10 Temmuz 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

10 Temmuz 1941 CUMHURÎYET 8.O':N Lisan tedrisatı Suriye harekâtı neticeleniyor ister Çı.ıçii'in Avam Kaıuaıasındaki beyanaündan anlaşıidığıııa göre Suriyedeki Fransız kuvveileri kumandanı, bir mütareke akdi için Icgiliz utakamatına resmen müıacaat etmiştir. Mister Çürçü, iki taraf arasında vuku bulacak nıiizakerelerin iyi Uir neUceye bağlanmasuıı ümid etmekle Leraber, neticenin clcfe edibnesine kadar harekâtm devsm edeceğini bildinmşür. Ingüizleria Suriye harekâtmdan go2etükleri hedef, tmıasile Irak ve Filistinln ve dolajısile Mısııın emniyetini tefadid edecek herhangi Mihver bululüne mâni olmak ve böyleçe harbin sojıuna kadar Surijeden yana emiiı olmaktır. Vuku bulacak uıüzakereler İngilterenin ba maksadııu tahakkıık ettirâiği takdirde müzakerenin sür'atle bitmesi ve baylece Suriye haıckâtuua s«n bulması beklenir. Esasen İngiliıler de son günlerde askerî hareketlerini canlandınnış ofclukları için Suriye işinin sür'alle bitmesi ve Yakmşark memleketleri arasmd» kesilen irtibatın yeniden tecssiisü ümid edilmekte idi. Filhakika Yakın ve Ortaşark memleketleri arasındaki irtibaü temin eden demiryollarınm Suriyeden geçmesi dolayısile, Basraya varan ve oradan birçok denizleri aşarak ve bir çok memleketlere uğrayarak tâ Aınerikaya kadar uzanan irtibat silsilesi biThassa, bizim hakımımızdan, inkıtaa nğramakta ve bu da bir çok zararlara scbebiyet vermekte idi. niversitesi 9 (Telefonla) İstanbul ÜAnkara ve Ankara Hukuk Faküîtesinm lisan tedrisat ve imtihan talimatnam«sinin 31 ve 32 nci mpddeleri değiştirildi Buna göre imtiîıanı başarabilmek için yazıh ve sö>lü bütün imtihan numaralarının vasatisi 7 den aşağı olmamak ve herhangi bir dersten beşten aşağı rrumara almamış bulunmak lâzımdır. Yaz devresinde bu vasatiyi , MOSKOVA SEFERI Genclere iş L ep o çağı bulduk ve geçtifc. Hep » Leyecauı, o endişeyi duyduk. Ilep o de\'ri yaşadık. Gene çaituk uımuUanıı; çabuk nevmid olur. Hayat daha onun nescine tanj manasüe nüfuz etmediğinden hadisat onda çabuk teshler yapar; fakat bu tesirier çabacak zail olur. Bir takım genclerden mektublar alıyorum. Ba tanımadığım duükanhlar aile ve hayat şartlannın müsaadesizliği yüzünden tahsiHerini yarıda bırakmak, yahud henı çabştp hem okıımak şıkJanndan birinm tercihi için benden yardım veya «ğüd istiyorlar ve ekserisi nevmid görüniiyerlar. Şimdi sırası gehnişken süylenıek isterim ID; bfztie orta tahsilden yukan çıkan genclerin yüzde pek az kısnu evvelden çizilmiş bir hareket çizgisini takib cder. Üsttarahnın rahsil ve terbiyede kendine verdiği istikamet tamamen tesadüfidir: Ya bir sevdiği arkadaşmın teşviki, ya kolay buldıığu bir branşın cazibesi ona şu veya bu şubeyi tercih ettirmiştiı. Gerei devlet mevzuatında yüksek talısil dipionıasına verilmis olan ehcmmiyeti göre göre bu genclerin âli tahsile herçîbâdâbad alılmış olmalann; hakh bulmamak kabil değildir. Fakat gene ısrarla soylerim ki; iıısanın mes'ud, müreffeh hatta zdtgiıı olması için yüksek tahsit nt şarthr, ne de garantidir. Ancak bizde dağdağasız fakat hırssız ve enıniyetli maişet yolu. hükjmet kapısı olduğu için vatandaşlarda a tarafa doğru nıeyledeıtler eokluğu teşkil etmektedirler. Istanbul Universitesi ve Ankara Hukuk Fakühesindeki tedrîsat taliıııatnamesinin iki maddesi değiştirildi raber ikiden fazla derstpn beşten aşağı dolduramıyanlar veya doHurmakla benumara ahnış bulunanlar ikmale kalırlar ve ikmal devresinde