24 Mayıs 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

24 Mayis 1940» ON Hâdlseler arasında CUMHURlYET Başvekilin bir nutkıı ile İkiden biri arbi demokrasiler veya totali lerler kazanırsa dünyaya v mek isteyecekleri şekil ne o lacak? «Şekil» sözü dar. Genişletelim Coğrafî ve siyasî şekil; iktısadî şekil sosyal ve topyekun ideolojik şekiL Harbi demokrasiler kazanırsa, şimdiy kadar ilân edilen hedeflere göre, Avru p:ı haritasının alacağı şekli biliyoruz Almanlaruı Ren'den çıkarılması; Avııs turyanın, Çekoslovakyanın, Polonyanın Norveçin, Holanda ve Belçikanın istik lâli: İtalya harbe girerse Arnavudluğun hatta Habeşistanm istiklâli; Baltık devletlerinin harbden evvelki mülkî tanıa miyetlerine iadesi. İktısadî şekil, demok rasi prensipinin tekâmülüne kadar, altın karsılıkh para sisteminin ve serbes mübadele ekonomisinin devaraı. Fakaı bu sistem, demokrasi prensipinin tekâmülüne bağlı olduğu için, daha zi>ade ideolojik şeklin tahmin çerçevesine girer. Bu harbi İngiltere ve Fransa kazandıktan sonra bile, demokrasi an'anesinin büyük bir isühale ile tekâmüle kavuşacağını gösteren işaretler var. Bunlardan biri. İngilterede H. G. Wells'in kaleme aldığı .Yeni hukuku beşer. be>annamesidir. Büyük İngiliz tarihcisi eskidenberi kollektivist sistemlerin ananevî demokrasiden üstün bir idare cihazı olduklarına kanidir. Yeni hukuku beşer beyannamesinin bir noktası dikkatle okunursa, orada muharririn ferdî mülkiyeti tadil eden yeni bir nizamın hasretini çektiği görülür. Fransız Bas\ekili Paul Reynaud da. bundan evvelki nutuklanndan birinde, icab ederse rejim değistirmeğe bile ha^ır olduğunu sezdirmisti. Nihayet, İngilterede bugün her ferdin malını ve canını kralın emrine veren büyük tarih kararı, yedi asırlık bir mesrutiyet an'anesinin üç saatte nasıl değisebileceğini gösterdi. Bu iııkılâb şüphesiz muvakkattir ve harb devrine mahsustur; fakat bu kadar biir'atli bir kararın İngilterede hiç bir nıuhalefete uğramaması. ideolojik ananeye karşı bir değişme temayülü ve rızası ifade eder. Türk Hava Kurumunun 7 nci kurultayı dün açıldı [Baş tarah 1 inci sahifede] rultayını açıyorum. Kurultayın bu toplantısımn, havacılığın bütün dünyada hemen her meselenin başma almdığı bir zamana tesadüf etmesi, her vakitten daha fazla vatandaşları alâkadar edeceğine şüphe yoktur. On beşinci çalışma yılını bitiren Türk Hava kurumu, havacı genclik yetiştirmek ve Türk hava ordusuna yedek kuvvet hazırlamak vazifesinde son bir senedenberi daha verimli bir şekilde çahşmaktadır. Bu çalışmayı kurultayın yakmdan gorerek takdir buyuracağına ve yurd ih.tiyacına daha elverişli bir şekilde tanzim edeceğine şüphe etmiyorum. Karşısında bulunduğumuz dünya vaziyeti, havacılık hususuna ne kadar ehemmiyet veraıek lâzım geldiğini bir kere daha ispat etti. Binaenaleyh Türk Hava kurumunun çalışmalarının da o nispette ağır ve üzerine aldığı hizmetlerin de o derece mes'uliyetli olduğunu gozönünde tutarak, kurultayın eski mesaiyi tetkik ederken, Eelecek seneler işlerini de dıkkatle tespit etmesi lâzım geliyor. Bunu bilhassa tebarüz ettirmek isterim. Hukumet, tayyare piyangosunu, Millî piyango haline çevirmiş ve hasılatınm gene tayyare işlerine tahsisini esas tutmuştur. Yerli mahsullerden alınmakta olan tayyare ianesini lçaldırmıştır. Bundan mütevellid gelir noksanımn, Türk vatandaşının hava kurumuna aza yasulması suretile telâfı edileceği hakkındaki ümidimi^ gittıkçe artmaktadır. Bu gün aza adedmin yarım milyonu geçtiğini iftiharla söyleyebilirim. Kurumuıı çalışmalarından alınan neticeîer görüldükçe, kamplarda yetişen kabUiyetli