3 Mart 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r M. TURHAN TAN'IN Müessesemiz tarafından çıkarılan en son eserleri Hurrem Sultan 150 Kr. Kadın Avcısı 100 » Tarihî Musahabeler 75 » 17 (1Cİ Vll CUMHURİYET MATBAASI umhuri SflVI '. 5 9 4 9 tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 24290 Bir ev kadını için bilinmesi lâzım olan her şey bu Jritabda toplanmıştır. İçinde 500 resim vardır. Mes'ud olmak istiyen her aile kadını okumalıdır. Cildli^HMMlOO kr. EV KADINI BiLGiLERi AHMED HALİD Pazartesi 3 Mart 1941 Muhim bir mem Bulgar Başvekili meselesı:Lıraatı t FILOFUN BEYANATI dün vaziyeti anlattı Alman kıt'alarının Bulgar topraklanna girmek için kullanmış olmalan muhtemel bulunan yollan gösterir harita Bulgaristan iiçüzlü pakta glrdikten sonra Balkanlarda açılacak bir harb cephesi miîıver hesabına ucu bucağı gelmez ve asla kat'î netice vermediği halde zamanla ister istemez vahim ihtilâtlara yol açar bir uçurum olmak kabiliyetini haizdir. umanyadaki Alman tahşidatı Balkanlara müteveccih ilk muvaffakijctini Bulgaristanın iiçüzlü pakta Utihakile elde etmiş oldu. Öyle sanıjoruz ki faik kuvvetler oniinde başka türlii hareketi gozüne kestirenıiyen komşu memleket yumuşak bir siyaset takibile iiçüzlü pakta iltihakta kendisi için bir paratooer buldu. Sıkı bir tetkik ve müşahedeye tâbi olan vaziyetin insana ilk ilham ettiği flkir budur. Bulgaristanın iiçüzlü. pakta girmek ıstırarına duşıneien önce bitaraflık siyasetindeki samimiyetinden şüpheye düşmeğe sebeb yoktur. Yirmi otuz jıl içinde felâketli harbler geçirmiş olan Bulgaristan, o acı tecrübelerden sonra artık her harbin felâketli olacağına inanmıs küçük ve çalışkan bir memleketti. O millî emelleri dediği hudud tashihlerini bile zamanla inkişâf edecek muslibane müzakerelerin Balkanlılar arasında dostluk ve hatta kardeşlik anlayışlarııu artıracak mes'ud neticeleıine bırakma*ı terdh eylemek karannda idi. Haricî hâdisslerin tazyikı onünde başka türlü hareket edememek mecburiyetinde kaldığı zaman dahi Bulgaristanı hâlâ harbden uzak durmağa ve adeta gene bitaraflığını muhafazaya muştak bir durumda gdrüyoruz. Başvckil Profesör Fllofun Viyanada üçüzlü pakta iltihak kararım imzalarken okudnğu hükumet beyannamesinde bu c«betler çok sarihtir. Profesör Fllofun bu beyannamesinde Bulgaristanın mihver devletlerine şukran borcunu bir daha tekrarlayan ifadeleri geçildikten sonra esas olarak bu küçük memleketin harb dışında kalabilmeğe aid hasretlerinin açık ifadelerini buluyoruz. Bulgar Başvekili memleketinin komşularile akdettiği muahedelere sadık kalmakta devam edeceğini beyan ediyor ki bununla Bulgaristanın Balkanlı hiçbir devlete karşı tecavüzkâr bir harekette bulunmıyacağının teminaö teyid olunmak istenilmiştir. Bu sözlerin ciddiyetine inanmamağa hiçbir sebeb yoktur. Bu büyük badirede küçük Bulgaristanın harbe kanşması kendisi için ancak felâket olabilir. Açıkça görülen bu manzaraya göre eğer kendi elinde olsa ve kendi elinde «labildiği müddetçe Bulgaristanın üçüzlü pakta iltihakına rağmen harb dışmda kalmağa çalışarağını muhakkak saymakla yanlış bir hükümde bulunmuş olmayız. Bulgaristanın harbe kanşmamak İçin elinden geleni yapacağı şüphesizdir. Fakat hâdiselerin tehdidi kendisinde Bulgaristanı harbe kanştırmasa bile komşu memleketi harb sahnesi yapmak tehükesini taşunaktadır. Eğer başka bir memlekete tecavüz maksadile Alman Bskerleri bitaraf Bulgaristan topraklanna girerek buralannı kendilerine üsler ve geçidler