7 Şubat 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

7 Şofcat 1941 CUMHURIYET ON A B E L E Askert musahabe tseler/Irâsınd. Gamlen'in kerameti! ün İtalyan matbuatına ve İtalya efkân umumiyesindeki teşettüte dair size naklettiğim bazı vesikalara ilâve olarak bugün de Fransız ordulan başkumandanı ve erkânıharbiyei umumiye reisi iken şimdi Fransanın Riom şehrinde harb mes'ulü olarak muhakeme ediunek üzere ınevkuf olan General Gamlen'e aid çok şayanı dikkat bir vesika neşredecegim. Bu vesika, son gelen Fransız gazetelerinde intişar eden bir makaledir ki; MIhibi hâlâ Amerikada bulunan Fransıa erbabı kaleminden Jules Romains'dir. Şimdi Amerikada Fransaya dair yazılar yazmakta olan bu zatın bir kaç ay evvel Saturday Evening Post ismindeki Amerika gazetesinde nesretmi» olduğu bir makalenin kısmî tercümesidir. Ben hayli uzun olan ve başka gazetelerde belld de çıkmıs bnlunan bu tercümenin yalnız Alman hücumuna aid olan kısmnn ibret olsun diye nakledeceğim: Jules Ronıains'in yazilanndan münlıasıran Fransız başkumandanlığına aid olan kısımlann tercümesinden ben de yalnız Gamlen'in bir tasım sözlerini aüyoruns. M. Jules Romains ötedenberi Gamlenle Börüşmek ve onun Fransız ordusile Avrupa muharebesi hakkmda ne düşiindüğunü öğrenmek istemekte olduğundan birkaç defa yaptığı teşebbüs üzerine nihayet General Gamlen 16 birincikânun 933 da bir otomobil gönderip kendisini karargâhı umumiye davet ediyor. Yazınin çatısı iste bu mülâkattır. Bir kere bizim ve bir çoklarınm bildiğimirin hilâfma olarak Gamlen bu tnuharebenin eskisi gibi olacağını kat'iyyen diişüıımüş bir adam değildir. Nitekim Jules Roınainsie olan mülâkaıntia: Bu harble geçen harb arasında hiç )ir münasebet ve miişabehet yoktur. Diyor ve devam ediyor: Kimse, 914 harbimn bir neube olduğomı ferketmiyor, Ancak on lekizina asırda böyle aylarca hareketsiz geçen durgun harblere tecadüf edilebilir. Bir şehir mnhasara aHına alınır ve aylarca oradft duruhır, hatta lof tertibatı bilo •opiHrdı. Ve gönfia birinde harb objr, çok siirmez fakat kati olurdu. Gamlen dalgm dalgın tözlerine föyle Şimdiki harbi kavrayabihaek için igfinkü sfl&hlana, mahiyetierini değişdHiMeri ve büyük kudreti haiz alerler ıldnğunn kabul etmek lâzımdır. Bıınlann (maH pek pahalı. idamesi çok masaflviır. Tesirleri müthiş olduğu kadar doymıyan oburlardn*. jto bugüakü harbi böyle dnşünıuüf >lan adama mohatabı kugünkü harbin nasd «iacağiBi soruyor. General bu suale şu cevabı veriyurt ktikbati nasıl tasavrur ettiğimi anlamak istiyoruuıuz, dejfil mi? R.>ltmiT İ: Zâhirt sükun «ievri günün biriude lir anî hareketie inkıtaa nğrayacak ve ki taraf bütün kozlannı oynayacaklardır. Netice kart ve umulmadık derecede seri el4e edilecektir.. Evet, seri ve müthiş «Ucak. Halk buaun oekadar rnüthis ıbıcağını idrak edemez. Ondan sonra Gamlen hücumun ne taaftan eeleeeğini de şöyle izah ediyor: Her nekadar İsviçreden (Ren) a adar umıuni bir tajtrruzla tehdid edilebileceği tefalikesi varsa da pek muhtemel olarak bu mütfaif hücum Belçika ve Bolanda y*Hle gelecektir. Bumın ne zaaun olacağııu tahmin e^iyorsuanz? Saafine karsı Fransıı başkanuuıdanı bir an düşünüyor ve: Şubat sonu ihtimal harici değildir. Belld 4e mart daha ziyade ihtimal dahiliiMfedlr. Ve biraz daha düşündülrten sonra: Mayıs, evet mayıs! Bu çok daha muhtemeldir. Mülâkatın alt tarahnı yazmaya hacet yok' Bugün harb mes'uneri arasında bulunan bu adam: 1 Harbin müthiş ve büsbütiin başbir telâkkide olacağuu; 2 Hücumun Holanda ve Belçikadan gelece&nL 3 * Hünıınun naayısta yapılacağuu Bu çok bfiFÜk kıyraeti