8 Haziran 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

8 Haziran 1941 C'Jr.iIIURİYET Askeri vaziyet r akınşark ve muhtemel askerî harekât r Yazan: Emekli General (Baştarafı 1 inci Harbde Filistini sakijede) (1917 tarihli Balfour beyannamesile) Yaşeref ve itibar için. hudilere vadetıiği de \ aşayabilmesi büiçin sahilsiz kalan yük bir nimettir. Bu. Maverayi Erdüne nunla beraber Türkiyenin banşçılığı istirahat ve tenper tınlmıştı. Famaffusta limanının derinleş Akabeyi vermek zarurcti hasıl olmuşlu. verlik arzularından ileri gelmez. Türk tirilmesi, burada bir mendirek inşası, Fakat İbnüssuud hükumeti bu ilhakı millefi kalkınmağa, Türk illeri de umra harb gemilerine tamirat imkânlannın hiç bir vakit tanıyıp tasdik etmemiştir. Lâzkiye, Lübnan ve Şam hükumeUena rauhtacdır. Çok çalışmak, çok feda verilmesi, adanın baş şehri Nicosia kârlık, metod ve iz'an istiyen bu işler (Lefkoşa) nın yakınında bir hava mey rine ayrılmış olan Suriye, 1920 yılında ayni zamanda barışın devamına muh dan ve üssünün kurulması, kuvvetli is Fransız mandası altına girmiş ve Fransa tacdırlar; bundau dolayı sulhu istiyoruz. tihkâmlar ve saire yapılması bütün te bu sayede Yakınşarkta ehemmiyetli bir Fakat harb lâzım ve zarurî olunca, onu fernıatile hazırlanan Kıbrısı tahkim mevki kazanmıştı. Bu suretle o, hisse sahibi bulunduğu Musul petrol kaynak. plânının teferruatından idi. da tereddüdsüz kabul ederiz. Bunlara pek az başlandı; fakat Kıbn larına doğru da bir köprüye malik ol. Türkiyenin harbe girmesini iki sebeb muş,tu. Fakat Suriyelilerin 1936 daki isranıri kılablllr. Birisi, tecavüze uğramak sm bir deniz ve hava üssü' olarak inşası yan hareketleri üzerine akdolunan muve diğeri Türk milletinin hakikî ve ha karar ve plânı, o vakit İngilizlerin İtalkavele mucibince Fransanın mandası yati millî menfaatleri icab ettirmiş ol yanlarla yaptıklan müzakerelerde ağır kalkacak ve Suriye üç senelik bir tecmak. Bu şartlar içinde bizim harbimizin basan bir amil oldu. Nilekim 16 nisan rübeden sonra müstakil olacaktı. Ayni yerini ve vaktü umanını gene ancak 1938 Akdeniz anlaşmasında, İngiltere. mukavele LUbnan ile de akdolunmuştu. Türk milleti ve Türk devlet ve hüku İtalyaya haber vermeden Kıbns adasinı Fakat bu mcmleket Fransaya 25 senelik tahkim etmemeği taahhüd etmişti, ondan mcti tayin eder. bir ittifak ile bağlanacaktı. Suriyedcki Doğu Akdeniz havzasının simal doğu sonra da, Akdeniz itilâfını bozmamak bu hareketler, Türk olan Hatayın Suri. köşesini İskenderun körfcrile Hatay vi için Kıbrısı bir Akdeniz Singapunı yap yeden çözülerek nihayet 1939 da anavalâyetimiz teşkil eder. KUltürü, halkı ve maktan çekinmişti. Şimdiki harbdenbe tan Türkiye ile külliyen katışması netir.üfusunun tetniı ırkile halis bir Türk ri orada neler yapıldığını bittabi lıilemi cesinl vermişti. lli olan 200,000 nüfuslu Hatayımızın Bü joruz; fakat 1936 Kıbns tahkimat plânıSuriye bugün de Fransız idaresl altın>ük Harb sonunda, o zamanki İngiliz nın şimdi tamamile tatbik edilmis bulundadır. Fakat Vişi Fransası ile Almanya duğunu da zannedemiyoruz. hükumetince nasıl haksu ve yersiz bir arasında, henüz bütün teferrüat ve taf»lçabukhığile işgal edilerek sonra, FranKıbrısın büyük siyasî ve sevkülceyşi silâtı Ihalum olmıyarak bir emri vâki olıızlara devredildiğini hatırladığımu za ehemmiyeti onun doğu Akdenizdeki duğu anlaşılan bazı işbirliği anlaşmaları • n a n nefret ve hayret duymamak mUm coğrafî durumundan ileri gelir ve bu üıerine Almanya, bilhassa Irakta mayıs kün değildir. İngilizlerin Hatayı işgalden önem haritaya bakmakla kolayca anlaayı iptidasında çıkan isyan hareketine maksadlan Kıbns adasının ince parma şılır. Çünkü Kıbns İskenderun körfeziyardım etmek maksadile Suriye uçak ğile gösterdiği İskenderun Umanını al ne tamamile hâkimdir. Suriyenin belli meydanlarından istifadeye başlamıştır. mak. buradan Ayintab! Maraş, Maiatya, başlı limanlan olan Lâzkiye, Trablus ve Bunun üzerine İngiltere Suriye hava Arabkir ve Erzincan üzerinden Erzuru Beyruta mesafesi ancak yanm saatlik meydanlanm bombardıman etmek hakma kadar nüfuı ederek buralarda İngil bir uçuşa muadil olan 180:200 kilomet kını kendinde bulmuş ve etmiştir. O terenin vasiliği altında