27 Mart 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Şarapların en ıyısıdır. Galata Necati caddes No. 238 Tel: 40899 Şarabl UTUK Onaltıncı yıl sayı: 5701 umhuriyet ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Fosta kutusu: IstanbuL No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. Idare ve matbaa kısmı: 24299 24290 gUzel ve nefls UASI Besim Ömer ^ sör Kenan Tevrıgin ffüzel bir yazısını bulacaksınız. j Çarşamba 27 Mart 1940 Reyno dedi ki: "Düşmanı kararımız kat'idir,, Icab eden bütün tedbirleri aldık Avrapa harbi Kar$Kiıda vaziyetiniz Harbi istemiyoruz, fakat nihayet ondan korkmuyoruz da! Geleceği varsa göreceği de vardır! u vaziyet hesabına bütün milletin hakikati olduğu gibi bilmesi lâzımdır. İşin bilinmedik ve bilinmiyecek hiç bir tarafı kalmamış olmakla beraber herhangi yeni bir mülâhaza ile onu sık sık tekrar etmekte fayda vardır. T â ki bütün millet ve memleket Avrupa harbinin muhtemel inkişaflarına göre bizim tutumumuzun ne olduğunu ve ne olacağmı mütemadiyen gözü önünde bulundurabilsin. Türkiye şimdiki Avrupa harbi haricindedir ve harb henüz bizden uzaklardadır. Fakat biz bu harbin bize kadar gelebileceğini o henüz patlak vermemiş olduğu zamanlarda düşündük ve bu ihtjmale karşı daha o zamanlardan itibaren tedbirlerimızı aldık. Parti Grupları içtimaında yenmek Başvekil izahat verdi Umumî Heyet, uzun münakaşalardan sonra, yapılacak abidenin münhasıran mukaddes Ata'mıza aid olmasını kararlastırdı Ankara 26 (a.a.) C. H. Partisi Büyük Millet Meclisi Grupu bu gün 26/3/940 saat 15 te Parti Müs. takil Grupile birlikte grup reis vekili Hilmi Uranın başkanhğında toplanmıştır. Celsenin açılmasını müteakıb kürsüye gelen Başvekil doktor Refik Saydam, Atatürk anıt kabri için şimdiye kadar 280 bin metre murabbaında bir sahanın istimlâki muamelesinin hemen bitmiş olup abidenin şerefi için bu sahaya ilâveten daha 230 bin metre murabbaında bir yerin de istimlâki cihetine gidilmiş olduğundan bu günlerde Turk milletine daima heyecan veren ulvî bir manroro: Mtllt Şeftmiz Inönü, Büyufc artık abide projesinin yaptırılacaArkadaşımn muvakkat istırahatgâhtna çiçekler bırakıyor ğmı ve milletlerarası mimarlar ni. zamnamesine göre müsabaka tali rar istediğini bildirmis ve bu mev maksızın ruznamesine geçerek Amatnamesinin ve teknik programı zu etrafında söz söyleyen mütead. merika sergisinde neler teşhir edilnın hazırlandığını beyan ile Parti did hatibleri müteakıb reye müra miş ve sergi için ne sarfedilmiş ol. ye daha evvel de arzedilmiş oldu. caat edildikte inşa edilecek bina duğu hakkındaki sual takririni müğu veçhile evvelemirde bu binanın nın münhasıran Atatürke aid bir a zakere etmiştir. Bu vadide bir çok münhasıran Atatürke aid bir abide bide olması sekli kabul edilmiştir. hatiblerle birlikte İktısad ve TicaDiğer maddelerin mi, yoksa aynı zamanda memleket ret Vekillerinin izahatı dinlenmiş millî büyüklerine mahsus «panteve ruznamede başka madde olma*. müzakereai on» şeklinde bir yer mi olması icab Bunu müteakıb Parti Grupu ar. dığmdan riyasetçe saat 19 da celseedeceği hakkında Partiden bir ka tık Müstakil Grupla müşterek ol ye nihayet verilmiştir. Ata'nın kabri FrantvıBaşvekili Reyno, radyo ile bir hitabe îrni ederken