14 Ağustos 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

14 Ağustos 1941 CUMHURİYET SON (Baştarafı 1 inci sahifede) Amerikan gazeteleri ciddî surette şu (Baştarafı 1 inci sahifede) fikirdedüler ki, Fransanın vazifesi, Mareşalın nutkunda işaret ettiği tarzda bü hid Krallık hükumeti namına ekselantün demokrat kusurlarından muarra sınıza aşağıdaki beyanatı tebliğe memur bulunuyorum: yeni ve daha İyi bir hürriyet fikrine işMüttehid Krallık hükumeti, Montrö tirak edeçeği yerde Amerikanın vesamukavelesine sadakatini teyid eder ve yeti altına girmektir. n gün Vişi hükumetinde teBoğazlar hakkında hiçbir tecavüzî niBugün yarıresmi Berlin mahfillerin! messül eden Fransa, düşünüp yet ve ne de mutalebatı bulunmadığını Ankara 13 (a.a.) Aldığımız malusabaları halkından İstiklâl Harbinde de şu cihet hatırlatılmaktadır ki, Ametaşındı ve otoriter bir Fransa Türk hükumetine temin eyler. Müttehid kurmağa karar verdi. Bu karara göre mata göre Başkumandanlık meydar. bulunmuş olan mücahidier iştirak tde rikan gazeteleri, sırf Mareşsl Petain, Krallık hükumeti ve keza Sovyet hümuharebesinin 19 uncu yıldönümüne teceklerdir. nutkunda Fransızların yeni bir Avrupa Fransa, demokrasi rejimine veda etmişkumeti Türkiye Cumhuriyetinin toprsk tir ve diktatörlükler grupu içinde yer sadüf eden 30 ağustos günü DumlupıDumlupınarda yapılacak olan bu tö nizamı dahilinde işbirliğine hazır olduk bütünlüğüne ihtimamla riayet etmeğe nsrda meçhul asker âbidesinde yapılalarını söyîediği için, Fransaya karşı ekoahnıştır. Fransanın bu günkü şefi, gerçi rene saat 11.30 da atılacak bir topla amadedirler. Mareşal Petain'dir ve Amiral Darlan cak merasime aid proğram tespit olun başlanacak ve Büyük Millet Meclisi nomik tedbirler alınmasını tavsiye eyleKralhk hükumeti ve keza Sovyet hüonun emri altındadır. Fakat, hakikattc, muştur. Baçvekâlet vekâletler, ordu, Cumhuri mektedirler. kumeti, Türk hükumetinin harbe süCumhuriyet Halk Partisi Genel SekFransanın mukadderan, Mareşal PetainPetain.in nutku, ayni zamanda, Franyet Halk Partisi, Beden Terbiyesi genel rüklenmemek hususundaki arzusunu tain bir çok salâhiyetlerle teçhiz ettiği reterliği tarafından hazırlanmış olan bu direktörlüğü, Kızılay, Hava Kurumu sayı doğrudan doğruya bir vesayet ve mamile takdir etmekle beraber Türkiprograma göre bu merasime 28 vilâyetAmiral Darlan'ın elindedir. Teşbih caiıordu harb malulleri ve Türk Basm Bir yahud A\Tupa harici bir devletin vesa yeye, bir Avrupalı devlet tarafından tase, Fransanın Fiihreri. Amiral Darlan ten gönderilecek ve Cumhuriyet Halk liği ile vilâyetler tarafından gönderilmiş yeti altına koymak isteyen devletlere arruza uğradığı takdirde, her türlü mudır ve Mareşal Petain, Mareşal Hinden Partisile Halkevleri ve diğer vilâyetler olan çelenklerin meçhul asker âbidesine ve siyasî kuvvetlere karşı da bir red avenet ve muzaherette bulunmağa amaden umumî meclisleri adına seçilecek bursfdan farksızdır. konulmasuu müteakıb ordu, Cumhuri cevabı teşkil etmektedir. de olabileceklerdir. mümessillerden mürekkeb heyetlerie Londra, Fransız milletinin, yeni Malum olduğu üzere Almanyada nayet Halk Partisi. Halkevi v Ankara ve İsAfyon, Konya, Izmir izcileri, Ankara ve (CUMHURİYET Sovyet notası da rejimi nefretle karşılayacağı zizm. iktidar mevkiine geldiği zaman, İstanbul yüksek okullarını temsiien bir tanbul yüksek okullarile genclik ku Ingiliz notasının kelime kelime aı/ni olAlmanynnın Cumhurreisi Mareşal Hinkanaatinde.... kısım talebe, Beden Terbiyesi genclik lüb!eri adına birer nutuk söylenecektir duğu için burada tekranna mahal kaldenburg'du ve Mareşal Hindenburg. Her Londra 13 (a.a.) Radyo ile neşrekulübleri adına bir mükellef kıt'ası, mamıştır.) Törene büyük bir askerî geçid resmile Hitler'i basvekil tayin etmişti. Fakat dilen Mareşal Peten'in nutku Londrada Kütahya ve Afyonkarahisar köy ve ka nihayet verilecektir. Mareşahn Cumhurreisi olmasına ve Alugün resmen şöyle tefsir edilmektedir: Beyanat Türk İngiliz muahedesini man milletiıun hürmet ve muhabbeti Mareşal Peten tarafındaa söylenen tadil etmiyor ile