31 Ocak 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Taze YAPINCAK örümÜDden FRANSIZ MAYASI ile yapılmış nefis Turk şarabıdır. Galata Necati B. Cad. 218 Bağcı Şarabı Telefon: 41267 . )fll İSTANBUC CAĞALOGLD R 0 0 0 S3]fl ' OZöO Telgraf ve mektub adresl: Cıımhurlyet Istanbul Posta fcutnsa: İstanbnL No. 248 Telefon: Ba$muharrlr ve evl: 22366. Tahrtr neyetl: 24298. tdare ve matbaa feısnu 24299 24290 umhuri Büyük Almanya Rayştagı Orhan Seytınin, her gunTu^S|rasî hadiseleri takib ederery**MİfttapŞİadığı bu rövüyu eşsız bir lezzetleokuyacaksınız R ö HAFTAN1N u Salı 31 ikincikânun 1939 AKBA^fiA Mecmuasının yarınki, sında Alman devlet reisi iki buçuk saat süren uzun konuşmasında bütün siyasî meselelere temas etti Berlin, 30 (Hususî) Nazi fırkasının Almanyada mevkıi iktidara gelışinin altıncı yıldönumü bugün muazzam tezahüratla tes'id edilmiştir. Propaganda Nazırı Dr. Göbels sabahleyin Alman gencliğüıe hıtaben ıbir nutuk irad ederek merasımi küşad etmiştir. Rayiştag meclisi gece saat 20 de Kroll Operasmda Mareşal Göring tarafmdan açıLmıştır. Mareşal Göring müttehiden tekrar Rayiştag Meclisi Riyasetine seçilmiştir. Bunu müteakıb Dahiliye Nazırı Doktor Frik kürsüye çıkarak, Rayiştag Meclisinin bugünden itibaren cBüyük Almanya Rayiştağı> tesmdye edileceğini alkışlar arasında ilân etmiştir. Hitlerin beklenen nu Adolf Hitler diyor kî: «Müstemleke meselesinden başka Almanya ile Fransa ve İngiltere arasmda ihtilâfı mucib hiçbir sebeb yoktur» Gazetemiz, her sene olduğu gibi, Bayram miinas ebetile çarşamba, perşembe ve cuma giinleri intişar etmiyecektir. C U M H U Rl Y ET ailesi, muhterem okuyucularinı n Bayramtnt tebrik eder. lllllllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIİIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIUII llllllltillllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIII 1IIIIIIIII lllllllllllllllllllllllllllllinillllllHMIBI 1HIIIIIIIIHIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIHIIIHH Kan arb medeniyeti adını verdiğimiz bugünkü dünya nizamının temellen, bıliyoruz ki eski Yunan sitelerini süsliyen narin mermer sütunlarm üzerine kuruldu. Bugünün teknıği, bugünün ılmı ve bugünün felsefesi cevherinı oradan alır. Gene bıliyoruz ki, eski Yunan sitelerinden evvel, yeryüzünü sadece balta girmemış ormanlardan ibaret değıidı. Yüz binlerce senedenberi güneşin etrafında fırıl fırıl dönen şu ıhtiyar dünya, sayısız medeniyetlerin doğuşuna ve batışına sahne olmuştu. Fakat şurası muhakkak ki bugünün nızamı eğer buna nizam denebilırse o eski, klâsik Yunan medenıyetinin enkazı üzerinde yükseldi. Her nizamm, her medeniyetin kendine awnya gtmişü vattiır. Bugüoua rnaddecı ve müspet ılımcı dünya gdrüşü de, anahatlarile eski Atinaya bağlıdır. Bıze, hayatın manasına daır konferanslar veren, varlığımızın esası hakkında kimsenın duymadığı, yepyeni fıkırler ilerı sürduğünü sanan cam gözluklü ve dalgın bakışh fılozoflar, kafalarında taşıdıklan malumatın özünü, şımdi seyyah grupları ha'ınde seyrettiğımız o yığın yığın harabelerin üç bin sene evvelki sakinlerine borcludurlar. Denizbankla glâkalı işler Muhtelit heyet, dünden itibaren tetkikata başladı İktısad Vekili, Denizbankta alâkadarlardan izahat aldı, 150 liradan fazla maaslarm ancak nısfı tediye olundu , >•"• Hitlerin nutku Şakir Seden geldi ve akşam Ankaraya gitti VttîE ffifenü Çakır, dün İktısad Vt\ Evvelki gün şehrjmize gelen îktî<ad Mareşal Göring'in davetile kürsüye çıkan Hitler iki buçuk saat süren uzun bir nutuk irad etmiştir. Hitler