1 Ocak 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHtJRIYET <1 îkncîkânun 1941 ASKERI BAHISLER 3ehir ve Memleket Haberleri ) Tarihî eserler Gazi bulvarı üzerindeki tarihî eserler tespit ediliyor Beîediye fen heyeti müdürü Nuri Tezer dün müzeler idaresine giderek Unkapanı ile Gazi bulvarı üzerinde muhafaza edilecek tarihî eserlerin tespiti ile meşgul olmuştur Unkapanı civarında Süleymansubaşı camii eski mevkiini muhafaza etmektedir. Elvanzade camii yolun daha kenarma ahnacaktır. Bu saha dahilinde bulunan 16 parçadan mürekkeb çeşmelerden bir kısmı yollarm kenarlarma tevzi edilecekür. Unkapanında Bizans zamanından kalma sur parçaları harab bir hale geldiğinden ve muhafazasına imkân bulunmadığından bunlar yıktırılacak tır. Buradaki Papaszade camii de harab bir halde bulunduğundan yıktırılacaktır. Fen müdürü sah günü buralarda tekrar tetkikat icra ederek kat'î kararını makama bildirecektir. 1941 yılına girerken hava harblerine bakış Alman akıtıları İngilterede ne panik yapabilmiş, ne de hava hakimiyetini elde edebilmiştir. İngiliz tayyarelerinin Alman membalarına vurduğu darbelerse çok ağırdır 914 918 Umumî Harbindeki mağlubiyetlerinin sebeblerini ve yapılan büyük ve esaslı hataları araştınrlarken Almanlar bu hatalann başında (harb hedefi) olmadığım ve bu sebeble de harbin sevk ve idaresinin yanlış temeller üzerinde kurulduğunu tespit ederler. Ayni hataya düşmemek için çimdiki harbde İngiliz müttehid kraliyetini mağlub etmek ve Büyük Britanya imparatorluğunu parçalamak olan «harb hedefini» sevk ve idarede, siyasette, iktısadda hulâsa her şeyde esas ve mihrak noktası olarak kabul ve ilân etti I I Doğru değil mi? Kapıları çalarak satış yapmayı yasak etmeli! Yeni sene geldi. Şantajcilık lşi gene başladı. Kapı kapı dolaşarak ve bazı büyük makamlann ismini vererek, tanınmış şahsiyetlerin selâmım söyliyerek fahiş îiatla takvim satma faaliyeti İstanbulun bütün mahallelerinde" hummalı şekilde devam ediyor. Aklı başında, münevver insanlar bu tacizcilere icab den muameleyi yapıyor ve lâzım gelen cevabı veriyorlarsa da bir takım kadın ve coluk çocuk korkuyor, aldanıyor, zorla yapılan satış muamelesine muvaff.kat etmek mecburiyetinde kalıyorlar. Tabiı bütün bu mesleğl kendilerine geçinme vasıtası ittifaaz etmiş olanların peşlerine birer memur takarak takib etmek mümkün olmadığım biliyoruz. Fakat o çeşid şantajcılıgı ve aldatıcılığı kökünden kaldırmak için her bangi bir teşekkül namına olursa obun kapı çalarak satış yapmayı kat'iyyen menetmeli ve böyleleri hakkmda bir şikâyet vaki olur olmaz kendilerine dolandıncı muamelesi yapılmalıdır, diyoruz. İhtikâra karsi Ticaret Vekâleti, Vilâyete mühim bir tamim gönderdi Ticaret Vekili Mümtaz Ökmen'in iayramda şehrimize gelerek Vekâlete id işler ve bilhassa fiat murakabâ işeri etrafrnda tetkikatta bulunac»ğı laber verilmektedir Ticaret Vekâletjnden vilâyete gelen bir tamimde, fiat murakabe işine azamî ehenvniyet veilerek hiç bir kimsenin ihtikâr yapmasırıa meydan verilmemesi istennıiş e bu işi kontrol için icab eden menıur :adrosunun bu günlerde vilâyete gonderileceğini bildirmiştir. ffNAUNA MIHINA 1941 girerken I kudretlerinin yüksekliğini ispat etmişlerdir. Mühim hedeflerin çokluğu ve bunlaŞehirlerimizin ekmek işi hükümetçe rın arasından o günün vaziyetine göre göz önünde tutulmaktadır ve halk tipi en hayatî ehemmiyeti haiz olanların bir ekmeğin imali etrafında yapılan faa ihtimamla ve teferrüatile hazırlan keşif ve intihabmdaki zorluk gözönünetkiklere hız verilmiştir. Vekâ'.et glâmıştı, ve yüz binlerc© kişiden ve on de tutulursa İngiliz hava sevk ve idakadarlara gönderdiği bir telgrafta İsbinlerce motorlü naküye vasıtalarından resinin mahareti derhal takdir olunur. tanbu'da imal edilen ekmek çeşidi ve Rur sanayi mmtakasma, Almanyanm mürekkeb âdeta bir pasif müdafaa ormaliyet fiatı hakkında tafsilâtîı maludusu haline getirilmişti. Evvelden alı büyük deniz sanayi merkezlerine, bilmat istemiştir. Bu suretle hükumet, nan pasii müdafaa tedbirleri ve bil hassa Hamburga, Manhayime, sayısız ekmeği daha ucuza temin çare'erini ahassa umumî sığmaklar sayesinde İn silâh ve mühimmat fabrikalarına, deporamaktadır. Ucuz