3 Mayıs 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

Çemberlayn dediki: (Bat tarafı bMnd tahifede) 3 Mayis 1940 CUMHURÎYET Musiki Hasan Ferid Alnar Yedi sekiz sene kadar oluyor, ben Viyanada talebe iken bir akşam, Musikverein salonunda, Türk bestekârlannm eserlerinden ibaret bir konser tertib edilmişti. Muhtelif san'atkârların (içlerinde Ferdi von Statzer de vardı) ve ismiııi şimdi hatırlıyamadığım bir yaylı sazlar kuartet'inin iştirak ettiği bu konserde, ilk defa olarak, Hasan Feridin bir iki bestesini dinlemiştim. Benim gibi bir talebe olan bu aıkadaşın eserlerinde, daha o zamanlar, kuvvetli bir istidad sezmemek kabil değildi. Onlarda, ancak hakikî artistlerde bulunan bir samimiyet, bir sıcakhk, bir cana yakınlık duyuluyordu. Seslerin taksiminde, Harmonie'sinde kencîine mahsus mes'ud buluşlan vardı. Herhalde Hasan Ferid, bir şey bulmak azmile yürüdüğünü o küçük eserlerinde bile açıkça gösteriyordu. Hava hakimiyeti (Başmakaleden devam) raber dünya ölçüsündeki yeni harbde dolayısile bu neticeyi elde etmeğe hizmet edecek bir harb vasıtası gibi görünüyor. Hava hakimiyetini elde edecek taraf, eski harbi kara ve su üzernde yürüyen Beşiri kuyularmdan şimdilik günde 300 ton petrol alınacak Beşiri 2 (Hususî) Başvekilimizin petrol sahasında yaptığı tetkiklerden sonra verdiği emir üzerine yeniden on kuyu daha açılmasına karar verilmiştir. Açılan kuyudan petrolün fışkırmaması için sondaj şimdilil: durdurulmuştur. Beher kuyudan günde 30 ton hesabile on kuyudan yevmiye 300 ton petrol alınabilecektir. Yeni sondaj yerleri tespit edilmiş, aynca memur ve mütehassıs, usta ve işçiler için yapılacak binaların yerleri tespit olunmuştur. Başvekilimiz, Diyarbakırdan Irak ve Iran hududuna doğru uzatılmakta olan tren hattının süratle Beşiriye ulaşması için Devlet Demiryollan umum müdür lüğüne talimat vermiştir. Norveç harekâttmn menşei ve esbabt Almanya, Norveçin cenubuna iaarruz ettiği takdirde, İsveçin garb sahili limanlarını işgal için, mahdud miktarda kıtaatın hazır bulun ması, bundan bir ay evvel kararlaşürılmıştı. İngilterenin herhangi bir harekete geçmesi, Almanyanın Norveç bitaraflığını ihlâl etmesine kâfiydi. Almanyanın bize nasıl tekaddüm ettiği suali irad ediliyor. Bu, uzun müddettenberi itina ile hazırlanan ve hiç bir şeyden şüphe ettnediği için hemen hemen silâhsız bir millet aleyhine yapılan, bir ihanet sayesinde mümkün olabilmiştir. Aylardanberi biliyorduk ki, Almanlar, Baltık limanlarına nakliye gemileri ve kıtaat yığmakta idiler. Yeni bir taamız harekeü ta sarladıkları aşikâ"dı. Almanlar, bu kuvvetleri, Finlandiyaya, Isveçe, Norveçe, Holandaya. yahud İngiltereye tuarruz için kullanabilirlerdi. Binaenaleyh, bu memleketlerden hangisine karşı taarnızda bulunulacağını tahmin etmek imkânsızdı. Dani marka ile Norveçin bu taarruza kurban ola caklarını bilseydik, bu memleketlerin yardımı olınadıkça, bu gün vaki halin önüne geçemezdik. Fakat Danimarka ile Norveç, bitaraflıklan run kendilerini kurtaracağını umduklarırıdan tedbir almamışlar ve hiç beklemedikleri taarruz çok yaklaştığı zaman bizi bundan haberdar etmemişlerdir. Norveç muharebesi 7 nisanda külliyetli Alman deniz kuvvetlerinin Norveçin garb saliline doğru ilerlediklerini haber almarruz üze rine başlamıştır. Ayni gün akşamı, başlıca harb gemilerimiz ve ikinci kruvazör filomuz düş manla karşılaşmak ümidile Scap'dan ve Raythdan hareket ettiler. 