3 Haziran 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

Haziran 1941 CUMKURÎYET Habeşistanda göller mıntakası temizlendi Vatanperverler şımdı Fana golu civarında taar ruza geçtiler Almanya, İtaiya PARİSTE HAZIRLANAN ile ticaretimiz PROJE Yeni ihracat ve ithalâta dair lâyiha Meclis encümenlerinde kabul edildi mahfillerden alman haberlere istinaden, Fransız topraklarını garanti eden Hitler projesine karşı İtalyanlar tarafından ileri sürülen itirazları General dö Gol'e karşı mücadele açılmasım ve Hür Fransızlar şefile birlik olduklarını ilân eden müstemlekelerin yeniden beri tarafa alınmasmı güçleştireceğini yazmaktadır. Ayni muhabir, Vişi hükumetinin Atlantik boyunca işgal edilmiş olan arazi hududunu 25 kilometre şarka almağa hazır bulunduğunu ve bu suretle Alman kıt'alarımn İspanyaya doğru serbestçe geçmelerine imkân verilmiş olacağı hakkındaki haberleri de zikretmektedir. Buna mukabil işgal altmdaki Fransa ile serbest Fransız toprakları arasındaki hat da 35 kilometre daha şimale alınacaktır. Gene ayni muhabire göre, Hitler Amiral Darlana, daha sıkı bir işbirliği mukabilinde anavatan Fransasmın AlzasLoren müstesna obnak üzere, toprak bütünlüğünü garanti edebileceğini söylemiştir. Diğer taraftan Hitler Afrikadaki Frsnsız müstemlekelerinin de, Fransa bunlar üzerinde bir murakabe idame edebildiği takdirde, garanti edileceğini vadetmiştir. Ayni membadan gelen haberlere göre, Amiral Darlanı General dö Gol aleyhinde harekete geçirmeğe sevkeden amil, Hitlerin bu beyanatı olmuştur. (Baştarafı 1 inci sahifede) (Baş tarafı 1 inci sahifede) bir kısmını iade ederek Fransız müsGirid ile İskendetiye arasındaki detemleke kuvvetlerini silâhlandırmak ve Hür Fransa İmparatorluğuna taarruz nİ2 mıntakasında Almsn muharebe tayyareleri bir İngiliz muhribini üç tam eylemek. isabetle batırmışlardır. Bu muhrib harb Fransaya gösterilen tavizat Nevyork 2 (a.a.) NewYork Times filosuna mensub diğer gemilerin teşkil gazetesinin Berne muhabiri diplomatik ettiği bir grup arasında seyrediyordu. Giridin tahliyesi nihayetlendi Mayıs içinde (Bas tarafı 1 inci sahifede) Dahilî Emniyet Nezaretlerinin tebliği: İngiltere üzerinde bilhassa şimali garbide düşmanın büyük bir hava faaliyeti olmuş ve müteaddid hâdiseler vuku bulmuştur. Bir mintakada şiddetli bir taarruz inkişaf etmiş ve müteaddid yangınlar çıkmıştır. Bazı hasarla bir miktar da yarah ve birkaç ölü vardır. Memleket içinde, birbirinden çok uzak müteaddid noktalara bombalar aülmıştır. Fakat hasar ve insanca zayiat azdır. Geceleyin bir düşman tayyaresi düşürülmüştür. Taşı gediğine koyuyoruz! (Başmakaleden devam> Fransanın yerlere scrilmesinden ibaret olan bu yeni harb fclâketini hazırlamıştı! Alman milletini daha büyük bir intikam savaşına Versay muahedesi sevketmiş değil midir? Mütarekeye rağmen Türk milletini daha evve! ayaklandıran da Versay kadar ve belld daha zalim bir Sevr muahede taslağı idi ki o zamanın sözde galib devletleri onunla Türkün kendi millî hududlarr dahilinde bile hür ve müstakil hayaüııa hatime çekmek cinnet veya cinajetini irtikâb et» miş bulunuyorlardı. Amiral Darlan'a hslırlatahm ki bu cinnet veya cinayeti irtikâb edenlerin başında değilse içinde o zamanın Fransası da bulunuynrdu, ve bu Fransa mütareke şartlannın riyakâr hükümlerine dayanarak üzerinde bulunduğu Türk topraklarındaki ikametini daimileştirmek malihulyalaıuıa kapılmıştı. Hakkımızdaki bu faci. mecnunane ve caniyane tasavvuru anludıktan sonradır ki Türk milleti ayakıanarak kendi vatanının şurasına burasuıa tırnaklanni takmış olan diğer nıüstevliler meyanında Fransızlan da, bugün Amiral Darlan'ın kolayca Kilikya diyip geçtiği Türk topraklanndan söküp attı. Giridi tahliyenin mucib sebebleri fBas tarafı 1 inci sahifede) husustaki teklifimiz İtalyanlar tarafından da kabul edildiğinden. ticaret ve seyrisefain muahedesinin tahdidi hakkında Roma büyük elçiliğimizle İtaiya Hariciyesi arasında notlar teati edilmiştir. Breslav panayınnda Türk paviyonu çok muvaffak oldu Berlin 2 (a.a.) Bir hususî muhabir bildiriyor: (Gecikmiştir.) Beynelmilel Breslav panayırı harb içinde ikinci defa olarak Polonya Silezyası umumî valisi Gauleiter ve M. Bracht tarafmdan Türkiye büyük elçisi Hüsrev Gerede ile Türkiye başkonsolosu