haiz bir keşiftir. Fakat belki kendisi başta olduğu halde Fransa bütün bunlara karşi hazırlan raamışhr. Jules Romains bu mölâkatm sonunu şüyle bağlayor: «Bize bir büyük kumandan lâzımdı, halbuki bizim ordunun başında bir filozof bulunuyordu..» Derin ve ibretamiz bir mnşahede! B. FELEK Yedi ayhk bir muhasebe talya, harb« girişinin yedinci ayını da tamamlamak üzere bulunduğu için, İtalvanın geçen yedi ay zarfanda muharebeye girmekten neler elde ettiğini gözden geçirmek mümkündür. Iıalya, yedi ay evvel, yani geçen haadranın onunda harbe girmeden önce dünya siyasetinde mühim v* haün sajıhr bir mevki işgal etmekte idi. Habeşistanı zaptetmek sayesinde Afrlkadaki mevkii, son dcrcce büyümüş, İtalyanın şimalî Airikadan başka şarki Afrikadald geniş ülkelerini istismar ederek çok parlak bir istikbal kurmuı beklenrai^ü. Araavudluğun zaptı, İtalyaya Balkanlarda mühim bir mevki verdikten başka ona bir de Balkan siyaseti Uzerinde müessir olabilecek bir vaziyet tenıin etmişti. Frankist İspanya, dahilf harb sırasında İtalyadan gördügü yardım dolayısile İtalyaya minnettardı. Macaristan, daha fazta İtalyaya bağlı idi. Elhas.il İtalya, kendini Almanya ile ayni seviyede tutan nüfuzlu, kuvvetli, ve büyük bir devletti. Egedekl feyezan devam ediyor Bazı köyler tahliye ediîdi, münakalât kesildi. Eskişehirde de Porsuk nehri taştı, şehri su bastı (Ba? tarah 1 inci sahifede) sür'atle devam etmektedir. Sular şose ve demiryollarını aeksen santimetre aşmaktedır. Şimdiye kadar insan telefatı hakkında bir haber ahnmamıştır. Bosna köyünün yeri değistirildi Edirne 6 (a^.) Edirneden 4 kiiometre mesafede ve Meriç nehrinin sağ sahilinde kurulmuş olan Bosna köyü, muhtelif zamanlar nehrin taşması yiizünden sular altmda kalarak zarar görmekte idi. Son zamanlarda hükumetin köyü seylâbdan kurtannak gayesile 30 bin lira sarfile inşa ettirdtği set, suların tazyikma dayanamıyarak yıkılmış ve köyü «ular istilâ etmiştir. Bu defa kö>"ün yerinin değiştirflmesrne karar verilerek nehrin sol sahilinde ve köyün karşısındaki Dayakadın çiftliği hükumet tarafmdan istimlâk edilerçk köylüye taksimi kararlaştınlmıştır, Bu şekilde köy çiftlik arazisinde kurulacak ve köylü eski topraklarını işletebilecektir. Eskifehirde de Porsnk çayı tajtı Eskişehir 6 (a.a.) Porsok çayı ve Sarısu, karların erimesi üzerine taşmıj, şehrin mühim bir kısmmı istilâ etmiştir. Birçok evlerin Bodrum katlan Ue bazı dükkânlara su girmiştir. Kerpiç bir ev yıfalmıştır. Nüfusça ve malca îayiat yoktur. Fransız împaratorluğu Tekrar Ingiltere ile elbirliği ederse büyük bir ordu çıkarabilir ve Akdeniz tam bir Ingiliz Fransız denizi haline gelir Almanyanın, Fran&ız donanmasını ve bilhas» şimali Afrikadaki Franeız üslerini istediği gitükçe artan bir ısrarla söyleniyor. İtalyan donanmasmın, Akdenizde hiçbir işe yaramaması, İtalyan hava kuvvetlerinin gittikçe artan zaafı ve İtalyan kara ordusunun iki ay evvel Mısırı tehdid ederken şimdi Iâbyanm bir yarısuıın İngilizler tarafmdan zaptedilmiş, öteki yarısının da tehdid edılmekte bulunmuş olması karşısında, Almanya, Pransız donanmasına ve daha ziyade Fransız üslerine muhtac bir v&ziyete gelmiştir. Almanya, Fransadan istediklerini siyasî tazyiklerle alamaz da, pek sevdiği zora müracaat ederse, Fransız imparatorluğunun harbedeceği kuvvetle tahmir ediliyor. Bu takdirde, 70 milyona yakm nüfusu olan Fransız inıparatorluğu ne yapabilir? Bu hususta bir fikir peyda edebilmek için Fransamn ' elindeki kuvvetleri şöyle bir gözden geçirmek faydalı olur. Evveiâ Fransanm istifade edebileceği şimalt Afrika