büyük bir Erme redir. Musul petrollannı Akdenize akı zamandanberi Suriye ile İngiltere araŞimdiye kadarki hıtum bu ikinci şık riyenin sair mıntakalarında Alman kıtnistan kurmak, ayni zamanda Adana tan Fransu petrol yolu Şam Trablusun sında harb hali olmamakla beraber şid içinde yürüldüğünii ve yüıülecegini alan bulunduğu hakkında çıkan haeyaletini Fransızlara, hinterlandile be da nihayetlenir. İngilizlerinkinln aktığı detli bir gerginlik hüküm sürmektcdir. gösteriyor. Eski İngiliz Harbiye Nazın berleri yalanlamıştır. Fransız büyük elraber Izmiri, Yunanlılara, cenub batı Hayfa limanının Kıbnstan mesafesi 270 İngilizler Almanların Suriyede gittik Hoare Belisha bu zihniyetten ilham ala çisi, hava yolile kıt'a nakleden mihver Anadoluyu İtalyanlara işgal ettirerek ve SUveyşin simal methalini teşkil eden çe artmalaruıdan kuşkulamyorlar ve rak İngiliz İmparatorluğunun Amerika tayyarelerinin Ortaşarktaki Fransız Türkiyeyi parçalamak ve öldürmek ve Port Saidin ise 430 kilometredir. İsken bunu Filistin ve Mısır için bir tehlike ile adeta birleşen bir yol tutmasını tav müstemleke!erinde karaya indiğini de ncticede onun en büyük mirası olan İs deriye bile Kıbnsa Giridden daha yakın addediyorlar. Bu sebeble bazı İngiliz siye etmeğe kadar ileri gitnüştir. Bunu tekzib etmiştir. tanbul ile Boğazlan bizzat kendi almak bulunmaktadır. Buna mukabil Kıhrıs muharrirleri ve askerî mütehassıslan tavsiye ederken Hoare Belisha Avrupayı Haye, resml bir beyanname okuduktı. Anadolu ve Suriyenin yakınında ve do İngilizlere Suriyeyi, Almanlann btisbü. kurtarmanın da yolu bu olduğunu ileri n sonra bir çok gazetecilerin suallelayısile tesirleri altında olduğu gibi Ro tün eline geçmeden, işgal etmeyi tavsi sürüyor. Mihver için korkunc bir ifade, rine cevab vermiştir. Büyük elçi FranEvct, Loid Corc İngilteresinin Büyük dostan da yalnız 400 kilometre ve Girid ye ediyorlar. Fakat İngiltere bu husus ki hâdiselerin tazyikı altında yakın gün sanın herhangi bir hücuma karşı müsHarb siyaseti, böylece, Rusyanm açık ve ta henüz mütereddiddir. Çünkü bunun lerden birinde tahakkuk etmesi de ihti temlekelerini müdafaa edeceğini söyleden 600 kilometre uzaktır. sıcak denizlere çıkmak politika ve ihtiiçin kâfi kuvvetlere malik olup olma mal haricinde değildir. Böyle bir karar diği zaman neş'esiz gözüküyor ve yürasını Boğazlarda ve İskenderunda önleGirid Almanlann eline düştükten son dığı meselesinden sarfı nazar İngiltere harbin eberlileşmesine değilse bile ta züne kan hücum ediyordu. mekti. Fakat İngilizler, Ermenisiz bir ra onlann buradan ve Rodostan SuriyeSuriyeyi işgale kalkıştığı takdirde Su rihte hiç misli görülmemiş vüs'at ve sid Resmî beyanatını bitiren büyük elçi Ermenistan kurmanın manasızlığile be ye hatta havadan atlamak için bile Kıb riyenin silâhlı mukavemetini celhede. ç bir propaganda veya şayianın uzun raber Türk topraklarını işgal altında bu nsa ihtiyaclan meydandadır. Eğer Su eeğinden Almanlann lstedikleri bir «eyi detine muadil olur da onun için, ve şerefli bir maziye sahib olan Franlundurmanın çetinliğini bilhassa Ayintab riyeye garbdan gelen deniz yoluna yapmış olacaktır. Hoare Belisha'nm ifadesi Amerikanın sız milletini mukadder yolunu takib etve havalisinde pek çabuk anladıklan için hâkim olunmak Istenirse o zaman Kıbbu yeni dünya harbine karışmasım zaİskenderunla beraber bütün bu bölgele nsın zaptı daha ziyade zarurî olur. ÇünElhasıl Ortaşarkta Girid muharebesi rurî gösteren bir ifadedir. Zaten gidiş bu mekten durduramıyacağıru teyid etmiş ri, baştan belâ savar gibi, sür'atle Fran kü Kıbns bir deniz ve bir hava üssü e bitmiştir. Irak isyanınm tedib hareketi yolda ve esasen Amerika yeni dünya e şöyle demiştir: • Sizi resmen ve samimiyetle tesızlara devrettiler. larak İngilizlerin elinde bulundukça de nihayete varmış bulunuyor. Libyada, harbinde sarih vaziyet almis haldedir. min ederim Iri Fransa mukaderatı hiç Tobrukta ve Sollumda muhareb«ter Tt4 garbdan deniz yolile Suriye sahillerine Ilnare Beirshâ^riıh'istedilf İMbi Sçih'"«k İstiklâl harbindeki muvaffakiyet ve bir zaman Amerika mukadderatına muzaferlerimiz, her nekadar bütün Anado asker çıkarmanın imkânı yok gibidir. askeri harekât mahallî ve müzmin