8 Haziran 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

8 Haziran 1941 [ PAZAR 4üncü Ysl - No. (li Suriye — meselesi Almanganın Suriyeye esker çıkarması ba mütare- kenamegi ihlâl — manâsını ifade edecektir. Fakat banu Fransanın sazası ile yaparsa gız ediyor. Türkiye için Suriye hayati bir ehemmiyeti haizdir. Burası- mmn bir harp veya kargaşalık istemeyiz. Suriyenin sahnesi — olmasını Harp sonuna kadar bugünkü vaziyeti içinde rahat | ve sakin şamasını temin etmek bizce bir gayedir. İngiltere de Suriyeye çok ya- kından alâkadar bulunmakta- dır. İngiltere de Suriyenin harp| nihayetine kadar bugünkü vazi-| yeti muhafaza etmesini menfa-| ati icabından addeder. Çünkü | oraya yerleşecek bir düşmanın kara kuvvetlerile Filistini, Mi- sırı ve Irakı tehdit edeceğini bilir. Suriyedeki tayyare mey- danları düşmanı İngilizlere pek yaklaştırır. Fransa da Suriyeyi elden ka- çırmamayı düşünür. Bir Türk ve ya ingılız yahut müşterek bir 'Türk - İngiliz iştilâsından çeki- nir. Ayni zamanda bir Hür Eran sa haceketi vardır ki Vichy hü- kümeti ona karşı da tedbir al- mak ister. Suriye ile alâkadar bir de Almanya görüyoruz. Almanya- nın lehinde ve aleyhinde olan- ların hepsi Almanyanın Suriye- | yi istilâ tasavvurunda bulundu- | guna hükmetmek hususunda | üttefik bulunuyoralr. Bu u- mumi kanaate göre, Almanya Suriyeyi istilâ edecektir ve bun dan istifade ederek en az Irak ile Filistin ve Suriyeye tecavüz için bir üs olarak kullanacaktır. Bu fikirde bulunanları haklı göste- recek işaretler çoktur. Daha şimdiden Almanlar Suriye tay- yare meydanlarından istifade etmiş bulunuyorlar. - Suriyenin | hiç olmazsa sivil kıyafette Al- manlarla dolu olduğunda da şüp- he yoktur. Bazı taraflara Süri- ye kıtaatının ihraç edildiğine dair şayialar dolaşıyor. Bunlar teeyyüd etmemişse de yalnız or- taya çıkmaları bile bir manayı haiz olduğu şüphesizdir. 1 Fransız Amerikan imünesebatı Siyasi münaseba- tın kesilmesi mev-! zuubahsoluyur Amerikan - Fransız. münesebatı | çok gergin K Vaşington, 7 (aa.) — Uni ted Press yazıyor : arasındaki münasebetler tarihin | €n bühranlı safhalarından birine girmiş bulunuyor. Vichy ile Va- şington arasındaki münasebet-| lerin inkıtaı ihtimalinden açıkça bahsedilmektedir. Müşahitlerin | mütaleasına göre münasebetle- | rin kesilmesini Amerika tarafın dan General de Gaulle hareke-| tinin tanınması takip edecektir. | B. Hull'ün beyanatından son- ra öyle zannediliyor ki Ameri- kanın Fransaya karşı aşağıdaki tedbirleri alması muhtemeldir: 1— İşgal altında bulunmıyan | Fransaya yiyecek gönderilmesi- nin durdurulması. Şimdi sevki - yat) yapılmıyorsa da her ay iki Yapur buğday gönderilmesi der- piş edilmişti. 