Malumdur ki yeni harb 1939 eylulü iptidasında Almanyanın Polonyaya taarruz etmesile başlamış oldu. Biz ise geçen yılın martında vuku bulan Çekoslovak yıkılışını takiben tedbirlerimizi almağa müsaraat etmiştik. Türk İngiliz Fransız karşılıklı yardım deklârasyonu geçen yılın mayısında ilân olunmuş ve Türk devlet ve milleti o zamanlardan başlayaParis 26 (Hususî) Başvekil Pol mek istiyorum. lcraatı söze tercih ettiğim rak kendi emniyet sahalannın selâmeti Reyno, bu akşam Paris radyosunda Fran icin, söyliyeceğim sözler, bir kaç kelimeçarelerini düşünmeğe ve gerçeklendirmeğe sız milletine hitaben aşağıdaki nutku irad den ibaret olacaktır. Fransamn çok şeyler borclu olduğu koyulmuştu. Öyle ki Çekoslovakyanın etmiştir: « Geçen cuma günü Meb'usan Mec Daladye'yi istihlâf ederken, yeni kabineparçalanmasmdan sonra artık önüne gelisine takdim ettiğim yeni kabineyi bugün nin tarzı teşekkülü hakkinda çok diişünçilemez bir zaruret haline gelmiş olan (Arkası Sa. 5, sutun 5 te) de, size, yani Fransız milletine takdim etAvrupa harbi nihayet tâ eylulde patlak verdiği zaman bizi asla gafil ve mütehayyir bulmadı. Biz Çekistanm parçalanmasında onun bertaraf edilmesi kabil olmıyan bir zaruret halinde bulunduğunu altı ay önce adeta gözle görülür ve elle tutulur bir hakikat gibi takdir ve tespit etmiş bulunuyorduk. Fransa tarihî rolttnü ifaya hazırlandı Italya, Macaristana yeni teminat vermiş Suriye ile Yeni bir hudud anlaşması yaptık Kahire 26 (a.a.) Beyruttan Mısrî gazetesine bıldiriliyor: Türkiye ile Suriye arasında hudud meselelerinin halli hakkında bir anlaşma akdedılmiştir. Yeni anlaşma nisan 1939 da akdedılen anlaşmanın yerine kaim olmaktadır. Miknatıs fırtınası Elektrik dalgası Avrupanın birçok yerlerinde ve Amerikada çok şiddetli sarsmtılar yaptı Südetler mıntakasına müteallik olarak 1938 eylulünde akdolunan muahededen ve bu muahede mucibince Südet Almanlarınm Almanyaya ilhakları işi bitirildikten sonra yeni ve hakikî bir sebeb olmaksızın Çekoslovakyanın parçalanması Avrupanın ahengini bozdu ve milletlerin huzurunu kaçırdı. Bu hâdisenin hayat sahası nazariyesine istinad ettirilmesi, Avrupanın içine girmekte olduğu büyük buhran üzerinde hiçbir şüphe bırakmamış bulunuyordu. Polonya taarruzu ile bu memleketin Almanya ve Rusya arasında taksimi ancak korkuların tahakkukunu ispata yaramış ve Almanyanın Rusya ile anlaşmış olması sadece buhranın hacmini daha büyulc göstermiştir. İşte bugün bütün Avrupanın olduğu gibi bu meyanda cenubu şarkî Avrupasının da başında yarın daha ne gibi genişlikler üzerinde yaygınlıkîar gösterecefi biünmiyen bu harbin Demokles kılıcı asılı duruyor. İşte biz bu hakiJcati ortaya çıkmazdan en aşağı altı ay evvel görmüs ve anlamıştık. Harb filen başladığı tarihten itibaren yedinci ayını bitirmek üzere bulunuyor. Başhca muharib büyük devletler arasında henüz büyük çapta filî çarpışmalara pirişilmemiştir. Geçen müddet zarfında Rusya Baltık memleketlerinden kendi müdafaasına elzem nokta ve sahaları aldı. Hayat sahası nazariyesi henüz kuvvetinden hiç bir şey kaybetmeksizin olduğu gibi duruyor. Harb hazırlıklarile mütenazır olarak müthiş bir diplomasi faalıye Peşte de, ekalliyetler ve hududlara dair taleblerini harbden sonraya bırakmağa