gencler memleketin her tarafma vavıldıkça, milletin yardımının da yükseleceği muhakkaktır. icab ettiriyor. Memleketin düşman tayyarelerine karşı müdafaasmda gene tayyarenin yer mddafaasından ziyade tesiri olduğunu son dünya vakayii ispat etmiş bulunuyor. Tayyareciliğimize verdiğimiz emek ve vermeğe çalıştığımız vüs'at bu noktadan çok yerindedir. Turk tayyare Kurumunun elyevm sarfettiği emeğin büyük ve verimli olduğunu ve bunu iftiharîa gördüğümüzü huzurunuzda söylemekle sevinc duyarım. Kurumun yetiştirdiği yüzlerce gene ve gürbüz tayyareci ve bunların yetişmesi için meydana getirdiği fennî tesisler ve hava ordumuza yaptığı yardımlar, bu iftihar ve sevincimizin birer nümuneleıidir. Bütün bunlar, Türk havacılığına her gün biraz daha fazla yardım etmek, biraz daha fazla kuvvet vermek için bizi teşvik ediyor ve Türk milletini de bu cepheden daha alâkalı görmek istiyoruz. "Vazifemi nerede icab ederse orada sonuna kadar yapacağım,, General, hâki üniformasile, bu gün de o harikalı çevikliğini, o fevkalâde tendürüstlüğünü kaybetmemiş. Haibuki, yetmiş üç yaşına girdi. Münchener Neueste Nachrichten ismindeki Alman gazetesi, onunla, «ihtiyar mösyö» diye istihza ediyor; fakat, arkasından da şu cümleyi ilâve etmekten kendini ala mıyor: «Fransız ordusunun, herhalde en sağlam kafalı adamı». Gene bir başka Alman gazetesi, Deutsche Allge meine Zeitung, daha ileri giderek .yaşı yetmişten fazla Weygand!> diyor. Böyle olsa ne lâzım gelir? Sizin Von Frıtsch'lerinizin, Von Blomberg'lerinizin, Von Schleicher'lerinizin daha gene olmaları ne işe yaradı? Clemenceau nun 1917 de, Weygand'dan da fazla yaşlı olduğunu. yetmiş" alü yaşına gırmiş bulunduğunu da mı hatırlatalım? General Weygand! Tarihimizin her vahim de^Tesinde, bir dua gibi bu esrarlı beş heceyi tekrar! ıyoruz. Bu ihtiyac nereden doğdu? Bu is min, duşmanlarımızda daima uyandırdığı, azçok itıraf edilen endişe, bunu bize anlatmağa başlıbaşına kâfidir. Daha iyi anlamak için, yabancı matbuatı okumağa devam edelim. Popoio di Roma gazetesi, geçen şubatta şoyie yazıyordu: «Weygand, düşman kazanmak san atına, ki şerefli bir san'attır daıma • yuksek derecede sahib obnuştur.» n Düşman mı? Bundan ne mana çı karmalı? Vaktile ona karşı galebe Kazanmağa muvaffak olmuş bizim siyaset adamlarımız, elbette mevzuu bahsolamaz. Eminim ki bu gün onların hepsi, Weygand'la birlikte, geniş bir mukaddes ittihad kombinezonuna dahil olmağı kabul ederlerdi. Bu tabir den kasıd, başka kuatta yaratılmış, hançerle, zehirle, bomba ile mücadeleye azmetmiş kimselerdir. 1925 senosi mayısında, keza mükemmel bir asker lan General Mangın'in pek şüpheii öümü sırasında, Charles Maurras «kenHini sakın, General Weygand!> diye aykırmıştı. General Veygand ile bir mölâkat: IHEM NALINA MIHINA İngilterenin şahlanışı Aziz arkadaşlarım, Dünya milletleri arasında biz de, göklerimizi kanadsız bırakmamak için gücümüzün yettiği bütün tedbirleri al mak, bütün çarelere başvurmak m?c buriyetindeyiz; bu zarureti her vatan ferdine duyurmak vazifemizdir ve bunu kurultayın başlıca meşgul olacağı bir mesele olarak görüyorum.' Bu dü şünceme sizlerin de istirak edeceğinize kanaatim vardır. Binaenaleyh, kurultayın dört senede bir kere değil, her sene toplanarak vatanın her köşesinden ge len azalarile kurumun çahşmalarım vakından görmelerini ve tetkik etmelerini, nizamname tadilinde gozönünde bulundıırmanızı rica edeceğim. Bu suretle, Her şeyden evvel hava hakimiyeti bir sene zarfındaki çahsmayı ve terakHarbi totaliterler kazanırsa Avrupa kiyi vatanın her tarafma ulaştınrak Sayın arkadaşlar, haritasının alacağı şekli sarahatle tayin mümkün olacaktır, zannederim. 