22 Eylül 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Büyük Türk medeniyetini» tarihi ve sosyolojik tetkiklerini ihtiva eden ievkalade enteresan bir eserdir. inkılâbının prensipleri M. Saffet Engin Yazan : Kemalizm umhuriyet ayi .* 5159 ı ¥ Amerlkada 1,000,000 satıl DOST KAZANM ve insanlar U; Tesir Yapı Mâtercimi; Öme^ 100, cildli 12! ^ J Telgraf ve mektub adresl: Cumhurlyet. tstanbul Posta fentnsu: tstanba. No. 2481 24298. Idare ve matbaa fasmı 242991 24290 PCrŞBIÎÎDB 22 EylÛI 1938 Telefon: Başnroharrlr ve evl: 22368. Tahrtt neyetl: Ahmed Halid Kitaffevi 25 fırka asker Çekoslovakyaya Fakat Berlin, Leh ve Macar taleblerinden sonra Ingilizgirmek [üzere hududda bekliyor Fransız plânınm maksada kifayet etmiyeceğini ilerı surdü 1 Çekler Londra itilâfını şartsız kabul ettiler Alman ordusu mevzi aldı Prag'da nümayaşler Halk, askerî ibir diktatörlük istij'or J Çekler de sifıratle tahkimat yapıyorlar, memleket heyecarj içinde çalkanıyor, hükumet bu tarihî devrede milleti müttehid olmağa davet ettî Berlin 21 (a.a.) bildiriyor: D.N.B. ajansi | 24 saat müzakereden sonra îngiliz Fransız tekliflerini kabul eden Çekoslovak şefleri, soldan Başvekil Hodza, Reisicumhur Benes, Hariciye Naztrı Krofta sağa: Çek kıtaatınm Çekoslovakjyadan kaç makta olan Südetlere karşı yfaptığı silâhlı tecavüzler üzerine Alman » Çekoslo vak hududunda gerginlik vajhimleşmiş tir. Sevkulceyşî sebeblerden Aljman maka1 matı hudud Ü7erindeki evleri tahliye ettirmişler ve Alman hudud .muhafızları mevzi almışlarchr. f üniversiteliler Yurdu anhan saylavı Refik Şevket înce arkadaşımız birkaç gün önce Cumhuriyete konulan kıymetli yazısile meseleyi pek güzel surette bir daha incelemekle berabr ona yepyeni ve pek akla uygun bir hal sureti de gösterdi: ,Yüksek tahsili neharî olarak takib etmek zorunda olan gencliği barındırmak üzere Evkaf Umum müdürlüğü Istanbulda ve Ankarada birer yurd yaptırsın, dedi. Sayın saylavın dayandığı deliller kuvvetli" dir: Medreseler, zamanlarının bir nevi leylî mektebleri hükmünde idi, bu müesseselerin evkafına tesahub eden ve bugün liyakatli bir elde çok güzel işler gören umum müdürlük, îstanbulda ve Ankarada ihtiyaca kâfi birer yurd vücude getir" mekle vakıfların şartlarına da uyan modern ve mükemmel müesseseler yükseltmiş olur, diyor. Refik Şevket İncenin bu suretle vücu" de getirilmesini istediği yurdda yüksek tahsil gencliği şimdıki paramızla 20 25 lira gibi ucuz bir bedel mukabilinde hem ibate, hem iaşe edılecek ve fazla olarak dershane, konferans salonu, kütübhane, her türlü oyun yerleri gibi toplu gencliğin maddî ve manevî kazanclarını temin edici tesisatmdan faydalanacaktır. Ancak Refik Şevket İncenin îstanbulda ve Ankarada birkaç bin kişiyi barındırmak üzere vücude getirilmesini tavsiye ettiği yurd, kışlavari büyük bir binadan ibaret değildir. O son zamanlarda ileri memleketlerde ya" pılmasına el atılan (Site Üniversiter) nev'inden bir müessesedir, ki başlıbaşma bir oba, bir mahalle teşkil eder. Biz Paris Site Üniversiterini gezmiştik. Paris, ötedenberi kendisine dünyanın her tarafzndan yüksek tahsil gencliği gelen bir şehir olmak hasebile orada şehrin münasib bir kenarında devletin temin ettiği geniş arazi üzerinde bütün dünya memleketleri kendi paviyonlarını kurmağa davet olunmuşlar ve bunlarm pek çoğu kendi masraf larıle ekseriya kendi millî istillerinde kendi binalarını yapmışlar. 