karşılanmasına rağmen Almanyanın sözler Vişi hükumetinin Fransanın da Ankara 13 (a.a.) İngiltere büyük bakikî şefi Hitler'di. Hindenburg'un ve hili vaziyeti hakkında endişei?r hisset elçisi Hughe Knatchbull Hugessen 10 fatı, Hitler'in Cumhurriyasenni de ihtiğini açıkça gSstermektedir. Bu hüku eğustosta Hariciye Vekâletine yukarıki raz etmcsini temin etmiş ve böylece hü1 rt?etin uzun bir seri haiinde bahşettiği r.otayı tevdi ederken ayni zamanda şu kumet riyaseti ile devlet riyaseti onun şerefsiz imtiyazlar onun mLletin nazarın ikinci notayı da tevdi etmiştir şflhsmda birleşmişti. «Bugünkü nota ile müttehid Krallık ( Baş tarafj 1 inci sahifede ) da prestijini ve kazandığı teveccühü (Baştarafı 1 inci sahifedb) Fransada da buna benzeyen bir vaazEİtmıştır. Fransız Tiilleti gözlerini hükumeti ve Sovyet Sosyalist Cumhuridirmiştir. 11 ağustosta 41 Alman tayya surette cereyan eden takib hareketleri ziyet basıl olmakta ve Mareşal Petain şimdi İngiltereye ve müttefiklere çe yetleri Birliği hükumetinin beyanatı resi düşürülmüştür. Biz 34 tayyare kay esnasmda Sovyet dümdar kuvvetlerini Mareşal Hindenburp'un rolünü, tekrar bettik. 11 ağustosta Moskovaya yapıîan muharebeye mecbur ederek ağu" zayiat viımiştir. Onların m'jzaffer olmalarını metnini ekselansınıza tevdi edarken, etmektedir. Fakat bu tekerrürün tazamşiddetle istemektedir. Kralhk hükumetine müteallik hususta hava akını esnasında 2 Alman tayyaresi \ erdirmişlerdir. ınun ettiiH farklan ihmal etmemek lâVişi hükumeti diktatöriük salâhiyet bu beyanatın 19 teşrinievvel 1939 tarihli Şark cephesinin diğer bölgelerirde Aldüşürülmüştür 7imdır. Çünkü Hindenburg ile Hitler muahedeslnin birind Harb gemilerimizle donanmaya men man kuvvetleri düşmana hücum ederek leri ahnış ve bu salâhiyetleri mihverle Türk ingiliz kalkınmış bir Almanyayı temsil ediyoryeni muvaffakiyetler elde etmişlerdir. daha geniş bir işbirliği yapmak taraf maddesinde Türkiyeye karşı münderic sub tayyareler Baltık denizinde 11 alardı. Petain ile Darlan ise düşmüş ve Dün gece oldukça kuvvetli Alman sa tarı clan Amiral Darian'a tevdi etmiş taahhüdünün sadece tekrarı olarak tavkendini kaybetmiş bir Fransanın mii ğustosta 4 düşman muhribi ile 2 nak vaş tayyare teşekkülleri Moskovanın tir. Mareşal Peten nutkunda Fransa için sif edildiğini hükumetimin müsaadesile liye vapurunu tahrib etmişlerdir messili6irler. Hitler, senelerce mücadele garbında bulunan mühim demiryolu mü deıpis edilen hükumet şekli yalmz İzah ederek kesbi şeref eylerim. Beyaederek Alman ekserîyetini peşine takGece harekâb nakalât merkezlerine infilâk ve yangın Fransız milletini boyunduruk alüna sok nat bu muahedede hiçbir değişiklik yaps mış ve dovü e dövüşe iktidar mevkiini Moskova 13 (a.a.) Kızılordu umu bombaları atmışlardır. msğı, onu susturmağı ve ona nefretini r,?dığı gibi ondan mütevellid vecibeleri kazanmışh. Darlan ise yalnız Mareşak mî karargâhının tebliği: Alman tayyareleri Dinyeper mucib olan bir siyaset takib ettirmeği de ne tevsi, ne de tahdid edebilir.» Petain'in verdiği emre dayanmakta ve 12/13 ağustos gecesi cephelerin hiç İstihdaf eöniyor, ayni zamanda Almangeçidlerine hücum ettiler Londra matbuatında mühim bu emre itaat ederek diktatörlüğe baş birinde kayda değer ehemmiyetü hareBerlin 13 (a.a.) D.N.B. Cenubî y?da ve İtalyada esasen mevcud nlan tefsirler lamaktadır. kât olmamıştır. Hava kuvvetlerimiz, ka Ukraynada Alman hava kuvvetleri, ric hükumet şekillerini taklide de meylediLondra 13 (a.a.) Türkiyeye tevdi Mareşal Petain'in Fransada otoriter ra ordumuzla işblrliği yaparak düşma at halindeki Sovyet kütlelerinin etraf yor. Bu hal Vişi hükumeüııin sıkı bir bir rejim vücude getirmek için çizdiği nın motörlü, piyade ve zırhlı cüzütam larmda toplandığı Dinyeper geçidlerine suıette mihvere bağlanmsğı azmetmiş edilen ingiliz Rus notalarınm ehemmiproerama bakılırsa, Visi hükumeti ev larına taamıza devam etmiş ve düşman karşı bugün bilhassa şiddetli hücumlar olduğunu göstermektedir. Halkın muza yeüni müdrik bulunan İngiliz gazeteleri, velâ dahilî bir çok işlerle roeşgnl ola hava meydanlarını bombalamıştır. 