15 Eylül 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

D A K i K ACVATIC MOVi 165 BİRİNCİ MÜKÂFAT . I 8 İnCİ Vll S3VI ! 6 I 3 7 umhuri ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 24290 BAYANLAR! AZI Pazartesi 15 Eylul 1941 Bacak ve kollardaki fazla rüyden şikâyetçi mis D ER H K U LL A Izmir Sergi Paviyon No Uzakşark Anlaşmazlıgı aşington, Japonya ile Aracrika arasında cereyan etmekte olan muzakerelerin bir anlasma neticesine vardığı hakkında çıkarılan ve yajılan şajialan kat'ijetle (ekzib etti. Vaşington bu anlaşma şayiaiannı hayal mahsulü addetmek suretile haberin asılsızlığını azami kuvvetle tebaruz ettirmek istemiş ve adeta bu sozlerle ajni zamanda müzakeıelcrin itilâl kabul etmez çetinliğini de gostermiş bulunuyor. Amerikan Hariciye Nazın Kordcl Hal de ajrıca iki devlet arasındaki müzakerelerde ka\da şajan lıiç bir netice olmadığını tasrih eylemistir. Vasington hep Şanghay ve Tokjodan (iktıgını sojlediği bu anlaşma şajialarından biraz sinirlenmiş bile gorünuvor. Anlaşma rivayetlerinin mılliyetçi Çinde uyandırdığı endiseler bu asabiyete sebebijet vermiş olmalıdır. Amerika kendi vaziyetınde hic bir değisiklik olmadığını beyan ederek etrafı tatmin etrnek İ'tiyen tekzibinde Japonya ile Amerika arasında husule gelecek bir anlışmanın tevakkuf edebileceği sartlardan da bahsetmistir. Bu ifadelere grire simdiye kadar ciddî ımizakerelere bile haşlanmadığına hukmetmek lâzım ge]i>or. Vasington telgrafı bu ciheti şöyle anlab>nr: « Ciddî müzakerelere baslamadan evvel Japonyanın hissiyatmdaki samımiyeti gösteren herhangi bir nişaneye ihtiyac vardır. Bu nişane, Japonyanın Mihverden tamamıle çekilmesi olabılir. Hatta Japonya Çini terketmek suretile elkâra sukunet vermediği müddetçc Mihverden çekilme hareketinin sadece ilk adımı teşkil etmiş olacağı zannedil"mektedir.» Demek ki Japonya ile Amerika arasında ciddî muzakercler olabilmek için evvelâ Japonjanın Mihverden çckilmck gibi bir ciddijet nisanesi gostermesi ve onu müleakıb da Çini terkedip çıkmağı goze alması lâzımdır. Amerikanın noktai nazarı bu olunca Japon\a ile herhangi bir anlaşma neticesine vannanın imkânsızlığı kendiliğinden sabit olmus olur. O halde ne di>e müzakerelere başlanmıs olduğuna akıl ermez. Oünkıi Londra radyosu ahiıen Londraya gelerek memleketine Amerika tarikile donen Yeni Zelanda Basvekili Mister Frayzerin, Vasington mahfillerile I'asifik vazijeti iizerindeki konusraalanndan aldığı intıbalan naklediyordo, Mister Frayzer Vasingtonda bittahi Amerikan Japon müzakerelerine de temas etmistir. Onıın kanaaline göre Amerika bu görüşmclerde asla teslim edici bir zihniyet tasımamaktadır. Yani J a ponya ile herhangi bir uzlaşma neticesine varabilmek için fedakârlıklar yıpılmıyacaktır. Amerikan Japon müzakerelerinde milliyetçi Çini telâşa düsüren ve diğft dünya efkânnda şüpheler ınandıran tek miihim nokta burada idi: Bilhassa Çinıle Japonyaya hareket serbestliği veıilcrek rnilliyetçi Çine yardımdan vazgeçümesinde. Uzakşarktaki emelleri itibaıiîe Japonyaya belki bu kadarı kâfi gclmezdi. Fakat Amerika ile arkadaslan İnşiltere ve Rusyanuı Çine yardımdan