1935 kurultaymda aziz Millî Şefimizin Çahşmalarınızda muvaffakiyet diler, elmek zordur. Harbden sonra istilâ edibütün vatandaşları ikaz eden işaretlelen yerlere. Polonyaya. Norveçe, Danil.eninizi sevgi ile selâmlarım.» rinden bu güne kadar geçen zamanda, yükleEbedî Şefîn manevî huzurunda markaya, Holandaya, BelçikayaBilmiyodünya hâdiselerinin aldığı manzara. necek sulh şaıilan ne olacak? Ankara 23 (a.a.) Türk Hava Ku millî havacılık meselelerine verilen enız. Balkanlarda bazı memleketlerin hemmiyetin ne kadar yerinde olduğunu rumu kurultayı adına seçilen bir lıeyet büyüyecekleri, bazılarının küçülecekieri tepat etmiştir. Hava hâkimivetinin, yurd Kurum Reisi Şükrü Koçağm riyasetınnıııhakkak. Fakat nerelerde ve hangi müdafaasmda oynadığı rolün ne oldu de bugün saat 17 de Atatürkün Etnoçnıikyaslarda? Ekonomik ve ideolojik ğunu bugün biimiyen kalmamıştır, ka rafya müzesindeki muvakkat kabrini zişekil hakkında söyle bir tahmin en doğnaatindevim. Bir müdafaanm korun varet ederek bir çelenk koymuş ve nısu olahilir: Sosyalist ve nasyonalist rtıası, yahud bir taarruzun başarılması. Fbedî Sefin manevî huzurunda tazimle Foch'un şakirdi ve mahremiesrarı osistemler arasında bir uzlaşma (conıprnher jeyden evvel, hava hîkimivetini eğilmistir. an Weygand'ı, daha hayatında ikeıı mis). Serbest mübadele ekonomisinin teıkedilmesi ve büyük sermaye üzerinde efsanevî bir şahsiyet haline geürmekdevlet pençesi. Ferd hürriyetinin de. :e olan bu eşsiz prestijin membaı nemülkiyetinin de devlet menfaatlerini dir? Evvelâ, Foch'un şakirdi ve muhl>asa alan bir nizam içinde iyice tahdidi. emiesrarı oluşu. Sonra da, kendi şahDünya bu iki sistemden birine doğru î meziyetleri. • Onun şahsında ilk nazarı dikkatc gidiyor. Asırlık münakasaların veremediği neticeyi silâhların istihsal etmeğe çarpan şey, kabiliyetlerinin, onu çok kosması da tarihin bir türlü değişemiyen üksek muvazeneli bir insan yapan ahengidir. Zekâsı, anî lem'alaıla parNorveçte" bir mahal, 23 (a.a.) 22 eski bir âdeti. amaz; harikulâde bir imali fıkir ka Berlin 23 (a.a.) .D.N.B » Alman mayıs tarihli Norveç tebliği: Lafoten 1 PEYAMI SAFA biüyetine sahib, muhakemesi emin, reİtalyan ittıfakımn akdi yıldönümü ıtıü mıntakasında Norveç kıt'aları Lille Balliteleri görmekte kuvvetli bir istidanasebetile Deutsche Diplomatisch Und lak ve Kobbefjeld'i geri almışlar ve Alda malık olduğu için, istişarede olsun Politisch Korrespondenz gazetesi şu sa man kıt'alarını Lille Ballak ile Kuberget arasında Layan dağından inmeğe tıılan yazıyor: Nasyonal sosyalizmle faşizmin iki mil mecbur etmişlerdir. Habogaland cenuletin istiklâl ve ehemmiyetlerıle müte bunda yeni bir şey yoktur. nasib bir istikbale doğru olan yolları tsveç üzerinde uçan Alman ayni şartlar altında çizilmistir. tayyaresi düşürüldü İki millet, dünya devleti sıfatile ileri Stokholm 23 (a.a.) Dün Narvik yürüyüşlerine hız vermeleri anının da bolgesinde Björnfjell civarında şid gelmiş olduğunu biliyorlar. dftli bir muharebe cereyan etmiştir. Almanya mücadelesine başlamıştır iki taraf tayyareleri büyük bir faaliSon 8 ay zarfında demokrasilerin muh >et göstermiştir. Alman tayyare'eri iki Londra (Hususî muhabirimizden) telif tehlikeli tasavvur ve hesablarını defa İsveçte Torme gölü civarında uç• Erkek, harbe gider, sevgilisi de onun de\irmiş olan İtalya da cenahı tutmak muşlardır. isveç dafi bataryalannın için şeflerinin emrini tatbika amadedir.» ateşine maruz kalan tayyarelerdfn biri harbde bineceği atm dizginini takar.