10 Temmuz 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r 10 Münjr Nur eddin'in ÇİFTESARAYLAR Fevkalâde pıogramını dınlemek fırsatını kaçırmayımz, Temmuz Perşembe akşamı Kıymetli san'atkâr Bahçesinde Bahçemiz ıçkisizdir. 18 inci yıl sayı: 6078 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresr Cumhuriyet, tstanbul . Posta kutusu: tstanfeul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kasmı: 24299 24290 CEVİREN: ''^1^ ÂM İ AKYÜ Z FiatıBir ay .için 75 kuruş. Perşembe 10 Temmuz 1941 HilmÇHitabevi Enstitülerimizin aksak tarafları Köy enstitüleri meselesine gelince Kabakla fasulyesini müteahhidden satın alacak köy enstitüleri ilmî ve amelî olarak hangi ziraati öğrenmiş olup da sonmemlekete yayacaklardır ? Alman harb tcbliği Harekât iyi Toprak mahsullerine aid en basit ihtiyaclarını şekilde inkişaf kendisi yetiştirmiyen bir ziraat müessesesinin etmektedir bu unvana nasıl hak kazanacağmı anlayamayız Rumen kıt'aları eski Besarabya hududlarına kadar vardılar Şimalde Sala alıııdı, Sovyetler iki günde 329 tayyare kaybettiler aarif hayatmıızda bir inkılâb } apacJkUrını umduğunıuz \e eğeı butun şartBerlin 9 (a a ) Resmî tebliğ: ları jerine getiriiirse bu juksck neticeButiın Rus cephesinde harekât muvafyi vereceklerindeu cmin de buiunduğufakiyetle devam etmektedir muz koy enstitulerınin iji \olda olmaSovyetler iki günde 329 tayyare dıklannı farzettiren bir hâdise ile karkaybettiler şılaştık. Lâdik Akpınar enstitusu ga Harb hazırlıklan ilerliyen Amerikan ordusunda modern topçu tatbikat yapıyor Berlin 9 (a a ) Şımdiye kadar azetelerde jijecek \e jakacak ihtijaclalman malumata göre 8 temmuzda Sovrımn münakasasını ilân edijor. Bu ensyet hava kuvvetleri 128 tayyare kaytitıi ekmeğinden soğanına ve sarmısabetmişlerdir. Bu yekundan 79 tanesi ğına, sığır ve ko>uu ctinden tereyağına hava muharebelermde duşurülmüştür. ve peynirine, hatta lâhana ve pırasası7 temmuzda Sovyetler 201 tayyare na kadar muhtac olduğu viyecek madkaybetmişlerdir. delerinin hepsi için nıuteahhid arayor. Almanlar Finlandiyada Salla Demek ki enstitu bu ihtij ac maddelerini şehrini aldılar kendisi yetiştirmemektedir. Halbuki biz enstitulerin kâfi genişlikte arazi dahilinBerlin 9 (a a ) Alman kıtalan Finde tesis olunarak ameli hayat namına ( Arkası sahife 5 sütun 4 te ) herşeyden once zirai işlerımize inkişaf verecek bilgili faalıjetlere kaynak olacakları hayalile a\ umıyorduk. J Alman piyade kıt'aları hücuma kalkarlarken Sovyet harb tebliği Askerî vaziyet Türk'Alman dostlugu Berlin Büyük Elçimiz, muahedenin teatisi münasebetile bir ziyafet verdi Izlandanın işgalinden sonra... Alman ordusu LepePde ric'at ediyor Bu mııttakada 2 motörlü alay imha edildi "Rumen petrol sahası ve Köstence namile bir yer artık mevcud değildir,, Moskova 9 (a.a ) Sovyet istihbarat bürosu tarafmdan bu sabah erken saatlerde neşredilen Sovyet tebliği: 8 temmuzda bütün gün, Ostrov, Po lotska, Novograd Volınsk ve Baltsi bolgelerinde