8 nisanda birinci filo kruvazörlerimiz, filormızun diğer gemilerine iltihak etmek üzere deınir almışlardı. tahtelbahri tara&ndan torpülenen bir iaşe gemlmiz batmıştır. Bu rakamlar, İngiliz bahriyesinin kudretini ve müessirliğini göstermek fırsatını adeta bulamadığını ispat etmektedir. Ha!buki, Ahnan bahriyesinin uğradığı zayiat, düşmanın deniz kuvvetini sarsacak ve müttefiklerin başlıca gemilerini başka mıntakalara sevketmelerihi mümkün ktlacak derecede büyük olmuştur. güzarîarı bugün Birleşik Amerika elçüiğini ziyaret etmişlerdir. Bu diplomatlarm, Birleşik Amerika elçisi tarafından MussoUni ve Kont Ciano ile yapılan mülâkatlar hakkında malumat almak istedikleri tahmin edilmektedir. şekline döndürdükten sonra, aynı zamanda gene hava hakimiyetine de dayanarak artık onu kendi lehine olarak intac edeceğinden emin olabilir. Misal olarak Zigfrid ve Majino hatlarınm şimdiki yarılamazhğı meselesini her birini ele alahm. Hava hakimiyetine kat'iyetle sahib olan taraf bu hatlardan müessir surette tecrid etmek suretile her Müttefik filo Iskenderiye yolundadır İtalya, Amerikadan Habeşistanın tanınmasım istemiş Nevyprk 2 (a.a.) D. N. B. Ajansı bildiri yor: Bütün matbuat, dün Birleşik Amerikanın Roma elçisi Philipp ile MussoUni arasında vukubulan mülâkata bilhassa ehemmiyet atfetmekte dir. Siyasî ve diplomatik mehafil, bu hâdise ile çok alâkadar olmaktadır. Romadaki Amerika elçiliği mehafili, Philipp'in ziyaretile Akdenizdeki İngiliz tedbirleri arasında br münasebet bulunmadığını söylemektedrler. NewYork Times gazetesi, Vaşingtonla Roma arasında ,münasebatın düzeltilmesi hakkmeia diplomatik bir noktai nazar teatisi yapıldığını söylemektedir. Bu gazeteye göre, bazı diplomatik , mehafil yeni bir ticaret anlaşması akdedilebileceği zannmdadırlar. Bu mehafil, böyle bir anlaşma akdinden evvel, İtalya Habeşistan hakimiyetinin tasdikini istedıği takdirde, Birleşik Amerikanın bu talebi reddetmiyeceğini tahmin ediyorlar. Bu münasebetle şu noktayı zikredebilirim ki, bir müddettenberi Şimal denizindeki ihtiyaçlarımız Akdenizdeki filomuza tesir etmiş olduğundan, gemilerimizin Akdenize normal surette tevziine muvaffakiyet hasıl oldu. Harb kruvazörlerınden ve deniz tayyarelerinden mürekkeb bir ingiliz ve bir Fransız filosu, Akdenizın şa:k havzasında bulunmakta ve Iskenderiyeye doğıu yol almaktadır.» Chamberlain, tekrar Norveç harbine sözü getirerek demiştir ki: « Almanların, efrad bakımından 2ayiatııu kat'î surette tahmin edemeyiz. Fakat bu 7ayiatın bir kaç bin kişiye baliğ olmus bulunması lâzım gelir. Trondheim'i işgale muvaffak olamamaklığımiz keyfiyetinden, alelâcele hüküm çıkarmak isteyenlere şunu söylemek isterim Norveç ınuharebesinin neticelerine aid bir muvazene yapmak henüz mevsimsizdir. Bu muharebenin ilk safGafenko'nun beyanatt i hası henüz bitmemiştir. Bu safha esnasında heMadrid 2 (a.a.) Gafenko, İspanyol ajansı deflerimize varmadıkça, Almanların da kendi muhabirine şu beyanatta bulunmuştur: hedeflerine ulaşamadıklarını söylemek doğru c Tuna sulhu ile Akdeniz sulhu sıkı surette olur. Uğradıkları kayıblar, bizim kay:blarımız birbirine bağlıdır. Cenub A\Tupası , milletlori dan daha ağırdır. birbirmden nekadar uzakta olurlarsa oisunlar, bugün aynı mukadderata sahibdirler ve hepsiDüşman ansızın bir hücum nin arzusu nizam ve hürriyettir.» gün daha âciz ve müdafaa kudreti itibarıle daha cıhz bir vaziyete düşüre düşüre nihayet bir gün onları yarmaga dahi muvaffak olacağını düşünmek de hatalı değildir. Yıldırım usulünde yürütülen Polonya harbinde uçağm oynadığı İlk günlerde nispetle rolü gördük. Polonya mahdud • Viyanadan döndükten sonra, Hasan Feridin eserlerile yakmdan bir temasım olmadı. Fakat san'atına karşı bağlılığını iyi bildiğim için, onun adım adım ilerlemekte devam ettiğine inanıyordum. Practorius'ün yanında muavin olarak çalıştığını duyduğum zaman, doğuştan müzisiyen olan bu arkadaşın, bestekârlıkta gösterdiği kabiliyeti, orkestra şefliğinde de göstereceğinden şüphe edemezdim. Başvekilimiz Erzincana hareket etti Malatya 2 (a.a.) Başyekil Dr. Refik Saydam beraberlerinde Iktısad Ve kili ile Maden Araştırma Enstitüsü müdürü ve maiyeti erkânı olduğu halde bu gün saat 10,15 te buraya gelmiş ve Istasyonda Vali, Belediye, Parti ve Halkevi baskanlarile vilâyet erkânı ve halk tarafından karşılanmıştır. Başvekilimiz trenin tevakkufu müddetinee