29 Nisan 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Şarktan Garbdan seçme eserler 9 GÜLİSTAN ŞtLikm en meşhur eserlerinden biri olan bu mühim kitab Kilisli Rifat tarafmdan tercüme edilmiş ve Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan tarafmdan bir ön söz ilâve edilmiştir. 50 kuruştur. AHMED HALİD KİTABEVİ Şeyh Sadii Şirazî I 7 flCI yil SflVI ! 6 0 0 6 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhunyet, İstanbul . Posta kutosu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 24290 YAUft fN Aşk Romtıııı YENl ÇÎ^Tn Sah 29 Nisan 1941 İKBAL IÇtTkAIS E V I Mebrure S ami Tarihin Londranın Trafalgar meydanında yükselen Abukir kahra» manı Nelson ve Parisin Place Vendome'undaki sütunu tepesinden Napoleon tarihin tekerrüriinü teraaşa ediyorlar. Yalnız ihtiraslarda değil, hâdiselerin buraya kadannda bile şaşılacak bir ayniyet vardır: Avrupa 11120,1111, Mısır (Süveys) ve lngiliz adaları. Roosevelt'in «yılan» demesi üzenne Tayyareci Lindberg subaylıktan istifa etti Amerika milyarderleri Cumhur Reisini tutuyorlar Şeker stoklarımız ihtiyaca kâfidir Vesika usulü ihdas edüeceği hahkmdaki şayiatar asılsız Ticaret Vekâletinin şehrimîzde bulunan en sahibi salâhivet erkânından biri dün İstanbul matbuatı miunessillerine, şeker fiatlanna zam yapüacağı veya şeker sataşmm vesikaya tâbi rurulacağı hakkındaki «ayialarm ta" mamen asü ve esastan âri oldnğunu, memlekette seker ctoklannın her zaman ihtiyacı karsıhyacak kadar bol bulunduhınu temin etmiş ve halka daha makul hareket tavsivesinde bulunmunrnr. Avnca yeniden 19 bin ton seker gelmekte olduğu da goz onüne konulmaktadır. Kezalik eay buhranı olacağı seklinde ortaya eıkarılan rivayetler de ba neviden telâkki edibnektedir. Memleketiraİ7de nzun müddet kâfl celecek çay stoku bulunduğu gibi açılan akrediflerle memleketin dört aylık daha Lhriyacını karsılıyacak eay getirilmektedir. Kadınlanmjstn dünkü heyecanlı topJ antunndaa Iki intaba: Solda Bayaa LAtfi Kırdar riyaaet knrsüsünde, aatda, Içttmadan umnml bir görtinü» u tarihten yüz kırk dört yıl | evvel gafil avladığı İngiliz donanmasının iz'acına ıığramamak bahtlıhğile Mısır topraklarına çıkan Napoleon Bonapartc, Abukir'de donanmasını kaybettikten sonra Hindistan seferinin başa çıkmaı bir dava olduğunu anlaraakta da gedkmiyerek Avrupaya dönmüş ve İngiltereyi kendi adalannda vurmak hayaline vücnd \eıccek teşebbus ve tertiblere girişmişti. Napoleon biitiin zaferlerile ayakta durabilmek için bir taraftan Avrupaya kendi dilediği sekilde bir nizam verebilmcli, diğer taraftan bir türlü adalarına bir sefer heyeti gönderilemiyen ve binaenaleyh ne dışanda, ne de bilhassa evinde yenilmiyen İngiltere ile makul bir sulh olsun akdedebilmeliydL İngiltere bir türlü sulh akditte yanaşmıyor, bütün Avrupa kıfasmda eidal içinde yüzen Napoleon'sa harb peşinde memleketten nemlekete muzaffer seferler yapıyordu™ Tarihten yüz kırk dört yıl sonm İnTayyareci Lindberggiliz donanmasuun başka tarafiarda meşgul olmasmdan istifade ederck SiNevyork 28 (a.a.) Meshur tayyacilya üzerinden Trablusgarba geçirilen reci Lindbergh, Reisicumhur Roosevelt'e motörlti motörsiiz Alman kıt'alan şimbir mektub göndererek ihtiyat tayyare di Mısır hududunda bnlunuyorlar. MakAnkara 28 ( a x ) Buyük Millet subaylığından istifa etmiştir. sad, trpkı Napoleon zamanında olduğu Meclisi bugün Şemseddin Gunaltayın Lindbergh, geçen hafta kendi hokkın başkanlığında toplanarak Antakya ve gibi, İngiltereyi imparatoriuğunda ve elektrik müesseselerinin Lmparatorhık yollannda