50 den 150, 200 kışiye kadar talebe alacak güzel binalar. Bunlarda genclerin birer, ikişer veya daha fazla olarak yatacakları ve çalışacaklan odalar, okuma salonu ve kütübhane, banyo ve duş yerleri, yemek veya kahvaltı salonu, hulâsa bir talebenin rahat yatıp kalkma, okuyup çalışma ihtiyaclarına cevab veren herşey. Bu her paviyonda böyle. Sonra sitenin umumî olarak konfe" rans ve konser salonları, tabldot yemek veren lokantası, oyun yerleri var. Talebe üniversite sitesinde bedava oturmuyor. Biz sekiz on sene evvel orasını gezdiğimizde pansiyon bedelinin bizim paramızla 18 buçuk liraya geldiğini hesablamıştık. Bunun haricinde talebenin şehir dahilinde mektebine gidip gelmesi için gayet ucuz nakliye parasile kitab ve saire masrafı vardır. Fakat Site Üniver*iterin inzıbatlı ve sağlam konforlu pan~ Hitler Cemberlayn mülâkatı İki devlet adamı bugün Godesberg'de görüşecekler; Londra ve pariste, son vaziyete göre yeni kanşıklıklar çıkacağı korkusu var v s x Londra 21 (Hu Hudud müsademeAeri Londra 21 (Hususî) ^Çekoslovakya Almanya hududunda Siidet çeteleri bugün de Çekoslovak gümrüik karakollarma hücumlar yapmışlardır. Ciddî mu sademelerin önünü almak üzere, Prag hükumeti, hudud muhafız kıSaatını hu duddan birkaç mil uzaklaştırmıştır. Leh kıtaatı da emir bekliyor! Siyezin mıntakasının işgali için hazırlıklar Leh hükumeti Çeklerle yaptığı ekalliyetler anlaşmasını feshetti Macaristan eski topraklarının iadesini Londradan istedi Almanyaya iltica eden Südetler, gönüllü yazılmak üzere askerî nizatnla şubelere gidiyorlar susî) Çekoslovakya hükumeti, İngiliz Fransız tekliflerine kat'î cevabını vermiştir. Pragdaki îngiliz elçisi Newton'dan Hari ciye Nezaretine gelen malumata göre, Çekoslovak hüku meti, îngiliz Fransız tekliflerini bilâ kayıd ve şart kabul etmiştir. Prag hükumetinin bu karan bu akşam saat 1 7 de îngiliz ve Fransız elçilerine bildirilmiştir. Daha evvel Çekoslovak hükumeti diplomatik müzake Godesberg'den bir manzara; ön plânda görülen mülâkatın relere girişmek hucereyan edeceği Dresden otelidir susunda ısrar et miş, fakat İngiliz ve Fransız elçileri müş de ısrar etmişlerdir. Çekoslovak kabi tereken, Cumhurreisi Beneş'i ziyaret e nesi îngiliz Fransız tazyikı üzer'ne derek, böyle bir tehirin muhtemel tehlike Londra plânını kayıdsız ve şartsız kabul lerini anlatmışlar ve Londrada hazırlanan etmiştir. plânm bilâ kayıd ve şart kabulün İArkast Sa. 7 sütun 1 dei Çekler istihkâmlar yapıyorlar Albendorf 21 (a.a.) D. N. B. bildiriyor: ' Hududa ancat 200 metre mesafede bulunan Albendorf köyünden Çek askerî haznlıkları açık bir surette görünmekte dir. Südet topraklarında beton siperler yapılmakta, mitralyözler yerleştirilmekte ve bütün bu işler hararetli bir şekil ve süratle görülmektedir. Fevkalâde seri tank ve kamyonlarla mücehhez kıtaat Jçaçakları tutmak için hudud boyunca dev riye geziyorlar. Dün gece köyün met halinde şiddetli bir musademe vuku bulmuştur. Çek muhafızlan tarafmdan yakalanan üç Alman mültecisi kaçmağa muvaffak olmuştur. Çekler köyün üzerine ateş açmışlardır. İArkast Sa. 3 sütun 1 de] Istanbula gelen İngiliz