6 Ağustos 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Büyük Türk medeniyetinin tarihi ve sosyolojik tetkiklerini ihtiva eden ievkalade enteresan bir eserdir. inkılâbınm prensipleri Yazan : Kemalizm ÇangKuFeng hâdisesi bir RusJapon harbi ctkarabilir mi? angKuFeng hâdisesinden bir Rus Japon harbi doğamıyacağını iddia edenler şöyle söyiüyorlar: Japonlar, bir senedenberi Çinde •nesguller. İki üç hafta içinde bitirivere:eklerini sandıklan meselenin bu kadar azaması onlara acı bir ders oldu. Ne de )lsa bugün hayli hırpalanmış bir vaz'yeteler. Hesablarının yanlış çıktıgını görnek de maneviyetlerinr bozan bir seoeb teşkil eder. Rusya gibi büyük bir suvvetle boy b'lcüşmeğe kalkamazlar. Rusyaya gelince, o da esasen harb ta•aftarı bir millet değildir. Memleket dîlilinde basarılacak birçok mühim davaan var. Durup dururken kendi isteğile leden harbe gırişsin? <. M. Saffet Engîn J jfll umhuri S3)fl! 5112 Telgraf ve mektub adresi: Cumhurtyet. IstanbuJ Posta fcutusu: tstanbul. No 246 24298. Idare ve matbaa fcısmı 24299 24250 Telefon: Baçmuharrir ve evl: 22366. Tahrlr heyeti; 6 AjJllSTOS 1938 Cem Sultanın AvrupadaSi hayatına aid çok meraklı ve tarihî bir romandır. Müverrih edib M. Turhanın değerli eserlerindeudir. CemSultaı Fiatı 75 kuruştujv Sovyetlerin mukabil teklifi lokyo'da miisaid karşılandı Japonlar zaptettikleri Hududun tetkiki için yerlerdeki kuvvetlerini muhtelit bir komisyon teskil olunacak geri alacaklar Rus Japon ihtilâfı sulhan hallediliyor Istanbulun üç derdi Çocuk bahçeleri, parasız banyolar, geniş parklar Dün Vali Muhiddin Üstündağm riyasetindeki bir içtimada derhal faaliyete geçilmesine karar verildi Londra 5 (Hususî) Sovyet Günlerdenberi top sesleri bir türlü susntıak bilmedıği halde, hâdiselerin cereyan Japon gerginliği ta.arzı, bu iddianın sahiblerine hak vere mamen zaıl olma makla beraber sa :ek gibıdir. Söyle ki: Japonva, ötedenberi mütecaviz bir si lâha yüztutmuştur. ^aset takib edegelir. İlânsız harblerin Salâhiyettar meha nucidi olan Tokyo hükumeti, 1904 har filden alınan habersini kendi bulduğu bahanelerle, tahriksiz lere göre, dün SovDİarak çıkarmıştı. 1932 Mançuko mese yetler tarafından yaesini gene Japonya bizzat ortaya attı. pılan mukabil tekVlilletler Cemiyetinden aynlarak Çini. lifler Japonya tarajerbestçe, ıstedığı gıbı perışan etti. Ge fından kabul edile mahiyettedir. :en seneki hâdiseyi kimse unutmamıstır. cek Sovyetler, diplomaD da Japonyanın arzusile patlak verdi. Bu sefer, bambaşka bir vaziyet kar t i k müzakerelere •ısındayız. ÇangKuFeng hâdisesinin başlamadan evvel, janş yolile halli için Tokyo hükumeti Japon kuvvetlerinin oüyük bir gayret sarfediyor. Dün, Mos Mançu hududuna çe \ovadakı Japon sefıri Litvinof u görerek kılmelerini taleb etsir takım tekliflerde bulundu. ÇangKu mekle beraber, 1886 tesbit Japonyanın Feng tepesindeki kuvvetlerıni geri çeke muahedesıle :eğıni bildirdi ve bu hududların kat'î su edılen hududun yeette tesbiti icin muhtelit bir komisycn niden tetkiki için muhtelit bir komisyonun kurulmasım ileri sürdü. Rus hükumeti teşekkülüne muvafakat etmişlerdir. se teklifi kabul etmiyerek, müzakerelere Japon hükumeti Sovyetlerin mukabil Jevam için hersevden önce ÇangKu teklıflerine henüz cevab vermemiştir. Fenç tepesindeki Japon kuvvetlerinin geMoskova 5 Tas ajansı bildiriyor: ri alınmasını istiyor. Vak'aların bu cereyan tarzı harbe mâni olmak ihtimali bakımından mühimdir. Şimdıye kadar mütecaviz bir rol oynamıs olan Japonya, giriştiği ve girismekte olduau davalarm yükünden artık korkmağa mı basladı? Maamafih bunu bir taktik eseri telâkki edenler de var. Japonlar çok atılgan fakat o nisbette kurnaz adamlardır. Kafalarında kurdukları