11 yapmışür. leretine dayanmıyan ve sadec» tahreil sütunlarında buna geniş bir yer vermek cak. partileri tasfiye ve farmasonlan ağustos günü düşmanın üç hava tesekedilen böyle bir hükumet şeklinin akı tedirler. Havadis, bütün gazetelerde inBir giinde 184 Rus tayyaresi tişar etmiştir. takib edecek. yeni teşkilât kuracak, külü Leningradı bombardıman etmeğe beti hiçbir zaman iyi olamaz. düşürüldü Times, başhca havadis sahifesinde ve idareyi kırtasiyecilikten kurtaracak. harb teşebbüs etmişlerse de avcı tayyareleriBerlin 13 (a.a.) D.N.B: Alman haorta sütunda büyük harflerle şöyle yames'ullerini muhakeme edecek velhasıl mizin ve dafi bataryalanmızın ateşile va kuvvetleri, 12 ağustosta 121 i hava zıyor: dahilî teşekkülünü Mîhver devletlerine tardedilmişle^dir. Üç Alman tayyaresi muharebelerinde ve 63 ü yerde olmak benzetmek için bir hayli gayret sarfede düşürülmüştür. cTürkiyeye verilen garanti», cîngilizüzere 184 Sovyet tayyaresi tahrib etcok, bu yüzden fcaşlannı kaldıran ve Sovyet beyanatı», <Hücuma uğradığı miştir. Berline akınlar devam ediyor hükumetle uğraşanlar bulunursa onların takdirde Türkiyeye yardım», cBoğazlar Moskova 13 (a.a.) 1 1 1 2 ağustos Almanlar şarkta sivil idare (Baştarafı 1 ind sahifede) üzerinde beslenilen bir emel mevcud debasını ezecek. o da Mihver devletleri gibi Yahudilere karşı geniş bir mücadele eecesi Sovyet tayyareleri Berlln mıntakuruyorlar ğlldir.» On biiyük Alman şehri ağır kasmdaki askerî hedeflere karşı yeni bir acacaktır. Berlin 13 (a.a.) Rigadan bildirildiHavadis diğer gaıetelejde birer sahife surette bombalandı Vişi hiıkumcti keııdi hududlan dahi akın yapmışlardır. Berlinde infilâklar ğine göre, şarkta işgal edilen arazinin Londra 13 (a.a.) Dün gece AlmanHnde bunlaıla meşgul oiacaşrma göre vuku bulduğu görülmüştür. şimal kısımlarında bir Alman sivil idaHarekâta iştirak eden tayyarelermizin resi teşekkül etmiş ve bu idarenin başı ya üzerine yapılan akınlar hakkmda acaba Mihver gnınuna kahldığını bu Hava Nezareti aşağıdaki tebliği neşretkadarla ispat ederek umdıığu sulha ka hepsi üslerine dönmüştür. na SchesürigHolstein Gamlester'i LohGeçen akın esnasmda üssüne dönmi se devlet komiseri olarak getirilmistir. mistir: vuşacak ve bütünlüğünü kurtaracak Dün gece havanın fenalığına rağmen ırn? Yoksa ondan daha başka fedakâr yen tayyarenin mürettebatı bulunmuş Lohsenin emri altında, sabık Letonya ve bunlar üslerine iltihak etmişlerdir. serbest devleti İçin devlet müşaviri ve İngiliz tayyareleri Almanyada geniş bir lıklar istenecck mi? Görünüşe göre Fransanın dahilî iş68 inci Alman fırkası imha Lubeck belediye reisi Dr. Deeschler ve mmtaka üzerine şiddetli taarruzlarda bilhassa (Baştarafı linci sahifede) lerle meşgul olduğu sırada, bütün kuvsabık Litvanya serbest devleti arazisi bulunmuşlardır. Taarruzlar edildi Berlinle Magdeburg ve Hanoverın sanayi Âyan azasından Conmaly ve George vetini yaptığı işin ciddiyet ve samimîLondra 13 (a.a.) Moskovadaki Sov için de Dr. Van Renteln, umumî komiser rnıntakalarına, Krupp ve Essen müesPepper, Reisicumhura, garb yarım küyetini ispata hasretmesi icab eder. Yok yet istihbarat dairesi blldiriyor: sıfatile çalışacaklardır. seselerine teveccüh etmiştir. resinin muhtemel bir tehdidi halinde sa dahilî inkılâbla meşgul olduÇu ve onu 68 inci Alman fırkası üç günlük bir Berlinde büyük yangınlar çıkarılmış Fransız müstemlekelerinin sür'atle işgalıalka sevdirmek için uğrastıip sırada muharebeden sonra imha edilmiştir. :ır. Bu yangınların vüs"ati ingiliz tayya lini tavsiye ediyorlar. Haricî siyaset huŞeker fabrikalarımız kendisnden fedakârhk istilzam eden Ordularda İstimali şiddetle menedilmiş releri dönerken bile artmakta devam susunda ekseriya Ruzvelt ve Hull'e daha başka maceralara da giriştiği takfaaliyete geçiyor bir takım miinebbihlerin tesiri altında etmiştir. Diğer taarruzlar esnasmda da muhasun olan âyan azasından Nye dirde memnun olmıyan unsıırları kiıv gayrişuurî hareket eden nazi kıt'alarınAnkara 13 (Radyo gazetesi) Alpul ağır hasarlar ika edilmiştir. lark