28 Eylül 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Büyük edlb HALİD ZİYA UŞAKLIGİLİN yeni eseri: ihtiyar Dost Kitabcılardan isteyiniz. yil ı um Kıymetli mfiverrih Turhan Tan'ın Y l L D I Z S U L T A N Romanını okuyor musunuz? Bü şaheser tarihî roman tefrikasını Bugün çıkan YEEi MECMUA Moskovada mfliıim temaslar Alman Hariciye Nazınnın da Sovyet devlet merkezine vaya çevirdi gitmiş olması bütün nazarları i TürkRus ö Hariciye Vekilimizle Molotof arasındaki müzakereler çok dostane bir şekilde devam ediyor Dün Moskova 27 (a.a.) Havas bildiriyor: Sovyetler Birliği KomUerleri konseyi reisi ve Hariciye Komiseri Molotof bugün öğle yemeğini Türkiye büyük elçiliğinde Türkiye Hariciye Vekili Saracoğlu ile beraber yemiştir. Yemekte Millî Müdafaa Komiseri Mareşal Voroşilof'la Hariciye Komiserliği erkânı hazır bulunmuştur. Molotofla .Şükrü Saracoğlu arasındaki konuşmalar çok dostane bir hava içinde ve memnuniyet verici bir tarzda devam etmiştir. Dün öğleden sonra iki devlet adamı uzun iki mülâkatta bulunmuştur. öyle zannediliyor ki Saracoğlunun yarın gece nihayet bulması icab eden Moskovodaki ikameti Sovyetler tarafından «Polonyadaki vaziyetten çıkan meseleleri halletmek üzere» müstacelen Moskovaya davet olunan Alman Hariciye Nazırı Von Ribbentrop'un muvasalatı sebebile bir müddet uzaması muhtemeldir. Ve gene bu sebeble Saracoğlu ile Molotof arasında yarın için takarrür eden görüşmeler de teahhur edebilecektir. ccoe İSTANBÜE CAĞALOGLU rlfıAı D u I ı e f l m L a 0 0 OO^O Telgraf ve mektub adresl: Cumhurty«t, tstanbul Posta fcutusn: Istanbul No 246 rBrşemDB £.0 tylUI Teleîon: Başmuharrir ve evl: 22368 Tahrir beyetl: 24298. İdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 IQQÛ 1303 sahifelerinde mutlaka takib etmenizi bararetle tavsiye ederiz. Y l L D I Z SULTAN üstadın en güzel eseridir. Alman hariciye nazırı Sovyet ricalile müzakerata başladı Berlin, 27 (a.a.) Von Ribbentrop bu sabah saat 9 da iayyare ile Berlinden Moskova'ya hareket etmiştir. Yanında müsteşar Gauss ile Sovyetlerin Berlin elçisi bulunmaktadır. Fon Rîbbentrop'un seyahat Moakovaya muvasalat Moskova, 27 (a.a.) A l m a n Hariciye Nazın Von Ribbentrop, merkez hava meydar.ına saat 17,40 ta Hitler'in şahsî tayyaresile gelmi?tir. Hava meydanında Hariciye Komiser muavini Potemkin, Moskova garnizon kumandanı General Sijuvotfo, Alman büyükelçisile elçi lik erkânı ve İtalya büyükelçisi taıafından karşılanmıştır. Hava meydanı Rus ve Alman bayraklarile donatılmışti" Basında mızıka olduğu haldf bir askerî müfreze selâm resmini yapmıştır. Von Ribbentrop müfrezeyi teftiş etmiş ve sonra müfreze Alman Hariciye Nazınnın önünden geçmiştir. Alman heyeti 38 kişiden mür"kkebdir ve Danzig Umumî Valisi Fjgrster de Von Ribbentrop'a refakat eylemekted'r. \Arkası Sa. 6 süfun S tel Dün geceki ziyafet Moskova, 27 (a.a.) Türkiye Hariciye Vekili Saracoğlu, bugün Sovyet erkânile müzakerelerde bulunmamıştır. Türkiye büyükelçisi Ali Haydar, Saracoğlu serefine bir ziyafet vermiş ve bu ziyafette Molotof ile Mareşal Voroşilof da hazır bulunmuştur. Saracoğlunun Moskovada daha bir iki gün kalacağı tahmin ediliyor. Almanya sulh yapmak istiyor mu? olonya harbinin artık