18 Eylül 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

( Son dakika ) Londra 17 (Hususî) Bükreşteki Sovyet elçisi bu aksam Ruman~ ya Hariciye Nazırını ziyaretle bir nota tevdi etmiştir. Bu nota ile, Sovyetler Birliği hükumeti Rumanyanın mülkî tamamhlığma riayet edeceğini bildirmiştir. yil umhuri 5515 ( Son dakika ) İSTANBUL CAĞALOĞLO Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriy«t, îstanbul Posta kutusu: tstanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366 Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 18 EylÛİ 1939 Londra 18 (Sabaha karşı) Iman başkumandanhğı, Varşovatahliyesi için müzakerelere gipek üzere bir murahhas gönderilmesini radyo ile istemiştir. Varşova kumandanı cevab verme mistir. LEH T Cumhur Reisi Mosicki ile diğer Nazırlar, sefaretler erkânı ve devlet ricali dün ÇernautVye geçtiler Sürprizlerin Şaşırtma hududu ürk okuyucuları içinde son günlenn en ehemmiyetli sözü olan sürpriz kelimesinin hakikî manasile ne demek olduğunu bilmiyenler bulunabilir. Fransızcası surprise'i aynen alarak kullanmakta olduğumuz bu kelime hatır ve hayalde yokken olup biten, hiç beklenmezken birdenbire karşımıza çıkıveren hadiseler için kullanılır. Türkçe tam bir mukabili bulunamadığı ve bulunsa bile belki sürprizin tam manasmı veremiyeceği için zaten azçok enternasyonal bir mahiyet de almış gibi olan kelimeyi biz de aynen alıp kullanmaktayız. Son günlerin baş sürprizini henüz bir aylık ömrü olan Alman Rus ademi tecavüz paktı teşkil etti. Nasyonal sosyalizm Almanyası komünist Rusyanın baş düşmanı olarak bilinegeldiği ve hatta adeta vücud ve hikmetini bolşevikliğe düşmanlık teşkil ettiği için günün birinde Almanyanın Rusya ile anlaşmış olması ve kezalik faşizme ve nazizme düşmanlıkta hiçbir kayıd ve şart tanımamakla maruf Sovyetler Cumhuriyetinin AlmanSovyet Rusyanın kara ordusuna mensub kıt'alar bir resmi geçidde... ya ile fikir birliği edebilmiş bulunması bütün dünyanm hiç beklemediği, hatta hatınndan geçirmediği bir hâdise olduğu için büyiik bir sürpriz oldu. İlk hayretler geçtikten sonra bu sürprizin mahiyet ve derecesi üzerinde akhn ve mantığm müsaade ettiği derecelerde faraziyeler ve tahminler yürütülürken Sovyetler Cumhuriyetinin Japonya ile mütareke akdetmesi ve onu müteakıb da Lehistanın şark ve şark cenubu hududları bölgesinde bir kısım arazi ve ahaliyi ilhak eylemeğe kalkışması yeni sürprizler olarak ortaya çıktı. Demek ki Danzig ve Koridor üzerindeki Alman Leh ihtilâfından dolayı çıkacak harb için Almanya ile Sovyetler Cumhuriyeti arasında akdolunan ademi tecavüz misakında Lehistanın taksimi konuşulmuş ve kararlaştırılmıştır. Belki de meşhur Moskova müzakerelerinin garantisini kabul etmiyen küçük Baltık devletlerinin dahi. Birer sürpriz şeklinde karşımıza çıkan neticelerine göre hakikatte bu misaka ademi tecavüz misakı değil, tecavüz misakı demek Alman Alman esirleri elbette daha doğru olur. Almanyaya Zaleczyki 17 (a.a.) «Havas» karşı kendisini müdafaa eden Lehistanın Varşova'dan gelen habere göre, Lehliler geçirmekte olduğu harb safhaları nekadar zor ve acı olursa olsun, bu memleketin iki düşmanın akınîarını muvaffakiyetle debüyük devlet arasında evvelden kararlaş fetmektedir. Bugün 60 çocuk ölmüştür. Poznan Polüny^hların elindedir. tırılmış