bir adımın atılması kâfidir. O zaman deniz haiif bulunrmyacaktır. hal ftlmıştır. Habetistandakl W b son>' Kıbnsa havadan taarruza başlanırsa leri ve karalarile küreian ikiye bölünluyn yabancılardan tenuzlemek imkân ve Fransız Alman işbirliği hakkında neticcsini verdiyse de Hatay, Suriye ile Girid. Rodos ve Meis adalannın ve bu varmış ve oradaki Cenubi Afrika ordu müş olacaktır. O adım atıldıktan sonraki Amerikanın şüphelerini izale etmek isu Mısıra tasınmışhr. Almanlar aıtık ralardan uçacak hava filolannın hlmaharb safhasının nihayet bulabilmesi için çin Hull'ü pazartesi günü göreceğim., birlikte Fransız mandası altında kalıruşh. Yalnız Ankara muahedesile Fransız yesinde Kıbnsa denizden de asker sevki uzun müddet âtıl duramazlar. Atlantikte ya Mihverin Amerikayı devlrmesi, ya Japonya ile bir pakt yapılmıyor lar Hatay Türklerine kültürel ve içü belki kabil olur. Bu sebeble Kıbnsuı harb bütün şiddetile devam etmekle be Amerikanın Avrupayı yıkması ve yere Londra 7 (a.a. ) Birleşik Amerika raber doğu Akdenizde dahi yakında, gazaptı Giridin zaptından daha güç> olmısermesi lâzım celecektir. İkisl de zor ismai bazı imtiyazlar tanımağı taahhüd Hariciye Nazın Cordel Hull yaptığı beyesi Mısıra müteveccih şiddetli bir harb lerdir, ve bu zorluk ancak müstakbel ettilerse de bunlan tatbik ve icra husu yacaktır. yanatta, Birleşik Amerika ile Japonya sunda en ufak bir iyi niyet göstermediLâzkiyeden iriharen Suriyenin dağlık hareketinin başlaması beklenmektedir. harbin hatır ve hayale sığmaz dehşet ve rasında bir ademi tecavüz pakü akdetBu şimdiki harb mantığımn icablarm [ecaatlerini anlatır, alabildiğine uzun menin Amerikanın takib ettiği siyasete Ier. Bu yüzden ve çok sakim müstemle kiyılan ve Akkânın şimalinden itiba keci Fransız politikası sebebile, Hatayda ren de gene hep cenuba doğru, Filistinin dandır. Bu sebeble Kıbrısın ve Suriye. uğu ile beraber. mugayir olduğunu, Amerikanm Uzakekseriyeti teşkil eden Türkler, türlü taz kumsal sahilleri uzanır. Irakın denizi nin bu hareketlere ilk elde saha teşkil Mihver milletleri de dahil bütün dün şarkta takib etmekte bulunduğu siyaseyik, zulüm ve entrikalara tâbi tutuldu Basra körfezidir. Irak, Suriye, Filistın etmeleri pek mümkündür. Kezalik doğu rTa memleketlerine saadet temin edecek tin değişmemiş bulunduğunu beyan etkil etmektedir.'Gazeteler bunu ilk sahilar ve ekalliyetlerin bile nail olageldik ve Suudî Arabistan arasında, İngiliz Akdenizle beraber veya müteakıben ve bir insanlık sulhu mkdetmek imkânı miştir. felerinde neşrediyorlar. yahud daha sonra garbî Akdenizde de leri en basit haklardan mahrum bırakıl mandası altında bir emaret olan Mavevarken böyle uzun bir faciaya süriiklenMuharrirler, bu gibi sulh şayialannın Denize indirilen Amerika dılar. Bunlan ve Suriye Fransız komşu rayüşşeria veya doğu Erdünün yegâne Cebelüttanğa müteveccih yeni muhaıemek ne için? Şimdiki halde muharib dev doğrudan doğruya Mihver kajTiaklarm. beler başlaması da gayrivarid değildir. harb gemileri lıığunun cenub vilâyetlerimiz için nasıl limanı Akabedir. Burası Maan'a bir de(Bas tarafı 1 itci sahifede) dan çıktığına dair Ruzvelt'in yaptığı beH. E. ERKİLET letlerin tutumlan ne olursa olsun biz Nevyork 7 (a.a.) Yeni İki Okaynus senelerle iğtişaş, anarşi, eşkiyahk ve ka miryolile bağlıdır. İngiltere geçen Büyük Hitler, Hariciye Nazırı Von Ribbenbütün milletlerin hergün böyle bir sul donanması için inşa olunan ilk mayin yanat bilhassa hararetle karşılanmıştır. çakçılık kaynağı teşkil etüğini şimdi haha daha müştak ve mütehassir hissiyatla gemisi denize indirilmiştir. Merasime Ruzvelt'in, kendi sözlerini aynen nakiet rop hazır bulunduğu halde Bulgar Kralı tırlayıp teessür ve ıstırab duymamak yürümekte olacaklannı tahmin ediyo Bahriye müsteşarı Bard riyaset etmiş meleri için gazetecilere verdiği mezunl Boris'i kabul etmiştir. mümkün değildir. yete hususî bir mâna etfolunmaktadır. Macar Harbiye Nazırı Romaya gitti r ız. ir. Bu gemiye Terror adı verilmiştir. Budapeşte 7 (a.a.) Macar Harbiye Bu mezuniyet, Reisicumhurun söylediği Fransızlar, Türk olan Hatayı 20 yıllık Tarihî tekâmülünde ihtilâtlannı çoğal 1000 tonilâtoluktur. Nazırı Bartha bugün öğleden sonra İsözlere