2 Mart 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

M. TURHAN TAN'IN Müessesemiz tarafından çıkarılan en son eserleri Hurrem Sultan 150 Kr. Kadın Avcısı 100 » Tarihî Musahabeler 75 » CUMHURİYET MATBAASI 17 nci yıl sayı: 5948 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 24290 BALIK TUTAN KEDİ SOKAĞ Macar kadın muharriri Földes Jol eserile birinci mükâfatı kazanmıştır. 1 Baydar tercüme etmiştir. Dünyanın hur romanlanndandır. Tanesi 50 ku: AHMEO HALİD KİTABEVİ Pazar 2 Mart 1941 Türkiyeden ayrılırken M. Eden Hariciye Vekilimiz samımı bir telgraf çekti «Atatü :urükn ceyyid düşünceleri, Reisicumhur lnönünün ilhamkâr idaresi, semere vermektedir» • ! 1 Almanlar Bulgaristana girdiler mi? Dost Ingiltere Hariciye Nazın M. Eden, evvelki gün Ankarada, Türk gazetecilerile gorüsürken Dün Uçler Faktına giren Bulgaristanı ve dört komşusile hududlannı gösterir harita İngiltere üariclye . fifetfuc, MAjHki* İmparatorluk Genelkurmay Başkanı Sir John Dill'in Ankarayı zi> jaretleri Türkiyemizde meserretle karşılanan mes'ud bir hâdise olduğu gibi gunün bütün dünyaca alâka ile gorulen Ankara 1 (a a.) Büyük Britanya Cn ebemmiyetli siyasi vakıa.sını da teş Hariciye Nazırı TSkselâns Anthony Ekil etti. Müttefik memleket nüinıessü den, Türkiyeyi terkederken Hariciye lerinin memleketimizdeki müsaferetleri Vekili Şukrü Saracoğluna aşagıdaki tel ne Türk millet ve hükumetince göste grafı çekmiştir: Londra 1 (a.a.) Ankarada tetkik rilen candan alâkanın İngiiterede uyanEkselâns Şükrü Sararoğlu edilen bütün meseleler üzerinde iki hüdırdıği memnuniyet akisleri bizim için Hariciye Vekili kumet arasında tam bir mutabakat göajrıca scvinc sebebidir. Bu suretle AvAnkara rüldüğüne dair neşredilen İngiliz Türk rupayı ve hatta bütün diinyayı sarstebliği, matbuat tarafından hakiki bir «Türkiyeden ayrılırken, şahsan zatımakte olan yeni badire önünde kndtesanüdün hararetli bir tezahürü olarak âlinize ve sizin tavassutunuzla Türkiye retlerini ve mukadderatlarım teşrik ettelâkki edilmektedir. Bu tebliğ İngiliz Diiş bulunan memleketlerimizîn aynı Reisicumhuruna, Türk hukumetine ve Türk ittifakmm çürük bir anlaşma oiduTürk milletine gerek Sir John Dill'e ve yolda aynı samimî azdm ve irade ile ğunu iddia eden düşman propagandasıVişi 1 (a.a.) «Röyter» Sofyadan geyürıimckte oldukları sabit olnıuş bulu gerek bana karşı gösterilmiş olan ve nın işini bozmakla kalmıyacak, ayni zalen haberlere göre, Bulgaristan üçlü Türk ve İngiliz milletlerini birbirine nuyor. Evvelki gün Ankarada neşromanda, İngiliz dsvasının bütün dostlarıkınan resmî tebliğ vaziyetin bu haki bağlayan derin dostluğu bu kadar mü na cesaret verecek ve Alman plânlannm pakta iltihakını imza ettiği sırada Alman kuvvetleri Tuna nehrini bir çok heyyic bir tarzda meydana kovan hüskatiııi tespit ve ilân etmiştir. tahakkukunu güçleştirecektir. noktalardan geçerek Bulgar arazisine nükabulden dolayı en hararetli teşekAnkara görüşmelerini hulâsa eden Gazeteler, Ankarada kararlaştırılan girmişlerdir. kürlerimizi arzetmek isterim. resmî tebliğ, şeklen mümasil vesikalahusus'.arı gizli tutmak lüzumunu teslim Alman bombardıman tayyareleri buYeni Türkiyede gördüğüm her şey, etmekle beraber Türk İngiliz görüşra benzemekle beraber esas itibarile benim üzerimde büyük bir tesir bırak melerinin bilhassa Almanlann Selânik gün durmadan Sofya üzerinde uçmuşonlardan ayrılan ve her dikkatli gözün lardır. derhal farkedebileceği bariz hususiyet mıştır. Türk milletinin birliği, ordunun üzerine inmelerine mâni olacak tedbirLondra, haberi teyid etmiyor asil dummu, Ankaranın kendisine hâs ler etrafında cereyan ettiğini