1 Mart 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
KIZIM VG AŞKIM ' j | Macar kadın muharrirf Mikloşi Öona yazmış ve Necmi Seren aslından tercüme etmiştir. Bir aktörün büyük aşk macera, sıdır. Birinci mükâfatı kazanrrujür. Tanesî 50 kunıştur. AHMED HALİD KİTABEVİ 17 nci yıl sayı: 5947 umhuri ÎSTANBUL ~ CAĞALOÛLU İKTISADî YÜRÜYÜŞ* Mecmuasmm 30 uncu sayısı çıkü Huhiddin Birgen, Şfikrü Bâban, Suphi Nu. ri, Samed Agaoğlu, İsmet Alkan, Hüseyin Avni, Aslan Tufan, Selim Akyürek.. Yeni Tioaret Oft nmız, Cennet • Cehennem, Bankan, Balık, Sanayi, Sici derileri, Pamuk, Piyasa milel ikbsadçdar vesaire». Telgraf v« mektub adresl: Cumhuriyet, îstanbul Poata kutusa: tstaaboL No. 246 Telefon: Bagmufaarrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. Idare ve «rfttfrat fasmı: 24299 24290 Cumartesi I Mart 1941 ir Resmi Teblig Nesredildi ve Ingüft Heyeti Dün Akşam Ankaradan Aynldı Türkiye ve Büyük Britanyanın müşterek menfaatlerini yakından alâkadar eden Balkan meseleleri hususî bir dikkat mevzuu olmuştur ve iki hükumet tam mutabakatlerini müşahede etmişlerdir r" m Nisafirlerin hareketi ingiliz Hariciye Nazırı dün gazetecilerimizle gorüştü Eden diyor ki: "Yeni Tttrkiyede görebildiğim şeyler bende pek derin intıbalar bıraktı,, Ekseiâns Eden resmi kabulde, Basvekilimiz ve Hariciye Vekilimizle bir arada alınatt netice Bu suretle bilen bilmiyen artık öğrenmiçtir ki büyük bir mücadeleyi şerefle başarmak azmi içinde silâha sarılan Ingiltere tmparatorluğu 3e genc ve hür Türkiye Cumhuriyeti müşterek menfaatlerinin bahis mevzuu olduğu noktalarda sarsılmaz bir imanla birbirlerme her zamandan ziyade bağhdırlar. (Sureti mahsusada Ankaraya giden arkadaşımızdan) nkara 28 (Telefonla) Son günlerde, dünya efkân umu^ T t t miyesini en çok alâkadar eden hâdise, İngiltere Hariciye Nazırı sayın Eden'in devlet merkezimize yapüğı resmi ziyaret oldu. Üç gündenberi, dünya matbuatuıın projektörleri Ankaraya çevritmiştir. Herkes buradan aksedecek bavanın mahiyetini kavramaya çahşıyor. Biliyoruz ki açık bir ittifakla biıbirine bağlı bulunan iki devlet arasındaki nıünasebetler, hâdiselerin itıkişafuıa uygun olarak çok samimî bir hava içinde tabiî seyrini takib ediyor. Bu bakımdan kimsenin merakmı çekecek bir nokta olmasa gerektir. Türk İngiliz dostluğunun dayandığı sağlaın temeller gırası geldikçe ve sık sık esasen teyid oluıımaktadır. Bunun son ve parlak miBalıni de işte sayın Hariciye Nazm Edeu'in refakatinde, İmparatorluk Genelkunnay Başkanı bulunduğu halde Ankarayı ziyaret etmesinde ve burada gerek devlet adamlanmız, gerek halfcunız tarafından son derece canlı tezahüratla karşılanmasmda görmüyor rnuyuz? İki müttefık hükumet, aralarmdaki anlaşmanra ruhuna uygun olarak, barb vaziyetinin seyrine göre birbirlerini alâkadar eden meseleleri ötedenbcri beraberce tetkik ediyorlardı. Sayın Eden'in Ankara seyahati Türkiye ve İngiltere arasındaki dostluk bağlarımn kuvvetine dair son ve tereddüdsüz diyebiliriz ki en parlak bir ölçü olmuştur. Bu ölçüyü bütün şümulü ile kavrayabilmek için dün neşredilen resmi tebliği ve dost Hariciye Nazınnın Türk gazetecilerine verdiği beyanatı di'katle okumak kâfi gelir. Memleketimizi vaktile de görmüş olan muhterem Eden, biz Türk gazetccilerini İngiliz sefaretbanesinin salonlannda kabul ettiği zaman, Ankarada edindiği inlıbalan, daha kendisile görüşmeden >it7.