Vali, Belediye ve Parti reislerile görüşmüş ve 10,30 da Erzincana müteveccihen hareket buyuTmuşlardır. lktısad Vekili Hüsnü Cakırla Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü müdürü şehrimizde kalmıslardır. uçakları bütün meydanlarile tahrib edildikten sonra Alman uçakçılığı Polonya askerî kıt'alarınm ilerilerinde, gerilerinde ve üzerlerinde cirid oynadılar, gerilerinde tâ tarlalarında kaldıran köylülere kadar ve cephe ekin biçen ve iz'ac ederek, yapabilir İşgal başladı 9 nisanda Alman ordusu Danimarkayı işgal etü ve casuslarile çoktanberi hazır bulunan detıiz kuvvetlerinin yardımı sayesinde Oslo'yu, Stavenger, Bergen ve Trondheim'i zaptetü. Çemberlayn, Renown harb gemisinin Scharnborts'un çok büyük tahribata uğrattığı Narvik Kyoru harekâtını ve bu harekât esnasında düştnana aid muhriblerle ticaret gemilerinin cıddî Burette hasara duçar olduğunu hatırlattıklan sonra sözüne şöyle devam etmişür: « 13 nisanda, muvaffakiyetle biten bir deniz larruzu esnasında düşman deniz kuvvetleri, Narvik'te tamamen tahrib edilmiş ve bidayette bu harekâta iştirak etmek üzere irkâb edilen kuvvetlerin hepsini, Narvik'in zaptı için kullanmak zarureti hasıl olmamıştır. Meclise şu ciheti hatırlatmak isterür. ki, Norveçin ikinci derecede bir harb sahnesi olmasına musameha etmek niyeünde değiliz. Fakat, tuzağa düşmek de istemiyoruz. Kıtaatımızın hayatî merkezde tehlikeli bir zâfa uğrayacak derecede dağılmasına mâni olmak arzusunday:z. Düşmanımız merkezî mevkileri işgai etmektedir. Hücuma hazır muazzam kuvvetlere sahıbdir. Bu hücum Norveçin müteaddid cephelerinden herhangi birinde, yıldırım sür'atile vukua gelebilir. Almanlar Holandayı, yahud Belçik*ıyı veya aynı zamanda her ikisini birden istiüya hazırdırlar. Hiç bir kaygu onları bu hareketten alıkoyamaz. Vahşi ordularmın, AvruDa cenubu şarkisindeki masum komşularına aid topraklara doğru akın etmesi de mümkündür. Almanya garbda büyük bir taarruza, yahud İngiltereye karşı kahir bir taarruza hazırlanırken, bu saydığım hareketlerden bir ka<;ma da teşebbüs edebilir. Almanlan hezimete sürliklemek için en müsaid sevkülceyşî hareket hakkındaki fikrimizi düşmana ifşa etmek delüik olur. Fakat, her an zuhur etmesi muhtemel, hayatî Hedef ehemmiyeti haiz ve beklenmedik ahval karşıBundan sonraki hedefimiz, Norveçlilere müm sında hareket serbestimizi işkâl edebilecek şekün olan bütün yardımda bulunmak, Alman kilde, kuvvetlerimizi dağıtmamız veya teksif Almanya, İtalyayı harbe sokmak Evvelki akşam, Semiha Berksoy'un ların cenubundan aynlmamalarını geciktirmek etmemiz doğru olmaz. istiyor şahsında, yarın doğacak olan Türk operave buna muhalefet etmek, Norveç Kralile NcrDüşmana zayiat verdirmek için, Norveçte, Londra 2 (a.a.) Yorkshire Post sının kıymetli yıldızlarından birini tanıveç hükumetinin selâmetini ve himayesini teher fırsattan istifadeye devam edeceğiz. Fakat gazetesinin askerî muharriri diyor ki: dık. Bu genc suprano, en kuvetli orkestramin eylemek olmuştur. bize harbi kazandıracak olan sevkülceyşî pren«Hitler şunu farzediyordu ki, bu, müt' lara meydan okuyabilen parlak sesile, yalTrundheim'in zaptı, bütün bu hedeflere sür sipi gözden kaçırmamakhğımız lâzımdır.» tefiklerin Akdenizde deniz hakimiyerleri nız Kanto san'atının inceliklerine Btle ulaşmarruzı mümkün kılacaktı. malik ni takviye için Şimal denizindeki deniz olmakla kalmıyor, aynı zamanda Scenique Tahakkuk vaziyetinde olan Almanlar Trondheim ve Norveçin cenubu tazyklerini azaltmalarına kâfi geleceğini ve dramatik bir çok kabiliyetleri de nefgarbisinde yegâne mühim tayyare karargâhı harekât ümid etmiştir. Almanyanın İtalyayı harolan Stavenger'i ellerinde bulundurduklarından sinde toplamı§ bulunuyor. Çemberlayn nutkunu şöyle bitirmiştir: be sokmağa teşebbüslerinin sebebi bu bu harekâtın tehlikeler arzetmesine rağmen, he€ Bazı harekât, halen terakki vaziyetinde dur. Nazi