verdiği ehemmiyeti gösterir. fuzuli, manasız, hatta gaddarane ve za:arak daha ziyade birleşmeğe doğru giBahriye müsteşarı söylediği nutukta General Dentz Suriyeyi müdafaa alyaya hareket etmiştir. limane işgal ve idareden sonra gene den dünyayı parçalayarak ayırmak gay demiştir ki: için Alman askeri istemi? Hitlerle Paveliç arasında reti bize gayritabiî ve hatta gayrimümTürkiyeye iadeye mecbur oldularsa bun€ Hitler'in imalâtını geçeblliriz ve kün görünüyor. Dünya parçalanamıya ;eçeceğiz. Amerika harb gemilerinin inda, Türkiye Cumhuriyetinin sulhçu faSalzburg 7 (a.a.) Resmî tebliğ: Kudüs 7 (a.a.) Ofi: Fransanın Suricaksa insanhğın selâmetini onun dahı şaatı Hitler'e cevabımızdır. Harb esirle ye fevkalâde komiseri General Dentz, Hitler cuma günü öğleden sonra Bergkat çok kuvvetli hatta zorlu siyasetinin ziyade birleşlirilmesinde aramak doğru İnin yardımile mecburî işçilik sayesin terşembe günü Beyrut radyosunda söy. lof'ta Hırvat Devlet Reisi doktor Anta büyük tesiri olmuştu. İşte bugün memNeviork 7 (a,a.) NewYork leket ve milletimizi banş, rahatlık, şeref (Bas tarafı 1 inci sahifede) olacaktır. Bakalım bu hakikat ne za de Hitler'in ve arkadaslarının bizi ta lediği nutukta Fransanın Vişi hükumeti 'aveliç'i kabul etmiştir. Alman Hari* Times gazetesinin yazdığına göre, man hal ve mevkie hâkim olacak? ve itibar içinde yaşatan siyaset gene son günlerde motor, makine, kömür hakkümleri altına almak için inşa et nin siyasetini takib etmesi lüzumundan ıye Nazırı Von Ribbentrop mülâkatta tavizlerin azlığından memnun olmadıkazır bulunmuştur. Mihver devletleriayni siyasettir. YUNUS NADİ tiklerl gemiye tayyarelerle rekabet ede bahsetmiş ve Suriye ile Lübnandaki ve ilâc yüklü Amerikan vapurları an sanılmaktadır. Zannedildiğine göre Fransız makamlarının bu toprakları ıin zaferi neticesinde Versailles boyunİskenderun körfezimizin kapısında ve Mısır limanlarına gelmişlerdir. eğiz. İtalyanın Fransadan yaptığı taleblerden kendi vasıtalarile müdafaa edeceklerini duruğundan kurtulan gene Hırvat devkörfezle hemen ayni biçimde olan eski Altı ay sonra denize indirilmesi muBu gazete Mısınn Amerikadan vazgeçeceği hakkında geçen sene yaeti reisile yapılan konuşmalar, Alman llâve etmiştir. Türk adası Kıbns vardır. Midilli, Sakız karrer 35.000 tonluk 3 üncü zırhlı olan kâğıd, kauçuk, makine yedek alete Hırvat milletlerini birleştiren samiml pılan vaıdleri Almanya tekrar edemeBu hususta emin bir membadan öğreve 12 adalar gibi Kıbns da, Anadolu leri ve diğer eşya almak istediğini Southdakota bugün merasimle denize ılr dostluk havası içinde cereyan etmiştir. İtalyanlar bilhassa İtalyan asnildiğine göre, General Dentz Suriyede. dağlannın ve topraklannın Akdenizde yazmaktadır. indirilecektir. Merasime Bahriye Nazırı kerî mahfil'.eri eskisinden daha ziyade ki kıtaatuı ezcümle henüz çok vatanper miştir. devamlanndan başka birşey değildir. albay Knox riyaset edecektir. Bahriye ver sayılan hava ve tayyare dafi batarya Müzakereleri müteakıb Paveliç yirmi harb aleyhindedir. Buna binaen Alman157071 de İkinci Sultan Selim zamanınNazırı hemen bu merasimden sonra kuvvetlerinin kendilerine emniyet edi • ;ene muharcbelerinden ve Büyük Fredya, İtalyanın Fransaya karşı dermeyan da Türkler tarafından fetholunan Kıbns .0.000 tonluk Santafe kruvazörünün de lecek kıt'alarla hatta icab ederse Alman ric devrinden kalma bir sancağı ve ettiği talebleri reddettiği takdirde İadasının işgal ve idare hakkı 1878 de ezgâha konulması merasimini yapacak kıt'alarile değiştirilmesini Vişiden iste Büyük Fredric'e aid bir satranç takımını talyan ordusunun Almanlara karşı isİngiltereye verilmişti. Bu tarihte biz :ır.» miştir. General aynca emin surette Al Hitler'e vermiş ve maiyetindeki zevatı yan etmesine mâni olmak için İtalyada Rus seferini ve Balkanlarla doğu Anaman taraftarı olmak şartile pilot ve I Hitler'e takdim etmiştir. Paveliç gerek Grevlere mâni olmak için büyük kuvvetler bulundurmağa mecdoluda bir çok kıymetli eyaletleri kayNevyork 7 (a.a.) Yüksek bir me talyan vapurlarile Tunustan da tayyare geldiği zaman gerekse ayrılırken bir bur kalacaktır. betmiştik. Meşhur İngiliz devlet adami mur, grevciler bugün işe tekrar başla dafi batarya