8 Mayıs 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5
8 Mayıs 1941 Trenle gidecek yolcular Haydarpaşadan hareket edecek katarlarla nakledilecek yolcuların hareket günleri belli oldu Dün Mudanyaya hareket eden Marakas vapuru Anadoluya arzusile hicret etmek iştiyen yolculardan bir kısnunı daha götürmüştür. Ayrıca Sus ve Bursa vapurlarüe de Bandırma ve AyvaLğa meccanî yolcu gitmiştir. CUMKURnrET Trenle nakledilecek yolcuların harekef günleri Sıra No. 9 10 Haydarpaşadan katann Hareket tarihi Saati 18 mayıs Pazar 15,40 18 mayıs Pazar 16,40 Yolcn adedi 740 625 42 2 1 2 672 3 601 604 275 166 55 4 70 475 604 46 11 635 54 47 617 702 701 715 20 2 221 4 156 9 9 29 193 99 712 265 454 715 3 60 3 4 35 522 64 11 40 44 1 İstasyonlar Eskişehir Kütahya Tavşanlı Demirli Bayköy Dursunbey Bilet nuntaraları 75207732 ) ) ) ) ) ) 79338104 77337932 11 19 mayıs Pazartesi 12,30 İhsaniye Afyon İsparta Eğridir Sandıkk Eğinova Keçiborlu Burdur 12 13 19 mayıs 20 mayıs Pazartesi Salı 16.40 12,30 14 20 mayıs 21 mayıs Salı Çarşamba 16,40 15 12,30 16 17 18 19 21 22 22 23 mayıs mayıs mayıs mayıs Çarşamba Perşembe Perşembe Cuma 16.40 12,30 16,40 12,30 * t Çay İshakb Akşehir Hgın Kadınhan Konya Konya Konya Konya Çumra Mandasun Karaman Ayrancı Ereğli Ulukışla Hacıkın Yenice Dursun Mersin 20 21 22 23 mayıs 24 mayıs 24 mayıs Cuma Cumartesi Cumartesi 16.40 12,30 16,40 Mersin Adana Adana Mİsis Ceyhan Toprakkale Erzin Dörtyol İskenderun Osmaniye Bahçe Fevzipaşa Islahiye Meydanıekbez Eloğlu Narh Pazarcık Gölbas Kapıdere Malatya Malatya Malatya Malatya Malatya Baskil Şefkat Yolçatı Elâzığ * 23 25 mayifl Pazar •12,30 170 440 56 6 25 59 756 778 779 781 323 4 3 5 429 764 762 5 14 34 37 13 469 24 25 26 27 25 26 26 27 mayıs mayıs mayıs mayıs Pazar Pazartesi Pazartesi Salı 16,40 12,30 16,40 123 ) ) 8268S444 ) ) Ve yalnız bn ordunun değil. Seferber ) 81058267 hale konulan muazzam Amerikan sana) jii hergün verim kabiîiyetini artırarak inkişaf ederken istihsalâtının yarısını İngiltereye ayırarak diğer yarısını kendi ) ihtiyaclan için alıkoyuyor. Böylelikle: ) 84458618 Mihver ordularile Avrupa karasında kim harbedecek? Sualinin de cevabı şündiden ufuklarda ) 86198816 teressüm etmeğe baslamıs bulunuyor. ) Eğer harb simdiki minvalle uzayıp gi88179028 derse dünya, günün birinde Mihver 90299207 devletlerinin milyonluk AngloSakson 92089391 ordnlarile karşılaşrnağa mecbnr olacağını görecektir. Ve bu ordulann mensub ) olduğu milletler mctörize vasılalar bakl) mmdan eziri bir faitdyete malikiyeti ) simdiden plânlanrun başma geçirmiş bu) lunuyorlar. ) 93929594 Amerikan stratejisi şimdilik biribirine ) bağh şu iki hedefi gözönünde tutuyor: j Atlantik harbini Ingiltere kaybety mesin ve Ingiliz adalan işgal olnnmasın.. ) Bu iki hedef temin olunduğu takdirde Amerika neticeden emindir. Zannederiz ki Mihver dahi bu hesabdaki vahameti ) ) 95959803 takdir eder. Binaenaleyh gittikçe şiddet98049995 lenen ve şüımıllenen Amerikan azmine mütenazır olarak Mihver devletleri îs) tikbali lâyık olduğu ciddiyetle derpiş et) mekte olacakiardır. ) ) BalkanlardaM son harb vakıalan A) mcrikan efkânnı şiddetle kamçıladı. ) 999610202 Yüksek sesle söylenen kuvvetli nutuk) larda haksız yere şamar yemiş bir ada) mın sönmek bilmiyen hiddet ve kini gö) rülüyor. ) Yardımda ağır yüriiyen Amerika şim) di Atlantik münakalâtuıın Amerikan donahması tafafından himateJi nesele»sini halletmek mecburiyetite karşüasxj\ s<u mıstır. MdteMüb günlerde Amerikanın ) bilhassa bu mesele ile meşgul olacağını ) göreceğiz. ) 1020310409 Bu mesele hallolunduğu günse yeni ) dünya harbi hakikaten kati neticeler ) vadeden en çetin ve ayni zamanda en büyük safhasına girmis olacaktır. 