30 Ocak 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Pazartesi 30 Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara Telgraf: Ulus - Ankara SONKÂNUN TELEFON İmti, il 1939 Tahületet 3 ği e Yazı İşleri 1062-1063 5 KURUŞ Matbaa müdürü — 1061 İdare 1064 DIMIZ BAREM HAKALUKUAAU AUK KUUK GUU NYNU Büyük Millet Meclisinde Bütçe encümenince hazırlanan barem kanun projelerinin metinlerini neşrediyoruz Bir tasfiye daha Bayındırlık Bakanımız Ali Çe- tinkaya İstanbul halkına ve mem- lekete güzel bir bayram hediyesi verdi: İstanbul tramvay şirketi bir buçuk milyon küsur İiraya devletçe satın alımmıştır. Şirket depolarında bulunan üç yüz bin liralık malzeme de bu fiyatın içindedir. Bu suretle eski devrin âmme hizmetine ait ecnebi müessesele- rinden birini daha tasfiye etmiş oluyoruz. Tünel ve havagazı şir- ketleri ile de satmalma müzake- releri bitecek olursa, bir zamanda İstanbul'un suyu, Işığı, ve şehriçi nakil şebekesi millileştirilmiş olacaktır. Yabancı memleketlerde bulu - nan aksiyonerlerinin menfaatini her türlü mülâhazaların üstünde snt ı alaltwile ve tramvay şirketi ile koskoca şehir halkı senelerdenberi müca- dele hâlinde idi. Birçok semtler şebeke içine alınmamıştır. Târi- feler pahalı kalmıştır.” Şirket i- çinde şirketler kurularak, malze- me alım satımlarında halk aley- hine birçok garabetler olmuştur. Mukavelelerde devlet hakkı ih - mal edilmiştir. Şimdiye kadar bütün - tasfiye olunan âmme hizmeti müessese- lerinde olduğu üzere, İstanbul tramvayları daha iyi, daha ucuz işliyecek, vasıtalar yenilenecek, târifeler ucuzlıyacak, kadrolar millileşecektir. Eski devir - şirketle sermayesi ile ba: tiyaçlarını kolaylaştırmak değil, bilâkis sömürmek için kurulurdu. | Türkiye cümhuriyeti ecnebi ser- mayesine karşı hiç bir hasımlık göstermiş değildir: şimdiye k: dar imza ve teahhütlerimize dai- ma sadık kaldık. Krediler ara- dık ve bulduk. Fakat ecnebi ser- maye âlemi ile yeni münasebet- lerimiz, tamamen iki garp mem- leketi arasında olduğu gibi, her- kesin hakkı kendisinin olarak, dürüst yolda cereyan etmiştir. Biz tramvay şirketini satın alır- ken, Karabük'te ecnebi kredisi Türkiye demir sanayiini vücuda getirmektedir. Bundan başka devrimizde bir âmme hizmetinin ecnebi eline ve ecnebi sermayesinin kârına terk- ş olması halkın hiç de ho- Şuna gitmemekte olduğu inkâr e- dilemez. Vatandaşlarımız, müs- takil olan, halkçı olan devletten, bu hizmetlerde kendileri lehine devamlı bir inkişaf istemektedir- ler. Bu inkişafa çalışmak için fe- dakârlıklar yapmakta echebi te şebbüs sahiplerinin faydası yok- tur. Esasen bu fedakârlıklar ken- dilerinden istenmez de! Âmme- nin menfaati, aynı zamanda dev- !!Şln kazancı da demek olduğu için, hükümet bazan fedakârlık- lınıır_ll son hadde kadar gidebi- ir. Şirketlerle vaziyet yle ne muştur, ne de olabilirdi. Mesele her ne tarafından tetkik aa —— pek kısa | Devlet memurlarının maaşları 1452 sayılı kanuna ek kanun lâ; murlarına ait cakları aylıkların tevhit ve teadi nan projeyi bulacaklardır: Maddei — Maaşi; devlet memurla - rinımn (hâkimler ve muallimler dahil sübaylar ve askeri memurlar - hariç) dereceleri ve her dereceye ait maaş a- sıllariyle tutarı aşağıdaki cetvelde gösterilmiştir: Derece — Maaş asılları — Tutacı £ 150 600 3 125 Sso0 3 100 400 4 90 300 5 80 260 6 70 210 7 60 170 8 50 140 9 40 120 10 35 100 KKi 30 Bs 12 25 75 13 20 60 