30 Nisan 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

30 Nisan 1941 CUMHURlYET Demokrasiler çahşamazlar mı ? (Basmakaleden devam) nmda ise Amerikan yardınu «nisbeten» yavaş yürüyor. Bu vaziyette söyle bir sual akla gelebilir: Efkân umumiye esasına dayanan devlet sistcmini zaraanın icablanna uygun bir şekilde daha lür'atli yürütmek İmkânı yok mudur? Buna şu cevabı verenler bulunabilir: Demokrasiler harbi karanmak için zatnana muhtacdırlar. Mihverin küçük ve orta d2\letleri işgal veya istilâ etmesile onlar bir şey kaybetmiş olmıyoriar. İngiltere Akdenizden çekilse bile. Hind deoizine ve Uzakşarka kadar bütün müstemlekelerini elden kaçırsa bile. ada istilâ edilmedikçe mağlub edilemez. Bilâkis demokrasiler bu suretle kuvvetlenmek ve hanrlanmak için vakit kasanmış olurlar. O halde ne diye aeeleye lüzum görsünler? Bu cevab yanlışbr. Harbi kazanmak lsteyen taraf, onu bir an önce bitirmeğe mecburdur. Neticede muvaffak obnak cmelile demokrasilerin bütün hür ve masum miUetleri teker teker lstilâam önüne bir yem gibl atmak isteyeceğine lnanamayız. Cumhur Reisi Roosevelt geçen gün verdigi beyanatta: Müstakil milletlerin hayatı uğnında Anerika eld*en gelen yardımı mutlaka yapacaktır. Derken, süphesiz yüksek insanlık dü•üncelerine samimî oUrak tercüman oluyordu. O halde yukarıki saali tekrarlamamtz icab ediyor: Efkân umumiye esasına dayanan devlet sistemini zamanın icablanna uygun bir çekilde daha hızh yürütmek fankânı yok mu? Türk inkılâb tarihi bu suale tereddüdsüz: Evet, var! Diyor. 23 nisan 1929 «enestnde mılletiraiz, bugün içinde yaşadığunıı ileri rejime kavusmuşhı. O zamanlar biz hemen bütün dünya ile dövüs halinde idik. Milletin mukadderaü Türkiye Büyük Millet Meelislnin şahsında teceltt ediyordu. Çok fed, çok ıstırablı anlar yaşadık. Bir an geldi ki hamle kudretimid teksif etmek, mütemadiyen ilerleyen düşman karşısında dakika kaçırrnamak icab etti. Gittiğimizden bin defa daha hızh yürümemiz, koşmamız lânm geliyordu. İste e laman TurUye Büyük MİUet Meclisi, yani büyük Türk milleti. kahraman evlâdı Mustafa KemaH kendine başkumandan seçerek kayıdsır, şartsız bütün salâhiyetlerini onun kudretli elkrlne verdi. Ve milletten aldıfcı salâhiyetleri zamanm an! icablan karşısmda beklemeksian kullanan Ebedi Şel yurdun istiklâlini kurtannaya muvaffalr oldu. Türk inkılâb tarihinin bu «hifesi. efkan umumiye esasına dayanan devlet •isteralerinin, lüzum hasü olduğn raman yıldınm hızile de yüriiyebileceğini bütün dünyaya açıkça göstermiyor mu? daha hızlı Sollumutı zaptındatt sonra tspanyanm üçlü pakta (Bas taratı 1 İnd sahifede) selesinden mi ve yahud kum fırtına . sından mı ileri geldiğıni kestirmek müşküldür. Dıtimalki bu tevakkuf mezkur dört âmilin bir araya gelmesinden doğmaktsdır. Düşman kıt'alan şimdi Trablustan Solluma kadar uzun bir hat üzerinde da ğılmış bulunmaktadır. Tobruk ve Bardİada ikinci derecede gruplar bulunmaktadır. Düşman ilerleyişinin başını üç kol teşkil etmektedir. Bu kollardan bıri sahil yolu boyunca ve diğer ikisi de daha yüksek dağhk yerlerden İlerlemekte dir. Her üç kol da Sollum yakınında durmuçtur. Bilhassa Alman kıt'aları şim di çol harbinin müşkülâtına uğrayorlar. Bu müşkülât, susuzluk, nakliye meselesi ve kum fırtınasıdır. Bu kum nrtınası öyle müthiş bir şeydir ki Arablarm be$ gün sürerse karımı boşanm» darbnneselini tamamile haklı gösterir. Umumiyet itibarile Labyadaki vaziyet Kahirede sükunetle ve nikbinlikle derpi? edilmektedir. AFRİKADA Bazı İngiliz Şiddetli hava harbi gazetelerine göre devam ediyor girmesi bir gün mes'elesi sayıiıyor Dün Ingiltereye yapılan akınlar hafif oldu Londra 29 (a.a.) Hava Nezareti tarafmdan dün neşredilen tebliğ: Sahil servisine mensub Blenheim tayyareleri pazartesi sabahı, Holanda sahili açıklannda iaşe gemilerine refakat eden iki düşman muhribine hucum etmişlerdir. Tayyare dafi bataryalarmın şiddetli ateşine rağmen hücuma devam edilmiş ve çok alçaktan atılan bombaların hedefl?re düştüğü görülmüştür. Biraz sonra düşman harb gemilerinin kalın bir duman tabakasma gömüldükleri ve durdukları müşahede