gemileri Amirallığm emri üzerine dün ansîzîn Akdenize hareket ettiler Polonya ordusu, Reisicumhurun önünde resmi geçid yapıyor Parîs 21 (Hususî) Leh hükumeti Siyezin'de yapılan nümayiş son manevralara iştirak eden ihtiyat kı Varşova 21 (a.a.) Pat Ajansî, taatm terhisini temin etmiştir. Bundan 30,000 kişinin salı günü Siyezin hudu « başka yeniden kur'a askerleri de silâh al dunda nümayiş yaparak Çekoslovakya • tına alınmıştır. lArTtası Sa. 1 sütun S reJ ınııııııılıllıııııııııiMiııııııııııııııııııııııııııııııııııım,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Japonlara göre Çin hükumeti, mukabilinde malzeme almak şartile cenubda bir kısım araziyi İngilizlere vermiş YUNUS NAD1 lArkast Sa. 5 sütun 3 tel Program mucibince; yarma kadar limanımızdakalması mukarrer bulunan Dovonshir İngiliz kruvazörile iki torpito, Akdeniz donanması başkumandan lığınm anî bir emri üzerine dün sabah limanımızdan Akdenize hareket etmiştir. İstanbuldan Karadenize de gitmesi kararlaştınlmış olan gemilerin, seyahat programını yarıda bırakarak Akdenize dönmesi merak uyandırmıştır. Akdenizdeki İngiliz donanması kumandanlığı Antakya 21 (a.a.) Anadolu ajantarafından verilen emrin Avrupanın umumî vaziyetile alâkadar olduğu zan sının hususî muhabiri bildiriyor: nedilmektedir. Şamda çıkan «Eko de Syri» gazetesi, Paristen aldığı §u hususî haberi neşret Salâhiyettar İngiliz mehafilinde bu hususta aşağıdaki malumat verilmiştir: mektedir: « Bir plân tebeddülü sebebile maaPariste Cemil Mardamla Bonnet aralesef gemiler, burada kalacakları müd smda yapılan konuşmalann akim kaldi"1 deti kısaltmıya mecbur oldular ve bu haber venlmektedir. Çünkü Fransa hij sabah Akdenize hareket ettiler.> kumeti Suriye Fransa muahedesinin tasdiki için aşağıdaki 4 şartm kabulünü ileri Londradan verilen malumat sürmüştür: Londra 21 (a.a.) İyi malumat alan deniz mahfıllerinden öğrenildiğıne göre, 1 İskenderunda teşekkül eden ye İngiliz Akdeniz donanmasınm İstanbul ni hükumeti kat'î surette tanımak. da bulunan fılosu, evvelce tesbit edil 2 Cezirede Suriye ve Fransanın işmiş olan cumartesi gününden evvel İs tirakile muhtelit bir idare kurmak. Cenubî Çinde Japon mevzileri tanbulu terketmek için emir almıştır. 3 Muahedenin devam edeceği yîrTokyo 21 (a.a.) Haber verildiğiBuna mukabil, İngiltere, Çine malze Bu karar fılo kumandanınm doğu Ak mi beş sene müddetince, Suriyede Frannc göre, ÇanKayŞek hükumetinin Bir me vermek suretile yardımda bulunacak deniz manevralarmı takib edeceği için tnanya ile Yunnan arasındaki itirazlı top tır. Bu toprakîar Mekong'un batısında verilmiştir. Filonun Romanya ve Bulgar sız ordusunun isgalini tanımak. 4 Alevî mıntakasında Fransız or Fransanın Suriye fevkalâde komiseri rakların beşte ikisini îngiltereye terketmiş bulunmaktadır. limanlarına yapacağı ziyaretler de bu dusunun istihkâm inşaatını kabul etmek. Kont dö Martel, kansı ve Cemil ır. lArkası Sa. 7 sütun 3 tel sebeble yapılamıyacaktır. İArkast Sa. 5 sütun 1 de} Mardam bir arada Pariste Fransa Suriye müzakereleri akim kaldı Fransa ilk şart olarak Hatay istiklâlinin tanınmasını istiyor Bir Arab gazetesi Arab softaların yaîanlarını ortaya çıkardı ııııııııını ıııııııılllillllll ııı lı M 111 • 111111 • 11 M 1111 • 111111 • l • llllll