entrikaları, Ingiltereyi Akde Türkiyede musikili sahnenin kurulması defimize ulaşmak üzere bir hamle yapmaya kadir. Bu harekâta girişmiş olanların hayatını nizde ticarî seyrisefaini azaltmağa mec için Semihalarımızı çoğaltmağa biran evrar verdik. tehlikeye koyabilecek şeylerden içtinab etme bur bırakmıştır. Bu azaltmalar, ' ltalyan vel gayret etmeliyiz. thrac harekâtı liyiz. Binaenaleyh, gelecek hafta yapılacak mümatbuatının hücumlarının bir hududu Gayret diyorum, çünki Semiha gibi ar14 nisanda, Namsos'a bahriye efradı, 16 ve 18 zakerata kadar, mütaleadan, istizahlardan te olması icab ettiğini tasrih eylemiştir.» tistler, nerede olursa olsun, kolay bulunnisanda kıtaat ihrac edilmiştir. Bir kaç gün vakki etmelerini, meclis azasından rica ederhn. Manchester Guardian gazetesi diyor mazlar, kolay yetiştirilmezler. Eonra Fransız Alp avcı kıtaatı efradl Namsos'a Size, önceden söyleyebilirim ki, bu harekât esv^sıl oldular. Bu kıt'aların bir kısmı, Stenkjer nasında hususî mahiyette müşkülât zuhur et k İ : N. de me/zi alan Norveçlilere yardım etmek üze miyecektir.. «İngilterenin aldığı tedbirler, lngilte re, sür'atle o mıntakaya ilerlediler. renin Italyanın niyetlerinden korktuğu Welles'in beyanatı 17 nisanda Trondheün'in cenubunda kâin AnLondra 2 (Hususî) Muhtelif me marasına alınmamalıdır. Bu, İngilterenin dalsnese ihrac edilen deniz kuvvetlerine, 18 ve 19 nisanda kıtaat iltihak etmiştir. Bu kuvvretlev, nabiden ahnan haberler, Italyanın şim kat'î hattı hareketini bildirmektedir.> Fakat evvelki akşamki konserden sonra, vaktile, Hasan Ferid hakkında edindijim kanaatlerin nekadar mütevazı ve eksfk şeyler olduğunu iyice anladım: O, iyi ve istidadlı bir san'atkârdan da üstünFransız lstihbarat Nazırıntn nutku müş. Onda, ilerisi için pek çok şeyler vaParis, 2 (Hususî) lstihbaral ıNazırı deden kıymetler gizli imiş. Frossard bu akşam radyoda bir nutuk iOrkestra idaresile henüz bir kaç senerad ederek şunları söylemiştir: denberi meşgul olduğu halde o şimdiden « Günün en mühim meselesini İngi kudretli bir şeftir. Idare ettiği eserin ruliz Başvekilinin nutku teşkil etmektedir. huna nüfuz etmesini ve eseri bize bütün Çemberlayn vaziyeti olduğu gibi izah et canlılığı ve dinamizmile duyurmasını bimiştir. Harbin bir safhası kapanmış, fa liyor. Bir şef için teknik hakimiyet, zakat harb bitmemiştir. Bilâkis deniz faiki manla elde edilir bir meleke addedilirse, yeti daima müttefiklerin elinde bulunmak Hasan Feridin bu melekeyi de rökor sayıta ve Almanlar Norveçte büyük zayiata labilecek kısa bir müddet zarfında kauğramışlardır. Almanlar üç hafta devam zandığını kabule mecburuz. O yakın seneeden çetin muharebelere rağmen Norve lere gelinceye kadar yalnız kompozisyonçi işgal edememişlerdir. Norveçteki de la uğ r aşıyordu. Teknik müşküller itibarıle mir madenlerinin yolu bugün Almanla herhangi bir enstrument, meselâ keman rın önünde kapalı bulunmaktadır. Deniz çalmaktan farksız olan orkestra şefliğini faikiyetini ellerinde bulunduran müttefik bu müddet içinde bu kadar ileri götüreler, her ihtimale karşı hazır bulunmak bilmesi ancak ondaki fıtrî kabiliyetle izah üzere Akdenize yeni filolar göndrrmişedilebilir. lerdir. Müttefikler vaziyeti olduğu gibi efBu itibarla Hasan Feridden daha pek kârıumumiyeye bildirmekle, her şeye rağçok şeyler ümid edersek, aldanmıyacamen kat'î zaferi kazanmağa azmettikleğımıza inanabiliriz. rini bir defa daha ispat etmişlerdir.» öldürerek ortahğa dehşet saldılar. Bu vaziyette motörlü motörsüz Alman kıt'alarına göre istedikleri istikamette artık ciddî hiçbir engelle karşılaşmaksızın sür'atlerile yürümekten iş kalmamış gibiydi... Fransa İngiltere ile Almanya arasında şimdi ifade edilmeksizn yapılmakta olan yarış bilhassa uçak silâhı üzerindedir. Denizlere hâkim olan müttefikler buna ilâveten bir de havalara hâkim olacak olurlarsa harbin akıbeti kendiliğinden