rözlü imtihanlarm hepsine girerier. Ancak yaz imtihanında aldıkları numaralarm vasatisi 7 ye vanp da sözlü imtihanlarda bir veya iki dersten beşten aşağı numara almış olanlar yaln:z bu derslerden tekrar imtihan edileceklerdir. . ^ Napolyon, Rusyada Fransız Imparatoru 129 sene evvel ayni aym ayni günlerinde büyük bir ordu ile Moskovanın yolunu tutmuştu "••»«"•"«ınittimiimilllBlltflHIIIIIIIIBIÜIIIIIIİUliUUIlIlimiimının.tıııı.,.., / Meksika da askerî bazırlığa başladı Fransanrn yeni kanunn esasisi Ekuatör, Peru arasın Devîet otoriter olacak da başhyan çarpışma ve memlekette dinî lar nihayetlenmeğe bir akide tesis yuztuttu edecektir Londra 9 (a.a.) Müstakil Fransa ajansına Meksiko'dan verilen bir telgraf haberine göre, bütün askeri izinler kaldırılmıştır. Gayrimuharib hiametlerde vazife gören subaylar kıt'alarına lltihak için etnir almışlardır. Harbiye Nezareti tarafından neşredllen bir tebliğde, hali hazır dünya vaaiyeü ve bilhassa Amerikadaki müstacel Taziyet dolayısile bu tedbirleıin alındığı bildirilmektedir. Vişi 9 (a.a.) Devlet şura&ı kanunuesasi dairesi dün Vişidf ilk tcplantısım yapmış ve Fransız devlet inin yeni kanunuesasisine aid esas pretısipleri gö~ rüşmüştür. Mareşal Peten celseye riyaset etmiş ve uzun bir nutuk söyliycrek yeni kanunuesasinin ana hatlarmı şu suretle izah etmiştir: 1 Milleti teşkil eden içtimaî unsurların kalkmması göıönnnde bulundurularak yeni bir devlet teşküâtı yapdacaktır. 2 Eski kanunuesasinin frensiz ve mes'uliyetsU siyasî bünyesinden kat'î surette değişik yeni bir siyasi bönye teşkil ve tarif edilecektir. 3 Bundan böyle Fransada dinî bir akide teessüs edecektir. Müteakıben Mareşal muhtclif meselelerden bahsetmiş ve milli inkılâbdan dağacak yeni devletin otoriter ve silsilei meratibi olan bir devlet haüne geleceğini söylemiş'ir. Napolyon Bonapart haziran 1812 de, Moskova seferine başladığı zaman, Fransız ve Rus ordularının durumu ve Napolyonun taarruz istikametini göaterir izahlı harita BeUenmedik bu tedbirterin ahnması Snriye harekâtmm neticeientnesî, fca inkıtaa da nihayct verecek ve alâkadar Meksikada heyecan uyandırmıştır. Bun bütün memleketler için soc derece fay ların umumî seferberlige bir mukad deme teşkil edeceği zannedilmektedir. dalı olacaktır. Esasen Suriyede vuku bulan harekâPeru Ekuatör mukarebesi ta hemen hiç lüznm ohnadığnn söylegeTjeyor mek, çok doğm olur. Fnkat Vişi hükuLima 9 (a.a.) Ofi: Ekuatör hükumeti, Suriyeyi mııkavcmet göstermeden teslim ehneyi, Almanyaya karşı takib metine gönderdifrt resmt blr notada ettiği anlaşma siyasetine uygun gönae Peru hökuraeti iki memleket arasmdadiği için mukaventete kavar vermiş ve ki nizaın mevıuunu teşkil eden hudud ha yiizrîen vukuu, ademi vukonna bin mıntakasiTKja muhasamatm ba?laması kere müreccah olan bu muharebeeik mes'unyetini kabul etmiyecegini biMirmiştir. Geçen cumartesi günu başlıyan meydaaa gelmişür. muharebe şimdi hudud karakoüan etŞimdi iki tarafa gereklesen vazife. mütareke mÜ7akeresıni sür'atle intac et rafında fasılah ateş teatisine inhisar etmiştir. mek ve ba harbe nihayet vermektir. İki tarahn da bu şekjlde hareket etmek azminde oldukları göıe earpmaktadır. Hududda sükunet Guayaquil 9 (a.a.) OfL Ekuatör Müdafaa Nazın, Peru hududunun bir çok mıntakalannda sükunet hüküın. sürdügünü söylemiştir. İzlandanın isgali ve Atlantik hârbi Quito 9 (aA.) Ofi: Hua Quillas civaruıda mahalll saatle saat 3 te siM i s t e r Ç ö r ç i l d ü n k i i n u t k u n