Kemal Azizin ve kordiplomatiğe mensub diğer bazı kimselerin huzurile açılmıştır. Türk paviyonu, serginin en büyük, en mühim ve en iyi tanzim edilmiş kısmını teşkil etmektedir. Bu paviyon Türk Alman Ticaret Odası tarafından hususî bir itina ile hazırlanmıştır. Paviyonda büyük levhalar ve birçok fotografiler vardır. Atatürkün büstile İnönünün portresi şeref mevküne konulmuş bulunmaktadır. Bu sergide Türkiye İnhisarlar İdaresinin likörlerile rakıları ilk defa olarak teşhir edilmektedir. Türk Kızılay Cemiyeti ile Beyoğlundaki Akşam Kız San'at Okulunun tezyini eşyalarile işlemeleri ve Çocuk Esirgeme Kurumunun hazırladığı deri işleri de ilk defa olarak teşhir edilmiştir. Daha İlk günü, paviyonda en mühim mevkii işgal eden Kumbaracılar firması tarafından ehemimyetli miktarda halı ve lokum, fındık satıbnıştır. Halk paviyonumuza karşı büyük bir alâka göstermiş ve bilhassa likörlerimiz beğenilmiştir. Breslav Valisi M. Hanke, panayırın en güzel paviyonu olan Türk paviyonu hakkındaki takdirlerini izhar ederek Türklerin sergiye vasi mikyasta iştirak etmiş olmalarını, Türk Alman ticaret münasebetlerinin yeniden canlanmas manasına geldiği ve bunun da her ik memleket için çok faydalı olacağm bana bizzat söyledi. Breslav panayırının başlıca gayesi. Almanyanm son zaman larda şarkta ilhak ettiği mıntakalar ara sında ticsrî münasebetler tesis etmek tir. Panayırın diğer bir gayesi de cenubu şarkî Avrupasma kabul ettirilmi bulunan yeni ziraat rejimi için bir di rektif merkezi olmaktır. Alman Ziraat Nazırı, iaşe meselesinin halli için bütün Avrupanın işbirliği yap ması lâzım geldiğini söylemiştir. Yalnız, Almanya ile teşriki mesai etmiyen memleketler aç kalacaktır. Alman gazeteleri bu harb İçinde açılan panayırın büyük manasını tebarüz ettirerek bunun Alman iktısadî kudretini göstermekte olduğunu kaydetmektedirler. Teşkilâtsızlık yüzünden fuarın muvaffakiyeti maalesef tam olmamıştır. Alman askerî kumandanlığı bütün otellere, kendi ihtiyacına binaen, el koymuş bulunuyordu. Bundan başka kumandanhk otellere el konulması keyfiyeünin ziyaretçilere evvelden bildirilmesini de menetmiştir.. Bu sebeble resm! misafirler ve bu meyanda Türkiye büyük elçisi hususî bir evde yatmak mecburiyetinde kalmışlardır. Pek çok ziyaretci gece yatacak yer bulamamıştır. Nitekim ben de garda yattım. Demiryollarile nakliyatta güçlükler olduğu İçin ahcılar o!dukça azdı. Habeşistanda göller mıntakasını gösterir harita Nairobi 2 (a.a.) Britanya kuvvetleri Habeşistandaki merkez gölleri bölgesinde büyük bir zafer kazanmışiardır. Bu zafer ehemmiyet iübarile, İtalyan Somalisinde Juba nehri aşıldığındanberi elde edilen hiçbir zafeıden aşağı değildir ve yemişleri toplanraak üzeredir. Bölgedeki tabiat zorlukion sebebile bu muvaffakiyetler anrak imparatorluk kuvvetlerinin cesaret ve azimleri sayesinde mümkün oimuştur. Bu hususta gelmeğe başlayan haLerler Britanya kuvvetlerinin 14 gün gibi kısa bir müddet zarfında yüz bin kilometreden fazla araziyi temizlediklerin' göstermektedir. Bu bölgedeki İtalyanlar AmbaAlagi'ye kadar tam bir şpkilde imha edilmişlerdir. Bu suretle cenubdan ilerliyen Britanya kuvvetleri 7500 esır, şimalden hücum eden kuvvetîer ise daha fazla esir almışlardır. İğtinam edilen malzemenin listesi henüz yapılmış olmamakla beraber yalmz Madara Dalle yolu üzerinde 170 den fazla mitralyöz iğtinam edildiği malumdur. Şurası da kayda lâyıkür ki, Britanya kuvvetleri memleketiı» bu geniş bölgesini zaptetmek suretile Nairobi ile AdisAbaba arasmdaki mesafeyi bir mislinden fazla kısattmışiardır. İtalyanlann batıya doğru kaçışları göller tarafından durdurulmuştur. Çünkü doğu tarafındaki tepelerde Habeş vatanperverleri karınca gibi kaynıyordu. Nadaradaki muharebe uzun sürmüv ve Britanya kuvvetlerinin doğu Afrikasında verdikleri muharebelerin en çetinlerinden biri olmuştur. Kahire 2 (a.a.) Askerî makamlar Girid vaziyetini şöyle hulâsa ediyorlar: Giridi tutmak için bazı fedakârlıklara hazırdık. Fakat icab eden fedakârlık Giridin tutulmasına verdiğimiz kıymeti aşınca oradan çekilmeğe karar verdik. Askerî makamların mütaleasına göre, Giriddeki imparatorluk kuvvetlerinin parlak mukavemeti olmasaydı İngilizlerin Ortaşarktaki vaziyeti çok daha fenalaşabüirdi. Bu