vazgeçerek orasını tamamile Japnnyaja bırakmaları Uzaksark biniık devleti ic<n çimdiki haller ve şartlar içinde büjük bir kazanc temin etmiş olurdu. Dün büyük bir fundalık yangını oldıı; Burgazda da 150 den fazla çam tutuştu Maltepede yan Etrafında kanlı muharebelerin cereyan etmekte olduğru Leningrad (Petersburg) şehrinde İngiliz mahallesi Alman harb ı tebliği 1 LENİGRAD CEPHESİ YARILDI Şehrin çembere alınması fasılasız devam ediyor Esirlerin Leningradda bütîin büyük bînalar berhava edilmiş • Sovyet harb tebliği BALTIKTA FİLO FAALİYETİ Merkezde Smolensk Rus toplarının ateşi altına girdi Voroşilofun mukabil taarruzu akim kaldı Berlin 14 (a a ) Alman ordulan başkumandanlığı tebliğ ediyor: Şark cephesinde harekâtm mıı^aid neticesi dolayısile buyük ve ycni blrfakın zaferler hazırlanmaktadır. Kuvv^ f d Alman teşekkülleri, Leningradın müstahkem cephesini yarmışlardlr. Düsmanın anudane müdafaasına rağmen şehrin çember içine ahnması işi fasıiasu surettp deva metmektedir. 12 eylulde bir ordu kumandanı olan Ceneral Suvalıye von Schubert, şark cephesinde maktul dusmüştür. Siyasî kcmiserler böyle emirler vermişler Berlin 14 (a a.) D.N.B. ajansının iyi malumat alan mehafılden o^ıendığine gor* şark cephesinde Alman kıt'alarının aldıklan Rus esirlerının ıfadelerine hususî bir ehemmiyet atfedılmektedir. Son gunlerde Leningrad cephesinde esir edılen Rus askerlerı bu şehırdeki bütün reinî ve hususî bmalann. mekteblerin ve evlerin Sovyet siyasî komiserlerinin emrîle • ı»ıb edıldıklerıni teyid etmişlerdir. ı>ondra ve Moskova radyolan yaptıkları neşrıyat sıras.nda Lenıngradm Alman ağır topları tarafın ı dan bombardıman edılerek tahrıb edildığini ilân etmişlerdır. Rus esır.erının ıfadelerinin ehemmiyetı şununla da teyid edılmektedir kı Ruslar. Alman toplarmm bombardımanmdan çok evvel Lenıngradı kendi ellerıle tahrib e>iemlş bulunmaktadırlar. Leningradda cehenne Ihtilâlciler 4 vilâyeti mî muharebeler oluy or ele geçirdiler Moskova 14 (a.a.) Sovyetlerin 13 eylul oğle teblığleri: Kıtaatımız, bütün cephe boyunca düşmana karşı harbetmişlerdir. Sovyet tebhğinin ilâvesinde Baltıktaki Sovyet hava filosunun Leningrad methB41crindeki düşman harb arabalarını ağır zayiata uğratmış olduğu bildırilmektedir. Timoçenkonun plânı Moskova 14 (a a ) Radyo, hareket kararının Ruslarm eline geçtiğini söyleyen bir tebliğ neşretmiştir. Timoçenko ordusu, Almanlarm Moskova>a tehdidlerini durdurmakla kalmıyor. belki, Alman kıt'alarının Leningrad muharebesi için yaptıkları tecemmudan istıfade ederek, bunları, Smolensk istikametinde hırpalıvor. Smolensk, Rus toplarının ateşi altındadır. Kıyefe doğru yapılan yeni taarruz inkişaf etmektedir. Ruslar. Çernikofu tchllye zaruretinde kalmışlarsa da, Kiyefle Leningrad, muharebenin sonunu ıtimadla beklemektedir. Maltepe civarındaki fundalık yangınından bir Dün oğle uzeri Kartal kazası dahilınde Maltepe civannda bir fundalıktan yangın çıkmış ve geç vakte kadar devam etmistir. Yangın, dun biraz geç görüldüğünden ve o esnada tahavvül eden rüzgânn yanganın istikametinı mütemadıyen değıştırmesile çabuk genışlemiş ve önüne geçılmesi muşkul