şiddetli çarpışmalar devam ( Arkası sahife 5 sütun 6 da ) Son tebliğlerden çıkan mana Alman zırhlı ve motörlü fırkalarînîn. Berlin 9 (a.a.) Türk Alman dostluk paktımn musaddak nüshalarının teatisi merasimi münasebetlle Turkiye büyuk elçisi jiüsrev Gerede ile refıkası b l f ? | B ^ y a f e t i verm'ş'erdır. Bu ziyafette Başvekâlet müsteşan Meissner ile Hariciye müsteşan Weisz&ker, Turkiye Hariciye Vekâleti Uınumî kâtıb muavini Cevad Açıkalın, müsteşar "Woerman ve refikaları hazır bulundukîarı gibi Almanyanın sabık Ankara büyük elçisi Nadolny ile Berlin askerî kumandanı Ge neral von Haasenve, orta e'çi Schowoerbel de hazır bulunmuşlardır. Bunlardan başka Alman Hariciya Nezaretı erkâ Vaşington 9 (a 3 ) Ruzvelt, bugün, Biz zannediyorduk ki köy enstitüleri nından diğer bazı zevatla askerî bazı fıllyatta, Amerıka Birleşik devletlerinin şahsiyetler de ziyafette bulunmuşlardır. bize temin edecekleri büyuk iyilikler mudafaası harekâtmın garb yarım küiçinde ezcümle köy kalkınmasına aid bu resine inhisarı hakkmda her turlü esaslı ve yüksek hizmetleri gbreceklerkaydı ortadan kaldırmıştır. dir. Halbuki Lâdik Akpınar cnstitüsü Ruzvelt, gazetecüer konieransında deıspanakla kabağı da dışarıdan almak miştir ki: mevkiinde bulunduğunu ilânında açık€ Bu veya öteki Okyanusu müdafaa ça gostermektedir. Bu ilânı okujarak çin ehemmiyetli olmıyan noktalar varuğradığımız hayal inkisarile müteellim dır. Fakat diğer taraftan garb yarım olduğumuz bir sırada karşımıza gelen bir küresinin sınırlannın biraz ötesinde kâarkadaş: in çok muhım olabılecek başka noktalar Berlin 9 (a a.) Yugoslavya devleti da mevcuddur Muhayyel bir hat çizmek O bir sey mi, siz suna bakın. Diye diğer bir müesstsemizin ayni ih nin ortadan kalkması dolayısile dün Al ve bu hattm üzerme şamandıralar diktiyaclar için gazeteleıe \erdiği ilânı onü manya ile İtalya arasmda iki memleketin mek bittabi imkânsızdır.> müze sürdıi. Bu, Yuksck Ziraat Enstitü yeni ve müşterek hududlarım tayin eden İzlandaya Amerikan kuvvetleri görff müz Rektörlüğüniin ilânı idi. O da ek bir muahede imzaİPnmışür. derilmesi bahsinde yapılan bir münameğinden patlıcan ve bıberine varıncaya Yeni İtalyan Alman hududu, eski kaşa esnasında, Ruz^•elt, Alman veya kadar kuru ve yaş bütün viyecek ihtiAlman, İtalyan va Yugoslav hududları diğer bir memleket kuvvetlerinin Izyaclarını lutfen kcndisine temin edivelandayı işgal etmek üzere bulunduklarecek müteahhid aray ordu Kuru ve taze nın telâki ettikleri noktadan başlıyarak rına dair şarıh malumat alıp almadığı Ziri'nin cenubunda bir noktaya kadar fasulyesini, barbunye fasiılyesini, kuru hakkında sorulan bir suale bılvasıta ve taze bamyayı, dolmalık veya sivri eski İtalyan Yugoslav hududunu ta cevab vermiştir. Ruzvelt demiştir ki" biberini, pırasasuu, kerevizini ve havu kib etmekte ve oradan Alman, İtalyan « Filhakika bu hususta sarıh surette cunu, hatta peyııirini ve yumurtasını ve Hırvat hududlannın iltisak noktasına