1041010636 YUNUS NADİ 1063710909 1090711097 ) ) ) 1109811332 ) ) (Başmakaleden devam) Amerikan Harbiye N'azın son şiddetli nutkunda Atlantik üzerinden gönderilecek Amerikan yardımının Amerikan donanması tarafından bitnaye olunmasını taleb ederken br suretle tesis olunacak emniyet devrinde Amerikan harb hazırlıklarınm ikmaline ehemmiyet verileceğini kaydeylemiştir. Doğrusu son Avrupa buhranı Amerika için İngiltereden ziyade bir sürpriı mahiyetini haiz olarak zuhur ve inkişaf eylemiştir: İngiltere gibi Amerika dahi böyle bir harbe hazır değildi, bilhassa kara orduları bakımından. Biliyoruz ki Ingiltere gibi Amerika dahi daha geçen sene kara ordularımn tanzim ve tesisinde mecburî hizmete muadil bir usul kabul etti. Temmuzda iki buçuk milyon kişilik bir kuvvet teşkil edecek olan bu ordunun 1942 iptidalanndaki yekunu dört milyonu geçecekür. 130 milyon nüfuslu ve ileri medeniyetli bir mületin müteakıb zamanlarda kara ordusu itibarile de vâsıl olacağı derece şimdidcn ehemmiyctle gözönüne alınacak mahiyettedir. Amerikada bu muazzam ordunun yalnız adamlan yetistirümiyor. ayni zamanda bütün teçhizatı yaratıhypr. Amerika M. ÇÖRÇİL ayaklanıyor HÜKÛMETİ velesinin Boğazlara aid maddesini okumuş ve geçen ticaret vapurlan hakkında şunları ilâve eylemiştir: « Geçen vapurlardan birinin adalarm işgali için kullamldığını zannediyorum. Fakat Almanlarla İtalyanların elinde gene bu maksadia kullanılabi(Bas tarafj 1 ind sahifede) lecek başka vapurlar da mevcuddu. Bu Burada Eden, Lloyd George'un sözünü nokta muahedenin tefsiri meselesidir. keserek demiştir ki: Ve Türkiyeye aid bir iştir.> « Sözlerimde hâkim olan cihet düşYeni anlaşma Tiirkiye ile Irak mana yardım edebilecek hiç bir şeyi değil Iran arasında! söylememekti.» Müteakıben M. Churchill, M. Lloyd B o ğ a z l a r d a n geçmesine m ü s a a d e George'un Turkiye ile Irak arasında bir edilen A l m a n v a p u r l a n meselesi anlaşmadan bahseden beyanatına telmih M. Lloyd George'a göre, Turkiye Alederek şöyle demiştir: man gemilerinin Ege denizi adalarını « Lloyd George her halde İrana İşaişgal için Boğazlardan gecmesine müsaret etmek istemiştir. Kendisinin endiade etmiştir. Haüb, M. Eden'in «muhaşelerini bu suretle teskin etmekle bahrebenin bu hususî safhasında hayatî ve tiyarun. Anlaşma Turkiye ile İran arabelki de kat'î mahiyeti haiz olan vakıa sındadır ve Türk İran hududunun dan» neden dolayı bahsetmediğini sor takviyesine aid tedbirlere taalluk etmuş ve şöyle devam eylemiştir: mektedir. Bu anlaşmadan tamamen raa« Milletimiz yardım için şimdiye ka lumatımız vardı ve anlaşma bir müddar yaptığından çok daha fazlasını yap dettenberi hazırlanmakta İdi. Anlaşma malıdır. Fakat hakikî vakıalan bilmesi 19 nisan 1941 de mer'iyete girmiştir. icab eder. Milletimiz mazide pek çok Nutuk cesaret verici değildir buhranlan, pek çok hezimetleri karşılaM. Lloyd George'un nutkunun, bizzat mıştır. Bunun için olup bitenlerden kor kendisi tarafından bir cesaret kırma devresi adı verilen böyle bir devrede kuya düşemez.» Lloyd George. rnıgünkü vaziyeti ge pek de yardım edici nutuk oldııgunu çen harbde İngilterenin yanmda Fran zannetmiyorum. Nutuk, cesaret kırılsa, Rusya ve İtalya bulunduğu zamanki masını bertaraf ederek uzak bir hedevaziyetle mukayese ederek demiştir ki: fe doğru ileri atılmayı itiyad edinTniş olan evvelki harb zamaniannm büyük Amerikanın vaziyeti bir şefinden beklenen mahiyette bir nuc 1918 de Amerika da birlikte idi. tuk değildir. Öyle zannediyorum ki bu Fakat şimdi değildir. Ve milletlerin henutuk şanlı Mareşal Petain'in Reynaud yeti umumiyesi itibarile veçhelerinde kabinesi zamanmda kabineye hayat ve bize zaferi elde etmeğe imkân verecek kuvvet vermek için söyleyebileceği bir değişiklik hasıl oluncaya kadar mevzı mıtuktur. (Gülüşmeler). tutmak mecburiyetindeyiz. Büyük BriMüzakerelerimizin itimad reyile katanyayı zaptolunamaz bir imparatorluk haline getirmek ve vaziyet bizim için uy patıhnasuun elzem olduğu fikrini açıkgun bir şekil almcaya kadar mukaveniet ça ileri sürmüş olduğumdan dolayı M. Lloyd George'a