ekmek temini için gilizlerin maneviyatmı daha ziyade larına. petrol tasfiyehanelerile sentetik 1KT1SAD değirmenlerin hükumet hesabına çalışkuvvetlendirmiş ve kırümaz bir hale benzin fabrikalarına, benzin ikmal yolması ve bazı mmtakalarda ucuz eîonek ları üzerindeki hedeflere, mühim yükgetirmiştir. Dünkü ihracat satan fırmlarm vücude getirilmetine ler. leme istasyonlarına, tayyare meydanİngiliz hava kuvvetleri tayyare adedi Dün şehrimizden 200.000 liralık ihraMOTEFERRtK lüzum gösterilmektedir. Bu hususlar da Fakat Ingiltere ile harbe karar ver itibarile Alman hava kuvvetlerine na larma ve son zamanlarda <Loryan) ve cat yapılmıştır. Bu ihracat meyanın Bu yeni yd içinde neler olacağını Vekâlet tarafından tetkik edilecektir nıezden evvel çok mühitn ve müşkül zaran az olmasına rağmen keyfiyetçe (Bordo) gibi denizaltı üslerine yapılan oa İsveç ve İsviçreye den ve Balkan tahmine imkân var mı? Hele, geçen seTicaret Odasının vartdatı olan bir davanın halli için çok düşün çok yüksek olduğunu, harb sevk ve i hücumlarda çok iyi işlenmiş bir plân memlelcetlerirıe balık ihrac olunmuş nenin her türlü tahminleri, kebanetleri tur. ADL1YEDE suya düşüren sürprizlerinden sonra. arttı, memurlara zam müş olsalar gerektir. datesinde büyük bir kudrete malik bu ve hesab göze çarpar. Alman harb membalarına indirilen İngilterenin ada olması ve denizleri lunduğunu göstermekte gecikmedi. Fransanm bu kadar çabuk çökeceğini, Denize dökülecek yapıhyor Mabkum oldular knotrol altında bulunduran büyük bir İngilterenin yalnızbaşma kalmasına rağGündüzleri keşif uçuşları ve geceleri öldürücü darbeler çok ağır ve geniştir. Ticaret ve Sanayi Odasının varidatı yumurtalar Manifatura eşyası fiatlannda donanmaya sahib bulunması bu dava bombardıman uçuşları yapmak suretile Bunlar harbin idamesinde mühim rol men bu kadar dayanacağını, kocanıan Şehrimizdeki soğuk hava depolann çok artmış olduğundan Oda müdürle yaptıkları iddıasile milli korunma kan düğüm noktasını teşkil ediyordu. oynayacaklardır. İtlyanın küçücük Yunanistan karşısmda faaliyete geçmiş bulunuyordu. nın ıile memurlara zam yapılması takatrür da bulunan 2000 sandık kadar yumurnununa muhalif hareketten mevktfen Bir defa Ingiltere donanması dereceAlmanyanın İngiltereyi vurmak için tanın bu günlerde denize dökülmesi za etmiştir. Oda müdürlerine ellişer ıiıa Manş limanlarında, Felemenk ve Beltnuhakeme edilen üç tacir hakkmiaki mağlub olacağını, İtalyan donanmasınm sine yetişmek imkânsızdı. İkinci Kayzer çika kanallarında ve hattâ Dortmund düğümü çözmeye yarayacak silâh ola ıureti hasıl olacaktır. Bu yumurtalar zam yapılacaktır. karar, dün bildirilmiştir. İstanbul ilin saklanacak liman arayacağını kim tahVilhelm'in bu husustaki bütün gayret Es kanalmda ve (Ham) nakliyat mer rak bulduğu hava kuvvetlerinin ayni uzun müddettenberi soguk hava depoci asliye ceza mahkemesi, iddia olunar. min edebilirdi? Konservatuar talebesinin lerinin de boşa gitmiş olduğunu bili kezinde yapılmakta olan istilâ hazır zamanda İngilterenin de müdafaa ve larmda kalmış ve sanayi yumurtası oBu sürprizler, harbin en esaslı ve deFuçun sübut şekline göre, manifaturacı konseri yorlardı. Rafael EH ile ortaklan Moiz ve Hafim ğişmez kaidesinin «bilinmiyen, beklenlıklanm vaktinde keşfetmiş, eylul or taarruzuna yarayacağını ciddî bir BU larak ihracı imkâm bulunamamıştır. Bütün buzhanelerdeki yumurta stokİstânbul Konservatuannm ikinci ta Fisten yüzer lira ağır para cezası a miyen ve hatıra gelmiyen» şeyler olduTayyare vasıflarmın birdenbire 935 te talarmda büyük kuvvetlerle bu mer rette hesab edip etmediği suale lâyıktır. flri misli artmış olması, büyük bombar kezleri devamlı olarak bombalamış, AlArtık, Hata ve hesab yanhşlığımn nerede ları doksan bın sandık kadar tahmin lebe konseri dün akşam saat 18 de lınmasma ve satışta bahsi geçen jccıl ğunu, bir daha ispat etmiştir. Pransız tiyatrcsunda verilmiştir. Genc ların musaderesine karar vermljtir. bundan sonra, 1941 de neler olacağını dıman tayyarelerinin inşasında görülen man istilâ hazırhğım bozmuş, teşebbü basladığmı ve nerede biteceğini istik oiımmaktadir. intihab Kararla beraber son bittı