edilmiş tir. Bu cesurane hücumdan dört tay . yaremiz dönmemiştir.. Bugünkü geniş harekât esnasında düşman bombardıman tayyarelerine de hücum edilmiştir. Bir Stirling tayyaresi Emden üzerine yaptığı bir hücum da ağır bombalar atmış ve doklan 500 metre kadar yüksek. likten şiddetli bir mitralyöz ateşine tutmuştur. Bu bombardıman tayyaremiz üssüne dönmüştür. Fransa ve Holanda açıklannda görü. len düşman vapurlanna hücum edilmiş ve biri iki bin, diğeri 1,500 tonluk iki ^emiye isabet vâki olmuştur. Bu gemi lerin bartıklan zannedilmektedu. Zui . derzee dvannda MeppePde kâin bir fabrika ile demiryolu marşandiz depo sıma bombalar ablmış ve Benhelder'deki doklarla Dekooy hava meydanına hücum edilmiştir. Bir bombardıman tayyaremiz kayıbdır. Avcı tayyarelerimiz Holanda sahili açıklannda bir düşman bombprdıman tayyaresini tahrib etmişlerdir. Bir avcı tayyaremiz kayıbdır. Brest'e yapılan hücumlar Londra 9 (a^.) Bu gece İngiliz hava kuvvetleri tarafından Brest'e yapılan hücum geçen çarşamba günü ayni limana kuvvetli bir bombardıman filosunun yaptığı büyük akımn mabadini teşkil etmektedir. Çarşamba gtinkü hücumda Alman muharebe kruvazörleri Gneisenau ve Charnhorst başlıca hedefleri teşkil ediyordu. Hava Nezareti bu gemi. lerden birine çok büyük çapta bir bomba isabet ettiğinl geçen hafta bildir miştir. îngıltere Bzerinde Londra 29 (a.a.) ingiliz Hava Nezaretinin tebliği: Dün gece düşman tayyareleri İngü . terenin eenubu garbisinde bir şehir üzerine iki saat kadar devam eden bir hücum yapmışlardır. Bir kaç yangın çıkmışsa da insanca fazla zayiat olduğu zannedilmemektedir. İngilterenin cenubu garbisinde bazı yerlerle Galles eyaleti ve East Anglia ile cenub sahilleri üzerinde de biraz faal iyet olmuştur. Bazı hasar vuku bul»uşSada' iannca zmhlat''a*«ır. ' G*ce, avcr tayyareleı uııiz btr düşman Dom ^ Dardıman tayyaresi,dü}ünnüjlerdir. * * Bir İngiliz tayyaresi Balear adalanna indi Madrid 29 (aju) Wellington tipinde bir ingiliz bombardıman tayyaresinin benzinl tükenmesi doiayısile Balear adalarından Tormentara adasma mecburl bir iniş yaptığı bildirilmektedir. Tayyare yere inerken tutuşmuşsa da altı kişiden mürekkeb olan mürettebatı kurtulmuştur. Majorka adasında bir otelde bulunan mürettebatın enteme edilecekleri zannedilmektedir. Londra 29 (a.a.) Times'in mütaleasına göre Almanyanın şiddetli tazyikma uğrayan General Franko yen* mahsul almadan harbe gırerse miüetin açlıktan üleceğini söyleyerek vakit kazanmıştır. News Chronicle İla Daily Herald bambaşka fikirdedir ve bunlara göre Ispanyanın Mihvere kanlması gün meselesidir. Chronicle'e göre: «1. İspanya Üçlü Pakta iltihak edecektir. Bunun için de Sunner yakında Berline veya içgal altmdaki Fransaya gidecektir. 2. Bunun üzerine İspanya Ingiltere aleyhine vaziyet alacaktu*. İspanya ya memleketin dahilî şartlarından İngiliz ablukasını mes'ul tutacak, yahud da Cebelüttarığın İspanyaya iadesini bir ültimatomla İsteyecektir. Bu taleb reddedilınce de muhasamatı açacak ve AlHabeşistanda İtalyanlar Dessie'nin manyanın yardımını isteyecektir. 3. Cebelüttanğa karşı taamızu bidazaptı üzerine her terafa kaçışmtşlardır. Habeş vatanperver kuv\'etlerinin hiç u yette yalnız İspanyollar yapacaktır. Famulmadık yerlerde gruDİar teşkil ederek kat Almanya Üçlü Pakü ileri sürerek İtalyanlara hücum eylemeleri İtalyan Ispanyanın yardımına gidecektir. Daha ların müşkülitını bir kat daha artır şlmdiden Alman kıt'aları Bayonne civamaktadır. İtalyanlann Fransız Somali rında ve Pyrinne dağlarının mütcaddid si utikametinde çekilmeleri denlz aevi noktalarmda tahaşşüd etmiş bulunuyor^ yesinden aşağı topraklardan yakıcı bir Gece manevralan ncak altında ve tek bir yoldan hareketi La Linea 29 (a.a.) Cebelüttarıkta İcab ettirir. Esasen İtalyanlar bu gün gece manevralarının muayyen bir plân ellerinde bulunan her hangi bir yolu mucibince cereyan ettiği anlaşılıyor. tutsalar da müşkülât gene aynidir.» Cebelüttarık kapkaranlıkb. Taarruz manevrasını yapan tayyarelerin motör «Habeşistandakî Itaiyan mukavemetine lon darbe indiri1mi$tv» gürültüleri, mitralyözlerin