minnettarnn. Dinlediğietmek zaruretindeyiz.» M. Sümson'un Amerikalıların vaziye miz nutuk da hükumetin itimad reyini tin vahametini takdir ettiklerini göste istemekte haklı olduğunu göstermekteren nutku büyük memnuniyeti mucib dir. Zira harb sahnelerindeki muvaffadlr. Fakat alacağımız şeyi, daha doğrusu kiyetsizlik ve inkisarlarımızdan sonra, bu şeyi almaktaki sür'ati izam etmemek hükumet Avam Kamarasmuı kendi^ıne karşı olan vaziyetini öğrenmek hakkını çok ehemmiyetli bir noktadır. Alman denizaltıları bahsinde vazlyel haizdir. ba mı uğradıklarıruc bilinmesi kalıyor. Bütün Avrupaya yayılmak, kuvvet membaı değildir Bütün Balkanların Nazilerin boyunduruğu altına düşen ve kuvvet veya entrika kullanıhnak suretile tutulması icab eden eski müstakii devletler arasına ithaii, Alman ordusu için bir kuvvet kaynağı teşkil edemez. Bu geniş makine şimdi Kutub denizinden Ege denizine ve Atlas denizinden Karadenize kadar yayılmaktadır. Bu bir kudret kaynağı değildir. Askerî ve siyasî ciheti bir tarafa bıraksak dahi, bütün milletlerin Alman milletine ve Alman ırkına karşı tarihte kaydedilen veya düşmanda daha büyük bir kin beslemekte olmalan kadar hiç bir şey Almanlan yeni Avrupalarınl tesisten daha emin bir surette menedemez. (Alkışlar). Bazıları Hitlerin fütuhatmı Napolyonun fütuhatile mukayese edlyorlar. İspanya ile Rusyanm bu mukayese mevzuuna yeni fasıllar katması mümkündür. Bununla beraber şurasını hatırlamak lâzımdır ki Napolyon ordulan Fransız İhtilâlinin kurtancı ve müsavatçı ruhunu da birlikte götürüyorlardı. Hitler imparatorluğunun arkasmda ise ırkî hodkâmlıkla casusluk, yağma ve izlâlden ve Prusya çizmesinden başka bir şey yoktur. Napolyon öldü. Britanya milletinin Avam Kamarası delâletile ifade edilen sert, müstemir ve sarsılmaz arzu ve azim kudretinin kurtancı vazife sini bir kere daha göreceğine İtimadım vardır. Bunu büyük bir iümadla söylü yorum. Zira sisler ortasında kaybolmuş küçük bir ada değiliz, etrafımızda Bri tanya imparatorluğunun bütün milletleri geniş bir serpilme ile toplanmaktadır. Şimdi ,Atlas ötesinde Birleşik Amerikanın kudreti bizim tarafımızda ve yahud bizim tarafımıza yakın bulunduğunu ilân etmektedir. Bugün ne muğlâk ve büyük mühimmat meselelerini, ne de iaşe maddeleri meselesini münakaşa etmek istemiyorum. İaşe nazırı bu hususta gizli celsede beyanatta bulunacaktır. İngiliz Irak (Baş tarafı 1 ind sahifede) mek maksadile beyaz bayraklar sallamışlardır. Bu mevki bilâhare İngiliz kara kıt'aları tarafuıdan işgal edilmiştir. Suriye • Irak hududu tamamen kapatıldı Londra 7 (a.a.) Beyruttan resml Alman istihbarat ajansına gelen bir telgraf Irak Suriye hududunun kapatılmış olduğunu bildirmektedir. Bu ajans, Suriye İle Turkiye arasındaki hududun açık bulunduğunu, fekat Suriyeden Iraka gidecek olan seyyahlara Türk arazisinden geçmek müsaadesinin verümemekte olduğunu İlâve etmektedir. Transit meselesi nazik bir safhaya girmiştir. Çünkü Beyruttaki Amerikan üniversitesinin 300 Iraklı talebesi Iraka dönmek arzusunda bulunmaktadırlar. Irak tebliği Beyrut 7 (a.a.) «Ofi» Irak genelkurmayı aşağıdaki tebliği neşretmiştir: Garbda topçu ve tayyareler Habbaniye kampını şidetle bombardıman etmişlerdir. Mühimmat ve petrol depoları ciddi hasara uğratilmıştır. Yerde iki tayyare tahrib edilmiştir. Düşman hava kuvvetleri iki defa Rasid kampını bombardıman etmiş ve kamp ve tayyare meydanı üzerine yangın ve infilâk bombalan atmıştır. Hasar fazla mühim değildir. Tayyareler ve bava defi bataryaları müteaddid bombardıman tayyareleri düşürmüşlerdir. Cenubda bir düşman tayyaresi dün öğleye doğru, Basra önünde bulunan kıt'aları bombardıman etmiş ve birçok bomba atmıştır. Kıt'alarımız Basradaki İngiliz oıdusuna hücum etmiştir. Neticesi henüz malum olmıyan çok şiddetli bir muharebe vuku bulmuştur. Düşman tayyareleri Ruba üzerinde uçmuş ve hedeften çok uzak mesafeye düşen birçok bombalar atmıştır. Nakliye tayyareleri Hadisa'ya inroeğe teşebbüs etmiştir. Irak kıt'aları bunlaruı üzerine ateş açmış ve bunlardan bir tanesini yakmıştir. 