plânın anlaşılmaması için dünya efkârını bir müddet oyılamak istıyebılırler. Dıyorlar. Japonyada, askerî ve sivil, ikı türlü hükumet kuvveti bulunduğunu da unutmamalıyız. Ordu, devlet idaresinde birincı derecede rol oynıyan, ekseriya başındakı generallerin arzusile hükumete rağmen bir takım islere girişen bir teşekküldür. Son Çin Japon harbi başlamadan önce Tokyoda, hükumet ve meclis mehafinnde bu sergüzeste muarız kuvvetli bir f.kir cereyanı vardı. Fakat ordu, hicbir mülâhazayı dinlemeğe lüzum görmedcn, kendi kendine hareket ederek Çin harbini bir emrivaki yaptı. Rus Japon ihtilâfmdan bir harb çıkıp çıkmıyacağını düşünürken bütün bu meseleleri gözönünde bulundurarak onları dikkatle ölçmeğe mecburuz. Tokyo hükumeti, diplomatik teşebbüsler yapıyor. Bu, harb istemediğine bir alâmet sayılabilir. Diplomatik teşebbüslerin, diplomatik bir manevra olması da muhtemeldir. Ordu, hükumete rağmen yeni bir harb açabılır. İhtimalleri mantık yolile tasfiye edersek birinci maddeye daha çok güvenmemiz lâzım gelir. Japonya, Çinde hayli yorulmuştu. Çok kuvvetli bir teşekkül olan Sovyet ordusile döğüsmeyi simdilik kolayca gözüne alamaz. İşte Moskovadaki tesebbüslerile de bunu ispat ediyor. Diyebüiriz. Mantık konuştuğu zaman, Sovyet Japon ihtilâfmdan harb çıkması ihtimalleri uzaklaşıyor. Fakat ne yazık ki harblerin hemen hepsi mantıksız kararlar neticesinde baslamıştır. Milletler hep doğru düsünebilselerdi, dünya yüzünde kimsenin burnu kanamazdı. « Japon hükuhâdiseleri rua hallî hâdîseler itibarile, sulh yolile halletmek niyetindedir. Bundan dolayı, hüUmumî Meclis salonunda dünkü toplantıdan bir intıba kumetimin talimatı üzerine, her iki ta Dün sabah, saat 10,30 da Umumî MecVali Muhiddin Üstündağ, toplantının raftan da muhasa lis salonunda, mühim bir toplantı yapıl maksadı hakkında, izahat vermiştir. Üsmata nihayet veril mıştır. Vali Muhiddin Üstündağın riya tündağ bu izahatmda «bılhassa, ilk tahmesi için diplomatik set ettıği bu toplantıya bütün kaza kay sıl çağını idrak etmiş çocukların, mekgörüşmeler yolunun makamları, nahiye müdürleri, kaza em teb saatlerinden haricde kalacak za kabul olunmasını tek niyet âmirleri, Halk Partisi kaza ve na manlarını, sıhhî şartlar altmda geçirehiye başkanları iştirak etmekte ediler. İArkası Sa. 7 sütun 6 da] lif ederim.» Sovyetler Birliği Hariciye Komiseri Litvinof demiştir ki: « Eğer (haki katte Japon hüku.metinin sulh niyetleri varsa, Japon askerî makamlarının Moskova Büyük Elçisi M. Sigemitzu, Rusyaya hareketi ösnasında Japonyanın Moskova büyük elçisi Şigemitsu, Hariciye Halk Komiseri Litvi nof'u ziyaret etmij ve Hasan gölü mmtakasındaki çarpışmalardan bahseyliye rek demistir ki: Tokyodan hareketleri hiç de bu niyetlere tekabül etmemektedir. Topçu faaliyetile Sovyet hududuna yapılan silâhlı tecavüze ve Sovyet hudud karakoluna karşı gece icra edilen hücuma, an[Arkası Sa. 7 sütun 4 tej Valansiya dün yeniden bombardıman edildi Dokuz tayyarenin attığı yangın bombalarile şehir yer yer tutuştu yüzlerce ev yanıyor ispanya dahili harbi Almanya ile yapılan son ticaret anlaşmaları iktısad Vekili hükümleri izah eeiiyor «Alacaklarımızm birikmemesi için Almanyaya ihrac edilecek olan belli başlı ihrac maddelerimize aid kontenjanlar kaldırılmıştır» Ankara 5 İktısad Vekili Şdkir Kesebır Anadolu ajansına asağıdaki beyanatta bulunmuştur: « Berlin'de üç hafta kadar devam eden müzakerelerden sonra Alman hükumetile 25/ 7 1938 tarihinde bir ticaret anlaşması, bir klering anlaşması ve Avusturyanın Almanya ile birleşmes.n den sonra hasıl olan ticarî mübadslât vaziyetini ve müstakbel mübadelâtı tanzim eden bir protokol imzaianmıştır. Bu ne vahset! Cani, karısını parçalamış, evin