gelmek üzere artık kat'iyetle görülmüş ve anlaşılmış olur. Hava hakimiyeti bütün Alman üslerini tahrib edeceği için artık Almanyanın denizle hemen hemen hiç alâkası kalmaz. dairesinde Ondan sonra da artık usulü başka olanca yapacak Bir tabiye değişikliği (Bat tarafı 1 tnci sahljede) ateşine rağmen, Ahnanlar vazifelerini yapmış!ar ve düşmanın iki avcı tayyaresini düşürmüşJerdir. Orta çapta bir bomba, bir tayyare nakliye gemisinin baş tarafına ortalama isabet etmiştir. Gemiden alevler ve dumanlar yüksel miştir. Diğer bir tayyare nakliye gemisine de muvaffakiyetli bomba isabetleri obnuştur. Maamafih bu taarruzun tesiri sis yüzünden görülc.•nemiştir. Bundan başka, bir torpito muhribmin pupasına orta çapta bir bomba isabet etmiş ve muhrib derhal durmaya mecbur olmuştur. Düşman gemi kafilesi dağıtümısür. Harb gemilerinden ekserisi musademeden sonra bütün sür'atlerile garba doğru uzaklaşmışlardır. Bir Ahnan tayyaresi üssüne dönmemiştir. BerUn 2 (a.a.) D. N. B. bildiriyor: 1 mayıs gecesi, Mören ve Romsde'deki Norveç kuvvetlerinin kumandanı General Haug, teslim olmak istediğini bildirmiş ve kıt'alarma muhasamatı kesmek emrini vermiştir. General Haug'un kayıdsız ve şartsız teslim olması istenmiştir. Oslodan şimali garbî istikametinde ilerleypn Aîman kuvvetleri yeniden arazi kazanmışlar ve Scpne fiyoruna varmışlardır. Valdres mıntakasında evvelce teslim olduğu bıldirüen dördüncü Norveç fırkasından ahnan esirlerin miktan 300 subay ve 3200 erdir. 290 at, 3 dağ topu ve 58 makinelitüfek ganaim alınmıştır. Dombaas'ın şimali şarkisinde ilerliyen A'man kıt'alan, İngihzleri bu mevkii süratle terke mecbur etmiştir. Almanların ehne mi'him mıktarda ganaim geçmişür. Dombaas'm 50 kılometrt şimali şarkisinde Kleven mevkiinde 1 mayıs akşamı mukavemet etmek istemiş olan düşman müfrezeleri geri püskürtülmüş ve 300 Ncrveçli esir alınmıştır. cereyan edecek kara harblerinde de hava hakimiyetine sahib tarafın uçakları karşı taraf ordularmın hareketlerini mütematahrib diyen ihlâl edecekler ve gerilerini bulunacaklardır. Müttefiklerin • ederek onları müşkül vaziyetlere sokmuş bunu teuğraşmin etmek için çalıştıklarında ve Almanların bu vaziyete düşmemek için tıklarında şüphe yoktur. îşte cereyan halinde bulunan yanşın büyük mevzuu budur. Harb işlerinin içyüzünde bu gibi faaliyetler saklı bulunduğunu bildikten sonra abluka etrafındaki mücadelenin hayatî ehemmiyetini daha iyi anlamış oluruz. Bundan dolayıdır ki hususî mahiyeti itibarile behemehal nihaî zafere götürülmesi elzem olan bu harb ister istemez uzun sürecek ve gene ister istemez şimdiki derecesine nispetle daha çok bulaşacak, yayılacak ve genişleyecektir. Onun bir tarafında Avrupaya ve dünyaya etmek isteyen bir iddia, öbür tahakküm tarafmda Bir Fransız torpitosu hasara uğradı Paris 2 (a.a.) 2 mayıs akşam tebliği: Keşif kolları faaliyette bulunmuşlardu'. Vosgesler'de devriyeler arasmda vuku bulan musademe, lehimize neticelenmiştir. Şimal denizindeki son harekât esnasında, torpito muhriblerimizden biri ağır hasara uğranııştır. Karakol gemilerimizden biri mayine çarparak batmışür. Diğer taraftan, bir tahtelbahrimiz, bir düş man tahtelbahrini torpillemiştir. demiryolunun mühim bir iltisak noktası olan Dombaasa doğru ilerlemişlerdir. Bir kısım kıtaat cenuba doğru ilerleyerek orada, Norveç kuvvetlerine iltihak etmiştir. Kıtaatımız Norvece ihrac edildiğindenberi fcer Iki cephede cereyan eden muharebeler hakkında bugün size tafsilât veremiyeceğim. Karşılaşılan müşkülât . Bu mmtakalarda müttefık kuvvetler büyük müşkülâtla karşılaşmışlardır. Bu güçlüklerin çoğu, başlıca tayyare karargâhlarının düşman eline geçmiş bulunmasından ileri gelivordu. Bu şerait dahilinde düşman hava kuvvetlerinin mahallî üstünlüğü dolayısile, toplarm ve tankların karaya ihracı ve kıtaatunızın ceaubdan tfelen düşman kuvvetlerine mukavemet ctmesi imkânsızhğı, bir kaç