ı Çekoslovak gencleri, İngiliz payitahRoma 23 (a.a.) «DNB.» Alman Norveç topraklarında mecburî iniş tınuı sokaklarında Çek askerlerinin bu İtalyan paktının yıldönümü münasebe yapmıstır. Bir Alman tayyaresinin en eski şarkısını söyleyerek geçtiler. Lontile Giornale d'İtalia şu satırları yazıyor: kazı isveçte hududa yakın Norrbotten dra ahalisi, hayret içinde, bu garib nü«Çelik paktın.ilk yıldönümü İtalyan mevkiinde bulunmuştur. Bunun da mayişi seyretti. milleti tarafından Aimanyaya temenni mecburî iniş yapmağa tesebbüs eden Şarkıları ve askerî adımları, kendi bur ler gönderilerek ve Fuhrer için olan bir tavvare olduğu zannedıltıektedir. juva elbiselerine hiç de uygun olmıyan havranlığını bildirerek tes'id edilmek bu adamların vaziyeti ne idi? tedir.. Yavaş yavaş ağızdan ağıza şu halier dolaşmağa başladı: Sovyet hükumeti İnçiltereye « İlk Çekoslovak gönüllü kuvveti, cevab verdi bugün Fransaya gidiyor. Giyecekleri üLondra, 23 (a a ) Reuter'in öğrenniforma, kendilerine Pariste verilecek.. Nevyork 23 (a.a.) Senato azasın diğine göre İngiliz Sovyet ticaret rnüYolun kenarmda bir çok fidan boylu lan James Byrnes radyo ile şu beyazakereleri hakkmda İngiliz notasına gene kızlar, millî Çekoslovak elbiselerüe natta bulunmuştur: Sovyetlerin verdiği cevab dün akşam yer almış bulunuyorlardı. Öpüşmeler, « Ne albay Lindbergh ve ne de M. Maiski tarafından İngiliz Hpriciyesi«tekrar görüşürüz!. sözleri.. 1938 sene lerhangi başka bir tayyareci, Birleşik ne teslim olunmuştur. Sovyet cevabı sinde Prag halkmm vatanlarını esarel Amerikanın haricî siyaseti hakkmda Belgrad 23 (a.a.) Havas: Bundan halen tetkik edilmektedir. ten kurtarmağa muvaffak olabilecek'eri iöz söyleyecek sıfatı haiz değildir. Bu uc gün evvel burada bir konser vereArjantinde ecnebilere karşı cek olan Berlin flarmonik orkestrası ni ümid etmekte oldukları sırada teaci ^eyanat pazar günü Lindbergh tara edilen aynı kelimeler.. ından radyo ile yapılan, ve hükumetnın bu konserinden, müzisyenler Beltedbirler Gene aynı adamlar.. Şimdi garb cep ;e ittihaz edilen müdafaa tedbirlerini çrada geldiği halde son dakikada vazBuenos Aires 23 (a.a.) Parîamenınkid eden konuşmaya, hükumetin geçilmiştir. Bunun hakikî sebebinin hesinde mücadele etmeğe gidiyor'. *. toya verilen bir kanun projesine göre, Gestaponun takibatına uğramak. hap cevabını teşkil etmektedir.» ceman 500 kişilık bu kafilenin baaajbazı şüpheli yabancıların Arjantin taByrnes şunları ilâve etmiştir: larında silâhlar bulunmuş olması teşkil se girmek ve yahud bin türlü tehlikolere büyetine kabulleri hakkmda evvelce maruz kalarak kaçmak.. Öyle bir firar « Beşinci kolon Amerikada da haert' *i söylenmektedir. verilmiş kararlar nakzedilebilecek ve Müzisyenlerin Bagajlarmda silâh ki çok muhataralı ve evvelce hududların rekete geçmiştir. Bilerek veya bilrrâ hareketlerinin kontrolu icin Arjantin asılmasmda görülen kolaylıkların hiç yerek, Amerikanın müdafaa tedabirini tabiivetine kabul edüen vabancıların hu bulunması üzerine bunlar ve refaka biri yok.. Hemen hemen herkes, yakın geciktirenler beşinci kolonun on iyi islerindeki eşhas, derhal Yugoslavyayı susî bir defteri tutulacaktır. akrabasmın memlekette son derece teh tinadgâhmı ve en iyi tezgâhtarlarını terkefmeğe da' ~t olıınmn^hır. Iikeye maruz olduğunu biliyor. İki deli teşkil etmektedir. Lindbergh, bize tePortekizin siyasî veçhesi kanlı, Hindistanda kendilerine büvük c a ^ z etmeği kimse düşünmüyor dediLizbon 23 (a a ) Havas: Voz gazebir menfaat temin eden islerini bıraka ği zaman, Hitler'in veya Göringin natesinin direktörü Alman lehtarhğı