hava dafi bataryalarmın ve Akdenize doğru auş Londra 29 (aa.) Daily Telegraph yapan ağır toplaruı sesleri işitiliyordu. yazıyor: ManevTalar kalenin muhtelif sevkül Dessie'nin zaptile, General Cunningceyf noktalarmda bütün hafta devam ham, HabeçisLandaki İtalyan mukave metine pek muhtemel olarak son dar edecekür. Cebelüttanktaki bütün kuv beyi indirmiftir. Belki bir müddet Ge vetler manevralara iştirak etmektedir. Filo takviye olunuyor rilla çarpifmalannın devam edebileceği, La Linea 29 (a.a.) İki tayyare ve cenubu garbide iki mukavemet merkezi harie, farki Afrikada esat sefer, gemisile iki zırhlı, bir karuvazör, bir torpido filotillası, bir çok denizaltı ve iki yakında, nihayete erecektir. muavin kruvazör bu sabah Cebelütta. Times gazetesi diyor ki: •Şarkt Akdeniz mücadelesinin bir saf rık llmanına girmiştir. hasının nihayete erdıği ve yeni bir saihasının balşamakta olduğu sarihtir. Şurasını kabul etmek lâzımdır ki tabiatile bu yeni safha, nrsat düştükçe mahalli (Bas taratı I ind sahifede) taarruz hareketleril* beraber, tedafüî «Yunanistanda zayiahmız çok mahiyette olacaktır. Ortaşarkta, şimdi, evvelce olduğundan çok fazla, basıreti olabilir; buna intizar etmeliyiz» cür'etkârhkla telif mecburiyetindeyiz. Sydney 29 (a.a.) Başvekâlet vekili Akdeniz fllosunun ve Ingiliı hava kuv Fadden bugün aşağıdaki beyanatta bu . vetlerinin her ikisinin karşısında güç lunmuştur: vazifeler vardır, fakat Yunanistandaki « Yunanistanın tahliyesi devam etseferin nihayetlenmesi bunlara çok yük mektedir. İmparatorluk kuvvetleri düşsek bir derecede hareket serbestilerini manın şiddetli tazyikı karşısında büyük verecektir. Bunların yardun ve kurtar bir kahramanlıkla harb ediyorlar. Kıtama vazifelerl, yakında, bir kere daha atımızdan büyük bir kısun düşmanın düşmana darbeler indirmek vazifesine ileri hareketine anudane mukavemet ettahav^ül edecektir. Uzakşarkta dif mü tikten sonra şimdi Yunanistandan aynldafaalarımıza geri çekildik. Kara, deniz mış bulunmaktadır. Maalesef insarlciT ve hava kuvvetlerinin vazlfesi, şimdlUk, zayiata mâni olunamıyacağı anlsşıbnâkkânunue\rvel taarnızu gibi başka bir ta tadır. Buna intizar etmeliyiz. Mümküriarruz için vakit gelinciye kadar, faal. olur olmaz mıllete tam bir rapor veriledirayetli, iyi tanzim edilmif ve taarruz eektir. Milletin cesaret ve azimle buna intizar edeceğini büiyorum.» kir bir müdafaa idame eylemektir. ingUiz tebliği BALKAN SEFERİ NADİR NADİ Irak siyasetinin başlıca esasları (Bas tarafi 1 ind sahifede) dbince Irak hükumeti Britanya kıt'alarına Akdenlz havzasma yani Filistine Crişmek üzere translt müsaadesl verecektir. Muahedenin ahkâmına göre. Irak Ingiltereye takyidat koymaksmn kuvvetlerinl transit olarak geçirmek İçin bütün kolaylıklan temin edecektir.» Nazır sözlerini şöyle bitirmiştir: « Irak siyasetinin başlıca esaslan herkesle dostluk ve iyi anlaşmakhr Suudi Arabistana bir müşterek anlaşma lle, Yemene bir ittifak ve kardeşlik muahedesile, Türkiye, Iran ve Efğanistana da Sâdâbad Paktile birleşmiş oulunan Irak hükumeti her seyden evvel millî hakimlyeti muhafaza etmek ve mümkün olduğu kadar memleketin dünya harbiae sürüklenmesine mâni olmak kaygusundadır.» trlanda, icab ederse harbedecek Dublin 29 (a.a.) İrlandanın çay, un, petrol, kömür ve saire maddeler mukabilinde bltaraflı§ını terketmiye eeğine işaret eden trlanda Levazım Nazırı Lemass demiştlr ki: < Daha karşılaşacagımu mflşkülat olabilir. BelU hUrriyetimlzt müdafaa İçin bir defa daha harbetmek üzere genclerimizi tekrar sil&h altına davet etmeğe ve kalblerimizi kuvvetlendinneğe mecbur kalıra. Hatta çok kuvvetli devletlere karşı bile harbetmekligimiz tehlikesi mevcuddur. Milll haklanmızı konunak için harbetmek hususundaki azmlmiî, karsımıza çıkacak kuvvet ne olursa olsun zafa ugramamahdır.» Portekiz Başvekilinin nutku Lizbon 29 (a.a.) Başvekil Salazar, o'oğumunun 52 ncl yıldönümü münasebetile kendislnl tebrilc için Maliys Nezareti önünde toplanan halka balkondan irad ettigi bir nutukta ezcümle söyle demlştir: € Yaşadığımıa zamanlar, büyük güçlüklerle