d a I ı l a n lâh sesleri işitilmiştir. Diğer cihetten daya Amerika kuvvetlerinin gönderil hudüda dofru kamyonlann gitti§i gi>mesinden ve bo hâdisenin ehemmiyetin rülmüştür. Saat 19.30 da Adguabillo'da den bahsederek onn harbin başlamasın bir musademe olmuşsa da çok stirmedanberi vtıkn bulan hâ<R.selerin en mö miştir. > himlerinden biri ohırak tebarüz ettirdi. Şîmalî Amerika da mudahale Mister Çörçirin hâdiseyi bu şekiMe teedecek lâkki etmekte hakh olduğu şüphe görürVaşington 9 (a.a.) Sumner Welles mez. Çünkü bu işgral sayesinde İnginz gazeteciler topTantJsında, Amerika Birve Anıerikan donanmaları Atlantikte leşik devletleri, Arjantin ve Brezilya emniyeti birîikte tesis edeceklerdir. Bu hükumetlerinln. Peru ile Ekuatör arada Atlantik harbinin nıukadderatını İn sındaki ihtilâfa bir hal çaresi bulmak güterenin lehine çevirmeğe yardun ede üzere faal bir tarzda noktai nazar tecek, bu sayede Amerikan yar ati etmekte olduklannı bildirmiştir. dımı İngiltereye daha fazla emnijet içinde yetişebilecektir. Amerika Dîger devletler tavassut edecekler Buenos Aires 9 (aA.) Ofi: Harinın bu kararı vermesinin ve tatbik etuıesinin Avrupa harbile alâkadar olan saf ciye Nazın Guinazu, Peru Ekuatör hasını babis mevıuu eden bir İtalyan hııdudunda cereyan eden hâdiseler hak gazetesine göre, Anjetika, Sovyet ordu kmda Ekuatör hükumeti tarafından sıınun Almanyaya karşj mukavemet gönderilen notaya cevab verdiğini söygöetereceğine, bu mukavemet yüzün lemiştir. Mumaileyh nezareön Quito den Almanyanm bu sene içinde İngilte ve Lima'da bulunan Arjantin diplomareye karşı bir istilâ hareketi yapmağa tik mümessillerine ihtilâfın halledilmeinıkân butanvyacağma inandığmı, onun si için tavassutta bulunmalarma dair icin gelecek ilkbaharda vukuu muhtemel talimat vermiş oldugunu ilâve etmiştir. clan istilâ harekeüne karşı İngittere ile Brezilya ile Amerika ve büyük bir ihbirîikte harbe ginnek üzere şimdiden timalle Şili Ue Kolombiya da tavassut tedbir aldiğını ve İzlandayı bunun için teşebbüslerine iştirak edeceklerdir. işgal ettiğini anlatıyor. İzlandanın işgali bu manayı haizse Amerikaıun gelecek ilkbahara kadar silâhlanmasını da son dereee ileriye götürmüş riacağnu ve İngiltereye aammî derecede tesirli yardıroda bulunabileceğini de hatırlamak lâzuudır. Demek ki Sovyet Alman barbinin vukuu. Ameıikanm harbi kazanmak lehindeki ümidini takviye etmiş ve bu yüzden Amerika Avrupaya yakteşmak ^ ve Avrupaya yakın yerlerde üsler sahibi ofanak lüzumunu hissetmiştir. Fakat Anjerikamn bu yeni hareketi, Savyet mukavemeiinin devaını esasına müstcniddir. Almanya bu mukavemeti , kırarak mevsim geçmeden İngiltereye karşı taarruza geçtiği takdirde bu hesab aliüst olabilir. Fakat mukavemet devam ettiği takdirde vaziyei büsbütün değişir ve o zaman İngilterenin tam Amerikan vardunından istifade erferek na7İrme A! Ben, boş duramam. Çalışmağa alışmışım. Ve hem gece vstarken, hem sabahleyin işe giderken Efîibe teyzeye sıkı sıkı tenbih etmeği unutmadı: Leman, belki nazlanır. Sen, Fikriye benim tarafımdan soyle, zorlasın. Onu, biraz kıpırdatsın. Olur kızım, soylerim! Fikri ağabey. buraz dik durumız! Fikri, Lemanın karşısuıda dimdik durycrdu: Emret, ablacığım. Kastamonu halk sandığı açıldı Kastamonu 9 (Hususî) Halk sandığı Kastamonu ajansı bugün umıun müdürün ve Valinin nutuklarile açıldı. Memleketin ticarl, iktısadl sahasmda mühim başarılar teminine yardım edecek olan bankanın açılış keyfiyeti muhitimizde derin