evvelâ Nasyonal Sosyalist fırkasının altı senelik faaliyetini gözden geçirmiş, fırkalar arasmdaki ihtilâfların zararlannı hatırlatmış ve Avusturya ile Südetler mın takasmın ne gibi şerait altmda Almanyaya ilhak edildigini izah ederek geçen eylul ayındaki buhrana temasla demiştir ki: « Buhranm önünü almak üzere bizimle teşriki mesai eden Mussolini'ye, Hitler Kroll operasmdaki nutuklarından birini irad ederken Çemberlayn'a ve Daladye'ye teşekkür ederim. Bu teşriki mesai, hayatî mese lelerin hallinde, daima bize azamî yar manıa kurmak istedıkleri takdirde fırtına kopacaktır. Almanya, şimdiye ka t lelerin muslihane müzakerelerle halle dım göstermiştir. dar olduğu gibi, bundan sonra da, yalHaricî rnüdahale fotemiyoruz dilebileceğine canlı bir delil teşkil etFırkamıza terettüb eden vazifeler he nız kendısini alâkadar eden meselelere miştir. Bu sahada bilhassa Mussolini'ye mütesekkirim. Zira bütün haricî mese nüz bitmemiştir. Bıze karşı herhangi bir lArkası ^^'i 6 da] l letıne bağlı müessese ve dairelerde bazı tetkiklerde bulunmuştur. Vekil, bu me yanda Veklâeti yakınen alâkadar eden muhtelif meselelerle meşgul olmuştur. Hüsnü Çakır, dün sabah saat 10,30 da Denizbank İstanbul şubesine gitmiş, bu rada muhtelif meseleler üzerinde Denizbank umum müdürü Yusuf Ziya Erzinle görüşmüştür. Bu gbrüşmeler esnasında Denizbanka aid bütün meseleler, bu meyanda Satie binasının satın alınması, Bazan şaşıyoruz: İmpeks işinin banka ile alâkası ve Al Hayatta bılmediğimiz bu kadar manyaya sipariş olunan vapurlarla In meçhul varken, körükörüne maddeye giltereye sipariş olunacak vapurlara aid tapmanm, maddeyi elle yapmanın sebebi mevzulara temas edilmiştir. nedir, acaba? Teftişlere aid temaslar Dıyoruz. Halbuki bugünkü medeniyetin, yani bugünkü dünya nizamının şımdı harab olmuş temellenne bir göz atanlar, hayretimizin yersiz olduğunu kabul etmekte güçlük çekmiyorlar. İktısad Vekili, Denizbanktaki meşguliyeti sırasmda, bilhassa Denizbanktaki tetkiklerle meşgul olan maliye müfettişlerinden Faikle İktısad Vekâleti Başmüfettişi Faiki kabul etmiş, kendılerinden son S Şlf için™ ••• '.. • . . »,ı. n t , ı ıı . Ispanyada harb vaziyeti O narin mermer sütunlu sitelerde yaşıyan ilk filozoflar, bukleli saçlı kafalannı yorarak hayatın cevherıni araştırmağa koyuldukları zaman evvelâ maddeye takılmışlardı. Aralarmdaki münakaşalar, esas prensip davaları değil, teferruat üzerinde cereyan ediyordu. Hayatm maddeye dayandığmda hepsi beraber ıdıler. Yainız: . Hayatın esası hangi maddedir? İşte, garb medeniyetini doğuran o bukleli sakallı Yunan fılozoflarının halline uğraştıkları derin dava! Kimi: Su: Diyordu. Kimi: Ateş! Ve kimi: Hava! Aradan geçen binlerce sene zarfında felsefe nazarıyelerı de binbir şekil değiştirdıler. Artık «su» dan, «ateş» ten ve «hava» dan bahsetmek, bugünün buklesiz ve saçsız filozofları için gülüncdür. Bunlara göre zaman, mekân, mesafe gibi mefhumlarla uğraşmak, insanla bu mef Maarif Vekilinin tetkiki Hasan Âli Yücel, dün Maarif idaresinde müfettiş ve mekteb müdürlerile meslekî bir hasbihal yaptı Millî Şef İsmet İnönü, çocukluk hayatının bir kısmını Sıvasta gecirmiş ve bu devrede Sivas Askerî Rüştiyesinde 1308 den 1311 senesine kadar okumuşlardır. Sivas Maarif Müdürlüğü, İsmet İnönünün okuduğu bu mektebin bir smıfmı müze haline getirmeğe karar vermiş ve Millî Şefe aid hâtıraları toplamağa başlamıştır. Şimdiye kadar yapılan araştırma sayesinde İsmet İnönünün isminin İktısad Vekili Hüsnü Çakır, dün yazılı olduğu mekteb defteri