1 Nisan 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Yenl Bu say.da SES NECİP Çlktl yepyeni ve büyük bir şiırile anketi.. Aytıca Bedri Rahmi, Saıt Faık, Melih Cevdet, Orhan Veli, Oktay Rifat, İlhan Berk, Abidın Dino, Faik Berçmen, Yusuf Akıskalı... ve daha bır çok imza , FAZIL'IN ( S E S ) in bu sayısını gttrUnUz! Onaltıncı yıl sayı: 5706 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Ve' mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbuL No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. Idare ve matbaa kısmı: 24299 24290 Bugfin çıktı iflftNÇ Pazartesi I Nisan 1940 SAN'ATLAR Sayısı ÜL SAHESERİDİR Gene sulh hayali Türkîyede Türk sesi ehrimızde almanca olarak intişar eden Turkısche Post gazetesı, Vekıller Heyeti kararıie, iki gün evvel kapatıldı. Mısafırperverlik adabının yalnız evsahıbme değıl, aynı zamanda bızzat mısahre de bır takım vazıfeler yukledığım unutacak kadar kendini kaybeden bu gazete, Alman propagandası yapmak gayretıle, bır muddettenberi açıkça ve sıkılmaksızın mıllî menfaatlerimızı baltalamaya çalışıyordu. Beyoğlunun o çeşidlı, şahsıyetsiz ve kozmopolıt kalabalığından S'zan ispirto bulutlarile örtulu, kirlı ve dar bır sokağd sığınarak, oradan, guya kendıni hıssettırmeksızın, temız ve berrak Turk havasını zehırleyebıleceğını sanan bu mıkrob yuvası, mıllî menfaatlerımız uzennde hassas bır dıkkatle çalısan hukumetimiz tarafmdan vaktinde sezilmış ve bıze zarar veremez bir hale konmuştur. Turkische Post, bundan sonra Turk hududları içinde yabancı menfaatlerın müdafılığini yapamıyacaktır. Bu yerınde ve hakh müdahalesinden dolayı Refık Saydam hükumetine karşı Türk gencliğinin duyduğu sevgi ve şükran hislerini, burada ifade etmeğe aczimden dolayı cesaret edemıyeceğim. Ilk bakısta bır gazetenın kapanmasından ıbaret gıbi gorunen bu basit hâdise, haddızatinde o kadar derin, o kadar şümullü bir mana tasımaktadır. Türkiyede almanca veya fransızca olarak intişar eden yabancı gazetelerin gayesi nedir? Tıcaret mi? Meslek aşkı mı? Herhangi bir ekallıyetın hukukunu müdafaa ıhtiyacı mı? Ne kadar aranırsa aransın, bu suallerin hiçbirine müspet bir cevab bulunamaz. Beyoğlunda çıkan almanca veya fransızca gazetelerin satışını tetkik etmek birinci sualı reddetmeğe kâfıdir. Günde üç yüz, beş yüz, bin, nıhayet bin beş yüz nüsha basabilen bir müessese için ticaretten bahsetmek abes sayılır. Bu müesseselerin başında bulunan adamların tercümei hallerine söyle bir bakacak olursak, ikinci sual kendılığınden anlaşılır. Türkiyede Alman, İtalyan, Fransız, Ingılız ekalliyeti olmadığına göre, son suali kurcalamaya bile lüzum yoktur. Acaba Türkiyeyi kendi memleketlerine tanıtmak, bu suretle bir kültür vazıfesi mi yapmak istiyorlar? Diyebiliriz. O halde, içlerinden bir tanesînî alınız ve lutfen sahifelerine şöyle bir göz gezdiriniz. Orada Türk cemiyetine dair, aydan aya olsun, ciddî bir etüd göremiyeceğinizi ben size temin ederim. Fakat gazeteyi hemen elimizden atmıyalım, Türkiyeye dair yazı bulamadığımız o sahifelerdeki irice harfleri okuyalım. Meselâ, şu kapatılan Turkische Post'un herhangi bir J Türkiye Suriye muahedesi Italyaya atfedilen yeni bir plân daha meydana çıkarıldı Buna göre Avrupa, Ingiltere Fransa • Almanya ve Itaîya nüfuz mıntakalarına taksim