ile diğer sömürgelerin satıh mesahakrına ve nüfuslarına kısa bir göz atalım. Memleket ismi S. M. Nüfos (Murabba Kilometre) Cezayir ve sahra : 2,196.000 7,235,000 Fas 1 431,000 6.296,000 Tunus : 125,000 2.608,000 Garbî Afrika : 4,700,000 14,703,000 Kattıüstüva : 2.256,000 3,423.000 Madagaskar 616.000 3,798.000 Somali 46.000 21,000 Reünyon 209,000 2,400 Hindde 29fl,000 500 Büyük Okyanusta: 40 000 4,000 Yeni Kaledonva : 53 000 19,000 HinHiçinî l 736.800 23,260,000 Amrrikada 3,000 555,000 Güyan 'l 90,000 37.000 Kameron 1 t 419.000 2,339 000 Suriye ' I 202.000 3,500.000 Togo : 52,000 736,000 Fransanm, bütün bu memleketlerde askert teşkilâtı vardır. Bazılarından mühim kuvvetler çıkarılabüir. Gerçi. müstemlekelerin ve bflhassa şimlt Af D Yazan: Abidin Daver İtalya geçen 10 hazirana kadar bitaraflığını ve bu vaziyetini muhafaza ettikten sonra İngiltere ve Fransaya karşi harbe girdi. Fakat onu harbe süvükleyen hakikî sebebler neydi? İtalyanın Almanyaya karşı olan taahhüdleri mi? Fakat Almanyanın, hemen harbe girmesi için İtalyaya müracaatte bulunduğu henüz kat'iyetle tespit olunmamıştır. Belld de Almanya, İtalyanın kendisine karşı hayırhah bitaraflık siyasetine devam etmesini daha istifadeH sayıyordu. En kuvvetli zanna göre, İtalya Fransanın yıkılmakta olduğunu görmüş, İngillerenin de bu vadida Fransayı takib •dccefine hükmetmiş, bir taraitan Franmnın. difer tarafUn İngilterenin bırakacakları ganimetlerden azamî derecede istifade için harbe girmeğe karar vermiştir. Arnavud Kralı Willkie'nin Alman milletine Yunan ordusuna yazılmak isteyor hitabesi «Ben aslen Almanım; Bir İtalyan mühimfakat cebir ve tazyik mat deposu berhava edildi ten nefret ediyorum» Londra 6 (a.a.) Ingiltereyi terketmeden evvel, Wendell Willkie, İngüiz radyolarının Alman dili ile yaptığı neşriyat esnasmda okunmak üzere İngiliz radyo idaresine bir mesaj bırakmıştır. WUlkie, Alman milletine hitab eden bu mesajında diyor ki: «Hakikatte benim ismim Willkie değil fakat Willkie'dir. Ben Alman ırkındanım. Büyük babam, hürriyet bahsindeki hukukunu muhafaza için otokrasi rejiminden kaçmak üzere Almanyayı 'terketmiştir. Ben, damarlarımda Alman karu bulunmasından dolayı müftehirim. Fakat Alman miletine diyiniz ki ben, cebir ve tazyikten nefret ederim. Diyebilirim ki Almen ırkmdan olan diğer vatandaşlarımın ekserisi de benim gibi düşünüyorlar. Bunlar, sulha ve hakka inanıyorlar. Bunlar, bu;ünkü Alman hükumetinin ihtirasmdan ve tecavüzkâr harelcctieriıtdcn nefret ediyorlar.» Bern 6 (a a.) Havas: Gazette de Lausanne muhabirinin Yunan mahfillerinden aldığı bir habere göre, eski Amavudluk Kralı Zogo Yunan ordusuna yazılmak arzusunu göstermiştir. Berhava edilen ttalyan mühimmat deposu Manastır 6 (a.a.) Arnavudluk hndudundaki Reuter muhabiri bildiriyor: Pogradet civanna yerleştirilmiş olan uzun menzilli Yunan toplan Ohri gölü sahilinde kâin Lin köyünün şimali garbisinde bir İtalyan mUihimmat deposunu dün berhava etmişlerdir. İnfilâkm şiddetinden Yugoslavyada bulunan Ohri şehri sarsılmıştır. Yangm o kadar sür'atli olmuştur ki, bu manzarayı seyredenler benzin depolannm ateş aldığım zannetmişlerdir. Şiddetli bir yağmura rağmen Maskopolisin garbında ve Ostraviça dağlarında bütün gün sert çarpıjmalar olmuştur. Şkumbi ırmağınıo munsabında devriye faaliyeti olmuf ve burada Yunanhlar el bombalannı muvaffakiyetle istimal etmişlerdir. Bir miktar İtalyan esir alınmış ve otomatik silâhlar iğtiedilmiştir Italyanın bugünkü manzarası Fakat bu hesab yanlış çıktı ve İtalya harbe girmek vüzönden jimdiye kadar, bep zarar