bir hale gelmiştır. Bilhassa saat on dörtten sonra yangın sahası çok genişlemiş ve duman ve aJev sütunu tstanbul yakasından dahi gorulmeğe başlanmıştır. Kartal kaymakamlığı ılk andan itibaren yangını söndürmek için tertibat almış, asker, jandarma ve köylüler Budapeşte 14 (a.a.) Ofı ajansı Budapeşteden bıldiriyor: Tahrandan Sofyaya gelen ve Sofyadan Macar ajansına verılen bir telgraf haberine gore, İranda birdenbira isyan çıkmıştır. Bu haberde en modern mitralyözler, toplar ve el bombalarüe mücehhez muhim Kürd çetelerinin anî olarak İngiliz işgal kuvvetleri aleyhine harekite (Mahadi Sa. 3 sütun 5 te) İraııtla ihtilâl hareketi lntıba yangın sahasmı tahdld ve ateşi bastırmak için çok uğraşmışlardır. Yangın saat yirmiye dogru söndurülmüştür. Yangının, yakılan bir ocak veya atüan sigaradan çıktıgı tahmin edll» mektedir. Tahkikata devam olunmalctadır. Burgaz adasında yanan çamlar E\velki gun Burgaz adasında çıkan yatngında 750 metre murabbaı sahada 150 çam fıdanı, 7 büyük çam yanmış ve 34 fıdan da kavrulmuştur Sigara atılmasile çıktıgı tahmin edılen bu yangın hakkında tahkıkat yapılmaktadır. Roosevelt'e mihverin mukabelesi 53 düşman tayyaresi tahrib "edildi Berlin 14 (a.a ) D. N B : İyi malumat alman mehafilde öğrenilcliğine göre, 13 eylul gunü ve 1314 gecesi, Alman hava tesekkullerinin harekâtı neticesinde 32 Sovyet tavyaresi düsurülmüştür. Alman defi batarva'arı 13 düşman tayyaresi düşürmü"=lerdir. 8 Sovyet tayyaresi de yerde tahrib edılmiştır. Sovyet kuvvetleri 24 saat zarfında ceman 53 tayyare kaybetmiş bulunmaktadır. Amerikada hazırhhlar " Mihver icabında ateşe ateşle mukabele edecek „ Zelzele devam ediyor Altışar saniye süren iki sarsıntı daha oldu •• 1500 esir alındı Budienni Dinyeperi gfeçÜ mi? Londra 14 (a a ) Rus cephesınde, harb halen bütun şiddetile devam ediyor. Daily Telegraph gazetesinin Stokholm muhabiri Spitfires ve Hurrlcane (Arkası sahife 3 sürun 3 te) Berlin 14 (a.a.) Şark cephesirde 12 ve 13 eylul tarihlerinde A'man zırhlı teşekkülleri. cüretkârane bir hücumu müteakıb 1500 esir almışlar, 70 top. 20 Meğer Amerika Japonya ile ciddî gö traktör, 600 kamyon, 400 at kosulu ararüsmek için bu devletin evvelâ Mihver ba tahrib veya iğtinam etmişlerdır Bunden ayrılmasını, sonra da Çini terkedip dan başka Almanlar, üç tayyare tahıib çıkmasını istiyormuş. Vasington telgra etmi==lerdir. fıtıdan anlasılan budur. O halde iki Voroşilofun mukabil taarruzu devlet arasında anlaşma ihtimali değü, akim kaldı knnuşma mevzuu bile yok demek olur. Helsinki 14 (a.a.) Salâhiyettar Vasington telgrafınm bu sarahatine rağınembalardan alınan haberler, Voıoşilof men biz Amerika ile Japonya arasında tarafmdan İlmen gölünün cenubuna • Japonyajı Mihverden ayırabilmek ümidoğru Valdri ovasında yapılmış olan dile ciddi olarak müzakere tecrübeleri yapılmış olduğunu tahmin ederiz. Ame mukabil taarruzun akamete uğramış olduğunu teyid etmektedir. Voroşilof, bu rika Japonyaya: mukabil taarruzu Leningrad cenubun(Arkası sahife 3 sütun 4 te daki düşman kuvvetlerine karşı bir hüYUNUS NADİ (Arkası sahife 3 sütun 2 de) 480 bitı kişilik manevralar yapılıyor