vurmaktrr, ve da göylenen baa sözler dolayudle bu Iskenderun ' mahallî beledıyelere devrıne, memurlatıpkı Napoleon zamanında olduğu gibt karan verdiğini bildirmektedir. Lindbergh tayyareclhğe talebe olarak rın tahsil muesseselerınde talebe olaHindistan dahi taamız plânuım hedefleri arasındadır. Aynı zamanda İngil girmls ve 1924 te yüzbaşıhğa ve nihayet j mıyacaklarına, viiâyet idaresi kanunutere kendi adalannda yenilebilmck üze albaylığa terfl etmiştir. Lindber^h'in I nun altıncı maddesinin tadiline, devlet re Şimal deniri çevresinde bir buçuk bıfiradcı düşünceleri dokyısile geçen memurları ayhklarının tevhid ve teaasra yakm nunanm tekenunüllerUe mn cuma gunü Reisictımhur Roosevelt ga dulune dair ^Jtanuna bağh bir numaeehhez kara, hava ve deniz kuvvetteri zetecller toplantuında Lindbergh'1 «cop ralı cetvelinih Riyaseticumhur dairesi nin tesebbüs ve iertibleri faaliyetteiir. perhead» diye tavsif etmiştir. Copper memurlarına 'aid kısmının değiştırılmeLondraıun Trafalgar meydsnrnda yfik head, Amerikada en te.VHketî bir yıT» sine aid ksitra lâyîhalanmn ikmc| •elen abld«sinden Abukir kahramanı na verılen addır. Roosevelt, ayni gaze muzakereleri^i yaparak kabul' eylemlsNelson ve Parisin Place Vendome'un tecller toplantısında Lindbergh'in siya tir. daki sütınra tepesinden Napoleon tari s! düşünceleri dolayısile filî hizınete ça Meclisin ge'ne bugünkü toplantısında hin tekerrürünü temaşa ediyorlar. Yal ğırılmıyacağını da söylemisti. ikinci muzakerelenni yaparak kabul nız ihtiraslarda değil, hâdiselerin bueyledıği kanunlar arasında Turkıye (Arkası sahife 5 sütun 1 de) İsvıçre, Turkıye Finlandıya ticaret raya kadannda bile şaşılacak bir aymuahedelerı Ue Turkıye ingiltere tiniyet vardır: Avrupa nizamı, Mısır (Sücaret anlaşmasının üçüncü maddesinm veyş) ve İngiliz adalan. tavzuıme, Turk Alman hususî anlaşŞimdi harb olanca şiddetile AJ.denlmasına mütedair notlarm tasdıkına aid le intikal etmis bulunuyor, ve Akdekanun lâyıhaları ve Türkiye ile Bulganizde bilhassa Süveyşi esas tutan Mıristan, Holanda, Isviçre. Belçika arasınsır seferine. da mevcud ticaret ve tediye anlaşmalaDaha biiyük knvvetlere kara daha az rının takas müddetlerinin temdıd ediikuvvetlerle müdafaaya elverisK mevkimelerine aid kanun lâyihalan da bulunleri çok olan Yunanistanın yardım kimakta idi. Maarif Vekili Hasan AU Yüeel fajetsizliği yüaünden nisbetle çok M bir zamanda harb harid kalmı? olraası Meclis bundan sonra Devlet Denizyollan işletme umum müdurluğunun bulunmuslardır. Bu arada Refık Şevşarkî Akdenize müteallik mücadele iü1940 bütçesmde değişiklikler yapılma ket İnce ecdad ile yaşayan nesil arabarile de İngiltere için fena bir kayıb sına aid kanun ile vakıflar umum mü sında irtibat tesis eden bu müesseseolmuştur. İstitraten burada bir noktayı dürlüğünün 1941 bütçesinin müzakere nin müzelerle arşiv daireleri tesis etebariiz ettirmek ihtiyacmdan kendimiderek evkafa aid bütün müessesaü, evsine geçmiştir. ri alamıyoruz: Vakıflar umum müdürlüğü bütçesi ü rak ve vesaikı muhafaza hususunda Şimdiye kadarki tefeirlerin hepsi Epir zerinde soz alan hatibler evkaf idaresi gosterdıği alâkayı kaydeylemiş ve Türk ve MakedonyadaH Yunan kuvvetlerinin nin mesaisini ve başardığı eserleri tak hayırperverliginin ye Türk siyast idamıitareke ve tesfim karannl vermeleri dirle işaret ederek bazı temennilerde (Arkan sahife 8 sfitun < da Yunanistanda her şeyi altüst etti diyorlar. Tarih sırasile pek çabnk cereyan eden hâdiselerin sarih delâletile bu tefsir şeklinhı doğnı ve