30 Ocak 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

^^ Sıkmtılı adam Cahid Sıtkı Tarancı 4A Recai, bir Fransız şairinin «ademın ya derdi. rısı» dedıği yeknesaklıktan nefret eden ve Siyasî fikirlerinde de daldan dala kobütün hayatı sürekli bir değişiklik iştiya nan kuş gibiydi, Fransada olsaydı bütün kı içinde geçen garib bir adamdı, belki partilere sırasile girip çıkacağına sened ve de yirminci asrın şuuruna sahib ve onu ririm. Benimle beraber içmeğe razı oldu yüzde yüz temsil eden o nadir adamlar ğu bir akşamdı, Beyoğlunun sokak içi dan biri. meyhanelerinden birindeydik, ben rakı Recai, yaşının, içtimaî mevkiinin, ser içiyordum o şarab içiyordu. Kıravatlarınvetinin ve memleket ölçülerinin verdiği dan fıkirlerine kadar onda müşahede etimkânlara göre, bu değişiklik bahsinde tiğim bu değişiklik aşkının hakikî sebebcidden usta olmuştu. Bir elbiseyi iki gün lerini sordum. Masayı değiştirtti, altına birbiri üzerine giydiğini kimse iddia ede başka bir sandalye çekti, saçlarını arkaya rnezdi, kıravatlar, aşpkalar, ayakkabı doğru taradı, yenice sigarasmı söndürelar da onun boynunda, başında ve ayak rek bir onbirlik yaktı, bir rakı getirtü. Ve lahnda nöbet değiştrrirlerdi. Bir müddet neden sonra: 6akal bırakır, sonra sakaldan usanır, bı Dinle azizim, dedi. Gördüğün giyık bırakır, bazı günler tıraş olur, bazı bi sıkmtılı bir adamımdır, bunun sebeblerigünler tıraş olmaz ve her sefer başka bir ni ben de pek bilmiyorum. Fakat kendimi biçimde kestirdiği saçlarını bazan ortabildiğim gündenberi yeknesaklığa karşı dan, bazan yandan ayınr, bazan da arhududsuz bir nefretim var. Hiç unutmam, kaya doğru tarardı. Ayni değişiklik aşkıiptidaî üçüncü sınıftaydım, başmuallim ledir ki, bir odada bir aydan fazla oturher ders için ayrı bir defter tutmamızı ve duğu vaki değıldi; hatta bazan, odasında bu defterlerin ayni renk kâğıdlarla kapsıcacık yatağı kendisini beklerken, otelde lanmasmı tenbih etmişti. Ben hesab deftekaldığı da olurdu. Havasına ve manzararime mavi, tahrir defterime kırmızı, imlâ sına bir aydan fazla tahammül edemedefterime pembe kâğıd kaplamıştım. Bir diği odasının şeklini sık sık değiştirdığini, kanapenin, sandalyelerin, duvardaki re gün başmuallim defterleri yoklarken: «Bu simlerin bir gdçebe hayatı yaşadığını söy ne Recai Efendi? dedi. Bütün defterlerin ayni renk kâğıdlarla kaplanmasını size lemeğe bilmem lüzum var mı? sb'ylemedim mi?» Sesimi çıkarmıyarak baÖğle ve akşam yemeklerinde muntazaşımı önüme iğdim. Fakat bu bana üç izınman hizmetinde bulunuyorum diye hiçsize mal oldu. Demek istediğim şu: Bir bir lokanta garsonu övünemezdı, çünkü eşyaya, bir renge, bir çeşide, bir şekle, bir öğle yemeğini Beyazıdda yerse akşam yesigaraya, bir dosta, bir odaya, bir fikre meğine muhakkak Kadıköyündeydi. esir olmağı insanlık şerefime yakıştıramıKahve içmek için Beyoğluna çıkbğını tayorum. Hem zaten herşeyden çabuk bıkıbiî tahmin edersiniz. yorum, bunun için şimdiye kadar ne kuSigara tiryakisiydi, fakat srk sık değimara, ne kadına, ne muayyen bir fikir sisşen tabakasında