memnuniyet uyandırmışUr. karşı, en esasta taarruz yapmasına fankân hasıl olur. Görülüyor ki, Sovyet mukavemeti ve Amerikan yardımı, İngilterenin en belKbaşlı ümidleridir. Buna karşı Almanyanın askerî satveti, faaliycttedir. Ve barbin mukadderah bu çarpışmanın vereceği neticeye bağlıdtr. ömer Rıza DOĞRUL Annem, beni Kuleliye vermek istiyordu. Yüzü buruştu, kendine kızdığı belIiydi: Hep, benim dik kafalılığım... Istemedim. Gene kız, masum bir hayret içinde bakakalmıştı: Halbuki hiç de göstermiyorsunuz... Sesi kırıldı, yumuşadı: Öyle uysalsmız ki... Yorulmuş gibi masanın yanmdaki iskemleye oturmuştu, elile işaret etti: Siz de oturun Fikri ağabey! Bunun manası: Otur, konuşalım, anlıyayım, merak ediyorum, demekti. (CUMHURİYET Almanyanm İ». giltereyi mağlub etmek Te onun Avrupa karasile alâkasını kesmek yohmdaki mücadelesiain bir safhas» alarak Busyaja haıb açması, hatıralarda NapoJyon Booapart'uı 1812 MoskoTa seferini canlandırdı. Fransız İmparatorunun iklin» ve mesafeye mAğlub alarak ric'atile biten bu sefer ile Uitier Almanyasuun Rusyaya taarruzu arasuuia, bele İngiltere ile micadele çerçevesi içinde benzerük araysnlar, hatta tarihtn tekerriir edeceğini umanlar az değilcnr. Bugünkn harb hütnn şiddetile devam etmektedir ve hatta fündelik teeeUJlerine bakarak neticesi Ü2erinde tahminler yapmak imCebelitarıkta bir Alman kânı yoktur. Biz sadece, hâdisenin safahatuıı, askerî muharririmiz saym Genedenizalhsı batırıldı ral H. Emir Erkilet kalemile teşrih ve Madrid 9 (a.a.) Lalinea'dan alman mütalea etmek suretile. tarihin o sahibir hab*re göre dün sabah İngiliz dofeierİDİ karilerimizin önüne koymuş »iunanraasına mensub tayyareler Cebellyorua.) tank açıklarında bir Alman denizaltısını batnTiıışlardır. Ahnanlann bu sene 22 haziranda başYunan Krah cenubî ladıkları muazzaıu Rusya seferine Napolyon, 12S yıl evvel h<"nıen ayni aym Afrikada »yni günlerinde, ayni yerlerde başlaPretoria 9 (a.a.) Yunan Krah Jorj. mış ve şimdi Alnıan oıdularınin aştıkUn sokaklan Yunan ve Britanya bayrakNiemen ve Bug n*hitlerini geçerek Moslarile süslü bulunan Pretoria'ya geldiği kavanın yolunu tutmuş bnlunuyordu. zaman coşkun tezahüratla karşılanNapolyon'un Rusya seferi için, Ahnanmıştır. larm bu sefer yaptıklan gibi. doğu PrusKraü garda General Smuts karşılaya, Varjova ve Gaiiçyada topladığı ordu mıstır. yanm milyona yakm bir kuvvette idi. Kral Jor] ve hükumetinin Kahirede O zamana kadar, bu dereee kalabahk bulundukları müddet zarfında Büyük bir ordu göriilmenıişti. Fakat bu ordu, Britanya ile isbirligi yapmak ve müş iç durumu itibarilc, Napolyon'un bunterek düşmana karsı mücadele>e de dan evvelki az mevcudhı fakat çok daha vam etmelc hususunda bütün tedbirler kıymetli ordulanna nispetle o kadar iyi değildi. Bilhassa orta ve kiiçük kumanalınmış bulunmaktadır. danların çoğu kendi inisyatiflerile müsAlmanlar, Holandada siyasî takil hareketlere kauiliyelli değiUerdi. fırkaları feshettiler Bu hal ve noksan Napolyon'u, 1812 RusBerlin 9 (a a.) Holanda siyasî parya seferinde, kuv>etleri ekserijetle teplu tllerinin ve bilhassa bu parti azalarmm tutmağa ve toplu olarak harbettirmeğe Almanyanın işgal kuvvetlerine ve tamecbur etmişti. Aynca, yollann fena ve sarladıgı yeni nizama karşı açık ve harb sahalarmın az mamor ve az ekilfaal muhalefeti karsısında. fevkalâde mis olmaları dolayısile de imparator, en komiser Seyss İnfjuart. Holandada her basit yürüyüş tertibatile yetsinmişti. türlü siyasî faaliveti