7 Şubat 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Salı P 4 ŞUBAT TELEFON 1939 İmtiyaz sahibi 1144 Tuliik Şaşmşıî-;arı"ir 1371 SO f 4 azı işleri - 5 KURUŞ | Matbaamüdürü — “tosı AM UZ o DUR #ai | are 1064 Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara Telgraf: Ulus - Ankara — Ev - Kadın - Moda BUGÜN : K İŞye Ça gn Üiyin o Gi Zzaki K Frankistlerin dört koldan yaptıkları taarruzu gösterir harita eneral Franko hükümetcçilerin sulh feklifini kabul etmedi Hükümetin teslim olmasını istiyor ! Frankistler 4 koldan taarruz ediyorlar Barselona, 6 a.a. — Frankistler, umumi taarruzları- na dört noktadan devam etmektedirler. 1 — Şimalde Urgel ve Aragon kuvı Puigcerda'ya doğru ilerlemektedirler. Bu kuvetler, Pigols'u geçmişlerdir. ti fransız hududuna 22 kilometre makta idiler. 2 — Merkezde Gracio Valino'nun yürüyüşle Ripoll'a doğru kıtaatın bir kısmı, Ahlâk düşkünleri Mahmut Esat BOZKURT Asırlarca, osmanlı imparatorluğu- nun, yıllarca meşrutiyetin bahtını el- lerinde tutmuş iki yüzlülerden, eski deyimiyle, mürailerden bahsetmek is - tiyorum. Bunlar, cümhuriyetten önceki çağ- larda bol bol yetişen tiplerdi. Bu iki yüzlülerin içleri başka, dış- ları gene başka idi, Dindar görünürlerdi; dinsizlikte eşleri yoktu. Doğruluğu kendilerinden başkasına mal etmezlerdi; hırsızlıkta biricik idiler, Ahlâk; kimseye vermezlerdi; ah- lâksızlık örneği idiler. Bu-dinsiz -dindarların iç yüzünü; şair, (Ruhi Bağdadi) bütün çıplak- lığiyle ortaya koyar. (1) Büu bayağı mahlüklar, ellerinde tes- bih, boyunlarında mushaf, sünnet ü- zere kesilmiş bıyık ve sakallariyle; adliye, sşeyhislâm kapılarında dolaşır dürurlardı. Müşteri bulunca, bir beşliğe hâkim önünde mushafa el basarlar, yalancı şahitlik yaparlardı. Hattâ meşrutiyette bile!, Dinsiz dindarlar kahve köşelerinde, cami kürsülerinde, halk içinde yap- macık tavırlarla, dinden, âyetten, ha- disten bahsederlerdi. Durmadan ba- ğırır çağırırlardı. Herkesi doğruluğa, hakka davet ederlerdi. Fakat hepsi yalandı. Yalan söylüyorlardı. Zamane ahlâkından örnek vermek istiyen İzmirli Mustafa paşa; tari- hinde şunları anlatıyor: “Merhum Salih paşa, Drama Müte- sellimi iken, bir hâkim gelip, iptidayı mülâkatında, size İstanbul'dan hediye getürmek İâzım idi. Lâkin ben, müh - rümü getürdüm, deyu çıkarıp önüne vazettiğini yani nasıl ilâm isterse - Niz itasında tereddüt etmem mealini işrap eylediğini merhumu müşarün - ileyh hikâyet eylerdi.,, (2) Gene Mustafa paşa haber veriyor: “Halil Hamid paşaya, bir Hind el- Çİsi arz muavenet zımnında canibi Saltanatı seniyeye beş bin kise vere- bileceklerini ifade eylediğinde, mü- Şarünileyh hazretleri, olkadar parayı ben dahi verebilirim. Demiştir ki he- (Sonu 8 inci sayfada) (1)“Vardım seheri taât (*) için mescide nagâh Gördüm oturur, halka olup bir nice gümrah Girmiş kimisi vahdete, almış ele tesbih €r birisinin virdi zebani çılu pencah (**) im, ne sayarsız, ne alırsız ne satarsız? #sla dilinizde ne nebi var ve ne hud Allah Dedi birisi, şehrimizin hâkim vakti üyretmek için halka gelür mescide hergâh Ihsznx ya pencah ya çildir fukaraya Sabreyle ki demdir gele ol mir felek cah eldiklerini mescide bildim ne içindir Üz döndürüp arıdan dedim ey kavm olun agâh den irağ oldu ise hakka yakındır dalâlet yoludur tuttuğunuz rah,, Ruhi Bağdadi divanı; S, 76 - 77 21 Netayicül vukuat, S, 109 cild, 3 x—_ (*1Sabah y ae namazı, Kim sizı Zira ki | Yeni Yugoslav kabinesi Yeni Nazırlar dün yemin ettiler Belgrad, 6 a.a. — Avala ajansı tebliğ ediyor: Yeni Yugoslavya kabinesi şu suretle teşekkül etmiştir: Başvekil ve Dahiliye Nazırı: Dra - gişa Tsvetkoviç, Münakalât Nazırı: Spaho, Maarif Nazırı. Çiriç, Nafia Na zırı: Miho Krek, Devlet Bakanı: Ca - fer Kulenoviç, Harbiye ve Bahriye Nazırı: Nediç, Devlet Bakanı- Ahte Mastroviç, Devlet Bakanı: Frank $ Hariciye Nazırı: Tzintzar Markuviç, Adliye Nazırı: Viktor Rujiç, Ticaret ve Endüstri Nazırı: Jevrem Totmiç, Posta, Telgraf, Telefon Nazırı: Jovan Altıparmakoviç, Maden ve Orman Na- zırı: Ljubomir Pantiç, Ziraat Nazırı: Nikola Beşliç, Maliye Nazırı: Vojin Curitişiç, İçtimat Muavenet Nazırt: Miloje Rajakoviç, Beden Terbiyesi Nazırı: Curo Çejoviç, Devlet Bakanı: Bıankta Miljuş. Vreme gazetesi müsadere olundu Belgrad, 6 a.a. — Vreme gazetesinin bugünkü nüshası daha matbaada iken müsadere olunmuştur. Vreme eski hükümetin gazetesi idi. Müsadere, es- ki Başvekil Stoyadinoviç'in Tradikal partisi parlâmento grupundaki beya - natının neşrine atfolunmaktadır. Kabine âzası yemin etti Belgrad, 6 aa. — Yeni hükümet â - zası bu sabah yemin etmişlerdir. Mü - teakiben B. Stoyadinoviç Başvekâlet- (Sonu 3 üncü sayfada) kuruldu Sekiz aylık vergi tahsilâtı Geçen seneye göre 1.147.510 liralık bir fazlalık var Elde ettiğimiz malümata nazaran ikincikânun 939 sonundaki sekiz aylık tahsilât miktarı 181.882.858 liradır. Bu miktar geçen senenin aynı ay so - nundaki tahsilâta nazaran 1.147.510 lira fazladır. Atina Elçimiz bir ziyafet verdi Atina, 6 a.a. — Türkiye elçisi Ruşen Eşref Ünaydın ve refikası, bugün el - çilik binasında, Başvekil General Me- taksas ve refikası şerefine bir öğle zi- yafeti vermiştir. Bu ziyafette Harici- ye Nezareti yüksek memurları ile bazı elçiler ve refikaları da hazır bulün - muştur. | İ Yeni Afgan Sefiri Cümhurreisi İnönü dün saat 16.30 da Riyaseti Cümhur köşkünde yeni Afgan Büyük Elçisi Faiz Muhammet Han'ı mutat merasimle kabul buyur- muşlardır. Büyük Elçi itimatnamesini takdim etmiştir. ciye Vekili Saraçoğlu hazır bulunmuştur. dün itimatnamesini takdim etti Cümhurreisimize Merasimde Hari- mesafede bulun - ilerlemektedir. Mamafih Olot istikametinde ( Sonu 10 uncu sayfada ) etleri Berga'dan , dün öğle vak - kolordusu, cebri tecrit ediyorlar. sağa doğru Kadınlar ve çocuklar kaçarken Fransaya fasılasız suretle bir insan dalgası akıyor Le Perthus, 6 a.a. — Havas: makamları mülteci yığınını henüz hudutta tutmakta olan maniaları tamamen açtırmışlardır. İnsan dalga- sı şimdi fasrlasız akıyor. Askerlerin adedi gittikçe artıyor. Ve bunların arasında şimdi karabinye kıtaa- tiyle ve hücum kıtalarına mensup bazı küçük zabit- ler de görülüyor. Hudut hattı üzerinde, seyyar mu- hafızlar gelenlerin üzerini süratle arıyor ve silâhtan * La Jonguera'ya kadar bütün yol bo- yunca yavaş yavaş hep aynı insan yığını ilerlemekte- Saat 7.45 te fransız ) ( Sonu 10 uncu sayfada S gök yüzünde tayyare arıyorlar ve mamur de hizmet etmek imkânını veren İîc.tcınbulun temiz, aydınlık Vali Dr. Lütfi Kırdar şehir medisinde aldığı ve almağı düşündüğü fedbirleri anlattı İstanbul, 6 (Telefonla) — Şehir meclisi bugün toplandı. Söz nlar.ı Va_li ve Belediye Reisi Doktor Lutfi Kırdar evelâ, Milli Şef'e derin minnet ve hürmetlerini arzetti ve kendisine bu güzel şehir- olması için hükümete minnetlerini bildirdi. Tramvay ve Tünel Şirketlerinin raşa mukaveleleri İstanbul Tramvay ve Tünel şirket- lerinin satın alınması hususunda şir « ket murahhaslariyle Nafia Vekâleti - miz arasında mutabakat hasıl olduğu- nu ve şirketin satın alınması tekarrür ettiğini evelce yazmıştık. Öğrendiği - mize göre, gene şirket murahhaslariyle Nafia Vekâletimiz arasında dünden i- tibaren her iki şirketin raşası hakkın- daki mukavelenin