mukavemet, Irak ve Suriyedeki vaziyetle alâkasız değildir. Giridde yaralı ve ölü olarak uğradığımız zayiat tabiaüle ağırdır. Fakat düşmanın ağır tazyikı altında 15.000 askerin tahliyesi başlı başına bir muvaffaklyet teşkil eder. Askerî makamların bildirdiğine nazaran, Giriddeki kuvvetlere kumanda eden General Freyberg de kıt'alarile birlikte sağ ve salimdir ve Girid muharebesinden alınacak dersler azamî ehemmiyette ve faydalı olacaktır. Alman tayyareleri Manchester'e hücum ettiler Berlin 2 (a.a.) . Alman resmî tebliği: Dün gece oldukça kalabalık muharebe tayyaresi filolan Manchester İngiliz iaşe limanma infilâk ve yangın bombaları atmışlardır. Şiddetli İnfilâk'.arla büyük yangınlar fabrika'arda ve depolarda yeniden büyük tahribata sebebiyet vermişlerdir. ingilterenin cenub ve cenubu garbî sahili üzerindeki diğer limanlara da hava hücumları yapılmıştır. Tayyarelerimiz Aberdeen'in cenubu garbisinde ve İskoçyanın şimalinde ceman 6.000 tonluk iki düşman vapurunu tahrib etmişler ve diğer bir ticaret gemisini de hasara uğratmışlardır. Mısıra ilk getirilen askerler muharebe safahatını anlatıyorlar Kahire 2 (a.a.) Giridden ilk tahliye edilen askerler 29 mayısta Ortaşarkta bir limana muvasalat eden bir ingiliz gemisinden çıkmışiardır. iki aydan fazla süren bir müddet zarfında Yunanistanda ve sonra da Giridde Alman hücumlarına bütün kuvvetleri ile karşı koyan ve mulıarebeden yorgun bir halde bulunan bu insanlar kendilerini nihayet nisbeten emin bir yerde buldular. Bunlardan bir çoğu Yeni Zelandalılardır. Yorgun ve bazılan 10 günlük tıraşlı olmalarına rağmen neşelerini muhafaza ettiklen görülmektedir. Bu vapuru karanlıkta muvasalat eden diğer bir vapur tdkib etti. Bir eYni Zelandalı şur.ları anlatıyor: < Gök mütemadiyen bomba ve mitralyöz ateşi açan tayyarelerle dolu idL İrkâb noktalarına varmak için uzun ve elim bir yürüyüş yapmağa mecbur kaldık. Hava çok zalimdi. Bazan yağmur, bazan da kar yağıyordu. Bu vaziyet nakliye hizmalierinin işini çok zorlaştırmıştır. Günlerce yürüyen adamlarımız hususî surfette yetiştirümiş Alman kıtalanmn vahşi taarruzlanna maruz kalıyorlardı. Darlan, Dakara takviye kıt'alan göndermif | (Bas Urah 1 iod sahifede) de Türkiye hakkındaki dostane lisanile hayret uyandırmıştır. Makalede İngilterenin mahsulât ve mamulâtı nakletmek hususunda karşılaştığı imkânsızlık dolayısile Türkiyede çekilen iktısadî zorluklar tasvir edilmektedir. Muharrir Türkiyenin, İngilterenin zayıf taraflarını her zaman pek iyi bildiğini ve bundan dolayıdır ki kendisi için tehlikeli olması meihuz buBir çavuş Bardia nıuharebesinin bu lunmıyan bir imparatorlukla ittifak akmuharebeye nlspetle bir müsademe ola dettiğini ileri sürmektedir. rak tavsif cdilebi!?reğini söylemiştir. Ayrı noktalardan hareket etmiş olHabes vatanperverleri Tana malarına rağmen Türk ve Alman ingölü civarında kılâbları birbirinin aynidir. Türkiye, Londra 2 (a.a.) Saiâhiyetli kaygarbdaki modeli üzerine kurulmuş bir naktan öğrenildiğine göre, Habeş vademokrasi değildir. Türkiye kuvvetli, tanperverleri Tana göîü civarında famüttehid ve disiplinli bir memlekettir aliyet sarfediyorlar. Vatanperverler Gondara kadar Debra Tabor yolunu ve orada halkın iyiliği için çahşılır. kesmişlerdir ve Şelga etrafında düş Türkün en büyük arzusu istiklâlidir. manı hırpalamağa devam etmektedir Türkiyede, hür yaşamak emeli adeta bir ler. Daha cenubda, Soddudan hareket din olmuştur. Atatürkün halefi, bu isetmiş olan İngiliz kuvvetleri batı şi tiklâli muhafaza etmek için haricî > siyasetin âkilâne bir surettc tedvirine nemaie doğru ilerliyorlar. zaret etmektedir. Türkiye sulh istiyor. tngiliz tebliği Çünkü teceddüd eserini tamamlamak ve Kahire 2 (a.a.) Ortaşark İngiliz kuvvetleri umumî karargâhınm tebliği: nüfusu artırmak gibi muazzam bir Işi Libyada: Tobrukta ve Sollum bölge tam muvaffakiyetle başarmak ancak sinde kıt'alarımız faaliyeüerine devam sulh sayesinde tnümkündür.» etmişlerdir. Habeşistanda: Göller mıntakasında harekât devam ediyor. Gazeteci bundan sonra Türk siya setinin uzun bir tarihçesini yapmakta ve bir hikâye nakletmektedir. Bu hikâyeye göre İstanbuldski İngiliz memurları, İnönünün penceresi önünde iyice silâhlanmış bir milyon İngiliz askeri gördüğü zaman harb ilân