rak memleketlerinin müdafaasma koş mına söz söylemeğe mezun mudur? mesele'ine bir n:akale tabsis etmiştir muslardır. Makalede bu lehtarl'Ş'n mil'î menfaat Son hâdisatın irşadatından bu gene Bukreş, 23 (a.a.) Anadolu ajansıGönüllülerin hareketlerinden ev\'el, bayın temin ettiği gibi biz harbi isteve uzak gorür yurd^evprlikle telif edilenın muhabirinden: sabık Çek Cumhur Reisi Doktor Be mezsek, harb de bize gelmez kaziyesini miveceği bildirilmektedir. Bırinci bisiklet Balkanyadı bugün bü nes'in bir mesajı okunmusrur. Güzel ve Amerikan milleti kabul edebilir mi? Bu Portekizli gazeteci. Portekiz siyasetinin başlıca direktiflerini hatır'tta yük merasimle açıldı. Saat 11 de Bulgar, her zamanki gibi sevimli Mme. Hamnıa Bir istilâ felâketine uğrayacağız diye rak bunun eE.isIarını savmaktadır: Bi Yunan. Turk ve Rumen bisikletçilerin Eenes. zabite mavi, beyaz ve ve kınnısı titremenin Uterik bir hal olduğunu Meşhur Amerikan tayyarecisi taraflık, İngiliz Portekiz ittifakına sa den müteşekkil kafile başlarında fede bayrağı veriyor. Lindbergh istediği kadar bize söyle Kolonel Lindberg rasyon rpısleri Balkan gazetecileri olYeniden bağrışmalar... ingiliz ve Fran sin. Hayvanî kuvvet ve hududsuz hırsdakat ve İspanva ile karsıl'Hı iş beradııjij halde Kr^l sarayına gıderek def sız askerleri, selâm veriyorlar ve Çekos lar tarafından tehdid edilen bir dün dukları tecrübeden istifade etmeliyiz, bliftj ruhu dairesinde do^tl"^ teri imzaladılar Saat 11.30 da Spor Na lovak millî marşının nağmeleri arasında yada bu gün mevcud olan tehlikeler Yalancı bir emniyet havasile uyusmuşİtalyanın va^iveti ve Mısır zırını ziyaret ettiler. Nazır kendilerine otobü^ler. şimendifer istasvonuna hare den Amerikamn, hiç olmasa haber larken, istilâ kurbanlarına yardım etiltifdtta bulundu. Saat 12.30 da Meçhul ket edivor Bu seyyahlar, bugün esarct dar edildiğinden dolayı, ve müdafaası memenin, istilâcüarı teskine çalışma matbuatı asker abidesine gidüerek ihtiram resmi a'.tında bulunan vatanlarınm hürriyetini için son haddine kadar silâhlanmağı nın kendilerini muharebeden kurtaraKahire 23 (a a ) Romadan El Eh ifa edildi. Dort Balkan devletinin bisıkram gazetesine biHirildiğine göre, İtal letcileri tarafından çelenkler konuldu. ve daha nmes'ud bir istikbale nailiyerini kararlaştırdığı için Allaha müteşek madığını ve bilâkis süpürücü alevi davet ettiğini, pek geç olarak anlamış ya matbuatı artık İtalyanın Avrupa ih Oğleden sonra bisikletciler Propa"anda temin if' r'ocü'"««e eidivorlar. kirim.» tilâfına müdahale edip etmiveceği değil, Nazırı ve federasyon'ar birliği reisi taAlfred Joachin Fischer Byrnes şunları ilâve etmek suretile lar dır.» ne zaman müdahale edeceği me<">l'*si rsfmdan kabul edildi. Aksam saat doAmerikalıları ikaz etmiştir: tşgal edilen memleketlerle rin mevzuu bahçolduğunu vazmakta ve kuzda federasyonlar birliâi tarafından Sovyet Yugoslav münaseba« Farzımuhal olarak şayed bır gun bu vadide nv 'Valar ?rrc«etmektedirler. elli kişilik bir zivafet verildi. yapılacak tediyeler İngiliz donanması teslim olmağa nıectının iadesine doğru Bern 23 (a^.) İsviçreden Norveçe, Yusoslavya bisikletçileri son dakikaB'*r tayin Belçrad, 23 (aa.) Sovyet Yugos bur olsa. Hitler, Amerikanın önüne Ankara 23 (Telefonlal Profesör da gelemiyeceklerini bildirdiklerinden lav ekonomik anlaşmalan, iki güne ka Birleşik Amerikanın donanmasına faık Belçikaya, Lüksemburg ve Holandaya yapılacak bütün tediyeler, itilâf yolu ile Bplkanyada istirak ermiyorlar. dar tasvib edilecektir. İki memleket a bir donanma ile çıkar. General Tevfik