ve Gillette bile, bu gibi tedbirlere vctlendirerek başma bir takım biiyük dan 188 İnci piyade alayırun iki bölüğü lu şeker fabrikası yeni sene istihsalâtına Stettin, Kiel, Bremen, Osnabrück, ihtıyac hasıl olabileceği kanaatinde olgBpeler acması muhtemeldir. kütle halinde Sovyet mevzilerine yürü bu akşamdan itibaren başlayacaktır.. U Duisburg ve Kolonya da dahil olmak duklarmı bildirmişlerdir. Meselâ bir aralık Darlan'ın Akdeniz müşlerdir. Bu hareket, Rus kuvvetleri şak şeker fabrikası da eylul başında fa üzere Almanyada daha bir çok hedefNye demiştir ki: nasamirah olmak davasmda bulundııçu üzerinde hiçbir tesir ika etmemiştir. aliyete geçecektir. Eskişehir ve Tırhai er bombardıman edilmiştir. savi olırtııshı. Bunun manası onun İn« Bireşik Amerika dünyanın bu kısRuslar Almanlann mitralyöz ateşi hat fabrikaları eylul ortalarmda yeni sene Holanda hava meydanlarına ve piltereyi Akdenizden çıkarıp atarak Aküna yaklaşmasına müsaade etmişler ve İstihsaline başlayacaktır. Bu senekl pan Havre'da doklara da taarruz edilmiştir. mında Almanların ilerlemesine nıâni oldeniri Mihver hesabma bir Fransız gölii mak için Monroe doktrinine uygun bir endahtın tesir çerçevesi içine girince a car mahsulü gayet iyidir. İstihsal edileBütün bu hareketlerden 13 bombardıhaline ?etirmek. yahud Mihver ile Franteşe başlamışlardır. Yuzlerce Alman öiü cek şekerin senelik ihtiyacımızı karşı man tayyaremiz üslerine dönmemiştir. şekilde hareket etmelidir.> sa arasında aynlık gaynlık kalmadığına ve yaralısı sahayı kaplamıştır. Bu mu layacağı ve bundan daha az olmıyacağı Mister Hull şimdilik mütalea prire bir Mihver çölü yapmaktan ibaretIngiltere üzerinde faaliyet harebe devamınca Almanlar 7500 ölü ve aşikârdır. beyanından çekiniyor tir. Bu takdirde İnsriltere ile Fransa arahafif oldu yarah vermisler, 15 tank ve bir çok Vaşington 13 (a.a.) Hariciye Nazırı sında harb çıkacaktır ki Fransız halkı M. Ruzveltin yatından sair askerî malzeme ve teçhizat terketLondra 13 (a.a.) İngiliz Hava Ne Mister Cordell Hull, Amiral Darlan'ın tprafından iyi karşılanacağı pek zannemişlerdir. zaretinin tebliği: salâhiyetlerinin artırıldığı hakkındaki haber yok Düşman hava teşekküllerinin bu gece haberi hususî bir alâka ile karşılamıştır. Vaşington 13 (a.a.) Üç gürsdenberi Sonra Fransamn Akdenizdeki üslerins İneiltere üzerinde faaliyetleri pek hafif Ruzvelt'in yatı Potomac bir esrar per olmuştur. Midlands ve şark mmtakala Fakat Mister Hull, tafsilât gelinciye Mihverin istifadeslne arzehnek meselesi kadar bu hususta mütalea beyanından <?esi arkasında gizlenmektedir. vardır ki bunun da hedefi İngiltere olrına bombaiar atılmıştır. Telefat mikta içtinab etmiştir. Bahriye Nezareti son defa olsrak, cu rı pek azdır. duğu için çene bir haıb sebebi teşkil (Baştarafı 1 inci sahifcde) Amerika Hariciye Nazırı bu salâhimartesi sabahı yattan bir telsi2 aldığını eder ve bıı da Fransız âmmesini deAlman tebliği «Dostlarımız ve düşmanlarımız tara biîdirmişti. yet tevsii keyfiyetinin Fransız Amerinden derine hoşnudsuzluğa uğratahifından riayet görmek için kuvvetli olaBerlin 13 (a.a.) Resmî tebhğ: Al rikan münasebetlerinde ne gibi bir tesir lir. Almanlar 2 Holanda nazırını man tayyarelerinin Peroe adası açıkla yapacağı hakkında fikir yürütmeden ev!ım.« Elhasıl Fransada, ne oldujrunu ve ne rmda ikisi 14 bin ton tutan 2 gemi, İs vel meselenin mahiyetini iyice bilmek Kral, generalleri kabul etti tevkif ettiler olacağını bu günün hâdiseleri değil, yakoçya sahillerinde 5 bin tonluk bir va isfediğini söylemiştir. Sofya 13 (a.a.) Kral Boris, Harbiye rının hâdiseleri tayin edecek ve Fransa Londra 13 (a.a.) Londranın İyi ha puı batırdıklarını, Birmingham süâh tarahndan alınan tedbirlerin hakikî ma Nazırı General Daskalof'u, müteakıben ber alan Holanda mahfillerinde öğrenil fabrikalarile Greatyarmouth ve Rams 48 saat zarfında beklenen ihtilâf de sabık genelkurmay başkanı General diğine göre, yeniden iki Holanda nazın gate liman tesisatı ve hava meydaniarılıiveti o zaman anlasılacaktır. Nevyork 13 (a.a.) «Ofi» Avrupa Vişinin kararları