edeceğini söylediğini nakletmişlerdir. Türkiye, Al manyamn kendisi hakkmda hiç bir harbcu emel beslemediğini anlamıştır. Almanya Türkiye ile dostluk münasebetleri idamesini arzu etmektedir. Ankarada ve Berlinde menfaat çarpışması olmadığı teslim edilmektedir. «Alman milleti, meşhur bir muharib millet olan Türklerin yüksek merdlik vasıflarını her zaman takdir ve tebcil etmiştir. Bu takdir ve hayranhk, menfaatlerin çarpışmaması esasına istlnad eden karşılıklı münasebetlere şekil, hayat ve resanet vermektedir. Bugün Almanya, yalnız kendl menfaatini düşünmüş olan İngilterenin mevkiini almış ve onun piyasadaki mevkiini işgal ederek bu vaziyetin semerelerinden istifade etmeğe başlamıştır. miz, Haleb tayyare meydanı üzerine bir hücum yapmış, iki motörlü büyük bir düşman tayyaresini tam bir isabetle tahrib etmiş ve diğer müteaddid tayyareyi hasara uğratmışür. Bütün bu harekâttan, bir tayyaremiz dönmemiştir. Berlin bildiriyor: 10 uncu Brener mülâkatı (Baş Urafı 1 ine) lahifede) cu Hitler Mussolini görüşmesi hak^ kında aşağıdaki tafsilât öğrerülmiştir: Beş saatten fazla sürmüş olan görüşmelere, iki Hariciye Nazırından başka, zaman zaman, Alman orduları başkumandanhğı şefi Mareşal Keitel ve İtalyan Genelkurmay başkanı General Caballero da iştirak etmiştir. Öğleye doğru yemek için görüşmelere fasıla verilmiş ve altı zat yalnız olarak öğle yemeğini yemiştir. Bu fırsattan bilistifade, Mareşal Keitel ile General Caballera da, samimî silâh arkadaşlığı zihniyeti içinde, iki memleketin askerî sahadaki işbirliği üzerinde görüşmüşlerdir. Brennerde ayrıca Almanlardan aşağıdaki zevat bulunmuştur: Alman basuu şefi Dr. Dietrich, Parti sekreterliği şefi Buhrmann, Almanyanm Roma maslahatgüzarı Prens Bismark, Roma ataşemiliteri General von Rintelen. İtalyanlardan bulunanlar da şu zevattır: İtalyanın Berlin büyük elçisi Dino Alfieri, Genelkurmaydan General Gandin, Berlin ataşemiliteri General Marras, protokol şefi Celesia. Görüşme, Mihverin Akdeniz ve şimalî Afrikadaki muzafferane harekâtı havası içinde cereyan etmiş ve bugünkü Alman ve İtalyan tebliğlerinin bildirdiği Girid muharebesinin nihayetlenmesi, müzakerelerin merkezini teşkil eylemiştir. Londra 2 (a.a.) Müstakil Fransız ajansının İsviçreden emin kaynaklardan aldığı malumat Amiral Darlanın Hür Fransız İmparatorluğuna karşı bir taarruz yapmak fikrinde bulunduğuna dair başka yerlerden elde edilen malumata tamamen uymaktadır. Darlanın Dakara takviye kıt'alan gönderdiği ve Hür Fransız İmparatorluğu civarındaki hudud karakollarını takviye eylediği haber alınmaktadır. Almanya ile son hadde varan böyle bir işbirliği siyasetine geçilmesinin Fransada mukavemetle karşılanacağına Amiral Darlanın şüphesi yoktur. Bu siyaseti Fransız halkı o kadar tasvib tmemektedir ki Paris radyosu işbirliğine muhalif olan Fransız gencliğine ihtarda bulunmağa mecbur kalmış ve Paris matbuatı da Darlan aleyhindeki ümayişleri takbih etmek suretile bunu enkid etmekte tereddüd göstermemişir. Henüz belli olmıyan cihet, müstemleke rkânmın böyle bir siyaseti ve bunun ıeticelerini tamamile müdrik olup olmadıklandır. Bu hususta öyle görülüy.or İ Amiralin adamları, yani kendilerine ajnamile itimad ettiği bahriye rüeşası junu gizlemeğe çalışıyorlar. Askerî rüaa daha açık davranmakta ve bunlarlan bir kısmı istemiyerek itaat etmek:e ve diğer bir kısmı da mezkur siyasetin neticesi hakkında hayaller beslemektedir . Suriyede, işbirliği taraftan olan unsurlar, hararetli bir İngiliz düşmanı oan General Fougere'in çekilmesine rağmen, takviye edilmiş bulunmaktadır. Fasta, hoşnudsuzluk daha mutedildir. Çünkü tehlike o kadar anî bir mahiyette leğildir. Fakat, terhis edilmiş olanların >ir şey yapamamasına rağmen Alman Jeyhtan duyguların artmakta olduğuna lair Times gazetesinin verdiği haberler oğruya benzemektedir. İngiliz tayyarelerinin yaptığı akınlar Kahire 2 (a.a.) İngiliz hava kuvvetleri, Ortaşark umumî karargâhının tebliği: Akdenizde, İngiliz ve cenubî Afrika hava kuvvetlerine mensub avcı tayyarelerinden mürekkeb büyük teşekküller, dün bütün gün, Girid tahliyesini yapan İngiliz harb gemileri ve ticaret vapurları üzerinde himaye uçuşlarına devam etmişlerdir. Düşman tayyareleri birçok defa önlenmiş ve birçoğuna hücum