6 mayısta düşman, 9 u bombardıman ve ikisi nakliye olmak üzere 11 tayyare kaybetmiştir. Aynca bes tayyare de hasara uğratilmıştır. Irakta hususî o t o m o b i l l e r e el k o n u y o r Beyrut 7 (a.a.) «Ofi> Irak hükumeti, hususî otomobillere el koymak karannı almıştır. Filistinda tngiliz l e h d a n nümayişler Kudüs 7 (a.a.) Röyter: Alman rr.dyosunun Irak asllerlni teşçi maksadilo Nablusta kargaşalık çıktıgına dair verdiği haberleri tekzib etmek üzere bu müslüman şehrin bütün halkı dün kütle halinde sokaklara çıkarak İngilia ordusunda hizmete çagınlan Arab askerlerinin geçid resmini hararetle al kışlamıştır. Bu münasebetle tiç müslüman beledlye reisi söz alarak yeni askerlere hitab etmişlerdir. Bu geçid resminden sonra bir çok Arab askere yazılmaga koşmuştur. PHlstinin muhtelif yerlerincie buna benzer resmi geçidler ve tezahürler yapılmıştır. İngilterenin ağır tank imalâta Hore Belisha'mn dünkü nutkunda bah settiği tanklar meselesi hakkında basit bir nokta vardır. Zira kendisi harbe takaddüm eden yıllarda Harbiye Nezaretinin başmda bulunuyordu Geçen harbde tanklar saatte 3, 4 mil sür'atle gidecek ve mitralyöz ateşine mukavemet edecek şekilde imal ediliyordu. O za mandanberi makine fenni o kadar ilerledi ki şimdi saatte 25 mil giden ve top ateşine mukavemet eden tanklar imal edilmektedir. Bu terakki Hitler'in bilhassa istifade etüği bir üıkılâbdır ve harbden evvelki yıllar zarfında da teknik askeri mahfillerin malumu idi. Bu inkılâb Alman fikirlerinden değil, İngilizlerle General de Gaulle gibi diğer bazılarının zihninden dogmuştur. Bu inkılâb icad fikrine malik olmıyan ve fakat taklitte yüksek salâhiyeti olan Almanlar tarafından bizim vahim zararımıza olarak istismar edilmiştir. Hore Belisha'dan, kendisini teselli etmek maksadile şurasını söylemekliğime müsaade .etmasini rica. ederim. Hali hazırdaki ağır tank imalâtımız kendisinin Harbiye Nezaretinden ayrıldığı zaman İngiliz ordusunda mevcud bulunan ağır tank miktan kadardır ve bu sene hitamından evvel imalâtımız hali hazırda imal edilen tank mürtarmın iki misline çıkacaktır. Bu hesabda Amerikanın muazzam istihsalâtı dahil değildir.» geçen harbdekinden daha müthiş olduğu gibi hava bombardımanı vaziyeti de hasara uğrayan gemiler bahsinde batan gemilerden de daha mühimdir. Geçen harbde Birleşik Amerika filosunu Atlas denizine göndermiş, Japonya da Pasifik denizini muhafaza etmiştir. Bugün ise Birleşik Amerika yalnız Almanyaya kar şı inşa etmekte değildir. Bugün Birleşik Amerika ayni zamanda Pasifik denizinin muhafazasmda da yalnız olduğunu daima hatırda tutmak mecburiyetindedir.» Müteakıben Lloyd George akdettiği bildirilen ve Fransa otomobil sanayiinin mamul kaynaklannı Almanlaruı emrine veren anlaşmadan bahsetmlş ve şöyle demiştir : İtimad Utemek hakkımızdır «Amerika daha çok fazla yapmalıdır» « Fransada imal edilen kamyonların yüzde kırkınm Alman cephelerine aid olduğu bildiriliyor. Almanlar için en iyi tanklardan bir fasrnı^ Çekoslovakyada rttel edihnektedif. lar için çahşmaktadır. Ve işgal edilen arazinin îıerjsl maktrdstlerile'" tirlikte Almanyanın emrindedir. İtalyanların mu hariblik vasıflarına büyük bir ehemmiyet atfetmemekliğimiz mümkündür. Fakat İtalyanlar birinci sınıf makinisttirer. Birleşik Amerika şimdikinden daha 'azlasını yapabilir. Eğer Almanyaya yeUşmekliğimize imkân vermesi icab ediyorsa, aldığım malumata göre, şimdiye kadar yaptığından gayrimahdud bir surette fazlasını yapması lâzımdır.» Lloyd George bundan sonra Yunanistan harekâtına geçmiş: Yunan ordusu Arnavudluktan Manastır gediğini müdafaa edebileceği bir hatta çekilmeli idi» demiştir . Başvekilin asker mevcudumuzun tekmil tevziatını yeniden tetkik etmesi lâzımdır. Keza harb meselelerinl