5 Ağustos 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Şirketi Hayriyeden: Boğaziçinde; mesrsimin en parlak Ağustosun 9 uncu salı günli akşamı yapılacaktır. Tafsilâtlı ilânı yarınki gazetelerde okuyunuz. MEHTAB ALEMİ tSTANBUL C A G A L O G L U Sdjl . Olll Telgraf ve mektiıb adresl: Cumhurtyet, tstanbuJ Posta fcutusn: tstanbul No 246 Telefon: Başmuharrtr ve evl: 22366. Tahrtr heyetl: 24298. tdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 um Viyana Dön Cuma 5 Ağustos 1938 Her kitabcıda h\ Büyük millî rom Müverrih veedip M, 1 Tanın en güzel eserle I us Japon ihtilâfı müşkül safhaya girdi Moskova, Japon tekliflerini tamamen reddediyor Fıttınayı bildiren gök gürültüleri n spanya harbine, Çın Japon harbine l | rağmen, daha büyük bir harbin önüne geçmek için Avrupa diplomatlarının, son haftalar zarfında ümid verici müzakereleri devam ederken Uzakşarkta Ruslarla Japonlar arasında bombalar patlamağa başladı. Siyaset barometresiru' heyecanla takib edenlerde ürperme alâmetleri seziyoruz. Şimdilik bir hudud hâdisesi mahiyetini aşmıyan çarpışmanın, kısa bir zamanda, bir facia halini almasmdan korkuyorlar. Allah vere de bir harb çıkmasa! Bu cümle, dünya ahalisinin ağzında sakız yerine çiğnenen bir tekerleme gibi birşey oldu. İlânsız başlanan harblcre aldanıyoruz. Eski mutantan notalan, ül" timatomları göremediğimiz için, hakikî vaziyeti kavrayıncıya kadar epey vakit geçiyor. Habeş harbi başladığı zaman da böyle olmuştu. Italyan ordulan vapurlan doldurarak şarkî Afrikaya taşmırken, İtalya harbedecek mi? ;,J^iy& soruluyofdıu JHUkıkî vaziyeti kavradıktan sonra, Acaba Habesistanı zaptetmek Mussolini için kabil midir? Demeğe kalmadan faşist askerlerini Adis Ababa'da ve Negüs'ü de asurî kıyafetile Avrupada derdine derman arar gbrdük. İspanya harbinde de böyle oldu. Isyan patlak verdiği zaman: Aman harb çıkmasın! Diyorduk. Bu temenniye o kadar alıştık ki, o neşeli, tango ve fandango memleketinde bütün dünya, bıçaklannı karşısmdakinin ensesinde bileyip gb'beğinde tecrübe ettiği halde, orada dehşetli ve kanlı bir harb yapıldığına hâlâ güç inanıyoruz. Ve iste nihayet Çin Japon kavgasr nın ciddiyetine henüz inanmağa başladığımız bir sırada, sinirleri geren ve insana ürperme hisleri veren yeni bir hâdise ile karşı karşıyayız: Almanya, Çekoslovak hükumetini jrolosto elti Çek tayyarelerinin Alman toprağı üstünde uçtuğu teeyyüd ediyor Londra 4 (Hususî) Alman hüku meti, bugün Çekoslovak hükumetine bir nota tevdi ederek, iki Çekoslovak fcayyaresinin Alman arazısi üzerinde yaptığı uçuşları şiddetle protesto etmıştir. Londra 4 (Hu susî) Alman hükumeti, bugün Çekoslovak hükume tine bır nota tevd: ederek, iki Çe koslovak tayyare sinin Alman ara zisi üzerinde yaptığı uçuşları şid dette protesto etmiştir. Lord Runcvman hariciye8İ, teessürlerini bildiriyor Prağ 4 Çeteka ajansı, aşağıdaki tebliği neşrediyor: 3 ağustosta şarkî Bohemya'da bir anirenman esnasında 3 çek tayyaresi, yol3arını şaşirmış ve Alman Kladsko şehri özerinde ucmuşlardır. 