25 Nisan 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ihtiyar Dost Yazan: Halid Ziya Uşaklıgil Cumhuriyet matbaasıdır Flatı 5O kuruytur. Satış yeri : 17 u m h u r iyet tSTANBUL CAÛALOĞLU fiCİ VIİ SHVI ! 6 0 0 2 1 MARGARET MİTCHELL G E Ç Çeviren RUZGÂR GİBİ 2 ncl Cll Fıab nsel Hllml Zlya ülken Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul . Poste kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24238. İdare ve Matbaa h s a v 24299 24290 * Cuma 25 Nisan 1941 Almanya Boğazlar • Çocuk bayra Haftanın ikinci gttntt çok parlak ve caıtlı geçti Berlin bazı rîvayetleri tekzib ediyor Ingihz Yunan ordulannın esash bir mukavemete h«nrltıH.n. n tahmin ol unan Korent Kanahnın iki manzarası Akdeniz mucadelesi unan Kral ve hükumetinin devlet merkezini Giride nakletmeleri en yüksek manasında siyasî ve askert bir kareket olduğu anlaşılmışnr. Fllhakika mücadelenin asıl biiyük hedefi Akdeniz olduğuna göre Atinaya yaklaşan düşman istilasına mukabil sonuna kadar harbe devam için Yunan devlet merkerinin Akdenidn ortasında düşman eli ulaşamıyacak emin bir adaya götiiriilmesi bir zarnretti. Yunanisfanın coğraft vaziyeti bnnu mümkün kılmış ve bu kararla Yonan müdafaası hakikaten sonuna kadar harbe devam edilebileeek yeni bir Mfhaya geçirilmiştir. Şimalden vaktinde çekilemedikleri için teslim olmak mecburiyetinde kalmış olan bir kısun Ynnan kuvvetlcrinin kaybından doğan buhraolı Yunan ordulan baskumandam vaziyetin icablanna bn snretle uyuhnuş Geaeral Papagos oluyor. Şimdi Lamya ile Atina arasında çarpışan Yunan İngiliz kuvvetleri icabında Korent berzahına ve bunun eenubunda Mora simaline çekilebilecekleri gibi nihaî safhada başbcası Girid olan Yunan adalanndan Akdenizde teshiri zor kaleler halinde kuvvetli mficadele üsleri olarak istifade edilecektir. İtalyanın Yunanistana tecavüzü İngiltereyi şarkî Akdenizde zaten bn vaziyete sahib kılmıştı. Askeri bareketlerin inkişafı miicadele mevruunu bütiin açıklığile ortaya çıkarmışhr: Kavga Akdeniz üzerindedir. Şimdilik şarki Akdeniı üzerinde ve giderek bn denizin garbını da İşe kanştrrmak ve baştanbaça bütün smhasmı kaplamak isfidadlarile. Süveyşi isübdaf eden ikinci Mihver seferî heyeti Sollum'd» hazırlıklannı ikmale çalışırken İngiltere deniı ve baBerlinden gelen haberlerde. Mihver va kuvvetlerile bir taraftan Mısıra nıudevletlerinin Balkanlardaki muharebeteveccih bu ikinci taarruz ordusunun ye artık nihayet bulmuş nazarile baktıkgerilerini vuruyor, diğer taraftan da ları bildirilmektedır. Dığer taraftan, İnkendi miidafaasını ikmale zaman ve gilizlerin Yunanistandan çekıldiklerıne imkân buluyor. Mısıra tevcih edilen dair on gundenberi Almanlar tarafından ikinci Mihver seferi bu harbin en ehemveriimekte olan haberler teeyyüd etmemiyetli safhalanndan birini teşkil etmiştir. Bu haberler teeyyüd etmiş olsaytnektedir. Bilhassa burada mücadelenin dı, bugün Yunanistanda İngiliz askeri çok çetdn olacağı aşikârdır. Kahire 24 (a^.) İngilizler halen, bulunmaması lâzımdı. Sollum ve Tobruk muıtakalarmda maKavganın mevzuu Akdeniz olduğuna Alman kaynaklarından gelen haberler, hallî taarruz hareketlerinde ilk teşebgore Mihver bir taraftan Süveyşe karşı Yunanistandaki Alman kıf alarıran Terbusü ele almış bulunmaktadır. çok iyi hazırlandığı anlaşılan ciir'etkâr mopil geçidine girdiklerini ve o mıntaİngiltere Başveldli M. Çörçfl Pazartesiyi salıya bağlıyan gece yabir teşebbüsle ileri atıhrken diğer ta kadaki mutlefik kuvvetlerin çekilmekte pılan Tobruk hunıcu çok şayanı memraftan bu denizin diğer kapısı olan Ce olduklannı bildirmektedir. nuniyet olmuş