tetkikten ve Başvekile esaslı fikirler vennekten başka vazifesi olmıyan 3 veya 4 azadan müteşekkil hakikî bir harb meclisinin bulunması icab eder., 1133311542 Elânğ Sivrice ) (Bas tarafı 1 ind sahifede) Gürek ) lan hücumda, şimdiye kadar misli göMaden ) 1154311690 rülmemiş derecede büyük ve kudretli Erganl ) bir bombardıman tayyare filosu kulGeyik ) lanılmıştır. Bu bombardıman tayyareDiyarbakır, Turhal, Sirkeci M. Churchiil cevab verîyor lerinde, muazzam miktarda zırh deler Lloyd George'dan sonra söz alan Çörbombalar stoku vardı. Bu iki Alman 572 gemisinin harbin devamı müddetince çil evvelâ Lloyd GeoTgeun nutkundan NOT: Haydarpaşadan saat 12,30 da kalkacak trenlerin. vapuru Köprüden denize açılabüecekJerinden dahi şüphe bahsederek demiştir ki: saat 9,00 da ve Haydarpaşadan saat 16,40 da kalkacak trenlerin vapuru Köprüden edilmektedir. « Her zaman meclise şeref vermek saat 12,30 da hareket eder. (Diğer kısımlarmı yann neşredeeeğiz) üzere salona girişi çok ehemmiyet ve Ingiltereye «iddetli hücumlar takdirle karşılanan Lloyd George'un bu Londra 7 (a.a.) Hava Nezaretinin nutku herhalde pek de teşvik edlci mabu sabah neşredilen tebliği: hiyette olmamıştır. Dün gece Alman tayyareleri Ingiltere Lloyd George, Eden'in İspanya, Rusüzerinde büyük bir faaliyet göstermijya, Vİchy ve Türkiyeyi zikretmediğinfBas tarafı 1 inci sahifede) lerdir. Tayyareler İngilterenin birbirin den şikâyet etmiştir. Bu müzakere u (Bas tarafı 1 inci sahifede) Rusyanın zimamdarı olduğunu tebarüz den uzak mıntakaları üzerinden uçrnumî haricî siyaset hakkında bir mflyeni nizam diyorlar. Hakikatte bu ne ettinnekte, fakat bu yeni jestin Sov muşlardır. Clyde mmtakası oldukça zakere değildir. Hariciye Nazınnın nutmühim bir taarruza uğramıştır. Hasarat yenidir, ne de vaktile muvaffak olmuş yet milleti üzerinde büyük bir ruhî ku sadece söylemediği şeyler bakımıntur.» tesir bırakarak Stalin'in nüfuzunu büyüktür. Bir miktar ölü ve yaralı dan mütalea edihnemelidir. Keza nutvardır Nazır, Almanların hiçbir insanî kanun takviye edeceği kanaatini izhar eylekun kıymeti de söyledikleri nazarı iti mektedirler. Mersey mıntakası da taarruza ve hatanımıyan merhametsiz denizaltı harblne bara alınarak mütalea edilmelidir. Tokyoda bu husustaki kanaati so sara uğramış ise de burada ölü ve ya«4ddetle hücum etmiş, ve bunun 1917 M. Eden İspanyaya telmih etmemişse ralı miktarmın yüksek olmadığı zande Amerikanm Büyük Harbe girmesine rulan maruf Amerikalı gazetecilerden bunun sebebi İspanya hakkında bir çok saik olan ayni denizaltı harbi usulü ol Walter Duranty, Stalin'in Başvekâlete nedilmektedir. haberlere malik bulunmamaklığımız ve duğunu söylemiştir. M. Stimson nutku gelmesinin ona derhal ismen ve filen İngilterenin cenubu şarkî, Cast Anyahud söylenecek şeyler mevcud bulunSovyet devletinin dümenini eline alglia, ve cenubu garbi mıntakalarının nu, Amerikarun büyük fedakârhklar maması değildir, fakat ispanya hakkınyapması lüzumuna işaret ederek bitir mak fırsatını verebileceği kanaatinde muhtelif noktalarma da bombalar atıldaki şeylerin şimdiki işlerimize faydah bulunduğunu söylemiştir. mış ise de bu mıntakalarda ölü ve miştir. yaralı miktarı büyük ve hasarat mü bir şekılde nasıl tesrth edilebileceğinl Gazetelerin neşriyab Roosevelt h a s t a anlamıyorum. değildir. Tokyo 7 (a.a.) Bütün Japon ga him Rusya hakkında birçok şeyler söyleVaşington 7 (a.a.) Ruzvelt, dün Gece İngiliz av tayyareleri 9 düşman zeteleri Stalin'in Sovyet Komiserler nebilir. Fakat bunlan söyleyerek her rahatsızlanmıştır. Müdafaa şeflerinin Heyeti Reisliğini bizzat deruhte etmiş tayyaresi düşürmüşlerdir. hangi bir fayda elde edeceğimizden emm konferansına iştirak etmiş, fakat öğleolması münasebetile Sovyetler Birliği Bir tngiliz muavin gemisi battı değilim. Bu suretle Sovyet hükumetinden sonra gazeteciler konferansında lehinde makaleler