24 Mayıs 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ŞEVRE Müessesesi iskenderun 929 939 Model ŞEVROLE PARÇALARI Acentamızda mevcuddur, Telgraf adresl : ŞEVREM Posta kutusu : 21 Onyedinci yıl sayı: 5759 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf V» mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbuL No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kismı: 24299 24290 Cuma 24 Mayıs 1940 Bütun dünjra dilleıine teıcüme edilen bu kitab çıktı iki cild, 225 kuruştur. 'Hüseyin Cahid Yalçın tefn Kampf) VGA İTLER AHMED HALID KITABEVI Müttefik ordular Kambre ve Amyen kapılarına dayandı Manş sahilinde Bulonya ve AbviPe uzanan Alman kuvvetleri çevriliyor, Arras'ta da vazivet düzelivor Bir haftadanberi bütün harb sahalannda cidden büyük faaliyet gösteren ve dün Almanyada Layipzig'e kadar giderek bütün askeri hedeflere bomba yağdıran İngüiz hava filolarmdan birisi üssünde bomba alırken . K Manş'a sarkan Alman kolları müthiş Londra, 23 («.a.) Hava Nezareti İngiliz hava kuvvetleri bombardıman tayyarelerinin dün Fransanın şiraali şarkisinde düşman kollaruu sıkıstırmakta devam ettiklerini bildiriyor. Avcı tayyareleri de dünkü günde büyük bir faaliyet göstermistir. Gece esnasında Sedan mıntakasında ve Belçikanın cenubunda düşmanın münakale hatlan da büyük bir şiddetle bombardıman edilmiştir. Bu esnada Almanyada harb sahaları istikametine doğnı demiryolları üzerine de hücumlar yapılmıştır. Londra, 23 (a.a.) Gece Namur, Dinant ve Aix La Chapelle bölgesinden geçen düşman münakale hatlannm başlıcaları üzerine büyük mikyasta bom Prusyada hayatî noktalara hücum bardımanlar yapılmıştır. Müteaddid köprü tahrib edilmiş ve demiryollanna ve askeri nakliyata çok mühim hasarlar ika edilmiştir. Diğer mühim tayyare filoları Ren bölgesinde ve Prusyada hayatî ehemmiyeti haiz noktalarda askerî hedefler üzerine baskınlar yapmjşlardır. Stavanger tayyare meydanı dün akşam TArkası sahife 4 sütun 7 de] Prusya içlerine kadar her Kuvvetle tahaşşüd eden Fransız ordusu tarafa ateş yağdırıyor baskumandanın taarruz emrini bekleyor surette bombalandı Aaerika arük yardıma gelmeli tngiliz îstihbarat Nazın, Amerika milletine hitab etti Londra, 23 (a.a.) Union London'da bir öğle ziyafetinde bir nutuk soyleyen İngiliz îstihbarat Nazırı M. Duff Cooper Birleşik Amerika efkârıumumiyesinin harb hakkındaki kanaatine istinad ederek, şu beyanatta bulunmuştur: « ^ Medenî dünya işlerinde verecekleri kararın ne zaman verileceğini takarrür ettirmeği, bu büyük milletin evlâdlanna terkediyoruz. Tehlike anı geldiği cihetle, bugün kor[ Arkası sahife 4 sütun 7 de] Inoiliz hava donanması Am Ingilterede geniş temizlik başladı General Veygaatf U başıııia Büyük kumandan meniub olduğ1! milletin maddî ve manevî kabiliyetlerini en îyi bOen ve onlardan azamî derecelerde faydalar çıkarmakta yüksek kudret gösteren adam demektir. üstacel davet üzerine Suriyeden uçarak Parise ulaşan General Weygand bütün Garb cephesi harekât sahasının Başkumandanlığını deruhde ederek işe de başlamıştır. Derhal