bulunmuşDenizbanktan çıkarken tur. Bu künye defterinde Millî Şefin tetkikleri hakkında izahat almıştır. Vekil, ismi Sivasın Alibaba roahallesinde cadsaat 12 de Denizbanktan ayrılmıştır. de üzerinde mukim Abdülfettah zade lArkası Sa. 6 sütun 5 te\ Reşid Efendinin mahdumu İsmet Efendi, şeklinde kayıdlıdar. Sdyah yazılarla müselles bir blok halinde yazılan bu yazılardan sonra künyenin etrafında kırmızı yazı ile «2 kânunuevvel 1308 den 28 teşrinievvel 1311 e kadar 32 aferin almıştır» kaydı vardır. Ceza kısmı boştur. Müzede bundan başka Millî Şefin 30 ağustos 1930 da Sivas Demiryolunun açılış merasimdnde söylediği büyük nutuk ve ona aid fotograflar da vardır. Hükumetci kıt*alar İsmet Inönünün okuduğu mekteb müze oluyor mukavemete çaîışıyorlar Franko kuvvetleri dün de yeni kasabalar zaptettiler, Fransaya insan akını devam ediyor Burgos 30 (a.a.) Radyo ile veri dar ilerliyerek bir kasabayı işgal ettikleri len haberlere göre Frankistler Granol ve «İspanyollarla Amerikalılardan ve orlers'in 13 kilometre garbında kâin Caldas ta Avrupa gönüllülerınden mürekkeb üç de Montbuy ismindeki kasabayı işgal et beynelmilel livayı» inhizama uğrattıklan mişlerdir. bildirilmektedir. Diğer cihetten Frankistler tarafmdan Estramadure cephesinde cumhuriyetî neşredılen bir tebliğde Frankist kuvvetle çilerin bütün taarruzları geri püskürtül 4 rin Katalonya cephesinde 9 kilometre ka müştür. lArkast Sa. 9 sütun 5 te\\ Sıvasta bir müze Şehrimizde intihab hazırlıkları Kaza Kaymakamları düı Vilâyette toplandılar Bugünden itibaren bütün kazalarda f aaliyete geçil< Bu hafta büyük edibin rek nüfus cedvellerinin hazırlanmasma başlanacak hatırası anılacak Recaizade Ekrem NADİR NAD1 Maarif Vekili Hasan ÂU Yücel, dün yapılan Müfettişler toplantısında... Evvelki gün şehrimize gelen Maarif Vekili Hasan Âli Yücel, dün sabah Vilâyette Vali Lutfi Kırdan ziyaret etmiş, ögleden sonra da Maarif Müdürlüğüne gitmiştir. Vekil, ilk tedrisat müıfettişlerini kabul ederek, kendilerinden, muallim, mekteb ve talebe vaziyetleri etrafrada izahat almıştır. Bundan sonra miihim bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıda Maarif Müdürü Tevfik Kut, müdür muavini Riiştü, resmî ve hususî lise direktörlerile muallim, orta ve san'at, ekalliyet ve ecnebi mektebleri müdürleri bulunmuşlardır. îçtimada muihtelif meslekî meseleler üzerinde göriişülmü^, sarnimî bir hasbihal yapılmıştır. Hasan Âli Yücel, bu toplantıyı müteakıb, Üniversiteye de gitmiş, Rektör Cemil Bilselle görüşerek tedris vaziyeti ve Üniversitenin ihtiyac lArkast Sa. 3 sütun 3 de] Yeni hazırlanan Barem kanunu projesinin tam metni 8 inci sayfamızda Devlet müesseseleri memurlukları ayhklarınm tevhid ve teadülü hakkındaki lâyiha (9) uncu sayfada lan etrafroda izahat almıştır. Merhum Recai zade Ekrem Bugün, Teced>düd edebiyatımızıda miihim bir mevki işgal eden Recaizade Ekremin, vefatınm yirmi beşinci seneidevriyesidir. Dün bütün mekteblerde edebiyat ve türkçe muallimleri, talebeye, merhumuo hayat ve eserleri hakkında malumat vermişlerdir. . lArkası Sa. 3 sütun. 4 de] Kaymakamlann dünkü toplantısından bir görünüş Kaza kayrnakamlan, dün sabah saat on buçukta İstanbul Vilâyetinde Vali Lurfi Kırdarın başkanhğında bir toplantı yaparak meb'us intihabı hazırlıkları etrafında görüşmüşlerdir. Bu toplantıda intibab işleri hakkında Dahiliye Vekâleh'nden ve Partiden gelen telgraf okı muştur. Telgrafta, imtihabın ne suretle yapılacağı, uzun uzadıya izah edilmekte ve muaddel saylav seçimi kanununun mad[Arkası Sa. 3 sütun 5 te]
