8 Şubat 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

8 Şubat 1939 CUMHURIYET ÖTEKİ DÜNYADAN HABER MISIR MEKTUBLARI \ Filistin mes'elesi, hilâfet mes'elesi, Filistinin «Meçhul bir istikamete doğru, bulut halinde tacı mes'elesi, Maverayüşşeria ve Suriyenin uçuyordum, bu halin ne kadar devam birleştirilmesi mes'elesi... ettiğini bilmiyorum. Nihayet...» Kahire, 1 şubat nız istiklâl davasile meşguldür; esasen küFilistin meselesine Londrada bir hal çük bir memleket olduğu için hilâfet üzeçaresi arıyacak olan konferanstan evvel rinde hak dava edemez. İngiltere, hilâfeKahırede toplanan Arablık âlemi mümes tin Mısıra tevcih edilmesine taraftar oiursilleri, burada umumî bir siyasî hareket u sa, Kudüs kendi davasınm İngiltere tarayandırdı. Bir takım yüksek Arab ricalinin fından tanınması mukabilinde, hiçbir iübir araya gelmesi, sade Filistin meselesi raz ıleri sürecek değildır. nin değil, Arablığı alâkadar eden birçok İşin bütün müşkülâtı Yemen ve Hicaz meselelerin hep birden tetkik edilmesine, Arablığmdan geliyor. Yemen, yavaş yayahud, hiç olmazsa, sadece konuşulması vaş Japonyaya teveccüh etmiş bir memna vesile verdi. lekettir. İngiltere tarafından gelecek bu Arablık âleminde mesele mi ararsmız? gibi her türlü teşebbüse karşı zahirî bir Filistin meselesi, hilâfet meselesi, Filistin muhalefet göstermese bile sabotaj yapatacını taşıyacak baş meselesi, Filistin, caktır. Saudî Arabistanına gelince, o, Maverayüşşeria ve Suriyenin bir araya kendisinin hilâfete en tabiî namzed oldugetirilmesi meselesi, bütün bu işlerde müs ğuna kanidir. Tam manasile müstakildir; takil iki Arab memleketi olarak Mısırla üç mukaddes şehirden ikisine Mekke ve Irakm karşılıklı vaziyetleri, Hicaz Ara Medineye hâkimdir. Kâbenın anahtarlabistanınm kalkmma hareketlerıne Mısırın rına sahibdir. Kendisinin en temiz Arab ırkmı temsil ettiğine kaildır. İslâmlık bayardımı ve saire... ve saire... Filistin davasında, Başmüfti ve mü kımından da Hicaz islâmlığı, Mısır islâmcahidler tarafından tespit edılmiş olan lığına bir dereceye kadar bozulmuş gözile millî misakın teyidme karar verildi. Bu bakmaktadır. Şu halde, Saudiler Mısır nunla beraber, son dakikada Irak Baş hükümdarının halife olmasına kolayca vekili tekrar Lübnana gidip geldi, Baj razı olmak istemiyorlar. Olümden güç kartulan b adam diyor ki : Arablık âleminde mes'ele mi ararsınız? müfti ile mahrem tutulan uzun bir mülâFakat, Mısır zengindir. Hiçbir Arab kat yaptı. Çok ehemmryet verilen bu se memleketi Mısırın bu zenginliği karşısınAhrete gidip gelen olmadığı için öte sonra, safra kesesi ameliyatına devamda yahatin sebebleri hakkında konferans mu da gözlerinin kamaştığını hissetmekten ki dünya ahvalinden bihaber bulunuyo mahzur görülmemiş ve ameliyat, bu de hiti sıkı bir ketumiyet muhafaza ediyor. hâli kalamaz. Saudî Arabistan da son ruz. Medyumlar, ipnotizmacılar ve bu fa, muvaffakiyetle bitirilmiştir. Hatta; temin edıldığıne göre, seyahatın günlerde Mısırla bir müzakere yaptı ve nevi hünerlerini