cephleri teftişten dönen Başkumandan hükumet reisinc müttefikler ordularının vazifelerini yapacaklan hakkında itimad dolu sözler söylemiş ve bu sözler Başvekil tarafından derhal bütün millete igittirilmiştir. General Weygand'ın Bajkumandanlığa getirilmesi her jeyden evvel bilhassa alâkadar Fransa ve Ingiltere efkân umumiyesinde büyük bir emniyet ve itimad kaynağı teşkil etmek itibarile Alman taarruzunun şiddet ve sür'ati karşısındaki jlk şaşkıniıklann yerlerini düjünceli ve azimli mesaiye terketmesi gibi ehemmiyetli bir netice hasıl etmiş bulunuyor. Garb cephesindeki mücadelenin bundan sonraki safhalannda nihayet soğukkanlılıkla derpiş olunan bu mesainin devamlı, inadcı ve fedakâr tezahürleri beklenebilir. Sedan cephesindeki Alman taarruzunun çok şaşırtıcı ilk neticelerini her defasında meclislere açık ifade eden Fransız Başvekili bir kaç gün evvel Âyanda vaziyetin vahametini, yani açıkça Fransanın tehlikede olduğunu söyledikten sonra: Eğer biri gelir de bana bu vaziyeti ancak bir mucize kurtarabilir derse buna inanırım, çünkü benim Fransaya sarsılmaz imanım vardır. Demişti. Samimî idealistliğini kat'î bir realistlikle mezcetmiş olan Fransız Başvekilinin buradaki mucize sözü ile millî gayret hamlelerinin yerinde ve sırasında adeta fevkalbeşer denilecek kadar büyük neticeler doğuracağına ve Fransız milletinden bunu beklediğine işaret ettiği aşikârdır. Şimdi Başkumandanhğa getirilen General Weygand, daha bu yüksek vazifeye getirilmeden bir müddet evvel, henüz ortada ne Alman taarruzu, ne de Garb cephesinin buhranı mevcud değilken Beyrutta kendisile görüşen ve büyük askerliginden çok şeyler beklenildiğini ihsas eden meşhur muharrir ve akademi azasından Pierre Benoit'ya: Pek çok tevkifat yapılıyor Faşist reisi ve bir meb'us da dahil pek fazla tevkifat yapıldı, casuslar idam edilecek Bu akşam İngiliz Kralı da bir nutuk söyleyecek Londra 23 (Hususî) İngiliz fa şistleri reisi Sir Oswald Mosley ve mez kur teşkilâtın diğer rüesası kâmilen tevkif edilmiştir. İngiliz faşistleri merkezinde yapılan araştırma neticesinde bir çok vesikalar musadere edilmiştir. Ayrıca Avam kamarası azasından yüzbası Ramsey de tevkif edilerek hapisaneye nakledilmiştir. 1 Taarruzu Alman 4 Harekâh* HuduHar Dün sabah Fransantn simali garbisinde birdenbtre inkisaf eden Alman taarrvz koridorile Arras cephesinde müttefik ordunun tazyik çemberini gösterir harita Alnan cassslan Fransa ve Belçikada 200 kişi tevkif edildi Paris 23 (a.a.) 11 mayıstan 20 mayısa kadar geçen müddet zarfmda, Belçika istihbarat servisi, Fransız ve İngiliz servislerile iş birliği halinde, ordunun ve halkın maneviyatını ve aksülâmellerini kontrola memur iki yüz Al man istihbarat servisi ajanıru tevkif etmiştir. Bu ajanların bazıları, Belçikahların Ardennes mıntakasmdaki tank tuzaklan hakkında Almanlara malumat vermişlerdir. Bunlar, süratle muhakeme edilecek ve cezalandırılacakür. Paris 23 (Hususi) Müttefikler tarafından şimalî Fransada sabahJeyın başlayan mukabil taarruz gece geç vakte kadar bütün şiddetile