yenice, serkldoryan, baftemine müptelâ oldum. Kelebek olmağı, ra maden, tiryaki, onbirlik, köylü gibi bir çiçekten balımı alınca başka bir çiçeğe ayrı keselere ve ayn ciğerlere hitab eden konmayı, oturup muayyen bir araziyi sürsıgaralar ve her cebinde ayrı bir ağızlık meğe, onun hasadım beklemeğe tercih etaşırdı. İçkiye karşı da vaziyeti ayniydi, diyorum. Ben trenim, istasyona uğrar, subir akşam rakı içerse ertesi akşam. bira iyumu alır giderim. Değişmek daima deçerdi. Üçüncü akşam rakıdan ve biradan ğişmek. Kimdi o? Biri «ben değişen adabaşka bir içki içeceğini gözünüzle görmüş mım!» demişti. Işte ben o adama yoldagıbi kat'iyyetle söyliyebilir, hatta bahse şım; zaten değişmek tekâmülün ilk şartı de girebilirsiniz. değil midir? Ah bilsen daha ne büyük deLisan bildiği için çok kitab okurdu, ğişiklikler özlüyorum! Meselâ sabah uyfakat koltuğunun altındaki kitab yalnız kudan kalkıp pencereye koştuğum zaman muharnr değiştırmekle kalmaz, romandan karşıdaki evlerin değişmediğine hayret eilme atlar, ılimden dine yükselir, şiirde diyorum. Elimde olsa dağların, denizlekarar kılar gibi görünür, tekrar romana rin, ormanlann, şehirlerin, caddelerin yerdüşer ve böylece fasılasız bir devriâlem lerini ve şekillerini de değiştiririm. Param yapardı. olsa bir devri âlem seyahatine çıkacağım. Sıgaralan, ağızlıklan ve kitablan gibi Zengin Amerikalıların değişiklik aşkını dostlan da değışikti. Zabitinden, muharbenim kadar kimse anlıyamaz. Fakat ne ririnden, memurundan amelesine, meyhayaparsın, imkânsızlıklann dört duvan anecisme, tramvay biletçisine ve hammalma rasında mahpusum. Düşün bir kere, bukadar türlü tiirlii dostlan vardı. Zaten lunduğum memuriyetten çıkamıyorum, onu sık sık göremeyişimin sebebi de buyçünkü istifa etsem yeni bir iş bulmak medu. seledir. Halbuki mümeyyizinden, kâtibinTesadüfî dostumun bu değişiklik aşkı den, daktilosundan hademesine, hokkabilhassa kadın faslmda bütün kıskanclığile sına, kalemine, kâğıdına kadar, daireıSüküm sürerdi. Sevgilileri arasında, saçladen tiksiniyorum. Hep ayni çehreler, ayni rının, gözlerinin renginden, giyinişlerine iş, ayni pis hava... Of! Buraıı da sıkmve içtimaî mevkilerine kadar, birbirlerinden apayn güzellikte ve mizacda kızlar tılı canım. ve kadınlar vaTdı. Devam etmedi, bir duble bira getirtti, Bu kadar çeşidli kadın münasebetleri o bir defada içti, bir serkldoryan yaktı, pallan bir adamın yakışıklı olduğunu ve ev tosunu, şapkasını aldı: lenmeğe hiç niyetli olmadığmı söylemeğe Bana müsaade.^» lüzum yok sanıyorum. Ahlâkı ve hisleri de Diyerek çıkıp gitti. ayni yolda idi: Bakarsınız iyi kalblidir, Aradan bir ay geçmişti. Bir sabah gacömerddir, arkadaş canlısıdır, merhametzetede ölüm haberini okudum. Gözlerim lidır, cesurdur, bakarsınız taş kalblidir, meteliği esirger, arkadaşlannın aleyhinde kendiliğinden yaşardı. Ne de olsa sevdibulunur, dilencilere fena muamele eder, ğim ve zaman zaman imrendiğim, nev'i şahsına münhasır bir arkadaştı. Cenaze korkaktır..