gizli bir plânla taksime uğratılmaPolonya kaynAğından alman bir ha sı elbette sürpriz kelimesinin dahi anlatmaktan âciz kalacağı daha büyük bir bere göre Grodek Jagiellor bölgesindeki taarruz muvaffakiyetle neticelenmiş ve fecaat arzeder. Bununla beraber Lehistan meselesi Le 12 bin esirle 100 taıık almmıştır. Przemisl hâlâ Lehülerin elindedir. histanın meselesi olmadığı için biz yekdiBazı motörlü Alman kıtaatı Brest ğerini takib eden garib vaziyetler önünde gözlerimizi yalnız Lehistana dikip kala Litowsk'a doğru ilerlemişlerse de Alman mayız. Bilhassa şimdiki sürprizlere göre piyadesi henüz Bug Vistül San hattı hâdiselerin müteakıb inkişaf ihtimalleri üzerine girmemıştir. Moskova 17 (a.a.) Sovyetler BirSovyet kıtaatı, mevzuubahs halkm caBugün Varşova dan gelen Amerika liği Homiserler Heyeti reisi ve Hariciye nını ve malını himaye maksadile Sovyet bütün bir soğukkanlılıkla üzerinde duracağımız çok ehemmiyetli vaziyetin anah sefaret erkânından biri, Polonya kıtaat Komiseri Molotof bu sabah bütün Sov Polonya hududunu geçmiştir. Esasen ve halkının maneviyatınm mükemmel ol yet radyolarınca verilen ve Sovyet ordu Sovyet hükumeti, Polonya milletini hütarlarını teşkil eder. YUNUS NAD1 duğunu ve Varsova'da tam bir sükunet larının şarkî Polonvaya girdiğini bildi kumetinin sergüzeştci siyasetile düşmiîş LAr/casî Sa. 5 sütun 3 te^ ren bir nutuk soylemıştir. [Arkası Sa 5 siitun 2 de] bulunduğu müthis fe^ketten kurtarmaya Molotof, Alman kıtaatının seri iler'e daima hazır olacaktır. yişinden doğan vaziyeti izah ettikten ve Kızılordunun şımdı yapacağı şerefli Polonya devletınin yıkıldığını müşahede vazife vardır. Ve Sovyet hükumeti şuna ettikten sonra Polonyanm yıkılışmın son kanidir ki, ordu vazifesini tam bir disipün sathaları komşu memieket olan Sovyet altında ve vefakâr ve dürüst bir mesai ile Rusya için her an daha ziyade tehlikeli başaracaktır. bir mahiyet aldığım kaydetmiş ve denıişHükumet, halkm yiyeceğini ve diğer tır ki: eşyayı tahdid etmek fikrinde değıîdir. * * . . > . . " . * ' • . » . < • • ' . . . HUKUMETİ RUMANYADA CEPHELERDEKİ HAREKAT ŞARKT A Alman son malumata göre, Sovyet ordusunun Leh hududlarından geçmesinden sonra Şark cephesinde vaziyet birdenbire değişmiştir. Dün, akşama kadar 60 kilometre ilerliyen Sovyet kıt'aları cenub ve cenubu şarkide bulunan Polonya kuvvetlerile karşılaşmıştır. Alman ordusile Sovyet kuvvetleri arasında bulunan Leh ordusunun cenub istikametinde, Rumen hududlarına doğru çekilmek mecburiyetinde kalacağı anlaşılmaktadır. Leh kaynp' 'Tindan gelen haberler, Jagiellor Grodek mıntakasında Polonya kuvvetlerinin taarruzlarının muvaffakiyetle netirelendiğini, Almanlardan 12 bin esir alındığını bildirmektedir. Vilnoya 400 bomba atılmış, radyo istasyonu tahrib edilmiş, 20 kişi ölmüş, 100 kişi yaralanmıştır. Varşova, el'an mukavemet etmektedir. Alman umumî karargâhınm tebliğine göre, Leh devlet merkezi ihata edilmiş, hava kuvvetleri Vistül'ün şarkın' da ric'at eden Polonya kıt'alarını bombardıman etmiştir. GARBDA Garb cephesinde, Almanlar iki noktadan taarruz etmişlerdir. Bu iki hücum da tardolunmuştur. Almanlar, Polonyadan cepheye, hava ve kara kuvvetleri nakletmişlerdir. Dünkü hücum" lara yüz bin Alman askerinin iştirak ettiği haber veriliyor. VİLNO, GENE