gelip geçici bir buh Petkofla yerine tayin edilen General Almanlar tarafından tevkif edilerek bir nm bombalandığını, dün gündüz garbda merkezlerinden gelen haberlerdetı bahran eseri midir, yoksa onun cephesin Lukaş'ı kabul etmiştir. temerküz kampına sevkedilmiştir. Bun Almanyaya hücum eden İngiliz tayyare seden Nevyork Taymis gazetesi, Amiral den haklı görünmek ik<ıza eden sebebZannedildiğine göre Kral ile General lar eski Maliye Nazırı de Wilde ile eski lerinden 42 sinin düşürüldüğünü, İngiliz Darlan'ın Millî Müdafaa Nezaretins talerin mahsulü müdür? Bunu yakın ta Daskalof arasındaki mülâkatta Bulgar Milî Müdafaa Nazırı Van Dyek'tir. tayyarelerinin gece Almanyaya lıücurn yini keyfiyetinin önümüzdeki 48 saat rih tayin edecektir. yüksek kumanda heyetinde yapılan deKazırlar. eski Basvekil Kolijn'in bu ettiklerini, fakat hasar olmadığım bil zarfmda vaziyetin ciddî bir ihtilâfa seğişiklikler görüşülmüştür. diımektedir. ömer Rıza DOĞRUL lunduğu kampa gönderilmişlerdir. beb olacağını yazmaktadır 30 ağustos bayramı Petenin nutku büyük akisler uyandırdı Ingiltere ve Sovyetler teminat verdiler Falan. filân... Otoriter bir Fransa mı? Başkumandanlık meydan muharebesinin 19 uncu yıldönümü, Dumlupınarda muazzam merasimle kutlanacak Sovyet harb tebliği r Alman harb tebliği Gündttz yapılan hava akıtıları AMERİKADA ASABİYET iıkaç kelime var ki bunlara veya üçer sütun üzerine konmuştur. karşj duşmanım. Ve hiç bir € Haber, bu gece neşredilmistir. Haiz şeye karşı da bunlara olduolduğu birinci derecedeki ehemmiyet üzerinde derhal mutabık kalınacaktır. ğu kadar apaçık düşmanlığunı Uân e t Bu garantinin müteaddid tesirleri ola miş değilim. Bunlar «falan filân şeycaktır. Evvelâ, Türkiyenin bitaraflığmı vesaire şu bu» gibi kat'î ve muayyen ihlâl eylemek ve onu harbe sürüklemek bir mana ifade etmiyen hüviyeti meçİsüyen herhangi bir üçüncü devlet için hul ve manası bulanık kelimelerdir. Ne bu, bir ihtar teşkil etmektedir. zaman birşey öğrenmek, birini sözüeSaniyen, Türkiyenin Rusya ile şark yakalamak isteseniz bunlar önünuze çıtaki hududunun emniyeti hususunda kar, sizi yolunuzdan ahkoyarlar. Meselâ evvelce mevcud olabilmiş olan endişeyi bir iskele memuruna sorarsıruz: izale edecektir. ^zizim! Bu vapur ueden on dakika Daily Herald'ın siyasî muhabiri şöyle gecikü böyle? Işimizden olacağız. Her zaman böyle olmazdı. (Halbuki yazıyor: • «Bu nota, Londra ile Moskova arasın her zaman olur) Kimbilir?. Malumuâlida Türklere karşı bir gizli aniaşmanın niz aktarma falan sebebile gecikmiş olamevcud bulunduğuna Türkleri inandır cak. mak İstiyen Alman teşebbüsüne karşı Yahud yağcıya sorarsınız: son ve kat'î bir cevab teşkil etmektedir. Canım bu yağlara yerinde 130 kuRusya ile Türkiye arasında dostane ruş liat koydular. Buraya kadar 180 kumünasebetlerin teessüsü, yeni inkişaflar ruşa nasl çıktyoı? gösterebilecek ve hatta başka sahalar Çıkar beyim. Navul falan. Şnsu buda daha sıkı bir işbirliğinin kurubnası su, daha fazla bile tutar. na VBrdım edecektir. Hizmetçi çay ibriğini kırmış: Kız bnnu nasıl kırdın? Niçin dikkat Müttefiklerin bu müşterek notası, başlıca Eden'le Sovyet hükumetinin etmiyorsun? Londra büyük elçisi Maisky'nin eseriCevab verir: dir.» Dikkat ediyorum ama şey ederken Daily Mail'in siyasî muharriri de şu eliraden kaydı... İstiyerek yapmadım. nu yazıyor: Muallimsiniz; çalışmıyan talebenize «Bu ehemmiyetli inkişaf, Büyük Bri sorarsınız: tanya ile Rusyanın kuvvetlerini, nazile Oğlum! Neden dersini hazırlamare karşı yapacaklan mukavemette dın! Türkiyenin kuvvetlerile bir safa getir Muallira bey bir türlü şey edemimektedir. Bu inkişafın tesirini Balkan yorunı... larda ve Yakmşarkta ve bilhassa AlBu minval üzere bir şeyin terkibinl manların uzun zamandanberi karışıklık anlatırken: çıkarmağa uğraştıkları İranda derhal Şeker, un, yağ ve saireden mügörmemiz muhtemeldir. rekkebdir.. denir. İngiliz garantisinin teyidi, şunu gösDaha fenası var. Bu kelimeler bir tateriyor ki, hükumet Avrupanın bu kıs kım adaml&ra «lâf ediyorum» zannını mı üzerinde teyakkuzunu devam ettir verir. Halbuki a adamlar konuşurlar mekten fariğ olmamıştır: Şimdi Türki ama söylemezler. Meselâ şöyle konuşan yenin muhafaza edeceği bir hudud var bir adamın sözlerinden ne anlarsınız? dır ve Türkiye muazzam ordusunu ora Azizim! Şeyi arzedeceğim. Yani ya teksif etmekte serbesttir.