4 Nisan 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Alaturka Alafranga YEMEK Nedim KİTABI Fahriye Her eve lâzım olan bu kitab mevsimlere göre pişecek yemekleri yapmasmı öğretir. Fiatı 50 kuruş. Inkılâb Kitabevi , 4Q0Q Sayi ! 4 o 0 0 umhuri tSTANBUE CAĞALOGLU , Telgral ve mefetub adresi: CumHurlyet, tstanbul • Posta tvıtnsu: îstanbui No 348 Telefon: Başmnharrtr ve evl: 22369 Tahrtı heyeö: 24298 tdare ve matbaa tasmı 24299 • 24290 r 8İ8Lİ GECEllfR romanı çıktı, 50 kuruş Q HALiDE NUSREfTn . . . ... 1 Q Q Q r3Z3rî6SI 4 NİSaii IbOO ikbal Kitabevi Dünya karşısında ^nyanm gidişi hakkında düşüncelere dalan bazı arkadaşlarımızda, yüreklerinin büküldüğünü sezdiren tuhaf bir korku var. Bunlar: Fılân devlet Balkanlara doğru uzanır, Karadenize çıkarsa halimiz nice olur? Falan devlet Akdenizde hakimiyeti ele geçirirse ne yapanz? Eyvah, demokrasiler yıkılıyor, mahvolacağız! Diyerek bir takım üzücü kuruntular içinde kendi kendilerini yiyorlar ve bu kuruntuların ruhlarında yaptığı tazyik tesirile de hâdiseleri bitaraf bir gözle tetkik edemiyorlar. Onların nazannda, bugiin için dinamik bir siyaset güttüklerini gördıiğümüz milletlerin yaptıkları i§ barbarlıktan başka birşey sayılamaz. Bu barbarlar biçare, mazlum milletleri yutmağa çalışıyorlar. Mazlum millet! Mazlum millet! Diye inliyorlar. Satırların arasmdan seziyoruz: Ey Türk milleti! Sen de bizim gibi kork! Yarın öbür gün bir felâkete uğramak istemiyorsan fılân filân devletlerin kuvvetlenmesine dua el, onlara kul köle ol! Demek istiyorlar. Bu zihniyet bir korkunun marazî tezahüründen ziyade muayyen bir gaye uğrunda yapılmış bir propaganda eseri de olabilir. Biz bunu kabul etmiyoruz. Türk matbuatında yazı yazanlardan bir tanesinin bile samimî olmadığına inanmak istemeyiz. Bir iki muharrir arkadaşımızda gördüğümüz fikirler samimî bir endişe mahsulüdür, diyoruz. Fakat bu endişelerin lüzumsuz, hatta muzır olduklarında ısrar ediyoruz. 1 Dıs siyasetimizde tamamen müstakiliz. Hiçbir devletle, hiçbir blokla hususî ve gizli bir münasebetimiz yoktur. Bugünedek herhangi bir millete reya herhangi bir ideolojiye karşı cephc almağa lüzum görmedik. Yarın beynelmilel vaziyet bir karar almamızı îcab ettirecek şekilde karıştığı takdirde, memleketimizin yüksek menfaatlerine en uygun hareket tarzmı seçmekte serbestiz. îmdi, ortada fol yok yumurta yokken «şu şöyle olursa ne yaparız, bu böyle olursa ne ederiz» diyerek kendi korkusunu etrafa sirayet ettirmeğe çalışmakta ne mana vardır? Filân devletin pejinden ayrılmamayı tavsiye etmek, bir nevi Osmanlı siyaseti değil midir? Biz Osmanlı değiliz ve kimseden korkmuyoruz. O kadar korkmuyoruz ki bazı devletleri tir tir titreten son siyasî değişikliklerin hakikî mahiyetlerine gözlerimizi kırpmadan bakabiliyoruz. I ., Bakabiliyoruz ve görüyoruz. 2 Hâdiseleri oldukları gibi görmek ve göstermekten hiç birşey kaybetmeyiz. Bilâkis onları başka milletlerin göriiş zaviyesinden tetkik etmeğe alışırsak çok şey kaybetmiş oluruz. Dostluklarımız samimidir. Fakat bu, hiç bir zaman düşünce ve hareket serbestimizi başkalarınm menfaatine terketriğimize bir işaret sayılamaz. Montrö konferansı esnasında Boğazlar hakkındaki tezimize sinirlenen bir Fransız gazetecisi bizden bahsederken gazetesinde «Rusyanın kapıcısı!» tabirini kullanmıştı. Bu tarafgir adamın o çirkin cümleyi kullanmasmda şüphesiz kendi dar kafasmın mühim bir rolü vardı; fakat acaba hâdiseleri bize hergün yabancı gözlüklerle gö'stermeğe çahşan üstadlarm hiçbir rolleri olmadı mı dersiniz? Montrö'ye yalnız kendi davamız için gittiğimizi bir Fransız gazetecisi de bizimle, Rusya ile ve bütün dünya ile beraber bilmiyor ıdiyse müzakerelerin cereyanını takıb ederek birkaç gün içinde öğrendi. Ve eğer yabancı gözlük kullanan bir iki muharririn kaleminden intişar eden müphem hava olmasaydı belki de o yazıyı yazmağa cesaret edemiyecekti. 