* merasimindeki kalabalık hayatı gibi çeşidMuayyen bir fikir sahibi olmıyan adam kimdir diye bir anket açılsaydı, muhak liydi. Yeknesaklıkların en korkuncu ve en takak ki Recai en çok rey alanların başında gelirdi. Bir gün Allaha inanır, onun bü hammül edilmezi olan ölümün ülkesine bıyüklüğünden, merhametinden, şefkatin raktığımız o değişiklik âşıkı adam, muhakden dem vurur, Hazreti Muhammedin kak ki, dairesinde sikıldığı gibi, mezarınHak peygamber olduğunu ikrar eder, da da sıkılıyordur. Yunus Emreden nefesler okur, insanlann CAHtD SITKI TARANCI birbirlerine iyi muamele etmeleri, fazilet sahibi olmalan, ruhlannın selâmetini düGalatasaraylılar cemiyetinin şünmeleri lâzım geldiğini vazederdi; bir kongresi başka gün, hiç o Recai değilmiş gibi, Allahı inkâr eder, ruh denen birşey olma Dün yapılması mukarrer olan Galatadığmı, bütün hayatın maddeye istinad et saraylılar cemiyeti kongresi ekseriyet tiğini barbar bağırır, fedakârlık, kahra olmadığmdan, on beş gün sonraya bıram?nl'k, vatanperverlik fikirlerile alay e kılmıştır. 1 şubat çarşamba günü ^kşamı Turan Tiyatrosunda Çarşamba, persembe ve cuma günü akşamı Ses Kraliçesi Hamiyet Yüceses ve arkadaşları bayramda iştirak edecektir. Dümbüllü İsmail ve Cemal Sahir birlikte yeni vodvil ve komedıler oynanacaktır. Varyete, düeto, canbaz numaraları. Tafsilât el ilânlarmdadır. ölüm Türk ömer Bey ahfadından ve Tırnakçı zade damadı topçu kaymakamlığından mütekaid îsmail Hakkı Bey tedavi edilmekte bulunduğu Bakırköy hastanesinde vefat etmiştir. Cenazesi bugün saat 11 de hastaneden kaldırılarak Bakırköy kabristanına defne dilecektir. Müteveffa vazifeşinas ve iyi bir asker, hoşgu bir sosyete adamı ve bir ressam san'atkârdı. Mevlâ rahmet eyliye. * * * Acı bir kayıb Merhum Mehmed Beyın kerimesi, Bay Niyazi Kantın refıkası, Samsun saylavı Amiral Fahri Engmin ve Sahil sıhhiye lâboratuar şefı merhum doktor Kenanın baldızı Bavan Saliha Kant dün vefat etmiştir. Cenazesi bugün Beşiktaştaki evinden kaldırılarak ikindi vakti namazı Sinanpaşa camiinde kılmdıktan sonra Yahyaefendideki aile kabristanına defnolunacaktır. Allah kendisine rahmet ve kederdide ailesine sabırlar ihsan eyliye. * * * Vefat İş Bankası Mersin mıntaka müfettişi Selim Bayakınn validesi ve eski Seyrısefain İdaresi Levazım mü dürü İzzeddın Ferayın kaymvalidesi Bayan Hatice Saıme kısa bir hastalığı müteakıb dün vefat etmiştir. Cenazesi bugünkü pazartesi günü ikindi namazı Feriköy camiinde kılmdıktan sonra Ferıköy aıle mezarlığma defnedılecektir. HALK OPERETÎ Bu akşam (Modern Kızlar) c CUMHUR1¥ET 30 İkincikânun 1939 ÖLÜM SıNEMA Holivud'daki son dedikodular Howard Hughes nişanlısı Katherin Hepburn'dan ayrıldı. Greta Garbo ile Stokovski arasmdaki aşk macerası da nihayet bulmak üzere... Holivuddan yazılıyor: Burada ağızdan ağıza dolaşan son dedikoduların enteresan olanlarından bazılannı bıldiriyorum. Robert Taylor'un mensub olduğu şirket artıstin mukavelesini yenilemek üzere olduğu için «bakalım bu delıkanh halk arasında ne derece tutuluyor!» diye gizli bir anket yapmıştır. Vasıl olduğu netice san'atkârm çok lehinedir, çünkü bütün Amerıkada «Robfrt