teknik müşküllerin hallolunması ve I sü akim bırakmış ve malum olmıyan bale bırakaıyık Almanyanın kat'î netiMemleket dahilinde petrol ler, muhtelif müzisyenlerden keman ve ğinden, her üç tacir tahkikat bıralal • görmeğe, tahmin ve keşfetmejje cesaettikleri piyano, viyolonsel, serbest talyan topçu generallerinden (Douhet) bir zamana kadar geciktirmek suretile ceyi İngiltere adalarmda ve Atlantikret kalır mı? Hiç bir fakılık, hiç bir şan sololarda büyük bir muvaffakıyet nııştır. ve benzin tevziatı cf kehanet, meçhullerle dolu olan karanhk nazariyeleri Almanlarm imdadına büyük neticeli parlak bir mu< ^kiyet ten geçen imparatorluk deniz yollarmnın Petrol ve benzin kumpanyalan dl göstermişlerdir. Konser çok kalabalık yetişti. Denizde elde edemedikleri te kazanmıştı. istikbali aydınlatamaz. Onun için hâdiDilenciyi öldüren katil da almak emelinde bulunduğunu ve İn rektörleri dün Mmtaka Ticaret müdürü olmuş, her parça, hazır bulunanlar tafevvuku havada temin etmek ve bu seleri önceden görmeğe çalışınayı bir giltereye yapılan hava hücumları için Avni Sakmamn rlyaseti altında bir rafından sürekh olarak aUnşlamnıştır. Bir dilencl kadını beş lira parası iabiyeler: silâhla İngiltereyi vurmak ve mağlub Değişen tarafa bırakıp olanlara bakalım. İtalya hava kuvvetlerinden bir kısmını toplantı yapmışlardır. Bu toplantıda Osman Kaptan vaeife ba için taammüden öldürmekten sıçlu etmek imkâmnı bulduklarına inandılar. Fransa şimaline celbetmeye ve İtalyan memleket dahilinde petrol ve benzin Remzinin e\Takı, dördüncü sorguian Almanlar, bombardıman tayyare zaHarbe karar verdiler ve İngiltereyi Yeni yılın arifesinde, Londranın City denizaltı gemilerini, bilhassa büyük o tevziatım tetkik ve şimdiye kadar geşında vefat etti birinci Ağırcezaya yollanmıştır. Bir kaç yiatı (180) i bulup gündüz hava hüharb hedefi olarak seçtiler. tki hasım tirilen levha tenekelerin ne kadar zaTürkân vapurunun kaptanı Osman giine kadar muhakemesine ba§lani denilen nıeşhur kısmının Almanlar tacumlarında ısrar etmenin manasızlığını lanlarını Fransanm garb sahilindeki limanda imal olunabiîeceği, sevkiyatın Habiboğlu sor: sefer esnasında vazıfesi caktır. kuvvet arasmda bir kara cephesi olrafından bombalanması sırasında, müanlayıncaya kadar sık sık tabiyelerinde manlara getirmeye İtalyayı ikna etmiş ikmali meseıesi görüşülmüştür. madığından Alman ordusu garnizonlarba^ında vefat etmiş ve keyfiyet dün Live muvaffak olmuş olduğunu kaydet•« +^rt;KlPrinHp bazı değişiklikler ya. VtLAYETTE him bir hâdise oldu. Bizim askerî nıuve tertiblerinde yı Petrol kumpanyalan direktörlerl, mü mana büdirilmiştir, işgal sahalannda istirahate çekilharrirlerimizin bilmenı nazarı dikkatlemek lâzımdır. da ve bim miktarda teneke levha gelmekte parak tecrübelere koyuldular. Ağır Merhum, en eski kaptanlarımızdanrini celbetti mi? Alnıan tayyarelerinin Almanlarm Fransa ile anlşmaya dtiuğunu, bu tenekeler geldikten sonmiştir. tayyarelerinin adedini Nünıune tezgâhları bombardıman geceleyin Londraya yaptddan bu taarhava cevhelerl: verdikleri ehemmiyet Fransanın Atlân ra kap sıkmtısı kalmıyacagim ve o ?a dı ve büyük hizmetleri vardı. Tanrıdır gittikçe azaltarak bunun yerine av tayDeniz ve Vilâyet mülhakatmdaki köylere jfenrahmet dileriz. ruz sırasında, İngiliz avcı tayyareleri yarelerinin ve diğer seri ve hafif tay tik sahiilerine bakan Afrika limanların ınan sevkiyatın muntazaman yapılacaderilen nümune tezgfthları buralırîaıd deKara cephesi yerine havalara ve dan ve Fransız donanmasından istifade ğîm temin etmişlerdir. ÜNİVERSITEDE köylü kadınlara gösterilmekte vs bu birdenbire mücadeleye iştirak ve Alyarelerin adedini arttırmağa başladılar. Bu arada teneke fabrikalannın inınl man tayyarelerine hücuın ettiler. Bu, nizaltlarma şamil olmak üzere bir «mutezgâhlann işletilmesl şekli Öyle bir zaman geldi ki gündüz hü ederek Atlântik üzerindeki tehdidini harebe hücresi» hasıl olmuştur. Ve bu cumlanna iştirak eden tayyarelerin bü arttırmak niyetinden ileri geldiği tah kabiliyetinin tezyldlne karar verilmis malumat verilmektedir. Bu Iş fcöyii • bir sürpriz oldu. Fılvaki, gece boınbarSomestr tatili ve bu suretle ihtiyacın süratle karşı • ler için çok istifadeli olmaktadır. dımanlaıı esnasmda, hiç bir tarafm avhüerede Ingiltereye karşı hücum eden yük bir kısmını av tayyareleri ve Stu miı olunabilir. Üniversite meclisi bu seneki sömest ]"iması takarrür etmiştir. cıları, böyle geniş mikyasta hücum yaptatilinin şub&tın 11 inde başlamasma kuvvetler «hava kuvvetleri» ve «de ka dedikleri pike hücum tayyareleri İspanya üzerindeki siyast tesebbüsSEHIR tSLERI karar vermiştir. Tatil şubatın nihayemaınışlardı. Çörçil birkaç defa, İngiliz tki ev yandı nizaltı gemilerb dir. teşkil ettiği görülüyordu. Yalnız bu lerin de gayesi budur. Atlântik denitine kadar devam edecektir. iki mütearrız kuvvet karşısmda tayycrelerin taşıdıkları bomba miktar zindeki denizaltı faaliyeti arttıkça yani Evvelkl gece Fatihte Kasab îlyas tna mütehassıslarınm gece tayyare hücumBu Eksik ekmekler müdafaa kuvveü yani «akÜniversite Rektörünün çayı hallesi Sultançeşme sokağında Meiyo larını karşılamak üzere, çaveler, usulda iki cins ve sikleti az olduğundan ümid edilen harb Atlântikte tevessü eyledikçe AmeZabıta, âün Aksaray ve teocamustatif ve pasif müdafaa» ile «imparaitorluk ağır darbelerin tesirini husule getirmek rikanın menfaatleri ve müdafaası da Her sene Üniversite Rekötrü tarafır.' tin sahibi olduğu ahşab evden yangın ler aradıklarını söylemişti. Acaba, böyle fapaşada iki fınnda 285 kilo noksr.n dan ve talebelere veriimekte olan çay çıkmış, bu ev ve yanındaki ev yaniıi bir çare ve usul mü bulundu k i İngiliz deniz yollarının müdafaası» bulunmak mümkün olamıyordu. ortaya çıkmaktadır. tartılı ekmek musadere etmiş ve fi lara bu sene «ubatın ilk haftasında baş tan sonra İtfaiye tarafından söndüral avcılan, Londraya yangın bombası yağtadır. Bu müdafaa kuvvetlerinin yanınUmumî Harbde Lüzîtanya adlı Ame rın sahiblert hakkmda cezaî muameleNihayet gündüzün büyük hava hünıüştür. lanacaktır. Çaylara Maarif Veklli Ha dıran Alman avcılarına kesif bir gece da taarruzî kuvvet olarak ta ingiliz eumları yapmaktan sarfı nazar etmeye rika transatlântiğinin bir Alman de ye tevessül oîunmuştur. san Âli Yücel de davet olunacaktır. hücumu yaptılar? Gece karanlığı içinhava kuvveti hazırdır. Mangala düşen çocuk Bundan başka 11 şoför, ve beş esnaf ve gündüzleri çok yüksekten uçmak su nizaltı gemisi tarafından batırılması nade avcı tayyarelerinin dostu düşmanı Tayyare ile denizaltı gemisinin müş retile az kuvvetle yapılan «taciz hü sıl ki Amerikayı hsrbe sevketmiş ise muhtelif beledî suçlardan teczive edil Ankaraya gidecek Üniversite Küçükayasofyada Hisardibi sokağm birbirinden ayırmalan imkânı hulunmuş terek vasfı ancak (taarruz) a muktedir eumları» ve keşif uçuşları ile da 15 numarada oturan Mehmedin 6 iktifa Atlântikteki denizaltı faaliyetlerinin de miştir. talebesi olup müdafaa kabiliyetlerinin olmayı etmeye ve asıl hüeumları geceye has ayni neticeyi doğurması çok muhteyaşmdaki kızı Hayriye, yalnız buluı olacak ki İngilizler, böyle bir hücumu Vapurlardan çıkanlar taksi Hukuk Fakültesi talebelerinden şırhr. Tayyare. müdafaasını dahi ancak retmeye mecburiyet hasıl oldu. Bütün meldir. Harbin gidişi 941 senesi başlardv.ğu odada oynarken mangalın üstü ilk defa yapmışlar ve iyi neticeler alkişilik bir kafile bayram tatilinden ss r e düşmüş, muhtelil yerlerinden yau mış olacaklar ki yaptıklarım da ilân bulamıyorlar hücumla yapabilen bir silâhtır. ken Atlântiği sarmağa ve Pasifiğe sıçümidlerini gündüz hücumlarma bağlatifade ederek Ankaraya gidecektir. Ü etmişlerdir. mıştır. Limana gelen vapurlardan çıkan yo! niversite Rektörlüğü, Maarif Vekaîe Danimarka. Norveç, Felemenk, Belolmalarmdan gece hücumlarını e ramağa mütemayil görünmektedir. 1941 de neler olacağını tam bir sıhcııların taksi toulamadığı ve bulunr.n tine talebelerin bu arzulannı bildire çika ile Fransanm şimal ve garb sahil mış hedef Londra olmakla beraber birM. S. sas taksi şoförlerinin de yolculardan fazla rek Ankarada yer teminini istemiştir, Bursada yankesici bir kadm hatle nasd keşfetmek mümkün olur ki leıini kâmilen zaptetmekle Almanya, sas hedeflere de tevcih ettiklerinden çok para taleb etmekte olduklan hakkında yeni yılın arifesi de, işte böyle bir süradalarını şimal ve cenubdan cenubdaı dlrını Balıkesir Parti kongresi arzu edilen tesirler husule getirilemiyakalandı Ingiltere Belediyeye bir şikâyet vaki olmuş ve prizle girmiştir. ,*.• buralarda İngiltereyi vurmak Bahkesir 30 (Hususî) Parti vilâyet yolcu vapurları geldiği zaman iskele Xî yordu. Geceleyin tayyareler, teker tesarmış ve Bursa (Hususî) Kanberler mahaîmüsaid deniz ve hava üslerini tekongresi bugün son toplantısını yaptı ve lerde şoför ve hamal ihtikârma rnâni için etmiş bulunuyordu. Bu sayede Al ker, nihayet üçerli filolar halinde halesinde oturan İsmail kızı Ahuzar abütçesini 33,000 lira olarak kabul ve c'.acak tertibatın almması ve polis budında bir kadm, Tahal meydanında min au hava kuvvetleri Ingiltereye karşı reket edebildiklerinden bu hücumlar vilâyete aid bir çok dilekler üzerinde lundurulması istenmiştir. Beîediye bu Kızık köylü Mehmed oğlu Süleyman manpılacak hava hücumlarında tabiyevi birbirini takiben muayyen ve muntaI I İskenderuna petrol ve zam fasılalarla yapılabiliyordu. Buna faydalı kararlar aldıktan sonra eski işle meşgul olmaktadır. •+( Millî korunma kanunun4 ırmhali Balkanın iki, Hacısevindik mahalle >ssir mesafeli bombardıman sinde oturan İbrahim oğlu İbrahin mukabil tayyare zayiatı az oluyordu. heystini ittifakla ipka etti. Deloge ve hareket davalarma aid sekiz hâdisemn benzin gönderildi sahalarma sokulmuş bulunuyorlardı. üç lirasını yankesicilk Çünkü geceleyin av müdafaası görüş yedek seçimleri de yapılarak kongreye tahkikatı bitmiştir. Müddeiumumilik Karakulanın Tayyarelerin azamî bomba taşıma kudsuretile çaldığı anlaşılmış, bundan baçİskenderun (Hususî) Hatayda dava dosyalannı ikinci ceraya gön güçlüğünden dolayı gündüz müdafaası son verildi. İdare heyeti azaları şunlarka ayni yerde Serme köyünden Mansir petrol ve benzin işlerini daha genişletretlerile hareket etmeleri dahi bir tayKurbanmızı Hava Kurumuna verirt'ermiştir. derecesine çıkmaktan uzak bulunuyor du: Pertev Etçioğlu, Sadık Deniz, Naci oğlu Ahmed Durgunun da parasmı mek ve bu iki maddenin umumî ihtiyareye günde iki vazife vermek im•fr Maliye tahsil şubeleri, mökıîÜRî du. Defi toplannın tesirine gelince çok Kodsnaz, Necati Uğur. Abdi Ağbeyoğlu, ken felâketzedelere ve kimsesiz yavkânlan olduğundan kuvvetleri artmış lerin kazanc vergilerini kabul etmsl çalmak isterken başkası tarafından gi yacmı karşılamak üzere Sokoni Vakum rulara yardım etmiş olacağımm da Azmi Sakol, Hasan Kaptanoğlu, Rasim yüksekten uçulmak veya pek alçağa rülerek suç üstü yakalanarak paralada üzere dün akşam geç vakte kadar ça olacağı gibi mesafenin kısalığı dolayıunutmıyalım. şirketi tarafından ısmarlanan petrol ve inilmek ve bilhassa tayyare sür'ati ile cagan ve Niyazi. birliJrte Adliyeye verilmiştir. hşmışlardır. Eİle bombardıman filolarına av tayyabenzinler, İskenderuna gelmiştir. mermi sür'ati arasındaki nispet farkınrelerini de terfik ederek himaye kabil Hususî bir vapurla getirilen 2800 ton dan dolayı az oluyordu. Arkadaşım elimdeki pakete baktı: O yılbaşı sofrası, o akşam, gözürae, Küçük hfkâye '" Ne o? dedi, yılbaşı hediyesi mi? olacaktı. bir devir hatiminden sonraki helva s<t benzin ile 2300 ton petrol vapurdan çıBu neticeyi gören Almanlar gece hü Ne yaparsm! Ev kalabalık. Ço'urası kadar kasvetli göründü. Lokmalır, karılarak depolara yerleştirilmiştir. Bu İşte böylece hazırlıklar bittikten ve cumlarındaki tabiyelerini değiştirdiler. boğazımda, te'oessümler dudaklannun mühim stokun vürudundan sonra benmüsaid şartlar tahakkuk ettıkten sonra Yalnız bir şehir üzerine çok miktarda ğa çocuğa ufak tefek bir şeyler götürmeyince olmuyor, dedim. kenarmda takılıp kalıyordu. Kanmin zin ' ve petrol satışının daha geniş mikav tayyareleri himayesir.de yüzlerce tayyarelerle hücum etmek usulünü kaYüzüme bir tuhaf baktı, başını ;alüzüne bakmağa, ancak, o başkalarile yasta ve nim serbest bırakılması muhtayyarelerden mürekkeb müteaddid dal bul ettiler. ladı. konuşurken cesaret ediyordum. temeldir. galar halinde filolarla yapılacak «de Ne var? dedim. Niçin öyle bakErtesi gün. soluğu Lemanın evinöe Bu usulde yapılan ilk gece hücumu vamlı ağır hücumlar» tedricen arttırıtın? .