gizlemekte leri haizdir. İngiliz Türk ittifakı her Londra 1 (a.a.) Almanlann Bulgaiki taraf için hayatî muayyen mevzu güzallikleri ve bilhassa istikbal kur fayda olmadığını yazmaktadırlar. Fil lar üzerinde kımılmuşrur. Her iki ta makla meşgul bütün milletin fedakârlık hakika Almanlann böyle bir hareketi ristana girmiş olduklanna dair Vişi'de rafın ittifak mevzuuna dahil meseleleı hisleri bu meyandadır. Atatürkün ceyyit İngiliz ve Yunan menfaatlerini olduğu neşredilen haber şimdiye kadar Lon üzerinde her hangi derecesinde bir fi düşünceleri, Reiricumhur İnönünun il kadar Türklerin hayatî menfaatlerini de drada teeyyüd etmemişitr. kir değişikliği yapnıalarına iınkân yok hamkâr idaresi, her sahada semereler tehdid etmektedir. Gazeteler, düşman, Sofyaya gelen A l m a n k ı t a a h Balkanlarda askerî bir harekete teşebtur. Akdeniz için ve Balkanlar için her vermektedir. Sofya 1 (a.a.) Alman kıt'alarının iki memleketin düşünceleri dün olduBüyük Britanya. Türkiveyi kendi dos büs ettiği takdirde İngilterenin vakit Bulgaristana girmiş oldukları resmen ğu gibi bugün de, yann da en hayatî tu ve müttefiki hissetmekle iftihar du kaybetmeden mukabeleye karar vermiş bildirilmemesine rağmen, Alman aske'Arkası sahife 5. sntun 2 de] zaruretlerden ilham ve kuvvet alıyor yar.» FArkası sahife 5 sfitan 4 tel «e almakta devam edecektir. Ankara görüşmelerinin objektil müşabedeleri tekrar bu hakikatler üzerinde belki daha büyük kuvvetle bir kere daha durmaktnn başka bir neticede karar kılâmazdı. Yeni harbin sebebleri bu haile ateşlenirken neler idiyse bir buçuk yıllık Bavaş safhaları daha bariz şekiller almış aynı sebeblerin tesirleri altında süriıp gidiyor. Münih'ten sonra ve orada akdolunan muahedenin mutantan taahhüdlerine rağmen ÇekoSlo^akya yıkıldığı gün biz Avrupa nizamımn teme Vişiden verilen İngİHz • Türk haber teeyyüd İttifakı etmedi «Türkiyeyi kendi dostu ve müttefiği duymakla bahtiyardır» Bulgaristan dun uçlu pakta girdi • Büyük Britanya üttefik Başvekil Filof Viyanaya giderek misakı imzaladı grafı trenler dolusu Balk^'arda askerî bir ha Alman askerinin reket bşlıyacak olursa? geldiğini bildiriyor Bugün için fevkalâde içtinuut çağırılan Bulgar Sobranya meclisinin binası Sokaklarda Bulgar kıt aları dolaşıyor ve haAmerikaya göre? va taarruzlarına karşı Sovyetleri itiraza tedbirler alınıyor sevkedecek Bulgaristanıtt işgal edilmesi ve Cîano da hazır bulundular Sofya 1 (a.a.) Dün, Bulgar parlamentosunun yanm saat suren gizli bir içümaııu müteakıb, Bulgar nazırlar he* yetı bir toplanü yapmış ve bu toplantı sonunda Başvekil Filof, Kral Boris tarafından kabul edilmiştir. Filofun Viyanada yaptığı resmî beyanat Başvekil Viyanada Nevyork 1 (a a ) Balkanlardan gelen ve gazeteler tarafından neşredilen bir çok haberler, Nevyork matbuatınm Avrupa cenubu garbisindeki vaziyetin inkişafı etrafında gösterdiği alâkayı yerinde gösterecek mahiyettedir. Nevyork Post gazetesi Associated Press'in Bükreşten aldığı bir haberi [Arkası sahife 5, sütun 5 te] «Bulgaristan Yugoslavya millî müdafaa tedbirlerini komsularile akdebirdenbire tacil dilmis dostluk muetmeğe başladı ahedelerine sadık kalmaktadır» Başvekü, Bakaristanm komsı!»rile daima barıs Mintte vasamak \%\eu\kw\ söyledi Viyana 1 (a.a.) D. N. B. ajana bildiriyor: Bulger Beşvekili Filof bugün saat 12.30 da tayyare ile Viyanaya muvasalat etmiştir. Başvekil hava meydanında Alman Hariciye Nazan Fon Ribbentrop tarafından selâmlanmıştır.. Filof, ihtiram merasimi ifa sden kıtayı teftiş ettikten sonra Bristol ote line gitmiştir. Refakatinde Almanyanın Sofya elçisi, Bulgar müsteşarlaruıdan Şişmanof ve