Taylor» ismini taşıyan tam 84 gencier klübü varmış ve bu 84 klübün azasımn yekunu 100 bini geçiyormuş, her klübde artist tarafından gönderılmiş, düğm«, mendil, çorab, terlik vesaire gibi birer hâtıra da duvarda asılı imiş. Meşhur «Bolero» filminin kahramanı Katherine Hepburn'un nişanlısını zavallı George Raft'ın ayrı yaşamakta ellnden alan Olivia de Havoiland olduğu kansile başı belâda!. Genc adam keti onu en büyük artistler sırasına geçiryeni bir villâ satm aldığı ve orada evlendi. Dedıkoduların en heyecanhlarını sona mek istediği Virginia ismindeki genc kızsakladım. Katherine Hepburn'a bilmem la oturmak istediği halde eski zevcesi bir acıyacak mısmız? Nişanlısı dünyayı taytürlü kendisinden aynlmaya razı olmadığı yare ile dolaşan milyoner Hovvard Hugiçin buna muvaffak olamıyor. Diğer taraftan Virginia onun halihazırda ikamet hes'in gözünden düştü. Milyoner genc ettiği evde bir dakika daha kalmasına ra şimdi Olivia de Haviland isminde yeni zı değil... Çünkü Mac West de ayni yer parlıyan bir yıldızla nişanlanmak üzere... de oturuyor. Biçare George iki cami ara Her gün, her yerde beraber gezip tozuyorlar. ında kalmıs binamaz vaziyetinde! «San erirler» kahramanı Louise ReTyrone Power ile Anna Bella hakiner'in kocası Clifford Odett'lc barışmasıkmdaki dedikodular da hâlâ devam edip gidiyor. Bazılan, evlenecekler, bazılan na mukabil bir kaç ay evvel bütün dünevlenmiyecelker diyorlar, bir kısmı da bu yada müthiş akisler yapan büyük bir aşk izdivaca Tyrone'un annesinin razı olma sönüyor. Birçoklan Greta Garbo ile Stodığı mütaleasmı ileri sürüyorlar. Alâka kovski* nin yakında aynlacaklannı yüzde darlar ise bu hususta muannidane ve mu üçyüz temin ediyorlar. ırrane bir sükut muhafaza ediyorlar. Bir iki senede Universal kumpanyası erkânı müthiş koltuklannı kabartıyorlardı. Onların elinde bütün cihana şamil olan bir şöhret kazanmış olan Deanna Durbin aktile M. G. M. şirketinin konturatı alında iken hiçbir iş yapamamıştı. Fakat son günlerde M. G. M. şırketi, Universal den hıncını aldı. Çünkü Mickey Roony isminde çok genc ve çirkin bir çocuk Uniersal'de çalışırken kat'iyyen nazarı dîkkati celbetmemişti. Bugün M. G. M. şir^ Bir müddettenberi bcyaz perdedc gÖrmediğimiz birçok artistler yeniden fiim çevirmeğe başladılar. Bunlar arasında Binnie Barnesse, Georges Bancroft, harles Farrcll de vardır. •^ Harry Baur dünya turnesini biti rip Parise dönmüştür. Yakında «Maden ocakları bedevisi» isminde bir fılim çc virmeğe başlıyacaktrr. •jf Fransız rejisörü Andre Hugon «Aydaki iki kişi» isminde bir filim çe virecektir. RADVO Turklye Radyodifüzyon Postaları DALGA TJ2UNLÜĞU 1639 m. 183 Kcs. 120 Kw. T. A Q. 19,74 m. 15195 Kcs. 20 Kw, T. A. P. 31.70 m 9465 Kcs 20 Kw. 12,30 program 12,35 Turk müziği Pl 13 memleket saat ayarı, ajans, meteoro'oji haberleri 13,10 muzik (karısık program Pl) 18,30 program 18 35 muzık dans Pl 19 ikonuşma (doktorun saati) 1915 Turk müzigi (Şehnaz faslı) 20 ajans, meteoroloji haberleri, ziraat borsası (fıatj20,15 Türk muziği (klâsık program) 21 memleket saat ayarı 