14 15 so 1s 10 40 (Somut 8 inci sayfada) aylıklarının tevhit ve teadülü hakkındaki kanun |: Büyük Millet Meclisi umumi heyetine sevkolunmak üzere Bütçe Encümenince hazırlanmıştır. Okuyucularımız aşağıda devlet me- eni hükümleri, 5 inci sayfamızda da, sermayelerin- de devletin iştirâk hissesi bulunan müesseseler memurlarının ala- nın tevhit ve teadülüne dair olan ihasiyle, devlet müesseseleri ı:.e- , ülü hakkında encümence hazırla- Romanya Hariciye Nazırı B. Gafenku, Yugoslavya Baş- vekil ve Hariciye Nazırı B. & Stoyadinoviç'le görü; zere Belgrad'a (Haberi 3 üncü sayfada) Defterlere esas bugün her eve dağıtılıyor Ankara — mebus intihabı teftiş he - yeti iki günden - beri toplanarak ka nunf esaslar daire- sinde — vazifesini görmektedir. Heyet, intihap kanununa göre, ha- zırlanması icap e - den defterlere esas olmak üzere, cet- veller bastırmış ve bugünden - itibaren Ankara'da her | dağıtmıya başla - mıştır. Bu cetvej - ler biri beyaz, di - üeri yeşil renkte olmak Üzere iki ta- vedir. Her aile ye- şil renkte olana ye- ni doğmuş olandan başlıyarak 22 (da- hil) yaşına kadar olan cevinde mevcut kadın erkek nüfusu, beyaz 22 yaşını bitirmiş ve daha yukarı yaş- taki kadın ve erkek nüfusu yazacaktır. Bayram ve saire dolayısiyle Anka - tradan muvakkaten ayrılarların bu cet- eve Başvekilimiz B. İvellere isimlerinin yazılması mecbu - ridir.. Bu cetveller 24 saat içinde dol- durulacak ve memurlara iade edilç - cektir.. İntihap işlerinin süratle ve kolay - lıkla yürüyebilmesi için hemşerilerin de kolaylık göstermeleri ve cetvellere ittenilen malümatı dercederek iade et- meleri lâzımdır. Bayram ve mütcakıp tatil günleri dolayısiyle vazifeler sekteye uğramı- yacak, vazifeli memurlar muntazam Surette mesallerine devam edecektir. edilse her tarafın lehine olduğu görülür. Muhterem Ali Çetinka- ya'yı yürekten tebrik ederiz: cümhuriyetin halkçı dâvası lehi- ne bir muvaffakiyet daha kazan- mıştır ve hiç şüphesiz bu kazanç- ta şahsi şeref hissesi pek esaslı- dır. F.R. ATAY 'Ankara'da mebus seçimi hazırlıklarına başlandı B. Şükrü Saraçoğlu ile birlikte geçen seçimde rey sandığı başında olacak cetveller . Refik Saydam, Hariciye Vekili İngiliz kabinesinde değişiklik Londra. 29 a.a. — İngiliz kabine - sinde aşağıdaki değişiklikler yapil - mıştir? Eski bahriye nazırı Amiral Lord Çetfild müdafaa nazeretine tayin edil miştir. Müdafaa nazırı Sir Thomas İns - kip eskiden uhdesinde bulunan do- minyonlar nezaretine dönmüş ve bu nezareti vekâleten idare etmekte olan | Makdonald da asıl vazifesi olan 4ö- |mürgeler nezaretine geçmiştir. Ziraat nazırı Morrison istifa eden |Lord Vinterton'un yerine Lankaster dükalığı nezaretine nakledilmiş ve zi- | Taat nezaretine Sir Recinald Dorman Saü a Çüllekşkei | Morrison aynt zamanda müdafaa (Sonu 5. irci sayfada) ANDIMIZD Kucaklarında çocuklariyle, canlarını kurtarmağa uğraşan ispanyol kadınları İspanya'dan Fransa'ya bir insan nehri akıyor Hudut karakolları önünde 48 saattir aç, uykusuz ve susuz binlerce kişi bekliyor La Junguera, (Fransa . İspanya hududu) 29 — Havas mu- habirinden: Hakikt bir insan nehri denebilecek olan mülteciler, boyuna hududa akın etmektedirler: usulen saat 21 de kapatılan | gümrük daireleri, evelki gece hemen hemen tamamen açık kal- mıştır. Bir yığın halk, ellerinde muazzam paketler olduğu halde, kon troldan geçmeği bekliyordu. Yorgunluktan bitkin