men ve siyasi parRusya seferine başlamak için Napoltileri feshetmiştir. Yalnız Holanda nasyonal sosj'alist yen. 1812 yılının haziran ortalanna doğru, ordıılarını şöyle tecemmü ettirmişti: lerinden Mussert'in partisi meşru ola79,000 kişi, M'cstfalya Kralı Jerome rak tanınmaktadır. kumandasında. Varsova yakınında, İngilterede toolanan harb 80,000 kişi. İtalyan Kral naibi Eugen kumandasında, Rastenburg dolaylannistîkrarı Londra 9 (a.a.) Millî harb tasarruf da; komitesi reisi Lord Mottistone. son haf220.000 kişi, Napolvon'un şahsan kuta icinde harb istikraana 395.000.000 mandasında, Goidap ile Königsberg araİneiliz liralık kavıd muamelesi yamldı sında; gını ve bu meblâtm 120.000.000 İngiliz 34,000 kişi, Avusturja yardımcı kolorlirasmm Londrablar tarafından temin dusu General Prens Şvvarzenberg kuolunduğunu bildirmiştir. nıandasuıda olarak en sağda Lublin ciTrakya Umumî MüfettisliŞi varuıda. 10 uncu kolordu, Mareşal Macdonald Edirne (Hususî) General Kâzım Diriğin vefatı üzerine münhal kalan kumandasmda, en solda Tilsit'te. Pripet ve yahud Rokitno bataklığı şiTrakya Umumî müfettişliğine Başmüşavir Sabri Öney vekâleten Uyin edü malinde hazır bulunan Ru< kuvvetleri de şu suretle gruplaşmışlardı: miştir. 104.M0 kişi ve 7000 kazak kuvvetinUzun seneler valiliklerde, umumı müfettişlik başmüşavirliğine tayinin deki birinci batı Rus ordusu General den evvel de Dahiliye Vekâleti mahallî Barkley de Tolly kumandasında, Wilna ldareler umum müdürlüğünde bulunan dnlayiarında. Kieydany Lida Swenyeni Umumî Müfettiş vekili bu vazife ziany bölgesinde, kazaklar Grodny'de, 33 000 kişi ve 4000 kazak kuvvetindeleri olduğu gibi altı seneye yakın bir zamandanberi de Umumî müfettişlik ki ikinci batı Rus ordusu General Prens başmüşavirliğini muvaffakiyetle ifa et Bagration kumandasında, '\Aolkowyskmektedir. te. Yazan: Emekli Ge««ral H. Emir Erhilet ana ordu, Nienuiı nehrini K«\iM) mevkiinde geçneğe teşebİMis etti. Eugen de Pilonaya yürüdü ve Kral Jerome, Grodnoya hareketle Sagration'u sıkıca takib etmek emrini aldı. Fakat birinci ve ikinci Rus ordulan Smofensk'e geri gittiklerinden Napolyouun ordularına yaptırJığı ileri hareket boşa gitmişti. Birinci batı Rus ordusu şimdi Smolensk'te Dinyeper nehrinin sağ sahilinde ve ikinci Rus ordusu da nehrin sol kıyısında olarak her iki ordu topta bulunuBuna nazaran Napolyon, ordunun bü yorlaıdı. Topu 113.000 aJam ve 8000 kayük kısınile Niemeni Komno'da aşmak zak tutan her iki ordunun kumandası ve asıl darbeyi V\"Hna üzerinc tevcih et Barklay tarafından deruhde edilmişti. mek kararını verdi. Eugen'in kumandaBirinci batı Kus ordu&unu, Düna nehri sındaki dördüncü ve altuıcı kolordular boyunca vuku bulan ricati esnasında N»polyon'un sağ yaııuun nauhafazası beyhude yikalanıaL teşebbusünde buluiçin geriye kademelennüs olarak yürü nan Napclyon'un orduUın isc, daha Rusyeceklerdi. Jerome'un be>inci, yetlinci yanın içerlerine gitmcden, fena iaşe ve ve sekİ7İnci kolerdulardan mürckkeb dizanteri yüzündeo 1M.0OO adamla 80000 olan ordusu da Şwarzenherg kolordusile at kajbctmiş bulunııjordu. Bu sebebh? birîikte Bagranüon'un l>umandasındaki ve bir çok müfrezelcr sondermek zaruikinci bah Rus ordusuna karşı Lublin retile, onun Smolcnsk ^arhında bnlunan üzerinden bir göstcriş taarruzu yaparak kuvA'etleri, Eugen ve Jerome ile berabu ordunun Wilnadaki birinci orduya ber. 199,000 adama inmişti kı. bunlann Utihakını menedecckli. 