23 Eylül 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Büyük Türk medeniyetini» tarihi ve sosyolojik tetkiklerini ihtiva eden fevkalade enteresan bir eserdir. inkılâbının prensipleri M. Saffet Engin Yazan : T " * Kemalizm umhuriyet Onbeşincî yıl cain • MRn İSTANBÜK CAĞALOGLO Söjl. OİDU Telgraf ve mekttıb adresl: Cumhurlyet. tstanbul Posta kutusTi: Istanbul. No 248 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. rahrtf neyetl: 24298. Idare ve matbaa fcısmı 24299 « 24290 „ «« uUllld co m\m LJİUI 1QOp lîKJO MUHASEBÜ&GiLERi SUIeymanJgfcahinbaş Bursa DokunM£Jh|ave Trikotaj «IPEKIŞ> Mfesebecisi Ticarî ^ei40naî Flr.îı 15Ö~ktıruştur. Satış yeri; Istanbul Ankara cad. No. 85 Yeni Kitabcı ^ Südet gönüllüleri kendi mıntakalarında filen idareyi ellerine aldılar Alman hududundaki istihkâmlar berhava edildi Hodza kabinesi istifa etti, General Sirovi'nin rivasetinde veni bir hükumet kuruldu, bütün Prag gözyaşı döküyor tngiliz Başvekili Çemberlayn geçen haftaki seyahatinde Londranın Heston hava meydanından Alman yaya hareket ederken ve tayyareye binmeden evvel, radyo öniinde sö~ söyltiyor ÇEK ORDUSU GERİ ÇEKİLİYOR J j , Godesberg mülâkatı Görüşmeler üç buçuk saat sürdü, müzakerelerde bütün Avrupa ve teslihat meseleleri gözden geçirildi Alman mehafiline göre Çemberlayn, Çek hududlarını tesbit işinin beynelmilel bir komisvona havalesi taraftarıdır, Hitler Leh ve Macar davalarınm da hallini istiyor 1 teşrinde Südet mintakasına gireceği söylenen Alman ordusundan bir kıt'a yürüyüş halinde Dil, milli varlığın ilk ifadesini teşkil ettiği için içtimai ve siyasi zaruretlerle ona sevgi ve saygı göstermenin ilk hayat şartt olduğunu hatırlatmak isteriz. ürk dilinin mükemmel kamusunu vücude getirecek salâhiyetli bir bilginler heyetinin işe koyulmasına intizaren şu realiteyi gözönüne almağa mecburuz ki bugün Türkiyenin içinde ve dışında hiç zorluk çekmeksizin bu dil ile konuşan ve anlaşan milyonlar ve milyonlarca insan vardır. Konuşma ve anlaşma vasıtası olarak Türk dili geçmiş asırların ve gelecek asırlann cereyan halinde bir hakikatidir. Türlü bakımlardan azçok ihrnal olunabildiğini gördüğümüz bu hakikati herşeyden önce olduğu gibi ifade ve tesbite ihtiyac vardır. Dil, millî varlığın ilk ifadesini teşkil ettiği için içtimaî ve siyasî zaruretlerle ona sevgi ve saygı göstermenin ilk hayat şartı olduğunu hatırlatmak isteriz. Türk dilinin kaide ve zabıtalarının henüz hakkile ve lâyık olduğu itinalarla tesis olunmamış olması ona karşı sevgide ve saygıda noksana bir sebeb değildir. Kaide ve zbıta, mevcud bir dilin kendi bünyesinden çık" mak üzere sonra gelir. Türk dili vardır, işte hakikat. Millî tiıle sevgi ve saygı Almanlar Beneş'in çekilmesini istiyorlar Çemberlayn Prag'a bir telgraf çekerek hâdise çıkarmamağa gayret edilmesini ihtar etti Budapeşte 22 (a.a.) Çek hududundan gelen haberler Çeklerin doğu cenub topraklarını tahliyeye başladıklarını bildirmektedır. Londra 22 (Hususî) Öğleden sonra alman malumata nazaran, Südet çete leri, Südet mıntakalarma girerek, resmî müesseseleri işgal ile, her tarafa nazi bayraklan asmışlardır. Bir çok yerlerde gümrüklerle şimendiferlerin Südetler tarafmdan işgal edildiği haber verilmekte dir. Resmî Çekoslovak mehafili, Südet mıntakalarını ele geçirmek üzere Südetler tarafından yapılan teşebbüslerin akim bırakıldığını temin etmektedir. T Londra 22 (Hususî) Başvekil Çemberlayn, maiyetindeki heyetle be raber, bu sabah saat 10 da Hestön'dan tayyare ile Kolonya'ya hareket etmiştir. Başvekil, tayyareye binmeden evvel, şu beyanatta bulunmuştur: « Çekoslovak meselesinin muslihane bir surette halli, Alman ve İngiliz milletleri arasmda husulü arzu edilen anlaşmanm esaslı bir şarbdır. Bu anlaşma ise Avrupa sulhunun lâzım şartıdır. Benim istihdaf ettiğim şey, bu Avrupa sulhudur ve yaptığım seyahatin bu sulha götürecek olan yolu açacağından ümidvanm.» Mülâkata bu sabah da devam edilecek Godesberg'de Başvekil Çemberlayn Kolonya'da, Almanya Hariciye Nazm Fon Ribbentrop ve ingiliz elçisi tarafından karşılanmıştır. Halk Çemberlayn'i hararetli te