31 Mayıs 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

CUMHURtYEl 31 Mayis 1940 [Bas tarafı 1 inci sahifede] 40 fırka yani yarım milyondan fazla Insan, ve Almanîarın nrhlı fırkaları nın hemen kâffesi, işte Almanlann Flandres'lerde Üçüncü Leopold'un teslimile mevcudiyeünin yarısını kaybetmiş olan müttefik ordulara karşı ortaya attığı kuvvet işte budur. Buna rağmen müttefik kıtaat, müdafaa etmekte ve aded noksanım cephesini daraltmakla telâfi etmeğe çahş maktadır. Son h a r e k â t ı n cereyan sahası v e şekli Bu günkü vaziyet, Lille civarında Dunkercfue'e kadar imtidad eden bir nmıiTnî mihverin her iki tarafından tam bir hareket halinde buîunmasıdır. Dunkercjue limanı, metin sağlam bir su rette tutulmuş ve donanmanın büyük çaplı toplarının ateşile takviye edilmiş müstahkem ordugâhile, deniz üstünde bir nevi kapı, cenub ve şimali şarkî cidarlannda muharebeler cereyan eden bir koridor teşkil etmektedir. Müttefik ordular adeta çifte duvar vazifesi görmektedir. Bu duvarlar bir taraftan Yser ve Nieuport Ypres imtidadmca, diğer taraftan da Graveliresden Cassel civarına uzanmaktadır. Almanlar tarafından hedef ittihaz edilen ve Flandres tepelerini işgal etmek suretile ikiye ayırmak için çah şan bu iki müstahkem mevki, başhca İngiliz kıtaatı tarafından müdafea edilmektedir: Mezkur tepeler, Causse dağlan ismini taşıyan 100 metre kadar irtüaında tepeciklerden ibarettir ki, civarın dümdüz mıntakalarında ve büyük Flamand ovasında kuvvetli mevziler teşkil etmektedirler. Bu tepe'erin işgali, Âlmanlara, Lille bölgesile deniz arasındaki geçidi sıkıca kapamak imkânım bahşeder. ingiliz kıtaatından bir kısmı diin Britanyaya geçirildi Askerî vaziyet Flandr cephesinde muharebe en büyük şiddetle devam ediyor. Fransız tebliğlerine nazaran Almanlar bütün motörlü fırkaları dahil olduğu halde kırk fırka ile buradaki Fransız ve Ingiliz kuvvetlerine taarruz et mektedirler. Müttefik ordu, çok müskül şartlar içinde muharebe ederek sahile doğru çekilmektedir. Almanlar Cassel Yser istikametile Dunkerque istikametinde taarıuza geçmişlerse de her iki taarruz da muvaffak olamamıştır. Alman tebliğle rinde bir kısım müttefik kuvvetlerin hattı ricatinin kesildiği iddia olun maktadır. Müttefiklerin bu gün işgal ettikleri hat takriben Graveline şimali Cassel Yser nehri Nieuport garödan geçtnektedir. Dunkerque tahkim edilmiş, müttefik ordu kuvvetleri ve bahriye silâhendaz kıt'alan tarafm dan müdafaa cdilmektedir. Calais nin Almanlar tarafından işgali hak kındaki haberlere rağmen İngiliz ve Fransız kıt'alarınm el'an Calais'yi müdafaa ettikleri ve bu müdafaanm ordunun Dunkerque üzerine çekilnıesini kolaylaştırmış olduğu anlaşılı yor. Bu günkü muharebelere, tarafeyn hava kuvvetleri büyük mikyasta iştirak etmiştir. Gerek Royal air force mensub İngiliz tayyareleri, gereksc donanma ve sahil müdafaa teskilâtına mensub olanlar orduya yardun VÎ yapılan nakliyatı himaye için büyük bir faaüyet göstermislerdir. Donan ma da ağır toplarile müttefik orduya yardım etmiştir. Müttefikler, doğrudan doğruya muharebe cephesinde bulunanlardan maada bütün kuvvetleri İngiltereye nakletmişlerdir. Şimdîye kadar büyük kuvvetlerin, bütün vasıtalardan bilisüfade, karşı sahile geçirilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Somnıe cephesindeki İngiliz ve Fransız kuvvetleri yeniden bazı mevziî muvaflakiyetler elde etmişlerdir. Aisnc mmtakasında ve cephenin sair kısımlannda bir değişiklik olmamıştır. Hulâsa: Flandr cephesindeki vaziyetin vahametine rağmen, Alman ordusu bugün de kat'î neticeyi alamamışhr. Müttefik kıt'aların İngiltereye nakline başlanmıştır. Bu cephede bulunan İngiliz ve Fransız kıt'alan, çok faik kuvvetler karşısında harbederek sahile doğru cekilmektedir. Eğer bu ordu, büyük zayiat vermeden karsıya geçirilebilirse. bu vaziyet Alman ordusu için büyük bir zâf eseri olacaktır. Flandrdaki bu kadar buhranlı vaziyete rağmen cephenin diğer kısmındaki sükunettcn Fransız İngiliz ordulannın yeni gnıpmanının henüz bitmemiş olduğuna hökmetmek lâzun geliyor... Emekli Kurmay nizinde düşmanın bir deniz tayyaresini düşürmüş ve bir tanesirü de hasara uğra tmıştır. Bir İngiliz keşif tayyaresi, Bergende bir Alman iaşe vapurunu bombardıman etmiş