39.000 i atlı idi. Napniyotı işte bu orBu suetle Napolyon her ikj Ros or duyu Smolensk nuıharebesinden evvel dusunon ara yerine, bir kanıa gtbi, bü Moiulen İnkowo Weljs<h Witebsk nekahet ordugâhlarına >ök bir üstünlükle girmeği ümid edi mıntakasında yerleştirmişti yordu. Döşmanm eephesini müteaddid Napolyoo esasen bu seferi, bilhassa kamalarla detip yardıktan sonra. bu yarıklardin düşmanın derinüklerine önce bütün Avrupayı Kasvs.ya karsı taluike zırhlı ve motörlfi kuv\'etler sokmak. muktedir ohnachkta» senn. btenuyar ve bunların ardından içerilere piyade ko ondan ietmaba çabşıyordu. Bu sebeble lordulan sürmek ve bu suretle düsmanı harbe başlamadan, sen bir tesebbüste bir kaç parçaya ayırarak her bir parçayı bulunmak üzere Narl.onu Kıts Çarnun ayrı ayn sarıp imha etmek. 1939 41 nezdine yollamıştı. E! ' " Napolyona Hitler harblerini diğerlerinden ayıran gönderdigi nektaba g»re, Buslann sekarakterisük vasıflardandır. Bununla refsiz bir sulha harbi tercib ettikleri» beraber eski harblerde, zırhlı vc motor anlaşılıyordu. Çar Alcksandr da Narlü kıt'aların şimdi gördükleri vazifelcri bon'a şunları söylemişti: «Ben hic bir atlı tümen ve kok>ıdular bir dereceye hayale sapmıyoruın ve İntpuratoı Nakadar yapıyorlardı. Şimdiki Rnsya har polyon'un nekadar büjuk bir general binde de Alraan başkumandanhğı, umu oldıığunu biliyorunı. Fakat, benim zamijetle düşnaanuı eephesine şimalde man ve mesafelerinı vardır. Sîze hasım Dunaburg Ostrow Novograd. ortada olan bu toprakların hiç bir köşesi yok ki Grodno Minsk Smolensk Rloskova oraya çckilemiyeyim; hiç bir uzak mevve Pripet batakhğmm cenubunda da ki yok ki, şerefsiz bir sulha razı olmaLııtsk Kief istikametlerinde büyük 51 dan orasını müdafaa etmiyeyim. Ben çikie, ucak himayesinde »ırhlı ve mo taarruz ctıniyeceğiın. fakat Rnsyada tek törlü kıt'alardan müreVkeb kuvvetK bir yabancı asker kaîdıkça silâhlan bıkamalar sokarak Rus eephesini parçala rakmıyacağım.» Napolyon İse Narbon'a mağa gayret ediyorsa da bu hususta he şöyle cevab göndermişti: .Bu düşâncelerin, hâdiselerin hakikatlerine uyup nüz muvaffak olmuş sayılamaz. uyamıyacaklarmı görccefii İngiMerenin İmparator Napolyon'un da 129 yıl ev iğfaT)erin« uvarak harb isteadiğine göre vel Königsbergde kurduğu ilk plânlar ben de onu yapacashm.» muvaffak olanıamışü. Çünkü onun orH. E. ERKÎLET dularının ileri hareketi üzerine her iki Rus ordusu muhavebeyi kabul etmiyerek memleketin içerilerine doğru geri gitmislerdi. Halbuki şimdiki Sovyet orduları, Alman kuvvetleıine hududlardan itibaren en şiddetli bir mukavemet ve mukabele gösterdiler; çünkü sayıca çok Ankara 9 (Teleionla) Sıhhat ve kuvvetlidrrier, hatta uçak ve tankça Al İçtimaî Muavenet Vekiiı Hulusi Alataş, manlara üstündürler. Halbuki 1812 de bugün 15^0 tremle, Hariclye Vekili birinci ve ikinci batı Rus ordulan Na Şükrü Saracoğiu ve Adliye Vekili Hüspolyon'un kuvvetlerine nazaran zayıf nü Menemencioğlu ekspresle, Maliye tılar. Vekili Fuad Ağralı 8^0 trenile İstanFilvaki Napolyon'un kumandasmdaki bula hareket ettiler. İmparator Napolyon, hcpsi 150,008 kişi bile öıtBujan ba Kus kuvvetierini oldnklanndan fazla tahtt<İB ettiği giW janlış olarak. Groino'da, General Essen kıımandasında. bir de düsman kolordusu var farzetmişti. Fakat oıatîa yalnız kazak lann btüuBdnğunn, diişmanuı tecemmü tarzını ve bilhassa birinri batı Rus ordusunun yaynnını öğTenıükten sonra ilk plânını tespit etri. Bu plân mucibince düşmanm sağı ihata ediîerek ve cenuba atılarak Moskova yolu açılacaktı. 