> kabul buyurursunuz ki bizim bu hususNews Chronicle'in siyasî muhabiri, ta şey etmcmize imkân yoktur. Hani, şöyle demektedir: nasıl söyliycyim, isten kaçmak için de«Hissiyat, şu merkezdedir ki, bir ta ğil ama vakit meselesi ve saire ve saire arruza uğradığı takdirde kendisine yar hiitün bu mcselclerin şey edilmesine endımda bulunulacağı hakkında İngiltere gel oluyor. Yoksa vallahi hergün şey ve Rusya tarafından veriien teminat, etnıek için nekadar çalıştığımı nekadar Türkiyeyi müstakbel Alman tazyikına şey yaptığımı hiaim arkadaşlar falan mukavemet için siyaseten daha müsaid hep şey ederler.. bir vaziyete koymaktadır. Bu adam da kontışrnm der dejil Müttefiklerin kontrolu altına konulmi? Ve böyle birsözü anlamamış olmuş olan Suriye ve Irak tarafından Türkiyenin münakalât ve iaşe yolları manızdan dolayi da için için sizi belki kalın kafalıkla da itham edebilir. §imdi emniyet altında bulunmaktadır. İşte ben bu kelimelere düsmamm. Türkler, müdafaa hazırlıklarını yapŞunlan Iâğarten atsak, herkes ya bilmak için kendilerine lâzım olan İngiliz ve Amerikan malzemesinden mahrum diğini söyliyebilir. yahud susar da ne kalmaktan artık endişe duymıyacaklar kendi çenesini ne karşısmdakinin dimağ ve âsabını yorar. dır.> Yoksa bunlar varken şey etmcmize falan imkân yok! Türkiye ve İran B. FELEK Bulgaristan Amasyada bayram Amasya 13 (a.a.) Millî Şef İsmet İnönünün Merzifonu teşriflerinin yıldönümü her sımf halkm iştirakile ve candan tezahüratla kutlanmıştır. Meksika da 6 zırhlı fırka yapacak Meksiko 13 (a.a.) .Ofi, Her biri sekiz bin kişiden mürekkeb ve tank •mitralyöz. alev saçan cihaz ve bunlara müleallik bütün teknik vesaiti muhtevi aîtı zırhlı fırka teşkiline aid olarak vapılan proje yarm Millî Müdafaa Nazırı tarafından Reisicumhur Avila Camacho'nun tasvibine arzedilecektir. Yardımsevenîerin balosu Yardımssvenler cemiyetinin Sarıyer şubes!, 30 ağustos akşamı Sarıyerde Canlı Balık lokantasmda bir balo vermeğl kararlaştırmıştır. Balonun çok nezih ve eğlenceli olması için bütün tedbirler alınmakta ve genlş hazırlıklar yapılmaktadır. Vefat Uzun müddet İzmirde merkeE â§ar memurluğu ve Belediye reis muavinligi yapmış olan ve Tapu, Kadastro umum müdürü mühendis B. Halid Ziya arkadaşımızm büyük kardeşi Hakkı vefat etmiştir. Allahtan rahmet diler, Halid Ziya arkadaşımıza beyaru taziyet eyleriz. Hayat bile değil; mütemadi para sıkıntıljrmdan, itirafı güç mahrumiyetlerden, çeşid çeşid yoksiiz lukîardan iksret, dolmaz bir çile; biribirinden daima paranm hesabını sor mak yüzünden hiç eksik olmıyan çirkin münakaşalar ve kavgalarla dolu renksiz ve hep biribirine benziyen günlerin ve gecelerin donuk teselsülü ortasmda sürünmeden başka bir şey değildi bu. Ferhunde, milyon kelimesinin, kulağında bıraktığı uğultulu hayalle kendi ğini, hiç bir zaman o günkü kadar acı defa tanışan bir yeni talebe hali yokhayatmı gayriihtiyarî mukayese edince bir şekilde hissetmemişti. Annesinin is tu. Esasen Ekrem Bey de, bu milyoner cesaretini büsbütün kıran neticeîere va tihfaflı lâkayıdliğinden, kocasının vur çocuğunun karşısmda bir muailimden rıyordu. Yeryüzünde. para endişesinm, dumdujmazlığma, üvey oğlunun küsziyade, zengio ve nüfuzlu bir şahsiyeti geçinme gailesinin ne olduğunu bilmi tahlığma, hatta tramvay halkının say"misafir etmekten gurur duyan fakir bir yen: her istediklerini, istedikleri zaman gısız tecessüsüne kadar her şey onu ev sahibi tavrı takınmıştı. Dudaklarında yapan; vakit geçirmek için dünyayı doo gün fena halde sinirlendirmişti. sun'î ve biçare bir iltifat tebessümile, laşan insanlar da vardı. Onlar, hayat ilk işarette misafire bir iskemle, bir siBir gün sonra, Ferhunde, saat dörde denilen mücadele sahnelerini kendileri namına idareye memur ücretli adamlar doğru misafir salonuna girdiği zaman, gara, bir tabla