2 — Fransız Afrikasma sev- (Sonu sayfa 5 sütun 2 da) Boksör Şmeling ölmemiş İşte bu dört muhtelif cereyanı ve düşünceleri nasıl telif etme-| li? Ne yapmalı ki Suriye bizim | istediğimiz gibi sakin ve rahat | kalsın? | Eğer Almanlar hemehal istilâ vermişlerse etmeğe karar onları bu plânla- rından döndürecek hiç bir mü-> talea ve muhakeme tasavvur e- dilemez. Ne söylense dinlemiye- cekler ve Suriyeyi — çiğnemeğe | teşebbüs eyliyeceklerdir. Fakat | Almanlar bu tecavüz emelini iti-| raf etmiyorlar. Almanlar Suri- yeye girerlerse bir İngiliz istilâ- sına ve tehdidine mâni olmak için hissettikleri zaruret dola- yısile bunu yaptıklarını söliye- cekierdir. Yani Almanların iddi- asına göre kendileri hüsnü ni- yet sahibidirler. Yalnız harp rekâtı mecburiyetile bazı ted- birler almaktadırlar. Şimdi öyle bir yol, öyle bir hareket tarzı bulmalı ki eğer ortada hakiki bir hüsnü ni- yet varsa bu boşa gitmesin ve bir sui niyet varsa bu da güneş gibi göze çarpsın. Suriyeye karşı Almanların va' ziyetindeki garip noktalardan biri de Suriyenin Fransız man- dası altında bulunmasıdır. Mü- tarekename mucibince, Alman- ya Suriye müstemlekelerine ve mandalarına dokunmıyacaktır. Almanyanın Suriyeye asker çıkarması bu mütarekenameyi ihlâl mânasını ifade edecektir. Fakat bunu Fransanın rızası ile yaparsa iş değişir. O zaman da Vichy hükümeti mükerrer vüd- lerini ve teminatlarını çiğnemiş ve kendisini gerek İngiltere ile Amerikaya gerek Türkiyeye karşı çok zayif bir mevkle dü- şürmüş olur. Bu kördüğümü ihtimalki An- kara gözebilir. Biz İngilizlerin müttefikiyiz; Fransızla ittifakı-| Suriyeyi be- Yaralı olan boksörün bir Amerikan gazete- sine beyanatı Nevyork, 7 (a.a.) — Yunanis- tanda paraşütçü kıt'aların ha- rekâtına iştirâk eden ve Atina civarında bir hastanede tedavi edilmekte bulunan boksör Sch- meling, Columbia Broadecasting (Sonu sayfa 5 sütun 6 da) YA pA Yazan M. Zeki Yakıııcla ne; şre başlığacağımız bu tarihi tefrikamızı ; zevkle takibedeceği .ı.ı.,. eminiz. zaman dostlarıyız. Almanlarla da dostluk münasebetlerini mu- | hafaza ediyoruz. Hattâ son gün- lerde Almanların da bu dostlu- | Za bir kıymet verdiklerini gö- | rür gibiyiz. Demek oluyor ki Su- | riye — meselesindeki muhteli H menfaatleri birleştirmek imkâ- nına bir dereceye kadar mâli- kiz. İngilizler veya Hür Fransızlar Suriyeyi niçin işgal etmek is. tiyecekler? Almanların gelmele- rine mâni olmak için Almanlar Suriyeyi niçin zap-| tecekler? (Resmi ve zâhiri iddi- alarına nazaran) bir İngiliz is- tilâsına mâni olmak iç İngilizler ve hür Suriyede bugünkü lâl etmiyeceklerine dair söz ver- seler; Almanlar da Suriyeye tecavüz etmiyeceklerini bize ayni suret-| Mız artık sukut etmişse de her| te temin etseler; Müşarünileyh Irak devlet nazırlığina GÜNLÜK S Nuri Sald Paşa Nuri Sait paşa vazife ile An- karaya geliyor tayin edildi Şam, 7 (aa.) — Bağdaddan öğrenildiğine göre, Nuri Said, devlet nazırlığına tayin edilmiş- Ü:.Mhn'vınlellımm yor ki İngiliz Hariciye Nazım B. E- den'in son nutku ve i mü tareke şartları İngilterenin arab