ündeki hatlardan okumak mümkün'dü. İntıbalannı bizim vasıtamızla bizzat Türk milletine duyurmak istevtn kıy metii dostıımu7. hislerini tam olarak ifa de edebilmek arzusile. çok iyi franNADİR NADİ [Arkası sahife 5, sütun 1 dej müzakerelerînien Ânkara Dost memleket ricali Ankara istasyonunda büyük merasim ve hararetli tezahüratla teşyi olundu Ankara 28 (Telefonla) Büyük Britanya Hariciye Nazırı Anthony Eden, İmparatorluk Genelkurmay Başkanı General Sir John Dill, Yakınşark ngiliz kuvvetleri Başkumandanhğı kurmay başkanı General Arthur Shmidt, Tuğgeneral Malloby ve hava Vis Mareşalı Elmhurst ile maiyetlerinde buunan zevat Ankarada üç günlük rnü:aferetten sonra bu akşam 19 da hususî trenle Adana istikametine ha[Arkası sahife 5 sütun 3 te] Ankara 28 (a.a.) Resmî tebliğ: Ankaraya, 26 şubat 1941 tarihinde, resmî zîyaretle gelen Büyük Britanya Hariciye Nazın ekseiâns Anthony Eden ve İmparatoluk Genelkurmay başkanı General Sir John Dill, Türkiye Reisicumhuru tarafından kabul buyurulmuşlar ve Basvekil Dr. Refik Saydam, Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu ve Genelkurmay baskanı Mareşal Fevzi Çakmak ile görüşmüslerdir. Dost İngiliz Nazın, Ankarada şerefine yapılan resmi kabulde Bulgar Sefiri M. KiroFla konuşuyor, sağda: General Sb Arthur Dill Sovyetler Birlijp atasemiliterile görüsürken.. (Yazısı besind sahifemizdedir) Resmi tebliğ Japonya Fransayı Alman ordusunun Bulgar hükumeti tehdid ediyor Afrika karasina umumî seferberlik Siyamla sulh yapılmazsa kuvvete müFastaki mütareke racaat edecekmiş! komisyonu denizaltı Hindiçinideki Japon le üsleri kuruyormuş baası tahliye ediliyor, tspanya Sanayi Nazırı Fransa fazla fedakâr Alman mühendislerinin ihracmı istedi lıkta bulunmıyacak Tokyo 28 (a.a.) B. B. C.: ÖŞrenildiğine göre, hükumet, Fransa ile Siyam arasındaki ihtilâfın halli için teklif ettiği son sulh şartlarını kabul etmediği takdirde kuvvet istimaline mecbur kalacağını Fransaya resmen bildirmiştir. Hindiçinideki Japon tebaası memleketi terke davet edildi Tokyo 28 (a.a.) D. N. B. bildiriyor: TArkası sahife 5 sütun 7 del atlama hazırhğı Londra 28 (a.a.) Müstakil Fransız ajansı bildiriyor: Londradaki hür Fransız mahfillerinden verilen malumata göre, Almanlann şimalî Airikaya geçmeleri keyfiyeti ehemmiyetini muhaiaza etmekte devam ediyor. Casablanka'daki mütareke komisyonu kadrosu, mütemadiyen gelen yeni mütehassıslar, teknisyenler ve propagandacılarla genişlemektedir. Mezkur komis[ Arkası sahife S sütun 6 dal Japonyanın zecri hareket temayülleri üzerine mukavemet hazırlıklarına başlıyan Hindiçininin merkezi Saygon Hm«tıınıi«n bir manzara ve bir Fransız harb gemisi Ankara 28 (Telefonla) Son çalışmalardan sonra yekunu bağlanmış olan 1941 mali yılı bütçesi bu akşam geç vakit Büyük Millet Meclisine sevkedilmiştir. Yeni bütçe yarın encümene havale edilecekse de Meclis 11 martta toplanacak olduğundan, encümence tetkikine o tarihte başlanacaktır. Maliye Vekilinin beyanatı Ankara 28 (a.a.) Maliye Vekili Fuad Ağralı, hazırlanmakta olan yeni bütçe dolayısile Anadolu ajansına aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: < 1941 malî yılı bütçesinin umumî yekunu 304.971.662 lira olarak tespit edilmiştir. İçinde bulunduğumuz 1940 senesine nazaran bu yekun 36.495.341 lira bir fazlalık göstermektedir. Yükselif sebebleri Her şeyden evvel şurasını tebar&z ettireyim ki bu yükseliş sivil hizmetlerin genişlemesinden mütevellid değildir. Aradaki fark başlıca, millî müdafaa