bittnış sayılacağı anlaşıldığı gündenberi oıtalıkta Almanyaıun demokrasilerle sulh yapmaya taraftar olduğunu gpsteren bir hava esiyor. Gerek devlet adamlarının nutuklarından, gerek gazete mütalealarından çıkan mana şudur: Bız ddvamızı hallettik. Polonyayı Rusya ile paytaşarak aramızdaki hududu kat'î bir şekilde cizmi? bulunuyoruz. Bu suretle şark meseltsi de ortadan kalkmış oluyor. Kimseden bir istediğimiz de yok. O halde ne diye harbe devam edilsin? İtalyan matbnatının da desteklediği bu arzular, bazı havadislere inanmak lâzım gelirse, Alrcin hükumeti tarafmdan biı sulh teklifi halinde bu günlerde res men ileri süriilecektir. İngiltere ile Fransanın ne maksadla silâha sarıldıklarını çok iyi bilen Hitler, bu iki devletin tekrar iadesine çalıştıklan nizam henüz yerine gelmekten çok uzak bulunurken böyle bir teklif yapabilir mı, bimiyoruz. Yalmz şurası muhakkaktır ki bugün, nasyonal sosyalist fırkasının şefleri Polonyadaki kazanclarını muhafıza etmek şartile harbc nihayet vermeğe hazır görünüyorlar. Bunun sebebleri ne olabilir? Harbin, bütün hızile heaüz başlamadığı, Avrupa mukadderatile doğrudan doğruya ve yakından alâkadaı büyük devletlerin karşılik.li münasebetleri daha iyice bilinmediği bir sırada bu hususta kat'î bir hüküm vermek imkânsı/dır. Ancak, vaziyeti umumî olarak gözden geçirdiğimiz zaman, hakikate uypun düşebilecek bir takım ihtimallerle karşılaşıyoruz ki başlıcaları şunlardır: 1 Almanya, uzun sürecek bir harbin neticelerinden korkmaktadır. Polonya davasını ümıd edüdiğinden daha çabuk bitirmiş olmakla demokrasiler üzerinde ruhî b'r !esir yaptığına kanidir. «Bu tesırin izlen kaybolmadan harekete geçersem, belki onlan sulha razı ederim» diye düşünüyor. Harbin uzaması yalnız ordunun galib ge'mesi şanslarını değil, fakat daha zıya le rejımin tutunabilmesi ihtımallerini azaltır. Bundan dolayı ele geçeni kâr sayıp su)h fırsatlarını kaçır mamak, hatta yoksa bulup yaratmak lâzımdır. 2 Almanva, birçok tavassut tekliflerine rağmen Polonyaya tecavüzden vazgeçmedıği için bütün dünyamn nazannda bugünkü ha'bin yegâne mes'ulüdür. 1914 te yüklendiği mes'uliyet yü Yeni harb lahsisatı İngiltere 2 milyar sterlin tahsisat daha veriyor Rcmadan verilen bir telgrafta Çemberlayn'in sıhhî sebeblerden dolayı istifa edeceği bildiriliyor Londra 27 (Hususî) Maliye Nazın Sir Con Saymon Avam Kamarasmda harb büçesi hakkında izahat vermiş ve bütün vergilere zam yapıldığını bildirmiştir. Maliye Nazırı, bu münasebetle şunları söylemiştir: « Harbe devam etmek için fevkalâde fedakârhklara katlanmak mecburiyetindeyiz. Evvelce istediğimiz 500 milyon sterlin ancak mart nihayetine kadar olan ihtiyaclarımızı temin edebilecektir. Bu hesaBa göre, sene nihayetine kadar 2 milyar sterline ihtiyacımız olacaktır. Hesablarımızı ona göre yaptık. Asgarî üç senelik bir harbe hazırlanmış bulunuyo ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııı 22 günlük bir mukavemetten sonra Lehliler açlık ve susuzluğa boyun eğdi Londra, 27 (Hususî) Yirmi iki gün süren kahramanca bir mukavemetten sonra Varşova bugün Almanlara teslim olmuştur. Son iki gün zarfındaki bombardıman neticesinde şehir tamamen harab olmuştur. Varşovada veba hastalığı