1 Btannala beraber. memleket maarii sisteminde. İBE tohsil, orta tahsil ve jüksek tahsiRn kimlere, nasıl yaptırüması hâi.kında (esash ve mDhakemeli Bationnel) bir procram çizilinceye kadar genclerin mutlaka crta taksile ve mümkün olursa yül;sek tahsile arıHıklarını tevekkülle tntnahededen başka çarcmiz yoktur. Onun için orta veya yüksek tahsiSni kitiımek için fikir veya •naaTeaet isttyen. gence karjK Hayata atıl da para kazan! diyemeyiz. Ontara bir tş, bir yel göstenneliviz. Lâkin bn gender ne yapaMKriec? Mesele bnradadır. Onlara sorarsanu: Her bir şey! derlcr. Amerikada, fcıgiUerede hatta Avrupjıaa ba^ka üniTeı sitrlerinde bir tairnı talebc hem okur, hem de ümversüede hiznıet ederek hayalmt kazanır. Ben Isianbuldan Amerik.»ya tahsile sitmiş olan hir gene bükîm, •ıektebin tekantasında. htzmet ederek kayatını temin etmisti. Bizde böyle şeyler yaptnaziar. Garur ve haysiyerin yanhş anlaşıh«ast yazünden bir çenc garsonhık etmpyi zillet addeder. Onun aradığı dairelerde, kalemlerde yazı işi dir. Bu i?in de bizde •ıürehaüsıs ve rağbetKsi pek çok olduğundan oralara adara yerteştirmek güç olur. Bundan başka tatil devreterindte çalışmak istiyen gencfer rtr vaıihr ki onhıra da iş bulmak bir nıeselcdir. Bea, mesiek icain demincek dediğim gibi bu gibi genclere derd ortaklığı j ı|mmlı I »j ıııı Nilıayct pnzeteciKk yüzünden biraa genişce nlaıı aşinaJıklan•uzın bize verebildigi imkâularla, fakat daima şahsî MSUI ve yollsrli hir, iki. beş kişiye iş bulsak hüo ıligeıletine medar •lamamaktayız. Onun için hatıra şu geliyor: A) İJniversite, İstanbul Maarif miidüjlüğu. İş Dairesi, İsiaubul Belcdiyesi, Ticaret ve Sauayi Odası münaessillerinden mürekkeb bir konıile kurulsa. B) Bu komite Isîatıl.ul Balkevlerinden birinde bir nevi iş boısası ve bir nevi iş isteme bürosu acsalar. C) Daireler, ticai'ethaneler, fabrikalar, vesaiti naküye n»uessesel«»ri muvakkat veya daimî müstahdem ve işçi aradıklan zaman buraya mttracajt etseler. D) Gene bu konsîte aksanılan, dsktilo, mürettiblik, mücellidiik, lâboratuar işçiügi, siHcifik. kııynmcuhık. göralekçilik gibi san'atlar iç'm Imrslar açarak tercihan bu genclere yardımcı bir saıı'at öğretse. Tâ ki bunlavuı elkrinde yazı yazmaktan daha baska biı ihtısas buluusa da ona giivenerek tahsillcriai bitirseler. Benim gibi «Bğer «aîeteci arkadaslann; belld İstanbul Vilâyeti. Belediye riyaseti gibi makamtann rnnhatab olduğıında süphe etmcdiğtm müracaatlere ve genclerin iş aramakiakS iaruretlerine nazaran ba ise bir çare huhnak gerektir. Benim aklıma ?elen rare de budu» Belki daha iyisini d«?ünenler bulonabilir. Mesele mevzııu »rtaya atmaktadır. 4 Vekil sehriııize geliyos* E. FELEK AŞK rornan Gene kız, kendini zoıla mandırmak istiyor gibiydi: Şaşılacak değ3 de, inanılmıyacak şey... Ablam, söylerdi. Doğrusu, boşuna dinlerdim. Sizi yakın dan tanıyınca, ne karar vereceğimi şaşırdim. Fikri, sağ yumruğunu masanın üzerine koymuştu, kaşlarmın arası hafif çatılmıştı: Bir UÇURUMU 9 3 Gene kız, koyu elâ gözlerini. Fikrinin sakin yüzünde dinleudiıiyordu: Vurucu, kırıcı değıisıniz. Artık isteseniz de olamazsmız. Ben, asıl onu demek İstemiyordum. Mektebde okumadınız. Fazla söylemedi, bir oot kjracağını anladı; Fikri, güldü: Adam olurdum... Gene kız, kıpkırmızı olmuştu, ürkek bir sesle: İstağfirullah, Fikri ağabey! dedi. Fikri, onu teselli eder gibi başını salIıyordu: Mektebde okumalı idim İlk mektebi bitirdim. Ortadan kaçtım. Hem •"' 'ebe şidiyor, hem