gordü. Bu zararlana büMin hudud ve ştimulünii tayin ctmek kolay değildir. Fakat İtalyanm imparatorluğu•u kaybetmekte oldugu gayet sarilıUr. Askert mütehassıslar, İtalyanm btındaa aonra simalî Afrikada dertenip toplaa«asını, adeta imkânsız saynaktadırUr. Eritrede, İtalyantar mühim bir mutıarebeyi kaybetmişler ve Eritredcki variyetieri tehlikeye düsmüştür. Habeşistanda Haile Selâsie memleketini kurtarmakla aaeşguldiir. AMeaizde Oniki ada tantamile tecrid edirmiş bir haUetiir ve burada İngiliz donanması hâkimdir. Itaiyanlar Arnavndhıkta mütenudiven mnğlub olmakta, İtalyan generallcrinin Ama\~adluktan çekilınesine mukabii, cepheye faşist nanrlar gitmektedir. İtalyaya Alman tayyareternü» gehnesi, Alman askerlerinin bazı mevkileri işf*l e *meleri faakkındaki hafeerleria mahiyeti ve btmlann İtalyan istiklâK üzerindeki tesiri henüz tavaznıh etmeniştir. Sonra İtalya daki dahili ihtilâflar hakkmda da birçok haberler şayi oltnakta ise de bu haberler mnphem mahiyeöni ntnhataza ediyor. rikamn bazı kuvvetleri, Fransaya nakledilerek orada Almanlann elir.e esir düşmüşse de, Fransa, mağlub olmadan evvel müstemlekelerini askerlik bakımmdan tam verünle çahştıramamış, buralardan Fransaya, evvelee tahmin edilmiş olan büyük kuvvetleTİ getirememişti. Fransanm, şimdi en mühim kuvvet kaynağı şimali Afrikadadır. Kahirede çıkan bir fransızca mecmua, yeni sene baeınds General Weygand'ın şimalî Afrikada yeniden teşkilâtlandırdığı Fıansız kuvvetleri şu rakamlan vermişti: Tunusta 180.000 kişi Cezayirde 70,000 > Fasta 50.000 » Ayni mecmuaya göre, bu 300 bin kişiden başka 700 tayyare ve donanmanın 50,000 tonluk bakiyesi de vardır(Fransanın elinde kalan donanma bundan daha fazladır.) Fakat bu ordu, Fransız imparatorluğunun tekrar silâha sarıldığı zamançıkarnbileceği kuvvetin azamî haddi değildir. Fransanm geçen Büyük Harbde müstemlekelerinden temin ettiği asker ve amele, bize, bu htısusta bir fikir verebilin Asker Amele Cezayir 172,000 7&000 Tunu» 60.000 23.000 Fas 37.000 35.000 Garbi Afrika 163.000 Hattıürtüva 17.000 41.000 6J00 49,000 50,000 Hindiçinî Yekun : 540,000 300.000 Dort sene süren harbde belli baslı müstemlekelerin temin ettifi bn mühim lcuvvetierden Fransaya çıkarılan şimM Afrikahlar 412000 kişiden verdikleri ölü ve gaib 35,000 Idsidir. Öt*H müstemlekelerin Fransaya gönderdikleri asker ve amele 289,000 ki$i, ölü ve gaib de 35,000 kişidir. Fransa, bu harbde müstemlekelerinden daha büyük kuvvetler temin etmeği hesabhyordu; fakat, Vişi gazetelerinin şiddetli tenkidlerine göre, uzun müddet müstemlekât nazırlığı yapmış olan Mandel, başarıcı olmaktan ziyade palavracı ve reklâmcı bir adam olduğu için, bu sonsuz kaynaktan az istifade edilmiştir. Fransız müstemleke askerlerinden ne kadannm Almanlann eline esir düştüklerini bilmiyoruz; fakat, Fransanm mütarekede, seferber ettiği 5 milyon kişiden 2 milyonunu esir verdiğini ve 3 milvonunu terhis etti^ini biliyoruz. E^er, Mareşal Petain hüîrumeti, terhis edilen ordunun muvazzaf subay ve gedikli erbaşlannın büyük bir kısmmı. pizlice şimalî Afrikaya geçrmek ihtiyatkârlığını ve durendişligini gösterdise, müstemleke ordusunun esa.