neşrediyorlar. Londra 7 (a.a.) Amirallık dairesi, den bulunmaktan vazgeçmiştir. Ruzvelt, teşekkür alacağnnıza da tamamen Nişi Nişi gazetesi, ikiiıci bir Leni Patia adındaki muavin İngiliz harb gebirdenbire midesinde bir rahatsızhk kani bulunmuyorum. (Gülüşmeler). n'in iktidar mevkiine geçtiği mütale misinin bir Alman tayyaresi tarafınhissetmiş ve ateşi hafif surette çıkmışVişinin hazin manzarası asında bulunuyor. dan bombalarla ve mitralyöz ateşile tır. Fakat Ruzvelt'in doktoru, rahatVişide olup bitenlerin hazia ve dinaAşahi gazetesi, kızıl ordunun, tahrib edilerek batırılmış olduğunu bil yetkârane tarihi üzerinde uzunuzadıya gızhğın ciddî bir şey olmadığını teyid etmiştir. Ruzvelt'in sekreteri. Reisin Sovyet hükumetinin ve komünist par dirmiştir. durmak mümkündür, fakat hu müellim tisinin artık bir kül teşkil ettiklerini Bür'atle iyileşeceğini söylemiştir Maamafih Patia, kendisine hücum et manzara üzerinde uzun uzun durmakla yazıvor. Avustralya Basvekiü Amerikada miş olan tayyarey: düşürmüştür. birçok şeyler kazanacağunızı hakikaten Miyako gazetesi de şöyle diyor: Nevyork 7 (a.a.) Clipper tayyarezannetmiyorum. «Stalin 20 senedenberi taşıdığı pesile Nevyorka muvasalat eden Avus çeyi yırtmıştır. Stalin Molotof eklY u n a n adalarını işgal e d e n A l m a n tralya Basvekili Menzies demlştir ki: v a p u r l a n B o ğ a z l a r d a n geçmis pinin aydın bir siyaset takib edeceğine « Amerikan milleti tngilterenln At şüphe yoktur.» Türkiyeye gelince, münasebetlerini lantik muharebesini kazanması için fevkalâde takdir ettiğimiz ve bu oübüyük dehasım kullanmalıdır. Ameri(Bas tarafı 1 ind sahifede) yük dünya mücadelesindeki rolü en büüzere Nevyorktan hareket etmiştir. ka, insaniyete büyük bir hizmet ifa eMenzies, Ottawaya gitmekte ve bir Ka neticesi tehaddüs ettigi zannedilmekte yük ehemmiyeti haiz olan bir memleketriebilir. Tayyare imal edebilir, bilintnesi nada bombardıman teyyaresile seyahat idi. ten bahsederken gösterdiği büyük ihtij:ab eden nokta, azamt istihsal elde etetmektedir. Nöbetçi Müddeiumum! muavini Peh yattan dolayı Lloyd George'a teşekkür mek üzere nasıl bir süratle işleri yola Lloyd George'un V a p u r l a r t a m i r ediliyor ederim. (Alkışlar). mi tahkikata el koymuştur. kovacagınızdır Dünya bunu befcliyor endişelerini iznle Türkive hakkmdaki Vaşington 7 (a.a.) Bahriye komisŞofSr, verdiği ilk tfadede ölenlerln ve S:zden hayırperverlik yapmaklıöınız bpklenmiyor. Sizden istenilen fcendi ft yonu erkânınm bildirdiklerine göre. yaralananlann otomobil yolcusu olma edecek olduğum İki nokta mevcuddur. yaslanmış Birinci nokta Yunan adalarını zapt için leminizi müdaîaa etmenizdir. IngiHz halen Amerikan sahil muhafaza memur dıklannı, elektrik direğine milleti de, benim gibi. bu harbin slzin larının «nezareti» altında bulunan yirmi olarak durduklannı ve direkle otomo Alman askeri nakleden ve Çanakkalegeçen vapurlar meselesidir. Türkisöylemiştir. den sekiz îtalyan ve 2 Alman vapuru. Ma bil arasında kaldıklarını de harbiniz oldu*una inanmaktadır.» derinleştlrtlince ye bu vapurlan tevkif hakkmı haiı buliye Nezaretinin talebi üzerine tamir Maamafih. tahkikat Kanadaya hareket Nevyork 7 (a.a.) Avustralya Bas edilmek üzere deniz tezgâhlanna sev> kazar.ın hakikl mahiyeti meydana çı iunmamakta İdi.* M. Churchill burada Montreux mukakacaktır. vekili Menzies bugün Kanadaya gitmek 28 29 27 mayıs 28 mayıs Salı Çarşamba 16,40 12,30 Hava harbi tekrar kızışıyor AmerikaHarbiye Nazırı diyor ki: Düşman memleketlerde müzakerelerimiz en büyük alâka ile takib edilmektedir. Bu memleketlerde şimdiki zimamdarlarla her şeyin yolunda gitmiyeceği hakkında büyük ümidler beslenmekte ol masuıdan dolayı pek ziyade memnunüm. Bu şüpheleri izale etmenin veyahud bu ümidleri kırmanın yegâne şeklt İtimad veya ademi İtimad reyile neticelenen tam bir müzakeredir. Bu reylerin tereddüde yer bırakmıyacak şekilde