malzemesi gönderilmesini ihtiram kıt'ası tarafmdan selâmlanmışve Başvekili Disraeli, 1877 de, AyastafaYukarjdaki haberlere rağmen müşarnadığı takdirde hükumeün pazartesi istemiştir. İngilizler tarafından Sfax'da tır. nos muahedesinin icrasına itiraz etmiş hidlerin çoğu Peten ile Weygand'ın tam (Bas taratı 1 inci sahifede) ;ünü Reisicumhur tarafından neşıedile baürılan İtalyan vapurlarının bu vapurSırb Hırvat hududu çizilmis ve bu hizmetin mükâfatı (!) olarak erişbirliği siyasetini kabul edeceklerini cek bir emirname ile North American lar olduğu muhakkaktır. Salzburg 7 (a.a.) D. N. B.: Doktor tesi sene, yani Süveyş kanalı hisselerin zayiatını tesbit için bir komite teşkil zannediyorlar. General Dentz tayyare dafi toplarınm Aviation tayyare fabrikalarına el koyaAnte Paveliç, Von Ribbentropla yaptığı den büyük bir kısmının İngilterece meş edilmiftir. Fransada Amerikan diplomasisi, Alcağı hakkındaki şayiaları teyid eylemiç kullanılmasını Suriyeye sivil olarak gi. mülâkat esnasında Hırvatistanla şimdi hur satın almması hâdisesinden üç yıl 31 mayısta Bağdadda çıkan kargaşa man ordusunun tazyikından daha az ren Almanlara tevdi etmiştir. tir. Alman kıtaatı tarafından işgal altında sonra, Kıbrısı Türkiyeden alarak İngil hklar hakkında tahkikatta bulunmak rnüessirdir. Bu müşahidler Dakarı işBükreş 7 (a.a.) Dün sabah saat üçtngiliz tayyareleri Suriyeye Grev İngiltere ve Amerika için yapıbulundurulan eski Sırb toprakları atereye hediye etmişti. Hatta o, bunun için de başka bir komite teşkil olunmuş gal tehdidinin Amerika tarafından ha:e Köstence limanında büyük bir yangın an siparişleri geciktirdiğinden Harbiye beyanname attılar rasındaki hududun çizilmis olduğunu için Lord Beaconsfild unvanını almıştı. kikaten icra edileceğinden şüphe ettur. çıkmıştır. Ateş bir kereste deposundan ve Bahriye Nezaretlerile istihsaîât idareKudüs 7 (a.a.) Ofi: İngiliz tayyare. Alman Hariciye Nazırına bildirmiş, Von 1914 e kadar Osmanlı imparatorluğile mektedirler Mısırlı mühim bir şahsiyetin çıkmış ve sür'atle zahire, pamuk ve ka si bir tedbir ahnmasını ısrarla istemlş leri Beyruttaki petrol depolarını bom Ribbentrop da memnuniyetini beyan ismen olsun manevî irtibatını muhafaza teklifi Fikir ihtilâh haberine pek uçuk depolarma sirayet etmiştir. Şiddet lerdir. bardıman ettikten sonra şehir üzerine ırmiştir. etmisken bu tarihte İngilterece bir impaKahire 7 (a.a.) Yüksek bir Arab inanılmıyor beyanname atmışlardır. Suriye ve Lüb Macaristan deniz mahreci istiyor li bir rüzgârın tesirile yangın lımanın Uzaksarka hususi bir memur ratorluk müstemlekesi olarak ilhak olu şahsiyeti El'ahram gazetesinde yazdığı Nevyork 7 (a.a.) Amerikan radyo bir çok binalannı da sarmıştır. Yangının nandaki Fransızlara hitaben beyanna. nan Kıbns adasının 400,000 e yakın nü bir makalede diyor ki: gönderiliyor Budapeşte 7 (a.a.) D. N. B.: Bumelerde İngiliz ve Fransız milletleri dapeşten Nachrichten'in yazdığına göre ları, General Weygand'ın Amiral Dar sebebi henüz belli değildir. fusu vardır. 63 yüdanberi buradan anaNevyork 7 (a.a.) Nevyork Times tİngüiz Hariciye Nazırı Eden'in son hürriyetinin İngiliz zaferine bağlı oldu Bardossy ile İtalyan devlet adamları avatana hemen mütemadi muhaceret vu nutku ve Iraktaki mütareke şartları lan'ın siyasetine muarız olduğuna dair gazetesinin Vaşington muhabirine göre, ğu bildiriJmektedir. İsviçreden gelen haberlere inanmıyorku bulmasına rağmen bugün orada ve İngilterenin Arablara olan dostluğunun İngilterede insan kudreti Ruzvelt hâkim Murphy'yi Uzaksarka Beyrut radyosuna göre, Beyrutta ev. rasında Romada görüşülen meselelerin lar. Bu haberlerin mihver tarafından çıen mühimmini Macaristana denizde bir hâlâ 75,000 kadar halis Türk millettaşımuvakkat bir vazife ile göndermek fikB l A b e££ Arab birer y yeni delilidir. Bunlar, lerin duvarlarına da de Gaulle'un alâ mahreç verilmesi teşkil etmektedir. teşkilâtı karıldığmı ve sinir harbine dahil bulunmız mevcuddur. Nüfusun müıebakisi rindedir. meti olan Lorraine haçlan çizilmiştir. kân umumiyesi üzerinde gazetelerin duğunu zannediyorlar. Grektir. Londra 7 (a.a.) M. İnce «İnsan Murphy'nin bu vazifesi Uzakşarkta Diğer taraftan Lübnan hapisanelcrinde. propaganda