edilmiştir. Aralarında dört Savoia79 ve üç YunkerrSS ohnak üzere birçok diğer düşman tayyaresi ,hücuma vakit bulmadan geri çekilmeğe mecbur edilmiştir. Dün, ayni harekâtta bir Cant1007 ve bir Messerschmitt110 düşürülmüştür. Bu iki tayyare, dünkü tebliğde tahribi bildirilen yedi tayyareden haricdir. Giridde, 31 mayısı 1 hazirana bağlayan gece, ağır bombardıman tayyarelerimiz, Malemi ve Kandiye tayyare meydanlarına hücumlar yapmıştır. Müteaddid yangın çıkanlmıştır. Malemide dört düşman tayyaresi yerde tahrib edilmiştir. Sanıldığma göre, bir miktar tayyare de Almiroda tahrib olunmuştur. Bütün tahliye devresi zarfmda yapılan bu himaye ve bombardıman faaliyetinden başka, tayyarelerimizden bir miktarı, Giridde kıt'alanmızdan münferid gruplara sıhhî malzeme ve yiyecek atmışür. Habeşistanda, cenubî Afrika hava kuvvetleri, Jimma nuntakasında düşman mevzilerini ve motörlü nakliye kollannı bombalamışlar, mitralyöz ateşine tutmuşlar ve binalar ve kamyonlar üzerinde tam İsabetler kaydetmişlerdir. İngiliz hava kuvvetlerine mensub tayyareler, Debareşte düşman askerî tahaşşüdlerini bombardıman etmişlerdir. Bir Hür Fransız cüzütamma mensub tayyareler de, Şelga ile Azozo arasında düşman motörlü nakliye kollannı bombalamışlar ve mitralyöz ateşine tutmuşlardır. Libyada, 31 mayısı 1 hazirana bağlayan gece, ağn bombardıman tayyarelerimiz, yeniden Bingazi limanma hücum etmişler ve 60 kilometre mesafeden gözüken yangmlar çıkarmışlardır. Cenubî Afrika hava kuvvetlerine mensub bir avcı tayyaresi. dün Tobruk civarında bir Alman Heinkel tayyaresini düşürmüş ve Menastirde askerî binaları mitralyöz ateşine tutmuştur. Surlyede, bombardıman tayyareleri Fransız Kabinesinin fevkalâde toplanhsı Vişi 2 (a.a.) D. N. B.: Siyasî Fransız mahfillerinden bildiildiğine göre, Fransız Nazırlar heyeti, arın fevkalâde bir toplantı yapacaktır. Artık Mussolininin yeni hisseler almasına ihtimal veriltniyor Alman tebliği Berlin 2 (a.a.) Alman resmî tebliği: Şimalî Afrikada Tobruk civarmda topçu ve keşif faaliyelJ olmuştur. Alman ve İtalyan muharebe tayyareleri Tobruk limanında 5 küçük nakliye gemisi batırmışlar ve 7 düşman tayyare dafi bataryasmı hasara uğratmışlardır. Londra 2 (a.a.) Reuter'in diplomatik muhabiri yazıyor: «Bugün Hitler ile Massolini arasında Brennerde yapılan görüşme, mihver devletleri arasında daha geniş koordinasyon lüzumunu göstsrmesinden dolayı manidardır. Aylardanbeıi İtaiya, Almanyanın emirleri altmda bulunmaktadır, her halde Mussolini ve Kont Ciano, yeni talimat almak için Brennere çağırılmışlardır. Son defa Führer'in Duçe'ye şahsî bir görüşme şerefini bahşetmesindenberi üç aydan fazla bir zaman geçmiştir. Mülâkat hakkındaki resmî haberin evvelâ Romadan verümiş olması da kayda şayandır. Görüşmenin hedefi hakkmda Londrada sarih hiç bir şey bilinmemekle baraber, Mussolini'nin bundan bir şeyler kazanması her zamankinderı daha az muhtemeldir. Vişinin «makul ve munis hattı hareketi» nazan dİKkate alınırsa, Hitler'in, Fransaya karşı Mussolini'nin daima muhafaza ettiğini söylediği herhangi mutalebata muzahoret edecek bir mizacda bulunması pek az muhtemeldir. Hitler'in yaptığı memleket taksimlerinden istifade bahsindeki Mussolini ümidlerinin tahakkuk etmesi ise daha çok şüphelidir. İtalyan Kralının yeğenine verilen gülünc Hırvat tacı, pek muhtemel olarak Hitler'in semahatinin azamî hududunu teşkil eylemektedir.. VVeygand da Vîşiye geldi Vişi 2 (a.a.) Ofi: Hükümetin Afrika umumî delegesi General Weygand, bu gün öğleden sonra ftşiye gelmiş ve saat 17,30 da Mareşal 'eten ile bir görüşmede bulunmuştur. Tahliye edilen askerler arasında bir çok yaralı vardı. Kıt'alarından ayn düşen bu yavrulann büyük bir kısmı muharebe yerinde ancak Iptidaî tedavi görebilmişlerdi. Bununla beraber bu yaralılar sarılı kol ve bacakları veyahud sargı içindeki vücudleri ile arkadaşları ile birlikte tırmanmağa ve yürümeğe muvaffak olrauşlardır. Doktorlar, cerrahlar ve hastaoakıcılar hayat kurtarmak için gece gündüz mücadele etmislerdir. Herkes şu mütaleayı beyan ediyor: Bizi endişeye düşürcn Alman askerleri değildi. Onlarla boy ölçüşebiliyoruz. Fakat Alman hava kuvvetleri bizi taciz etmiştir.» Bir Yeni Zelandalı Almanların paraşütle mitralyöz indirdiğini söylemiştir. Bazı