cevab verebileceğinvzi sanmıyorum Façarşıdan bekleyen bu yiiksek ziraat mü kadar gitmektedir. Hudud hattmın kat'î kat harb zamanmda insan kendisini essesemizin, ayağını topraktan bilkülliye olarak tespiti İçin bir Alman İtalyan hasmm yerine koyar ve hasmm ne yahudud komisyonu teşkil edilmiş olup pacağını tespite çclısır. İnsan bazan YUNUS NADİ bu komisyon yakmda mesaisine başlıya malumat alır bazan a'amaz» ( Arkası sahife 5 sütun 3 te ) caktır. ( Arkası sahife 5 sütun 5 te ) Memleketimizde şehirlere ve kasabalara satılacak buğday, arpa, ta\uk, yumurta getiren koylulerinıizden bazılarının sattıklarından elde ettikleri paralarla şehir ve kasabadan lâhana ve pırasa alarak kojlerine doudukleri gordlür. Bunun nasıl boyle olmakta olduğu üzerinde durmaksızuı köyfeflfilMln tjme ve goveri belâlannı jıkan cumhuriyet devrinde bol bol sebze ve meyva yetiştirmelerini teşvik ve temin etmek zaruretindeyiz, ve giderek koylü süt veren hayvanlarının ıslahına da sevkolunarak tereyağım ve pejnirini cn iyi şekillerde ve bol bol istihsal edehilmelidir. Hulâsa Turkiyemiz nufusunun mubalâğasız dortte üçüne yakın kısınını teşkil eden köylümüzün hayat seviyesini yukseltmeğe mecburuz. Amerikada hava zabitleri silâh altına davet Anadolu Ajansı muhabirinin haberleri Stalin hattını geniş mikyasta yararak derinliklere doğru nüfuz ettikleridir | r H. Emir Erhilet Yazan: Emekli General I \ Ordunun harîcde muharebe etmesini meneden kanunda lâğvediliyor «Alman ordusu ilk defa olarak silâhça müterakki bir düşmanla karşılaştı» Dün akşam Almar.ların lerdikleri resmî tebliğin üslubu bir kaç e\\elkilerinden farklı idi. Onlar artık sadece Şark cephesinde harekât plân mucibince cereyan etmektedir» Uemiyorlar ve bilâkis larb hareketlerinin butun doğu cephesinde muvaffakiyetle devam ettigini ilân ediyorlardı. Almanların, Ruslara karşl harb hareketlerinin muvaffakiyetle devam ettigini ilân ctmeleri ise, onların Stalin müstahkem cephesini yaracaklannı kuvvet ve kafiyetle ümid ettikleri ni göstermesi itibarile ehemmiyetlidir. Bu sebeble bir iki gun içinde Almanlann yeni fevkalâde tebliğlerine intizar olunabilir ( Arkası sahife 5 sürtm 1 de ) MOSKOVA" SEFERİ Almanya ve İtalyanın yeni hududu tesbit edildi Geniş Alman ihata hareketî Minsk, Riga ve Finlandiya istikametinde inkişaf etmektedir Berlin 9 (a.a ) Hususî muhabirimız bıldiriyor: 16 gunluk Alman Rus harbinden sonra Alman askerî mahfıllerinin mutalealanle alman haberlere ve cepheye yaptığım seyahat esnasında gordüklerime İstinaden umumî bir bı'ânço yapılabilir kanaatindeyim. Bu muharebe yepyeni bir mahiyet arzetmekte olup bundan evvelki muharebelerle hiç bir veçhile mukayese edı'emez. Filhakika Alman ordusu bu harbde, ilk defa olarak Rusyada silâhça müteıakki bir düşmanla karşılaşmak mecburiyctinde kalmıştır. Bu devlet modern harbin yeni usullerile karşı karşıya gelmeğe hazırlanmış bulunduğu gibi motörlü fırkalara da sahib bulunmaktadır. ( Arkası sahife 5 sütun 1 