bir hale gelmiş olan, uykusuz ve aç çocuklar ağlıyorlardı. Herkes, Fransa'ya gir- mek için bekledikleri anın gecikmemesi için yerini muhafaza et- mek maksadiyle mücadele ediyordu. Şili'de zelzele 1,5 milyar hasar yaptı Cesetlerin kokusu fayyarelerde bile duyuluyor Santiago dö Şili, 29 aa. — Zelzele| vukuatı yüzünden vukua gelmiş olan hasar, bir buçuk milyar peso tahmin edilmektedir. Öğrenildiğine göre Florida, Kalki ve Teme kasabaları tamamiyle harap olmuştur, | Şillan belediye reisi, bu mıntakada | Bâçn tayyareciler tarafından bile his- (Sonu 3 üncü sayfada) 48 sattlenberi aç, sususz ve uykusuz... Dün sabah saat 8 de gümrük dai - releri tekrar açıldığı zaman 48 saat - tenberi yememiş, içmemiş, uyumamış, | olan kadın ve erkeklerde pek tabil ©. lan bir asabiyet görülüyordu. Cuma- dan beri silhlr asker grupları, Figue - ras yolundan hududa doğru gitmekte dirler, fakat ispanyol askeri makam - ları, hususi emirleri hamil olmıyanla- rın dolaşmalarını menetmek için icap eden tedbirleri almışlardır. İspanya hül A, gervisleri ya vaş yavaş tanzim etmektedir: Dahi ye nezareti, Gerone'de vazife gör mektedir. Diğer nezaretler de Gigue- ras'ta., fakat şimdiye kadar bunlar dan yalnız müdafaa, levazım ve hu - dut polisi servisleri. narmal surette işlemektedir. Taliplerin — fazlalığına binâ&en pasaport vermekten vaz gesil miştir. Dairelerde muamelât son de recede sadeleştirilmiştir. Gümrük me murlarr, posta paketlerinin müfredatı. nı tetkik etmemekte T. Yüzlerce (Sonu J üncü sayfada) mir'de lik maç- Tarına devam e- d Ankara ve İstanbul ka- yakçıları Ulu - dağ'a — gittiler. Resmimiz An - kara'da Demir - spor - Gençler - birliği arasında yapılan maçta demirsporlu İb- rahimin Genç - ler birliği ka'e- cisi Rahimin çe tin bir mücade lesini gösteriyor Spor haberleri - ne ait tafsilâl (7) nci sayfa- mızdadır. YARIN v - Kadın - Moda sayfamız Hitler Rayştah toplantısı dolayısiyle mü - him bir nutuk verecektir. Bu nütuk etra - fında yürütülmiye başlanan tefsirler 3 üncü sayfamızdadır. ——————. Fıkra İki medeniyet arasında Yeni Afgan Büyükelçisi munte- rem Feyz Mohammet Han'ın gazetemi- ze beyanatı herkes tarafından derin bir alâka ile okunmuş — ölsa gerektir. Büyükelçiye göre, şark milletteri için tek kurtuluş yolu, garp medeniyetine süratle intrbak etmek ve bu yolda Tüte kiye'yi örnek almaktır, Fakat bumun aksine bir örnek'daha var: osmanlı sabanatı! Bu saltanat, bir asırdan fazla iki medeniyet &rasın- da bir bocalama, bir tâvizler ve mu- vazaalar sistemi tu'tu, Bunun ftabü İneticesi inkıraz olmuştur. | — Afillecler ya bu asrın medeniyet ve kültürüne mensupturları istiklâl bak- kına sehiptirler. Yahut bu medeniyet ve kültürün dışmndadırlar: o halde ona esirlik etmiye mahkümdurlar. Son'Tu- nus dâvasına bakımız: bu memleketi aralarında pay edemiyen garp milletle- rinden birinin orada nüfusu 100 bine yakın, ötekinin nüfusu 100 bini biraz Laşkındır. Fakat kimsenin iki buçuk | müyonluk ase! Tumes halkından bahs- vttiğini görüyor muyuz? Bune mukabil Tunus medreselerine gidiniz: garplte Taşmanın zararları - hakkında osmanlı medresesinin bin delilini alanca koyu belâgati ile, karşınızda dimdik bula- caksınız, Mehdi bekleşenler, eğer kendileri- ni derin butlân uykularından silke- |rek, sarsarak uyandıran bir büyük im- |ttlâpçıya rastgelmezlerse, cehennem | azahını bizzat dünyada çekmektedir- İ der. — Fatay