doludur. Hiç kimse Avrupa faciasının kendisi için dogrudan doğruya veya bilvasıta ne büyük ıztırablar saldığını bilmemektedir, Biz bu yanm adada sulh içinde yaşadık ve b8ylece yaşa.mağa lâyık olduğumuza ka niiz. Bir çok milletlerin hattı harekeOmiîi takdir ve teveccühle karşüadıklanna emmiz.» Salazar, sözlerine çöyle devam et miştir: « Sulh meseleleri bizl son derece alakadar eder. Çünkü harbin her şjeyl tahrib ettiğinl ve hlç bir feyl insa etmediğinl biüyoruz.» Halk, Salaaara hararetU tezahürat yapmıstır Kahire 29 (a.a.) İngiliz Ortaşark uSudkostik ihtiyacı temin muml karargâhınm tebliği: olundu Libyada Tobrukta kayda değer hiçbir mühim değişlklik yoktur. Ankara 29 (a.a.) Ticaret VekâleSollumda düşman müfrezeleri, hudu tinden teblığ edilmiştir: du geçtiklerindenberi, yerlerinde sabit Memleketteki ihtiyac sahibleri arakalmıslardır ve kesif kollanmız taraiın sında tevö ve taksim edilmek üzere Vek&letimlzce, Ziraat Bankası vasıtadan hırpalanmaktadır. Habeşistanda, Dessie'nin zaptile ne slle haricden sudkostik celbedilmlçtir. Atkerî mahkemeler Bu mallann mayıs ayı zarfında ihtiticelenen harekât esnasında kıta'larunız, Londra 29 (a.a.) Dahiüye Nezareiki bin İtalyan ve 400 müstemleke askeri yaç sahlblerine dağıtılması kararlaştı ti, Dahilî Emıüyet Nezareti tarafından esir almışlar ve bir miktar top, kamyon nlmış olduğundan, stidkostiğe ihtiyacı neşredilen bir emlrname ile askeri mahve büyük miktarda harb malzemesi iğ bulunanlann nihayet 20 mayıs 941 ta kemeler tesis edildiğini bilidrmiştir. Bu tinam etmişlerdir. Dessie'ye varan ve rihine kadar Ticaret Vekâleti <İaşe u tedbir 1940 ta meriyete giren müdafaa Dessie'den çıkan yollardaki hasar, sür mum müdürlüğü» ne müracaat ederek nizamnamesi mucibince almmıştır. atle tamir edilmektedir. Diğer mıntaka taleb ettlUerl sadkostigln miktannı ve Memleket 12 mıntakaya ayrılmıştır. Her ne maksad için istenilmekte olduğunu larda kıt'alarımızın harekâtı muvaffamıntakanın asker! mahkemesi olacaktır. bildirmeleri lâzımdır. kiyetle inkişaf ederken. vatanperverlerin Bu mmtakalar umumiyet itibarile pasif faaliyeti de rür'atle bütün memlekete Şeker fiatlarına zam yok koruma mmtakalarına tekabül etmekyayılmaktadır. Ankara 29 (a.a.) Şeker fiatlarına tedir. İngiliz hava kuvvetlerinin tebliği zam yapılacağına dair dolaşan şayiaların Fakat bu askeri mahkemelerden hiçKahire 29 (a.a.) İngiliz Ortaşark esassız olduğonu yaptığımız takkikat biri, bulunduğu mıntaka dahili emniyet hava kuvvetleri umumî karargâhınm neticesinde anlaşılmıştır. Böyle bir zam nezareti tarafından harb mıntakası olatebliği: mevzuubahs değildir. rak ilân edilmedikçe faaliyete geçmi Libyada, dün, İngiliz hava kuvvetleyecektir. rine meüsub tayyareıer, Bingazi civarınAlman tebliği da Benina tayyare meydanında düşman de ve mühimmatlarile beraber Daouenle ve Zeila'daki de Gaulle kuvvetlerine Berlin 29 (a a.) Alman tebliği: kıt'aları yüklemekt* olan bir miktar İltihak etmeğe davet etmistir. tngiliz adasma karşı yapılan savaslarYünkers 52 tayyaresine hücum et Hali hazır şartlan altında dahilde da, çok büyük Alman tayyare kuvvet mişlerdir. Bir düşman tayyaresi tahrib bulunan halkın açlıktan korunması ve leri, iyi rüyet şartlan içinde, 28/29 ni tarah 1 inci sahifede) edilmiş ve bir miktar diğer tayyare cid sıhhatl bozulanlarla yaralılann tahli san gecesi Plymouth harb limamna hüİngiliz hükumetile dominyonlar 1941 dî hasara uğratılmıştır. Kıt'alara muaz yesi bakımından Cibuti demiryolunun cum etmişlerdir. Bir çok büyük ve geniş Alman harbinin 1940 seneslnden deha zam kayıblar kaydettirilmiştir. istifade edilecek en iyi vasıta olduğu yangınlar çıkanlmış, ve tahribat vukua az müthiş olabileceği tarzmda her hangi Maltada ingiliz avcılan, dün, ada ü gözönünde bulundurularak bu iki nok getirilmlştir. Bundan başka Preat zerinde bir Messerschmitt avcı taj>are ta hakkında bir anlaşmaya vannak ü Yarmouth limanındaki havuz, İskoçya bir hayale kapılmamışlardır.» Yunanistandaki müttefik kuvvetlerin sini düşürmüşlerdir. zere müzakereler cereyan etmesi müs nın şark sahili