4 ağustosta Al taıanyanm Prag elçiliği Hariciye Neza^ [Arkasi Sa. 7 sütun 4 te) Çek ispanyada vaziyet Ihtilâlcilerin tayyare hücumlan artıyor Dün birçok şehirler yeniden bombardıman edildi. Hükumet kıt'aları bazı cephelerde muvaffakiyetler kazandılar Muhasamat durmadı Münazaah mıntakayı terketmek teklifi kabul edilmedi. Mançu hududunda asker ve mühimmat tahşidatı hararetle devam ediyor Valansiya'nın bombardımanlanndan bir sahne Valans 4 Dün öğleden biraz sonra dın, çocuk ve ihtiyar olmak üzere enkaz Frankist tayyareleri Mürsi eyaletinde kâ arasından 12 cesed çıkanlmıştır. Fabri" in Aguilas'ı bombardıman ederek 10 bi kalarda birkaç cesed kaldığı tahmin enayı tahrib ettikten sonra sivil ahaliye dilmektedir. Yaralıların adedi 24 tür. [Arkası Sa. 3 sütun 1 del mitralyöz ateşi açmışlardır. Ekserisi ka Doğudaki askerî manevralarda Mareşal Fevzi Çakmak da bulunacak Ankara 4 (Telefonla) Dersim havalisinde büyük manevralara iştirak edecek kıt'alar hareket sahasında mevziIerriıî aimağa de\aıa elıııekteuın^ı. VJC niş mikyasta hava kuvvetlerimizin, mo törlü kıt'alarımızm ve tankların da iştirak edeceği asıl harekâta aym onunda başlanacak, mühim manevralar aym yirmisinde yapılacaktır. Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmakla ikinci başkan Orgeneral A sım Gündüz yakında manevra sahasına gideceklerdir. Manevraların hitamı do layısile 30 ağustosta harekâta iştirak etmiş olan kıt'alar tarafından çok muaz zam bir geçid resmi yapılacaktır. Geçid resmi Elâzığda olacaktır. Bir So\>ct askerî kıt'ası manevra esnasında.... Tokyo 4 Harbiye Nezareti. Sov tiklerini bildirmekredir. Muharebe neti yet kıt'alarınm saat 22,30 da tenvir fi cesi belli olmadan devam etmekle beraşeklerinin ışıgı altında Şatsoping'in şi ber Harbiye Nezareti Sovyet hücumlarr mali garbisinde ve ÇangKuFeng'in ce mn püskürtüldüğünü zannetmektedir. nubu şarkisinde ayni zamanda hücum etlArkası Sa. 1 sütun 5 re] Mısır Ordusu Müfettişi Aziz Paşanın beyanatı Türkiye kuvvetli oldukça, yakın ve uzak komşulari kendilerini tam bir emniyet içerisinde hissedebilirler Küçük sanayi erbabının dilek ve şikâyetleri Tetkik heyeti, müessese ve imalâthane sahiblerini dinliyecek ve muamele vergisinden istisnası icab edenler hakkında rapor verecek KENDÎ KENDtMÎZİ TENK1D: Küçük sanayi erbabının son muamele Zeki,* dün İstanbul Defterdarlığı mua vergisi tadilâtı etrafında vaki şikâyetleri mele ve istihlâk bürosuna giderek bazı ni dinlemek üzere şehrimize geleceğini esnafın müracaat ve şikâyetlerini dinle yazdığımız Maliye Vekâleti Varidat u miştir. Rus ve Japon hudud kuvvetleri ara mum müdürü Ismail Hakkı burada ya Yanlış anlaşılan hükümler sında dört beş gündenberi tanklı tayyare rından itibaren tetkıkata başlıyacaktır. Bu meyanda marangozlar gibi bazı li cıddî çarpışmalar oluyor. Ayni heyete dahil olan Maliye Vekâleti esnaf teşekküllerinin muamele kanununu Meseienin tarihçesi kısaca şudur: tetkik bürosundan Zeki şehrimizdedir. lArkast Sa. 7 sütun 3 te] Mançurinin Kore hududile birleştiği bir lilllllllllllllllllllllllllillllllllllillllllllltlliMillllllllMIIIIIIMMnMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII noktada Çang Ku Feng tepesi Ruslar tarafından işgal edildi. Bu tepe şimdiye kadar Mançuri arazisinden sayılıyordu ve stratejık kıymeti büyüktü. Japonlar, tepenin tahliye edılmesini Moskovadaki sefirleri vasıtasile Rus hükumetine bildir düer. Sovyet Hariciye Komiseri Bay Litvinof, Japonların müracaatine şiddetli bir cevab verdi. Çang Ku Feng tepesinin vaktile yapılan muahede iie Ruslara terkedilmiş olduğunu ve eğer Japonlar iddialarında ısrar ederek silâha sarılırlarsa Sovyetlerin de mukabeleden çekinmiyeceklerini bıldirdi. Müzakereler Bhçok tanınmış Avrupa gazetelesinirli bir hava içinde devam ederken rinz muhabirlik yapan M. Emil münazaal; mıntakada çalışan Japon Bueri lrak ve Filistinde yaptığı kumandanı, merkezden talimat almakîitetkik seyahatini bitirerek Parise zın, kendiliğinden harekete geçerek bir dönerken şehrimize uğramışür. M. gece ansizın ÇangKuFenk tepesini tekEmil Buennin Kudüs