satıp geçinen daha bin Ancak, bu sefer de başka bir gayrita gayesi yalnız Mısır ve Irak Başvekille nericelendirdi: Cidde ile Mekke ve Metürlü şarlatanlar, dünya ile ahret arasın biilik kendini göstermiştir. Bayıltıcı ilâ rınce malumdur; gene rıvayetlere göre, dine arasında muntazam yollar yapmak da irtibat memuru vazîfesi görmeğe ne cın tesiri geçtikten sonra kendine gelmesı Mısır ve Irak hükumetleri İngiltere hüku ve bu iki mukaddes şehri El Riyaz'a kadar yeltenseler, insanlar ölüler âlemi icab eden hasta, bütün uzviyeti yaşadığı metıle yaptıklan muhtelıf temaslar neti bağlamak üzere Mısır, Saudî Arabistana nin sırrına, hiç şüphe yok ebediyen vâkıf ve muntazaman çalıştığı halde baygmhk cesinde Filistinin millî misakı esaslarınm çeyrek milyon Mısır lirası ikraz edecek olamıyacaklardır. halinden kurtulmamış, tam 40 saat, ken tatbikatında bazı teferruat bakımından ve yolun inşası için lâzım gelen mütehassıs Maamafih, geçenlerde, Glaskov'un dini bilmeden yatmıştır. Bu müddet zar İngiltereyi tatmin edecek bazı noktalara unsurlan gönderecek. Şu halde Mısırın büyük kliniklerinden birinde, ameliyat fında, doktorlar, hastayı ayıltmak için, dıkkat etmek lüzumuna kanı olmuşlar ve hatırından çıkılamaz. Bu sebeblerden domasasında ölüp tekrar dirilen Tune is malum olan bütün usulleri tatbik etmiş Irak Başvekili de bu hususlarda Başmüf layı, Saudiler halifeliğin kendilerine en mindeki adam, ılk defa olarak ahret yol ler; fakat, sonunda, Tune'ü, kendi ken tiyi ikna etmek üzere Lübnana gidip gel çok yakıştığına kail olmakla beraber, bir culuğu hakkında bir takım tafsilât ver dine ayıhncıya kadar, o halde bırakma miştir. Delegeler şimdi Londraya varmak taraftan îngilizlerle olan dostlukları, diğa mecbur olmuşlardır. miş. ğer taraftan Mısıra olan ihtiyaclan netiüzeredirler; bakalım, orada ne olacak? M. Tune, 40 saat süren baygınlıktan 37 yaşında bulunan Charles Tune, cesinde Mısır hükümdarının halife olma*** safra kesesinden ameliyat olmak üzere uyandıktan sonra, doktorları ve opera sına açık bir muhalefet göstermiyecekler Hilâfet meselesine gelince, Mısırın evgili Atamızın anlı bir tarih hatörlerj üçüncü defa olarak hayrete dü hastaneye girmişti. Hastalık esasen basit ve işler dönüp dolaşıp bu merkezde karar yüksek mehafilinin buna taraftar olduğu bir ameliyeye ihtiyac gösterdikten başka, şürmüştür. Ayılışı esasen bu derece dalkılacak olursa gözlerini yumup «evet!» ekserisi hiçbir zinesi olan bu şüphesizdır. Hatta, Kahirenin iyi haber hasta sağlam yapılı bir adam olduğu için, gın bir hastanm ayılıjından ziyade, uydiyeceklerdir. yerde çıkmamış kıy.albümü karıştırır almakla maruf muhitleri İngilteren'n de ameliyatın muvaffakiyetle neticelcneceği kudan uyanan sıhhatte bir insanın gözle*** bu teşebbüsü himaye etmekte olduğuna metli 300 den fazla ken Ebedî Şefimizin muhakkak sayıhyordu. Lâkin, netice, rini açmasına benziyea Tune, bütün meBugünkü ahvale göre, hilâfetin da kanı görünüyor. Halen, Arab âlemı fotoğrafı yuvamzın ölmez hatıralarını