Sağlam, Yuksek Sıhhat < Amerikahlar, Almanlarıri Japonlarla temin usulleri tespit edilinceye kadar Şurası azalıîma tayin edilmhtir. | Bisikletçilprin caddelerden gidiş ve rasmda yakında resmî heyetler teati e"elişleri tezahürata vesile oldu rülece^i de tahmin olunmaktadır. ittifak ettiğini biliyorsunuz fakat, ne millî İsviçre bankasına yapılacakhr. Belçika Kontjosu müttefik | Bir «Amerika Milletler Sovyet İsveç müzakereleri Rodezya, İneiltereye 200 bin şeraitle olduğunu bilmiyorsunuz. Almanyanm deniz kuvvetleri, Ja lerle beraber Cemiyeti» Mo<skova. 23 (a a.) İsveç ticaret hesterlin verdi ponyanın deniz lcuvvetlerine iltihak Londra 23 (a.a.) Uganda ve Belçi yetinden üç zat, bugün Vasington 23 (a a.) Demokrat âMoskovadan Londra, 23 (a.a.) Şimalî Rodezya ederse. muharebenin Birleşik Ameri ka Kongosu valileri bu iki himaye ida Stokholm'e hareket etmişlerdir. Fakat, hükumeti ve halkı, imperatorluğun harb yandan Gillette, garb yarım küresinin resinin bütün kuvvetlerile müttefikl°rin Sovyet Isvec ticaret müzakerelerine eayretlerine yardım olmak üzere ingi kaya gelmiyeceğini temin eden Lind müdafaa işlerinin tanzimi için bir Amedavasına çalışmava azmrttiklerine dair Moskovadaki İsveç elçisinin riyretin liz hükumetine 200 bin İngiliz lirası ver bergh'in sözlerine güvenebilir misi rikan Milletler Cemiyetinin ihdasıru tavniz? telgraflar teati etmişlerdir. siye etmektedir. deki heyet ile devam olunmaktadır. miştir. İngiltere ve Fransanın yapmış oı Göklerimizi kanadsız bırakmıyacağız! Çelik pakt NTTCÇ krt'aları Berlin ve Roma gazete Almanlardan iki mahalli geri almağa muleri, iki milletin ittif akını vaffak oldular alkışlıyorlar "Erkekkr Harbe giderler! „ Çek kıt'aları bu şarkıyı söyliyerek garb cephesine gittiler Amerikalıları ikaz «Işte istilâya uğrayanlara yardım etmemenin akıbeti» BeSgrada gelen Alman müzisyenleri Bavullarında silâhlar çıktığı için hudud harici edildi Ayandan Byrnes, tayyareci Lindberg'e siddetle hücum ve onu Hitlerin adamı olmakla itham ediyor Beşinci kol Amerikada da harekete geçmiş! 5 ngiltere, geçen harbde dahi asla II göstermediği bir azim ve siddetle I I şahlandı. Farlamentonun iki saat içinde kabul ettiği kanun, İngiliz milletinin bütün ferdlerini canları ve mallarile hükumetin emrine vermiştir. Diyorlar ki İngiltere, kral kafası kesca Cromwell'in ihtilâl devrindenberi hiç bir zaman, hiç bir hükumete verilmemiş olan fevkalâde salâhiyetleri, bu harb hükumetine vermiştir. Maruf Franstz muharriri Pierre Benoit bundan bir 1939 senesi nisanma kadar, şahsî hürmüddet evvel Suriyeye gitmiş ve o zaman Yakınşark rıyete tecavüz olur diye mecburî askerlik hizmetini kabul etmek istem:>en ordusu kumandam bulunan General Weygand ve erİngiliz milleti, şimdi vatanı tehlikede kânıharbiyen arasında bir kaç hafta kalmıştır. Her gorünce, bütün hürriyetlerinden, bütün haklarmdan vazgeçmiştir. ikisinin de ayni günde Fransız Akademisine aza se. Harb içinde bile amelenin haklarını çilmeleri, Weygand'la Pierre Benoit arasında, dostLılı kırk yararak arayan ve yeni kadu i^çilerin kendilerine rakib olarak çalışluğa var an bir yakınlık tevlid etmiştir. Fransız mu. nıasını dahi hoş gormiyen amele teşekkülleri, fabrikaların yedi gün yedi gece harriri seyahatinden avdetinde Weygand'a dair bir dıırmadan islemesini, amelenin de günde makale yazmış ve bunu Le Journal gazetesine ver12 saat çahşmasını, münakaşasız kabul etmiştir. Avam Kamarasmda amele parmiştir. Harbin bu günkü gibi kızışmamış bulunduğu, tisi namma konuşan Lee Smith hükuhele Weygand'm Parise çağırılmasının henüz düşümete