8 Şubat 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1
| Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara Terakki yolunda İran vi Telgraf: Ulus - Ankara Dost ve kardeş İran'ın, kudretli —bü- ŞUBAT TELEFON kümdarı 8. M. Riza Pehlevi'nin feyiz- 1939 imtiyaz sahibi tieş li idaresi altında başardığı işleri an - n Şıa:uu):ırrlr - :Şu: latan tetkik yazılarından birincisi, z ü 'azı işleri K b 5 KURUŞ iw.ıı.;: Düdürü josı bugtla 5-İrei gayfamtırdadır. | Tdare 1064 Yugoslavya'da yeni hükümet F. R. ATAY Yugoslav Başvekili Mösyö Sta- yadinoviç istifa etmiştir. Naip Prens Pol yeni kabineyi teşkil etmek vazifesini, müteaddit de- fa nazırlık eden, radikal birliği Partisinin — nüfuzlu — âzasından Mösyö Tsvetkoviç'e tevdi etti. Tsvetkoviç kabinesinin iki na- zırı, Spaho ve Kulenoviç bosna- kdırlar. Eski hükümette de nazır idiler. İki sloven nazır, Krek ve Snoj için de vaziyet böyledir.Ya- rısı yeni olan hükümet erkânın- dan Maarif nazırı eski mebusan reisi, Hariciye Nazırı da meslek- ften yetişmiş bir diplomattır. isi bilhassa Balkan işlerin- olup, çiliğinden ge- liyor. Daha.evel müsteşar — ola- Tak “Firana'da, Sofya'da, Paris'- te, elçi olarak da gene Sofya'da bulunmuştur. Yeni Adliye Nazı- rı hırvat olup eski Zagrep Bano'- #u idi. Maliye Nazırı devlet İpo- tek bankasının müdürüdür. Di- #er nazırlardan biri hırvat, zira- AL, posta ve telgraf ve orman - mâdenler nazırları da sırptırlar. Mösyö Stoyadinoviç'in istifa haberi ile beraber, Mösyö Stoya- dinoviç'e muhalefet eden reisler, iki esaslı noktayı tasrih ettiler: 1 — Mesele, sadece hırvat ih- tilâfını halletmekten ibarettir. 2 — Yugoslav dış politikasın- da hiç bir değişiklik olmıyacak - Hırvat meselesi, yeni Yugos - lavya'nın yirmi senelik tarihini işgal eder. Malümdur ki hırvat- larla sırplar arasında dil ve kan farkı yoktur: fakat kültür ve din farkı vardır. Kendi bölgelerin- de hemen hemen beş milyona Yakın bir kesafet teşkil eden hır- vatlar, yeni devletin teşekkülün- denberi, merkeziyet idaresinin aleyhinde idiler. Kıral Aleksan- 't parlâmento rejimini tâdil ederek, diktatür kurmağa sevk €den sebep de, bu ihtilâftan do- ğan buhranlar olmuştur. Kıral, urvatlar, slovenler, boşnaklar Ve sırplar arasındaki bütün ayı - Tıcı âmilleri tasfiye ederek, umu- bir tesviye yapmak ve tam bir Milli vahdet vücuda getirmek fik rinde idi. Eğer Marsilya faciası Yukubulmamış olsaydı, kıral ese- rini - tamamlıyabilecek mi idi? Bu hususta bütün kehanetler fay- ızdır. ,Yalnız kıral öldükten — sonra, diktatür devrinin hırvat dâvasını Yatıştırdığı değil, bilâkis kızıştır- dığı görülmüştür. Netekim Yev- i$in pek kısa süren tecrübesin- '€n sonra iktidar mevkiine ge - k Mösyö Stoyadinoviç, hırvat- ra karşı daha uysal bir siyaset 'P etmiştir. Memleketin hır - ;lllık kısımlarında mümkün ol- Uğu kadar hırvat vali ve me- Siğirlar tercih edilmiştir. Mösyö toyadinoviç federalizm ile mer- yet arasında ortalama bir (Somu 7 inci sayfada) Askerler kucaklarında çiçeklerle, zaptettikleri şehirlere alkışlar ara: Dün Fransız senatosunda dış ] politika müzakereleri yapıldı Daladiye itimat reyi aldı Perpinyan, 7 a2. — Havas: Sonuna larak idamesi mümkün gözükmüyor. İspanyol mahfillerinin verdiği intiba şudür ki, mücadelenin merkez mınta- kasında idamesi hemen hemen kabil değildir. Kati olan bir şey varsa o da merkez mıntaka: a bir südafaa na- zariyesi teemmül bile edilmiyor. ” >- keri mahfil de aynı kanaattedir. İspanyol mahfilleri, cümhuriyetçi hükümetin İspanya'dan iftirakndan- |beri siyasi havanın tamamen değiş - miş olduğunu kabul etmektedir. Bazı kimseler, cümhuriyetçi İspan- ya'nın merkezf