de ) Napolyon Bonapart'ın 1812 senesi j hazirammn yiımisinde başladığı bu '\ meşhur muharebe hakkında, Askerî muharrhirrtiz General: H. Emir Erkilct Üçüttcü sahifede okuyunuz in yazmış olduğu mühim makale serisine bu gün başladık. İlk yazıyı Suriyede mütareke talebinde bulundu İngiliz hükumeti teklifi memnuniyetle kabul etti FRANSA Sovyet tayyarelerinin tamamen tahrib ettiklerini bildirdikleri Rumen petrol sahasile Köstence limanuıda petrol depoları r Birkac sox V atman Tramvayın ön sahanlığında, birbirine yapışmış, lerde sigara içemiyen tiryakilerin sinirliliği var. kenedlenmiş, külçe halinde bir yığın insanız. EmıVatmana bakıyorum. Içimizde en yorgun ve en nönünden Karakbye doğru Köprıiye saptığımız za sıkıntılı oimaoi lâzım gelen bu vatandaş, hepimizman bir parça ferahladık. Boğazdan gelen serin ak den daha canlı, daha neş'eli. Arkasında sıkışıp ona şam rüzgârı, SingSing hapisanesinin kapılannı an doğru kuvvetlice bir tazyık yapan insan külçesi vadıran yan parmaklıklardan geçerek terli suratlan zifesini hayli güç^ştirdıği halde, o, günde belki on defa gidip geldiği bu yollara sevimli bir dost gözile mızı tath tatlı okşamaya başladı. Sultanahmeddenberi çektiğimiz cehennem azabı bakaıak, kimseyı rahatsız etmek istemiyen dıkkatli diner gibi olmuştu. Cendere içinde duran kaburga el hareketler.le arabasını yürütüyor. önünde başsız kemiklerimizm müsaadesi nisbetinde ciğerlerimizi iki yılan gibi uzanan çelik hatlara arasıra gözü tahafifçe şişirerek koro halinde sessiz bir «oh!» çektik. kıldıkça onun bir an için kendi iç âlemine daldlEvet, akşam riizgân, ıstırabımızı azaltmıştı. Fa ğını anlayorum. Sonra birden toparlanıyor ve aya» kat, Köprünün ortalarına yaklaştığımız zaman, onun ğile çana vuraıak, duyulmıyan bir bestenin harıku» yerini umumî bir can sıkıntısı kapladı. SingSing lâde nağmelerile kendinden geçmiş gibi tempo tu« hapisanesinin demir parmaklıklarını andıran yan ka tuyor. pılardan her gün sabah akşam seyrettiğimiz manHayatı bütün derinliği. içinde kavrayan yam» zara bizi sarmıyor. Bu sıkıntınm tesirile tramvayın mızdaki vatrnanı kıskanacağjmız yerde, biz arkasür'ati o kadar azalıyor ki, hepimiz, yere atlayıp daki kalabahk, ha bire uÜtıyor, pufluyoruz. \ üzii \ yayan yürümek hırsile kıvranıyor ve kendimizi güç müzde sigara bulamıyan tij^akilerin sinirliliği var. tutuyonız. Uflama, puflama emareleri gösteren yüz İki taraf da beyhude yere kan dökmekten vazgeçmeğe hazır olduklarını bildirdiler Londra 9 (a.a.) Çörçü, Avam Kamarasında beyanatta bulunaraK, General Dentz'in mütareke şartları taleb ettigini ve İzlandada İngiliz askerlerinin idamesine karar verildiğini teyld etmiş ve bu iki nokta üzerinde mür.im teisirlerde bulur.muştur. Çorçıl ezcümle şöyle demiştir: < Fransız fevkalâde kom'sari General Dentz, mütarekeyi intac edecek şartSuriye harbine aid yeni resimlerden: Irak hududundan Suriyeye giren Avustralya kıt'aları Bağdad önlerinde ( Arkası sahife 5 sütun 2 6» )