vt bu vapurda yangın çıkarmıştır. İngilizlerin büyük bombardıman tayyareleri, gece faaliyete geçerek mütleüklere muzaherette bulunmuşlardır. San'ata dair: Fotograf ve Resim Sergisi Bir kaç gün evvel Ankara Halkevinde, Türkiye Halkevleri, amatör Eanatkârlar resim ve fotograf sergisi açıldı. Bu güzel san'at hâdisesi, Halkevlevinin Türk san'atkârmı himaye ve teşvik etmesi bakmıından ele ahnabilecek, büyük bü* değeri ifade ediyor. Anavatanm her köşesinden günderüen fotograf ve resinılerin ifade ettiği tek mana: samimiyet ve fıtrî bir san'at duygusudur. Sergide her eserin üzerinde durarak fikü ve mütalea beyan elmek bizce hiç bu şey ifade etmez. Zaten buna da lüzum yoktur. Çünkü eserîer, tekevvün etmekte olan yerli ve tamamen millî bir anavatan san'atının özlü ve hassas çizgüerini taşıyor. Bu itiharla, bütün fotograf ve resimleri kü! halinde ı>azara almak lâzımdır. Millî küme maçları Millî küme deplâsman maçlarınuı son oyunları bu hafta şehrimizde ya pılacaktır. Ankaranın Gencler Birliği takımile, Muhafız Gücü bu gün şehrimize geleceklerdir. Beşiktaş, ve Vefa takımlarile yapılacak bu maçların her ikisi de Şeref sahasmda oynanacak tır. Cumartesi günü ilk maçı Vefa ile Gencler Birliği, ikinci maçı da Beşiktaşla Muhafız Gücü takımları yapa caklardu. Pazar günü ilk maç Vefa, Muhafız. ikinci maç da Beşiktaş, Gencler Birliği arasında olacaktır. Maçlara 3,45 te başlanacaktır. Resmî harb tebliğleri ingiliz Bahriye Nezareti bildiriyor Londra, 30 (a.a.) Bahriye Nezaıetinden tebliğ edilmiştir: Kraliyet donanması, düşmanın ağır tazyikı altında Fransız ve Belçika sahilleri civarında harekâtta bulunan İngiliz ve Fransız kara kuvvetlerine mümkün olan bütün yardımı ve müzahereti yapmaktadır. Kıtaatı ateşile setretmekte ve düjmanın harekâtma mâni olmakta olan harb gemileri ileri Alman kuvvetlerine çok büyük zayiat verdirmektedir. Yaralılar ve diğer kıt'alardan bir çokları ijimdiden tahliye edilmiş ve halen emniyet altında bulunmaktadır. Bilhassa düşman tayyarelerinin şiddetli muhalefeti karşısında cereyan eden bu harekât gece ve gündüz fasılasız bir surette, soğukkanh Kanadadan tayyareci geliyor Londra 30 (a.a.) Kanadalı tayyarecilerden mürekkeb yeni bir kafile bir İngiliz limanına gelmiş derhal Londraya hareket etmiştir. Kanada meb'usan meclisi, Kanadanm 700 milyon dolaruk harb bütçesini tasvib etmiştir. Bugünkü vaziyet kat'î neticeyi değiştiremez Londra 30 (a.a.) İstihbarat Nezaretinin parlamento sekreteri Nicholson, dün akşam imparatorluğa hitaben radyoda bir mesaj neşretmiştir. Nichoison demiştir ki: « Almanlann, Flandre'lerde bir netice istihsal etmeleri ihtimalini gözönünde bulundurmahyız. Fakat, herşeyden evvel bu neticenin kat'i bir netice olmadığı hatırdan çıkanlmamalıdır. Haberler fenadır. Gelecek günlerde daha fena haberlerle karşılaşmamız ihtimali de vardır. Bundan evvelki harblerde mevcud olmıyan usullerle Almanlarm İngiltereye bir kaç bin asker çıkarmalan da ihtimal dahilindedir. Fakat, 5 milyon insanm merdane ve eğilmez cesareti bunların Ingilterede çok kalmalan imkânını vermez Esasen filolarımızın ezici kuvveti karşısında Almanlar uzun müddat bannamazlar. Fransanın büyük ordulan şimdi başhca harb mıntakasının cenubundaki müdafaa hattında toplanmakta ve Wey gand kumandası altında Almanlaruı. kazanmak istediği tam muzafferiyeti hiçe indirmeğe hazırlanmaktadırlar.» Nicholson şu sözleri ilâve etmiştir: « Âlmanlara karşı nihaî zaferi kazanacağımıza şüphe yoktur. Biz onları bir kere yendik, bir kere daha yeneceğiz.» Fransız karargâhı bildiriyor Paris 30 (a.a.) İstihbarat Nezaretinin tebliği: Alman ajansı, bir taraftan, yere inmeğe mecbur kalan biri teğmen, biri küçük subay iki Alman tayyarecisinin kurşuna dizilmiş olduğunu, diğer taraftan, esir Alman subaylarınm müttefikler tarafından rütbelerine lâyık olmıyan bir tarzda muamele gördüklerini ileri sürmektedir. İstihbarat Nezareti, bu iki iddiayı da kat'î surette tekzib eder. İstihbarat Nezareti şurasını bildirmeğe salâhiyettardır ki, bu sözde barbarlık hareketleri münasebetile mukabeleibilmisil hareketlerine geçildiği Fransada öğre nilirse, ayni tarzda hareket olunmakta tereddüd edilmiyecektir. 