mıntakasının mukave- metinin devam edebilip edemiyeceği- ni suale şayan görmektedirler. Her ne pahasına olursa olsun mukavemeti iltizam eden bazı zevat, son günlerde sında girerlerken.. kabines Paris, 7 a.a. — Âyan meclisi, hariet politika müzakerelerine | Fransa'ya iltica etmişlerdir. Amele bugün öğleden sonra başlamıştır. |farkaları zimamdarları ile askeri Komünist Kaşein, İspanya'da italyanların ve almanların mü - | fillerin istikametlerini değiştirmiş ol- dahalesini bahis mevzuu eylemiş ve fransız - sovyet paktı lehin - | dukları muhakkaktır, de bulunmuştur. Cümhuriyetçi birlik partisine men- sup Rebel, ispanyol hükümetinin faa- liyetine devam etmek üzere Fransa'da yerleşmesine müsaade — olunmamasını istemiştir. Dahiliye nazırı B. Sarraut, bu hu - ademi müda ensipine rayet olunacağını da ilâve eylemiştir, Söz alan B. Bone, son zamanlarda, yabancı devlet adamları tarafından söylenen nutuklardan bahsetmiş ve müteakiben ezcümle demiştir ki : Her şeyden önce fransız toprak bütünlüğü “— Pransa her şeyden evel kendi a- razisini ve kendi — imparatorluğunu &t altına almak istemektedir, lamalilı Fransa, diplomatik faali - yetini bu sebepten dolayı ya'nız ken- | di hudutları dahiline inhisar ettirc - mez. Fransa, dünyanın diğer mıntaka- larındaki nüfusundan vazgeçmiyece - ği gibi büyük devlet rolünün tahdit e- dilmesine de — müsaade — eyleyemez. Fransa, vaziyetin coğrafiyanın ve ta - rihin her millete hususi nüfuz mın - takaları vermiş olduğunu anlar. Fakat, Fransa'nın dünyanın her mıntakasın - da müdafaa edeceği menfaatleri ve dostlukları vardır. Fransa, tarihi bo - yunca mütcaddit defa kendi menfaat - lerine yardım eden orta Avrupa — ve şarki Avrupa'daki dostluklarını ida - meden farig değildir. Fransa hiç bir yerden kendisini çekemiyecektir. Pa - kat, Fransa aynı zamanda rejim fark - larmı dikkate almaksızın kotnşu mil- letlerle itimattan mülhem münase- betler idame etmelidir. Fransa her za- man Almanya ile anlaşmak — azmini (Sonu 3 üncü sayfada) Acı bir kayıp Yazı İşleri Müdürümüz Mümtaz Faik Fenik'in babası Faik Fenik'in evelki gece İstanbul'da Kızıltoprak - ta'ki evinde vefat ettiğini teessür i- çinde haber aldık. Faik Fenik uzun müddet İstanbul. da liman müdürlüğü yapmış, bahriye albayı iken tekaüt edilmiş kıymetli bir denizci ve faziletli bir askerdi. 75 yaşındaydı ve zaman zaman haya- tını tehdit eden angine de Poltrine - den mustaripti. Âni ölümü de bu haz- talık yüzünden olmuştur. ULUS, Fenik ailesinin, reisini kay betmiş olmaktan mütevellit derin te- tösürüne samimiyetle ortak — olur. Merhumun oğulları operatör Hayret tin'e, arkadaşımız Mümtaz Faik'e, Ts- tanbul İktısat Fakültesi talebelerin- den Faruk'a ve diğer kederdide aile efradına başsağı dileriz. Faik Fenik'in çenazesi bugün Kı- zıltoprak'ta, Kuyubaşında 12 numara- | lt evinden kaldırılarak aile kabrista- | nına defnolunacaktır. Cümhuriyetçi İspanya hükü- meti var mı, yok mu? Londra, 7 a.a. — Royter ajansının Gİyast muharriri yazıyoc: Bugün ingiliz mahfillerini, cüm - buriyetçi İspanya hükümetinin hâlâ mevcut olup olmadığı meselesi işgal Bu mahfillere göre, vaziyet eskisi Defferler ayın ı I inde asııa(ak gibi olmakla beraber, filen böyle bir hükümetin $imdi mevcut olduğunu Alâkalı makam yurdun her tarafın-| kati olarak söylemek imkânsızdır. dan gelen malümata göre; bütün vilâ-| Yabancı gönüllüler hâlâ İspanya- 'yet ve kazalarda mebus intihabına ka- | dadır. Bunun için Franko'nun tanın- nunt ehliyeti olan yurttaşlr 3 — isim-|Masr meselesinde ingiliz hattı hare- leri esas defterlere geçirilmiştir. Her| keti değişmemektedir. Böyle bir ta- yerde