tereddüdsüz muzaherette bulunduğunu söyleyerek vaziyetin münakasa nülmemiş bile olduğu bir devirde yazılan bu güzel değil; fakat hareket ve faaliyet istediğini anlatmıştır. Bu kanunu, Avam Kamaramakaleyi Parisli refikimizden iktibas ediyoruz: sında, muhalefet liderlerinden iken >eni kabineye giren Atlee'nin müdafaa etkumandada olsun, her fikri sağlam ve yor. farkında mısınız? Bu ünıidın ba mesi, bile mühim bir hâdisedir. pratiktir.» na yuklediği mes'uliyeti bir düşünün. Arük muha/azakâr. liberal, işçi, müsGeneral Weygand'ın, Turenne hak Fakat, sesiniz yettiği kadar haykırarak trıkil, zengin. ortahalli, fakir. kadın erkında yazdığı bu satırları kendisıne tekrar edıniz: Ben mucize yaratan bir kek, gene, ihtiyar her İngiliz, hükumemaletmeği bir an bile duşünmedığmi insan değilim. Şüphe yok ki vazifemi, (ın emrindedir ve herkes üzerine titrediispata, malum olan büyuk tevazuu kâ evvelâ burada, sonra, nerede icab eder ği bütün hürriyetlerini. bütün haklarını fidir. Fakat, bazı ahvalde, artistın. en se orada, elimden geldiği kadar yapa milletin emrine vermiştir. Hükumct. eşfazla beğendiği model pbrtresinde, far cağım. hası, emlaki, araziyi, bütün menkul serkına varmadan, kendi resmmi çizdiği General, bu sözlerden sonra, şark vetlerî, milleti zafere ulaştırmak için, de malumdur. taki dostluklarından bahseHi. İngıliz stediği gibi kullanacaktır. Bütün bir millet, hakikaten tek bir vücud, tek b<r Bu pazar günü, ikindi vakti, Beym erkânıharbiyesinin, generali gitgide daha fazla bir hürmet ve takdirle kusat varlık olmuşrur. Liberal meb'uslardan ta geldıkten sonra, aradan bir saat geçtığmı duşünüyorum; akademideki hu biri milletin hürriyetini kurtarmak için, meden, onunla başbaşa akşam yemeği susi gödüşmelerimizi de hatırlayorum. bir müddet ferdlerin bütün hürriyetleyemeğe davet edilmış bulunuyorum. General, söz alır almaz muhaverenin rinden fedakârlık etmesi lâzım geldiğini Bundan, gururdan fazla memnuniyet teklifsizliği yerine derhal bir sükut söylemiştir. duyuyorum. Onunla beraber ayni günbaşlar ve herkes kulak kesilirdi. de Fransız Akademisine aza seçilnıek, Kendisinden bahsederken, gülerek Geçen haziranda IngiHerede iken, riyane de olsa bazı rabaıtalar yaratîr de şöyle soyler: «Ben, gayet basit iki üç ret ertiğimiz 4 üncü tümen karargâlunğil mi? Hatta, daha ileri giderek, hakşey bilirim. Fakat iyice bilirim • Evet da, kurmay başkanına sormuştum: lar yaratır bile diyeceğim. ama, işte asıl o gayet sade iki üç şey, Harb yaklaşıyor; mecburî askevlik Generale ne söyliyeceğim? Hava kendisinin Turenne hakkında da yazkanununa tâbi ilk sınıfı aeden heiyattan bahsetmeğe lüzum görmiyecek dığı gibi, sırası gelince «kötü giden bir men silâh altına çağırmıyorsunuz? kadar kendisile iyi görüşürüm. Fakat işi yoluna koymağa yarayacak. şeylerBu subay bana, yapılmakta olan binabana karşı göstermek lutfunda bulun dir. lan gösterdi: duğu itimad, işimi daha güçleştiriyor, Dünün, Varşova'nm ve Rethondcs'in Bu yeni kışlalar bittikten sonra, kendisine sormak kararile Fransadan kalkıp geldığim suallerin intihabmı Weygand'ı; bu günün, Beyrurun Wey dedi. Bizim memlekette bir usul vardır: daha nazikleştıriyor. Fakat, Geneıal, gand'ı, böyle sarih, kat'î ve veciz kobiraz kısık sesile, söyleyerek, benden nuşurken, ne büyük bir zevk duyuvo Millî müdafaa icabı, kıslalara sığmıya1 evvel soze başlayor ve işimi kolaylaş rura .. Otekine, yarının Weyçand'ına cak kadar fazla asker silâh altına alınıngelince, o, sabır isteyen, esrarlı bir şey! ca, cami, mescid, han, hamam, depo, ev tırıyor. Gpneralin intizar odasında, görüşme