30 mayıs aksam tebliği: Şimal kıt'alan kumandanhk tarafından kararlaştırı lıkla ve azimle yapılmaktadır. Alman başkumandanlığı, deniz kuvvetlerimize ve bu kuvvetlerin himaye ettiği nakliye vapurlarına çok ağır zayiat verdirildiğini iddia ediyor. Mutad olduğu veçhile bu iddialar hakikate asla uygun değildir. Hakikat şudur ki, bu kadar mühim ve geniş harekât hiç zayiat vermeden yapılamıyacağından, Grafton, Grenade ve Walkeful destroyerlerile az miktarda muavin gemi kaybedilmiştir. Nakliye vapurlarmdan yalnız 689 tonluk küçük Sergiyi gezdikten sonra kafamızda Abukir vapuru batmıştır. Bütün bu ha birden bire şu cümle tehellür ediyor: rekâta iştirak edenlerin kuvvei manevi «Memleket için yaşayan san'at.» yeleri sitayişin üstündedir. Harekâîa deEserler üzerinde akademik fıkü müvam edilmektedir. taleasını salâhiyetlilere bırakalım; bizim için söylenecek so?:, Halkevlerine teşekkür etmek ve anavatanın asude köşelerinde çalışan Türk san'atkârmı lan harekâtuı icrasına fasılasız muhaalkışlamaktır. Sergide teşhir edilen 125 rebeler ortasında ve tam bir intizam iresim ve 145 fotograftan edindiğimiz çinde devam etmektedirler. Som ceohe: başka bir intıba da sadelik ve ddiasızsinin büyük bir kısmı üzerinde müsaid lıktır. Her eserinde ve her işınde oldumuharebeler cereyan etmektedir. En ğu gibi güzel san'atlaıda da kendini Aisne üzerinde ve doğu cephesinde vaziyet değişmemiştir. Çavuş Guillet'nın gösteren Türkün bu ırki hasleti, onu kumandasındaki bir Fransız piyade <?ru beynelmilel ölçüde bir değere ve olpu evvelki gün mitralyözle bir Heinkel, gunluğa götürecektir. Esevlerdeki yüzdün de bir Yunkers tayyaresi düşür de yüz, tabiatle anlaşnıak, renkleri ve realiteyi yadırgamamak keyfiyeti insanın içine büyük bir feraHlık veriyor. Yurdun dört tarafından gönderilen bu sevimli parçalarda hiçbir fantastik iddiaya tesadüf edemiyoruz. Resimlcr bertaraf, objektifin mekanik hakikatinden üstün bu fotograf san'ati ve eseri kabul ediyorsak, amatörler sergisinde yüzümüzü güldüren yerli ve millî bü sanata da parmağımızı koymuş oluruz. Bu san'atta fotografların dünya olçüsünde artistik bür kıymet ifade etmiş olmasıdır. Nuri Kuralın ATIvARl, Mehmed Başarın SOKAĞI, Suphi Berkin İMRALI ÇOCUKLARI, H. Kpğıdcının HAVUZU bu cümleden sayılabiiccek muvaffak eserlerdü. San'ati bir milletin medeniyet miyarı olarak kabul eden Cuıııhuriyet Halk Partisi, büyük bir alâka ve titizlikle üstüne düştüğü resün ve fotograf sergilerile büyük bir memleket davasını halletmiş ve etmekte bulunuyor. Sergiyi hazırlayan kıymetli elemanlara ve eser gönderen san'atkârlara ne kadar teşekkür etsek azdır Balkan güreşleri suya mı düştü? Rumanya Güreş Federasyonu Bal kan güreş müsabakalarını haziranın başmda Bükreşte yapmağı kararlaştırmıştı. Mısırdan dönmüş olan güreşçilerimiz bu maksadla hazıruklaıına devam etmektedirler. Haziran geldiği halde Balkan güreşleri hakkında ses, sada olmadığma göre, güreşçüerimizin muhayyel bir müsabaka için lüzumsuü yere forme girmelerinde bir fayda yoktur. Bu mesele hakkında güre? Federasyonumuzun nazan dikkatini cel betmeği harıl harıl çalışan güreşçileıimiz için lüzumlu görüvoruz. Güreş müsabakaları Pazar günü Taksim sahasında türeş müsabakaları yapılacaktır. Saat iki buçukta başlayacak müsabakalar içüı şu şekilde bir proeram hazırlanmıştır. Molla Mehmed, Peter, Babaeskili İbrahim, Mülâyim, Pomak Mustafa, Hayati. Almanlar büyük zayiata uğradı Paris 30 (a.a.) Resmî mahfillerde dün akşam, şimal ordusu için bu kadar tehlikeli olan vaziyetin son derecede müşkül ahval ve şerait altında alınan tedbirler ve çarpışmakta olan Fransız ve İngiliz kıt'alarmın dikkate şayan kahramanlığı sayesinde kısmen kurtarılacağı ümidi izhar edilmektey di. Muhakkak olan bir şey varsa o da. Alman kıt'alarınm ağu zayiata uğra dıkları ve açıkça yorgunluk alâmet leri gösterdikleridir. Kral Leopold'un teslim olması neticesinde şimal ordu larırun istinad ettikleri ljmanlardan ücte ikisinin şimdi düşmanın elinde bulunması dolayısile mubalâgalı bir nikbinliğe kapılmak doğru olmamakla beraber emin bir membadan alınan haberlere göre, Alman hava kuvvetlerinin şimdiye kadar 2000 tayyare kaybettiklerini kaydetmek lâzımdır. Bu miktar harbin bidayetinde Almanyada mevcud ilk hat tayyarelerinin takriben yarısını teşkil etmektedir. Almanlann ellerindeki 5000 tank+an 2000 ini kaybettikleri anlaşılmaktadır. ^ngiliz ve Fransız kıt'alan nazik olan vaziyetlerine rağmen General Blan ch3rd kumandası altında takdire lâvık bir şekilde çarpıştraktadıriar. Bu kı+alar vaziyeti kurtarmak için büyük bir gayrpt göstermislerdir. müştür. Paris 30 (a.a.) 30 mayıs tarihli Fransız tebliği: Dün akşamki tebliğde bildirilen muhtelif harekât, gece devam eylemiştir. Yser üzerinde ve Cassel mıntakasmda şiddetli muharebeler vukua gehniştir. Somme üzerinde ve cephenin geri kal?n kısmmda yeni hâdiseler olmamıştır. Alman karargâhı | bildiriyor Bir kısım kıtaat tngiltereye geçirildi Londra, 30 (a.a.) Reuter ajansı saat 20 de bildirmiştir. Resmen bildirildiğine göre şimaldeki İngiliz ve Fransız kuvvetleri şimal ve cenub cenahları üzerindü artan tazyik sebebile sahile doğru çekilmeğe mecbur kalmışlardır. Muharebe şimdi sahil bolgesınde cereyan etmektedir. Bu harekât büyük bir cesaret ve meharetle yapılmıştır. Muharebeye filen iştirak etmiş kıtaat İngiliz donanmasının yardunile vapurlara bindirilmiştir. Bu harkât muvaffakiyetle devam etmekte ve bir kısım kıtaat İngiltereye muvasalat etmiş bulunmaktadır. Gerek ric'at ve gerek tahliye harekâtının setir vazifesini düşmanla mütemadî surette çarpışan ingiliz tayyareleri görmüşlerdir. Dün bu cephede 70 den fazla düşman tayyaresi tahrib edilmiş ve diğer bir çok tayyareler de hasara uğratılmıştır. Yeni Defiant avcılarından mürekkeb bir filo iki çıkışta bir tek bile zayiat vermeden 35 düşman tayyaresi tahrib etmiştir. Som'un cenubundaki bölgede bulunan İngiliz kıt'aları Fransız kuvvetlerile birlikte harekâta iştirak etmektedir. l ' " Feridun Dirimtekin J Berlin 30 (a.a.) Alman umumî ka rargâhı, Flandres'lerde ve Artosi'de cereyan eden büyük muharebenin bu havalide çarpışan İngiliz ve Franuz ordularının tamamile imhası suretile neticelenmek üzere bulunduğunu bildirmektedir. İngiliz seferî kuv\etleri dündenberi, tam bir inhilâl halindedir. Ve harb malzemesini terkederek de nize doğru kaçmaktadır. Bu malzemenin ehemmiyeti hakkında şimdiden bir tahminde bulunmak mümkün değil dir. Düşman. gerck yüzmek suretile. gerekse ufak sandallarla limanda bulunan İngiliz gemilerine çıkmağa uğ raşmaktadır. Almaıı hava kuvvetleri İnjnliz gemilerini bombardımana de vam etmektedir. Bunlardan. 60 tan fa7İasına mermiler isabet etmiştir. Bu meyanda, 3 harb gemisile 16 nakliye eemisi batınlmıştır. 10 harb gemisile 21 vanurda yaneın çıkmıştır. Hava batarvalarmm ateşile de bir vapur ba tırılmış. 5 vapur ve 5 motör hasara uğratılmıstır. Alman tayyareleri bu ge milere yapılan taarruz esnasında düşmanın 60 tayyaresini düsürmüştur. Rumen petrol mıntakasına örfî idare teşmil edildi Bükreş 30 (Hususî) Bükreş garnizonu kumandanı General Jorj Arjeşanu bu günden itibaren idarei örfiyenin bütün petrol mıntakasına teşmil edildiğini ilân etmiştür. Üzerinde silâh bulunup da derhal teslim etmiyen ecnebiler tevkif edilecek lerdir. 1 eylul 1939 tarihinden sonra gelmiş olan bütün yabancılar memleket haricine çıkarılacakür. Cassel Poperinghe hattının cenu bunda, garbdan, ^arktan ve cenubdan taarruz eden Alman ordulan birleşerek dağınık bir halde bulunan bir çok düşmanın zırhlı otomobillerin asağı Somme'da yaptığı bir taarruz tarde dilmiştir. Amiens'in cenubunda ve cenubu garbisinde tahaşşüd etmekte olan düşman kuvvetlerine ormanlarda bombalarla taarruz edilmiştir. Düşman dün 49 tayyare, Almanlar 15 tayyare kaybetmişlerdir. Diğer kararlar Bükreş 30 (a.a.) Dün intişar eden bir polis nizamnamesi, yalan haberler yryan veya Rumanya haricî politikasl hakkında kasde müstenid" tefsiratta bulunan veya Rumanya tarafından ittiha? olunan politik veya askerî tedabir hakkında muahazede bulunmakla itham edilen her şahsı bir aydan iki seneye kadar varabilen hapis cezasına mahkum tutmaktadır. Yeni nizamname bugünden V tnevkii meriyete giriyor ve hilâfına haleket edecek olanlar askerî mahkema huzurvma sevkedileceklerdir. Petrol mıntakalarında alındığl dün sabah bildirilen emniyet tedbirlerinin tatbikatmdan olarak, yaruıdan itibaren bu mıntakalarda bulunan şüpheli evlerde polisçe taharriyat yapılacağı bildirilmektedir Gene aynı muıtakalardan geçen bütün trenlerle demiryolu istasyonları da poüs nezareti altında bulundurulacaktu. Otomobille seyahat edenlerin hususi bir müsaadenameleri olacak bu mıntakalarda ikamet eden bütün yabancılar, ikamet tezkerelerüıi tecdid edeceklerdir. 3 hazirana kadar tecdidleri redcolunan ecnebiler memleketi terkedeceklerdir. Terketmedikleri takdirde tahaçşüd kamplarma nakledileceklerdir. «Hiçbir zaman İngiliz ve Fransız kıtaTayyarelerin yardımı atı arasındaki mesai birliği bugünkü kaParis 30 (a.a.) Askerî mehafilde dar sıkı olmamıştır.» Flandres'daki harekât hakkındaki müAlman cesedleri üzerinden talealarla birlikte Büyük Britanyadaki geçiyorlar. ^ hareket üslerinden hareket ederek miiAlmanlaruı esaslı ilerleyişleri, Calaistemadiyen Alman kuvvetlerini iz'ac etmekte olan İngiliz tayyarelerinin fa ye ve Kemel dağlarına teveccüh etmişaliyetini methüsena etmektedirler. Müt tir. Çok kalabalık şehirler mıntakası olan tefiklerin tayyare defi bataryalarile av Lille Roubaix Tourcoing mıntakası cı tayyareleri, Alman hava filolarını o büyük tehlike altındadır. Fransız kıt'aderece hasara uğratmışlardır ki. yük larınm bir kısmı, Alman kıt'aları ara sek Alman kumanda heyeti, ilk defa sından denize doğru zorlukla kendilerine olarak Alman tayyarelerinin faaüyet yol açmaktadır. Fransız kumandanı Geleri hakkında biraz ketumiyet göster neral Blanchard ve İngiliz kumandanı General Gort, bazı noktalarda ricati temek mecburiyetinde kalmıştir. Diğer taraftan Dunkergue açıkların min için muhali yapmakta ve diğer bazı da müttefiklerin deniz kuvvetleri, noktalarda Alman ölülerinin üstünden Fransızların müstahkem hatlarının mü geçilmektedir. Dönkerk müstahkem ordafaasına iştirak ve tahliye ameliyele dugâhı, sağlam surette organize edilmişrini himaye etmektedirler. Daha ileride tLr. Dün akşama doğru, Fransız ve Ingicenubu garbî istikametinde Calais'de Uz cüzütamları Calais şehrinin bir kısFransızlarla İngilizler kahramanca har ırunda hâlâ kahramanca mukavemet eylemekte idiler. betmektedirler. Portekiz sularına Amerikan filosu yollandı [Başmakaleden devam] sevkolunacaktır. Bundan sonra Ame rikah tayyareciler, hududu geçecekier Londra, 30 (a.a.) Çarşamba akşamı ve tayyareleri Avrupaya götürmek üze bir düşman tayyaresi bombalarla salibi re gemilere irkâb edilecekleri liman ahmer işaretini taşıyan bir ingiliz haslara kadar götüreceklerdir. tane gemisine hücum etmiştir. Manş üMaamafih Amerikah tayyarecilerin zerinde uçmakta olan bir İngiUz keşif tayyaresi sahneye şahid olmuş ve bom tayyareleri Avrupaya götürmeğe hakyoktur. banın geminin yakınına düştüğünü gör lan müştür. ingiliz tayyaresi Alman bomTayyareler! sür'atle teslim için bacısına hücum etmiş ve Alman tayyaVaşington 30 (a.a.) Hariciye Na resi bulutlar arasında kaybolmuştur. zırı Hull, Birleşik Amerika tebaaları Almanlar bir hastane gemisini bombalad ılar Yenizelandada mecburî askerlik Londra 30 (a.a.) Veni Zelanda mecburî askerlik hizmeti usulünün ihdasına karar vermiştir. Dün gece 24 te vaziyet Almanlann muhasara plânı suya düstü Londra 30 (a.a.) Saat 12,45 te İngiliz radyosu, umumî vaziyeti şu su retle tarif etmiştir: Alman propagandası, Ingilterede panik hüküm sürmekte olduğu intıbamı tevlid etmeğe boş yere uğraşmaktadır. Hakikat halde Londra, kendilerine tevdi edilmiş olan araziyi adım adım müdafaa etmekte bulunan müttefik kıtaatın parlak harekâtrnı büyük bir s*i kun ve iftiharla takib etmektedir. Şimal cephesinde müttefik kıtaat, düşman hatlarma girmişlerdir. Müttefiklorin tayyareleri, bir bomba tufanile Fransızİngiliz kıtaaünm faaliyetini himaye etmektedirler. Dünkerk halen müttefiklerin elinde bulunmaktadır. Bu suretle müttefikler Flandres ile temas halinde bulunuyorlar. Düsmana deniz yolunu kapatan Fransız ve İngiliz kıtaatma karşı yapılan bütün hücumlar tardedilmiştir. Eadvo. netice olarak diyOB ki: Hiçbir Fransız kıt'ası teslim olmedı Paris 30 (a.a.) Saat 1410 Havas, askerî vaziyet hakkında şu malumatı veriyor: Dün akşam Almanlar, çarpışarak sahile doğru çekilen müttefiklerin ricat hattınm yanlarını himaye eden ingiliz. Fransız mevzilerini ellerine geçirmemiş Lerdir. Hiç bir Fransız kıt'ası teslim olmamıştır. 52 Alman tayyaresi düşürüldü Londra 30 (a.a.) Resmen bildirildiğine göre dünkü harekât esnasında ingiliz hava kuvvetleri aralarında 25 bombardıman tayyaresi bulunan 52 Alman tayyaresini düşürmüşlerdir. Bundan başka 17 Alman tayyaresi ciddî surette hasara uğratılmıştır. Donanmaya mensub tayyareler, Ho landa sahilinde bir deniz tayyareleri üssünü bombardıman etmiştir. Hangarlarla bir çok deniz tayyareleri tahrib edilmiştir. Donanmanın bir tayyaresi, Şimal de Paris 30 (a.a.) Havas ajansı as kerî vaziyet hakkında saat 24 te asağıdaki malumatı vermiştir: Fransız İngiliz kıt'alan Flandre de ekseri noktalarda ve ezcümle bütün Yser cephesinde Alman ileri hareketini durdurmuşlardır. Başka yerlerde bu kıt'alar her a dımda muharebe ederek yavaş yavaş çekilmiştir. Ezcümle tepelerde böyle olmuştur. Buralarda Ahnanlar Cassel tepesini aldıktan sonra General Pri oux'nun 'kumandasındaki ordunun denize doğru ric'atini kesmek için diğeı tepeleri zapta teşebbüs etmektedirler. Lille mıntakasını terkeden bu ordu çetin muharebeler pahasına yavaş yava? Dunkerquc müstahkem kampı istikametinde yükselmektedir. Kampm batı cenub batı ve şimal batı yüzleri boyunca sevkedilen suların tevlid ettiği feyezanlar şimdi çok müessir olmaktadır. Dunkerque'e karşı yapılan hava taarruzları Alman tayyaralerine çok pahalıya mal obnuş ve karaya yerleşti rilen donanma defi toplarile Fransız ve ingiliz a\cı tayyareleri Almanlar için hakikî bir felâket tevlid etmişlerdir. rar ediyorsunuz, kalm o halde!.. Yalnız hastabakıcı da sizinle beraber bulunsun. Arzettiğim gibi metanetinizi muhafaza etmeğe çalışın! Teşekkür ederim doktor, çok iyi kalbli bir insansınız siz!... Emin olun onu rahatsız edecek hareket yapmıyacağım!.. Hastabakıcı o sırada, gardrobdan beyaz bir gömlek çıkartarak Neclâya uzanyor. Bunu lutfen giyin hanımefendi diyor, odada gömleksiz bulunmak yasakiır. Peki, giyeyim diyor!... Hastabakıcmın sırtına geçirdiği bu beyaz gömleğin kemerini beline sardıktan sonra, tekrar demir sandalyenüı üzerine oturuyor... Doktorla polisler çıkıyorlar... Kapı kapanıyor... Odada şimdi yalnız hastabakıcile, Neclâ kahyorlar... Hastabakıcı bir takım şişelerin yerlerini değiştirip, gardrobun kapısını kapadıktan sonra, bir sandalye alarak gelip Neclânın yanıbaşında oturuyor... Çıt yok şimdi... Derin bir sessizlik... Neclâ, simsiyah saçları, ve esmer yüzü ile, sutına geçirilmiş olan bu beyaz * Londra 30 Kral George, kuzeni Vaşington 30 (a.a.) Amerika kaFredrick Cambridge'in cephede olduğu nunuesasisinin imzasını gösteren bir bu gün Londrada haber alınmıştu". Alman ajansımn bir iddiası tablonun teşhiri münasebetile bir nu* Malta 30 Vali vekili General Berlin 3 (a.a.) D. N. B. ajansı. tuk söylemiş olan Ruz\elt, billıassa Dobbie dün akşam radyo ile Malta adünkü çarşamba günü birinci Fransız şöyle demiştir: halisine yaruı sadece bir ihtiyat ted ordusu kumandanı General Prioux ile « Tebcil etmekte olduğumuz ve biri olarak mekteblerin kapalı bulu diğer bü çok yüksek rütbeli subaylasikada parlak bir surette tarif edilmiş nacağını bildirmiştir. nn Fransız Flander'lerindeki Cassel'in olan hayata, beşer tarihinde misli mes* Ottawa 30 1929 kâmınusanisindoğusıuıda Steenvoorde yakınında esir buk olmıyan bir kuvvetle tecaviir edil de naziler tarafından öldürülen Avusedildiklerini bildirmektedir. miştir. Bu günkü merasim, memlekeü turya Başvekili Dolfouss'un dul ka M. Lebrun'ün General Blanchard'a mizde hürriyet meselesinin asla sön rısı, iki çocuğile Kanadaya muhaceret mesajı memesi kararuu almamıza bir vesile etmek talebinde bulunmuş ve muha Paris 30 (a.a.) Reisicumhur Leb dir.» ceret bürosu buna müsaade etmiştir. run dün şimal ordulan grupu kuman* Roma30 Alman Ziraat Nazırının danı General Blanchard'a bir mesaj Fransaya hareket eden bir vapur Nevyork 30 (a.a.) Amerikanın 6 haziranda Romaya gelmesi beklenilgöndererek «kumandası altında İngiliz kuvvetlerile birlikte ve müttefik do Washington vapuru bu gün Avrupaya mektedir. * Helsüıki 30 Millî imar için Finnanmalarm teşriki mesaisile askerlik hareket etmiştir. Vapur Fransada o tarihinde ön plânda yer alacak bir mu turan ve memleketlerine dönmek iste landiya halkı tarafından verilmiş olan harebeye devam etmekte olan asker yen Amerikalıları alacaktır. Vapur sıh altımn miktarı sür'atle 800 kiloya baliğ olmuştur. lerin erkekçe cesaretleri ve zaptolun hî malzeme nakletmektedir. maz enerjilerinden dolayı bütün FranLondra, 30 (a.a.) Londradaki, Ame* Moskova 30 Öğrenildiğine göre sızların hararetli takdir ve ha.vranhk rika sefiri Kennedy bugün, Bukingham Poltava civarında yapılan hafriyat eshislerini ve yurdun selâm ve minnet sarayında İngiltere Kralı tarafından ka nasında beş mamut iskeleti meydana lerini» bildirmiştir. çıkarılmıştır. bul edilmiştir. gömleğin yaptığı harikulâde tezad içinde, vücudünü sarı ışıklarm gölgesi altına vermiş, kımıldamadan öyle duruyor. Dışarıda müthiş bü: karanlık... Geceyarısı yaklaşıyor... Saniyeler saniyeleri dakikalar dakikaları kovalıyorlar... Neclâ bir aralık başını kaldırarak, yanıbaşında kitab okuyan hastabakıcıya dönüyor. Nefes alır gibi ince bir sesle: Niçin acaba hâlâ ayılamadı? diyor. Fazla klorform verdiler de onun için!. Kolay mı Hanımefendi; ameliyat bir buçuk saat sürdü!... Daha şimdiye kadar hiç gözlerini açmadı mı? Hayır açmadı. Peki bu baygınlık böyle ne kadar devam edecek? Artık nerde ise ayılması lâzım efendim. Ya ayılmazsa?.. Neclâ başını iğiyor, ve mendilini gözlerine götürüyor. Ayılmaz olur mu hiç hanımefendi!... Ağlamayın, kendinizi beyhude yere üzüyorsunuz! Fakat bakın nasıl terleyor, yüzü nasıl sapsarı kesilmiş? * Geçer hanımefendi geçer. Merak etmeyin siz!.. Her ameliyattan çıkan hasta böyledir!.. Susuyor... Hiçbir şey söylemiyor. Yalnız büyük bir tevekkül ve teslimiyeüe başını öne doğru büküyor, ve demiı sandalyelerin üzerinde, yaprakları dökülmüş kuru bir dal gölgesi gibi, öyle büzülüp kalıyor... Gece dışarıda. bütün sessizliği ve korkuncluğu ile devam etmektedü... *** Sabah oluyor... Seher, Karacaahmed mezarlığmm selvileri arkasından, bir kabrin toprakları üstünde yetismiş yabani erguvanlar gibi, yavaş yavaş kızararak, pembeleşerek jükseliyor... Ayni oda... Ayni yatsk... Ve ayni insanlar!.. Fecrin pencerelerden güen ilk ışıkları, bü hastane odasmda, demir sandalyeler üzerine oturmuş, bütün bir gece âkıbeti meçhul bir hasta bekleyen iki genc kadının ağır ağır yüzlerini aydmlatıyor. Saat sabahuı altısıdır... Neclâ bir aralık oturduğu sandalyenin üzerinde doğrularak, heyecanla yamndaki kadını omuzlarından si'kiyor... Baksanıza diyor; galiba kendine geliyor. Gözkapakları hareket etmeğe başladı. Hastabakıcı derhal yerinden fırlayor... Evet dij'or. uyanıyor. Çabuk doktoru çağırın! Doktora hacet yok... Gecedenberi bir ölü sessizliği ile kıpırdamadan yatan hastanm, o sııada başını yasdıklarm üzerinde oynatarak omuzlarını ev\'elâ sağa. sonra sola doğru büktüğünü görüyoruz. Gözlerine yığılır gibi düşmüş yorgur gözkapaklarını hafifçe kım'îdatıyor. Kirpikleri hareket ediyor. Geriniyor gibi oluyor. Çenesini birbirine vunıyor ve birdenbire yüzünü burusturarak gözlerini açıyor. İçi kan dolu simsiyah gözler... Soluk dudaklarmm üzerinde o zaman inilder gibi bir sesin titrediğini işitiyoruz. Yalnız iki defa: Anne anne!... Diyor, ve gene gözlerini kapatarak, başı yastıklann üzerinde hareketsiz kalıyor... Resmî miktar henüz malum olma . makla beraber Almanlarm bir tek gün zarfuıdaki hava zayiatının 50 den çok fazla olduğu iddia edilebilir. Buna mukabil Dunkerque açıklarmda Alman tayyarelerinüı İngiüz ve Fransız va purlarına verdikleri zayiat, harekâta iştirak eden vapur adedine nispetle lasey kabilindendir. Narvik civarında muharebe şiddetle cereyan etmektedir. Alman kıt'aları BAKt SÜHA şehrin civarındaki dağlarda bazı mevziler işgal etmişlerdir. Alman tayya releri bir düşman hava meydanına taarruz ederek bir kaç tayyare tahrib etmiştir. Trondheim'den şimale doğru faaliyette bulunan Alman kıt'aları Bodge'nin parbında kâin Fauske'yi işgal [Baş tarafı 1 inci sahifedeT etmişlerdir. Almanya ile mutabık kalarak hareket Bir A'.man tahtelbahri cem'an 38 500 etmekte olduğunu yazmaktadır. tonluk yedi düşman vapuru baürdığıru Bundan evvelki harbde. İtalya, müttebildirmektedir. fiklerüı en müşkül dakikalarmda onların yanında mevki almış ve üç buçuk sene içinde 680,000 maktul vermiştir. Fakat iş olup bittikten ve müttefiklerin nın muharib devletlere aid tayyare zaferinin mukEddemelerini ve şerefini lerle, yeni Brunswick Kanada eyalet teşkil etmiş olan bunca fedakârlıklardan leri, yeni Skoçya ve Prince Edouard sonra Fransa ile İngiltere sulh konferanüzerlerinden uçabileceklerini bu gün smda İtalyaya ihanet etmişlerdir. İtalyan millcti, müttefiklerin bu hankararlaştırmıştır. Bu karar, Amerikan tayyarelerinüı müttefiklere teslimini cer darbelerini hatırlamakta ve bugün sür'atleştirecektir. Bu nevi uçuşlar ev de acısmı duymaktadır. velce bitaraflık kanunile menedilmiş bulunuyordu. Demek oluyor ki, bade Kamyon altında kalan çocuk ma Amerikan pilotlan Birle?ik AmeriBaltalimanı taş ocaklarmdan toprak ka üzerinden Kanada hududlarma ka tasımakta olan 3474 plâka numaralı şodar uçarak oradan bu iki eyalet ve a för Şabanm idaresüıdeki kamyon, dün danın üzerinden de devam ederek tay Reşidpaşadan geçerken 13 yaşlarında yarelerin vapurlara irkâb edildikleri Haluka çarparak ağu surette yaralannıabal'ere veya Atlantik üzerinden uç masına sebebiyet vermiştir. Haluk Sişrrak üzere müttefik pilo iEra tesüm li Çocuk hastanesine kaldınhnış, şo cd^ecekleri yerlere kadar varabilecek för vakalanmıştır. lerdir. Bu suretle çok vakit kazanıl nus olacakür. Mussolini'nin kat'î kararı Köstence ve Yerkök'e vapurlar nasıl gelebilecekler ? Bükreş 30 (a.a.) Hava ve Bahriye Nezareti, bü kararname neşretmiştir. Bu kararname, Köstence ve Yerköyü limanlarmın petrol tahmili mıntakalarında vapurlann demirlememesine müteallik bazı ahkâmı ihtiva etmektedir. Bugüncen itibaren vapurlar, ancak liman makamatının hususî müsaadesile demirliyeceklerdir. Bundan başka mezkur mıntakada vapurlar bulunduğu zaman gemilerde ne cinsten olursa olsun ateş yakılması ve mürettebatın karaya çıkarılması memr.udur. Bu ahkâmın gayesi, mezkur mıntr.kanuı emniyetini takviye etmektir. Ruzvelt'in manidar sözleri r\ KISA HABERLERj Otobüsçülerin müracaati Bazı hatlarda işleyen otobüs sahib leri dün Belediyeye müracaatle takib ettikleri güzergâhın değiştirilmesi ve Belediye rüsumunun mdirilmesi hak kındaki tekliflerinin kabul edilmeme sinden dolayı ziyan ettiklerini söyle mişler ve kazanc vergisini eski şekilde veremiyeceklerüıden bu hatları ayın birinden itibaren tatile mecbur kal dıklarmı bildirmişlerdir. Belediye bunlara bu gün cevab verecektir. Hastabakıcı o sırada, küçük bir bardağın için koyduğu sarı bir mayü, onun yana doğru kayan başını yavaşça kollarınm arasına alarak, damla damla dudaklarına akıtıyor... Şimdi Mecdinin yüzü yeniden buruşmuştur. Alnı yeniden derin çizgilerle doluyor. Gözlerini tekrar açıyor. Bakıyor. Dikkatle bakiyor. Kirpiklerinin ucundan kopan bir damla yaş, çenesine doğru süzülüyor... Neredeyim ben diyor, nereye getirdiniz beni? Beyaz örtülerin içinden kolunu çıkararak, elini gözlerine doğru götürüyor. Lâmbaları yakm, lâmbaları yakm!. Diye iki defa bağırıyor. Cevab alamadığını görünce, ellerini yatağın kenarma koyarak doğrulmak istiyor. Kimse yok mu orada, lâmbaları yakm diyorum size!.. Neclâ o zaman yavaşça yatağa doğru eğiliyor. Onun ateş gibi yanan bileklerini, avuçlarının içine alıyor. sıkıyor. Gözlerinden dökülen yaşlar, damla damla. avuçlprının içinde yanan bu ellerin üstüne düşüyor... [Arkası var] ASK ve MACERA ROMANI 1 l ^ * * » g^Tf İLK ve SON Y AZ AN: ESAD MAHMUD Biraz daha yatağa doğru sokuluyor. Sonra gözyaşlarile ıslanmış mendilini, titreyen parmaklarile tutarak, Mecdinin aînına doğru götürüyor, soluk ziyalar altında, renksiz ve ıslak bir derinin üzerine yapışmış, donuk donuk parlayan ter damlalarını siliyor, elini saçlarında dolaştırıyor... Ağlayışının sesini duyurmamak için dudaklarını ısırıyor... Seni kim bu hale getirdi Mecdi Bey?.. Ne istediler senden?... Diye kendi kendine söylenerek, kolîarını yatağm demirlerine koyuyor. Ve bafinı da, kollarımn üzerine bırakarak ağlayor.. Ağlayor.. Ağlayor!... KARAKURD Hanımefendi, haydi gelin artık çıkahm!... Heyecanla, korku ile başını kaldırıyor. Hemen oturduğu sandalyenin yanında duran doktorun ellerini avuclarının içine alıyor. Yalvarırım size, bırakm beni burada diyor!... Çıkarmayın beni dışarı doktor!.. Dokunmsyın bana!... Bütün gece onun başucunda kalmak isterim. Onu ben bekleyeceğim, ona ben bakacağun. Onu ben iyi edeceğim!... Doktor bir saniye düşünüyor, sonr» müteessir bir halde: Ne yapalım. Mademki bu kadar ıs