27 Ocak 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

CUMHURİYET 27 İkincikâmın 1938 Kontrol MA Mac West Amerikalılar tarafından aforoz edildi Çanakkale Türkgücü genclerinin bir müsameresi Acıklı bir zıya Selânikte üçüncü ordu komutam Müşir Hayri ve Debre ve Periştine eski saylavları İsmail ve Fuad (Paşalar) ın torunu ve eski tüccardan Debreli Fuad Derinerin kızı Seniha Deriner duçar olduğu hastalıktan kurtulamıyarak henüz pek genc yaşında irtihal etmiştir. Cenazesi bugünkü perşembe günü saat birde Heybeliadada Hamam sokağmda 25 numaralı haneden kaldırılacaktır. Köprüden saat 12 10 da vapur vardır. Onun da eğlencesi bu kadarcıktır. Hergün, Allah, bir tabiye meselesiAllahm dinlenmesi, vücudlerimiz, bini halletmek için, güneşin battığı yerde, zi hareketsiz bırakmak için, uykuya var b'r taht üstüne oturur. Oradan, alaca ka d'klan zaman başlar. Ancak o zaman, ranhğın kızıl renkli bulutları içine gömül esyayı, kan ve veraset kaygulan haricinmiiş olan dünyayı seyreder. Bıribirine de düşünebiliriz. Uyuyunca, bir ırka, bir yaslanmış ve tabiye bakımından mühim müliyete, bir aileye mensub olmak derbirer mevki olan bu tepeye benzer bu dmden kurtuluruz. Hiç bilmediğimiz lutlar, sanki, benim cedlerimi ve bazı dost memleketlerin, şehirlerin tahammül edillarını temsil ederler. mez iklimlerini severiz. Bize teması menr Büyük babam, değişmez bir şekilde, nu olan kadınları görür, ve her jeye gaşarab içmemekte hâlâ inad göstcrmek rib gözlerle bakarız. En zekâsız mah tedır. Dünyada iken yaşadığı iyi günler luklar, en garib mahluklarla dostça anlade yaptığı gibi, kapı eşıklerine oturmuş şabilirler. Konuşmanın başka bir tadı var sigaralardan yükselen dumanı, dökülen dır, sesler içki kokar. