5 Ağustos 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET 5 Ağustos 1941 Sehir .1 Meraklı sahifeler haberleri J E O P O L İ T Î K Zehirleme salgmı • Garb tarihinden •Cemiyet davaları Zehirin envaile adam öldürmek 17 nci asırda o hale gelmişti ki, hiç kimse en yakın ahpabının elinden bir bardak su içmeğe bile cesaret edemiyordu Toplayan: Hamdi Yaroğlu NALINA İHEM MIHINA Alman stratejisi Imanya bir kara devletidir; denizlere hâkim değildir; en büyük ve kuvvetli düşmanı ise bir deniz devleti olan ve denizlere hâkim bulunan İngilteredir. Almanya, bu harbe başladığı zaman ev\elâ şarka teveccüh ederek Polonyayı mağlub etmek suretile gerilerini emniyete aldı; sonra garba döndü; bir hamlede Fransayı yendi; fakat İngiltereye taarruz etmek istediği zaman karşısına deniz çıktı. Alman hava ordusu denizi asü;. fakat Alman deniz kuvvetleri çok zayıf oldukları için kara ordusunu Britanya adalarına götiirmeğe imkân bulamadılar. Hava ordusu, bazı günler bin tayyare ile hücum ettiği halde, İngiliı hava ordusunun ve İngiliz milletinin raukavemet azmini kıramadı. Fransayı çabucak yenen Alman savleti, önüne çıkan denizin karşısmda kırıldı. Merhum Ziya Gün'ün bıraktığı miras « Tesis » i idare edecek heyet dün toplandı 1914 18 harbini hazırlıyan ve siyasî davaları körükliyen jeopolitik kısa bir tevakkuftan sonra tekrar ortaya atıldı Jeopolitiği, 1914 miş olduğu muhak Jcaktır. 1933 ten sonra jeopolitlıc, 19181933 arasınıla hazırladığı komprimeleri, ilim naırı| na ortaya atmaktan başka bir fey yapmamıştır. Mijrhum profesör Ziya Günün tesisini Jeopolitik hakkında, bu yeni ilmin man jeopolitikçilerile elele verdiler. Her idare edecek olan heyet, dün Universimüellifte formüllerin değiştiği görülür. ilmî seciyesi üzerinde bir hüküm vertede Rektör Cemil Bilseün riyasetinde Bu formül birinde «halk toprağı mek, mevzuumuz haricindedir. Muhakilk toplanüöinı yapmıştır. Içtimada, proVolksboden ise, diğerinde «memleket kak olan şu ki antropoloji, bilhassa ırkfesördn ve'atından evvel Noter huzuhissi Landschaftsgefuhl. dir; birinde çılık tarzında görünen şekli, siyasî daBundan sonra Alman stratejisi büs• hayat sahası Lebensraum» ise diğe vahra kâfi gelmeyince işin içine coğZehircilik, daha doğrusu zehirleyicilik, sivri bir ucdan, zehirin tamamen ka runda tanîim edilen vssiyetnameleri nına kanstığını kat'iyyen hissetmezdi. okunnıuş, bundan sonra yapuan müzarinde «hars zemini Kulturboden» dir rafya sokuluyor. Son birkaç sene için bUtiin bir kara stratejisi oldu.Alman on yedinci asırda, garb memleketlennde kereler neticesinde aşağdaki kararlar Fakat hepsine, meşhur Alman şaıri de bunun misallerine şahid olduk: Al genelkurmayı yıldınm harbinin denizi son derece kârlı bir ticaret halim al Bu zehirli yüzük taşlarının foyası, daima, işişten geçtikten sonra meydana verilmiştir: Arndi'ın sezgisi hâkimdir: Yalnız 1918 manva Südet Almanlarından, Avustur aşamadığuıı görünce hedefini belki mumjjtı. Gerçi, kocalanna zehir içiren ka1 Heyet ıZiya Gün tesisi» ni idare de Versay'm çizdiği hududların değil, ya Almanlarından, Tirol Almanlarından vakkaten, belki de büsbütün değistirdi. dınlar, karılarından kurtulmak için ze çıkar, hatta bazan hiç çıkmazdı. Kapmın kilidine sokulur sokulmaz, eile etmtk için hiç bir para aimıyacak, merFilhakika jeopolitiğin. çok uzaklara 1914 teki Almanya hududlarmın ötesine bahsedildikçe antropolojlyi kâfi gördü. Madem ki deniz garba doğru gitmeğe hire müracaat eden kocalar, mirasa konhumun fevkslsde bir tasarrufla meyda gitmemek için, Ratzel'le başladığını söy geçmek coğrafî bir zaruretür. Devlet, Maksad elde edildikten sonra coğrafya ınânidi; o halde denizin aksüsükametmak için biribirinin vücudünü dünya tutulduğ yerden, zehirli. sivri uclar fııya, jeopoütiğe baş\Tiruldu. Rusya, Po lere yayılmağı; imkânsm değil, mümktilayan anahtarlar, zehirli yüzüklerin bir na getirdi.çı seıveti, gene ayni esaslar lemek doğrudur. Yalnız Yirrmnci asır bu zarureti gözönüne almahdır. dan kaldıran hısım akraba, her devırlonyanm yarısım ele geçirirken «kan ııü yapmağı daha doğru buldu. başka türlüsüydü. Sevdiği bir kadmdan, dahilirde idare edecektir. da, bilhassa 1918 den sonra bu ilme birde görülmüştür, bugün dahi görülmekFakat acaba başka halklar da ayni ne kardeşliği» nden bahsetti. Fakat Kareli yatak odasının anahtarını almak saade2 Terekeyi tespit için, mshkemeye takım siyasî davaları meşru gösterme Deniz, garbda, jnldınm harbini durtedir. Ancak, o dediğimiz devirde, zetine nail olan Prens Savelli, bu anah biran ewe! müracaat edilmek üzere, vazifesi tevdi edildi. Hatta Almanyada, viden bir jeopolitik ilmine dayanarak mıntakası, Besarabya ve Baltik devlet durmuş, İngiliz srratejistnin mesnedi hirleme denilen cinayet usiilii, basit bir tarın zehirine kurbsn gitmişti. Bütün bir aoıkat seçümesi liizumlu görülmüş; Almanîara mahsus İdealist felsefe, do kendi hududlarını aşmak istemezler mi? leri işin içine girince, «Sovyet vatam clan yıprarma harbini kabul ettirmişti. otopsi üe derhal meydana çıkarılması bunların haricinde, reçellere, pastalara. Emniyet Sandıjı hııkuk nıüşaviri ve es layjsile, cografî unsurların mefkurevi Haushofer, bu dikkate şayan suali ken nın hayat ve emniyet sahası», yani Rat O halde harb uzayacaktı, uzun bir harbe mümkün olan gelişigüzel bir zehiri, ka çorbalara, ekmeğe, baharata, tuza, sal yaradı. Bizzat Ratzel, di kendme sormayı unutmuyor ve me zel'in Usanile Rua halkındaki «toprak dayannıak için, Almanyanın, eksiklerini ki terryiz azas'.nc'an Refik Gorbonun ta leştirilmesine : na kanştırmaktan .baret bayağı bir çalara, etlere, ilâclara, hatta ıtriyata, hslklarda «toprak duygusu» veya «me selâ Slavhkta da böyle bir mekân his duygufu. işin içine girdi. Görülüyor ki îamamlanıak icab ediyordu. Bu eksikyir.i tensib edilmiştir. sinin, toprak ve deniz duygusunun mev söyleyen «jeopoülik ilmi» değildir, onun ieri denizden değil; karadan temin etkatillik değildi. On yedinci asırda bu ve hatta lavmanlara zehir karıştınh3 Ölümiiniin 40 ncı günü Beyazıd kân hissi Raumsinn» nin bulunduğunu işi gören katiller, zehirciliği, bir san'at yordu. İş o hale gelmişti ki herkes ileri sürdü. Eğer bu duygu emrederse, cud bulunduğunu, hatta mahud korido söylediği şeyler, hakikatte, kendisine mek mümkündü. O vakit Almanya ?arcamıfnde mev'.'d okutuh'caktır. Kabir run bu hissin tahakkukuna zemin hazır «söyletilmekte» dir. Eğer büyük ve kü ka dönmek kararını verdi. Şarkta hem haline getirmişlerdi. Öldürmeği tasarla herkesten şüphe ediyor, en samimî veri Eelediyeden «atın alınarak Güzel siyasî hududlar aşılabilir. İşte zamadıkları kimselerin vücudüne sinsi u dostun elinden, en berrak bir bardak San'îîUar Akademisinde hazırlanacak nımızda moda olan «hayat sahası» for lamak için bir vasıta olduğunu, neticede çük bütün halklar. millileştirilmiş ve nıukavenıeti temin edecek bütün madsullerle soktukları zehir, orada, zatürrıe, su içmeğe, hiç kimse cesaret edemiyor proieyc göre bir sanduka yaptırılacak mülü, hakikatte, bu mütefekkirin yap Cerınenlerin toprak, mekân ve deniz siyasî ihtiraslara vasıta olarak kullanıl deler vardı; hem de Almanyanın kentifo vesaire nev'inden, insan uzviyetine du. tığı coğrafî metafizikten doğmuştur. Bu duygu«unu ermek için bütün Slâvlığın mıs bir jeopolitiğe istinad ederlerse, o disi için tehlikeli bir düşman addetür. harekete geçeceğini İddia ediyordu. Al zaman. bir Türk mizahçısuıın dediği gi tiği Sovyetler Birliği. rnusallat bir hastalık tevlid eder; zehü4 Ziya GünCn ayrı fiyrı sekiz ban itibarla harb, coğrafî bir lüzum, yeni Meşhur Fransız cerrahı Ambroise Pare, lenen biçare, bu şifasız hastalığın pen dinî içtihadlarından dolayı kendisine kada bulunan parasırun mecmuu 172 bir tabirle jeopolitik bir zaruretür. Bu manya, Alman jeopolitiğinin istediği ye bi, acaba her halk için Tanrıya yeni bir Şarkta yapılacak nıuvaffakiyetli bir «başkalarının ni bir Avrupa \iicude getirmedikçe, Al kıt'a ısmarlamak lâzım gelmiyecek miçesinden kurtulamaz, tabiî bir ölümle düşman olan bir adamla yemek yediği bin lira oldujhi enlaşılmı.ştır. Bu para zaruret dolayısile harb yıldınm harbi, Almanyaya hem yıpman toprak hissi, deniz duygusu musta dir? hududları ötesinde tenezzühe çıkmak> dünyadan ayrılırdj. sırada, tabağma aldığı lahanadan ze ların mahkerr.eden ahnacak karara karatma harbine devamı mümkün kılacak rib oımakta devam edecektir. tan ibaretür. Bununla beraber objektif bir illm olup maddeleri ele jjeçirmek. hem de kuvveti Bu menfur zanaat, bu sebeble, hemen hirlenmi§ti. Zehirlendiğini, boğazındaki dar mahfuz bulundurulmasj için banka Yukanda işaret ettiğimiz gibi bu te olmadığı meselesi bir tarafa bırakıhrsa, gittikçe artan Sovyet Rusya tehlikesini Muayjren bir toprak üzerinde oturan hemen tehlikesizdi. Yalnız, «zehirciler, şiddetli yanmadan hissedince, bir bardak dire:^törler;rıe tebligat yapılacaktır. Hitler Almanyasında ortaya jeopo'itiğin, etrafımızda cereyan eden ortadan kaldırmak imkânını verebilirdi. Emniyet Sandığındaki kasanm muh bir halkın ferdleri böyle bir • duygu» ya lâkkinin gerek raüfterilerinin dainıa yüksek ta su alıp gargara yaptı, doğruca eczaneye koştu. Bu hâdise, o devirde olagan i^ teviyab da mahkeme kararını mütea tahib olunca gerek içtimaî zümrede, çıktığıiıi zannetmek safdilliktir. Stres siyasî hâdiseleri. milyonlaruı çarpışması Fakat, çarka dönmeden evvel, İngibakaya mensub kimseler olmalan, gelerdendi. Kapandl gitti. gerek o 2Ümrenin başmda bulunan ida mann'ın ölümünden aonra neşredilen vakıasını, küçük halkları bir çırpıda lizlerin önüne Şimal Euz deniânden kıb tespit edüecektir. rek bu işin çok revac bulması yüzanre edicilerin zihniyetinde ve bütün dev hatıratl, bu noktaji çok iyi gösteriyor. haritadan silen, yerlerine icabına göre Ege denizine kadar bir müdafaa perRichelieu'nün sarayında sürülerle den, son derece kurnaz hareket ermeHava seferleri dün başladı let mekanizmasmda bu duyguyu kuv Esasen ismini zikrettiğimlz Alman jeo yenilerirJ koyan zaruretleri izah ettiği desi çekmek, bu defa da garbdan geğe ve pek fazla çalışıp yorulmağa mec kedi vardı. Çünkü, sayıh zeki devlet politikçisi Haushofer, eserlerinden en inkâr edilemez. Ban jeopolitikçilerirj lecek düşmana karşı Almanyanın geİstanbul Ankara hava seferlerinin veden file çıkarmak temayülü hasıl olburdular. Bumınla beraber, on yedinci adamlarından olan Richelieu, istisnaöiz mühimmi olan «Hududlar Die Grenze» ı ilim formülleri içinde günümüzün siyasî rilerini ve yanlarını emniyete almak maz mı? Şüphesiz evet. Ratzel, kat'î bir asırda bu iji san'at edinenler, bu mes bütün insanlara karşı itimadsızlık bes ilk posta tayyaresi, dün sabah saat 8.40 1933 ten çok evvel neşretmişti. Sosya ve askerî vukuatıru çok zaman evvel ler, kendisi kadar kuşkulu bir mah ta Ytşilköy hava meydanmdan sekl* lisanla devlet müeaBesesinin bu zarulânmdı. Balkan harbi bu maksadla lekte üstad kesilmişlerdi. listlerin idare ettiği Almanyada böyle haber vermiş olmalan da dikkatle gözluk olan kedi sayesinde, zehirlenmek yolcu ile hareket ederek 10,40 ta Anka retleri tanımak mecburiyetinde olduğuicra edildiği gibi Libyaya da bu makbir eserin intişarı, gördüğü rağbet ne önüne ahnacak bir noktadır. Zehir, o tarihte, muhtelif şekillerde, ten kurtulurdu. Kedi, velev en itimad nu, çünkü «devletin, insanlarm topraksadla yarduncı kuvvetler gönderildi. raya varmıştır. kadar manahdır? Gerçekten, sosyaldefakat daima, tabü bir hastalık tevlid ettiği insan tarafmdan verilmiş olsun. Ziyaeddin FAHRt Haritaya bir göz atarsanız, Nor\eç ve Öğleden sonra 15.20 de Ankaradan la olan uz\'î bağlılığına müstenid bir mokrat Almanyanın, nasyonalist temaedecek usullerle verilirdi, demiştik. Vü önüne konulan yiyeceği, koklamadan, müessese» den İbaret bulunduğunu söyFinlandiyanm en şimaldeki kıyılanndan kalkan tav^sre de dün aksam 17,20 de, •) İlk yan 29 temmuz tarihli nüsha. itibaren, bütün Norveçi, Danimarkayı, cudü yeryüzünden kaldırılması matlub nenin nesi olduğunu anlamadan yemez. lüj'or. Gene syni müellif «deniz» in yüllü iıim cereyanlarına, tıpkı bugündokuz yolcu, bü miktar bagaj ve posta yükseltici tesirini izaha çalışırken hep kü Rusya gibi, için için alâka göster mızda çıkmıştır. kimseye, önce, azar azar ve müteaddid Richelieu'nün kedileri, Başvekilin çeşHolandayı, Belçikayı, FransajT kendi çantası han.ulecilo Yeşilköye gelmiştir. ayni metafizik vadisinde dolaşır: Dedefalar, midenin muhatî gışasım tahriş nicibaşılanydı. Onun yiyeceği yemekten, işgali altma, İspanya ve İtalyayı kendi edici bir kostik içirilirdi. Görünüşte za evvelâ onlara verilirdi. Zehirsiz ve za Müddeiumumiliğe verilenler nizler, ona göre, halkların azarnet ve tarafına almış olan Almanyanın, Mısır Temizlik amelesine sıcak Paşabahçede bir tecavüz Böyle olunca Yüksek fiatla saat camı satarken cür İhtlşam kajTiaklandır. rarsız bir takım mide bozuklukları bir rarsız oldukları kat'iyyen anlaşıldık'an hududuna kadar uzandığı ve Mataban yemek hâdisesi birini takib eder, hastanın hali günden sonra da, Richelieu, rahat rahat kar mü meşhud yapılan İstiklâl caddesinde devlet, idare ettiği halkın «deniz duylıurnundan hava yolile Giride atlamak Belediye temizlik amelesine yemek Paşabahçede Pazlıdere civarında gez vc Ege sdalarını tutmak suretile OniU giine fenalaşırdl. İşte tam bu devrede. nım doyururdu. Kediler. bilhassa hedi 389 numaradn saatçi Burhan, kıymetsiz gusu» nu sezmeli, siyasi hududları ona vücude, gene mide tarikile, verem, kan ye olarak getirilen, bunlar meyanında bir broşu yüksek fiatla satan gene İs göre tanzime kalkışmalıdır. Kısası, böy verilmesi içm 30,000 liralık tahslsat ay meğe «.ukan kaduılı erkekli bir grupun adaya kadar indiği görülür. Böylece ser, tifo, çiçek gibi hastalıklardan bi da. hassaten. Kral tarafmdan gönderilen tiklâı caddesinde 304 numarada Alber, le hareket eden devlet, siyasî coğraf rılmışfır. Muhtolif mmtakalarda 500 a karşısına, Mehmed, Mehmed Güleryüz Almanya şarka dönmeden evvel, garbyanın zaruretlerine tâbi olmaktan baska mele'.ik ka',an kaynayacaktır. ve Örr.er adlurında üç erkek çıkmış ve dan gelecek düşmana, İngiltereye karşı rinin mikrobunu aşılamak, işten biîe yiyecek ve içeceğin tadma bakmağa me radyo antcıı telini yüksek fiatla satan murdular. Galatada Okçumusa caddesinde Menda bir çey yapmamaktadu:. Yalnız Adalsrda çalışan amele için kadınların yanındaki gendere, kadınlan arkasıru ve her iki yanını siyasî ve sevdeçildi. 19141918 harbini hazırlayan «iyasî kuru katık veıüecektir. Diğer yerlerde kendi lerino bırekarak gitmelerlni ihtar kulceyşi tam bir emniyet altma a l Yalnız başkalarından değil. kendi ken n?dyo rnüe.scsesi sahibile bir otomobil Vç asır evvel yaşayan hekimler, gırtetmişlerdir. mıştır. dinden bile şüphe eden insanlarla dolu lâstikı,isi vu bir inşaat malzemesi satan davaları körüklemek vazifesini ifa eden sıcck yemek tevzi edilecektir. lağına kedi tiiyii kaçan kimseler ölür Bu yüzden genclerle bu üç erkek arao cemiyetin haleti ruhiyesini, Fransa ticarcthane «ahibi İhtikâr suçıle müd jeopolitik, 1918 den sonra Almanyada bir diyecek kadar cahil oldukları için, ekBayan Naciyenin varisleri sında şiddetli bir münakaşa başlamış, Ve işte bundan sonradır ki Almanya, deiumumiliğe verilmişlerdir. tevakkui devri geçirdi. Fakat bir müdşarka, Sovyetler Birliğine dönmüştür. serisi, hakikaten âüm insanlar olan ze Kralı Onüçüncü Louis'nin, dostianna mahkemeye müracaat etti fakat erkekloıden biri balta ile genc Şarktaki harb, yıldınm harbidir; bunu det sonra tekrar ortaya atılmak için, hirciler, meydanı boş bulmuşlar, Pas hediye gönderdiği yiyecekler hakkmdaFazla para alınmıyacak lerden birini başından yaralamıştır. Bu bir yıpratma harbine dönmeden bitiriçin için hazrrlamyordu. Alman univertör'ün asırlarca sonra keşfettiği kurta ki tavsiyeleri ne kadar beliğ surette Izmirli Halim oğlu Bayan Naciyenin Kahve, kazino vesaire gibi eğıencs gösterir. Kral. bu yiyeceklerle beraber, site ve enstitülerinin laboratuarlaruıda İzmirde ve İstanbuldaki emlâkini Iîa va?ivît karşısmda genclerle kadınlar mek gerektir. Çünkü, Almanyanın rıcı ıuulleri, öldürücü şekilde, alabüyerlerinde konsumasyon harici para adan Selime kaçmağa muvaffak olmuş korktuğu iki cepheli harb, her ikisi de diğine tatbika başlamışlardı. Ufacık şi şu şekilde yazılmış bir de pusula gön lındığı ve yemekten sonra içilen kahve 193941 vukuatınm ideolojileri imal edil seki hastanesine teberru etti^in» dair derirdi: «Size, Versaym yemişlerinden mekte :di. Münih'te, Almanyadan 1918 olan vasij'etnamesinin tatbikı bir müd lar, fakat Hediye erkeklerin tecavüzün yıpratma harbi halinde tereddi etmiş, geler içinde zatürrie, yahud küçük toriçin veya bir kahveden sonra içilen den kendini Irurtarmak imkânını bula /onsuz bir mücadeledir. Şarktakî h a r t balarda beyin humması, «ibadullah» sa gönderiyorum. Yemeden ewel çeşnisine ikinci kahve için kazino tsrifesinde sulhunun Jcopardığı memleket parçala det için gecikecektir. Haber aldığımıza baktırm. Size her yolladığım yiyecek rının çelenklerle temsil edildiği kubbe, göre Bayan Naciyenin kanunî variiieri, mRrnıştır. çabuk bitmelidir ki garbdaki yıpratma tılıyordu. VeremJiIerin kemikler&nden, muharrer yüksek fiatın istenildiği aniçin ayni şekilde hareket edin». Yahud Vîk'adan haberdar edilen Paşabahce harbine devam etmek, yahud da f e v koleradan ölenlerin barsak muhtevilaşılarak alâkadarlara yapıian tebliğatta sosyalist Almanya zamanında vücude vasiyetnamenin hükümsüz olduğu iddi«siza yavru domuz jambonu gönderiyoyatından, türlü türlü hulâsalar çıkanbu gibi hallerde nncak 5 kuruştan fazla getirildi. 1933 te İşbaşma geçen nasyo asile mahkemeye müracaatte bulunmuş jandarma teşkilâtı geceyarısı erkeklerle kalbeşer bir gayret sarfile garbda da rum. Yemeden evvel, birisi, çeşnisine kahve parasx istenilmemesi liizumu bil nalsosyalizm, hakikatte. kendinden ev lardır. Varislerin talebi üzerine şimdi kadml suç iiçttinde yakalamıştır. Ka taarruza geçmek kabil olsun. Şarktaki hyor, büyük ekseriyeti kibar tabakaya baksın. Şu veya bu kimse vasıtasile velki Alman sosyalizminin jeopolitik id merhumun Izmirde mevcud meirukâtı dmlar Adlî tıbbn. suçlular da Cumhuri harbin yıpratma mücadelesi şeklini alıp dirilmiştir. mensub zengin kadm müşterilere, ağırgöndereceğim her şeyin, böylece çeşnidİ3Îarmı şiddetlendirmekten başka bir tespit edilmektedir. yet roüddehımuroiüğine verilmişlerdir. almaması Almanya için bir ölüm dirim lığınca altm değerle gatılıyordu. sine baktırın». Universite ikmal imtihanları Ş*y yapmadı. Maull, Suess, Richthofen, Merhumun bu vasiyetnarreyi şuuuı Tahkikata devıım edilmektedir. meselesidir. Çünkü o zaman Almanya Zehircilerin, bu zehirler için tavsiye Maarif Vekâleti, Universite ve diğer Haushofer gibi jeopolitikçiler ortaya yerinde olarak hazırlattığına dair icab hakikaten yıpranır. Almanlar, Büyük ettikleri «sureti istimal» ler, şeytanın mekteblerin eylul devresi imtihan gün çıktı. Bu sonuncu mütefekkirin idaresi eden kanunî vesaik, alâkaiı makamîarın Halk hamamının kurşunları Harbde, o iki cepheli harbde üç sene aklma gelmiyecek şeylerdi. Meselâ, bir leri ile tedrisata ba^îama tarMerini altmda «Jeopolitik Meemuası Zeit elinde bulunmaktadır. yıprandıklan içindir ki 1918 de raferi çalınmif sofra bıçağının, bir yüzüne, bu şekilde tespit etmek üzere teikiklere başlamış schrift für Geopolitik» neşredilmeğe başkazanabilecek takatleri kalmamıştı. Bayan Naciyenin bıraktığı »ervetin Br.i«.t ha!k kmsmıran kurşunları çahazırlanmış zehiri sürmek. Bu bıçakîa tır. Bu husustaki karar yakında alâka landı. Mecmua etrafında toplanan Al geliri ayda beş yüz lirayı mütccavızdir, Alman stratejisi, şark seferinin yıplındığı ve körr.ür sarfiyatının fazla göskesilen yemişin yalnız bir tarafı zehire darlara tebîiğ edilecektir. man jeopoliukçileri, Alman siyasetinin ratma harbi halini almaması için, elinden terildlği anlaşıîarak mezkur hamamm bulanır, öte tarafı, yiyene hiç bir zarar Beykoz kaymakamı itje Öğrendiğimize göre, Universite im ilmî izahlarırıı vücude getirmeğe başlageleni yapacaktır. Muvaffak olup olaidare işler'îe meşgul olanlar hakkında vermiyecek tarzda, tertemiz kalırdı. tihanlanna eylulün 15 inde başlanacak dılar. Hatta bazan nasyonalsosyaUst fırmıyacağını zaman gösterecektir. başladı tahkikata bpşlaıımıştır. Başbaşa yemek yiyen iki kişi için, bu, tır. İmtihanlar birinciteşrinin onuna ka ka, kendilerine muayyen vazifeler tevdi Silivri kaymakamlığından teriian en şaşmaz zehirleme usulü diye tavsiye dar bitirilecek ve 13 ünde de tedrisata eyledi. Artık müstakbel Almanyanın haPolisin elinden kaçmak nakledilen Beykoz kaymakamı Nail ediliyordu. Taşın oturduğu yuvası zebaşlanacaktır. rita ve grafiklerile halk içine girmeğe İlter vazifesine başlamıştır. Ehliyetli hirle dolu, hususî surette yaptırılraış istemiş başlayan bu yeni İlmin mümessilleri, Fasulye beyannameleri bir İdare âmiri olan ve Sillvride de iyi yimikler vardı. Bunu, hediye olarak siyasî birer şahsiyet oldular. Son zaMekânsız tnkımından Arif adında biri, Ellerinde eski seneler mahsulünden hizmetlerile kendini sevdiren Nail İlteEkıneğin yalnız buğday unundan imaalıp parmağına takan gafil, etine batan manlarda Haushofer'in isaninin Hess'in re yeni vaztfesinde de başanlar dileriz. Pan^aMıda Eimadağ caddesinden geçli hakkındaki kararname henüz Bele stok fasulye bulunanlar dün akşama ismile beraber gazetelerde sık sık zikNüshasi 5 kurustnr. mek'e olan bir lısdına ellp sarkmtıhkta diyeye tebllğ edilmemlstir. Maamafıh kadar beyanname vermişlerdir. MmtaBasın Birliği azalarma ka Ticaret müdürlüğüne verilen be redilmesi bu yüzdendir. buhınmuştur. Kadının şikâyeti üzerine ••• Türkiye Harîc bu karsr İstanbuî Toprak Ofisine tebliğ «*• Basın Birliği İstanbul Mıntakası re r.okta pollsi Osman bu çlrkin harekete edildiğinden bir kısım değirmenler ev yannamelerin miktarı evvelce yapılan için İÇİB teşebbüs eden Arifi yakaiamıştır. Fakat 1918 den itibaren için için, 1933 ten isîiğinden; veiki gündtn. bir kısım değirmenler de tahmlnden çok fazladır. 1400 Kr. 2700 Kr. Senelik beri de yarı ilmî, yarı siyasî bir teşkiAnkaradan öğrendiğimize göre, basın Arif bir kolayını bulup polis memurudünden itibaren yeni tip buğdayı hazırPiyasaya çıkarılmıyan 750 » 1450 » Alti aviık nnn tlinden kurtularak kaçmağa teşeblât içinde çalışan Alman jeopolitikçiliği, kartı nizamnamesi kat'î şeklini alıp lamağa başlamışlar ve bazı fırınlara 400 » 800 » Üc avhk naftalinler esasmda, demin işaret ettiğimiz metafi yürürlüğe girinciye kadar muayyen ev büs etmiştlr. vermişlerdir. Dün şehrimizdeld bir kı150 » Yoktur. Bir avlık Ticaret Ofisi emrinde on ton nafta zikten kuvvet almaktadır. Almanyanın saftaki kanunî azalanmıza muvakkat Bu vaziyst ksrşısmda polis memuru, sım fınnlar bu yeni tip ekmeği imal etmlş'erdir. Nihayet perşembe gününden Iin olduğu halde bu naftalinler iki ay «mekânsız, yersiz halk Volk ohne basın kartlan verilecektir. Azalanmı Arife bir kaç dofa dur ihtarım yapmışMemleketlmizin muhtelif şehirçıkarılmamaktadır. Raum» haline getirildiğini sSyleyen Al a n taahhüdlerini ifa hususunda bir ili sa da Arif kaçmağa devam etmiştir. Zasonra bütün fırınlara yeni un verllerek danberi piyasaya lerindeki posta müvezzilerinden yeni çeşni ckmek imal edilecektir. &kl Piyasanın ve halkın şiddetle muhtac man siyasileri, Alman halkında toprak şikleri kalmamak, adlannı listeye aJ bıt.ı rnemuru, sUâhına sarılarak ihtarı mektublar aldık. Devletin bu, çok çeşni ile bir çuvaldan 8182 randunan clduğu bu maddenin bir an evvel sa ve deniz duygusu bulunduğunu, bu mak için sarttır. tleride bir gecikmeye dinlemiyen Arifin ayaklarma doğru ateş Gazetemlze eönderilen evrak ve yanlar çalışan, fazla yorulan ve aldıklan alınırdı. Ysni çeçni ile bir çuvaldan 91 tışa çıkarılması herkesi memnun ede duygunun itici, ve sürükleyici tesirine mahal kalmamak üzere keyfiyeti arka ederek bacağmrlan yaralamıştır. Arif, nesredilsin edilmesin iade edilmes ve maaşlarla kıtakıt geçinebüan mücektir. râm obnak icab eylediğini serdeden Al daşlanmıza bildiriyoruz, randıman alınacaktır. rivamdan mes'uliyet kabul ohuunaa. Sen Jori hsstnnnsine kaldırılmişbr. tevazi memurlan bu ay büyük bir sriuntıya düşmüşlerdir. Bu sıkıntıHalen İstanbula verilmekte olan 40 usuf, yirmi iki, yirnıi üç yaşlaisminde bir tüccar Hava Kurumuna ları önümüzdeki diğer dört ayda da çuval francala ununun da eylulden itirında esmer, kara kaşlı, kara elli bin lira yardımda buiunmuş... devara edecek, Çünkü verilen yeni baren serbest bırakılacağı ve fırmlarui gözlü, çiçek bozuğu yüzlü bir delikanlı Şehime pencereden dışanya bakıyorbir karar mucibince posta müvezziisteiikleri kadar francala işliyebilecek idi. Bir bankada ayak hizmetleri gödu. Kayıdsız cevab verdi: leri sekiz liraya kadar olan posta haleri haber almmıştır. Yalnız serbest un rüyordu. Hamiyetli Türk mü eksik... Bunvaîelerini sahlblerinin evlerine kadar satı?ı yapıl.nıyacaktır. Hiç kimse ona «Yusuf» demiyordu. da şaşılacak ne var? götürmek vazifesinl de deruhde eMüdüründen tutun en küçük memuruna Evet ama, gazete adamm hal teıdiyorlar. Böyle olunoa, kefalete bağÖğle tatillerinde onun tahvilât servi zeltiyor, çıkmıya hazırlanıyordu. Yu tereddid bir adam vaziyetinde değiidi. cümesinden de kısaca bahsediyor.,. On kadar herkes: lanmalan lâzım geliyor. Ağustostan Teşekkür sindeki Calibe ile derdleşmesini bazan sufu görünce: Kendisinde vazifesini yapmış, namusunu üç, on dört sene evvel bir bankada ha Çopur aşağı! itibaren tam beş ay aylıklarmdan camlı kapuun arkasından gizlice din Ne o Çopur, ne var? diye sordu. kurtarmıs bir kahraman tavrı vardı, Çopur yukan! Balıkesir Sıtma Mücadelesi lâborademe imiş... Yusuf Çopuroğlu». dörder lira, sonraki aylarda da sek*** Yusuf önüne bakıp kekeiiyerek cevab Diye hitab ediyordu. Bu isim, sabah lerdi. tuar şefi doktor Nuri Gürolun ölümü sener kuruş kesilecek ve toplanan Ansızın ellerini şakaklarına vurdu: Şehimenin, küçüklüğündenberi filim verdi: Aradan seneler geçti. Şehime, hayahn münasebetlle taziyelerini blldirmelc lut tan akşama kadar bütün gişelerden, para kefalet akçesi olarak mahfuz Ayol... Bu bizim Çopur Yusuflaı» Hiç... Sanki, dedim ki ben sizi çok bir çok acılıkları, ıstırablan üe karji başkası olamaz... funda bulunanlara teşekkurlerimizin masalardan akseder, o h>ç kızmidan, ler ve romanlarla beslenmiş muhayyüesi, tutulacak. Posta müvezzllerinin her laştı. Hulyalannın hiç bir zaman haiblâğına muhterem gazetenizin tavas yüz buruşturmadan seğirtir, koşar, bir kendisine ya eski şövalyeler kadar kah sevdim bir yol evlensek!. ay ellerine geçen paramn yekuO dakikada Şehime her tarafına bindakika rahat ve huzur yüzü görnıezdi. raman, ya Amerikah mCyonerler kadar Şehime evvelâ beklemediği böyie bir kikat olamıyacağını pek güzel anlarruşsutunu rica ederim. nu ancak otuz iki liradır. Azengin, yahud da Gary Cooper kadar teklif karşısmda $asırdı, kaldı. Sonra tı. Biraz yaşlanmıya yüz tutunca ev lerce iğne batırılmış gibi yerinden fırYusuf çalışkan, gayretli olduğu kaşağı yukan günde bir lira deEşi Vasfiye Gürol ve Gürol ailesi ladı. Burnunu cama dayadı. Bir müddar sevimliydi de. Her ış buyuran o yakışıkh bir kocarun mukadder olduğu yanındaki iskemleye yıkılarak kahkaha lenmeden kalmak ve ebediyyen çaiıgmektir. Bu pahalılıkta çocukdet başını geriye döndürmeden caddeyi na inanmıştı. larla gülmeğe başladı. Nefes alraadan, mıya mecbur olmak tehlikesile karşınun gönlünü almayı ihmal etmezdi. Iu bir ailenin yevmiye 107 kuseyretti. Gözünün önüne e^elâ banBöyle bir kızın hem çirkin, hem ca durup dinlenmeden gülüyordu. laşmaktan ise epey zamandanberi kenYusuf, banka ile muamelede bulunan ölüm ruşla geçinebümesi ne kadar müşkadaki telefon odası geldi. Başı önüne hil, hem de beş parasız bir adamın yüCahil, fakat haysiyetini, serefini her disine kur yapan bankanın cari hesab eğik, mahcub Çopur Yusuf canlandı. küldür. Ev kirası, yiyecek, içecek, Mütekaidini askeriyeden Rüştü Ke bütün tüccarlarla da senli benli konuşur, verilen bahşişin azlığma, çokluğuna züne bakmasına, onunla evlenmesine şeyin üstünde rutan Yusuf Rözlerl yas lar servisindeki Haldunun karısı olmayı Sonra hayalinde kat kat apartımanlar, üst baş ve saire hep onun içinden seroglunun refikası ve İstarbul Belela dolarak. göğsü inip kalkarak geri kabul etti. Düğünden sonıa Haldun dolab dolab elbiseler, kutu kuru mübakmaz, daima güler yüzle teşekkür imkân var mıydı? çıkacak. Üzerine bir de her ay dört diyesi İmar Müdürü Hüsnü Keseroğlu ederdi. artık işe devam etmemesi lâzımgeldiğiıJ Fakat bir fırsatını bulup ona sevgi* geri yürüdü. lira kesilince müzayakanın son decevherler, otomobüler, motörbotlar geile müstakil ressamlardan Ziya Kesersini itiraf etmek de büyük bir katra*** Kapıyı «çat!> diye vurarak kapadı. Şehimeye açıkça söyledi. Dslikanlmın çid resmi yaptı. rece artacağı şüphesizdir. Binaenoglunun validelerl ve Sular ldaresl meGarib şey! Yusuf, bir gün birdenbire hat sayılmazdı ya... Nihayet etse etse Harab ve perişan merdivenlerden aça mütevszı maaşile kıt kanaat geçinnıealeyh. alâkadar makamîarın posta Çaydanlığı almak için mutfağa giderlerine rağmen çok mes'ud bir hayat müvezzilerini böyle depo edilecek murlarmdan Rıza Şenln kayınvalidesl değişiverdi. Artık güimüyor, işleri can ya alay eder, yahud da müdüre şi ğıya indi. Canavar tabiatli bir adam olsaydı, yaşıyorlardı. Yalnız çocuklannm olma ken Haldun, Şehimenin yüzünün bove gönülden yapmıyor, kendisine gös kâyet ederdi. Yusuf, her şeyi göze albir kefalet akçesile değil, tıütün o Nadlre Keseroğlu müptelâ olduğu hasterilen iltifatlara, yapılan şakalara ters mıştı. Bir akşamüstü, kapılar kapanmış, Şehimeyi o anda öldürmesi işten bile dığına biraz üzülüyordu. Fakat sene zukluaunun farkına vardı. Telâşia: işte çalışanlar arasmda müteselsil talıktan kurtulamıyarak rahmeti rahlerdenberi hiç bir münakaşa ve mü Kuzum, dedi, ne oldun? Seni übütün memurlar gitmîşti. Yalnız aşağı değildi. ve aksi cevablar veriyorda. kefalet usulünü esas tutarak kefamana kavuşmuştur. Cenazesi Beşikta? katta veznedarlar kalmıjlar, kasa mevBir saniyede bütün aşkı dehşetli bir cadele gölgesi sükun ve huzur içindeki zecek bir sey mi yaptım? Yusuf âşık olmuştu. Hem de kime bilete bağlaması £ok muvafık olur ve Sinanpaşa camiinde öğle namazını liyor musunuz? Telefoncu kıza... Kızıl cudunu sayıyorlardı. Şehime sinirli sinirli cevab verdi: kine dönmüştü. Bu hakarete uğradıktan yaşayışlarmın saf ve lekesiz sathına zavalhlar da bu suretle perişan ol Hayır... Canım, arasıra sebebsiz Yusuf, büjöik kapının camını endam sonra Yusuf artık bankada duramazdı. aksetmemişti. Geçenlerde bir sabah Halmüteakıb cenaze namazı kılmdıktan saçlı, çilli yüzlü, bıllık bılhk vücudlü maktan kurtulurlar. diyoruz, sonra Yahyaefendidekl aile makbere Şehimeyi aylardanberi için için seven aynası gibi kullanarak üstüne, başma Üç gün sonra müdüre çıktı. Vszifesin dun kahvaltı masasında çayın demlen çelen asabî buhranlardan birine tutulmesini beklerken gazetesine göz gezdum gene galiba... Merak etme şinıdi sine defnedllecektir. Mevlft rahmet ey Yusuf, kalbini açamamak, derdinl söy çeki düzen verdi. Merdivenin köşesin den affedilmesini diledi. Arkndaçlarına geçer! liyememek yüzünden sinirlenmiş, EO deki telefon odasının kapısına «tık tık!» veda edip bankadan ayrılırken meçhul diriyordu. Birden: liye. ğukkanlıljğım, tabiiüğini kaybetmisti,' vurarak içeriye girdi, Şehime S8.SUU dü bir istikbalin karanliklarına atılan mü . Tuhaf §ey, dedi, Yusul Çopuroğlu Nuri Refik harbinden sonraki dünya vukuaüle baş latanlan bir bakımdan tenkid etmek mümkündür. Çünkü insanlık tarıhini dolduran savaşları, 1900 den sonraki harblerden ayırmak için bu sebeb yoktur. Hatta Haçlı harbleri bile jeopolitikçe bir izahla aydmlatmak neden mümkün olmasm? Diğer taraftan Ondokuzuncu asrm ikinci yansında bugünkü «jeopolitik» İn müessisi Eddedilecek bir şahsiyeti, Ratzel'i. urıutmamalıyız. Hatta bu yeni ilmin adı bile Ratzel'm meşhur Siyasî Coğrafya Politische Geographie» sından kısaltılma suretile yapılmışür. Ziyaeddin Fahri 2 [•] Yazan: ^^^ı^^ı^ı^i^i^^ 3 ekmeği Eylulden itibaren francala da serbest satılacak CUMHURİYET Doğru değil mi? Abone şeraiti Posta müvezzilerinden kesilen kefalet parası Dikkat Y î = Küçük hlkâye Çopur Yusuf Nurl Refik Doğru de«ü mi?