21 konuşma 21,15 esham, tahvılât, kambiyo nukud borsası (fiat) 21,30 muzik (sonat) Cello: Mes'ud Cemil Piyano: Cemal Reşid 21,55 muzık (opera aryaları Pl) 22,15 müzik (küçük orkestra Şef: Necib Askın) 23,15 müzık (scnfonft plâklar) 23 45 son ajans ha berleri, yarınkl program. NÖBETCt ECZANELER Bu gece şehrimlzln muhtelif semtlerin dekl nöbetçi eczaneler şunlardır: Istanbul cıheti: Eminonunde (Huseyin Husnu), Alemdarda (Abdulkadir), Kumkapıda (Asadoryan), Küçükpazarda (Bensason), Eyübde (.Arif Beşer), Fatihte (Vltali), Bakırköyde (Merkez) eczanelerl. Beyoğlu cihetl: Tünelde (Matkovlç), Yüksekkaldırımda (Vingopulo), Galata Topçular caddesinde (Ylçopulo). İstiklâl caddesinde (Kemal Rebül), Şlsli Osmanbeyde (Pertev), Beşiktaşta (Naü Halid Tıpi), Hasköyde (Bar ". bud), Kasımpaşada (Vasıf) eczanelerl. Uskudar Çarşıboyunda (Ittıhad), San yerde (Nuri), Kadıkoy Muvakklthane caddesinde (Halk), Söğüdlüçeşme caddesmda (Hulusi Osman), Heybeliadada (Halk) eczanelerl. Bayram günleri SALI Matine Suvare (Rahmet Efendi) ÇARŞAMBA Matine Suvare (Üç Yıldız) PERSEMBE Matine Suvare (Modern Kızlar) CUMA Matine Suvare (Enayiler) Kongreye davet 11 şubat 939 cumartesl gunü saat 16 da Türk Dagcüık. Yürüyücüluk, Kış sporları kulübünun umumi heyeti senelik kongresinl yapacaktır. Ekseriyet toplanmadıgı takdirde 1» şubat 939 cumartesi gunü ayni saatte toplanılacaktır. Butun azaların kongrede bulunması rica olunur. Bu senenin en bfiyök Hlmi Ş IK Sinemada RiCHARD DIX DOLORES DELRIO CHESTER MORRIS 3 Büyük Artist Göz Yasları Türkçe Sözlü Arabca Şarkıh S«»ntl«ı: 12.' 0 14.45 • 17 19.10 • 21.1 AŞKIN Bugnn matinelerden itibaren Denizaltı Esirleri Bayram prograırı olarak Y A R I N matinelerden Itibaren S*«Jf MELEK ş ^ Bayram battalarmda daima en büyük fîlmini gösteren «Tahtelbahir M. 9» Ü BUYUK VALS Miliza Korjus Fernand Gravey Luise Reiner Dikketr Birinci gece için loca kalmamışfar. Namaralı kolhıkları almak için acele ediniz. Dünya sinemacıhğınm en güzel eserini takdim edecektir. ALKAZAR sinemasmda başlıyor. Kıymetli San'atkânmız H A Z I M BİR KAVUK DEVRiLD BugUne Kadar Memleketimizde Yaptığımız Filimlerin En GUzell VE Bayramın ikinci Çarşamba günü akşamından itibaren En Çok Muvaffak Olanıdır. S A H A V V6 lı • • £% Bayramın BİR KAVUK ^ült. DEVRiLDİ it bareD ERTUĞRUL SADİ TEK T.vatrosu 4/3/939 cumartesi akşamından itibaren (Şehzadebaşı Turan) tıyatro sunda temsillerine başlıyor. Ilk eser: AKTÖR KÎN gösterilecektir ELHAMRA sinemasmda zaratetlerinde Bu akşam S Ü M E R sinemasmda DOnyanın en güzel Yıldızı olup Parisin bütün sevimliliği iie göz kamaştıran YARIN BAŞL1YOR ; en son çevirdlğl lüks ve lhtişam harlkası bir gUzelllkte olan Danielle Darrieux'un Şahane MARKOPOLO' nun ALEMDAR ve MiLL! 11 den itibaren devamlı matineler GARY COOPER Müthiş Moceraları Türkçe PARİS ÇiCEGi Filminin ilk iraesi münasebetile ŞEREF GALASI Bu akşam ve müteaktb suvareler için yerlerinizi evvelden aldınnız. DANİELLE DARRIEUX'un bu fılimde hassaten yarattığı 6 muhteli* Saç tuvaletı bütün bayanlar tarahndan takdir edilecektir.