edilecekmiş! Paris, 31 (a a.) Ordre gazetesinde Emıle Bure şoyle yazıyor: sSon zamanlarda ortada dolaşan sulh plânları arasında Faşıst hükumetine atfedılen bır plân vardır. Gayda tarafmdan nesıedılen makaleler de bu iddıayı teyid edeı gıbi gorünmektedır: Bu plânın başlıca maddelerı şunlardır: 1. Karada, denizde ve havada umumî sılâhsızlanma, 2. Ingıltere, Fransa, Almanya ve 1talya arasında dortler misakl usulüne avdet. Bu devletler Mılletler Cemiyetinin yerini tutacak olan bır direktuar teşkil edecekler, Avrupayı dort nüfuz mıntakasına ayıracaklar ve icab ederse Bolşeviklığe karş) bir ehlı salıb vıicude getireceklerdır. 3. Dinler serbest olacaktır. tngiltere, Alman Yahudılerinin Fılistine, Italya şar Müsteşar Welles'in, Avrupa teklifleri kî Afrikaya, Fransa da Madagaskar'a hic raporunu tetkik eden Amerikan Hariciye Nazın Cordell Hull ret etmelerine yardım edeceklerdir. 4 Tıcaret serbest olacak ve herkes lerdir. Iktısadî sahada teşriki mesai ediliArkast Sa. 5 sütun 6 da) istedıği kadar iptidaî madde alabilecek Türkiye ile Suriye arasında dostluk, iyi komşuluk muahedesinin imza edildiğini dün bildirmiştik. Yukanki resimlerde; solda Fransız Komiseri Puaux ve sağda Hariciye Vekilimiz Şükrü Sracoğlu, Hariciye Vekâleti salonunda vesaikı imza ederlerken görülmektedir. IIIIIIIIIIIIIIMIMI lllllll III lllll IIMIIIIM lllllllllllll MIMIIII II llllllllllllll IIIIIIII1111IIIIIIIIIIIIIII llllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII llllll IMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMMIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIItlllllllllMIIIIIIIIMH Rusya, Rumanyaya taarruz etmiyecek Bükreşte bulunan Sovyet heyeti bu şekilde teminat vermiş Bükreş, 31 (a.a.) Bükreşte bulunan Sovyet heyeti azası Sovyetler Birliğinin Rumanyaya taarruz etmıyeceğini temin etmektedır. Havas muhabirınin haber aldığına gore, Sovyet heyeti azası hatta, «bir gun Ukraynaya doğru dbnerek aleyhimize hareket edebılecek olan Almanlaın ı<=ini kolaylastırmak nıyetınde değıliz.» :ün^le«mi dahi ilâve etmişlerdir. Japonların kurduğu merkezî Çin hükumeti Ingiltereden sonra Amerika da tanımıyacağını bildirdi, ttalya yeni teşekkülün lehinde görünüyor Nafıa Vekilimiz Bursadan Nanking, 31 (a a.) Japonların himayesi altında Nanking'de teşekkül eden merkezî Çın hükumetinin reisi VangCingVey, matbuata yaptığı beyan'atta, yabancı memleketlerin artık ÇungKing hukumetile münasebatı keserek bu hükumete yardımdan vazgeçecekleri ümidini Bir gazetenin mütaleaları Bukreş 31 (Hususî) Romanıa ga izhar etmiş ve ayrıca haricî siyaset müzetesi, Molotof'un nutkunu kaydederken nasebetlerinde merkezî Çin hükumetinin •'»•1 ^M hürriyet ve sulh» istediğini tebarüz ettir sebetler tesisi prensîpînden îîham alacagını bıldirmiştir. mektedir. Karadenizde büyük bir fırtına başladı Sınob 31 (Hususî muhabirimizden) Bu mevsimde şimdiye kadar emsalıne tesaduf edilmiyen ve üç gün devam eden sıcaklardan sonra bu gün sabaha karşı aşlıyan fırtına ıle tekrar soğuklar geri geldi. Dağlara kar yağmaktadır. Denizde şiddetli bir fırtına baslamıştır. Çin sefaretleri beyanname neşrediyorlar Paris 31 (a.a.) Çin sefareii Çin hükumeti tarafmdan dün Çunking'de neşredilen beyannamenin metnini bildirmektedir. Bu beyannamede, yeni mer kezî Çin