devam etmiştir. Vaziyet henüz müşevveş ol r»ıakla beraber, müttefikler Alman ileri hareketini durdurmaya muvalfak olmuşlar ve Arras'ın işgalinden sonra Cambrai şehrinin varoşlarına kadar Londra 23 (a.a ) Reuter bildirivor: ilerlemeğe muvaffak olmuşlardır. VaChurchill. Avam Kamarasında askerî vaziyet hakkında beyanatta bulunmus lenciennes'den Cambrai'ye kadar im ve demiştir ki: tidad eden 40 kilometrelik bir sahada . Alman zırhlı knvvetleri, Belçikada müttefik knvvetlerin arkasına girmüttefikler düşman kuvvetlerini fena mişlerdir. Bu kmvetler. şimdi, müttefiklerin münakalâbnı işkâle teşebbüs ethalde tazyik ederek herhangi bir ileri mektedir. harekete meydan vermemişlerdir. Abbeville, şimdi düşmanın elindedir ve Boulogne civannda ve Boulogne'de Sen Kanten mmtakasından Cam şiddelli bir çarpısma \ukua gelmektedir. Sahildeki bu çarpışmanın ne netic« brai cephesine yeni Fransız takviye vereceğini söylemck için vakit henüz erkendir. Fakat, bunun vahim mahiyetto neticeler doğuraiuilececi aşikârdır. kuvvetleri gönderilmiştir. Halcn, başkumaııdanlığı deruhde etmiş olan General Weygand, kombine ingiliz kıt'alarının bu gün yaptık cephelerini yenidon te&is etmek maksadile bütün müttefik ordularuun giriştiğl [Arkası sahife 4 sütnn 1 de] harekâtı idare evlemektedir.» CHORtttrtL PİYOR Kİ: «Düşman ordularımızı ayırmağa çalışıyor, vaziyet vahimdir, fakat harekâtı bizzat Weygand idare etmektedir» Genis tevkifat yapıldı Londra 23 (a.a.) Bir çok İngiliz tevkif edilmiştir. Bunlardan bazıları nın isimleri malumdur. Tevkifat ta mamlandıktan sonra bütün isimler neşredilecektir. Londra 23 (a.a.) Faşist şeflerinden yedi kişi daha tevkif edilmiştir. Bunla Ingiliz faşistleri reisi Sir Oswald Moskey'in M. Mussolini ile rın arasında bir de kadın vardır. ingiberaber ahnmıs bir resmi liz halk partisinin sekreteri John Becjesinin hükümlerine göre, bazı mühim ket de polisçe tevkif edilmiştir. Casuslar idam edilecek casusluk vak'alarında idam cezası veriLondra, 23 (a.a.) İngiliz Dahiliye lecektir. Nazın, vatana hiyanet cürümleri hak" Kral Corc bugün nutuk söyleyecek kında Avam Kamarasma bir kanun Londra, 23 (Hususî) Kral Corc yaprojesi tevdi eylemiştir. Bu kanun pro[Arkası sahife 4 sütun 4 te] Başvekilin bir nutku ile Türk Hava Kurumunun 7 nci kurultayı dün açıldı dünya vaziyeti havacılığa ne kadar ehemmiyet vermek lâzım geldiğini ispat etti Tngoslavyada ikinci orda 60,000 eski komitacı iç müdafaaya memur edildi Belgrad, 23 (a.a.) Kral Naibinin tasdikina iktiran eden bir emimame ile, Yugoslav ordusuna yeni bir teşekkül ilâve edilmiştir. Bu yeni teşekkül, eski Sırb komitecilerinden ve çetniklerden mürekkeb 60.000 kişiyi ihtiva edecektir. Seyyar ufak müfrezelere ayrılacak olan bu teşekkül, vatanın enerjik ve tam müdafaasına yardım eyleyecektir. Vazifesinin esasrnı beşinci kolon ile uğraşmak ve aynj zamanda düşman hatlarının arkasına tahribat yapmak teşkil edecektir. Şimalî Yugoslavyadan polisin faaliyeti hakkında haberler gelmektedir. Bir çok motosikletler müsadere