ve Ingilizlerin müdafa• belüttank boğanna da hâkim olabilmek Italyan radyosu da, Epir ordusundan da faaliyetsiz kalmadıklannın trürhadüşuncesile biiyük ölçüde siyasi bi fa maada Makedonya ordusunun da teslim nını vermiştir. Oğrenildığine göre, düşaiiyete girişmiş bulunmaktadır. İspsn olduğunu haber veriyor. (Ankara Radman, bu huruc hareketinden sonra Tobya Mihver hesabına kazanılmak isteni yo gazetesi) ruka getirilmekte olan 400 kişiden müliyor ve Fransız üslerinden, hatta mümYunan tebliği rekkeb bir esır grupunu, bizzat kendi kıinse Fransız donanmasından istifade Atina 24 (a.a.) Yunan başkumsn skerlerini bombardıman etmiştir. Bu gayesi de hâlâ terkedilmemiş bulunuyor. danhğinm dün akşam neşrettiği 181 nusah gecesi hurucu, yapılan bir çok huve belki bu ga>enin teminine de şimdi maralı tebliği: ruclann en sonuncusudur. Bu huruclar ber zamandan zi>ade çalışıldığı anlaşılıYugoslav cephesinin beklenmedik inesnasmda. ekserisi İtalyan obnak üzere yor. hilâli, Alman kuvvetlerinin Manastır 1500 esir ahnmıştır. Ispanyanın Mihver tarafına geçerek yaylasında seri ilerleyişi, bunun nettcesi Habeşıstanda, Adisababada İmparator bu harbde fili vaziyet alacağı zaman olarak Yugoslav ordusile irtibatımızın Haıle Selâsıyenin avdeti için hazırhkgelmiş midir? Burası hâlâ hayli şfipheli kesilmesi ve Arnavudlukta bulunan kıtlara devam edilmektedü. bulunmakla beraber İngilizler Madrid alarımızın arkadan tehdid edilmesl kuvLondra 24 (a.a.) Başvekil Çörçil İngiliz tebliği vaziyetini emniyetle görmüyorlar. Sü vetlerimlzin tuttuğu hattı tamamile bugün Avam Kamarasında demiştir ki: Kahire 24 (a a.) İngiliz tebliği: veyse müteveccih ikind Mihver teseb bozmuş ve seri bir çekilme.yapmakhğj« Avam Kamarasımn Yakınşark Libyada, Tobruk ve Sollum mıntakabüsünün biiyük bir sürpriz halinde or mızı icab ettirmiştir. harb vaziyeti hakkında yakmda bir larında, keşif' kollarımızın şiddetli fataya çıkması İspanyada ve hatta FranAlman motörlü vasıtalannın Manas müzakere istediğini haber aldlm. Mecsada azçok tesir icrasından hâli kalma tırdan cenuba doğru yaptıklan seri ile linn bu bahse aid kararı bize bıraka aliyeti devam etmiştir. Habeşistanda, hasarat daima ileri hamıstır. Bununla beraber Süveyş müca ri hareketi ve Arnavudluk cephemizin cağına kaniira. Avam Kamarası azaları delesinin akıbeti anlaşıbnadan İspanya sol cenahının başlıca ricat yolunun ka emin olabilirler ki, kend'lerine malumat reketimize engel oknakla beraber, Desnın sergüzeşte atılabileceğine ihtimal patılması burada bulunan kuvvetlerimi verebilecek vaziyette olur olmaz bunu sienin şimal ve cenubunda şehir mevzilerini tutan düşmana karşı gittikçe verilmemektedir. Hususile Fransanm (Arkası sahife 5 sütun C da) f Arkası sahife 5 sütnn 4 te Mihverle işbirliği yapması için takib olu(Arkaa sahife 5 sütun 7 de nan faaliyetler az çok müspet neticeler vermedikçe İspanyanın beklemek şıklanı tercih eylemesi ihtimali daha kuvvetlidir. Yunanistanda vaziyet Almanya harbe bitmiş nazarOe bakıyor Fakat İngiliz Yunan kuvvetleri mukavemete hazırlanmaktadır • Berlin 24 (a.a.) Yanresm! bir kaynaktan bildiriliyor: Almanyanın Çanakkale ve Karadeniz Boğazlannın kontrolünü istediği hakkıadaki haberler bugün Alman Hariciye Kezaretinde düşmanm bir sasırtma manevrası suretinde tavsif edilmljtir. Bir suale cevaben Alman Hariciye Nezaretinde denilmiştir kl: c Bu haberler, Almanyanın İspanya üzerinde tazyik yaptığı nevldea habcrlere dahildir. Bu gibi haberler çıkani makla, Yunanistandaki elim hâdiselerden nazan dlkkati başka taraflara çekmek ve ayni lamanda yeni sahalarda Londra 