BOMBARDIMAN EDiLDi Polonya hükumeti Rumanyaya gitti Sefaretler erkânı da Lehistanı terkettiler 50 Leh bombardıman tayyaresi Rumanyaya kaçtı, tayyareler musadere ve pilotlar tevkif olundu Bükreş 17 (Hususî) Polonya lerdir. Rumanyanın bitarafhgı yabancıumhur Reisi Mociski refakatinde Ha lann siyasî faaliyetine müsaade etmediği riciye Nazırı Beck ve bir çok nazırlar ol için Polonya nazırları birkaç güne kadar duğu halde bugün Çernauti'ye iltica et Rumanyayı terkedeceklerdir. miştir. Kordiplomatiğe yapılan tavsiye 50 Leh bombardıman tayyaresi de Cernaiuti 17 (a.a.) Rumanya Rumanya hududuna iltica etmişlerdir. hükumeti, Halen burada bulunan kor Tayyareler derhal musadere edilmiş, diplomatik azasına şehri terketmelerini tayyareciler de tevkif olunmuştur. Bu tavsiye eylemistir. tayyarelerden bazılarının Rumanya a Rumanya hududunu emniyet altına razisinin 10 kilometre içerisinde bulunan almak için askerî tedbirler takviye edileLujeni köyüne kadar Alman avcı tayyareleri tarafından takib edildiği haber ve cektir. Polonyadaki ecnebi sefaretler rilmektedir. erkânı Rumanyaya iltica etti Diğer taraftan verilen malumata göre, Zalezcki demiryolu köprüsü Alman tayCernaiuti 17 (a.a.) Rus kıtaatıruu yareleri tarafından tahrib edilmiştir. Bu hududu geçmesi ve Rumanya hududu köprü Polonya topraklarını Alman bom boyunca Leh topraklarının ve ezcümle baları düsen Mijnitza köyüne bağlıyordu. Zaleczeki'nin bombardıman edilmesi ü*.eHükumet azası Fransaya veya rine, henüz Polonvada bulunan yabancı sefaretler Rumanyaya iltica etmişlerdir. İngiltereye gidecek Roma 17 (Hususî) Rumanyaya İngiltere büyük elçisi buraya gelmiştir, iltica eden Polonya hükumeti azası ya Fransız büyük elçisi de beklenmektedir. [Arkası Sa. 5 sütun 5 te] kında Fransa veya İngiltereye gidecek J Alman tayyareleri, dün şehre üç defa hücum ederek 400 bomba attılar, radyo istasyonu harab oldu, birçok ölü ve yaralı var! Varşova mukavemet ediyor Şark cephesi Sovyet orduları dün Polonyahlar Leh topraklarına girdi Molotofun beyanatı Kızılordu, Lehistandaki Ukraynalılarla beyaz Rusları himaye için harekete geçmiştir Sovyet hükumeti, Moskovadaki bütün ecnebi sefirlerine Rusyanın bitarafhğını muhafazada devam edeceğine dair teminat verdi Motörlü Ahnan kıt'aları, son harekât esnasında... « Bununla beraber Sovyet Rusya Bütün halk, hükunıelin arkasında yer alson dakikaya Ladar bitarafhğını muha mıştır ve emsali görülmedik muvaffaki faza ediyordu. Fakat artık hareketsiz yetler derpiş edebi'ir.» kalması mümkün değildir. Bundan baska Hükumetlere verilen notanın hiç kimse Moskova hükumetinden, Po metni lonya tarafından hakiarından mahrum Moskova 17 (a.a.) Sovyet hükuedilmiş olan ve tazyik gören Beyaz Rus metinin, Sovyet kıt'alarının şarkî Polonya ve Ukraynahlann akıbetine karşı ka yaya duhulü hakkında yabancı memleyıdsız kalmasını bekııyemez. Binaenaleyh ketler hükumetlerine verdiği notanın melMoskova hükurneti, garb Ukrayna ve ni şudur: Beyaz Rusyanın garb halkına, Sovyet «Polonya Almanya harbi, Polonya Rusyaya kan ve ırk bağlarile merbut budevletınin tutunabilmesi ihtimallerinin gay lunan bu halka yardım etmeyi kendisine rimevcud olduğunu göstermiştir. On gün vazife bilir. [Arkası Sa. 6 sütun 1 de] Almanlar tarafından işgal edileıı bir kasaba yanarken...