lara olan dostluğunun birer yeni değiklir. Bunlar, arab efkârı u- mumiyesi üzerinde gazetelerin pronpaganda ve neşriyatından zi- yade tesir yapmıştır. Fakat va- ziyet o derece ciddidir ki sadece (Sonu sayfa 5 sütun 6 da) | — a— İ Korgunal Türkiye bu mütekabil temina-| tı taraflara tebliğ ve tevdi ede- rek kendisi de Suriye vaziyetini ihlâl etmiyeceğine dair be- yanatta bulunsa ortada bir me- sele kalır mı? Fransızlar artık herhangi bir tehdid endişesin- den kurtulurlar, İngil ye tarikile bir tecavü kalmıyacaklarına emin olurla Almanlar da İngilizler yeden kendi aleyhinde bir istifa- | de etmiyeceklerine emniyet geti- rirler. Biz de hudutlarımızda | bir muharebeyi ve k:ırı;:'v::ıhgı! bertaraf etmiş oluruz. Eğer Almanlar bu teminatları | kabı etmiyerek Suriy»de tahri- a ve hazırlıklara devam e- | nihayet tecavüze ge- | 'se inkâr kabul etmez bir| suiniyet sahibi olduklarmı mey- dana vurmuş olurla İYASİ HALK Amerika bahri proguramı 35000 tonluk ü- çüncü zırhlı de- nize indirildi New - York, 7 (aa.) — Yeni iki Okyanus donanması için inşa olunan ilk mayn gemisi denize indirilmiştir. Merasime bahriye >üsteşarı B. Bard riyaset etmiş tir. Bu gemiye Terror adı veril- miştir. 6.000 tonilâtoluktur. Bahriye müsteşarı söylediği matakta demiştir ki: Hitlerin imalâtını iliri Ve geçeceğiz. Amerika harp ge- mlerinin inşası Hitlere cevabı- mızdır. Harp esirlerinin yardı- mı ile ve mecburt işçilik sayesin de Hitlerin ve arkadaşlarının bi- zi tahakkümleri altına almak Altı ay sanra denize indiril - mesi mukarrer 35.000 tonluk zırlıdan biri olan Southdakota bugün merasimle denize indirile cektir. Merasime bahriye nazırı | albay Konx riyeset — edecektir. Bahriye nazırı hemen bu mera- gimden sonra 10.000 tonluk San konutması merasimini yapacak- | TEEBLİĞLERİ| | İngiliz resmi tebliği | Kahire, 7 (a.a.) — Orta şark | İngiliz umumi karargâhının teb | Libyada, kaydedilecek mühim hiç bir şey yoktur. Habeşistanda, fevkalâde müş kül toprak ve hava şartlarına rağmen şarki ve garbi Afrika kıtaları Jimmaya doğru - ilerli- yerek müthiş Ömo nehrini geç- Mişler ve Abatiyi zaptetmişler- dir, 1000 esir alınmıştır. | Hat M Maa VA Bayie GUU 4 da) —HARP. VAZİiYETİi Kıyı tahkimatı YAZAN. Emekli General Kemal Koçer Amerikan kıyılarında müs- tahkem üsler tesisi münaka- ga mevzuu olan şu günlerdi hava kuvvetlerinin ihraçları ne nisbette önliyeceği mı lesi ilk safta düşünülmekt dir. Kıyı müdafaalarında hare- ket ve manevra - kabil ti kolayca siklet merkezi teşki- Hi ve kuvvetlerin israftan ko- runması balkımından en bü- yük tesiri haizdir. Çakılı bir top, hem bariz bir hedef ve atışlara maruzdur; hem de tesir dairesi mahduttur. Bu- Hüseyin Cahiğ YALÇIN |Ü (Sonu sayfa 4 sütun 4 de) Yeni Saba _VGAZVETESİ $ Tü kıye $ hakkında bir görüş Harbin âni neticesi; Turkıyenm verece- ği karara bağlı olabilir Gerek Londra, gerek