başgösterdiğinden, halk Almanlara teslim olmak mecburiyetinde kalmıştır. Sokaklar cesedlerle doludur. Su tesisatı kâmilen tahrib edildiği cihetle halk susuz kalmıçtır. Varşova teslim oldu Fransız kuvvetleri Sarbrük'ü muhasara etti Varşovamn son »aatleri ruz. İngiliz milleti, icab eden fedakârhklara katlanacaktır. lngiliz lirası elân beynelmilel kıymetini muhafaza etmektedir. Beynelmilel kıymeti olmıyan Alman markı ise dahilî kıymetini de kaybetmiş bulunuyor. Halbuki Almanya harbe devam edecek iktısadî vasıtalardan mahrum bulunmaktadır. Modern harb 1914 harbine nazaran üç misli daha pahalıya mal olduğuna göre bütün vergilere zam yapmsk mecburiyetindeyiz. lngiliz împaratorlugu harbi kazanmak için azamî fedakârhkta bulunacaktır. Zafer çok pahalıya mal olacaktır. Fakat bu fedakârlıklar sayesinde yalnız imparator{Arkası Sa. 6 sutun 1 de\ ıııııııııı ııııııııııııııııııı Varşova, 27 (a.a.) Ne?rolunan bir tebliğde deniliyor ki: Bu saatte Varşova bir harabe halindedir. Su mahzenleri ve filtreler bir kaç gündenberi harab olmuştur. Hasta ile dolu dokuz hastane bomba ve obüslerle yıkılmıştır. Bütün tafArkast Sa. 5 sutun 3 tel Varşova ci\anndaki son çarpışnaların Briikselden aldığımız bir resmi: Varşova şehri varoşlarında son müdafaa tedbirleri almıyor ııııııııııııııııııııııııııııımıııııımıiMiıııııiMi Estonya, Rus hududunda tahşidat yapıyor ! 4000 tonluk bir Sovyet vapuru meçhul bir tahtelbahir tarafından batırıldı Riga, 27 (a.a.)«Stefani» Sovyetler Birliğinin bir deniz üssü tesis ve haricî ticaretin kontrol altına ahnması hususunda Estonyaya müracaat etmesi Estonyd mahfillerinde büyük bir tesir hıısule getirmiştir. Sovyet kıt'alarınm Estonya hududunda tahşid edildiği bildirilmektedir. Estonya Reisicumhuru Paetsn, Hariciye Nazırı Selter'i ve Harbiye Nazırı Laidoner'ı kabul etmiştir. İktısadî korunma kanunu projesi Başvekilin riyasetinde fevkalâde salâhiyeti haiz bir komisyon Dün saat on buçukta başhyan merasimde V< kurulacak ve en genc denizci birer nutuk söylediler Ankara 27 (Telefonla) îktısadî korunma k nunu projesi hakkında bütün Vekâletlerin mütalealan alınmıştır. Söylendiğine göre bu mühim proje ile bir iktısadî korunma komisyonu teşkil edilmektedir. Bu yüksek komisyon Başvekilin, başkanlığı altında Başvekilin seçeceği Vekillerden teşekkül edecektir. Lâyiha ile komisyona icabında fevkalâde tedbirler almak salâhiyeti verilmektedir. İktısadî korunma işlerini lâyihadaki esaslar ve hükümler dairesinde yürütmek üzere komisyonun emrinde bürolar da teşkil edilmektedir. İktısadî kalkınma kanun projesinin Meclise sevkinden önce, Parti Grupunda da tetkik ve müzakeresi muhtemeldir. ouyuk lurk denızcısımı hatırası tebcil edildi Barbaros ihtifali Hariciye Nazırı tekrar Mo$kovaya gitti Kopenhag, 27 (a.a.) Hariciye Nazırı Selter'in riyasetinde bir Eslonya heyeti bugün tayyare ile Moskovaya gıtmiştir. Politiken gazetesinin Stokholmdeki muhabiri bu kararın Estonya kabinesinin dünkü ictimaından sonra verildığini bildiriyor. Muhabire göre, Sovvet hükumeti, lArkası Sa. 6 sütun 5 tel NADtR NADI lArkast Sa. 6 sutun 4 tel Estonya Cumhur Reisi Paetsn Büyiık Amiralm tonınları, dünkü ihtifalde, ateş ediyorlar 0, (Yaztn S inci sahifemizdedir) J