beklenildiğinin hilâfma zuhur etmiş, son lekâtını bir an içinde toplayıp, ahret sebu hususta ikiye ayrılmış bir vaziyettedir. Mısır hükümdarına verilmesi îngilterenın on sene zarfında cereyan eden tıbbî ve feri hakkında izahat vermeğe başlamış ebedî süsü olacaktır. yaşıyacaksınız. Bir kısım Arablar, Mısır hükümdarının kararına bağlıdır. Halen bunun böyle olruhî hâdıselerin en şayanı taaccübile kar tır. ayni zamanda halife olmasında Arablıs masını İngiltere istiyor. İngilterenin steşılaşılmıstır. M. Tune, «ahrete yaptığım sefer esiçin bir fayda tasavvur ediyorlar. Suriye mesile kurulacak bir hilâfet müessesesinin Charles Tune ameliyat masasına yat nasında ruhumun kaydettiği harikulâde ve Irak bu cümledendir. Suriyenin taraf ne müslümanlık, ne de Arablık bakımıntıktan ve operatör, işine başladıktan son intıbalar» diyerek anlattığı ölümünü şöytarlığı, bu işin nasıl olsa kendisine tevec dan bir kıymeti olamaz. Hıristiyan bir ra, ilk dakikalarda vaziyet gayet normal le nakkctiyor: cüh etmıyeceğmi bıldığınden ve halıfeh devletin bir hilâfet müessesesi kurması ne gitmiş fakat, bir aralık, bayıltıcı ilâcı «Önce, ilâcm tesirile bayıldım. Fakat kadar manasız ve hilâfet prensipine nekavermekle meşgul olan doktor, hastada bu hal çok devam etmedi. Biraz sonra, ğin Arablara bir fayda getirebileceği üdar aykırı ise bu makamın dığer bir devbir takım gayritabiî haller görerek telâşa bu baygmlığın yerine, bir uçuş intıbaı ka mıdını taşımasından ılerı gelıyor. Irak, letin arzusile tesisi de istiklâl bakımından düsmüştür. Bu gayritabiî haller bilhassa im oldu. Maddiyetten tamamen tecerrüd bu fikre muhalefet göstermiyor; çünkü o kadar aykırıdır. Farzedelim ki, hilâfeti kalbde müşahede edilmiştir. Kalb, gay etmiş gibiydim. Yani ruhumun vücudüm Mısır, halifelık davasınm beraber getreistiyen İngiltere değildir de doğrudan rimuntazam bir iki ihtilâcdan sonra bir dcn ayrıldığı hissini duyuyordum. Boş ceği bir takım yükleri daha iyi taşıyabıledoğruya Mısırdır; bu takdirde dahi eğer lerin istedıklerini kabul ederek Arabl'ğı Mısır istiklâli istiyorlar. Irakta ise ingiltedenbire durmuş, ayni zamanda hastanın lukta, son derece sühuletle kayıp giden cek bir mevkidedır, yani, Iraka nisbetle İngiltere istemezse Filistin, Irak ve bil hoşnud etmek ve neticede kendisile birlık re siyasetine karşı hareket açık bir ifade nefesi de kesilmiştir. Ameliyata derhal bir nevi bulut halinde, meçhul bir istika hem nüfus bakımından, hem de servet itihassa îngilterenin halis dostu Hicaz Arate hareket eden büyük bir Arab ve islâm aimış değıldir. Buna mukabil halifelık fasıla verilmiş, hastanın kalbini harekete mete doğru, fasılasız bir uçuşla gidiyor barile çok ileridedir. Filistin, şimdilik yalbistanı bu işe muvafakat etmiyeceklerdir. fıknni oradakkdemokrasi muhiti daha zibloku vücude getirmek emelindedır. getirmeğe çalışılmıştır. dum. Şu halde dönüp dolaşıp İngilterenin aryade hergün bu tarzda karşılıyor. Bütün bu fıkirlerde İngiltere siyaset'mi Bu halin nekadar