koşturmağa hazır, adeta birdenbire, Ekremin yeni talebesile kar elpençe divan duruyordu. Mukbili eve tutuyorlardı. şılaştı. İki gündenberi, nasıl adam oldu getirip babasile tamştıran Nedim, bütün Düşüncelerinin bu noktasına gelince, kafasınm içindeki aydınlığın sebebini ğunu merak ettiği Mukbil Beyin o gün şeytanetini boncuk gözierinde toplamış, anlar gibi oldu. Bir milyonerin, başka geleceğini biliyordu ve bu zengin misa eserini seyreden bir artist gururile bu adamlann hayatma hükmeden o üstün firi, lâyık olduğu itibar ve hürmetle takdim merasimini temaşa ediyordu. insanlardan birinin, kendi evine misafir karşılamak için, tuvaletine hergünkün Ferhunde ise, kocasmdan ders almağa olması, kendisile müsavi şartlar altraa den fazla itina etmişti. Fakat, misafir gelen bir talebe ile değil, kendisine taairmesi, onun gunırunu okşuyordu. geldiği zaman kendisi odasında bu!un zimlerini arza gelmiş bir milyonerle Hatta, bu milyoner. kendi kocasının duğundan, kapıyı duymamış, Mukbil karşılaştığı zehabı içindeydi. talebesi olacağına göre, şartlar müsavi Eejle, hiç ummadığı bir sırada birdenMukbil, parmaklarınm ucunu, en hade değildi. Ferhunde, kendi evinde. miî bire karşılaşmışu. Yeni talebesini, Ekrem Bey, karısma fif temasla bile incitmekten korkar giyonerin fevk'nde bir mevkie sahib obizzat tanıttı. Mukbil, mubalâğahca bir bi, uçucu bir busenin belli belirsiz halacaktı. raıetile ısıttıktan sonra, basını kaldırınLâkin. evde az çok sevinc uyandıran reveransla eğüdikten sonra Ferhundebu müjdenin, en meyus günlerinden bi nin parmakîarına geyet kibar bir buse ca, göz göze geldiler ve Ferhunde, birrine tesadüf edişi de garibdi! Ferhunde, kondurdu. Mukbilin vaziyetinde, mual denbire, yepyenl, garib ve isimsiz bir lakirliğini, aczini, hayattaki beyhudeli limile ve mualliminin ailesi efradile ilk hüviyete büründüğü hissine kapıldı. "Cumhuriyet,, in edebî tefrikası: 6 Bu, bir kaza kadar anî olmuştu. Hissettiği şey, türlü türlü hâdiseler karşısmda duyduğumuz ve yerine göre İsimlendirdiğimiz intıbalardan hiç birisine benzemiyordu. Sanki, ruhunda, ezeldenberi mevcud, fakat üstü örtülü bir âlem, İhtiiaslardan, fikirlerden, hjeyecanlardan mürekkeb, derin ve gizli bir âlem vardı da, kendisi, kendi varhğmdaki bu â'emi, şimdi birdenbire gSrüvermiş; cnun derinliğine şimdi birdenbire inivermişti. Gözlerini, kendi gözlerinin gayet yakınında gördüğü bu yabancı adam, onun, yıllardanberi hep içine atüğı arzuları, mahrumiyetlerinin, hüsranlarınm, inkisarlarmm ifadesi olan şikâyetleri sorup öğrenmeğe gelmiş gibi anî bir his galâtına düştü. Ferhunde, gözlerinin önünde bir lâhza cık kalan bu yabancı çehreyi, çenesinin ucundan saçlarına kadar kaplayan geniş bir bakışla kavradı. Onda, o zamana kadar hiç bir erkek yüzünde görmedigi bir safıyet ifadesi vardı. Buğday rengi bi* ten, koyu kestane rengi gözler, gülmedi (Baştarafı 1 inci sahifede) rafın da bir çok müşterek menfaatleri vardır. Ve iki millet iyi günlerde olduğu gibi fena güruere de müştereken göğüs gereceklerdir. îran. her şeyden evvel Reisicumhur İsmet İnönünün ( Basmakaleden devam > Türk milletinin mukadderatını idare faatleri üstu'ie çıkarılrnış partizanhklaediş tarzının hayranıdır. Türk milleti rın doğurabiicceği akıbeti olanca peride şimdiye kadar sulhu ve memleketin şanhğile ortaya koymuştur. nizammı kurmuştur.» Fransadaki patlımanter sistemin saTahranda çıkan gazetelerin 'en es kaîhğı yalnız harble meydana çıkmış kisi olan «İran> gazetesi de Türk bir keyfiyet değildir. Harbden evvel de İran dostluğuna memnuniyetle işaret bu sistemin memleketi uçuruma göetmekte ve İran hakkında bu kadar türmekte Oıduğrunu iddia eden aklı bayanlış haberlerin verildiği bu buhranlı şında Fransi7İir eksik değildi. Eski de'VTede, Türk basını taraiından. İran Baçvekil Aııdrc Tardiyö bu kanaatini hakkında neşredilen haberlerin dogTU uzun ve müdellel yazılarında açık ilân olduklarını ve iyi komşuluğu ifade et ederek hat'a bu rejimi değiştirebilmek tiğini ve gene Türk gazetelerinin iki üzere meb usluktan feragat etmişti. Mareşal Pp.en son nutkunda hürrimemleketin müşterek menfaatlerini yclin ilga edibniyeceğini, onun Frankaydettiklerml yazmaktadır. da yaşaınaKta devam edeceğini tasrih ederek sadece millete mazarratı tahnkİngilizler Bingazi ve Sicilya kuk ttmiş ban usullerin ve şekH't.in iptal edilmesındeki amansız kararları da Gerbini'yi bombaladılar bildiriyor. Partiler ilga edilecek, îarmaKahire 13 (a.a.) Hava tebliği: Tay sonluk kaldnılacak ve münferid kayarelerimiz Bingazi limanını, Sicilyada /anclar takib eden sermaye teşekküilcGerbini hava meydanını bombardunan rine artık yer verilmiyecektir. Bonlaetmişlerdir. IHI laraftarl'îüle mukavemet gostereceklerin ezileceğini Mareşabn ağzından Hindiçiniden ihracat öçrenmiş bumnuyoruz. Bu evvelâ memı^kelin ve saniyen kütlenin menfaatlenmenedildi ni hususî hesabların hepsine tercih eden Tokyo 13 (a.a.) D. N. B.: Domei abir sistemdit ki iyi tatbiklerile nülleli jansı Hanoi'den bildiriyor: kjıdı etralında toplamaktan âcU kalHindiçinide hükumet bu günden itiba maz. ren deniz tarikile bütün ihracatı menetBöylece Fransa adı üstünde otoriter miştir. bir ıtjıme giriyor demektir: Umumun Salâhiyetli mahfiller bu hususta izahat raenfaatlerinı şahsî düşüncelerin ve vermeği reddetmekle beraber, bu tedbi şahsî menfaoMerin üstüne çıkaran otorın hususî ruhsatnamesi olan ihracat riter bir reiim ki istihdaf ettiği maksalarla alâkadar olmadığım söylemişler dı temin etr^eu için kuvvetli yürüyerek dir. pekâiâ ayaKta aurabileceği gibi o maksadı temin eden filî neticelerin memleği haîde hep mütebessim görünen bu si kete ve hetlese bahşedeceği faydalar maya bir hassasiyet manas katıyordu. nispetinde dc istikrar bulur. Hulâsa Genc adamın bakışlarında, karşısında böjlc otoriter bir rejimin Fransa gibi kinin derdine ortak olmak için o derdi lir memlckette dahi pekâiâ tuturması sorup öğrenmek arzusu; alâkalı, hüsnü aila ihtima. baricinde bir iş değildir. niyet dolu bir tecessüs vardı. ^^areşal, FraDsanm Almanya ile yapVe gene, ayni lâhza içinde, Mukbilin nıa»a karar verdiği işbirliğinin nzun ve gczleri, Ferhundenin yüzünde dolaştı ve büyük bir i; clduğunu kaydetmekle hegenc adamm çehresinden, yalnız Fer raber Almaııyanın Avrupa kıfası siyahundenin sezebildiği, müphem, seyyal iüe şimdiden iltihak eylemiş bulunbir heyecan dalgası geçti. riug'jnu açık ifade eylemekte ve bilGenc kadın, o bir saniyelik bakışma hassa şarkta cereyan etmekte olan harb eEnasmda, kendi gözlerinin ne konuş .'ıakKında Maresahn kullandığı Üsan bu tuğunu bibniyordu. Yalnız, o kısacık hususta en ufak şüphe ve tereddüde zaman zarfında, Ferhunde, her kadın ılahi yer bırakmamaktadır. Mırcşal, için en yüksek zevki teşkil eden, kat'î Alman Rus harbinde Almanyamn oybir kanaat edinmişti. Bir erkek kalbi namakta olduğu rolü, medeniyeti müdafaa ve istihlâs eden yüksek bir c'had üzerinde nüfuz ve tesir sahibi olmak olavnk göriiyor. kanaati. Fransanui kendisi için ve Avrupa Tanışma merasimi bittikten sonra o kıt'as: hesabına şimdiden aldığı vaziyetturdular. İlk dakikalarda, konuşacak teki kat'ilik ''ünün en mühim me^elelâkırdı bulmak güç oldu. Aile efradı. lorırden sayı'mak değerindedir. Bu atipek yabancısı oldukları bir muhite ve aid ban tnsav\>urlarm ifadesi huıiumensub bu misafire, nasıl bir lisanla dunu geçiyor. Fıansız kara, deniz ve hahitab edeceklerini bilmiyor gibi sustu va kuvvet erinin idaresi bahriycde en lar ve bskıştılar. l>sek rütbeye çıkanlmış olan Amiral Gene en cesur davranan Ekrem Bey Darian'a tevdi olunmuştur. Bue öyle oldu. Mukbilin evlerini ziyaretten mak ctliyor ki bıı harbin daha ziyade i z a sadı musiki dersi almak olduğunu bir ınası ihtimaline karşı Fransanın Almancenbire hatırlamış gibi o bahsi açtı. On va ve İtalya ile daha evvel sulh akdc(lar, ders saatlerinin ve ders ücretinin mesi bile şimdiden derpiş edîlmiş o)ayavanhğından sıyrılıp, teknik bahislere caktır. MüfarrVenin uzamasından şîkâdoğru açıbrlarken, Ferhunde oturduğu yet eden Ma^esalın sözlerindeki kai'iyeti yerden, misafiri tetkik ediyordu. Vaşka Hirlü irah etmek mümkün olma• > a geıektir. (Arkası var) Fransanın Kararı YUNUS NADİ