3 Biz mazlum millet değiliz. İstiklâlimizi kanımız pahasma kazandık. Onu her zaman bütün şartlar altmda korumasını biliriz. Bazı devletlerin kuvvetlenmesi, bazılarının zayıflaması tarihî dinamizmanın icablanndandır. Hakikî millet, etrafındaki bütün bu iniş çıkışlara göğsünü gererek korkusuzca mukavemet eder. O, fırtınaların ve kasırgaların aşmdıramadığı dimdik bir kaya gibidir. Frankistler, Lerida'da kalan Vatikan Almanya ihtilâfı genişliyor Hitler, dün Graz'da hükumetçileri temizliyor intihab nutkunu söyledi Hükumetcilerin elinde yalnız saüİF yolu kaldı Barselonda hükumetin, düşmana karşı mukavemet için halka vaki daveti netice vermedi, silâh altına çağırılanlarm ancak yüzde otuzu davete icabet ediyor Saragosa 3 Franko kuvvetleri bugün öğleden sonra Lerida'ya girmişlerdir. §imdi tanklar şehrin sokaklarında dolasmakta ve şurada burada kalan hükumetçi bakiyelerını temizlemektedır. sında muvasala için tek bir yol kalmıştır. Bu yol da, sahil boyunca uzanmaktadır. Avusturyada seçim listeleri hazırlamyor, Bulgaristandaki Alman ve Avusturyalılar ilhak hakkındaki reylerini verdiler Barselon'da panikf Deniz görünüyor Saras?osa 3 Cenubdan i" lerliyen Franko kıtaatı Tortoza'ya 13 kilometre yaklaşmışlardır. Deniz görünmektedir. Hükumetçiler Lerida'yt terkettiler Barselona 3 Cumhuriyetçilerın teblıği: Düşmanm tankları, tay" yare ve topları cumhuriyetçi leri Lerida'dan çekilmeğe mecbur etmıştır. Ebre'nm cenubuna doğru ric'at ettik. Düşman orada Gandezaya doğru Barselon bombardımanından sonra sokaklann ilerlemektedir. Guadalajara cephesindeki ileri hare Franko kıtaah ileri yürüyüşlerine devam ediyorlar. Şimdi Akdeniz sahillerinden ketimize devam ettik. ancak 30 kilometre mesafede bulunuyorFrankistler denize 30 kilometre lar. Hükumetcilerin elinde artık Kata yaklaştılar yş lonya ile Ispanyanın diğer kısımlan araSaragos 3 Gandesa'yı işgal eden Pietro perşembe günü sen dikalara bir nota gönderek Frankistler taarruz ettiği takdirde fabrikalann işçiler tarafmdan muhafaza edilmesini istemiştir. lArkası Sa. 7 sütun 3 te} hali Perpinyan 3 Son günler zarfında Barselon'u terkeden ecnebilerin söyledıklerine göre, hükumetin halkı mukavemete davet etmesine rağmen silâh altına çağırılan sınıflardan ancak yüzde otuzu bu davete icabet etmektedir. Hainlerin ve hizmetten kaçanların teşhiri i çin yapılan propagandaya hız verilmekte ve şüpheli şahısların meskenlerinin atılması hüku met partisi mensublarından isHitler Viyanada tenilmektedir. Birçok kişiler Münih 3 Hitler dün akşam söyletevkif edilmiştir. Barselon'da Tremp'deki elektrik santralla diği nutukta, Münih şehrinin imarı için rınm Frankistlerin eKne geçme" icab eden plânların hazırlanmış olduğu nu halkın coşkun alkışları arasında bil" sinden korkulmaktadır. nutuk söylerken dirmiştir. Münih şehri 1945 senesînde ye* ni plânla tamamıle başka bir çehre arze^ decektir. [Arkast Sa. 3 sütun 1 de] Rüştü Aras çarşambaya Fenerbahçe de Anadoluya 2 0 galib geldi, Mısıra hareket edecek İzmirde Üçok Alsancağı 7 3 yendi Galatasaray Muhafızı dün 31 mağlub etti Bulgaristanda meb'us seçiminin neticeleri Birçok takayyüdat altında yapılan intihabat tam bir karışıkhk mevzuu teşkil etmektedir Hariciye VekiK Ankaradan geldi Sofyada Bulgar Parlamentosu Sofya 2 (Hususî muhabirimizden) bir muvaffakiyet kazanmış ve yedJ 27 martta biten Bulgar