Uzerinde blr fabrika ve HabeşUtanda, İngiliz ve cenubl Afri teb'ad değilse de müstemlekemizin asi Pterhead mıntakasında kömür iskelelerl, gösterdiği cesaret ve fedakârlığı takka hava kuvvetleri muvaffakiyetle te kuvvetlerle münasebete girmesi bahis demirj'ollan ve askeri kamplar bombar dirle yâdeden Kanada Başvekill, bu kıttevvüc eden kara harekâtına muzaheret mevzuu değildir. Esasen Pransız hüku dıman edilmiştir. tngiliz adasının cenu aların yaptığı mukavemetin Almanlara te devam eylemektedir. Cenubl Afrika meti müstemleke valisine bu hususta bu garbisinde düşmanın gece tayyare çok ağır zayiat verdirdiğini ve Hltlerin avaları, Jimma tayyare meydanında lâzım gelen talimatı vermiş bulunmak meydanlannda bir çok dUşman tayyare kan akıtmadan zafer kazanmak husudüşman tayyarelerini ve Batie ile Tan tedır. sine bombalar tam isabetler kaydetmis sundaki ümidlerini boşa çıkardığıru söydeho arasında motörlü nakliye tahaştir. Hangarlarda v* mühimmat depo lemiştir. ttalyan tebliği şüdlerini mitralyöz ateşine tutmuşlar ve Mackenzi King, nutkuna şu suretle Roma 29 (a.a.) 29 nisan gecesi, Al larında yangınlar çıkarmıştır. hasarlan mucib olmuşlardır. İngiliz man hava kuvvetlerine mensub birçok Savaş tayyareleri, Dundee'nin şarkm devam etmiştir: bombardıman tayyareleri, Şilga mıntaka teşekküller Malta deniz ve hava üs da ve Lcjfestoffun cenubu çarkisinde sında düşman mevzilerini ve kuvvetleri lerini bombardıman etmişlerdir. Yangın cem'an 10 bin tonilâto hacminde iki tl « Almanya Iraka tahakküm etmeğe muktedir olduğu takdirde eski Berlin ni bombardıman etmiş ve mitralyöz ate lar çıkmış, infilâklar vuku bulmuş ve caret gemisi tahrib etmişlerdir. Bağdad yolu hülyası yeniden canhnaşlne tutmuştur. Avcı tayyareleri, dün gündüz, Holanda cak ve Almanlar Irak ve İran petrolbir düşman kruvazörüne büyük çapta Dünkü bütün harekâtunızdan yalnız bombalar isabet ettirilmiştir. sahiüne yaklaşmak istlyen Spitf ire tipin larmı ele geçirmiş olacaklardır. Hitler, bir avcı tayyaremlz dönmemiştir. Şimalî Afrikada Tobrukta İtalyan ve de üç avcı tayyaresinden mürekkeb bir Akdenizi tamamile kapamak imkânmı Hür Fransız kuvvetleri Cibuti'ye Alman tayyareleri istihkâmlara ve ba düşman teşekkülünü düşürmüşlerdir. gözden uzaklaştırmış değildir.» taryalara birkaç isabet kaydetmişler ve Hava dafi bataryalan, gece, Fransız doğru ilerleyorlar sahüi önünde bir tngiliz savaş tayyaCibuti 29 (a.a.) Ofi ajana bildi yerde bulunan düşman tayyarelerini resini yere indirmiştir. Moskovaya giden Yugoslav riyor: mitralyöz ateşine tutmuşlardır. Şimal denizinde ve Manş sahilüıde, Sollum mıntakasında İtalyan ve AlÖgrenUdiğine göre, tngiliz motörltJ tayyarecileri kıt'alanndan müzaheret gören General man keşif müfrezeleri düşmana mahsus hafif deniz kuvvetleri, dört düşman tayyaresi ve donanma topçusu bir düş Londra 29 (a.a.) Londraya gelen de Gaulle kuvvetleri Pransız Somalisi zayiat verdirmlşlerdir. haberlere göre 27 Yugoslav tayyare sunin cenubunda bilhassa Cibuti ile AŞarkî Afrikada kayda değer mühim man tayyaresi düşurmüştür. Bir düşman tayyaresi, 28 nisanda Al bayı ile diğer bir kısım tayyare müretdlsAbaba demirj'olu üzerinde Daouen bir şey olmamıştır. manyanın şimali garbi sahüi uzerinde tebatı Moskovaya gelmiştir. Bu tayyare. le mıntakasında toplanmışlardır. De Maltaya hava hücumlan uçmuştur. Bu tayyarenin atbğı bomba ciler Savoia tipinde üç bombardıman Gaulle kuvvetlerinden blr fcısmırun da tngiliz Somalisinde Zeila'ya ihrac edil Roma 29 (a.a.) İtalyan orduları u lar binalarda hafif hasan mucib ol tayyaresile gelmişlerdir. Mostari'den dikleri goylenmektedir. Bu kuvvetlere mumi karargâhınm 328 numaraU tebli muştur. Gece, Alman arazisi üzerinde kalkan tayyareler Bulgaristanla Ru clüşmanın savaş faaliyeti olmamıştır. mensub unsurlar bazı Pransız ileri kolmanyadan geçerek Moskovaya varmış larile temas etmek istemişlerse de mu Dün günün ilk saatlerinde îtaiya". Uzun menzilli Alman toplannın lardır. vaffak olamamışlardır. De Gaulle kuv tayyareleri pek alçuktan uçmak suretile faaliyeti Bir Alman ticaret vapuru