olarak kullanmağa kalkışır Alman askeri Yugoslavya Bulgaristana üstünde Alman girdi tayyareleri Berlin resmi tcbliği: Naksadın sulho kornmaktan ibaret oldnğuna bildiriyor Tayyarelerden biri yere inmeğe mecbur edildi Aimanya TürkBulgar beyannamesine Bu sayede memleket iaşesi daha kat'i riayeti vadetmiş.. Acele ziraat seferberliğile nteselâ mısır ve fasulye ekimine yeni bir hız vermeliyiz bir emniyet altına alınmış olacaktır Bnlgaristanın siyaseti değişmiyor Berlin 2 (a.a.) Alman ordulan başkumandanhğı bu akşam aşağıdaki tebhği neşretmiştir: Alman ordulan teşekkülleri, Bulgaristan hükumetile mutabık olarak, İngılizlerin cenubu şarkî Avrupasındaki haber alman tedbirlerine karşı koymak ve bunları önlemek üzere 2 marttan itibaren Bulgaristana girmektedir. Aîman kıt"alan Bulgar halkı tarafından hararetle karşılanıyor. Sofya 2 (a.a.) D. N. B. bildiriyor: İngilterenin harbi Balkanlara sirayet ettirmek niyetlerine mâni olmak ve bunu önlemek, ayni zamanda Bulgar menfaatlerini himaye etmek icin A'.man kuvvetleri Bulgar hükumetile mutabık olarak Bulgar hududunu geçmişlerdir. fArkası sahife 3 sühın 7 dei Balkanlarda yeni vaziyetin uyandırdığı akisler Belgrad 2 (a.a.) Cumartesi günü ıki Alman bombardıman tayyaresi Makedonyada Üskub üzerinden uçmuştur. Tayyarelerden biri Yugoslav avcı tayyareleri tarafından yere inmeğe mecbur edilmiştir. Turnu Seserin karşısında Tuna üzerinde de yedi Alman tayyaresi Yugoslav topraklarına tecavuz etmiştir. Burada Yugoslav tayyare dafi topu olmadığı için bu tayyarelere karşı mitralyöz ateşi açılmış ve tayyareler Rumen topraklarına geri dönmüştür. Tayyarelerin hasara uğradığı söylenmektedir. Yugoslavyada Tunada sevkulcey bakımmdan ehemmiyeti olan yerlere tayyare dafi topları yerleşürilmektedir. Bulgar matboabnda Sofya 1 (a.a.) «Havas. Gazetefer, BuJgarıstanın üçlü pakta iltihakını kısaca bahis mevzuu ediyorlar. Fakat Viyana merasimi hakkında bir çok tafsilât veriyorlar. Zora gazetesi diyor ki: «Bulgarıstan, üçlü pakta komşularını tehdıd etmek için değil, bu paktı imza etmiş olanların Avrupada âdil bir nizam elde etmek için mücadele ettiklerinden dolayı iltihak eylemiştir. Bu nizamın kurulacağına ksniiz.» Utro gazetesi de şöyle yazıyor* «Sun'î ve daracık hududları oîan bütun ecnebi memleketler üçlü paktı tasvib ediyorlar. Bulgaristan daracık hayat TArkası sahife 5 sütun 7 dei Türk çiftçisi asırlar ve asırlar uzunluğunca adeta sinirlerine işlemiş çok tabii bir anlayışla her jıl elinden gelebildiği kadar fazla toprak işliyerek mümkün olanın en ileri haddinde mahsul elde etmeğe çalışır. Biz toprak mahsulunün para etmediği ekonomik buhran seneleri biliyoruz ki çiftçi buğday ve arpasının kilosunu iki kuruş, yüz para gibi gülünc bedellere satmak mecburiyetinde kaldığı halde gene toprağa bağlılığından ve fazla ziraat yapmaktan vazgeçmemişti. Zamanla toprak mahsulleri gerek dcvlet müdahalesile, gerek kendiliğinden fazla kıymetler kazandıktan sonra bu fazla istihsalin dahâ büyük şevkle ileri götürübnüş ve götürülmekte olması tabiidir. Ancak şimdiki dünya buhranı karşısında toprak mahsullerimizi bir kat daha artırmak ihtiyacını herkesin en kuvvetli bir ihtiyat tedbiri olarak takdir et Çalışkan Türk köylöleri bir hasad faaliyetinda memesi mümkün değildir. Hususile bu yıl gerek Trakyada, gerek Anadolumuzun bir çok yerlerinde su baskınlannın kışlık zeriyata ziyan vermis olduğunu biliyonız. Hâlâ en verimli bazı mıntiikıtlarunızda topraklar su altmda