intihabatımn meb'usluğa muhalifler intihab olun < • neticesi tam bir karışıklık mevzuu teş muştur. [ kil etmektedir. Sofyada muhalefet tam lArkası Sa. 1 sütun 5 tei Dünkü maçtan güzel bir enstantane Ankaranîn Muhafızgücü takımı dün millî küme ikinci deplâsman maçmı Taksim stadyomunda Galatasaraya karşı oynadı. Bir gün evvel Beşiktaşın mağlub olması ve havanın bir barıar gününe Iâyık güzelliği stadyomda büyük bir seyirci kütlesinin toplanmasına sebeb teşkil et [Arkası Sa. 6 sülun 1 de] mıştı. IngilizItalyan itilâfı haf ta sonunda imzalanıyor Kont Ciano Londraya gidecek İtalya, harb sonunda İspanyadaki gönüllülerle Libya'daki kıt'alarını geri çekecek Hariciye Vekılimiz dün Haydarpaşa garından çıkarken Hariciye Vekili Dr. Rüştü Aras, beraberinde Hususî Kalem Müdürü Refik Amir ve Hariciye birinci şube reisi Cevad Açıkalın olduğu halde dün sabah" ki Ankara ekspresile şehrimize gelmiş tir. [Arkası Sa. 5 sütun 3 fe] Türkkuşu filosu izmirde hararetle istikbal edildi r Kahraman tayyarecimiz Sabiha Gökçenin riyasetindeki filo saat 9 da Eskişehirden kalkarak 11,45 te Izmire vardı Kendi kendimizi tenkid Sokak isimleri îstanbulun bir türlü düzelmiyen esasRoma 3 Kont Ciano ile Lord h eksiklerinden biri de sokak isimleri' Pört, dün akşam yeniden uzun müddet dir. Bellibaşlı bazı caddelerin istisnagörüşmüşlerdir. Alâkadar iki taraf, Ingisile, bilmediğiniz bir sokağı bulabilmek liz İtalyan görüşmelerinin nihaî neticesi için, gene bakkal. kasab, kapı kapı dolasarak sorup soruşturmak, bütün bir hakkında nikbinlik göstermektedirler. tahkikat yapmak zaruretinde kalırsınız. İyi bir membadan öğrenildiğine göre Şefırimiz sokaklanndan kaç tanesiLord Pört'le Kont Ciano arasındaki son nin üzerinde ismini gösterir levha bugörüşme, amelî bakımdan, İngiltere ile lunduğunu anlamak için yapılacak bir İtalya arasında bir itilâfa müncer ol tetkik her halde şayani dikkat bir nemuştur. tice verecektir: Şimdi ancak teferruata aid bazı noktasokaklar, levhasızların yaKont Ciano ve Lord Pört lar kalmıştır. İtilâfname önümüzdeki hafnında pek fazla bir yekun göstermeseler Itilâfnamenin ana hatlarının şunlar ol gerek... ta sonunda ve yahud daha sonraki hafta başmda ve herhalde paskalyadan evvel duğu söylenmektedir: Bir sokağın levhası, Belediyenin o [Arkası Sa. 1 sütun 5 te~\ imzalanacaktır. sokağa sahib bulunduğunun, o sokakla ıııııııını ıııı ııııııııı ııııııııiııııııııııııııiHiııııııııııııııııııııınııııı i» ııııiıııııınıııııııııııııııııııııınıııııınıı ıııııııııııııııııı alâkadar olduğunun, bir nevi imzası giOnun için ordumuza ve gencliğimize, bidir. Sokaklanmızı bu dhetten olsun Biz mazlum millet değiliz. Biz asker alistiz. Kavgasız, arzusuz, döğüşsüz bir zapt ve rapt altına aZmaltyız. milletiz. Ebedî sulh, ebedî saadet gibi dünyanın yalnız ölüler âleminde kabil ol yani kendimize inanıyoruz. ütopik hulyalara inanmıyacak kadar re duğunu biliyoruz. NAD1R NAD1 1 Sabiha Gökçen tayyareye binmek üzere... îzmir 3 (Telefonla) Sabiha Gök" alay kumandanı, Belediye, Hava Kuruçen ve arkadaşlarını taşıyan iki tayyareden mürekkeb Türkkuşu filosu bugün saat 9 da Eskişehirden hareketle saat 1 1,45 te Izmire gelmiştir. Tayyareler, Izmir üzerinde bir tur yaptıktan sonra Tayyare meydanına inmislerdir. Kahraman tayyarecilerimiz Vali na mına muavini, askerî kumandan, tayyare mu erkâm ve matbuat mümessilleri tarafından karşılanmışlardır. Sabiha Gökçen, tayyaresinde râsıfe mevkiinde bulunuyor, yanındaki Muammer de pilot vazifesini görüyordu. Diğer tayyarede de makinist Suad bulunuyordu. Sabiha Gökcene müteaddid buketler verüdi. lArkası Sa. 5 sütun 6 da]