mebuk intihabı teftiş heyetleri|nınma bütün yabancı kıtalar İspan - bu defterler üzerinde tetkiklerine baş- | ya'dan çekilmedikçe mümkün değil- lamışlardır. dir, 'Tetkikler aym onuncu günü ak - şamıma kâadar devam edecek - ve esas defterler ayın 11 inel cumartesi günü vatandaşlar tarafından kolaylıkla gö rülebilecek mahallere asılmış olacak- tır. Mebus seçimi | İngiltere taavssuta hazır! Verilen malâümata göre, Franko bu hususta yeni bir talepte bulunmamış. tır. Bundan evelki talepleri de, ispan- (Sonu 8 incic sayfada) Arap konferansı dün Londra'da açıldı Almanya Filistin'de bir yahudi devleti kurulmasını istemiyor TU —- Filistin'de Hayfa - Kudüs yolundan geçen Petrol borusunu muhafaza eden ingiliz askerleri Londra, 7 a.a. — Dün öğleden sonra toplanması lTâzımgelen in- giliz - arap konferansı, müftü partisi ile Naşaşibi'nin mutediller partisi delegeleri arasındaki anlaşmazlık yüzünden bugüne bıra- kılmıştır. (Somu 8 incic sayfada) kadar mukavemet siyasetinin ciddi o- Frankistler mukavemetle —— karşılaşmadan ilerliyorlar * mağlüplar kalile kalinde Fransa'ya iltica ediyorlar. HARP ÇIKARSA KULLULDL L İngiltere Fransa'nın yanında yer alacak Fransız gazeteleri B. Çemberleyn'in beyanatından bu mânayı çıkarıyorlar Paris, 7 — berlayn'in dü; alâka ile takip etmektedir. fazası yolunda kati sözler Pöti Parizyen diyot ki : “Çemberleyn bugüne kadar aslâ bu derece kati bir lisan — kullanmamıştı. İngiliz yardımı hakkında âlenen yapı- lan bu vait yalnız sebebiyet verilme - miş bir tecavüze mütcallik — olmayıp her hangi bir tehlike hâdisesine de şa. miklir. Bunun mânası çok geniştir. Çünkü tehlike daima bizzat harpten evel gelir. Bu demektir ki, ilerde İn - giltere yalnız muhasematın başlangı - cında değil bir harp tehlikesi belirdiği anda da Fransanın yanında yer ala - caktır. Figaro, şöyle yazıyor : “Çemberleyn'in Avam Kamarasın - daki katf beyanatı fransız hariciye na- zırt Bone'nin mebusan meclisinde 26 sonkânunda yaptığı beyanatı tamam - lamaktadır. Fransa ve — İngiltere'nin karşılıklı taahhütleri bütün dünya & - nünde tesbit edilmiş bulunuyor. Hiç ir tereddüde ve şüpheye mahal bı - rakmıyacak olan böyle bir hareket tar (Sonu 7 inci sayfada) İtalya gönüllüleri geri çekecek mi ? Roma, 7 aa. — Giomnale d'ltalia Bga- zetesi, İspanya'dan gönüllülerin geri gekilmesinin aşağıdaki şartlara bağlı olacağını yazıyor: |1 — Nasyonalist İspanya için hâlâ bir ml_l'l'-ke teşkil eden Pransa'daki Kızıl” ispanyol teşekküllerinin ta - :ıımm dağrtılması ve silâhtan tecri - di, (Z. — Fransa'da bulunmaları — garip bir vaziyet teşkil eden “kezıl” ispan - ;,voı_ liderlerinin dağıtılması ve tecrit - leri, - 3 — İspanya'daki “Kızıl,, kuvetle- rin kayıtsız ve şartsız teslim olmala - rı 4 — İspanya'dan kaldırılan hazine- lerin ve İspanya bankasına ait altm - ların iadesi, a. — Fransız gazeteleri, İngiltere Başvekili Çem- n avam kamarasında yaptığı beyanatı büyük bir Gazeteler bu beyanatı sulhun muha- suretinde tavsif ediyorlar. ça Avam kamarasındaki nütku bür yük akisler B. Râna Tarhan | İstanbul'a gitti Gümrük ve İnhisarlar Vekilimiz B. Ali Râna Tarhan dün akşamki ekt- presle İstanbul'a hareket ve istasyon- da birçok zevat tarafından uğurlan- mıştir, Yugoslav kabinesi “ilk toplantısını yaptı Belgrad, 7 a.a. — Yeni kabine, bu - gün öğleden sonra ilk toplantısını İyapmıştır. Hırvat mahfillerinden öğrenildiği- ne göre, B. Maçeck, Stoyadinoviç hü- kümeti tarafından hıtvat memurlar hfkkmdı alınan tedbirlerin ve azille - rin derhal kaldırılmasını rica etmiştir. Bu rica, müzakerelerin başlıyabilme - Sİ için elzem şart olarak telâkki edil « mektedir.