24 (a.a.) İngiliz tebliği: Dün gündüzün, tayyarelerimiz mün yeni kanşıklıklar ihdas edilmek isteniferid taarruzlarda bulunarak Almanya yor.» nın şimali garbisinde kâin Osnabruck civarında İbrenduren'de mühim bir elektrik merkezini bombalamışlardır. Tayyarelerimiz bulutlardan maharetle İstifade ederek hedefin üzerine gel mlşler ve bir kaç yüz metre İrtifadan tam isabetler kaydetmişlerdir. Esas binada şiddetli bir infilâk olmuş ve blna. nın parçaları havaya fırlamıştır. Holandaya aid Terschelling edasındaki telsiz istasyonu diğer tayyareler tarafından muvaffakiyetle bombardjman edilmiş ve telsiz civanndaki asker kıt'alan alçaktan mitralyöz ateşme tutul Stokholm 24 (a.a.) tRöyter> Demuştur. Tayyarelerimiz düşman ticaret gemilerine de taarruz ebnlşlerdir. Biri mokraten gazetesinin Berlin muhablri çok büyük olmak üzere üç gemiye isa diyor ki: < Berlinde ögrenlldiğine g5re, Sovbetler olmuş ve bunlar muhtemel olayet kıt'alannın Uzakşarktan çeklldikleri rak batmıştır. Diğer gemiler de hasara (Arkası sahife 5 sütun 3 te hakkında bir Japon membaından verilen haberler teeyyüd etmektedir. SOTyet Japon bitaraflık paktı imzası üzerine Sovyetler Birliğinin Uzakşarktan bilhassa Vladivostok, Karbarovsk, Şita ve Vikuç'tan bütün kadrolarlle ordular çekerek bunlan Baltık devletlerine, Sovyet Polonyasına v« Besarabyaya sevkettikleri anla«dmalrt»*r. ' Hava harbleri İngilizler Breste, Al manlar Plymoutha yeniden hücum ettiler Sovyet kıfaları Uzakşarktan çekilerek Avrupa hududlanna geliyorlar Fransn tiyatresunda dün verilen müsamerede çok muvaüak dan çocuk ııılımh ı İspanya Üçlü Pakta giriyor mu? Muhtelif yerîerde güxet müsamereler veritdi Dün çocuk haftasuun İkinci günü idi. Hazırlanan programa göre, dün de bir çok Halkevlerinde çocuklara mahsus müsemereler verilmiş, eğlentiler tertib olunmuş ve toplentıya gelen çocuklara pastalar, »ekerler dağıtılmiftır. Dün öğleden sonra saat 14 te Francız tiyatrosunda çocuk bavramı münasebetile verilen müsatnere bilhassa. çok neaeli geçmistir. Çocuklar, kendi aralannda oyunlar oynamışlar, mlili şarkılar söylenüşlerdir. Müsamerenin sonlarına doğru çocuklar arasında blr de gürbüzlük müsabakası yapılmıştır. Birinci, ikinci ve üçüncü. lüğü kazanan gürbüz çocuklara hedi yeler verilmiştir. Şehremini Halkevinde de çocuklar için bir toplanü yapılmış, en iyi şür okuyan çocuklar arasında bir jüri heyeti tarafından seçilen üç yavruya, dolma kalem, saat, kitab gibi hediyeler ve rilmiştir. | FransadaDarlafl Weygand rekabeti Afrikada harb Tobrukta ekserisi ttalyan olan 1500 esir alındı Çörçil'in beyanatı İspanya Hariciye Nazm Serrano Sunner Berlin 24 (ajı.) Bir hususi muhabir bildiriyor: Yakında İspanyanın üçlü pakta iltihak etmesine ve Portekize karşı bir hareket yapılmasına intizar etmelidir. Askeri mahfüler Balkan muharebesini fılen bitmiş addediyorlar. Berline gelen ilk filmde görüldüğü gibi Belgrad tamamile kül haline gelmiştir. Başvekil dün Avam kamarasında vaziyeti izah etti Almanların Limni adasını işgali doğru değil Almanların Limni adasını işgal etlilderıne dair 2 3 giın evvel verilen haberin teeyyüd etmedığini bildirmiştik. Son gelen haberlerden de bu işgalin teeyyüd etmemekte olduğu anlaşılıyor. İtalyan radyosuna göre, Alman hücum botlan Ege denizinde harekete geçroiştir. Bunların üsleri Kavala limanı olduğu haber verıliyor. Alman hücum botlan 45 mil sür'atinde ufak teknelerdir. Hucum silâhlan az olduğu için üslerine yakın sahalarda ancak geceleri faaliyette bulunabiliyorlar. Ege denizi nispeten dar olduğu ve bu denizde bir çok adalar bulunduğu cihetle, Alman