erler, eski Alrnan boks şampiyonu Schmeling'in Yeni Zelandalılar tarafından alınan esirler arasında bulunduğunu teyid ediyorlar. Bir çok paraşütçü ağaclara, bazılan da telgraf tellerine takılnvşlardır. Ekseriya şu feryadlar işitiliyordu: İngiliz arkadaş! Ateş etme. Arkadaş lutfen su... Bazı yaralılar, çadırdaki hastanelerin 40 tayyare tarafından nası) bomabrdıman edildiğini anlatmışlardır. Çadırı paraşütçüler istilâ etniş ve yaralılara pek fena muamele edilmiştir. Bununla beraber bir Yeni Zelanda bolüğü bunların imdadına yetişmiş ve yaralılan mücavir mağaralara nakletmiştir. Çünkü hastanenin idamesine artık imkân kalmamıştır. Hele İngilterenin Türk kuvvetlerini Alman topraklan üzerinde ne gündüz, ne de gece düşman harekâtı olmamış Fransızlara taslit etmiş olduğu iddiası tır. tarihe gözlerini kapayan açık bir yaIrlanda, Almanyayı protesto etti landır. Bilâkis o zaman başında Loid Corcun bulunduğu İngiltere Türk düşDublin 2 (a.a.) İrlanda hükumeti manı Klemanso Fransasile hazırladığı tarafından dün akşam neşredilen bir Sevr muahedesini tatbika imkân bulbeyannamede bildirildiğine göre, cu mak için Türkiyenin başına yeniden martesi sabahı Dublin üzerine atılan yeniye gaileler çıkarmış olan bir devbombalar Alman mamulâtındandır. letti. Biz Fransa ile ve başkalarile ve Irlandanın Berlindeki maslahatgüzarı hatta İngilterenin hâkim bulunduğu İsİrlanda topraklarına karşı yapılan bu tanbul hükumetilc en çetin mücadeletecavüzden dolayı Alman hükumeti nez leri ileriye götüriirken hiç farksu ayni dinde şiddetli protestoda bulunmak üze kuvvet ve ehemmiyetle Loid Corc İnre talimat almıştır. Maslahatgüzar Al gilteresile çarpısıyorduk. Nihai zaferi manyadan tazminat taleb edecek ve Al elde eden millî cidalimiz o zamanın man tayyarelerinin İrlanda toprak ve bütün itilâf devletlerini mağlub etmiş suları üzerinde uçmamaları hususunda oluyordu. sarih ve kat'î teminat isteyecektir. irAmiral Darlanın Türk İstiklâl Cidalanda hükumeti tarafından neşredilen diğer bir beyannamede atılan bombala linden gaflet gösteren son bühtanı üzerın 27 kişinin ölümüne sebeb olması rine ister istemez şu kadannı hatırlateessürle bildirilmektedir. Bombalar bü maya mecbur oluyoruz ki o zaman gütyük maddî hasara da sebebiyet vennis tüğümüz millî davanın çetinliği önünde başından Loid Corca atan ingiltere tir. hakkı ve hakikati daha kolay teslim etBeyannamede bildirildiğine göre pazar günü erkenden Arklow civarında da miş olduğu halde Fransa Millî Misak bombalar atılmışsa da insanca zayiat hududlarunızın Hataya taaliuk eden kısolmamıştır. Bir miktar maddî hasar mını tanımakta müşkülât gösterdi. Favardır. Arklow sehri Wicklas Kontlu kat Türk milleti davasmın arta kalan bu parçasmın peşini bırakmadı. ve nihayet gundadır. Fransa, bu işte dahi hakkımızın kabuIndependent gazetesi dünkü nüshalünden başka care olmadığnu görerek sında şunları yazmıştır: bu mesele tnalum olan sekillerde musliha «İrlanda harbin başındanberi sıkı bir ne yollarla haUedilmis bulnndu. Yoksa bitaraflık muhafaza etmiştir. TopraklaHataydan dolayı Fransa ile er geç mürile semalannın muharib milletler tasollâh bir ihtilâfa geçmekliğimiz içtirafından tecavüze uğramamasını bekle nab olunamaz bir zaruretti. Amiral mektedir. Ve buna da hak kazanmıştır.» Darlan hukukan Fransaya tanmmı«ı maLondra 2 (a.a.) Hava Neazretj İs lihülyalardan bahsedeceğine yalnız ba tihbarat bürosu, Hamburg, Kiel ve son hakikati gözönüne alsa Paris beyaWilhelmshaven'de vukubulan zararlar natuıdaki münasebetsizliği irtikâbdan hakkında şu maiumatı vermektedir: çekinirdi. Fransanın içinde bulunduğu Son model İngillz bombalannın yaptığı müşkül şartlara çıkar bir yol arayan müthiş tahribat Almanyanm her tara Amiral Darlan bu çırpınmalarmda başfında vukua gelrnektedir. Fakat Alman ka milleflerin zaferlerinl kıran çam de» resmî makamları yalnız Londranm ve virmelerile bizim nazannuzda ve dünya Berlinin maruz kaldığı tahribatı muka nazannda yalnız yanlış yolda yürüdüyese eedrek bu haberlerin tesirini azalt ğünü ispat etmiş oluyor. Fransanın işine mak için ellerinden geleni yapıyorlar. kanşmayız. Fakat Fransa kendi işlerine Hambrugda yeni bombalardan biri şu veya bu istikameti venneğe uğraşırSteinvverder sanayi merkezine