devam ettiğini bil dilestikçe, vücudümü büyük bir yorgun zusuna veya muvafakatine bağh olarak M. Tune, tıbben ve fennen ölmüş buŞimdiki halde hilâfet bahsinde Mısır, tutan unsurlar, bütün Arab Yemen müslunuyordu. Dirilmesi ancak bir mucize miyorum, belkı dakıkalar, belki saatler, luk kapladı. Bir yatakta yattığımı, hatta ihdas edilecek bir makamın ne manası tesna memleketlerıne şamıl olmak üzere, halk ağzıle, ılk adımı atmıştır. Cuma na j ile kabil olabilecekti. Buna rağmen, dok belki senelerce sürmüş olabilir. Kendi hastanede bulunduğumu idrak ettim. olur?» aristokrat muhitine mensubdurlar. De mazı münasebetile yapılan nümayiş bir \ torlar, cesareti elden bırakmamışlar, has mi ne mes'ud hissediyordum, ne de bed Vücudümün hararetini duydum. Nefes Gelelim, İngilterenin bu işi hakikaten mokratlara gelince, bunlar hemen her ta tecrübeden ıbarettı. Tecrübe yapıidî, tanrn karnı yerine göğsünü açıp kalbine baht. İçimde arzu namına da hiçbir şey almağa başladığımın farkına vardım. Işisteyip istemediğine... Bu hususta rivayet rafta İngiltere ile mücadele halinde bu şimdı bunun tesirleri tetkik edıiiyor. Mi yoktu. Bulunduğum halin ne devamını, te o zaman gözlerım açıldı.» masaj yapmağa başlamışlardır. Doktorlar, aile doktoru tarafından ler muhteliftir. Fakat, birbirini nakzeder lundukları ıçın ne halifelığe, ne de İngil sırda saray muhitînin ve Mısır aristokrasiMasaj bir müddet devam ettikten son ne de nihayet bulmasını istiyordum. Sonra, gene nekadar zaman olduğu gayet maddî görüşlü bir kimse olarak mahiyetteki rivayetleri esash bir kontrol tere siyasetine taraftardırlar. Bu muha sinin bu fıkri tahakkuk ettirnıeğe çok ta ra, netice hertürlü ümidin fevkinde parnu tayin edemiyeceğim bir müddet son tavsif edılen Charles Tune'ün, ölümü dan geçirecek olursak şu neticeye varırız: lefetlerini bazı yerlerde halifeliğe, bazı raftar olduğu muhakkak bulunmakla belak olmuş; filhakika, ölen M. Tune'un kalbi, ataletten uyanıp, bir iki intizamsız ra, o seyyal vaziyetten, madde haline hakkındaki bu izahatını ciddiyetle dinle İrgiltere, Mussolini'nin islâm hâmiliği si yerlerde de doğrudan doğruya İngihz si raber yakın zamanda müspet bir netice çarpıştan sonra tekrar harekete geçmiş gelmeğe başladığımı, yani insanlastığımı mişler, ehemmiyetle karşılamışlar ve ö yasetine karşı bu halifelik makammı ih yasetine karşı açıkça izhar ediyorlar. elde edılebileceği, yukarıda kısmen izah r hissettim. Yavaş yavaş, seyahatimin ni lüm halinin, hakikaten böyle olması icab das etmek, Mısırı ku\ vetlendirmek ve ay Meselâ, Mısırda Nahas Paşa demokrat ettiğim sebeblerden dolayı, çok şüpheli tir. M. TEKFR ni zamanda Filistin davasında mücah'.d ları açık bir İnsiliz düsmanlığı ve tam bir görünüvor. Olü böylece hayata avdet ettikten hayete erdiğini anhvordum. Lâkin, mad ettiğini söylemislerdir. Glaskovlu Tün ameliyat masasında... Fotoğrafla Alatürk ı Her ev için ebedî hatıra olan büyük eser "FOTOĞRAFLA ATATURK.. CUMHURIYET İLE MÜESSESELERİNDE HAFTALARCA UĞRAŞILARAK