ve neşriyatından ziyade teAmerika gazetelerinin başmakalele kudreti. umum müdürlüğüne tayin e İngiliz ve Amerikan faaliyetlerinin tanDaha o vakit Disraeli'nin «Ön Asyaki mevkuflar ekmek tayınının günde sir yapmıştır. Fakat vaziyet o derece Düğün rinde hür Fransız hareketine artan bir dümiştir. nın anahtarı» dediği bu ada, uzun müdzimi hakkında bir rapor hazırlamak ola 600 gramdan 400 grama indirilmesini ciddidir ki sadece sözlerle halledıleİkhsadî Yürüyüş mecmuası sahible M. İnce, milli hizmetler için işçi te caktır. det İngiliz üsler sisteminde faal bir rol alâka göstermektedir. Başmuharrirlerin protesto etmek İçin açlık grevine başla. mez. Arablar istiklâlleri hakkında enrinden ve muharrir arkadaşlarımızdan oynamadı. 1936 yüına kadar orada askebir kısmı, eğer derpiş ediliyorsa, de dariki ve asker toplama Işlerile meşmışlardır. VVinant'ın verdiği malumat dişede bulunuyorlar. Netice henüz teSelim Cavid Yazmanla Bayan Münevver gul olacaktır. Hava, kara ve deniz serri kuvvet olarak yalnız 180 kişilik bir Gaulle'ün Amerika tarafından tanınmarazidedir ve Arablar İngilterenin muSuriyeye 8 Alman denizaltısı Vaşington 7 (a.a.) Salâhiyetli kayBerksal'ın düğünleri dün akşam, güzıde sivlerile istişarelerde bulunmak üzere İngiliz piyade bölüğü vardt. Kusur kalan sını tasvib ediyorlar. zaffer olmasına yardım edecek muhagelmis davetlilerin İştirakile evlerinde tes"id e. üç azadan mürekkeb bir de komite teş naklardan öğrenildiğine göre, Amerikaidarî kuvvet, ekserisi Türk olmak üzere, tebelere iştirak etmelidirler. Arab ve Laval gene Vişi'ye dönüyor nın Londra büyük elçisi Winant, âyan dilmiştir. Gene evlileri tebrik eder ve kil olunmuştur. . ANKARA yerli polis ve jandarmadan ibaretti. islâm fileminin nihaî darbe için kuvvetVichy 7 (a.a.) İyi malumat alan reisi Wallece ve diğer dört demokrat aza saadetler dileriz. Fakat Habeş harbinden sonra büyük bir lerini bugün seferber etmesi lâzımdır. Radyo Gazetesi mahfillerden öğrenildiğine göre Laval'in ile yaptığı iki saatlik mülâkatta İngilizimparatorluk tasarlayan İtalyanın Ak Arablar istiklâllerinin ve birliklerinin 13 kânunuevvel 1940 da hükümetten ayDün yapılan ihracat lerin maneviyatı ve zafere olan itimadSekiz Alman denizaltısının Suriyeye Sahib ve Başmuharriri: YUNUS NADİ denizde kuvvetli bir mevki tutması üze pahasını ödemeğe hazırdır.» rıldıktan sonra gitmiş olduğu Paristen Dün şehrimizden 150.000 liralık ihları hakkında müsaid malumat vermişmuvasalat ettiği İngilizler tarafından Umumî neşriyaU idare eden Yazt işleri rine İngiliz imparatorluk sevkülceyşçileMuharrir, İngiliz devlet adamlarının bildirilmektedir. İngiliz kaynaklarına gömüdürü: HİKMET MÜNİF ÜLGEN ri derhal harekete gelmiş ve 1936 da vakit geçirmeden daha sıkı bir işbirliği yarın Vichy'ye dönmesi bekleniyor. La racat yapılmıştır. Bu meyanda Alman tir. Winant, İngiliz hava kuvvetlerinin in re, Almanlar bilhassa Rodostan Suriyeye Kıbns adasının birinci smıf bir filo için Arab rüesasile anlasmalarınr teklif val Vichy civarında bulunan Chateldon yaya 100.000 kilo tütün ve İsviçreye Cumhuriyet Matbaası deri gitmiştir. daki malikânesine gidecektir. giltere. Manş ve istilâ llmanları üzerinde asker sevkiyaüna devam etmektedirier. ve hava üssü haline getirilmesi kararlaş etmektedir. H. Emir Erkilet (Başmakaleden devam) Sulhun imkânsızlığını anlamak içi bugünkü harbin ortaya çıkardığı dünya nıeselelerinin yalnız yukarıya kaydolunan kadaruıı gözönüne almak kafidir Dünya, onu dolduran bütün memleketIerin kapı bir komşu sayılacak derecede Vaşington 7 (a.a.) United Press yailerilemiş daimî münasebetlerile çok da zıyor: ıalmış ve küçülmüştür. O kadar daralBirleşik Amerika ile Fransa arasınnıış ve küçülmüştür ki bu dünyayı esk daki münasebetler tarihin en buhranl imparatorlukların en azametlilerî şek safhalarından birine girmiş bulunuyor linde iki üç kısnıa bölmek imkânı yok Vichy ile Vaşington arasındaki münasetur. Şu basit sebebden dolayı: betlerin inkıtaı ihümalinden açıkça bahYeni imparatorluklar milletlerin mü sedilmektedir. Müşahidlerin mütaleasına nasebetlerini ister istemez daraltmak göre munasebetlerin kesilmesini Amerisuretile büyük ölçüde ve en şiddetli yeni ka tarafından General