhim bir sanayi ve nın bır ucundan öbur ucuna k.dar Sovj'etler Birliğıne anrık semVchk bir dığımız oluyor. Dilde yasajıp duran strateji merkezini ele geçirruiş bulunu(Arkası sahife 3 sütun 4 te f Arkası sahife 3 sütun 5 te boyle güzel kelimelerimiz varken, yordu. Chıırchill ve Roosevelt, Sovyet \abancısını hususî bir mektubda ordusunun hakiki vazijetini bilijorlarvej a iki kişilik bir mecliste bile sbydı. Buna rağmen yardun karannı il.in levişimiz, onun artık sona ermesi ettiklerine gore, elbette güvendikleri bir lâzım gelen ömrüne bir gün daha çey vardı. Kararm ilânındanberi bir bukatmak değil midir? cuk ay geçti. Bu müddet zarfında Rus Eğer her ay, iki kelimeyi olsun ordulan daha ağır darbeler yediler. Leele alarak, resmi ve hususî yazıları. ningrad. Odesa muhasara edıldi, Kijel mızda, konuşmalarunızda bunlara zaptolundu. şarkî Ukraynada Ruslar 665 >er vermemeğe özenirsek hiç de. bin esir vererek dort bü\uk ordularınj ğilse dilimizi antma yolundaki ça. kaybettiler. Moskova rad\osonun spilışmaları aksatmamış, hatta jardım keri, birçok defalar, yardun işınde acele etmiş olurur. edilmesi lâzım geldiğini soyledi. Lon«Cumhuriyet» millî dile yerleşmiş dradaki Sovyet sefiri Maiski. heıııcn her güzel kelimeler dururken, yabangün ayni mesele Uzerinde ısrarla konucılarını kullaıımamaya bundan boy. şuyor. Kanada Basvekili, Rusyanın Alle de itina edecek olmakla beraber, tnanlara karşı mukavemet imkânlarınm bugunden itibaren şu ıki gelimeye Bayan Nebile farkı okurken... azaldığına dair beyanatta bulundu. Buneşriyatında yer v ermiyecektir: na rağmen Londra ve YVashington, büSize bu satırlarda' bir ba'se ba deL Mıntaka, randıman. yük bir soğukkanhlıkla, yardım plânının mevt hâdisesinden behsedeceğım. Bugunden itibaren sayın okuyu. hazırlanması için Moskovaya murahhasölunün ötekı dunyada nasıl dirlıdı»j cularımızı da, evlerinden başlaya lar gonderijor. Amerikalıların ıki gün ğinı bilmezsem de, hemen hemen rak, gnün hayatlaruıın her bolüevvel Sovjet merkezine vardığmı aJRns dügune hükmedılen bır geno kadır münde; resmî ve hususî işlerinde, telgraflarından oğrendik. Ingiüzler de yeniden hayata donduğunu işte yazılarında, görüşmelerinde, bu iki Moskovada olduğuna gore müzakerelerimle göruyorum. Geçen sene, Yaka Lık maçlarma dun Fenerbahçe ve Şeref stadlarında devam e<iUmis, birinci yabancı kelimeyi büsbütün bıraktin bugünlerde başlamış olması icab Sanatoryomunda, bır yarım kadav kume kulubleri arasında yapılan musabakalar, sakın bır hava içinde oynanmaya davet ediyoruz: ediyor. halinde bıraktığım Ataturk kızı Bay mıştır. Yukarıkı resim Fenerbahçe Beyoğluspor maçında, Beyoğluspor kaDemokrasilerin soğukkanlı fakrtt deNebile, şımıdi şu karşımdaki pursihha Mıntaka değil: Bolge, (Mahadi Sa 3 sutun 4 te) leclsının bir kurtanşını göstermektedir, ve pürneş'e Insan mı° Randıman değil: Verim! Bayan Nebile, hüzünlü bir şevk içinde, Aziz Atamızın sevdiği Dünkü maçların yazısı 3 üncü sahifemizdedir. NADİR NADt Mir şarkıyı söylüyor^ ^.*>fcjısı sahife 3 sütun 5 Düşmanın 18 bolugu ımha edilmiştir Aimanlar 2300 maktul verdiler ve 18 lank, 41 kamyon kaybettiler Jelina mıntakasında 10 kasaba istirdad edildi Führer*in umumi karargâhı 23 (a.a.) Alman ordulan başkumandanlığınm tebliği: Leningradı ihata eden cephede ordunun ağır bataryaları Kronstadt önunde ve bu şehrm sahılınde buıunan So\yet harb gemılerine muvatfakiyetle ateş açmışlardır. 26 eylulde bir knıvazörde yangın çıkarılmıştır. Harkof ve Moskova mıntakaları ile Vilnanın membalarında tayyarelerimiz nakliye gemılerini ve demiryollanm bombardıman etmişlerdir. Klronstadt limanında bombardıman ta>"yarelerimiz bir Sov^'et zırhlısına tam isabet kaydetmişlerdir. Almın tayyarelerinin gece taarruzlarınm hedefi Moskovanm askerî tesısatı idi. Dün şehrimize gelen İrandaki Alman tebaaian Haydarpaşa garından çıkarlarken Sağda Almanyanm Tahran elçisi M. Ettel, solda Bulgaristan maslahatgüzarı M. Dofinof r Bazı Takyidatla Suriye fstiklali ilân edildi ÇEKYADA MÜHİM HÂDİSELER Başvekil Elias tevkif edildi ESKİ ŞAH İRANDAN AYRÎLDI Hindistan yolüe Amerikaya gidecek Aimanlar Bohemya ve Moravyada istisnaî ahval ilân ettiler İrandaki Rus askerleri, tngiliz tanklarında talim gorüyorlar Hearst'm bir muhabiri İşgal altmdaki "İngiltere ve Amerimemleketlerin hep kanın bu mucizeyi sinde birden isyan yaratmalarına imkân yoktur.,, diyor çıkarılacakmış... Avrupa isyanı için hazırlık ((Staün ordülarını ancak mucize kurtarabiür» ~ Her ay ~ tki kelime Mıntaka değil: Acı bir kayıp Denizli meb'usn Necib Aliyi kaybettik = = = = = Bölge Randıman değil: Londra, başlama işaretini henüz vermemiş, Ruslarm kundakçılığından istifade edilecek ===== Verim! Atatürk Kızı Bayan Nebile diyor ki: "Yalnız benim duam Ona yefışir!,, <Beni öliimün kolları arasından Büyük Inönünün himayesi kurtardı? Ondan aldığım alâkanm kuvvetile yaşıyorum»