mabeyn kâtiblerinden Valan vardu Bulgaristan pakta dahü oldu Pasifik Haritası Bugün 6ncı sahifede bulacaksınız Pasifiğin mazisi ve bugünkü vaziyeti Yazan: Renhli harita serimiz Viyana 1 (a.a.) Bulgaristanın bugün üçlü paktı imzalayarak misaka dahil olmuştur. Protokol almanca, joponca, italyanca ve bulgarca olarak yazılmıştır. Pakt, imzası tarihinden, yani bugünden itibaren mer'i olcaktır. Üç hariciye nazırı ile japonya sefiri, protokola imza etmişlerdir. Rumanyanın, Macaristanın ve Slovakyanm mü* messilleri de hazır bulunmuşlardır. Bulgar meclisi toplaruyor Sofya 1 (a.a.) Stefani: Bulgar Meclis reisi Dogopetof yarıh Subranya meclisini fevkalâde bir toplantıya davet etmiştir. Başvekil Filof, ağlebi ihtimal Meclıste Bulgaristanın siyaseti hakkında beya * natta bulunmuştur. [Arkası sahife 5, sfiton 3 te] YUNUS NADİ >mer Rjza Doğrul Büyük Okyanusun dünya siyasetinde mühim bir rçl oynaması, geçen Büyük Harbden <0nra başlar. (1904 1905) te kopan ve Japonyanın zaferile nihayet bulan Eus Japon harbinden sonra üyük Okyanus*a bir istikrar hasıl olarak geçen Büyük Harbin 1914 te koptnasma kadar bu istikrarı bosabife 3, sütua 4 te] Nihayet memleketi mihver devletleri çerçevesine giren Bulgar Rrah §orisin Hitlerle aluuoıs resimlennden Biz, bir çok meziyetleri olan büyük bu milletiz. bir çok mevzular varken meselâ: Tepebaşını iki metre genişletmek de !#tp" ofuO kadar büyüğüz ki kusurlarımızı bile kendi kendiyor? Evvelâ falan caddeyi tamir etmeli. ri|(ş£Îıamize itiraftan çekinmeyiz. •' r%Ai Müsaadenizle bu kusurlardan bir tanesi üzerinde şının şimdi sırası değil! •Yazan: bugün bir lâhza duracağım ve size diyeceğirn ki biz Deriz. Maarif Vekâleti muayyen bir mevzu ü iyiyiz, hoşuz ama ah bir şu teferrüatçılığımız olmasa! Bir devlet adamı, bir vekil yahud bir belediye mı meşgul oluyor? Mevzuun ehemmiyeti ki Bundan evvelki bir yazımızda, bir reisi memleket çapında bir işe girişti mi sağdan, sol bırakılır ve derhal teferrüata girişilir. ğırf^ fia yüJapon Amerikan harbi halinde, mü dan derhal tenkidler başlar. Tenkid fikrinin aley bu yüzden bir Ç°k işlerin kaplumbağa ağı^ ıftkiter bad cadelenin en mühim unsurunu teşkil hinde bulunmayı aklımdan bile geçiremem. Hare rüdüğünü, bir çoklarının da soysuzlaşa edecek olan deniz kuvvetleri arasmda ketlerimizin kontrolü demek olan tenkid, sosyal olduğunu görmüşüzdür. Teferrüatla uğraşmaktan vaz geçerek öze karşı bir mukayese yapmıştık. Bu yazımızda hayatın esaslı şartlarından biridir. Fakat biz tenkidda, Uzakşarkta, bir tarafta Japonya, lerimizde davaların ana çizgilerini unutur ve derhal daha yakm, daha esaslı bir alâka duysak. En büyük diğer tarafta Ingiltere Amerika teferrüata saplanırız. İstanbul Belediye reisi bir takım kusurlarımızdan birini üstümüzden sıyırıp atmış Hol.mda • belki de Fransa olmak imar faaliyetleri yapıyor. N. Bu faaliyetle alâkadar olacağız. Pasifikte muharebe patlak verirse? Viyana 1 (a.a.) D. N. B. ajansı Bulgaristanın üçlü pakta iltihakına aid vesika bugün Belvedere sarayında, yani bifkaç ay evvel Macaristarun ütihak ettiği yerde merasimle imza edilmiştir. Alman Hariciye Nann Fon Ribben Hitler ve Ribbentrop Viyanada trop, İtalyan Hariciye Nazırı Kont CiVivana 1 (a.a.) Stefani: ano, Japon büyük elçisi Oşima, MacaHitler. öğle üzeri Viyanaya gelmistir, ristanın Berlin elçisi Sztojav, Rumanya Refakatinde Mareşal Keitel ile Almanmaslahatgüzan Brabetziano, Slovakya ya matbuat şeö Dictrich bulunmakta elçisi Cerman ve Bulgar Başveki'i Filof idi fArkası sahife 5, sütun 4 tel [Arkası sahife 5, sütun S tel Birhac söz Millî kusurlarımızdan ABİDİN DAVER £Aıkası sahife 5, sütun 1 de]