de Gaulle harerekabetlerin sevkine tâbi olarak kendi ketinin tanınması takib edecektir. hegemonyalarını yürütmeğe çalışacaklar Huü'ün beyanatından sonra öyle zanve böylelikle hazırlıkları ona göre ola nediliyor ki Amerikanın Fransaya karşı cak daha büyük harblere sürüklenecek aşağıdaki tedbirleri alması muhtemel lerdir. Demek ki dünyayı birkaç impa dir: ratorluğa taksim etmek suretile akdine 1 İşgal altında bulunmıyan Françalışılacak sulh, sadece bir mütarekeden saya yiyecek gönderilmesinin durdurulibaret olacak ve hakikatte harb devam ması. Şimdi sevkiyat yapılmıyorsa da cdecektir. Sulh adına bu aldatmaya ve her ay İki vapur buğday gönderilmesi aldanmaya ne lüzum var? Harb zaten derpiş edilmişti. devam ediyor. Onun mukadder neticesi2 Fransız Afrikasına sevkiyatı durne kadar sürmesi daha doğnıdur. durmak. Esasen bu sevkiyat bugün filen Avrupadan akseden sulh sözlerine A durmuş bulunmaktadır. mcrikanın verdiği cevab budur: Sadece 3 Fransanın Amerikada bloke edilingiltere hesabına değil, Amerika hesa miş olan alacaklarının serbest bırakUbına da ve hatta makul ve mantıki ha maması. kikî sulh hesabına da. 4 Amerikanın Fransadakl büyük elDoğrusu dünyanın bütün kıt'alan için, çisi Amiral Leahy'yi geri çağırmak. bütün memleket ve milletleri için, en 5 Fransa ile diplomatik münasebetkısa tabirile insanlık için mümkünse leri kesmek. harbi ebediyen ortadan kaldıracak yeni 6 Fransanın garb yarı küresindeki bir nizam kurmaktır. Bu yeni nizam bü topraklarını ve bilhassa Dakarı işgal ettün milletlerin dünyanın bütün nimetle mek. Çünkü bu topraklar düşmanın elirinden istifade etmelerini temin edecek ne geçerse garb yarı küresinin emniyeti bir nizam olabilir. Mister Eden'in son tehlikeye düşer. nutkundan da anlaşıldığı veçhile İngilAmerika Hariciye Nazın Fransız tere ile Amerika böyle cihanşümul bir sefirini kabul etmedi yeni nizama iltihak etmekte hiçbir zorVaşington 7 (a.a.) Fransız büyük luk görntiyecekler ve göstermiyeceklereîçisi Herry Haye perşembe ve cuma dir. Bunun aksi ise bizzanıre sonuna günleri Hull'le görüşmeğe muvaffak okadar bir harbdir ki başka türlü ifade lamadığından Vişinin vaziyetini izah ile ona bitip tükenmez bir harb de di etmek üzere gazetecileri Fransız büyük yebiliriz. Herhangi bir zanıret altında elçüiğinde toplamıştır. şimdi biter gibi görünse yanndan sonra Haye, Dakarda, Casablankada, sair gene başlayacak olan harb. Akdeniz limanlannda, Lâzkiye ve Su Fransa ile Diinya parçalanır mı? Amerika münasebatı çok gergin Habeşistanda yeni muvaffakiyetler Omo nehri iki koldan geçildi, 2,000 esir alındı Ortaşark arasında kopru Avrupa ile (Baş taratı 1 ınd sahifede] Türkiye şimdiye kadar mütemadiyen Kahire 7 (a.a.) Ortaşark İngiliz u İngiliz ittifakına sadık olduğunu beyan edegeldi. Türkiye kendi menfaatlerinin mumî karargâhının tebliği: en uzak ve binaenaleyh kendisi için en Libyada, kaydedilecek mühim hiç bir az tehlikeli olan devletin menfaatlerişey yoktur. ne uygun olduğunu düşünüyor. Şarka Habeşistanda, fevkalâde müşkül top doğru Alman genişlemesi Atatürkün varak ve hava şartlarına rağmen şarki ve tanından geçmektedir. Gazinin halefi, garbî Afrika kıt'alan Jimma'ya doğru hâkim bulunduğu yerin civarlarlarında İlerliyerek müthiş Omo nehrini geçmiş Ahnan genişlemesini tervic etmekte hiç ler ve Abatiyi zaptetmişlerdir. 1000 esir bir istifadesi yoktur. Hiç şüphesiz bualınmıştır. nun için olacak ki daha harbden evCenubda. diğer şarkî ve garbî Afrika vel Büyük Britanyanırcyanında yer aldl. Harb esuasmda ise Türkiyenin duykuvvetleri Soddudan ilerliyerek onlar da Omo nehrini muvaffakiyetle geçmişier guları mütemadiyen arttı. Samimî bir ve bu hareketlerini şafakia beraber yap dost olan eski düşman Yunanistana tıklan muvaffakiyetli bir taarruzla ge karşı mihverin taarruzu Ankarada şidnişletmişlerdir. Burada da 14 top ve detli bir infial uyandırdı. Bizim bildi1000 esir alınmıştır. Düşmanın bir mu ğimize göre, mihvere karşı tehevvür ikabil taarruzu ağır zayiat verdirilerek fadesinde Türk gazeteleri kadar şiddet gösteren ve İngiltere için de iyi temenpüskürtülmüştür. niler ifadesinde gene Türk gazeteleri Irakta, vaziyet sakin olmakta devam kadar ileri giden dünyada hiç bir gaediyor. zete