Müftisine rar zaptetti. daır gazetemiz için hazırladığı şaNAD1R NADI yam dikkat makaleyi aşağıya der[Arkasî Sa. 3 sütun 4 de] cediyoruz: Kudüs Başmüftisi Elhac Eminülhü seynî, Beyrutun hemen yanında, Cunyc koyunun sevimli muhıtinde, mutavazı bir köşkte oturuyor. Çiceği az, hemen her kö'şesinde çam ağacları dıkili bir bahçe ortasındaki bu köşkten, dünyanın en güzel manzarası görülür. Birinci plânda mavi deniz, arkamızda, anfiteatr şeklinde bina edilmiş, bir rüya dekoru içinde muallâk marunî köyleri; geri plânda, Yazan: PEYAMt SAFA Lübnanın Meryemana heykeli, bütün LArkası Sa. 7 sütun 1 da] Mesele idarî değil ilmidir İstanbulda yapılacak Adliye sarayı mn Umumî Hapisane binası yerinde inşası münasib görülmüş olduktan sonra burasımn eski bir Türk sarayını ihtiva etmekte olduğu ileri sürülmesi üzerine efkârı umumiye ve hukumet bu cihete bittabi alâka göstermemezlik edemit;erek eski Hapisanenin Tersane kısmı lıakikaten böyle bir Türk sarayı mıydı, değil miydi, buralarınin ehemmiyetle tetkikine luzum görüldü. Buraya kadarı çok iyi. Fahat tatbi katta iş garib bir cereyan takib ediyor. Adliye sarayını rmıtlaka Sultanahmed meydanında yaptırmak isuyenler var. bunlar, Hapisunedeki saray iddias^nın tarihî kıymetini uluorta çürütmeğe cahşıyorlar. Bclki buna mııkabil tarihî kıymet üzerinde gelişigüzel taraftarlık edenler de var. Halbuki meselenin böyle karştlıklı indî ve keyfî taraftarhklanna tahammülü yoktur. Tarihî kıymet meselesi idarî decjil, ilmî bir meaeledir. Bizce bu mesleeyi ancak ve ancak meselâ Tarih KurumumiLun riyaset edeceği ilmî bir heyet halledebilir. Buna gb're eğer doğru ve ctddî iş görülmek isteniliyorsa. meseleyi ilmî esas ve cereyanına irca etmek lâzvmdır. Mısır Ordu Müfettişi Ali Aziz Paşa muharririmizle görüşüyor Birkaç gündenberi şehrimizde bulu nan Mısır Kraliçesinin amcası ve Mi3iT ordusu Başmüfettişi Ali Aziz Paşa, dün akşamki ekspresle Peşte'ye hareket et miştir. Tahsilini memleketimizde yapan, Harbiye ve Erkâmharbiye mektebleri mizden mezun olduktan sonra, uzun müddet Türk ordusunda kumandanlık eden Ali Aziz Paşa, dün Perapalas otelinde kendisile görüşen bir muharnri* mize aşağıdaki mühim beyanatta bulunmuşhır: « Türkiye benim ana vatanımdır. Bu itibarla 24 senedenberi görmediğim memleketimi ziyaret etmek fırsatına nail lArkast Sa. 6 sütun 5 te\ Arab mîlliyetçiliğinin meşhur bir siması Kudüs Müflisi Eminüthüseynî kimdir? ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııtııııııııııııııiMiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınınıııııııııııııııııııııııııııııiııııııııııiıııııııııııııııııııl r Hariciye ve Nafıa Vekilleri Ankaraya gittiler J 1 «0nun mücadele hedefi Filistini bir Yahudi ülkesi yapmak istiyen Yahudilerdir» Yarın : Türlc înkılâbına bakışlar Turk Yazan: M. TURHAN TAN Başvekil ve Hariciye Vekili, dün Haydarpasa rahtımında.^ Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras, Nafıa Vekili Ali Çetinkaya, Hariciye Umumî kâtıbi Numan Menemencioğlu dun akşamki trenle Ankaraya gıtmişlerdır. Başvekil Celâl Bayar, Vekilleri, motörle Haydarpaşaya kadar teşyi et tıkten sonra, şehre dönmüştür. Başvekilin, Ankaraya hareketini bu~ güne tehir ettiği anlaşılmaktadır. Vekiller, istasyonda, şehrimizde bu lunan meb'uslar ve devlet demiryollan erkânı tarafından teşyi edilmişlerdir. Nafıa Vekili Ali Çetinkaya, hareke tinden birkaç dakika evvel, Ankarada bir kaç gün kaldıktan sonra, şark \ilâtetle • rindeki tetkik seyahatine başlıyacağıni söylemiştir. [Arkası Sa. 3 sütun 5 te\ Yakında : «Cumhuriyet»te