vetlerine mensub bir tayyare Pransaya Maltaya taarruz ederek harb malzemesi Londra 29 (a.a.) Fevkalâde iyi ald topraklar üzerine beyannameler at depolarını tahrib etmişlerdir. Alman cenubî Amerikaya gitti mıştır. Beyanname şarkl Pransız Afri hava kuvvetlerine mensub tayyareler göı üş şeraitinden bilistifade, uzun menkasının eski baskumandanı General Calafrana deniz tayyareleri üssü civa zilli Alman topları, «aat 9 dan biraz ev. ( Rio de Janeiro 29 (a.a.) Alman Le Kentühomme'un lmzasını taşımak rında «Sunderland> tioinde iki İngıii' vel Douvres mıntakası üzerine ateç aç ! «Natal» vapuru, tngiliz ablukasından tadır. General, Pransız Somalisinde bu deniz tayyaresini mitralj öz ateşine tut nıştır. Obüsler, beşer dakika fasüa Jİe ! kurtularak 2600 tonluk hamulesile Hamburııdan Santasa lunan Fragfiv kıtaatmı toplu biı bal muşlar ve yakmışlardır. Duuvıes mıntakasma (Bas tarafi 1 ind sahuede) Londra 29 (a.a.) Avam Kamarasın lamıştır. da sorulan bir takım sualler, hükumet Bunun üzerine Stalin Matsuoka'ya | teşkilâtının yeniden muhtemel tanzimi yaklaşarak onu Rus usulü ile kucaklaBerlin 29 (a.a.) Yan resml bir ; meselesile umumî vaziyete dair ya mış ve ağzmdan öpmüştür. kaynaktan bildiriliyor: I kmda yapılacak parlâmento müzakereBu sırada yüksek bir Sovyet me Bugün Alman Hariciye Nezaretinden leri hakkında küçük bir münakaşaya ge muru Stalin'e yaklaşarak kulağma bir öğrenildiğine göre, Karadagda İtalyan beb olmuştur. şey söylemis, Stalinin de «NiçevoBirşey sivll valisi idaresindeki arazinin tah Churehill ezcümle demiştir ki: değil», dediği sarahatle işitilmistir. didi, en iyi olarak «muvakkat hal su« Nazik ve tehlikeli hareketlerin Japon İmparatorunun doğum reti. kelimesile tavsif edilebilecek ted muvaffakiyetle yapıldığı bir anda kuvyıldönümünde Sovyet elçisi di birlere dahil olmakta ve her halde bu , vetlerimizin maruz bulunduğu tehlikehazır bulundu tedbir Karadag devletinin kat'l hudud leri artıracak mahiyette askerî maluTokyo 29 (a.a.) Japon Imparato tahdıdi manasını haiz bulunmamak matı, milletin istemediğine kaniim.» runun doğum yıldönümü münasebetile, tadır. Bu beyanat şiddetli alkışlarla karşı Iraparatorun huzurunda bir büyük aslanmıştır. keri geçid resmi ve bu geçid resmine Başvekil müzakerelerin parlamento 30 bin asker, 100 den fazla tank ve 500 nun bu haftadan sonra yapacağı İlk j tayyare iştırak etmiştir.. (Bas tarat 1 inci sahifede) toplantıda mümkün olabileceğini bilSovyetler Birliği büyük elçisi Smi. sis edilmiştir. Bu tesekkül, bütün aza dirmiştir. Churchill, Eden'in bu mü tanın, kordiplomatik arasmda bulunu nın parlamentodakl kendi mümessille zakerelere mühim surette iştirak etme yordu. Domei ajansı, Sovyet büyük elçu rine yazarak filonun Atlas denizini kon sinin muhtemel olduğunu da söylemiş sinin bir çok senedenberi ilk defa olatrol ve Ingiltereye gidecek iaşe mad tir. Müzakereler Churchill'in okudugu rak böyle bir geçidde bulunduğunu t e . aşağıdaki karar suretine müsteniden ce barüz ettirmektedir. delerile harb malzemesi yüklü kafilelere reyan edecektir. Japonyanm yeni hedefleri ' refakat etmesini istemelerini derpiş etAvam Kamarası, hükumetin YunanisŞanghay 29 (a.a.) Yabancı muşa. mekte, aksl takdirde icar ve iare ka nununun tesirsiz kalacağını bildirmekte tana yardım göndermek suretile takib hidler Japonyanın yakında Saygon da ettiği siyaseti tasvlb ve Ortaşark ve dahil olduğu halde cenub Hindiçinisina dir. ^ diğer harb sahnelerindeki harekâtı da Kafilelere filonun refakat etmesini en büyük şiddetle idame edeceği husu nüfuz edeceğini bildiriyorlar. Bu nüfuzun hedeu cenuba doğru yayılma hakmen'e matuf olarak verilmiş olan bir ka sunda kat'î itimadını teyid eder.» kında Hariciye Nazın Matsuoka'nın rar sureti çarşamba günü senato komisAvustralya Başvekill Menzies ayann Berlinde yaptığı ziyaretle Japon Sovyonuna geldiği zaman parlamentonun 6a. devlet adamlanndan teşkil edilecek yet paktının ilk neticelerini göstermis noktal nazan sarih surette anlaşılmış o ve Nazırlık işlerile uğraşmıyacak devolacaktır. lacaktır, Bu karar suretinin