ık bu gayritabiî vaziyete bir nihayet hakikaten beîirdi. Fakat, dudakların aldım. Üzerine L markası yazdırdığ«n, Terfi eden muallimlerin 14/15 ikinciteşrin 940 ta (Kuventri) ülarak «kütle hüeumları» şekline çıkarı Yok. bir şey yok. Ben yılbaşı he • ermek lüzumunu Lemana anlatmağa cia göreceğinıi umduğum tebessümden ona aid hediye cebimde idi. İki pantanzerine yapıldı. Bundan sonra (Birmingmaaşları larak İngiltereye saldırılacaktı. diyesi almağa tövbeliyim de!. tif arasındaki kıymet farkını anlıya eser yoktu. Onun yerine, biraz evvelki ham) (Sutampton) (Şefild) (Mançes^.esile teşkil edecekti. Hd V Ingiltere adaları nüfusunun kesafeti, Sebeb? Hiç unutmam, yılbaşından bir gün sakin çehresini, infiale benzer bir ifn cağma pek ihtimal veremediğim icîn, İstanbul ilk tedrisat kadrosunda çater) ayni şekilde hücuma uğradılar. değişikliği anlataıuk lışan 300 muallim 938 senesinde terfi etbüyük şehirlerinin fazlalığı, sanayi Sebeb mi? Uzun hikâye. Dinler evvel, pantantifleri kuyumcudan aldım de kaplamıştl. Mahfazayı gözüne yaK markalardaki Şüphesizdir ki bu tısuldeki hücumla sen anlatayım. Merak etme, o kadar u İki ayrı paket yaptırdım. İkisiııi de ce iaştırdı, bir müddet baktı, sonra başr.ıı pantantifleri mübadele etmek kolay omerkezlerinin topluluğu, birçok büyük tikleri halde. bütçe imkânsızlığı dolayılacaktı. limanlarile hava hücumlarma karşı pek rın tesirleri evvelki usüllere göre ya zıın da değil. Tramvay Maçkaya var b:me koydum, dükkândan çıktım Cn bana çevirdi. Azarlarcasına sordu: sile, bu kanunî haklarını alamamışlardı. ce. Lemanın evine uğrayıp yeni seneyi Olacaktı ama, olmadı. O gece. le Kaça aldın bu pantantifi? hassas bir saha olduğunu herkes bilir pılan hücumların tesirlerinden çok o madan biter. Muallimlere bu haklarını verrnek üzere Anlattı: tebrik etmeği, hediyesini de bırak!ia*ı MaMsadım ka\Tayamamıştım. Afaba. manm evinde de bir toplantı varnnş. umumî mecliste kabul edilen tahsisata di. Bilhassa Londra (9) milyonu geÇen lacaktır. Fakat unutmamalıdır ki medüşündüm. Bu işi, vaktin geç olmasına fazla para sarfettiğim için beni mua Mücevherden anlıyan bir ahpabı. Î.I. Yeni evlendiğim sene idi. Bir eynüfusu ve büyük bir sahayı işgal et sele tesirin az veya çokluğundan ziyade lul ayında evlenmiştim. Dört ay sonn rağmen o gün yapmak lâzımdı. haze mi edeoekti? Birdenbire içime, markalı pantantifin kıymetini oUuğıı göre hazırlanan kadro tasdik edilmiştir. mesi dolayısile dünyanm en hassas he neticededir. Fransanın mağlubiyetinden yeni seneye giriyorduk. «Serde yeniük Bu ay başından itibaren tediyat yapılÖyle yaptım. Doğnıca Lemanın evi sebebini anlayamadığım bir üziintü gibi tahmin edivermiş. ot sonra en nazik bir devirde mukavemete d lerinden biri olarak sayıhrdı. Leman, sevincinden uçuyor, feendkî ması için alâkadarlara emir verilmiştir. var. Karıma bir yılbaşı hediyesi almak ne gittim. Fakat kendisi evde yoktu çökmüştü. Elim, kıravatımdaı, başı.tn: Almanlara göre, Londra üzerine ya azmetmiş ve bu uğurda her türlü fe lâzım» diye düşündüm. O tarihte jş Pantantifi, kâğıda sarılı olarak. ka^ı ctöndürmeğe cesaret edemeden ceva'o ne olan bağlılığımın derinligine dilil İstanbul ükmekteb muallimlerinin masaydığı pantantiften dolayı bana n t ı l P'lacak gündüz hücumlarile bir defa dakârlığı ihtiyardan çekinmemiş ve ierim gayet yolunda idi. Bol paıa kaaçan hizmetçi kıza teslim ettim. Ye verdim: hattâ yavrularından uzun müddet ay zanıyor. fazla hesab etmeden harca ni seneyi tebrik için üzerine bir de teşekkür edeceğini bilemiyordu. Yalftz. aşları 3656 sayıh barem kanunu hüküm«korku» uyandırıhp panik yaratılabildi Yedi yüz elli liraya! rılmağa, dominyonlarda ve Amerikada yordum. Onun için. hediyeyi de, biraz kartvizit iğneledim. Kanm, mrhfazanın içine bir kere bir şeye aklı ermemişti. Pantantifin M lerine uydurulmuştur. Bu kanuna göre / mi «düğüm» çözülmeye başlayacaktı. 400 muallimin maaşîarmın birer derece tanıdıkları veya tanımadıkları aileler yüksekçe neviden intihab ettim. Yedi O iş bittikten sonra, vakit geçirme daha baktı. Şüphe ile dudaklarını bdK zerindeki marka, neden dolayı L Panik intizamsız bir hicreti ve nihade M? Sonra, düşünmüş. onu da ax!