muvafakat etmiş Amsterdam 26 (a.a.) Dünyanm bütün lskandinavyada da tesirlerinı gös muhtelif noktalarında görülen miknatıs termiş ve bütün telsizlerle telgrafları âtıl fırtınası Holandada büyük bir şiddetle bırakmıştır. hissedılmiştir. Pazar günü kısa dalga telAmerikada graf ve telefon muhaberatı, bir saat ta mamen durmuştur. Hemen hemen bütün Nevyork 26 (a.a.) Bütün Amerika gün telgraf muhaberatı uzun dalgaya üzerinde tesirini gösteren elektrik fırtınanakledilmiş, o da az çok bozulmuştur. Pa sının kuvveti, Amerikan mühendisleri tazartesi grünü muhaberat kısa dalga ile bir rafından ölçülmüştür. Elektrik fırtınasının, müddet için zorlukla tekrar tesis edilmiş kuvvetinin 400 volt olduğu anlasılmıştır. tir. Brenthe meteorolojı enstitüsü en şid Bu kadar büyük kuvvet, telgraf ve tele detli fırtınanın pazar günü saat 1 6 ile 19 fon şebekesini tamamile muattal bir hale arasında kaydedildiğini bildirmektedir. getirmiştir. Pazartesi gündüz hâdiselerine aid fotogYeni Zelandada raf gTafikleri henüz banyo edilmemıştir. Bu miknatıs fırtınası şimdiye kadar vuku Wellington 26 (a.a.) Dün bütün Amerikadan geçen elektrik fırtınası, yeni Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlu bulanların en şiddetlisidir. Zelandaya d a tesir etmiş ve dün telsizler tsveçte ingılizce Daily Ejcpress ve fransızca ParisSoir gazetelerine beyanatta bulunarak Oslo 26 (a.a.) Elektrik fırtınası. hiçbir suretle işliyememiştir. Türkiyenin lngiltere ve Fransa tarafından IIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIHIIIlllilllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllll lllllllllllflllllllllllllllllllllllllllllllinillllllllllllllllllllllllllinilllllllllllllllllllllllH yapılan yardımlardan memnun bulunduğunu söylemiş ve demiştir ki: « Biz müttefiklerimize karşı taahhüdlerimize daima sadıkız. Vaziyetimiz sarihtir, bize tecavüz edilmezse harbe girmiyeceğiz. Lâkin harb Balkanlara inecek olursa orada tahdid etmeğe imkân kalmıyacaktır. Bir Balkan devletinin herhangi devletin veya devletlerin tazyikma boyun eğmesi muhtemel değildir. Balkanlarda nüfuz mıntakası tesisi istemek harb istemek demektir. Türkiye emniyet ve istiklâlini müdafaaya azmetmiştir.» Hariciye Vekilinin yeni bir ihtarı «Balkanlarda nüfuz mmtakası istemek harb istemek demektir» Afrodit davalan Mahkemeye verilen Tan gazetesile Sabiha Zekeriya ve Halil Lutfi hakkında hâkim beraet kararı verdi Fransız gazetelerinin tefsirleri Paris 26 (a.a.) Cç taraflı Berlin (Arkast Sa 5 sütun 4 te) Asılsız haber Teşviki sanayi muafiyetlerinin kaldırılacağı doğru değil Ankara 26 (Telefonla) Bir istanbul gazetesinin, teşviki sanayi muafiyetlerinin kaldırılacağı yolundaki haberi üzerine, alâkadar mehafile müracaat etttm. Gerek Maliye ve gerek İktısad Vekâletlerince bu muafiyetlerin ilgası hususunda bir proje hazırlanmamış olduğu ve haberin doğru olmadığı teyid edilmektedir. Maahaza teşviki sanayi kanununun müddeti 1942 de bitmektedir. YUNUS NADt &Arkası Sa. 5 sutun 6 da) Rumanya bir tarbjtan mudafaasını tamamlamaya çalı?tyor: Tronsiltıoni/o hududunda yeni istihkâmlar hazırJanırfcen Tan Sahibi Hahl Lutfi ve Sabiha Zekeriya Sertel dünkü muhakeme esnasında. (Yazısı S inçi sahifede) (Yaztsı S inci sahifedeX