reddedilece let adamlarından mürekkeb blr küçük Bu müşahldler Saygona karşı ansızın ği de bu karann, menfi olmakla bera harb kabinesi teşkili meselesinin tetkiki ber, halkı pek yakında katt blr seklini hakkındaki teklifl ChurchlU reddetnıiş başlayan matbuat neşriyatmın buna delil olduğu zannındadırlar. Tokyoda çıkan alacak olan himaye işi için hazırlamağa tır. Nişi Nisi gazetesi dün şu satırları yazıyardım edeceği zannedilmektedir. Churchill'in nutkunun Amerikadaki yordu: 8 0 bin askerî tayyare akisleri «Saygon'da hüküm süren Japon aleyhVaşlngton 29 (a.a.) Harbiye NezaNevyork 29 (ajı.) Bütün Ameri tan hava gittikçe şiddetlenmektedir. Bu retinin yeni sene bütçesine göre Birleşik kan gazeteleri Churchill'in radyoda söy hava, Japon kıt'alan geçen eyluide Amerika senede 80.000 askerî tayjare lediği nutkun büyük bir samimiyetle harbsiz Tonkin'e gtrdiklerf zaman mevimalini derpiş etmektedir. söylendiğini ve Amerikan milletlne gön c\.i olan vaziyete pek ziyade benzemekParlamentonun bugün müzakereye derdiği mesajm ehemmîyetini teslim hu tedir.» baçladığı bu bütçe 6 milyar 574 milyon susunda ittifak ediyorlar. J a p o n y a n m Avmtralyada Nutkun mühim parçalannı nakleden 605 bin 468 dolarlık tahsisatı lhtiva etgözn yokrauf mektedir. Bu paranın mühim bir kısmı büyük gazetelerin hepsi mütalealar yüMelbourne 29 (a.a.) Japon elçisi büyük ve uzun mesafeli bombardıman rüterek askeri vaziyetin tahlill baJa Kawai son günlerde buntda yapılmış tayyarelerinin satın ahnmasına tahsU mından Churchill tarafından verilen i olan bir beyanata cevab vererek ezcüm. zahatın Amerikalılarca çok iyi anlasıl le föyle detniştir: edilmiştir. dığını yazmaktadırlar. Amerikan gaze« Japonyanın Avustralya aleyhinde Kurulacak yeni fabriknlar telerinde nutuk hakkında yürütülen baş hiç bir niyeti yoktur. Japon milleti ile Vaşington 29 (a a.) İyi malumat a lıca mütalealar şunlardır: hükumetinin bütün arzusu iki memleket lan mahflllerden öğrenildiğine göre Har NewYork Herald Tribune diyor ki: arasındaki ticarî münasebetleri arttırbiye Nezareti büyük bombardıman tay«Harb ve endişe enlarında Churchill maktan ibarettir. Ben iki sulhperver yareleri imali İçin yeni bir fabrika ku hâdiseleri İngiliz milletine olduğu gibi memleket arasında sulhu muhafaza için rulması hakkında Glenn Martin mües ızah hususunda tereddüd etmemiştir. elimden gelen gayreti sarfedeceğim.» sesesile 24 milyon dolarlık bir mukavele Churchill hakikati açıkça İngiliz milleKawai, bugün Avustralya işçi partisi Imzalamıştır. tine bildirmiş ve İngilizler tarafuıdan reisi Curtin'i ziyaret etmiştir. Görüşma Gene ayni mahfillerden öğrenildiğine sair mıntakalarda kazanılan muveffaki bir saatten fazla sürmüştür. göre, demokrasilere yardun için parla yetleri izam etmemiştir. Nutkun iki ba Curtin Japon elçisile uzun ve samimî mento tarafından kabul edilen 7 milyaı kımdan ehemmlyeti vardır. Bunlardan bir mülâkat yaptığını ve beynelmilel dolarlık tahsisattan bir buçuk milyarını birl İngiliz azmi, diğeri de Amerikan meseleleri gözden geçirdiklerini söyle harb malzemesi için yeni fabrikalar kur efkân umumiyesi üzerinde yapacağı te miş ve bu ziyareti iade edeceğini üâv« etmiştir. mağa ve mecvudlan genişletmeğe sar Bİrlerdir. NewYork Times de şöyle diyor: feyliyecektir. İnşası derpiş edilen yeni Kimya harbine hanrlık «Akdeniz kontrolunun İngiliz'.erin efabrikalar arasında tayyare motörü teTokyo 29 (a.a.) Resmen bildirildisisatile 30 tane de top ,tank ve cepane linde bulunması ne kadar ehemmiyetli ğine göre askert okullar umuml müfet•lursa olsun, İngilterenin hakikî ^nu tişliğinde talebeleri kimya harbine hafaMkao variır. <~ kadderatuu tayin edecek muharebe bu zırlamak üzere btr kimyevî harb sanaArr|frü|ada hazırlanan zırhh denizde değil, Atlantikte cereyan et yii şubesi teşkil edilmiştir. General Mafurkalar mektedir. Bu muharebenin neticesi ba şijiri klmyevl harb sanayii müfettişliğiNevyork 29 (a.a.) Hazlran nîhaye kımından Amerikanın talihi, mühim bir ne tayin edibniştir. tinde Amerika ordusunun tamamile nisbette İngilterenin talihine