insaflı olmadlLondra 28 (a.a.) Dün akşam, Başğını kabul etmek lâzımdrr. Epir'deki vekil Çorçil radyoda Ingıliz imparatorYunan ordustınun, yani Yunan sol ee luğuna ve Amerıkaya hitaben şarkta nahının vaktinde çekilebihnesi için O Hitler'în muvaffakiyetleri her ne olursa limpos geçidlerindeki Yunan sağ cena olsun hayatî mücadelenin Atlantikte cehının biraı fazla tutunabilmesi icab reyan eden mücadele olduğunu söylediği ederdi. Yunan sağ cenahmı ise bilhas sırada Amerikadan Londraya çok musa İngiliz İmparatorluk knvvctleri tu hlm haberler geliyordu. Bu haberlere tuyorlardı. göre 200 Amerikan harb gemisi Mihvere Büyük Millet Meclisinde Evkaf bütçesinin müzakeresi esnasında münakaşalar oldu Türk kadınımn cephe gerisindeki vazifesi M f* idiiliden! \b bahis yok Bayan İnönünün daveti üzerine kadınlarımız Dün büyük bir toplantı yaparak İstanbutda da Hayirsevenier Cemiyetini hurduiar Milli Şef Cumhur Reisimizin refika kadını ve bu meyanda Vali ve Bele» latı Bayan İnonünün davetine icabetle, diye reisi, parti idare heyeti reisı E J cephe gerısinde hizmet etmek ve Ha minönü3eyoğlu ve Şi»U HaDtevleri reyirsevenler Cemiyetinin İstanbul jube isleri, i»tirak etmislerdir. Celseyi partl sini açmak üzere, dün öğleden sonra idare heyeti reisi Resad Mimaroğhı saat 16,30 da Cumhunyet Halk Partisi k»a bir hitabe ile açarak, daveti kamerkezınde, şehrimizin tanınmış kadın bul ettiklerinden dolayı hayırBever kalarırun iştirakile bÜ3ruk blr toplantı dmlanmıza teşekkür ve Bayan Kırdayapılmıştır. Toplantıya, Bayan Lutfi Kır nn riyasete intihabını teklif etmiştir. dar ve Bayan Resad Mımaroğlu başta Teklif kabul olurvmus ve reis vekilolmak üzere yuze yakm güzide aüe (Arkaaı sahife 4 sütun 4 te) Alman tebfigleri adatıın ismini Bursadaki Yeşil camiin tamiri işi ' hakkındaki itirazlara Maarif I zîkretmiyorlar I • Vekili cevablar v$rdi Londra radyosu Mıdillinin Almanlar tarafından ışgal edıldiğıtü bildirmişti. Alman tebliğlerinde bu adanm ismi zikredilmemiştir. Bu tebliğlerde ne dun ne de bugün Midiiliden hiç bahsedilmemiştir. (Ankara radyo gazetesi) Almanyada Miistemleke Nezareti Berlînin miistemleke emellerinden hiçbir zaman vaz geçmediği tasrih olunuyor Berlin 28 (a.a.) Yanresmi bir kaynaktan bildiriliyor: Alman siyasî mahüllerinde, bir Alman Müstemleke Nezaretlnin ihdas edilip edilmiyeceğine dair gazetecilerin sorduklan suale cevet» cevabı verihniş ve şu cihet kaydedilmiştir ki, Almanya hiç bir vakit müstemleke emellerinden vaz geçmemiştir. Berlin 28 (aa..) Yanresmi bir kaynaktan bildiriliyor: Bu gün Alman Haridye Nezaretinde {Arkası sahife 5 sötun 2 de) Mihver gemilerini aramak için tUlyanlann isgal ettiklertal bildirdlkleri Korfn btr 200 Amerikan harb gemisi Atlantik denizine açılıyor Viyanada neler konuşulmus? Ynnan Başvekilinin dünkü nutku u İtalyanlar Korfn'yn zaptettiler İngiliz gazeteleri harbde tayyaresizlikten müşteki Roma 28 («.a.) İtalyan ordulan umum! karargahınm S27 numarab tebliğiHava teşekkfilleri ve siyah gömlekli müfrezeler bu sabah Korfuyu işgal etmislerdir. Makdneli bir piyade taburu Prevezeyi isgal etmiştir. Mukadderat iki ada Alman hava kuvvetleya hürriyet yurdu ri ticaret gemilerine olmayı nasib etti „ hucüm ediyor Sağ cenah üç beş gün gibi kısa bir zamanda çözülünce Tesalya ova«na inen Alman ordulan Ynnan cephesinin merkezini de vurmağa imkân bulmak suretile bu tarahn, binnetice ve bilhassa sol eenahnı ric'at yollannı kesmiş oldular. Açık gözün sade bakısile görülen hakikat budur. Buna rağmen bi/im askeri münekkidlerin dahi