zahüratla karşılamıştır. Başvekil, îngiliz ve Alman bayraklarile süslenmiş olan sotaklardan geçerek, otomobille Godes berg'e gitmiştir. Dün Peştede muazzam tezahürata sahne olan Rakoçi meydanında bir miting iki devlet adamımn telâkisi Yeni Çek Başvekili General Sirovi Südet mıntakalarını ziyaret eden Roy[Arkası Sa. 7 sutun 5 te] Çemberlayn, kendisine tahsis edilen lArkası Sa. 1 sütun 1 de] Doğu vilâyetlerimizde iktısadî kalkınma Trabzonda büyük bir buzhane yapılarak İstanbula kesilmiş hayvan gönderilmesi kararlaştı Trabzon (Hususî) Şehrimizın iktısadî ve içtimai kalkınması mevzuu üzerinde Halkevinde verilen bir konferans büyük bir alâka ile karşılanmıştır. Valimiz Tevfık Kuraltan, Belediye baytar müdürü Bürhan ve Belediye reisi Cemal Turfanm söz söylediği bu toplantıdaki sözler şehir dahilî radyo tertibotı Vâsıtasile bütün Trabzonlular tarafından dinlenilmiştir. Konferansın esasmı baytar müdürü Bürhanm çok güzel tetkiklerle ortaya attığı tez teşkil etmiştir. Mevzu, Trabzonda yeni bir fabrika kurmak işidir. Trabzonun ve dolayısile doğu vilâyetIerinin ikıisadî hayatında yeni bir inkişaf [Arkası Sa. 6 sütun 4 tel Suriyede başlıyan Musademelerde Çeklerden ölenler varMacaristanda galeyan artıyor yenî bir cereyan Nuri Said Paşa da Türkiye aleyhine bir eser hazırlamağa başlamış! Bir İngiliz nazırı, Londranın Leh ve Macar taleblerini müsaid karşılamadığını söyledi Polonya hududunda halk sabırsızlık içinde... Moskovada tesadüfün karşımıza çıkardığı Kâşgarh bir Türkle aşağı yukarı İs' tanbul lehçesile konuştuğumuzu hiç unutmıyacağız. Azerî Türklerinin şive farkları araştırılıp taraştırılarak sayılsa, dökülse üç beş şekle inhisar ettiği görülür. Bu farklar da bilfarz İstanbulla Baku veya Siraz arasındadır. Şark vilâyetlerimizle ilerisi arasmda sive farkı bu kadar da yoktur. Türlü Türk camiaları arasmdaki şive farkları hatta bir lehçe farkı kuvve" tini alamaz. 7080 milyon halkın dilinde o kadar müşareket ve vahdet vardır. Lehçe farkı faraza Fransanın muhtelif taraflarında bizden daha az değil, belki daha çoktur. Mahallî olan bu vaziyetler, dil birliğine dayanan millet birliğine mâni YUNUS NADt lArkası Sa. 1 sütun 3 tel Siezsyn 22 (a.a.) «Polonya Çekoslovakya hududu» Beyrut (Husu Polonya tarafından vaziyetinin tesbiti sî) Son zamanistenilen ve Olza ile hudud tarafından larda, Suriye ve ikiye bb'lünmüş olan yarı Polonyalı yarı Lübnanda, Türki Çek Siezsyn şehri intizar içindedir. Franye aleyhinde kitab sız İngiliz tekliflerinin Çekoslovakya neşretmek bir nevi tarafından kabulündenberi Siezsyn Silezmoda haline geldi. yasını Polonyaya ilhakını istiyen hudu Ancak ne garibdir ki bu moda, sadece dun her iki tarafmdaki Polonya ahalisi bazı yerli politikagittikçe artan bir sabırsızlıkla neticeyi cılara münhasır kalbeklemektedir. Siezsy'nin Polonyalılarla mış değildir. Mesemeskun kısmmın belediyesi dündenberi lâ, bu cümleden ohalkı manevradan avdet eden Polonya larak, Irakm eski Nuri Said Paşa kıt'alarını selâmlamağa davet etmekte Hariciye Veziri olan ve ötedenberi Türk dir. dostu tanılan Nuri Said Paşa da, hatı Dün beklenen kıt'aların muvasalatı yaralarım yazmak ve bu arada vaktile rına tehir edilmiştir. Türk idaresile yaptıklan mücadeleleri Polonya hududunda müsademeler anlatmak istiyormuş. Varşova 22 (a.a.) Lehistan top [Arkan Sa. 7 sütun 3 tel raklarına geçen Südet ve diğer ekalliyet ler mensublarının adedi artıyor. Olsa nehrinin kıyıları kuvvetli müfrezelerle tutulmuştur. Bununla beraber mülteciler zaman zaman hududu geçmeğe muvaffak oluyorlar. Dün sabah saat 4 ; 30 da Olsa üzerindeki şimendifer köprüsü yakınında bir musademe vuku bulmuştur. Leh topraklarına ulaşmak istiyen bir Çek küçük zabitile birkaç asker ağır surette yaralan mıslardır. Varşova'da tezahürat Varşova 22 (a.a.) Buradaki Çe koslovak elçiliği önünde halk nümayiş lerde bulunmuş ve Polonyalılarla meskun toprakların Polonyaya ilhakını istemiştir. Birkaç gündenberi polis müfrezelerinin muhafazası altmda bulunan elçiliğe hiç bir taarruz olmamıştır. • [Arkası Sa. 7 sütun 4 tel Trabzon YaKsi Refik Kural