İTİNA HAZIRLANMISTIR S C Fotoğrafia Atatürk 4 HER YERRDE ARAYINIZ l güzeldir, hatta çok güzel. Babası Ana zevk almağa mahkum etsin? Yahud da, nı. Sonra gidip o sevdiği adamı öldürü kadm gene bu yeşil mumlardan yakıyor. doluda intihar etmiştir. Eski bir davayı tıb edebiyatında, sevgililerini öldüren ve yor ve öldürmeyince de rahat etmıyor, Yapılan gızli tahkikatta, o tarihlerde şekaybettiği için. Kız evlenir, birinci kocası ya onların ölmelerini istiyen kadınlara bir seri buhranlar geçiriyor... Anlattığı hir cereyanmın kesümediği ve elektrikle* Yazan : Server Bedi M ( da intihar eder. Fakat başka bir yerde. aid vak'alar görülmüş müdür? Yalnız nız vak'a seksomani ile kolayca izah e rin içenden söndürlüdüğü anlaşıhyor. edi Tefrika dilemez. Zaten mutlaka hastayı göre Demek bir kasd vardır. Araştırma yabunun cevabmı istiyoruz. Şerif Nevzada sordu: Birinin dostluğunu, ötekinin aş ruhiyatı... Hakla; mantıkla alâkası azdır. Şerif ve Nevzad bütün dikkatlerile ar rek teşrihi tefrikiye medar olacak dık pıhyor, mumlar ele geçiriliyor ve tahlü Avrupada, değil mi? Nevzad, artık düşünmekten yorulmuş kını... Nevzad, doktora göstermeden kaşla kadaşlarmın yüzüne baktılar. Doktor Sa katli müşahedeler lâzımdır. Bir de bu edilince, terkibinde dahilî tesemmüme gibi, başını bir omzu üstüne iğerek mı rını kaldırdı ve sustu. Sonra? bit, kolunu hafifçe yazıhanesine dayaya vak'alar mullaka bir nevi hastalığın te =ebeVyet veren şiddetli bir zehir olduğu İkisi de çÜTÜk çiktı. L»ördüm. I rıldandı: rak başmı önüne iğdi, biraz düşündük'en zahürleri olmak icab etmez. Akıl veya Şerif devam etti: meydana çıkıyor. Kadın tevkif ediliyor. kincisi birincisinden fazla. Selmanuı aşkı Neyse... Şimdi ben bizim Sabi Orası bize lâzım değil. Bu kadın sonra, Şerifin de, Nevzadın da yüzlerine sınır hastahğı buhranlarının pek çok neVerdifi ifade şu: «Benim viicudüme sadaha yalandı. Anladım. Mücadeleye ka tin söyliyeceklerini merak ediyorum. Bir dul kalınca gene başka bir yere gider, ayrı ayrı bakarak: vileri vardır. Bunlar arasında cinayete, hib olan erkeklere karşı derin bir kiniı rar verdim. O gündenberi kendisini gör de şu meseleye doktor görüşile bakılsm. crada da on bir yaşındaki beslemesi, bir Bizim şubeden bu kadar sarahat hatta bir seri cinayetlere sevk edenler çok müyorum. Bugün de hafif düşmemek iİki arkadaş vapurdan çıkınca bir oto kız çocuğu, kendini balkondan aşağı ata istemeyiniz! dedi. Bu kadar muayyen I görülmüştür. Meselâ size geçenlerde var. Onları mutlaka öîdürmek istiyorur çin yalıya gitmedim. mobile bindiîer ve doktor Sabitin mua rak öldürür. Derken kadın başka bir ye vak'alara sebeb olan muayyen hastalıklar Londrada olan tipik bir vak'a anlatayım. Oldürmezsem boğazım tıkanıyor, boğ Şerif başını geri çekerek Nevzadın yü yenehanesine gittiler. Kabul saati dörtle re gider, hayır hayır... neyse... evet... Bir yoktur. Hem siz de bilirsiniz: Krimino Gene böyle söylediğiniz gibi güzel bir lacak gibi oluyorum. Oldürünce rahatsekiz arasında olduğu için