bulunuyor. Acele bir ziraat seferberüğile bu yüzden doğabihniş olacak noksanı fazlasile telâfi etmekliğimiz lâTimrfif ve bn» nun içih kaybedilecek güntimüz yoktur, Köylü kendi haline kaldığı halde dahf elbette yazlık zeriyat hesabına elinden geleni yapar. Fakat blz bu yazlık zeriyatın azaml haddine çıkanlması için başta bükumetin teşvik ve taJdbinden [Arkas sahife 5, sütun 2 d e ] Başvekü Filof Sofya 2 (a.a.) D. N. B. bildiriyor: Bulgar Başvekili Filof bugun öğleuzeri Sofyaya dönmüştür. Almanyanm Safya elçisi Fon Richthoven de beraberdi. Filof, derhal Kral tarafından kabul edilmiş, daha sonra kabine içtimama riyaset etmiştir. Başvekil oğleden sonra meb'usan meclisinin fevkalâde içtimaında hukumet namına şu beyanatta bulunmuştur: € Alman hukumeti Bulgar hükumetinden' Bulgaristana, Alman kıt'aları gondermek için müsaade istemiştir. Alman hukumeti bu müsaadeyi isterfeen bu kıt'aların vazifesi zamanla mukayyed bulundufunu ve hedefin de Balkanlarda «ulh ve nizamın muhafazası olduğunu beyan etnvştır. Alman hukumeti Bulgaristanın sulh siyasetine ve komşularına karşı olan ahdî vecibelerine mugayir hiç bir talebde bulunmamıştır. Bilâkis Alman hukumeti komulanmızla mer'iyette olan dostluk muahedelerini ve ayni zamanda komşumuz Türkive ile gecende imza edi'en ve Bulgar hükumetinin sulh siyasetini • kere daha ehammiyetle kaydeyliFArkası sahife 5 sütııo 3 tei Sovyetlerin jmüdafaa bütçesi f ji^r Geçen serteye nazaran 13 milyar ruble fazlalaştırıldı Moskova 2 (a.a.) Sovyetler Birliğinin yüksek Sovyet meclisi tatil devresine girmeden evvel dün 1941 bütçesini tasdik etmiştir. Müdafaa bütçesinde muhim fazlalıklar gorulmektedir. 1941 senesi bütçesinde, Sovyetler Birliği müdafaasma tahsis edilen meblâğ 70 milyar 900 milyon nıbledir. Geçen seneye nazaran 13 milyar 900 milyon rublelik bir fazlalık vardır. San Giorgio harb gemisi Tobruk önlerinde yanarken Pek alâka uyandırmıyan bir plebisit Rumanyada ancak bir milyon 700 bin kişi reye iştirak ediyor Wilhelmshaven dün him harb malzemesi Larisa şehrinde mübombardıman edildi him zayiat var iğtinam edildi Hür Fransızlar Almanyaya Yunaııistanda yapılan büyük Kufrayı aldılar dün büyük bir hava akını 1000 esir alındı, mfi zclzele oldu Rhin mınfakasında ve ingiliz kuvvetleri de Volos ve Tırhala şehirleişgal alfındaki üslerde Somalide Barderayı rinde de hasar oldu, evleişgal ettiter Eritrede rin yiizde kırkı harab oldu de lahribat yapıldı Londra 2 (a.a.) Hava Nezaretinin bir teblığine gore, bir İngiliz avcı tay! yaresi teşekkulu, şimalî Fransa üzerine j yaptığı bir akında, dört Alman avcı ! tayyaresini düşürmüştür. Bilâhare, bir | keşif uçuşu esnasmda da, bir Alman bombardıman tayaresi denize düşürülmüştür. Gece, İngiliz hava kuvvetleri, Calais üzerine muvaffakiyetli bir hücum yapmışlardır. Bu hücum, İngiliz sahılinden buyıik bir alâka ile seyredilmiştir. Hava Nezaretinin tebliği Londra 2 (a.a.) Hava Nezaretinin cumartesi günü neşredilen tebliği: Cuma günü hava karardıktan sonra bombardıman servisine mensub tayyarelerimiz Bretone'daki Quiseron yarımadasına ve Holanda sahilinde askeri hedeflere taarruz etmislerdir. I Arkası sahife 5. sütun 4 tel Bükreş 2 (a.a.) Rumen milletinin hukumet tarafından takib edilmekte olan siyaseti tasvib edip etmediğıni anlamak üzere emrettiği plebisit bu gün yapılmıştır. Nühısu 19,650,000 olan Rumanyanın son arazi terklerinden sonra şiındi ancak 13,441,000 nüfusu vardır. Kayıdlı müntehiblerin yekunu 2,500,000 dır. Resmî bir tebliğe göre, bugünkü plebisite azamî 1.700,000 kişi iştirak etmişYUNUS NADI tir. Plebisitin neticesi henüz belh deTArkası sahife 5 süttın 1 dei ğildir. Keren kapılarına vardılar Habes İmparatoru Haile Selâse Habeşistan topraklannda muharebeye iştirak eden ordusunu teftiş ediyor r BUGÜN 2 NCI SAHİFEDE Londra 2 (a.a.) Hür Fransız karargâhının bir tebliğinde eenubi Libyada muhim bir vaha olan Kufranın 1 martta hür Fransız kuvvetlerine teslim olduğu bildirilmektedir. 