gün evvel aşikâr sureîte anlaşılmıştır. İngiliz tahtelbahirlerinin ve bir Fransız filotillâsının tahakkuk ettirdiği fevkalâde esere \e İngiliz tayyarelerinin gayretlerine rağmen, Almanlar, Norveçe, bizim yapabildiğimizden daha geniş mikyasta takviye göndermek imkânını bulmuşlardır. dilik harbe girmeğe taraftar olmadığmı teyid etmektedir. Amerikan Hariciye müsteşan Sumner Welles, Vaşington daki ltalyan elçisi Prens Calona ile gö rüştükten sonra gazetecilere demiştir ki: « ltalyanıh harbe girmiyeceğine k a . ni olduğumuz için ltalyadaki Amerikalıları memleketi terke davet etmedik.» Mıstrda ahnan tedbirler Kahire, 2 (a.a.) hükumetın, Millî müdafaaya müteallik olarak ittihaz etmiş olduğu kararlar, bilhassa Iskenderiye ve Portsaid'in ticaret ve münakalâtınm kontrolü hakkındadır. Mısırda ittihaz edilmiş olan ihtiyat tedbirleri hakkında beyanatta bulunan Millî Müdafaa Nazırı, bu tedbirlerin tamamile tedafüî mahiyette olWelles îtalyan elçisile görüştü Vaşmgton 2 (a.a.) İtalya elçisi Prens CoıOrt duğunu söylemiştir. Bu tedbirin şimdiki na, Pummer Welles ile görüşmüştür. Elçi, bu beynelmilel vaziyet dolayısile ittihaz edilmülâkattan sonra, Ruzvelt'le görüşmek üzere miş olup memleketin herhangi bir sürpriz karşısında kalmamasını temine matuf buWelles ile birlikte Beyaz Saraya gitmiştir. Amerikan elçisi Kont Ciano ile lunmaktadır. Kaymakamlar arasında tayinler hür ve müstakil milletlerin mevcudiyetlerı devam etmek lâzım geldiği kanaatini yük Ankara 2 (Telefonla) Kaymakam selten bir müdafaa vardır. Almanya ile lar arasında yeni tayinler yapılmıştır. İngiltere ve Fransa bu iddia ve müdafaaBunları bildiriyorum: nm sayılı kahramanları olup kalamazlar. Sürmene kaymakamı Seyfeddin Espir Bu harbde bitarafhk iddiası kadar vâhi kaymakamlığına, Kangal kaymakamı Hulusi Ilıcaya, İncesu kaymakamı Faik Yeşilovaya, Kemaliye kaymakamı Cemal Erganiye, Tercan kaymakamı Cemil Malâzkirde, Akseki kaymakamı Mazhar Nusaybine, Çarçamba kaymakamı Kemal Incesuya, Çemişgezek kaymakamı Fahri Çarçambaya, Göynük kaymakamı Asaf Mes'udiyeye, Kemah kaymakamı Azmi Ovacığa, Kâhte kaymakamı Sırrı Kebana, Maden kaymakamı Hamdi Surice, Refahiye kaymakamı Salih Göynüğe, Buldan kaymakamı Reşad Kâhteye, Erbaa kayrnakamı Nedim Milâsa, Bartın kay makamı Kâzım Sürmeneye, Gündoğmuş kaymakamı Hikmet Diriğe, Bulanık kaymakamı Müştak Askalaya, Gelibolu kaymakamı Tevfik Hendeğe, Hendek kaymakamı Şakir Erbaaya, Eşme kaymakamı Kemal Geliboluya, İnhisarlar hukuk müşavir muavini Avni Eşme kaymakamhğına, Mes'udiye kaymakamı Dündar Orhaneliye, Kadirli kaymakamı Hakkı Emirdağa, Çal kaymakamı Rüştü Tireye, Ergani kaymakamı Şefik Aksekiye, Seyhan hukuk işleri müdürü Ali Rıza Madene, Üçüncü Müfettişlik evrak müdürü Muzaffer Bartına, Milâs kaymakamı Rasim Çala, Emirdağ kaymakamı Izzeddin Kangala, Orhaneli kaymakamı Kadri Kadirliye, Saray kaymakamı Haydar Refahiyeye, Eski kaymakamlardan Hakkı Saraya, eski kaymakamlardan Hayri Niksra, Ürgüb kaymakamı Kemal Pınarbaşına, Pmarbaşı kaymakamı İhsan Ürgübe, Tire kaymakamı Cemaleddin Liceye, ve stajlarını bitirenlerden Bursa maiyet memuru Bahaeddin Buldana, Malatya maiyet memurlanndan Kadri Kemaha, Sıvas maiyet memurlanndan Cemal Yıldızeline, Maraş maiyet memurlanndan Muhlis Gündoğmuşa, Trabzon maiyet memurlanndan Mustafa Burcağa, Bolu maiyet memurlanndan Ahmed Tercana, tstanbul maiyet memurlanndan Hulki Karaburuna, Konya maiyet memurlarından Asım Kemaliyeye, Karaburun kay makamı Ekrem Seyhan hukuk işleri müdÜTİüğüne tayin edildiler. bir söz olamaz diyenler haksız değillerdir. Zaten bitarafhk iddia eden millellerin hiç biri bunun kendilerini harb harici bırakacak bir garanti olduğuna inanmıdevekuyorlar. Onlar bu söz persengile Parti, halk türküleri için bir müsabaka açtı Ankara 2 (a.a.) Cumhuriyet Halk Partisi, Halkevlerinin musiki çahşmalaıma yeni bır hrz vermeye karar vermiştir. İlk