henüz hastalar daha evlenir. İkinci kocası da intihar e loji henüz çocuktur. Eğer böyle bir me kadın evleniyor. Kocası yedi ay sonra ö lıyorum.» Buna benzer vak'alar çoktı züne baktı: Ha... şu mesele! dedi, bak işin gelmemişti. der. Ve nihayet... Seri bitmedi daha... sele üstünde birisile bahse tutuştunuzsa ne lüyor. Kadın bir daha evleniyor, ikinci Psıkopatoloji bunları türlü sekilde tefs içinde işler varmış. Nevzad ve Şerif doktoru yalnız bul Biri daha bu kadını yeni tanır. Aralarm siz kazanırsınız, ne de o. Eğer böyle bir kocası da ölüyor. Kadın üçüncü defa o eder. Şimdi burada sizi çabucak tenvi?' Sonra, başını sallıyarak ilâve etti: dular. Aralarında verdikleri karara göre da birkaç günlük temas vardır. Bu a vak'a varsa tetkike muhtacdır. Ezbere larak, kendisinden beş yas daha küçük, edemem. Fakat böyle vak'alar vardır, Elbette!.. Bir dram kolay teşek vak'a ve isim tasrih' etmiyeceklerdi. Bah dam da... intihar eder. Bu intiharlann hiçbir hüküm verilemez. Fakat, tıb ede güçlü kuvvetli, spor meraklısı bir gencle oluyor, buna şüphe yok. evleniyor. Bu gene, dördüncü aydan itisi Şerif açtı, dedi ki: hepsi kadınm yanında olmuştur ve bir ci biyatı dedin... bakınız... kül eder mi ya? Şerif Nevzadın yüzüne baktı. Sözü Doktor Sabit yayh koltuğunda sola baren sararıp solmağa başlıyor. Şüpheye Nevzad kederli bir sesle sordu: Sana garib bir mesele için geliyo nayet şüphesi verecek kadar çoktur. Göona bırakmak istiyordu. Nevzad derin Ne demek istiyorsun? Beni hak ruz. Daha doğrusu, senin için «farazî» rüyorsun. Şimdi işin polis tarafını bırak. doğru döndü ve üstüste yığılı kitablar a düşen babası polise müracaat ediyor. bir nefes alarak: bir mesele. Bizim için hakikî veya değil. Mantıkî delâil, iz, emare, şu bu yok. rasından kahn bir mecmua çekerek açtı: Gizli bir tahkıkat yapıhyor ve görülüyor sız mı buluyorsun? Pek güzel, dedi, sana demin Ş« Burada «Seksomani» hakkında ki, kadın, evlendiğinin dördüncü ayında, Hayır, hayır... hukukî bir müta Farzet ki birisile bahse tutuştuk. Fakat Herşey yerinde. İntihar edenler imzalarifin anlattığı vak'ayı ezbere tefsir etmen bir gece elektrik cereyanı kesildiği için lea olarak söylemedim, hayır!... Haklı gene sen bu meselenin ciddî olduğunu ka nle birer kâgıd bırakmışlardır. Bizim öğ yeni etüdler var. Bu hastalığın tipik ârarenmek istediğimiz şudur: Bir akıl veya zmdan biri de şu: Kadın, bazı erkekleri, yatak odasmda yeşil renkli bir mum yak lâzım gelse Bundan başka hiç birşey söyolabilirsin, olamazsın. Bilmiyorum. bul et. Dikkatle dinle. Bak ben sana kımıstır. Ondan sonra, birer hafta aTa ile liyemez misin? H T I bu mesele hak ve adalet sınırını saca anlatayım: Bir kadın farzet ki he sinir hastal'.ğı var mıdır ki buna müptelâ bilhasas meşhur adamları gıyaben seviiki kere daha geceyarısı cereyan kesiliyor, (Arkası var) rc'c'an aşmışa benziyor. Bunlar ihtiras nüz çok gencdir, otuz yaşında var, yok;olan kadmları, sevdiklerinin ölümnnden yor. Onlar tarafından da sevildiğine ka SELMA ve GOLGES