hükumetinin meşru olmadığı tebarüz ettirilmektedir. Fransadaki Çin sefaretinin alâkadar mahfillerinde beyan edildiğme göre, ecnebi memleketlerde ve bılhassa Pariste, Londrada, Brukselde, Berlinde ve Va şingtonda bulunan başlıca Çin dip'omatik Pekip. hükumetinin r.eisi VangÇingVey heyetleri, millî Çunking hükumetine «bü başladığım göze çarpar şekilde ilân ettün Çın milletine» hitaben merkezî Çin mekte, bu hâdısenin İtalyan siyasî mehahükumetinin meşru olmadığı ve bu hü fılınde memnuniyet uyandırdığını ve Rokumetin icraatı ve taraftarlarile «vatana ma hükumetinin yeni Çin hükumetini ta» ihanet» ettığine dair telgraflar çekmiş nımak niyetinde bulunduğunu ihsas eylelerdir. mektedirler. NADİR NAD1 (Arkas\ Sa. S, sutun 5 te) ııııııiMiııtıııııııııııııııııtıııııı Garbî Anadoluda büyük bir tetkik seyahati yapan Nafıa Vekili General Ali Fuad Cebesoy, dün Bursadan şehrimize gelmiştir. Anadolunun muhtelif mahallerinde bir çok nafıa tesisatının küşad merasimini yapan Nafıa Vekilimiz, Egede Küçukmenderes regulâtörünü açtıktan sonra, evvel Stokholm 31 (a a.) Şımal devlet leri nazırlarının konferansı Isveç, Norveç, Danımarka ve Finlandıya mumessılleri nin iştirakıle Finlandiyanm vaziyetini tetkik etmek üzere dun öğleden sonra top Amerika yeni hükumeti tanımayor Avrupadaki Çinlilerin protestosu lanmıştır. Vaşıngton 31 (a.a.) Hariciye NaPans 31 (a a.) Komintang'in Av zırı Hull, Amerikanın yegâne Çin hüku ki gün Bursada da Gölbaşı bendinin kurupadaki merkezî komitesıle Fransa ve meti olarak Çunking hükumetini tanıyaşad resmini yapmıştı. Yukanki resim, Avnıpanın diğer memleketlerindfki Çin cağını bildirmistir. Küçükmenderes regulâtörünü göstermekBu gün 7 nci sahifemiz cemaatlerinin muhtelif grupları, Mareşal tedir. ttalya, yeni hükumeti tanıyacak ÇanKayŞek'e bir telgraf çekerek Wan Not: Nafıa Vekilimizin Bursada irad Roma 31 (a.a ) İtalyan gazeteleri Chin Wei'nin ve taraftarlarının ihaaetini ettiği nutkunu Anadolu Ajansı bermutad yeni Vangçing'teki Çin hükumetinin işe İ takbih etmişlerdir. bir gün sonra ve sabaha karşı verdiği için • > '»»» ' ""' ' '"" •"••••MimnııııımnnmıııııımiHiııH , n. •ımıımııı mı mı ıı maalesef dercine imkân bulunamamıştır. „ „„ „„•„,„„„„ ., ı Şimal devletleri Finlandiyaya yardımı görüşüyorlar Çocuklar için Komedi Fransez temsilleri bitti ,, ....•.....••ııııııllllllllIllllllllllllltllllllllltllllllllllltlllMlllllllllllllllllilllllllitlllllHIIIIIIHIIIHIIIIIIIIİIIUIIIIIIIMIII MiımınMiMiMNiMiıiMiMiHiıiMiıııııııiııtMnıuMiııiMiiiMiınıiMiınııı ıııııııııııııımıııııınni"""'" Millî küme maçları başladı Galatasarayla Fener 1 1 , Beşiktaş Vefa 2 2, Altay Altınordu 2 2 berabere kaldılar, Muha "*> fızgücü de Gencler Birliğini 5 3 yendi Şehrimizde bulunmakta olan Komedi Fransez artîstleri şerefine dün Fransız konsolosluğunda bir öğle ziyafeti verilmiş, Vali Dr. Lutfi Kırdar da hazır bulunmuştur. Komedi Fransez, İstanbuldaki temsillerini, dün akşam ve büyük bir muvaffakiyetle bıtırmıstır. Millî küme maçlarına dün İstanbul, Ankara ve İzmirde başlanmıştır. Şehrimizdeki müsabakalar Sekiz bin seyirci önünde oynanmıştır. Yukanki resim Galatasaray . Fener maçında Fener kalecisi Cihadı, Galatasaraylı Cemilin bir şütünü kurtarırken göstermektedir. Müsabakalann tafsilâtı 5 ci sahifemizdedir.