•îen oralarda bulunan subay ve erba«larile, mühim kuvvetler seferber etıııek mümkündür. SUâh. malzeme ve cepane noksanmı. İngiltere ile Amerikanın zamanla temin edecekleri de tahiıdir. Doııanmaya gelince. büyük zn4ılılarınm ve kruvazörlerinin bir ktsmı batmış olmakla beraber, bir kısraı da Ingiliz ve Mısır limanlanndadır. Fransanın elinde Rişliyö ve Strasbtırg zırhlılan vardır. Bunlardan Riçliyö tomire muhtac bir haldedir. Muhrib ve denizaltı Remilerinin çoğu. hemen harekete geçebilirler. Başta Bizert olmak üzere şimalî Afrikada ve garbî Afrikada. bir takım kıymetli deniz ve hava üsleri vardır. Almanyanın icbarile Fransut müstemleke imparatorluğu tekrar silâha sardırsa, bütün Afrika, hemen hemen bir kül olarak tekrar yanyana harbeden Ingiltere ve Fransanm elinde bulunacak; İtalya, Afrikadan yıldırım sür'atile atılacak, Akdeniz tam bir Ingiliz Fransız denizi haline gelecekÜr. Almanlarla İtalyanların. nefsi Fıansanın Akdeniz kıyılanna inmeleri ise. onlara mühim bir fayda temin etmiyecektir. ABİDÎN DAVER 260 milyon altın dolar Belçika hükumetinin altınlarının geçirdiği macera Kısa Hafcerler •• Budapeşte 6 (a.a.) Magya* rossag gazetesine göre, Almanya ile bir Itilâf akdedilmiştir. Bu Itilâf mucibinoe Almanya, Macarlstana yirmi bin ton kok kömürü verecektir. ( •ic Budapeşte 6 (a.a.) Dün sabah yeni Hariciye Nazırı Laszlo Bardoesy yemin ettikten sonra Kral Naibi tarafından kabul edllmiştir. Nazır bugün vasifesine başlıyacat. tir. •• Londra 6 (aâ.) Londranın * Norveç mabiilierinde yüz kadar Norveçli siyasi mevkufun Almanyaya gönderildiği bildlrUmektedir. Bunlarm ilk kafilesi Hamburga çıkarilmıg |ıııliır|ninlfhA^ır. •k Kaiüre 6 (aa.) Avustralya Başvekili Menzies çarjamba günü Kahireye gelmiştir. •k Londra 6 (a a.) 1915 senesinde Barorı de Reuteri Istihlâf etmi? olan Sir Roderick Jones Reuter ajaneım bir çeyrek asır idare ve bu ajansta tam kırk sene hizanet ettikten sonra ajansra İdare meclisi reisllftnden ire nrurabhas azalığmdan istifa etmiştir. •* Ankara« (a.a) Türk Tîcaret Bankası meraurlan silâh altında bulunan me&lek arkadaşLarma münasib bediyeler göndermek suretile yüre'lj: bağlılıklajını <T.har etaıiş ler dir. Amerika filosu Pasifike açıldı Btr Jaoon gazetesi harb ihtimalinden bahsediyor Honolulu 6 (a.a.) Amerikanm Pasifik filosu manevra yapmak fizere bugün denize açılmıştır. Fîlo tam kadro ile raanevraya çıkmalrta olup en az 10 zırMryı ihtiva etmektedir. Amerika Japonym arasmda barfc ihtimali Tokyo ( (a.a. ) Niako Şimbun gazetesi diyor ki: Japonya milletini bugün en ziyade alikadar eden mesele Japonya ile Amerika arasında harb çıkıp c kTnıyacağıdır. İki memleket arasında bir felâkete mâni olmak için Japonyanm her türlü gayreti sarfedeceğine dair Hariciye Nazırı Matsuoka'mn beyanatım tamamüe tasvib etmektedir. Fakat Amerika, îngiltereye yardıma ve Almanya ile İtalyaya da taarruzlaTa devam ederse Japonya ellerini kavuşturup hareketsiz duramaz. Binnanya yolunu btKnbardjman için hazuitk Nevyork 6 (a.a.) Tass: Unit?d Press'in Terdiği bir habere göre, son üd hafta içinde Saygon'a gelmiş bulunan Japon krtaatı memleket dahilinde Siyam hududuna doğru ilerlemektedir. Hayfong'da halsı 11,000 Japon askeri bul tmmaktadır. Bu ajansın verdiği haberde Birman ya yohmu bombardıman etmek üzere Japonya Siyamda iki tayyare meydanmı kulkmmak müsaadesini almıştır. Willkie dfln Lizbona varmıj ve gazetecilere şu sözleri söylemiştir: r Ingilterede gördüklerim ve öğrendikierim beni ümidlerimde inkisara uğratmamıştır. Ingilterede istediğim bütün malumatı aldım. Herkes, bana müm kün olan bütün yardunı gösterdi. İstediğim her yere gidebüdim. Bütün bunlardan neticelerimi istihrac ettim, fakat bu neticeleri Amerikaya dönmeden evvel bildirmemeği vadetmiş bulunuyorum. Ayan meclisinin hariciye encümeni önünde b«yanatta bi|lunmam muhtemeldir, fakat muhakkak değilYedi ay evvelki manzaraya mukabii dir.