düşmüş ken bizim kime karşı ohırsa olsun bütür. Geniş bir saha kaplamakta olan tün bir istiklâUe daima tekranna hazır fabrika binaları tamamile yıkılmıştır. olduğumuz Mîlli Cidalimiri lekelemeğe Infilâklann şiddetinden gayet geniş bir kalkışırsa bize taalluk eden hakikatleri saha üzerinde büyük hasar vukubul onun yüzüne haykırmaktan bittabi kenmuştur. Ve birbirinden dört yüz metre dimizi alamayu. uzak iki noktada bu hasar çok aşikâr YUNUS NADİ bir şekil almıştır. Almanyanın dahilinden gelen haberler, Hamburgun acınacak bir halde bulunduğunu ve Almanyanm bu ikinci sehrinde zarar görmiyen bir kısım kalmadığını ifşa ediyorlar. İtalyan tebliği Roma 2 (a.a.) İtalyan orduları umumî karargâhının 362 numaralı tebliği: Şimalî Afrikada İtalyan ve Alman tayyare filolan. Tobruk limanında demir etmiş olan vapurlan ve limandaki tesisatı bombardıman etmişlerdir. Ufak hacimde beş vapur batmış ve birçok tayyare defi bataryalanna tam isabet vaki olmuştur. Bir benzin deposunda yangm çıkanlmıştır. 1 Haziran gecesi İngiliz tayyareîeri, Bingaziyi bombardıman etmişlerdir. Bir düşman tayyaresi, tayyare defi bataryaları tarafından düşürülmüştür. Beş kişiden ibaret olan mürettebatı edilmiştir. Ruzvelfe fevkalâde salâhiyet veriliyor Vaşington 2 (a.a.) Harbiye Nezareti, kongreye, fevkalâde ahval devresi esnasmda RuzveH'e miüî müdafaaya lüzumlu her türlü emvaü tekâüfi harbiye olarak musadere etmek salâhiyetlerinin verilm.psi hakkında kanunî bir tedbir ittihazını tavsiye etmiştir. Yüksek devlet memurları, bu tedbirin, umumî harbde reis Wilson'un salâhiyetlerine müşabih bulunacağını kaydetmektedir. Macar Başvekili Romaya gittı Budapeşte 2 (a.a.) Bardessy, Romaya hareket etmişt ! r. Bardessy, Romada iki gün kalacak, Mussolini ve Kont Ciano ile görü^melerde bulunacaktır. zareti, dün akşam neşrettiği bir beannamede Amiral Darlenın İngiltere leyhinde söylediği şiddetli ve tehdid:âr nutku Mihver devletlerinin deniz ticareti sahasında karşılaştıkları müşülâta atfetmektedir. Beyannamede deniliyor ki: «Son günlerde sahil muhafaza teşkiâtına mensub bombardıman tayyarelei tarafından Şimal ve Manş denizlerinle ticaret vapurlannın batırılması artmıştır. Harbin başından 13 mayısa kalar tahminen 3 milyon tonilâtoiuk Mihere aid ticaret vapuru musadere edilmiş veya batırılmıştır. Nakliye meselesini halletmek İçin Mihver, vaz'ıyed edebileceği bütün gemilere muhtacdır. Akdenizde Mihverin :ontrolu altında bulunan gemilere karşı ngilizler tarafından tekrar başlanan areket Almanlar tarafından Atlantik muharebesine benzeyen bir Akdeniz muharebesi telâkki edilmektedir . Amiral Darlan İngiltereyi 792,000 toilâtoluk Fransız vapurunu musadere :tmekle itham ederken ayni zamanda tiraf etmelidir ki, bu miktardan 36,000 onilâtosu Hür Fransızların kontrolu ltındadır. 146,000 tonilâtosu İngilterenin değil M. Ruzveltin emrile Amerikan imanlarında durduruhnaktadır. Doğrudan doğruya Almanların kontrolu altında civar sahillerde işlemekte lan vapurlardan 86,000 tonilâtoluğu da itırılmıştır. 20 mayısta Vişide resmen itiraf edildiğine göre mütareke esnasında İşgal ıltuıa giren Fransız limanlannda 250,000 onilâtoluk Fransız ticaret vapuruna Almanya tarafından vaz'ıyed edilmiştir. Binaenaleyh ancak 271,000 tonilâtoiuk 'ransız vapurunun ingilterenin eline [eçtiği söylenebiUr. Buna mukabil, Vişi, şimalî Afrika ve:air müstemleke limanlarında gayrimeşu bir surette 200,000 tonilâtoiuk İngüiz ticaret vapuru tutmaktadır. Fransız İngiliz İktısadî Harb Nezaretinin beyannamesi Kahire 2 (a.a.) İngiliz hava kuvLondra 2 (a.a.) İktısadî Harb Ne vetlerine mensub yüksek rütbeli bir subay Yunanistan ve Girid muharebelerini ele alarak harb vaziyetinin havacıük bakımmdan umumî bir tahlilini yapmış ve Almanların Giridde ceman bin tayyare kullandıklaruıı ve bunlardan yüzlercesini kaybettiklerini söylemiştir. Bu zat paraşütçülers fazia kıymet vermemektedir. Filhakika Malemi hava meydanını bombardıman ve avcı tayyareleri ele geçirmişler ve nakliye tayyarelerinin asker getirmelerini temin etmişlerdir. Paraşütçülcr değil, fakat tayyarelerle indirilen bu kıt'alar tehlikeli olmuşlardır. Umumî kanaat, alçaktan uçan avcı tayyarelerinin pike boTibardıman tayyarelerinden daha öldürücü olduğu merkezindedir. Bu