avlusuna gömmüş... Adana 5 (Hususî muhabirimiz den) Şehrimızde hamal Hüseyin adında biri, karısı Zehhayı bundan bir hafta evvel kıskançl'kla bıçakla parça lıyarak evinin avlusuna gömmüştür. Fa" kat, annelerinin kaybolduğunu gören çocuklar şüphelenerek zabıtayı haberdar etmişlerdir. Cani, yakalanmış, suçunu ta mamen itiraf etmiştir. Avlu kazılmış, Zelihanın parçalanmış cesedı çıkarılmıştır. lllll llllll IIIIIIIIMIIIIIIIUIIIIIIIIHMIIIII Fındık ihracat tacirlerinin içtimaı Yeniden beş tip fındık daha tesbit edildi Ispanyada son bombardımanların harab ettiği şehirlerden biri Londra 5 (Hususî) On beş FranEbro mıntakasında kist . tayyaresi saat dokuzda ValarısiSalamanka 5 Tebliğ: ya şehrini yeniden bombardıman etmişEbro mıntakasında düşmanın Meskinlerdir, Tayyareler yangın bombası at za'da yaptığı taarruzlan geri püskürte tıklarından, şehirde yer yer yangın çık" rek ilerledik. Taze dağlık mmtaka'inda mış, yüzlerce ev yanmaktadır. [Arkası Sa. 3 sütun 6 da] NADÎR NADl Giresun 5 EIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIMIIIIIIIIIIIınillinilllllllllllllllllinillMllllllllllllllimilllllllllinillllimiflllllllllllMIIIIIIMIMIIIIMIIIIMIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIII konomi Bakanlığı Ticaret anlaşmasının esasları berveç îç Ticaret Umum hiatidir: müdıirü Mümtaz Rekm bsşkanlığınAlmanyadaki mevcud blokajımız'n eda Karadeniz fın ritilmesi ve yeni alacakların teraküm etdık ihrscatçıları memesi gayesile geçen 30 ağustosta nın burada yap Berlinde imza edilmiş olan ticaret anlaşmakta olduklan masile Almanyaya ihrac edilecek olan toplantılar ibitmişİktısad Vekili Şakir Kesebir belli başlı ihrac maddelerimiz için kon tir. Bu toplantı muş olan kontenjanlar kaldırılmıştır. I ya ithal edilecek olan maddelerimiz için larda alınan kararçinde bulunduğumuz anlaşma devresi kontenjanlar tesbit etmek lüzumundan larm başmda iç ve Mümtaz Rek kabuklu fmdıklarımız icin yeni ve zarfında sözü geçen blokajın tamamen fariğ kılmıştır. daha mütecanis tipler ihdası hususu erimiş bulunması ve halen Almanyaya Onümüzdeki anlaşma devresi ve ihragelmektedir. Dün Kudüs Müftisile güzel bir karşı borclu vaziyete girmiş bulunmamız cat mevsimi zarfında tüccarımızın Al mülâkatım neşrelmiş olduğumuz Tatbik edılen nizamnameye göre bu borcumuz 23'7/1938 tarihinde b manyaya mal ithal etmek hususunda perdeğerli Fransız gazetecisi M. Buemevcud olan tıplerin, tecanüsü bakı milyon 215,500 lira idi. Bizi Almanva\Arkasi Sa 7 sütun 3 fei ri'nin bugün de Ammanda Emir mından yabancı piyasalardaki alıcılarıAbdullahla ııapmıs olduğu bir gömızı tamamen tatmin etmekte olmasma rü$.meıji derced'moruz. binaen bunlara ilâveten yeniden beş tip daha tesbit edilmiştir. Kudüsten Seriaya giden yol, bilârdo lArkası Sa. 1 sütun 3 iel masası gibi dümdüz, makadamlı, güzel bir yol. Yokuşlardan, başdöndürücü bir sür'atle iniyoruz. Oniimüzde, çepeçevre çıplak ve sarp tepeler görünüyor. Bazan vahşi, iptidaî bir manzaraya bürünen bu çöl mıntakasında bir tek ağac yok. Yazan: M. TURHAN TAN Şeriada manzara değişiyor. Deniz satDeğerli arkadaşımız PEYAMİ SAFA bu eserinde şim Yakında : hından 400 metre aşağıda bina edilmiş j olan bu küçük şehrin etrafı tamamen adiye kadar hiçbir muharririn temas etmediği cephelerile ğaclarla çevrili. karşımızda, birkaç kiloTürk inkılâbını tetkik ve tahlil ediyor. metre ötede, Lut gölü uzanıyor. Müthiş, Urkası Sa, 1 sutun l de] 1 Emır Abdullah Anlaşmamn esasları Maverayi Erdün Emiri Abdullah'la bir mülâkat «Filistin bir Arab toprağıdır. Bunu İngilizler de tasdik ettiler. Arablar memleketin taksimini hiçbir zaman kabul etmiyeceklerdir» Bugün 5 inci sahifemizde Türk inkılâbına bakışlar Türk Cumhuriyet'te