> İtalyanm harbe girmcsinden yedi a> Wıllkie, gece Clipper transatlântik soaraki manzarası bu merkezdedir. tayyaresile Amerikaya hareket etmiştir. Fransada buhran: İtalyan milletinin bu maazarayı «asıl kaışıladığmı bilmiyorur. Fakat bu manzaranı» hoşnudtuk vereceği de tafemJn ohmmaz. ' Fransada bahran devatn e*yor. Fakat bu hafta somına kadar v«âye*in tavazzuh etroesi beklenmektedir. Annnd Oarlan, Mareşal Peten'm cevabile tekrar Tarlse gitti. Amiral Darlan'uı neye gittiği, neye geldig benüz bclli değiL Fakat Laval'in Vişı bükumetime *onmesi mcselesinin kafais mevzun olduğu ve Laval'in takib edeceği siyaget tizerinde tnürakereler cereyan ettiğl «niaşdiyor. Rivayete göre Laval, Fransa4aki ve Afrikadaki FramSH üslernü AİBKtnlara vermek lehinde, yalnız Fransız ordusunım ve Fransız donanmasnım Almanlar tarafından knHanıteıası aleyhmdedir. Vişi'uin Laval tarafmdan Heri sürölen bo noktai nazan nasıl fearşiladığı ve bıma »asıl mukabdede buhmdnğu nalnm değil. Fakat yukanda dediğimiz gibi, vaziyctin hafta sonusa kadar tavmzznh edeceği temin olunuyor. Hafta Kmg ise çok jakındır. Ömer Rıza DOĞRUL Rusyada bir komiser muavini azledildi Moskova 6 («.a.) Stefani ajansmdan: . Ticaret halk komiseri muavini Ciuprin, <hükumeün Itararlannı tatbik hususundaki mes'uliyet kaidesine riayet etmemiş olduğundan dolayı» Sovyet Rusya halk komiser. leri meclisi tarafmdan azJedllmi§tir. Nevyorkta bir facia Nevyork 6 (aa.) Bir pamuk deposunda bir yangm çıkmış ve büyük bir suretle yayıhnıştır. Şimdiye kadar «îirmn haberlere göre, dokuz memjır yanmış, üç memnr da yaralanmıçtır. Amerikanın yeni Londra sefiri Vaşingten 6 ( M . ) John W3nant Londra büyük elçiliğine tayin edilmiştir. Karar bu sabah senatonun tasvibine arzolunmuştur. Winant evvelce Cenevredeki beynelmilel iş bürosunun reisi idi Nevyork 6 (a.a.) Sabık Belçika Başvekili ve Belçikanın Birlaşik Amerika devletleri nezdindeki mümessıli Theunis, memlefcetinin AL manlar tarafmdan Istilası esnasmda emin bir yere konulmak üzere Fransaya nakledilmiş bulunan 260 Yunan tebliği milyon altın doların Belçika hükuAtina 6 (a.a.) Atina ajansı tebliğ metine iade edileceğini söylemlştirediyor: Theunis, Nevyork hükumeti âli Yunan ordulan yüksek kumandan mahkemesinin, îederal reserve Bank lığının 5 fubat tarihli ve 102 numarab of Nevyork Amerikan Bankasında resmi tebliği: bulunan Fransa bankasına aid paDevriyelerin ve bataryalarm mahdud ralar üzerine haciz konulmasını tefaaliyeti görülmüştür. Düşmanın hü min edecek bir ilam vermeği esas cum tanklan ile yapmak istediği bir itibarile kabul ettiğini söylemiçtir. Bu haciz Fransıı bankasına aid pataarrus: püskürtülmüştür. Umumî Emniyet Nezaretinin 5 şubat ralann ancak 260 milyon dolanlk bir fcısrcu üzerine konulatrtlecektir. akşaroı tarihli tebliği şöyle diyor: Theunis, Londradafci Belçika hüMemleket HabiimA» kayda şayan hickumetlnin, altmlann ahîren AM bir şey yoktur. kadan Fransafa tayyare ile naldedilmis olduğunu öğrendiğini de ilâKıymetli tablolar •e etmiştir. Sabık Belçika Başvekili v Şanghay 6 (a.a.) Röyter: Av bu altınların evveiâ Parise, sonra rupanın Almanlar tarafından işgal da Bordeau^'ya nasü nakledildiğini edilen nvuhtelil yerlerlnde bulunan anlatnııştır. Altınlar Bordeaux'dan kıymetli taploların ^aUlmak üzere bir İngiliz kruvazörü ile Ingiltereye VlâdiTostok yolu ile Amerikaya gön nakledilecektir. Fakat FranBa banderildiği haber almmıştır. Alman kası altmları teslimden imtina etlar, Atlantik denM İngllizlerin ab miş ve bunları bir Fransız gemlsile hıkası altında olduğu için çark yo Dakar'a göndermiştir. lunu tercih etmek mecburiyetinde Theunis, Almanlann mütemadi