ne bulursak orada asker yatırınz. Orada neler söyleniyor? Ne düşümiz devam ettiği müddetçe bir dakıka nüyorlar? Bizim memlekette buna imkân bile gözden kaybetmediğim bir şey Siz benden daha iyi bilirsiniz. O var: Sırma saçaklı, üç renkli bir flâma, yoktur. Kanunlar müsaid değildir. radan geldıniz. En fazla göze çarpan onun ordu kumandanlığı flâması. Dün gazetelerde, İngiliz parlamentoşey, size ve ordunuza karşı besienen, Bu flâma tam manasile hızını a'.dığı dindarane denilecek kadar kuvvetli zaman, zannederim ki, altında barındı sunun iki saat içinde, bütün hürriyctleri ve bütün hakları ile bütün ferdlerî ümid. racağı şeyin akıbetinden ve mahiye topyekun huküumetin emrine verdiğini General hafifçe kaşlannı çattı: tinden endışeye mahal kalmıyacaktır. okuduğum zaman, bu muhavereji ha Orduya diyeceğim yok. Ben, başPierre Benoit lırladım. Gerçi, bugünkü fedakârlıkların ka. Sozleriniz beni nekadar ürkütü üçte biri, bir kaç yıl evvel yapılnuş olsaydı, bugün, artık daha fazlasını yapmağa imkân olmıyan bir raddeye kadar gitmeğe ve işin son hududuna dayanınağa lüzum kalmazdı amma, İnçiliz milletinin tehlike karşısmdaki bu harikulâde feragat ve fedakârlık hamlesini beğenmemek kabil değildir. İngiliz milletinin yaptığı, onun irin bir fedakârlık değil, bir inkılâb, bir ihtilâldir. İngilizler, zamanımızda harbin korkunc bir içtimaî hâdise, müthiş bir sosyal felâket olduğunu, bu son harbin ise ordular arasında cereyan eden alclâde bir harb değil, milletlerin bütün varhğım tehdid eden kıyasıya, öldüresiye bir boğuşma halini aldığını nihayet kavramışKayzer Wühelm lardır. Bu soğukkanlı ve geç harekete gelir milletin görülmemiş bir şahlanışı karşısındayız. İngiltere ya ölmek, ya yenmek azmile ortaya atılmıştır. İngiliz milleti, hersejsini veriyor ve yalnız bir tek şey isteyor: Zafer. Eski Kayzer Potsdamda Sansusi sarayına yerleşti s Doorn 23 (a.a.) Söylendiğine göre, eski Kayzer Wilhelm şimdi Potsdam'da bulunmaktadır. Alman makamları Kayzere karşı pek hürmetkârane muamele etmektedirler. Ahmed Şükrü Esmerin Lon. dra radyosundaki nutku İngilterede bulunan Türk heyeti azasından Ahmed Şükrü Esmer dün gece Londra radyosunda ingilizce bir nutuk irad ederek, Türk heyetine karşı gösterilen fevkalâde hüsnükabule * tesekkiir ederek Türk İngiliz müns sebatının dostane mahiyetini tebarüz ettirmiş ve Türkiye Cumhuriyetirıin muhtelif sahalarda tahakkuk ettirdiği terakkileri anlatmıştır. J Maruf bir İngiliz polisi Alman kurşunile öldü B?1kan bisiMet müsabakaları basladı Londra 23 (a.a.) Skotland Yard'ın baş polis hafiyesi Clarence Campion bir Fransız limanmda bir Alman tayMes'ud bir nikâh yaresinden atılan makinelitüfek kur «Akşam» matbaası müduru Kâzım Şişunlarile ölmüştür. nasi Dersanın kızı Selma Dersanla RiArjantinde Bupday rekoltesi yaseticumhur sabık Umumî Kâtibi Bay Hasan Rıza Soyskın oğlu Enver Soyaeksik kın nikâh merasimi dün Beyoğlu EvBuenos Aires, 23 (a a.) Önümüz lenme dairesinde yapılmıştır. Bu mes'ud deki buğday rekoltesinin 32 milyon ken vesile ile her iki aileyi tebrik eder, genctale baliğ olacağı tahmin edilmektedir. lere sıhhat ve saadet içinde uzun ömürler dileriz. Gecen sene 95 milvon kental idi. Beyoğlu Halkevi çocukları ı Beyoğlu Halkevinin, her Kolu gibi spor ve temsil şubesi de, mütemadivcn yeni muvaffakiyetler kaydeden, âtesin Türk çocuklarından mürekkeb birer hareket jurdudur. 19 mayıs bayramında ayrıca yaptıkları mükemmel tezahürattan bir sahneyi gösteren fotoğrafı bugün iftiharla neşrederken, genclerin hazırlanmakta oldukları yeni teşcbbüslerinde de başarüar dileriz.