bağhdır. zırhh dört hrkası olacaktır. Amerikan İşte bunun içindir ki bu muharebede genelkurmay baskanı General Marshall Ingiltereye yaptığımız yardım gittikçe İranda bir sergi bu fırkaların kısa bir zaman zarfında artacaktır.» Tahran 29 (a.a.) Stefanl: Şehlnsekizt ve hatta ona iblâğ edilebileceğini Boston Post diyor ki: şah reiakatinde Veliahd olduğu halda söylemiştir. «Churchill heyecana kapılmadan er bugün İran malları serglslnl açmışür. kekçe hitabda bulunmuştur. Biz de Müthiş bir tayyare Dekanozov Moskovada Churchill'e ve İngiliz milletine karşı Nevyork 29 (a.a.) Yeni Cobra AMoskova 29 (a.a.) Berlin Sovyet dürüst hareket etmeliyiz. Heisicumhur, merikan avca tayyaresinin ilk tecrübebüyük elçisi Dekanozov 1 mayıs bayra. leri yapılmıştu, Bu tayyareyi imal eden kongre ve millet bu hususta çok sür'atle mım geçirmek üzere bugün buraya gelkarar vermelidirler. İdarei maslahat safabrikanın mühendisleri Cobra'nın tek miştir. ati geçmiştir.» motörlü bütün av tayyarelerinden daha Baltimore Sun yanyor: Kesik kol ve bacak tahkikati sür'atll olduğunu söylemişlerdir. Bu • Churchill'in, garbda cereyan eden Besiktaşta Şenlikdede parkında butayyare 11.600 metreyi mütecaviz bir ir muharebenin çok büyük ehemmiyeti ütifaa çıkmıştır. Dokuz büı metreden faz zerinde ısrar etmesi tamamile yerînde lunan kesik kol. bacak tehkikatına dela bir Irtifada ve sıiırdan aşağı gösteren dir. İngiltere denlzlere hâkim olduğu vam olunuyor. Zan altındakllerden K&bir hava tabakasında yapılan top ve müddetçe Almanya karadakl zaferlerl zun. cesedin baş ve gövde kısımlarını mitralyöz tecrübesi mükemmel neticeler nin semeresini İdrak edemez. Churchillln Beşiktaş önlerinden denize attıgı şekvermiştir. Cobra'nın bir topu ve altı nutku bizim Atlantik yolunu himaye et llnde yeni bir ifade vermiştir. Bunun üserine. her thtlmale karşı deniz kmsı mitralyö7Ü vardır, Elde edilen sür'at sa mek için başka bir takım tedbirler dada araştırılmıştır. Karada gösterdiği atte 640 kilometreyi geçmiştir. ha almaklığımız lâzım geldiğini meydana yerlerde bulunamıyan cesed, şimdiye koymuştur. Bu meselenin halH için A kadar denizde de bulunmamıştır. raerifean milletinin karar verrnesl, hükumet ve konerenin de Churchill'e ceİstanbul Borsası 29/4/941 vab vermesi lâzımdır.» Çörçil, askerî mahiyette malumat vereAlmanyada en iyi «mu miyeceğini söyledi vakkat hal sureti» olarak kabul ediliyor İtalyan Karadagı Avam kamarasında "Uzakşarkta korkacak bir şey yoktur,, YARDIM KAFİLESİ İ Makenzi King Kanadada bir mıtuk söyledi Macar gaibleri pek cüz'î! Bııdapeşte 29 (a.a.) Macar ajansı bildiriyor: Şimdiye kadar alınan resmi raporlara göre, Macar ordusunun 11 nisandan 20 nisana kadar, cenubî Macaristan arazisinin yeniden işgali için yapılan mücadeleler esnasındaki kayıbları şudur: 5 subay. 60 asker ölü; 8 subay, 300 asker yaralı; 15 asker kayıb; 8 subay, 328 asker hasta. Londra Nevyork lenevre Atina Madrid Yokoha. Stokholm 1 Sterlin lOODolar 100 İsv. Frc. 100 Drahmi 100 Peçeta 100 Yen lOOİrvecrt. 5,22 132, 132,20 30.70 0.995 12.89 31,0175 30.6275 Ergani ESHAM VE TAHVİLAT 19, 22,80 19,30 9 40 Anadohı emiryolu %60 hlsse Sıvas Erzurum VI T. t ş Bankası rıâmillne BVHBAN1 den 20 damla alınca siııırleri yatışır, derhal ferahlarlar. Evinizde bulundurunuzj NEVROL BAÎILANLAlt, ÇARPINT1 ve SİNİB CEMAL ÇEKENLER Deniz Fabrikaları Umum Müdürlüğünden: Gölcükte bulunan isçi reviri için 100 lira ücretle bir eczaa alınacakür. TaUb olanlarm icab eden vesaikle birlikte Deniz Fabrikalan Umum Müdürlüğune müracaat etmeleri. RADYONUZ İÇİN ALÂKADAR OLUNUZ... Tamir edilmek üzere radyonuzu RADYO TEKNİK'e tevdi ettiğinlzde % 100 yeni haline ifrağ edileceğine emin olabUirsiniz. Çünkü Radyo Teknik... RADYO TEKNİK P. Perrin ve V. Kornfıll (Mühendis) Beyofelu. İstiklâl caddesi No. 285. Telefon: 41264 THacopulo pasajı karşısında) Atölyemiz her trün saat 15 ten 18 e kadar ziyaret edilebiBr. Rekabet edilmiyecek bir ücretle makinenizi tamir etmekle iktifa et" meyip radyonun Rontgeni olan O S İ L O G B A F sayesinde inşa hatalannı bile tashih ve ikmal eder.