hücum botları Oniki adadan yardım gordukleri takdirde İngiliz deniz nakliyatını iz'ac edebilirler. (Ankara radyo gazetesi). Amiral Darhm Londra 24 (aj.) Ofi ajanaınm Fransız hududund* bulunan muhabiri büdiriyor: Fransadazt alman mevsuk haber. lere göre, Tunusla Trab'usgarb arasında muhtelif öslerde büyük benzln ihtiyatlan vüa»de getiriL diği ve Alman İtalyan kara ve hava kuvvetlerinin bu stoklara vaz'ıyed ettikleri «uyu bulur bulmaz Mareaal Petainie Amiral Darlan arasında şiddetli blr müna(Arkası sahife S sütun 1 de) BU GUN 2nci sahifede r BU GÜN 3iincı sahifede Byron ve Türkler Yazan: Ahmed Halil Makine medeniyeti ve ahlâk Yazan: Cafer Seno Şarkî Akdenizin şimdi Yunanistanda ve Mısınn garb tarafa çölündeki harb safhalan haricinde Fransanm vaziyeti Akdenizin talihi üzerinde en tesirli rolü oynayacağından iki muharib taraftan Mihverin Fransayı kazanmağa, AngloSaksonların da bu memleketi kaybetmemeğe çahşmalan tabiidir. Maatteessüf İngilterenin abluka zaruretile Fransanın İaşc ve muvasala ihtiyacı aVasmda hâlâ bir telif çaresi bulunamamıs olması Anglo Saksonlar hesabına biiyük bir noksan olarak ortada süriiklenmekte vc bu vaziyetin fena akıbetler dofnrması endisesi devam etmektedir. Maresal Peten Fransasının dünkü müttefiki İngiltere aleyhine naeari veya filî bh husumet vaziyeti almıyacağı kuvvetle tahmin olunmakla beraber Fransanın imparatorluğundan, müstemlekelerinden ve diğer memleketlerden en zarurî ihtiyaclanna cevab verecek eşyayı getirememesi zehirli bîr ihülâf vaziyetini muhafaza ettikçe iki memleketin münasebetleri bakımmdan istikbale emniyetle bakmağa da imkân görülmüyor. Vişi hükumeti nezdinde kuvvetli bir dost mevkii olan şimali Amerika Birle»ik Devletleri Cumhuriyetinin iki tarafı Eirkaç söx Bir gün gelecek... almak için vesika kâfi değildir; para da lâzîm. Gi« dasız maddelerden yapılmış bir dilim ekmek, vak< tile dilençilerin bile tenezzül etmiyeceği memleket» lerde şimdi kapış kapış yeniyor. Çocukarın tabiî gıdası olan süt,artık bir lükstür, Bu harbde kaç asker cephelerde ölecek, biline» mez. Tayyare ve tank hücumlarının müstakbel kur» 1918 den sonra Avrupa, bir harabeye dönmüştü. banlan belki de milyonlan aşacak. Fakat şüphesiz» Tımarhanelcr adam almıyordu. Margarir ve süpürge dir ki, cephe gerilerinde açlık ve sefalet yüzündeft sapı yernekten viicudler ve sinirler tamir kabul etmez mahvolacaklarm sayısı daha yüksektir. derecede bozulmuştu. Hırsızlıklar, cinayetler, türlii Bir gün gelecek silâhlar bırakılacak. Işte o zaman ahlâksızhklar, eskisine nazaran korkunc derecede tımarhaneler gene adam almryacak. Cinayetler ve artmıştı. Harbi takib eden bir kaç sene içinde ötede ahlâksızlıklar geçen seferki mütarekeye Hazaran bilo beride arka arkaya patlak veren ihtilâller, bir ba korkunc derecede artacak. H kıma bu ruhî karışıklıktan ileri geliyordu. Yarınki ihtilâllerin sebebini bu günün felâketleAvrupa şimdi gene ayni feci günleri yaşıyor. A rinde arayalım. Margarin ve mısır koçajıı unu, siniriİ dam başına haftada bir pirzola düşen yerler ekseri leri tamir kabul etmiyecek derecede perişan ediyor. J yeti teşkil ediyor. Düşününüz ki, o kemik parçasmı N. Iibradaki İngiHz ordusunu takviye için karaya çıkanlan eüzütamlardan bir Geçen Umumî Harbde kaç asker cephelerde ölmüştü, iyi hatılamıyorum. Top ve tüfek mermilerine kurban gidenlerin sekiz, on milyonu bulduğundan bahsedenler var. Fakat şüphesizdir ki, cephe gerilerinde, açlık ve sefalet yüziinden ölenler, hastalananlar, sakat ve mariz kalanlar, yukarıki rakamı kat kat aşmıştu YUNUS N A D ! CArkası sabife 5 sütun 2 de)