olmamıştır. Yeni muharebelerde İngiliz Bununla beraber Türkiye, ne Yunanistan, ne de Yugoslavya lehinde mühavacılığı Melbourne 7 (a.a.) Başvekil Men dahalede bulunmamıştır. Onun siyaseti, zies burada bir nutuk söyliyerek Or tamamile Sovyetler Birliğinin siyasetaşarkta cereyan edecek müstakbel ha ine tabi olmamakla beraber Stalin'in rekât esnasında Avustralya kıt'alarının aldığı vaziyete kısmen bağlıdır. Niçin? İngiliz tekniğinin çıkarabileceği en bü Coğrafî sebebler dolayısile. Eğer Türyük hava kuvvetlerinden muzaheret kiye Baikanlarda harbe girmiş olsaydı kendisini Ruîyanın Trabzon ve Erzurugöreceğini bildirmiştir. ma karşı muhtemel bir hareketirü maMenzies Avustralyalılan şimdiye kadar olduğundan daha ziyade çahşmağa ruz bırakmış olurdu. Garbda çarpışırken şarkta arkadan vurulan Polonyanm davet etmiştir. akıbeti Türkler için hiç cazib bir şey Roma 7 (a.a.) İtalyan ordulan uolamaz. mumî karargâhının 367 numaralı tebVakıâ Moskova, Rumanyadaki Alman liği: lehtarı ihtilâle karşı muhteriz davrandı, Dün gece tayyarelerimiz Maltamn Bulgaristanın üçlü pakta iltihakını takhava üslerini bombardıman etmişlerdir. bih etti ve Yugoslavyadaki isyan hare7 mayıs gününün ilk saatlerinde İtalyan "tetini alkışladı. Fakat bolşeviklerin eav tayyarelerinden mürekkeb bir filo fendisi duygulu değildir. Onun düşene Maltada Halfar hava meydanına alçakilâkası yoktur. Sırbların askerî zâfmdan tan uçarak taarruz etmişlerdir. Düşhayal sukutuna uğrayan Stalin, daha man tayyareleri yakılmıştır. geçenlerde büyük itibar gösterdiği elçiŞimalî Afrikada Tobruk cephesinde leri Gavriloviç'i Rusyadan çıkarmak sudüşmanın bir taarruzu tardedilmiştir. •etile Sırbları en acı bir tarzda reddetti, Hava teşekküllerimiz müstahkem mevIsmet Inönünün vatandaşlarını düşünkiin müdafaa tesisatını bombardıman düren diğer bir sebeb daha vardır. Balrtmişlerdir. Yangınlar çıktığı görülmüş kanlardaki harbe vanncaya kadar, mutür. Sidibarrani mıntakasındaki bara harib ve vatanperver bir ırkın kahrakalara tam isabetler kaydedilmiştir. manca müdafaa edeceği Anadolu dağlaŞarki Afrikada Galla ve Sidamo mın nru herhangi bir ecnebi ordusunun getakasında Omo Bottego nehri uzun çemiyeceğlne kani idiler. Fakat Yugosluğunda şiddetli muharebeler cereyan lavyanın yıkılışmdan ve Yunanistanın etmektedir. fethinden sonra ne düşünülmelidir? PoGondar mıntakasında garnizonlan lonya, Belçika, Holanda, Fransa, Yunamızdan birini muhasaraya tetebbüs e nistan mağlub olduklan halde Türkiye den Sudanlılardan mürekkeb bir müf için çok kuvvetli Alman ordusuna karşı •eze geri püskürtülmüştür. muzafferane bir mukavemet çok müşküldür. hava üstünlüğünü ele alrruş bulundukTürk devlet adamlarının bugün karşılarını zannetürecek esaslı sebebler bu laşükları mesele fevkalâde çetindir: Eğer lunduğunu söylemiştir. Deniz vaziyeti kararlarını memleketlerinin daimî mennin ciddî olduğu kabul edilmekte fakat faatleri olarak telâkki ettikleri hususata Yunanistan ve Girid mağlubryetleri Ak istinad ettirirlerse, müfrit telâkki ededenizin ziyaı suretinde telâkki olunma cekleri her türlü Alman teklifine karşı maktadır. koyacaklar ve istikbali korumak için Söylenildiğine nazaran Winant, Çör milleti en büyük tehiikelere maruz bıraçil'in bütün İngiliz milletinin faal mu kacaklardır. Eğer günün vaziyetini âcil zaheretine nail olduğunu beyan etmiştir. tehlikelerini mütalea ederlerse kırılmaWinant, Amerika yardımı programın mak İçin eğileceklerdir. da herhangi bir değişiklik yapılması için Daha geçenlerde Türk Vekillerj Edenle hiçbir teklifte bulunmamıştır. görüşüyorlardı. Bugün Von Papen'le müzakere ediyorlar. Zamanın müşkülâSulh sayialan hakkındaki tına rağmen Türklerin elinde hâlâ çok tenkidin tefsirleri güzel bir koz vardır. Bu koz da AvrupaNevyork 7 (a.a.) Sulh rivayetleri ve bunu yapanlar hakkında Ruzvelt'in yı Ortaşarkta bağlayan köprü üzerinde şiddetli tenkidleri Amerika radyolaruım sağlam kök salmış bir devletin nüfuzuve gazetelerinin başhca mevzuunu teş dur.» Berlinde intıbalar | Amerikan gemileri Darlan arasında Mısır limanlarına eşya getirdiler Peten'le ihtî'âf mı ? NuriSaid Devlet Nazırı oldu IRAKTA Köstencede büyük yan<nn!ar Ateş, limandaki bütün depo ve binaları sardı