kalmışlardtr. taryikteri netioesinde Fransırların bu altmları tekrar Avrupaya getir. Macar Maarif Nazırı m«ğe ve Ahnanlara teslim etme|e Sofyaya geliyor razı olduklarmı zannettiiinl söyleBudapeşte 6 (SLJSL.) Bulgar Baş mlştir. Theımls mezkur altmlardan veklli Filof'un daveti üzerine Macar Maarif Nazın Honan 15 şubatta fcısmtnm Belçikadaki Alman fevkaSofyaya gıderek Bulgar Macar lâde komiseri General Fon Faîkenkültür anlaşmasını imzalıyacaktır. hausene tesüm edilmfî oldu&u hakMacar nazın dönüşte de, Yugos kmda Londradaki Belçika hükumelavya Maarif Naaannın daveti üze tine haber geldiğinl de ilâve etmiştir. rine Belgradı zâyaret edecektir. Tayyare kazalanna karşi mühim bir icad Budapeçte 6 (a^.) Bir Macar subayı kaaaya ugrıyan tayyare yoL cularmı kurtarmağa. yarayacak bir icadı için bir ibtira beratı alnııştır Tayyare düşmeğe başladıgı 7«man, pilot bir düğmeye basacaktır. Bir, anda yolcuların hepsi koltuklarile beraber tayyareden dışan fırlatılacaktrr. Bu esnada yolcuların paraçütleri kendiliğinden derhal açılacafc, batta 2» metre kadar alçak Irtifadan fırlantümı? bile olsalar yere inmeleri temîn edüıniş bulu nacaktır. Artrine gönderilen dokuma tezgâhlan ArtTte « (a.a.) İkhsad Vekâleti tarafmdan Artyin Halkevine gönderîmıiş olan doktıma tezgâh: faaliyete geçirilmiş Te Halkevinde dokuma merakhlaTi İçin bir kurs açılmıştrr. anu mahkum ctmeye gönlü razı olmaz. Binbir endîşe ve şüphe içinde bunalıp durur. Şimdi «beni seviyordu» diye, düjünür. Biraz sonra «hayır sevmiyordu» hükmüne varır. Terkedildiği için hiddet ,ve nefreüe ürperdiğ zamanlar olur belki, fakat sonra derhal onu mazur görmeye ve suçu başkalanmn omzuna yükleyerek «kandırdalar, kjmbüir neler söylediler, ne yaptılar» diye, meçhııl düşmanlanna lânete feaşlar. Bir an sııstuktan sonra: Tabü bunlar senin için varid değil, umureiyetten bahsediyoruz, diye, devam etti. Demek ktiyorum ki ne kadar uğraşsan seni terketmesinin sekendin bulamıyacaksın. Ne gevezehği bırakahm. Hulâsa: Sevdiğin adamS senden uzaklaştıran sebebi be raber arayalım. Bakalım mimarla aramızdaki fu «erar perdesini kaidırabil cek, seni niçin terkettiğini anlayabilecek miyiz? Sustu SgaraEindan derin bk nefes çekti ve başını bana doğru uzatarak sordu: Kabul mü? Kabul, dedim. <Arkası var) Denizli meb'u«u doktor Kâzım öldü Denizli meb'usu Doktor Kâzım Samanlının Izmir Denizli hattındaki tren kazasında feci bir surette veîat ettiği teessürle haber alınmıştır. Kâzım Samanlı millî mücadele esnasında memlekete büyük hizmetler ifa etmişti. Ölümü tanryanlarca elemle karşılanmıştır. Nihayet nefesim tükenmiş, bitkin bir Fakat dediğin gibi ona kim. ne halde sustum. Ancak o zaman yerinde soyleyebilk? kımıldadı: Hiçbir şey tahmin edemiyorum. Mimarın gönderdiği mektubu gör Onun dostlarmdan, ahpablanndan mek isterdim, dedi. Ne lüzum var, diye, acı bir te tanıdıklann var mı? Belki bunlardan bessümle güldüm. Sana muhtevasını biri herhangi bir sebeble, seninle evolduğn gibi söyledim Kısaca artık lenmesine mâni olmak için çalışmış. | birbirimizi gönniyece^imizi, her jeyi onu ikna edecek sebebler göstermiştir. Belki, dediğin gibidir Hüseyinımutmamız lazımgeldiğini yazmış. Ağır bV ha*eketle elini cebine soktu. Fakat ben onun dostlarmdan, tanıdıkPaketini çıkarıp, bir sigara yBkfa. Bir larından hiç kimseyi tannnıyorum. Yalnız Rızanm babası hakkında biraz an düsünceli kaidıktan sanra: Sen kendi kendine sebeb arz malumatnn \ar. Sinirli, kalbinden hasta bh" adammadm mı? dedi. Anlaşıbyor. Mhnarnı hayatı, aEvet aradım. Baoası mâni olilesi hakkmda malumatm yok gibi bir