gündeliğjm! na Gene kız, göğsünün ölçüsünü aldıktan sonra geriledi, gdzlerini hafifçe kıstı, içten bir beğenişle baktı: Fikri de oturmu§tu. Lâkırdıya yeni Kusursuz. güzel vücudünüz var, başlıyorlarmış gibi bir tutukiuk geçirdi, Fikri ağ?.bey! Fikri, kulaklarına kadar kızarmıştı; gülümsedi, önüne baktı: kekeler gibi güldü: Uysal görünüyorum, değil mi? Uysalimdir, Ama, damarlarıma basılmamak Pek eciş bücüş değilimdir. Leman. iki elini beline dayamış, ge şartile. O zaman, fena değişirım. Leman, korkmuş gibi gözlerıni kırpışrilemiş duruyordu: tıriyordu: Yok ya... Yok ya... Tığ gibi vücudünüz var. Siz, zabit olmalı imişsiniz. Zabit elbisesi, size, öyle yaraşacak ki... Fikri, bir hayale dalmı? gibiydi, göğsünü kaburttı: Ben, nihayeti işçi adamım. Miskinlik, götürmez. Vurucu, kırıcı olma, ama, vurucu, kırıcı olabüeceğini, her Sizin hiddetlendiğinizi, kavga et fırsatta, her vesüe ile etrafa anlat, utiğinizi görmek isterdim. nutmasınlar, çekinsmler. Fikri, yorgun, içini çekü: OmuzJarı düşmüştü: Kavga, maraza, benim de en sev Bu da, ayrı bir rahatsıziık, Leman mediğim şey... Kavgadan kaçarım. Hanım. Yorgunluk! rak bakıyordu: Gene kız, anlatıyordu: Okumaktan haz almak iy bir sey... Süvari zabiti olmalı imışsiniz. U Insanın arkadaşı oıuvor adeta... zun pelerin... O da, çok şik... Çizmeler, Ben de okusaydım, dediğıniz gibi mahmuzlar. !>ir zabit olurdum ya... Fikri, gülerek: Gene kız, elini havada sallıyordu: Araan, dedi yetişir. Bana fenalık Boyunuz, bosunuz, vücuöünüz mü ediyorsunuz. said... Gösterişli, pınl pırıl bıı subay Neden Fikri ağabey? olurdunuz! Buşünkü haiımle müteselli olacak Gözlerini kısmış hayalindeki «subay» ı bir tarafınu bırakınız! takib ediyordu: Lemanın sevinci, birden sönmüştü; Sırmalar içinde, ah, ne göz alırgözlerinin önündeki «sırmalar içinde, dinız, ne göz alırdınız! pırıl pırıl» hayal uçtu. Sesi biraz titDurdu, merakla sordu: riyordu: fakamı çıkarıyordum. Gel^elelım, oku Hangi sınıf subayı olmak isterdi Siz. hiç şikâyet etmeyiniz. ma, benim harcım değil... O dersler. !1İZ? Fikri, ksinden sendelemişti. Leman, bir türlü kafama frirmiyor. Rskamlan. Fikri. tereddüd etmeden cevab verdı: bununla ne demek ıstiyordu? Ne demek aklımdan hesab ediyorum da kâğıda Tayyare subayı olmak isterdim. istiyebilirdi? dökülünce yekunu şaşınvorunru Leman, tekrar kendi hay^Jine dalGene kız, onun fazla düşünmesine vaLeman, anlamamıştı: mıştı: kit bırakmamıştı; önüne bakarak ses« Tuhaf şey! Okumak, ze/kli bir şey Makine, motör sesi. sızi büyülüsiz sessiz gülüyordu: dir halbuki... yor. Bu, fabrikanın ahîkanlığı. Fakat Sizde, gene bir asker hali var. Fikri, boynunu büktü, el'erini açtı: siz, suvari zabiti olmalı imişsıniz BeyFikri, bir kaç dakika ~v\elki heye Ben, o zevki tadanrodım Bir ga gir üstünde, pırıl pırıl sırmalar içinde, canile alay ediyor gibiydi: zeteyi, bir kitabı, zorla okurum. İçim caddelerden geçmek... Ne münasebet! Ben. sünepeyim! istemez. Hemen sıîalırım. Bir çocuk sevincıle ellerini çırpıyordu: İçini çekerek gülümsedi: Lemanın gözleri parlamjştı: Göz^erimin öniıne geliyor da, öyle Beni askere almıyorlar. Ben de aksine Rornan hikâye tuhai oluyorum ki... Ler^.n, hayretle gözle<İ?ıi açmıytı: okumağı o kadar severim kı... Hasta olFikri de, bir «resmigeçid zabiti> guİşle brca inanmam. Neden? nıadan ne çok, ne çok oKumuş'um... rurile dimdik olmuş, yüksekten bakı* 1 (Arkası var) Şimdi de Fikri, ona' beğenerek. şaşa yor, bir şey şöylorr;:du. Mahmud Yesari