hazırlanmasına baş- lanmıştır. Pek yakında bitirilecek: Tramvay ve Tünel) şirketleri de Nafia Vekâletine geçecektir. Gene aynı şirkete ait olan İstan - bul Havagazı şirketinin satın alınma- müzakerelerine devam edilmektedir. Bu da birkaç güne kadar bitirilecektir. Çek - Macar sınırında hâdiseler Macarlar Prag'da protestoda bulundular Buğgüne kadar şehir işleri üzerinde yaptığı tetkiklerin neticelerini ra- kamlara dayanarak izah eden doktoör Kırdar, aldığı ve almak tasavvurunda olduğu tedbirleri saydı. Valinin verdiği izahata göre şehrin temizlik işleri için halktan alınan pa- ra 360, sarfedilen para 440 bin lira - dır. Şehri temiz tutabilmek için her sene asgari bu miktar parayı sarfet- miye lüzum vardır. Şehrin lâyikiyle aydınlanabilmesi için iki şey lâzımdır: tenvirat resim- lerinin arttırılması ve elektrik fiyatla- rının indirilmesi... İleri ve kuvetli İran F.R. ATAY Dost İran'ı içinden tanıyan ve dost memlekete ait hâdiseleri ya< kından takip eden bir emekdaşı- mızın “İleri ve kuvetli İran,, baş- lığı altında topladığımız birkaç yazısını, yarından itibaren, “U -< lus” karilerine sunacağız. İran'« da Pahlevi devri, basit bir ikti - dar değişimi değil, fakat eski müesseseleri değiştiren, milli ve içtimai sukut ve inhitat âmilleri- ni tasfiye eden bir yeni kalkın - ma çağı olmuştur. Bir inkılâp, hattâ güzel ve doğru nazariye- lerden fazla, fili ve müspet inki- şaf eserlerine istinat eder. Halkı kazanmak için, maziyi bütün mukayeselerde kayıplı çıkarmak lâzımdır. Türkiye'de böyle ol- muştur; İran'da böyle olmakta- dır. Pahlevi devri, İran milletini siyasi istiklâline kavuşturduktan sonra, bu istiklâlin hakiki inan - caları olan fikri, içtimai ve iktı- sadi inkişaflara ehemiyet ver- di. Memlekette emniyeti tesis et- ti. Kara ve demiryolları, fabrika- lar, muhtelif işletmeler, ordu ve mektep, kurucu ve yapıcı bir zih- niyet, İran'ı, büyük bir hızla, garp medeniyeti âleminin unsur- ları arasına kattı. Geri ve zayıf İran, daimi bir sulh tehlikesi idi: ileri ve kuvetli İran ise, komşu- ları ile asırlık ihtilâflarını halle- derek ve yabancı müdahale ve rekabet buhranlarının önüne ge- çerek, cihan barışına hizmet et- miştir. Destani ve medeni tarihte İran milletinin müstesna bir yeri 'ol- duğunda hiç ki in şüphesi yoktu, Pahlevi devri, bu milletin eski hayatiyet ve kabiliyetlerinin zâfa uğradığı hakkındaki telâk- kileri birkaç sene içinde iflâs et- tirmiştir. İnkılâp, Türkiye'de ol- duğu gibi, dünkü büyük İran'la yarınki büyük İran arasındaki karanlık butlan devrine nihayet vermiştir. Bu mesut ilerleyiş manzarasının kıymetini; biz türkler kadar, hiç bir millet tak- dir edemez. İleri ve kuvetli İran, Türkiye'nin içinde bulunmakta olduğu bölgenin huzur ve emni- yeti bakımından, başlıca temi - matlardan birini teşkil eder. Da- ima dikkat edilmek lâzımdır ki harpsonrası buhranlarının he- men hepsi bu bölgenin uzakla- rında geçiyor: eğer Türkiye ve İran, eski şartlar içinde kalmış olsalardı, böyle mi olacaktı? Bu cihetten, milletlerimizin kurtulu- şu, bu bölgelerde huzur ve em- niyetin devamı ile alâkadar olan- ların menfaati ile birleşiyor ve inkılâplarımızın milli olduğu ka- dar, insani değeri hakkında ehe- Sokakların asfalt ve parkeye çev- (Sonu 8. inci sayfada) Mebus intihabı için bütün yurdda hazr Ankara Belediye meclisi mebus intihabı teftiş heyeti kurmağa karar ver- miyetli bir miyar vazifesi görü - yor. rlıklar bitmiş gibidir, Dün toplanan miştir. Yukardaki resim İstanbul'da seçim defterlerinin hazırlanması için yapılan çalışmaları gösteriyor. (Haberlerimiz 8 inci sayfada)