ın artması icab etmektedir. Beîediye hesab tü. Sabnm tükenmişti. nezdine gö'ndermeye bile katlanmış o yüz elli liraya kıydım. fevkalâde güzel den doğru eve geldim. yet kargaşahğı mucib olacak ve İngiliz bir pantantif aldım. Orijinal oir şey Ne oluyorsun Allah aşkına? de ca bulmuş. «Soy adımın ilk harfi» da işleri müdürlüğü bu farkm veri'mesi içir Sürprizi pek severim. Hele vıîbaşı müdafaa kuvvetlerinin mühim bir kıs lan İngiliz milletini, Mısırda ve Akde olsun diye. pantantifi, karımın ismi cak demiş. lâzıra gelen tahsisatı bulmak üzere tetmünasebetil, kanma yapacağıra bu dim. Beğenmedin mi? nizde zafer perisinin kendisine de iltifat mını işgal edecekti. Norveç ve FeleHulâsa, bu iş bana, bir yedi yüz Hta kiklerde bulunmaktadır. Kir. ilk narfi olan M şeklinde yaptır sürprizin, bsnim için iki taraflı zevki Yoo! Beğendim! Doğrusu, hiç dietmeye başladığı şu sıralarda, tahribat mıştım. Üzerinde ufacık menkte beşinci kolun yaptığı işi İngilva daha patladı. M. markalı bir pmtaşlar rtizüi vardı. Onun, taşlanna, bakar bakrnaz jecek yok. Yalnız.. Yalnız ne? Bilhassa ısmarlıyarak tantif daha yaptırdım, karıma götürterede hava bombardımanları görmüş ne kadar büyük olursa olsun mukave beyzî bir çerçeve ertasmda. pınl pırıl yüksek kıymeti anlaşılan pautantif met azim ve iradesinin zayıflıyacağına yanan bir M harfi. Çok güzel bir şeydi. düm. Fakat iş bununla kalmadı. Hefliol=tcağı tahmin ediliyordu. karşısmda göstereceği hayretle karı=ık yaptırdım. Markam.. Kanm. bu hediyeyi her halde pek be sevinc, o akşam, evin içine başka bir Ben de onu söyliyecektim. Kıı yenin büyüklüğü, Lemanı, yanlışlıkla Fransadaki hicretin Fransız ordusu ihtimal vermek kabil midir? ğenecekti. yumcuların da tertib hatasi yaptıkla bana büsbütün bağladı. nun müdafaasma yaptığı fena tesirler, Büyük Türk milletine ve dünyaya îneilizlerrn indirdihleri darbe Hatırlarsın, ben evlenmeden evvel neş'e getirecekti ve yeni seneye. güle nnı bilmiyordum. M. yerine L. harfi İşte, o gün, bu gün, yılbaşı hediyesi İngilterede kısmen Londra halkma yapovnıya girecektik. yazmış. denilen şey, tüylerimi ürpertir. Kanm. huzur ve refah verici iyi günlerle Leş altı sene kadar, Leman isminde b'.r tırılmış olacaktı. Velev muvakkat bir Kaldı ki dört aydanberi devam eden kadmla yaşamıştım. Evlenişim pek ar.î Kanm. yılbaşı şerefine. fevkalâde bir Kıravatımm düğümü. birdenb're bo hakikî mahiyetini anlıyamadığı, falat zaman için olsun Manş denizinde deniz hava hücumlarında kraliyet hava kuv olduğu için, Lemandan birdenbire av Eofra hazırlamıştı. Dört beş kişi de miM. NURİ ÇAPA ğazımı sıktı. Yutkunmaktan başka ya kadınlara mahsus o keskin sevki tşbii eecmesini dilerim. kontrolu ve hava tefevvuku temin e vetleri vurulmamış. zedelenmemiş, bi rılamadım. Evlilik hayatmda döıdün safir vardı. Hediyemi, sofraya oturuıa pacak şey olmadığı halde, onu da be i!e icinde bir bityeniği sezdiği o öâdilebildiği takdirde istilâ te=e v ~' ; iine lâkis kuvvetli olarak çıkmıştır. Baskı cü aya bastığım halde. bu kadmla mü can evvel, odamızda başbaşa buiundu ceremiyordum Kanm. elinde mahfaza. clseyi. her yılbaşından bir gün e™.\rl na uğramamış, büyük tayyare meydan rasebetim hâlâ devam ediyordu. G?r ğumuz sırada vermeği münasib şördüm. ağır ağır yamma geldi. pantantifi bur bana hatırlatmakta kusıır etmez. «Asıra gelmiş olacaktı. kocacığnn. şayed bana sürprizli larını ve hattâ hangarları bile kamuf çı eskisi gibi değildi; fakat gene b'r Gündüzkü kıyafetimi, değiştirip, nıisa r.uma. doğru uzattı. Alık alık b?.ktım man Bosa çıkan proje: firlerimize hünneten sırtıma siyah bir iâj yapmakla, gizlemek maharetini gös birimizi görüyorduk. Evîenmem, zaten esvab geçirmekle meşgulken, kantr.a: Sonra başımı kaldınn bir de kanmı:ı bir hediye alırsan, harfleri tanımıyan cahil kuvıımculara gitme!» tembihini hııysuz bir kndın olan Lemanı büsbüyüzüne. keza alık alık baktım. Gözie Nüshası 5 kuruştup, Bu kanaat ve projeler neticesi olarak termiştir. tün çileden çıkartmıştı. Ne zaman b.