verilmesini istemek hükumetin hakkıdır. Haksız da olsa bir tenkidi reddedecek en son adam benim, fakat nüfuz eden bir tenkid olmalıdır. Bir de az çok kızdırıcı mahiyette bir tenkid nev'i vardır. Ağır bir arabayı dik bir yokuşa çıkaran atlan yanmdaki ağacdan bir dal kopararak kamçılayan bir seyircinin hayırhâh bir niyetle hareket etmiş olması ve arabanın yokusun tepesine daha çabuk çıkmasına matuf olan bu gayretin İyi neticelerle tetevvüc etmesi mümbu müzakerenin sadece k ü n d ü r F a k a t itiıam'WtuWlrtndan "»eçekkül etmesi lyazjktır. Zira DU vaziyet parlamento 'sistemimiı ve "sîyasî işlerimU hakkında kâfi derecede vukufu olmıyan alâkadar mühim yabancı müşahidlere yanlış bir intıba verebilir. Buna bmaen itimad kararı isteyorum. Londra 7 (a.a.) Dün Lordlar Ka Lloyd George'un hükumetin teşkil marasında, Avam Kamarasındakine benzer müzakereler cereyan etmiştir. tarzı hakkındaki tenkidlerine cevab veÇörçil, şimdiki teşekkülün kolay Lord Mosne Hükumet namına tzajıat ren ve müessir surette çahştığını ve hali vermiştîr. hazırda bu teşekkülü yeni tadilâta tabi Kaldınlan ağır yük itimada tutmak niyetinde olmadığını söylemişistinad etmelidir tir. Parlamentomuz hür bir parlamento, M. Çörçü bütün harb mes'uliyetini jemleketimiz de hür bir memlekettir. üzerine alıypr Bazı ahvalde hayatî mahiyette de "laM. Churchill sözlerine şu suretle debilecek olan emsalsiz müşkülât ve tehlikelerde dahi partamento müessesatımızı vam etmiştir: olduğu gibi muhafazaya muvaffak ol« Libya ve Yunanistan işleri hakduk. (Alkışlar). Bugün hükumetin üze kında verilen bütün kararlar sadece rinde bulunan yük nev'inden bir yükü hâdiselerin tesiri altında ittifekla, serber hangi bir kimsenin kaldıracağmı best bir surette şahsan hükumetin reisi zannetmiyorum. Tâ ki, Avam Kamara sıfatile mes'uliyeti en kat'i ve şahsî sının ve milletin kuvveÜi muzahereti şekilde deruhde ettim. Bunun neticesi ne nail olsun. Bu yükümü tahüf eden şudur ki harbi kazanmadığımız takdiryegâne şeyin beşerî olarak yapılması de kafası koparılacak adam benim ve mümkün olan her şeyin tarafımızdan böyle olmasını tamamen kabul ediyoZlra Avam Kamarası azasmın ayapılmış olması ve millet itibarile olan rum. kıbeti barbar galiblerin elinde belki serefimizin tertemiz bulunmasıdır. bundan da fena olacaktır. (Gülüşmeler). Sollumda her iki taraf da hazırlamyor (Baş taran 1 ind sahifede) nın kuvveüi bir mevziine hücum îtmişlerdir. Buradaki harekât müsaid bir surette devam ediyor. İnsanca zayiatmuz agır değildir. İtalyan Somalisinin şimali şarki sahilinde kıt'alannıız Bendar ile KassJi mevkiini zaptetmişlerdir. Burada 100 İtalyan esir edilmiş ve malzeme igti nam olunmuştur. Necasi AdisAbabaya merasunle girdi AdisAbaba 7 (aA.) Habeş İmparatoru Haile Selâsiye pazartesi günü büyük merasimle şehre girmiş, halk tarafından tarif edilmez sevinc tezahürlerile karşılanmıştır. Hükümdan sa rayda yüksek Habeş ve İngiliz zabitleri istikbal etmiştir. Pazartesl günu Mareşal Badoglionun AdisAbabaya girişinin 5 inci yıldönümü idi. Sovyetlerde mühim bir değişiklik Balkan istilâsı Hore Belisha ve diğer bazı meb'uslar harb zamanında hâdiseler ve düşmanın maksadları hakkında tam ve sarih malumata malik bulunulmasındaki ehemmiyetten bahsettiler. Balkanlann istilâsı bahsinde, mutasavver şeylerden tafsilâtile haberdar edildik. Diplomasimiz, alâkadar memleketlere kendilerini tehdid eden tehlikeleri bildirmekten • ve emniyet ve selâmeti tahakkuk ettirebÛecek yegâne çare olan müşterek hareketi derpiş eylemekten bir an hâli kalmamıştır. Aralannda beş zırhlı fırka bulunduğu halde asgarî 40 fırkamn harekât sahasına tahşid edildiği güne kadar, haftalarca çok büyük Alman kuvvetlerinin Macaristan, Rumanya, Bulgaristan yolu ile Yugoslavyaya doğru hareketlerini takib ettik. Hitler bu serait altında Yunanlılann yardımma gidilmesinin tarafımızdan işlenen bir cürüm olduğunu