1.000 İtalyan esir alınmış ve mühim miktarda harb malzemesi ele geçmiştir. Keren kapılannda Kahire 2 (a a) İngiliz umumî karargâhırun tebliği: Eritrede, şimaldeki kuvvetlerhniz dün Keren civarma hâkim olan mühim bir geçidi zaptetmişlerdir. Habeşistanda, Gandora giden yol üzerinde yeni terakkiler kaydedilmiştir. Gojjam mmtakasında Habeş vatanperverlerinden mütesekkil kuvvetler [Arkası sahife 5. sfiron 1 dei Atina 2 (a.a.) Dün saat 6 da Larisa'da çok şiddetli bir zelaele olmustur. Büjnik hasar vukua gel« mlştlr. İnsanca muhim zayiat vardır. Başvekilin emri uzerine İçtima! Muaveaet Nazırı dün Larisa'ya hareket etmiştir. Nazır, yardım işlerini bizzat idare edecektir. Zelzele, Volos'ta ve Tırhala'da da hissedilmiştlr Bu şehirlerde hasar vuKua gelmemistir. Meskenlerin yüzde kırkı harab oldu Atina 2 (a.a) Röyter: Buraya gelen yolcularm verdiğl malumata göre, cumartesi sabahı vukua gelen zelîele,' şehrin evlerinden yüzde 40 ını tahrib etmiştir. Telefatın miktarı henüz malum değildir. Fa' Arkası sahife 5. sütun 2 dei Birkaç söx Ankara Halkevinin bir teşebbüsü Bu malzeme bolluğu karşı&flK^genc bestekârHalkevlerinin yıldönümü münasebetile Ankara Halkevi, mahallî âanslarımızdan bazılarını, yerin larımıza gıpta etmemek mümkiSnolrijLuyor. Bu yerli den getirttiği vatandaşlar vasıtasile halka göster havalar, bu danslar, millî bir opinevlgjkelemeyi dumeyi düşünmüş. Feşebbüs o kadar muvaffak ol şünen bir Türk san' atkân için ne ^îrenŞin bir ham ' »., ^ muştur ki, bir haftadanberi, salon her gece tıklım madde kaynağı değil mi> tıklım doludur. Memleketimizin muhtelif yer'erinFakat onlan olduklan gibi d'ui\cT^fkf, mütevazı den gelen amatör dansörler, mahallî kıyafetleri için sadeliklerine bakarak milletimizin da'yu| v e duyude, gene mahallî havalara ayak uydururken, salonu ruş kudretini damarlarımıza akar göıyıekvle, hepidolduran kalabalık heyecandan coşuyor ve alkış tu miz için büyük bir zevk. Melânkolik î\nadolu stepfanı duvarları çınlatıyor. leri üzerinde, tabiatı yenerek onun üstiirte yükselen Ankara Halkevinin teşebbüsü, Türk folkloriînun Türk harikasını anlamak isteyenler rolklorumuzla zenginliğini gösteımek bakımından cidden değerli daha yakından meşgul olmalıdırlar. Ankara halkma bu müsamereleri hazırlayan mii» dir. O iptidaî nağmelerin temposu içinde seyrettiğimiz hareketlerdeki tenevvü, hayatiyet ve ifade teşebbisleri bütün kalbimle tebrik ederken, diğer bükabiliyeti hepimizi hayrete düşürecek derecede yük yük şehirlerimizdeki münevver halkın da ayni zevk* ten mahrum bırakılmamalannı dilerim. N. sektir. Lord Curzon İstanbul şampiyonu Beşiktaş takunı dün İstanbul muhtelitile de karşılaşmıştır Bu maç 3 3 beraberlikle bit. mistir. Maçtan evvel şampiyon takıma Vali Lutfi Kırdar tarafından merasimle kupalar verilmiştir. TnkanU resim, Vali Lutfi Kırdarı takım kaptanı Hakkıya şampiyonluk kupasını verirken göstermektedir. (Tafsilât 4 üncü sahifede) Ingiltere Başvekili M. Churchill'in güzel bir tetkik makalesi