ı Paltomun cebine elini sokarsan rim karardı. kulaklarım uğuldadı Ea fısıldar. Bu yılbaşı hediyesi, bütün yıl7 eylul 940 ta ağır devamlı gündüz Alman tebliğlerinde. tayyare mey lussak. mutlaka kavga ediyorduk, ya crada. hoşıına gidecek bir şey bulman şimı kaşıdığımı. nihayet bir parça nefes başı^rını bana ebediyen zehir et • !,..,„;* f Türkiye Hario bombardıman hüeumları bilhassa Lon danlarında İngiliz tayyarelerinin tahrib kamı sıyırmaga çalışıyor, bir türlü mu ihtimali vardır, dedim. miştir. aîmağa muvaffak olunca: dra üzerine başlamış bulunuyordu. edildiği bildirilmemekte olması veya vaffak olamıyordum. Oünler ^e:tikçî Karım. elini paltomun cebine soktu Galatasaraya gelmiştik. Arkadaşım Senelik Allah, Allah! 1400 Kr. 2700 Kr. ender olarak zikredilmesi bunun vaziyetiır. ciddiyet kesbediyor, iki evl Ben. aynanın önünde kıravatımı bağlaHaber alma mesafesinin darhğına hud Dediğimi hntırlıvomm. Kanm. mah kalktı. 1450 » 750 » Altı ayhk .l.ir erkek gibî, her iki tarafı idare et nıakla meşguldüm. Onun. paltomun ce f?zayı, iki parmağı arasmda bir delilidir. Nereye? dedim. rağmen aktif müdafaanın bilhassa av sıi:arak 800 » 400 » Üç ayhk binden, kâğıda sarılı mahfaz:ayı çıkar «tak!. diye kapattı. Bu ses, kafam 'meğe çahşıyor. şaşınp kalıyordum. Şuradan iki kutu şeker: yaptıracaİngiliz hava meydanları Almanlarmtayyarelerinin müdafaadaki parlak muYoktup. 150 » Bir avhk bir balyoz \Tirulmuş gibi. beynimde öl ğan. Karıma yılbaşı hediyesi alırken, Le dığmı gördüm. Bıyık altmdan gülere: kinin aksine olarak bazı mühim hedef'. Vaffakiyetleri derlıal kendisini gösterdi. hsreketlerini göz ucile takib edivor ? Alman bombardıman tayyareleri ağır lerden uzun bombardıman mesafesin mana da ufak bir hediye almayı dü gGzlerinde nerede ise belirecek hav tü. MahfazajT bana uzattı. Bir yanlışlık var ama, dedi. k;ı Büsbütün hediyesiz de olmuyor, de bulunmasına rağmen Danzig Po şündüm. Ayni kuyumcudan, bir pan reti. dudaklarında açılacak tebessümi: Sayiata uğradılar. Londranm «pasif müyumcuda mı. sende mi anlıyamadım? ksrdeş. Düşündüm. bundan daha mütantif de ona aldım. Fakat, bu hediye dafaası» ve İngiliz milletinin idraki ve lonya hududu, Prağ Venedik Tori yüz liralık kadar bir şeydi. Yarını elrra sabırsızlıkla bekliyordum. Ve baska bir şey söylemeden odarip,r rasib, markasız hediye yok. Bu sene de Gazetcmize gonderilen evrak ve yazüar no Milân hattma kadar geceleyin yap gönül alma kabilinden vereceğnn bu ;oŞ^k kanhhğı ümid edilen paniğe Küçücük paketin sırmalı ipini çöz çıktı. gitti. bunu tecrübe edelim bakalım. Allaııa neşredilsin edilmesin iade edilmez ve ziyamdan mes'uliyet kabul olunmaz. O gecenin zehir olduğunu söylerueğe ısmarladık. ıey°>n vermedikten başka mukavemet tıkları en uzun ve güç Uy^figrile sey hediye, bir kaç gün için başımı diıı dü, kâğıdı çıkardı, mahfazanın kapa Haydi hayırlısU , e ra^dele azmini artırdı. Bu müda rüseier, mukavemet ye u^tnbardıman lememe yarayacak. ayni zamanda, aı ğını açU. Beklediğim nayret, gözlerinde hacet var mı? Yazan : M. S. Doğru değil mi ? 1941 senesi de, 1940 gibi, h a r b içinde giriyor. Avrspanın büyük b i r kısmı ateş, ölüm, ıçhk ve sefalet içindedir. Fakat, Türkije, yeni yılı sulh içinde idrak eden sayılı mes'ud menıleketlerden biridir. W40ta harb, kapımıza kadar geldiği halde, büyük bir ŞeHn, u j a nık bir hükumetin, kahraman b i r ordunun, yekpare bir granit kaya manzarası arzeden bir «lilletin muhafızı oldukları bu yurdun kıpısmdan içeri girememiştir. Bu, Türkiye hesabına büyük bir kazancdır. Çünkü bir yıl daha, sulh içinde yaşamak, çalışmak, ilerlemek, yükselmek ve knrvetlenmek imkânım bulduk. 1941 de de, gene barış içinde yaşamak azmindeyiz ve buna muvaffak olacağımızı ümid ediyoruz; fakat harbetmek mukadderse ondan da pervamız yoktur. Çünkü biz, esaret ve zillet dolu bir sulha, harbi her zaman tercih etmiş bir milletiz. Şerefli bir barış içinde yaşamak da, ancak harbi, sereisiz sulha tercih edenlere yaraşır ve müyesser olur. 1940 ın bazı hâdiseleri, bıınu bir daha ispat etmiştir. Yeni yılın, başta Büyük Millî Şefimiz İsmet İnönü olmak üzere, bütün yurddaşlarımız ve aziz yurdumuz için bir barış, bir saadet ve muvafEakiyet senesi olmasım temenni ederiz. I Kısa Haberler Yurddaş! r Bir yılbaşı hikâyesi Hamdi Varoğlu 1941 yılmın | CUNHURİYET Dikkat