yüksek subay harbin gitgide bir hava harbi mahiyetini almakta olduğunu söylemiştir. Yüksek rütbeli bir tngiliz zabitinin söyledikleri Bununla beraber mayıs ayı içinde bu şehir üzerine atılan fazla miktarda infilâk ve yangın bombalarının Hamburga verdirdiği zarar hakkında tam bir fikir edinmek kabil olanıamıştır. Maamafih keşif uçuşları esnasmda alınan fotoğraflar 36 muazzam fabrika binasının tamamile harab veya ağır surette hasara uğramış olduğunu ve diğer bir çoklarınm daha az ağır hasara uğradığını göstermiştir. Mannheim'e karşı 5 mayıs gecesi yapılan hücumdan sonra banliyöde bulunan beş büyük kimyevî madde fabrikası askerî makamlar tarafından tecrid edilmiş ve bütün gün fabrikadan sıhhiye otomobillerinin çıktığı görülmüştür. Verbindung kanalının iki sahilinde 16 antrepo grupu tamamile harab olmuştur. Yalmz bu antrepo gruplannın kapladığı mıntaka 160 hektarlık bir sahadır. Şehrin diğer bölgelerinde ve Ren sahilinde bulunan antrepolar tamamile kül haline gelmiştir. Hücumj takib eden bir kaç gün sonra bu mıntaka üzerinde yapılan keşif uçuşu esnasmda bu antrepolardan birinin hâlâ yanmakta olduğu görülmüştür. Nehir üzerinde bulunan Antobahn köprüsünün iki kemerinden birinin yıkılmış ve köprü enkazımn nehre dökülmüş olması nehir nakliyatını durdurmuştur. Irak Kralt Bağdada avdet etti Naibin istikbalinde bulunan sefirler (Baştarafı 1 inci sahifede) rekâtın otuz gün içinde bittiğini bildirmiştir.> muvaffakiyetl» Bağdad 2 (a.a.) Bir hususî muhabir bildiriyor: Irak naibi Kmir Abdülilâhın Bağdada girişi esnasmda Türkiye elçisi Cevad Üstün ile kordiplomatik erkânı hazır buiunmuşlardır. Yaln'.z Japon elçisi gelmemiş ve tagayyüb etmij olan İtalyan elçisi istikbal merasim'nde hazır bulunmamıştır. Yeni hükumet kuruluyor Vişi 2 (a.a.) Ofi Fransız ajansına Bağdaddan bildirildiğine göre dün Bağdada dönen Abdülilâha Cemil Maftaiye Ali Caondat ile Nuri Said Paşa refakat etmekte idi. Yeni kp.bine sür'atle teşekkül edecektir. Her tarafta sükünet Kahire 2 (a.a.) İngüiz tebliği: Irakta: Bağdadda vaziyet sür'atle normalleşmektedir. Basrads tam bir sükunet mevcuddur. Yozgad Daimi Encümeninden: Kapalı Zarf Usulile Eksiltme Ilânı 1 Eksiltmeye konulan iş : Yozgad Yerköy yolu Sarıhacılı yeni açılan Varyant kısmında inşa edilecek 41192 Ura 97 kuruş keşifli 22 parça imalâtı sınaiye işi. 2 Bu işe aid şartname ve evrak şunlardır : A Eksiltme şartnamesi, B Mukavele projesi, C Nafıa işleri genel şartnamesi, D Şose ve köprüler fennî şartnamesi E Hususî şartname, F Keşif cetveli, tahlili fiat, metraj, proje. İstekliler Yozgad Daimî Encümeninde bu evrak ve şartnameleri görebilirler. 3 Eksiltme 26/6/941 pazartesi günü saat 15 te Yozgad Daimî Encümeninde yapılacaktır. 4 Eksiltmeye girebilmek için istekülerin 3089 lira 48 k u r u | muvakkat teminat vermeleri ve bundan başka aşağıdaki vesaiki haiz bulunmaları lâzundar. A En az on bin liralık yol veya köprü inşaaü yapmış bulunması. B İnşaat başmda daimî surette bir fen memuru veya mühendis bulundunılması. C İhale tarihinden üç gün evvel müracaatle Vilâyetten eksiltmeye gire» bileceklerine dair vesika almalan. 5 Teklif mektubları 3 üncü maddede yazılı saatten bir saat evveline kadar Daimî Encümene getirilerek Encümen Reisliğine makbuz mukabilinde verilecektir. Posta ile gönderilecek mektublar nihayet 3 üncü maddede yazılı saate kadar gelmiş olması ve dış zarfının mühür mumile iyice kapatılmış bulunması (4217) şarttır. Postada olan gecikmeler kabul edilmez. Amerika Irak zaferini Girid mağlubiyetinden daha mühim buluyor Nevyork 2 (a.a.) Amerikan gazeteleri yürüttükleri mütalealarda Irakla Ingilizlerin kazandığı muvaffakiyetin Giriddeki vaziyetin tesirlerini hiçe indirdiğini yazıyorlar. NewYork Herald Tribune başmakalesinde Irak muzafferiyetinin Giridin ziyaından daha büyük bir ehemmiyeti haiz olduğunu yazmaktadır. Maamafih muharebe Alman nüfuzunun Irakta tamamile bertaraf edildiği zannına kapılmarun doğru olmadığı fikrindedirler. Alman mütareke komisyonunun emrile bu harekete tevessül etmiş ve bu suretle Fransız limanlarile deniz ve münakale yollarınin Alman kontrolu altında bulunduğunu ispat etmiştir. Şimdi ise Amiral Darlan bu limanlarla deniz münakale yollannı serbestçe kullanmak istemektedir.