olarak ele koro çahşmaları ahnacaktır. Koro ve ses faaliyetine esaslı bir surette başlamak için bir ses ve kora repertuvarı meydana getirmek lâzım olduğuna Röre Cumhuriyet Halk Partisi, kompozitorleria bu neviden eserlerini, teşkil etmiş olduğu jüride totkik ettirerek muvafık olanlara, teüf hakkuu vererek alacakür. Teüf hakkına mukabil eserlerin Parti ve Halkevi gayeleri için bastırma, plâklara ve fUme ahna hakkı Partiye aid olacaktır. Istenilen eserler şunlardır: 1 Halk türkülerinin armonizasyonlan, Türküler iki yoldan armonize edilebüir: A Sede armonizasyon, B Tevsili armonizasyon. Sade armonizasyonda türkü bir defa armo nilenmekle iktifa olunur. Türkünün muhtelif güftelen hep ayni şekilde söylenir. Tevsili armonizasyonda melodinin her t t k rarı yeni bir armonileme şekli arzeder. Bundan başka bilfarz türküye bir başlangıc, bir enterlüt ve bir final ilâvesi lâzımdır. Veya melodi bir tem olarak alınır, ve bunun üstünde variyas voıılar yapılır. İstenilen şekiller şunlardır: İld sesli türküler sade veya tevsili, Üç sesli türküler sade veya tevsili, Dört sesii türküler sade veya tevsili, Ses ve pıyano için armonizasyonlar sade veya tevsili. Koro ve piyano için armonizasyonlar sade veya tevsili. Ses ve oda musikisi için armonizasyonlar sade veya tevsili, Ses ve orkestra için armonizasyonlar sade veya tevsili. rj Şarkılar ve marşlar: Bu şarkılar ve marşlar piyano refakatile veya yalnız koro için olabilir. Piyanolu oldukları takdirde koro için de tanzim edilmeleri lâzımdır. görüştü Andelsnes mıntakasmdaki kıtaat geri çekildi Geçen hafta Trondheim cenubunda işgal fikrinden vazgeçmeğe, bu mmtakalardan Hıaatı geri çekerek başka limanlara nakletmeğe karar verdik. Şimdi, Andelsnes mıntakasmdaki bütün kuvvetlerimizi, bir tek nefer zayiat vermeden geri çekmiş bulunuyoruz. Zayiatımıı hakkında mecîise tafsilât veremiyeceğim. Fakat bu zayıatın, harekâtın genişliğine nispetle ağır olmadığını zannettiren sebebler mevcuddur. Roma 2 (a.a.) Amerika Birleşik Londra, 2 (Hususî) Mısır Başvedevletlerinin Roma büyük elçisi William Philipps, bu gün İtalya Hariciye Nazırı kili Ali Mahir Paşa, Vefd fırkası erkânile Kont Ciano ile görüşmüştür. Philipps, mühim bir istişarede bulunduktan sonra, dün öğleden sonra Mussolini ile de bir gazetecilere şunları söylemiştir: « Vaziyet ciddv olmakla beraber, amülâkatta bulunmuştu. nî tehlike mevcud değildir. Mısır, her nevı Bahriye erkâmharbiyesinde yeni ihtimalleri karşılamağa hazır bulunmakbir tayin tadır.» Wellington 2 (a.a.) Graf von Mısırda bugün yeni askerî tedbirler aSpee'ye karşı ilk harbe giren Achilles lınmıştır. Bu meyanda orduda izinler lâğkruvazörünün kumandanı kaptan Ed vedilmiş, bilumum sevkülceyşî noktalar william Edvvard Parry, hususî bir vazife askerî muhafaza altına alınmıştır. ile tavzif edilmiş olan kaptan Horan ın Meclise verilen bir kanun lâyihasına yerine, Yeni Zelanda bahriye fırkası ko göre, casuslar badema idam cezasile tecmodorluğuna ve deniz genel kurmayı bı zive edilecektir. rinci azalığına tayin edilmiştir. Mısır Başvekili «tehlikelere karşı hazırız» diyor şu taklidi yaparak zaman kazanıyorlar ve vaziyetin kendileri hesabına dahi demir leblebiden daha lar. Harb bulaşıp yayılmak safhalarile uzun sürüp giderken perde arkasmdakı hava hakimiyeti yarışı da yürümekte devam ederek bir gün kendisini tecrübe meydanına atacaktır. Ne zaman? I sorun, ne bız söyleyelım. ra malik değiliz ve malik Onu ne Çür.kü siz doğru çetin olan ciddiyet ve vahametini gözden bir an bile kaçırmıyur olarak bu zamanı tayin edecek elemanlaolmıyacağız. Belki önümüzdeki sonbaharda, belki gelecek yıl bu vakit, belki de 1941 sonbaharında. Bu kadar uzun mu? Evet, en aşağs bu lcadar uzun. Kimbilir belki de daha uzun. Neticeye varabilmek için bu uzunluklara tahammül etmek lâzım. İngiliz Harbiye Nazırı geçenlerde ne güzel söyleyordu: Harbin çabuk bitmesini