Berlinin elde etmek stedığı köprünün anah- arı İsmet İnönünün elindedir Cenevre, 7 (a.a.) — “Jour- nal De Geneve,, gazetesi, Avrupa ile orta şark arasın- da “Köprü,, başlığı altında şu makaleyi yazmıştır: Harp, Bulkanlarda - bitti. Şimali Afrtkada devam edi- yor. Orada Mihverin Mısır'a başlarmıştır. İngilider Tobi (Sonu sayfa 6 sütum 1 de) © Hitler dün Bulgar Kralı nı kabul etti Macaristanada bir deniz mahreci temin edilecek Obersalzburg, 7 (aa.) — D. N. B. bildiriyor B. Hitler, Hariciye nazırı B. . Von Ribbentrop hazır bulundu- ğu halde Bulgar krah Borisi kabul etmiştir. (Bonu aaytu 5'siltan 4 4ö) Hırvat Başveki- li Hitlere bazı hediyeler verdi Sırp - Hırvat hududu tespit olundu Salsburg, 7 (aa.) — Resmi tebliğ: B. Hitler euma günü öğleden sonra Berghof'da Hırvat devlet reisi ve doktor Ante Paveliçi ka- | bul etmiştir. Alman hariciye na- zırı B. Von Ribbentrop mülâkat- ta hazır bulunmuştur. Mihver | devletlerinin zaferi neticesinde Versailles — boyunduruğundan kurtulan genç Hırvat devleti re- isile yapılan konuşmalar, Alman ve Hırvat milletlerini birleştiren samimi bir dostluk havası içinde cereyan etmiştir. Müzakereleri müteakıp B. Pa- veliç yedi sene muharebelerin - den ve Büyük Fredrie devrinden kalma bir sancağı ve Büyük Fredric'e ait bir şatranç takımı- nı B. Hitlere vermiş ve maiye- tindeki zevatı B. Hitlere takdim etmiştir. B. Paveliç gerek geldi-| ği zaman gerekse ayrılırken bir | ihtiram kıt'ası tarafından se - lâmlanmıştır. Sırb - Hırvat budütları Salsbul a.) —D.N.B Doktor Ante Paveliç, B. Von Ribbentropla yaptığı mülâkat esnasında Hırvatistanla — şimdi Alman kıtaatı. tarafından işgal altında bulundurulan toprakları arasındaki hududun çizilmiş olduğunu Alman hari - ciye nazırına Ribbentrop da beyan etmiştir memnuniyetini Milli Piyangoda eski Sırp| bildirmiş, B. Von| Yenı Tıp Ekmek Başvekâlet tarafından bir teb- | liğle bildirilen yüzde otuz arpa, | yüzde yirmi çavdar ve yüzde ek hbııgd.ıyıınnndınmn.lohmı— | lhbuen başkana- Ka | Bu husi bütün lar tamamlanmış ve dün akşam fırınlara yeni tip ekmeklik un sevkine başlanmıştır. Diğer taraftan iki gün devam | | eden ekmek bulhranı dün kat'i| olarak neticelenmiştir. Fırınlar- | | da normal hal avdet etmiş ve | | balkın talebi:de mormal hale av- | det etmiştir. | ha tekerrür etmemesi için ted. birler almaktadır. Toprak Mah- illeri Ofisi tarafından ekmek sali için fırınlara verilen un- a başka bir maksat uğrunda | Belediye bu vaziyetin bir da- | ,tan fırıncılar Çıkıyor 'Bazı fırıncılar kendilerine verilen unun bir kısmını hârice mi satıyorlar ? Bu arada Toprak Mahsulleri Ofisi fle Fırıncılar arasında mev: cut bazı meseleler hakkında da! temas yapılmıştır. Belediye diğer taraftan ofis' tarafından fırınçılara - verilen unlardan bir kısmının dışarıya satıklığı hakkındaki iddiayı e- hemmiyetle tahkik etmektedir. Bu hususta fırıncılar