söylemiştir. Mütehassıslarla münakaşaya girişmek istemiyorum cgülüşmeler». Fakat, bu, hakkındaki hüküm Hitler tarafından verilen bir cinayet nev'idir. «Gülüşmeler». Bazı mahfillerde ve bilhassa yabancı memleketlerde Ortaşarktan, sanki biz oradaki mevzilmizi kaybetmeğe ve buna rağmen Okyanuslarda ve havalarda zafere kadar harbetmeğe imkân verebiürmişiz gibi bahsedilmek için bir temayül var. Akademik bir sevkulceyş vakıası olarak bu belki doğru olabilir, fakat Nil vadisinde uğrunda muharebe ettiğimiz gayenin fevkalâde ehemmiyeti hakkında kimse küçüksemesin. Nil vadisinin ve Süveyş kanalmın, Akdenizdeki mevziimizin ve Maltanın kaybı uğrayabileceğimiz darbelerin en ağırı olur. Bu mevziler için Britanya İmparatorluğunun bütün kaynaklarile muharebeye azmetmiş bulunuyoruz ve bunda muvaffak olecağımıza inanmak için bütün sebebler mevcuddur. İtalyan tebliği Roma 7 (a.a.) Tebliğ: Şimalî Afrikada harekâtımız Tobruğun etrafında devam etmektedir. Düşmanın mukabil taarruzları püskürtühnüştür. Sollum cephesinde keşif kollarının faaliyeti görübnüştür. Öğrenildiğine göre son günlerde Tobruk üssüne karşı yapılmış olan hareketler esnasında düşmanın orta tonajda bir gemisi daha batınlmıştır. Avcı tayyarelerimiz. Tobruk müstahkem mevkii üzerinde Blenheim tipinde bir tayyare düşürmüştür. İngiliz tayyareleri. Sirenaik'in bazı noktalanna karşı akmlar yapmışîardır. Bir iki kişi telef obaıuş, cüz'î hasar vukua gelmiştir. Şarkî Afrikada Aldaji mıntakasında düşmanın yapmış olduğu yeni bir hücum püskürtülmüş ve düşmana ağır zayiat verdirilmiştir. Wavell'in kumandasuıda yarım milyon asker var General Wavell'in kumandasında şimdi yarım milyon kadar asker vardır. İngiltereden devamlı bir teçhizat dalgası bu bölgeye gitmekte olduğu g Habeşistanda ve Somalideki düşman mukavemeti de yıkılmak üzere olduğundan bütün oradaki kıt'alarm müstemir bir surette şimalde tahsidi mümkün bulunmaktadır. Hakikatte bu tahaşşüd birkaç haftadanberi sür'atle devam etmektedir ve General Smuts mükemmel cenub Afrikası ordusuna Akdeniz kıyısma gitmek için emir vermiştir. Fakat batı çölünde veyahud Mısın çeviren çöllerin her hangi birinde harb ancak tam teçhizath nisbeten küçük kıtalar tarafından yapılabilir. Çölde büyük klt'alar kullanılması aneak felâketle neticelenebilir. İşte İtalyanların başma bu felâket gelmiştir. Tarihin vereceği hüküm Gözlerimi geçen günlere çevirerek seyirine tekrar baktığım zaman, Yeni Zelanda Başvekilinin de çok asilâne sözierle bildirdiği gibi, yeniden ve müşkül yola girmek mevzuu bahsolduğu takdirde dahi, bugünkü malumatımıza rağ men gene ayni şeyi yapacağıma kanaat getiriyorum. (Alkışlar) Gerçi hissiyat da tarihin vereceği hükümde ve ırkların bakasmda rol oynayabilir. Fakat, ne de olsa, askerî harekâün mülhem bulunduğu hislerden ziyade bu harekâtı takib eden muvaffakiyetler bakımından mütalea edilmesi icab eder. Şimdi, İtalyan diktatörü Yunanistanı istilâ etmek ve Alman diktatörü de onun imdadına koşmak suretile Yunanistanı ve Yugoslavyayı kanh bir keşmekeşe sokmakla, hakikatte bu harbin tarihi tamamlandığı zaman hatta askerî bakımdan bir avantaj mı kazandıklanrun, yoksa bir kayı İstanbul Borsası, 7/5/94T Londra 1 Sterlin 5.24 Nevyork 100 Dolar 131.50 132,20 ^enevre 100 İsv Frc. 30, Atına 10C Drahmi 0,9975 Madrid 100 Peceta 12 9375 Yokoha. 100 Yen 31.1375 Stokholm 100 İsvec K. 30.745 ESHAM VE TAHVİLAT İkramiyeli %5 1938 19, Ergani %5 ikramiyeli 1933 19 06 Sıvas Erzurum t t . ilâ VTI. 19.40 T. C. Merkez Bankası 104, 104.25 Dün gece Harbiyede çok f eci bir kaza oldu (Cnmhuriyet Sözlerinin sonunda 3 muhaüfe karşı 447 reyle itimad kazanan Sakib ve Başmiıhr.rnri: YîJNUS NADİ İngiliz Başvekilinin nutkunun buradan Utaumt neşriyatt idare eden Yazı işleH aşağı kısmını Anadolu Ajansı sabahm ilk müdürü: HİKMET MİTNİF ÜLGEN saatlerine kadar veremediği için maaleCv.mhu.nyet Matbaan sef dercedemedik.)