sağ cenah cekilince sol cenah onunla bir hizaya gehnek üzere niçin süratle ArnavudYUNUS NADÎ (Arkası Sahife S sütun 3 te aid gemileri araşlırmak uzere derıizlere açılmış bulunuyor. Destroyerler, denizaltı avcıları, mayin tarama gemileri ve bu yolda deniz tayyareleri, İngiltsreye mal götüren vapurlann mutad olarak tuttuklan deniz yolunda devriye geziyorlar. Bu gemilere diğer harb geınileri de iltihak edecektir. Çdrçil'in dediğı gibi, bu Amerikan gemileri, harb mmtakası haricindeki sahada muhariblere aid denizaltılann veya harb gemüerinin mevcudiyetinden bütün memleket seyrisefainini haberdar edeceklerdir. «Biz de adamızdan mücadeleye devam edeceğiz» Londra 28 (Radyo) Yunan Başvekili M. Soderyos Girld adasmda bugünkü beyanatında şu sözleri soylemişür: Mukadderat iki adaya, hürriyet yurdu olmayı ve hürriyetin son müdafii olmayı nasib etmiştir. Bu adalann biri büyuk İngiltere adası, diğeri Elen milletinm Girid adasıdır. Bütün Yunan milletinin düşünce ve temeninlerini (Arkası sahife 5 sütun S de) Afrikada tngiliı knvvetleri harekâtıru idare eden büyük harb şurası Nanr Eden'in ve hemeo sagında General Wewel'in iştirak ettikleıi bir içtlma esnasınd» Almanlann hava (aaliyeti Berlin 28 (aj.) Alman ordulan (Arkası sahife 5 sâtan < da) AFRİKADA İngilizler Dessie'yi dün işgal ettiler SoIInm'ıuı snkut ettiği anlaşdıyor Kahire 28 (a.a.) Ortaşark İngiliz kuvvetleri umumî karargâhının tebli ği: Libyada, Tobrukta, hiç bir değişikuk yoktur. Sollumda geçen akşam hududdan takrlben 8 kilometre içeri girmiş jlan duşman mufrezelerı, dun, ancak İdiyse, esasen zayıf olan kuvvetler nedea Sayın Bay Churchill evvelki akşam radyo ile söylediği bir nutukta Yunanisikiye bölündü. Kendinden kat kat fistan muharebesinin hazin neticesine de tün olan hasnnlan karsısında Yunanistemas etti. tanın yardıma ihtiyacı şüphesiz büyüktü. Fakat bu yardım, İngiliz imparatorEn müşkül anlarda bile sçıksözlülükten bir an aynlmıyan İngiliz Başvekililuğunun serefini kurtarmak gibi manenin anlattıklanndan öğreniyornz ki: vî bir gaye uğrunda değil, Yunan mukavemetini arbracak şekilde yapılmak 1 General WawelTın Afrikadaki kuvvetleri pek azdı. Bu kuvvetler iki şerekti. İngiltere imparatorhığunun biiyük fırkadan fazla değildi. Yunanistana sembolik bir yardnn ya2 Yunanistan yardım istediği za derdleri ve düşünceleri yanında cidden parken bu memleketin komşularnu da man oraya bu kuvvetlerden bir bsmı ikinci, hatta üçücü derecede bir yer iş ayaklandırmak ümidine gelince, buna gal eden Yunan faciasına dair sayın hiç anlayamadık. Devletler, bağdas kiırgönderihniştir. 3 Yunanistana gönderilen bu kuv Churchill'in söyledikleri işte bunlardan muş bir kabadayılar alayı değil ki silâh vetlerin Alman istilâsuu durdurmaya ibaret Ancak, nutkun bu tasmmı, hâdi sesi duyunca aşka gelip yerden fırlakâfi gelemiyeceğini İngiliz hükumeti bi selerin umumî inkişafı bakunmdan müp smlar. Onlar, blrblrlerine ancak nnıahehem ve izaha muhtac bulmamak kabil delerle bağlıdırlar. c^* liyordu. 4 Yardım, İngiltere imparatorluğu olmnyor. Cburchlllin nutkurSİ* bu noktalar nun şerefi namma yapıbnış ve bu su Afrikadaki kuvvetler kâfi gelmiyor sarih değildi retle, Yunanistana komşu olan devletle idiyse ve Yunanistana yapılacak yardıma rin de harekete geçmesi ümid edi'mistir. la istilânın önüne geçmiyeceği bilmiyor >» N. Birkaç söz ChurchilVin müphem noktaları aa ının atır ma*lubiyetUe neticelenen MaUhan burnu deniı muha*ebeainden ilk fotop^i teiüta lutfU kmr«8flfflıılıı ift bji OıkMI iahif* | tötun i « •