cemiyeti reisi demiştir ki: — Bu vaziyet bütün fırıncıs lara teşmil olunamaz. Onları sa- varsa — bunların meydana çıkarılmasını ve teczi- yesini bütün fırıncılar temenni etmektedir. ir Hezimetin tarihçesi Paris ıızerıne ricat kararı 8 Haziran | —| İhtiyat kuvvetleri tükeniyor Artık hemen hemen bütün | Fransız kuvvetleri harp hattına sürülmüş ve harbe tutuşmuş | bulunuyordu. Kumandanlığın e- | linde yeni bir tehlikeyi karşıla- Fıkra | | Ekmek hakikati | Ekmek tasallüfü Yazan: Aka Gündüz Hükümet en iyi tedbirlerinden birini daha aldı: Türk ordusu- nun ve Türk halkının gıda ni- zamını sonuna kadar elinde tut- mak için buğdaya muayyen nisbetlerde mısır, çavdar ve ar- pa karıştıracak | — Bu tedbir yalnız buğday ek- meği istihlâk eden bölgeler için- dir. Çünkü memleketin birçok yerleri ekmeğine buğday unu katmaz. Bu suretle hem bir gı- da müsaviliği kurulmuş oluyor hem gida emniyet altına alını- i yor Ekmek hakikati budur yacak ihtiyat kuvvetleri kalma- Mıştı. Hattâ bir gün evvel, ya- ni haziranın yedisinde başku- | mandanlık (Senlis) & mütevec- cih tehlikeyi önlemek için müs- | tahkem mıntakada bulunan se-| kizinci ordu cüzütamlarındam 17 inci fırkavı almış ve Parisi müdafaası için Paris müdafaasıi mevziine yerleştirmişti. Afrikan dan yeni gelmiş olan 84 üncü (Sonu sayfa 5 sütun 7 de) —e ea a —0 yenirken orada bir kilo buğdayı ununa beş miligram mısır unu katmak yasak! Şurada un yeri- "ne ahlat kavutu pişirilirken 0:'a- da buğday ununa yarım santi« miligram çavdar katmak yasaklı Buna len lar ekmeği de lüks- madde sayılırdı. Sultan Mahmüddan bu yana ekmek işi bir hakikat larak yürüyemedi gitti. Biz vaktile safi irmik ekmeği de yedik ko- koroz da, Köyler tandır bazla- ması; çepit, tavşan öldüren, yufka yer, Kimyahanelere, ko- misyonlara — göndermeğe lüzum görmezlerdi, Kavut ekmeği şudur: Ahlatı da öyle köyler görmüştüm ki bayramdan bayrama bir somun buğday ekmeği görürlerdi. En büyük bayram hediyesi ya bir ekmek ya bir simit olurdu. Kovut ekmeği şudür: Ahlati güneşte kuruturlar, tuz çektik- leri el taşında çekerler. Su katıpi çamur kıvamına getirirler, bi Eskiden ekmek bu hakikat- kaba koyarlar, fırında pişirirlere ten uzaklaştırılmış ve bir ekmek Bir saat sonra yiyebilirsen ye kazanan taslağı meydana çıkmıştı, habe- Hani belediye? Hani gloten zanlar, çeşniciler, narkçılar, son- Hani kimya raporu? Hani gaze« bi ra, sonra belediyeler, kimyager- te makaleleri? Çok yerlerde mı4 numaralar ler, tahliller, giotenciler, hasçı- sır unu bile faizci elinden verex Milli Pi ö t lar, francalacılar hep bu t siye alınırdı. , Millt Piyangon 1 tertip| ; emişlerdi Şu idi, bu idi. Pekâlâ old aS aaaaa z ee l y a- Hükümetin tedbirini ben kenı k 1”'* A Kaft İ Lomi ürü- payıma teşekkür ve memnuni- miş ve bu ç alık | Pori ee MN bir halk kitlesi takip etmiştir. — V YÖŞA MA (Banu baylâ & sütun Y d6) İT ĞAA