Rooseveltin kongreye yeni bir mesaj göndermesi muhtemel Londramn kanaati: « Hitler Amerikaya karşı vaziyet almaya mecburdur» Fransada muhalefet Rus Karelisini zapta başlıvan Fin Maresa.li Mannerheim Darlan siyasetinin aleyhdarları gittikçe çoğalıyor Futbol mevsimi açıldı Yeniden 7 hapisane açılması emredildi Roma 14 (a.a.) Sınyor Gayda Voce d'İtalıa gazetesine yazdığı makalede «Dınamitle oynayan Amerika harb taıaftarları bilsinler ki Mihver devletlerinın korkusu yoktur. dedıkten sonra • Mıhverin icabında ateşe ateşle mukabele edeceğıni» söylüyor ve Amıral Sterling'm cişimize gelirse Akdenizdeki müdafaa hakkımızı kullanabıliriz» tarzındaki sozlerıni muhakeme ederek Amerikanın Akdenizde İtalya ile uğraşmak niyetinde olduğunu istidlâl ederek yazısma şu şekilde devam ediyor. «Ruzvelt'in, şimdi, harbe doğru, neden dolayı böyle açıktan açığa yürudüğü sualı sorulabilir. Bu durumun sebebi İnEİltere vaziyetinin vahimleşmiş olmasıdır; İngilterenin, azcine yeni bir misal daha gostermesi ve Alman taarruzunun. şark cephesindeki muazzam inkişaflarına yerinden kıpırdamadan şahid olması sebebile, Sovyet teşebbüsünün, bizzarure sukut etmekte olmasıdır. Şimalî Amerikalı harb taraftarları, daha sur'atli bir felâkete şahid olmamak İçin müdahale etmek lüzumuna kanidirler. Simaîî Amerika taarruzunun yeni merhalesi. bir Ingiliz Sovyet taarruzunun imkânsızlığını teyid etmektedir. Şimdi. Amerika sivil mudafaa mudur muavini harb taraftarı Amerikanın, harbe ıştirak etmekle iyi bir iş mi yapmış olacaolan Mrs. Roosevelt CArkası sahife 3 sütun 6 da (Yazısı 3 üncü sahifede) Ercişte 36 köy tamamen yıkıldı Ağn 14 (a a ) Cuma sahahl mmtakamızda v\ıku bulan yer sarsıntısı etrafında alınan son resmi malumata gore, vüâyet merkezmde olduğu gibi Eleşkird, Tutak, Dıyadın ve Beyazıd kazalannda nufusca hiç bir zayiat ve maddî hasar yoktur.. Bu yerlerde yeniden yer sarsıntısı kaydedilmemiştir! Patnos kazasında sarsıntı fasılalarla devam eylemektedir. Dün saat 16,13 ve 16 35 te altışar saniye devam eden iki yer sarsmtısı olmuş ve bundan bazı binalar zarar görmüş ve hükumet konağının arka ve yan tarafı tamamen yıkılmıştır. Ağrı 14 (a a.) Cuma sabahl mmtakamızda vuku bulan yer sarsıntısı etrafında alınan son resmi malumata göre, vilâyet merkezınde oldugu gibi Eleş(Arkası sahife 3 sütun 2 de) Fransada muhalefette en ziyade ileri gidenlerden Lucien Romier Londra 14 (a.a.) Ofı: Muhakkak olan bir şey varsa, o da, Devlet Nazırı Lucien Romier'nin Vısi zimamdanarı arasında, Darlan muhaliflerinin kutbu telâkkı edilebfleceğidir. Fransanın mağlübıyetindenberi, Fıgaro'da çıkan müteaddid makaleler de buna delıldir. Diğer taraftan, keza Bern tarikile Temps gazetesine gelen haberlere göre, Vişi Adliye Nazırı, işgal altmda bu Futbol mevsiminin başlaması üzerine dün Feevvel lopa vuimak suretile futbol mevsimini açnerbahçe stadyomunda büyük merasim yapılmıştır. mışhr. Dünkü merasimin ve diğer spor haberleriyalimiz Lutfi Kırdar, rnuhtelit takımlar maçından nin tafsilâtı 3 üncü sahifemizdedir. (Mabadi Sa. 3 sütun 4 te) Amerikanın Atlantik fflosona mensub harb Kemileri bir manevnt esnasınoa