ihtiyacları için yapılmış veya bu ih ve bütün fevkalâde menabiimizi mün1 lerin tekrar adi bütçeye alınmasından tiyaclara karşılık tutulmuş muhtelif hasıran millî müdafaa işlerine tahsis hasıl olmuştur. Maamafih, adi bütçeye Sofya 28 (a.a.) Reuter: istikrazlar mürettebatının düyunu umu edebilmek üzere demiryollar inşaatı, yapılan bu ilâvelerin önümüzdeki seİngiltere elçisi George Rendell bu gün miye bütçesine konulmuş olmasından, nafıa ve imar işleri gibi bazı hizmet[Arkası sahife 5, sütun 4 te] Bulgar Başvekili Filofu ziyaret ederek bazı Bulgar gazetecilerile birlikte bir İngiliz gazetesi muhabirinin de tevkif dilmesini şiddetle protesto etmiştir. Bu teşebbüs üzerine tevkif edüenlerin hepsi serbest bırakılmışlardır. Sefir Başvekil ile Bulgar seferberliğinin vüs'ati meselesi hakkında da görüşmüştür. Sefire nazaran bu seferberlik için şimdiki vaziyet ve şerait dahilinde hiç bir sebeb yoktur. Mekteb kelimesi kâtib kelimesile ayni familya kikaten kâtibden başka bir şey ç y ) Sabahtanberi yabancı memleketlerle dandır. İki mefhum arasındaki bu gramer akrabalığı, Okuyacaksın, yazacaksın, ezberliye^ksın! telefon irtibatları islememektedir. bizde terbiye müessesesinin sosyal telâkkisine de Sistemi uzun zaman kafa disiplinimizin gerçeveM. Rendell'in beyanatı kuvvetli bir işaret sayılabilir. Kâtib, şahsî teşebbüsü sini teşkil etti. ^ ^ Sofya 28 (a.a.) Reuter: olmıyan, düşünmiyen, bir hâdise karşısında karar Acaba şimdi bu sistemden kurtulmuş'i&yılabilir İngiliz ve Amerikan gazetecilerine vermek mecburiyetini duymıyan, otomat bir adam miyiz? Meşrutiyet ve Cumhuriyet rejinjlferinin maaverdiği bir mülâkat esnasında İngilte dır. Eski devlet zihniyeti bu çeşid adamlardan hoş rife getirdikleri taze garb rüzgânna ra^ğn^ln kabula renin Sofya elçisi Rendell şu beya lanır, memurlannı bunlardan seçerdi. Tanzimatın mecburuz ki mektebler bugün dahi maaiesef kâtibnatta buulnmuştur: zorile bir nevi şekil Avrupalılığına başladığımız den başka bir aey yetiçtirmeğe muvaftak olamı c Eğer Bulgaristan bitaraflık vazi sıralaıda maarif müessesesinin temellerini atarken: yorlar. . ^ 4 yetini kaybedecek olursa bu, tamamen Bu müessese ne yeriştirecek, devlete kâtib deHalbuki her sahada başancı, diişünen, yaratan Almanyamn hatası yüzünden vuku bulğil mi? otomat değil, otonom vatandaşlara ne kadar ihtimuş olacaktır.» Dedik ve ilim yuvaîanna mekteb adını koyduk. yacımız var. Maarif davamızı, bilhassa bu cihetten Elçi İngilterenin Bulgaristanın bitathmal etmemeliyiz. raflığını ihlâl etmek niyetinde olmadı Maarif telâkkisini Tanzimatın bu şekilde anlaması N. ğını ve bu memleketin harbe sürük memlekete çok zararlı oldu. Çünkii mektebler ha İki hükumet Türk İngiliz ittifakına tam bağlılıklaruu müşahede etmişlerdir. Bugünkü beynelmilel vaziyet her cihetten mütalea edilmiş, Türkiye ve Büyük Britanyanın müşterek menfaatlerini yakından alâkadar eden Balkan meseleleri hususî bir dikkat mevzuu olmuştur. İki hükumet bütün bu meseleler hakkındaki siyasetlerinde tam mutabakatlarını müşahede etmişlerdir. Bütçe 304,971,662 lira Naliye Vekilinin beyanatı Tahsisatın mühim kısmı millî müdafaaya aynldı İlâve edilen masraflar, dahilî istikraz tahvilleri gibi varidat membalarile karşılanacak başlamîş İngilterenin Sofya elçisi dün M. Filof tan îzahat istedi Bulgarların mücbir sebeb iddiasına hakları kalmadıgı bildiriliyor Eirkac söx Mekteb ve kâtib [Arkan nnUe 5, »ütun 2 dei