isteyenler Vursana, kırGelsinler de yesinler zabir ring üzerinde yumruklaşan boksörierin seyircilerine benzeyorlar. sana demek ne kolaydır. Vaziyet müttefikler lehinedir ve Norveç zaptedilmemiştir Tron&heim'i işgal imkânını bulamamakhğımıza rağmen memnunum. Zira, vaziyet bugıine kadar müttefik kuvvetler lehindedir. Almanların, Norveçte ve Danimarkada kolayca zafer elde etmek ümidini beslediklerine şüphem yoktur. Norveç milletinin şecaati ve müttefiklerin gayreti, Almanlarm bu ümidini boşa çıkarmıştır. Üç hafta süren harbden sonra, Norveç henüz zaptedilememiştir. Bu müddet zarfında, Almanyanın denizdeki zayiatı mühim bir rakama baliğ olmuştur. BaşJca gemilerinden ikisi muhakkak, üçü muhtemel surette hasara uğramış, dört kruvazör, 11 ^uhrib, beş denizaltı batmıştır. Otuz nakliye ve ^e gemisi batmış, binlerce Alman ölmüştiir. rpiilerimiz on nakliye ve iaşe gemisin» isabet r miştir. Bu gemilerin batmış olmaları kuvvetle muhtemeldir. İtalya, Yugoslavya hakkında teminat verdi Roma 2 (a.a.) Havas Ajansı bildiriyor: Birleşik Amerika elçisi Philippin bu sabah Kont Ciano ile yaptığı mülâkat, kısmen dün Mussolini ile vaki olan mülâkatının bir devamı idi. Filiıakika, Philipp ile Kont Ciano'nun, umumî vaziyet etrafında görüştükleri söylenmekte ve İtplyamn Yugoslavyaya taalluk eden mak sadları hakkında, Kont Ciano'nun, itminan bahşedici beyanatta bulunduğu tahmin edilmekte dir. Maium olduğu üzere son zamanlarda, İtalya nm Yugoslavya aleyhinde bazı teşebbüslere geçmesi ihtimaline dair şayialar dolaşmıştı. Diğer taraftan. haber verildiğine göre, Fran sanın Roma elçisi Poncet, Philipp ile uzun bir mülâkat yapmıştır. Bu mülâkat, dost milletler diplomatları arasında yapılması mutad olan temaslar çerçevesi dahilinde, malumat edinmek maksadile yapılmış bir züyarettir. Poncet, bu ziyaretinde, Philippin Kont Ciano ve Mussolini ile yaptığı mülâkatlar hakkında malumat alraak istemıstir. Kızıl denizdeki gemilere verilen emir Londra, 2 (a.a.) Kahireden bildiriliyor: Portsaid ve Süveyş seyrisefain kumpanyalarına ln\iliz gemilerinin bundan böyle Ümidburnu yolunu takib edecekleri bildirilmiştir. Kahiredeki İngiliz bahrî makamatı, İngiltere hükumeti tarafından ittihaz edilmiş olan tedbirlerin Akdeniz dahilindeki ticarî münakalâta şamil olmadığmı beyan etmekt dirler. Bahriahmerdeki İngiliz gemilerine Ümidburnu yolunu takib etmek suretile İngiltereye avdet etmeleri için talimat verilmiştir. 4 Belçikada memnuniyet yumruklardan bir tanesini onlar Deniz galibiyeti büyüktür Aynı müddet zartında bizim maruz knldıgjmız r'eniz zayiatı ddrt muhrib, üç denizaltı, bir silpp ve beş balıkçı gemisine baliğ olmuştur. Hava taarruzları neticesinde bunlardan başka beş harb gemisi d a ha hasara uğramıstır. Bir Alman Brüksel 2 (a.a.) Bütün millet, Italyanm vaziyeti neticesinde, müttefikler tarafından AkHenizde ahnan ihtiyat tedbirlerinden dolayı memnuniyet izhar etmektedir. Bir sosyalist gazetesi, Mussolini Hitler'e vardıma karar verdiği takdirde, bunun İtalya için nekadar korkunc tehlikeleri davet edeceğini tebarüz ettirmektedir. Belcikadaki kanaate göre, Birleşik Amerika Diplomatların toplantısı elçisine verilen cevab bugün hususî bir ehem Roma 2 (a.a.) Fransa ve Polonya elçileıi, miyet taşımaktadır. Zira, İtalyanın mes'uliyetBüyük Britanya ve Sovyetler Birliği maslahat ler yüklenmek z?mam gelmiştir. bakalım. Kıracak veçhile vurmanın manı vardır ve elbette o zaman gelecektir. Görüyoruz ki müttefiklere göre bu zaman hava hakimiyetini kendi lehlerine temin edecek faikiyeti elde ettikleri zaman gelmiş olacaktır. Şimdiki yarışta zamanm Bunlaran dışmda kompozitörlerin lied gibi ses için veya koro için orijinal kompozisyonları da müttefikler lehine çalıştığına şüphe yok istenmektedir. tur. Eserler bir mektubla birlikte Ankarada Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliğine gönYUNUS NADİ derüecektir.