edilmiştir. Belgradda Arras'ın müttefikler tarafından istirdadı büyük bir heyecanla karşılanmıştır. Musolini bogön beklenen natknna söyüyecek Müdafaa Şurası toplandı Cibuti tahliye ediliyor Kont Ciano Yugoslavya hududuna gitti Roma 23 (Hususî) Başvekü Mussolini faşist yüksek müdafaa surasım bu akşam fevkalâde bir içtimaa davet etmiştir. Mussolini yann akşam İtalyan milletine hitaben bir nutuk irad edecettir. Siyasî mehafilde bu nutka hususî bir ehemmiyet atfedilmektedir. [CUMHURİYET Bu gün İtalyanın, 1915 te İngiltere Fransa ile müttefik olarak Almanya Avusturya Türkiye Bulgaristan a leyhine harbe girişinin 25 inci yıldönümüdür. Duçe'nin beklenen nutku bu itibarla da manidardır.] teler, şimali Afrikada Fransızlarm İtalyan tebaalarını tazyik etmektc olduğunu iddia ediyorlar. italya karar arifesinde Refik Saydam diyor ki: Prtpagacda fartman Belçika Başvekili ve Harbiye Nazırmm katledildigi yalan Londra, 23 (a^.) Alman radyosunun, Belçika Başvekili Pierlot ile Millî Müdafaa Nazın General Denis'in Belçikalılar tarafından öldürülmüş olduklarına dair neşrettiği haberi, Londradaki Belçika sefareti sureti kat'iyede tekzib etmektedir. Her iki vekil mükemmelen sıhhattedir. Cibutideki Fransızlar jehri terke davet edilmişler Roma 23 (Hususî) Stefani Ajansına göre, Cibuti'deki Fransızlar derhal bu şehri terke ve Fransız Somalisine ilücaya davet edilmiştir. Cibuti'deki İngilizlerin de şehirden aynldıkian haber verilmektedir. Kont Ciano Yugoslavya hududunda Muharibler arasında esirlerin mübadelesi Dün toplanan havacıhk kongresinde Basveküimiz nutkunu söylüyor Ankara, 23 (a.a.) Türk Hava Kurumu yedinci kurultayı bugün saat 10 da Halkevinde toplanmıştır. İçtimada Büyük Millet Meclisi Reisi Abdülhalik Renda ile Başvekil Dr. Refik Saydam, vekiller, Parti Genel Sekreteri Fikri Tüzer, Parti umumi idare heyeti ve grupu idaıe heyeti azaları, meb'uslar, vekâ gelerek aşağıdaki açış nutkunu söyleletler ve müesseseler erkânı, matbuat miştir: Refik Saydamın nutku mümessilleri hazır bulunmakta idiler. « Sayın reisimiz, sayın kurultay aCelse açılmadan önce, yoklama yapılmış ve bütün delegelerin hazır bulundukla zasl, rı tespit edildikten sonra Başvekil Dr. Türk Hava kurumunun yedinci kuRefik Saydam alkışlar arasında kürsüye [Arkası sahife 3 sütun 1 de] Kopenhag 23 (a.a.) Danimarka ajansı, Danimarkada ikamet eden ve as'kerlik vazifesini ifa edecek yaşta bulunan bir takım Fransız ve İngiHzlerin bir Alman Kralhaç tahaşşüd kampm3a mevkuf bulunduklarını ve bunlarm İngiltere ve Fransada mevkuf tutul mbkta olan aynı miktarda Alman te baasile müb'''' «HiİBceklerini bildirmektedir. YUNUS NADt [Arkası sahife 4 sütnn 6 da] Roma 23 (Hususi) Arnavudluktaki faşist teşkilâtını teftiş etmekte olan Hariciye Nazın Kont Ciano bugün TiFransaya karşı yeni hücumlar ranadan İşkodraya hareket etmiştir. Roma 23 (Hususî) İtalyan gaze Kont Ciano Yugoslavya hududunda teleri Fransaya karşı yeniden hücum da teftişlerde bulunduktan sonra yarın lara başlamışlardır. Bu akşamki gaze tayyare ile Romaya dönecektir.