nmştur, diye, âüşündüm Yahvd b»ş§ey... ka birisi. Acı aa gülümsedim: Fsiat njçâ»? I Fvet, Rızanm kendisinden başka Hiçbir şey tahmin edemiyorum. "hem hiçbir şey alâkadar etmiyordu. Yf.lmz şu muhakkak ki, onun gibi bir Zannedıyorum ki o da benim hususî »damı karrarınâan döndürmek için ben hayatımla pek az alâkadar olmuştur. den ayrıldıktan sonra çok mühim şey Zaten brrbirimizi görünce harici âlemi ler geçmiş olması lânmıınutuyorduk. Hüseyin haşı ile tasdik etti: Eğer sevdiğin adamın biraz da Evet, yoksa insanın sevdiği ka hariodeki hayatı, işi. ailesi, hattâ dost&mı bilhaasa bütün bu aranızda ge ları ile alâkadar olsaydm öyle zanneçen şeylerden sonra anî' bir şekilde, diyorum ki şimdi seni niçin terkettihem de sebeb gostermeden terkedebil ğini çoktan anlamış olacaktak. Ortada mesi için alçak olması lâzımgelir. Hem esrar kahnayacaktısonra sen onun sevgisrne emmEİıı. Bu lerketlUme sözü onmzlarmıdan Beni sevdiğine, o melctubu gön soğuk bir ürpertinin gelip geçmesine deriaceye kadar çok ıstrrab CUMHURIYET » İN EDEBÎ ROMANI: 51 lngilterenin harb masrafı Londra 6 (a.a.) Bugün Avam Kamarasında Maliye Nazırı Sir Kingsley Wood, ceman bir milyar 600 milyon sterlingük yeni tahsisat talehinde bulunmuş tur. Nazır, bu münasebetle millî masrafların halen bütün servisler için takriben günde 12,5 milyon sterlinge baliğ ol duğunu söylemiçür. Avam Kamarası, Nazınn izahatını dinledikten sonra bu tahsisatı reye koyn>adan kabul etmiştir. sebeb oldu. Fakat hakikat, aca hakikat bu idi«. Beni terketmişti. Bensiz olanııyacağını, her ne olursa olsun, aynlalnn, yahud birleşeHm, hayatında tek kadın olarak kalacağımı, beni sevdiğini, deli gibi sevdiğini söylediği halde... Evet bütün bunlardan sonra beni terketmişti. Gene de ona lânet etmek, onu öfke. ve kinle düşünmek elimden gehniyordu. Onu, ayni şiddetle her türlü suçu affettirecek kadar kuvvetli. kinden, nefretten uzak bir aşkla, ber şeyin üstünde tutarak kafamla, kalbimle, «timle. bütün canımla sevmekte devam ediyordum ve edecektim. Hüseyin ayağa kalktı. Odada aşağı yukarı bir iki kere dolaştıktan sonra gelip karşımda durdu. Dikkatle gSzlerime bakarak: dıra etmen, bu müthiş kederi bafifletecek, beni kurtaracak bir şeyler yapman için seni istedim. Artjk tahammül edcmiyorum. Şimdi ne yapaceksın? dedi. Hüseyin ?idip, tekrar eski yerine Hiç, dedim, hiç... Bilmiyorum. Bbr oturdu. Bir sigara daha yakU. Duşeye karar venniş değilim. BeHd de onun hakkı var. Belki de onu dmle manlarLn arkasından asaht, fakat amek, bu macerayı unutmaya çalışmak zimkâr bir mana ile gerilmiş yüzünü lânm. Fakat onu unutmaya çalışmak, seyrediyordum. Şimdi o, eski uysal, yumuşak Hüseyne hiç benzemiyordu. içte bu kabil mi? Asabî bir gıcık boğaznın tmnalama Bu haü bana biraz ümid verdi. Ağır bir sesle: ya başlamıştı. Sustum. Seven bir insan, dedi, ne kadar Unutamam demek istiyorsun? Bu birkaç gün içinde nasıl ısb soğuk kanlı, kendine hâkim olursa ol» a çektiğimi AUah bilir, diye, mırıl sun, karar vermekte, en doğru yolu •b dandım Hâlâ da inanamıyorum, hâlâ intihab ederek vaziyetini tesprt etda birbirimizi artik hiç görmiyeceği mekte daima acdz göstermeye mahmizi, bunun ebedî bir ayrılık, ölüm kumdur. Çünkü seven insan şahsma aid gibi bir şey olduğunu akitm almıyor kuBurlan göremez. Sevdiği insansa icin ı Seni bunun için sağırdun Bana yar Yazan: Perkte Celâl Bir tashih Üstad Yahya Kemalin dünkü nüshamızda intişar eden kar musikileri manzumesinin îkinci mısramda tertib sehvi olmuştur. İkinci mısra. şu şekilde olacaktar: Bin yıl sürecek zannedilen kar sesidir bu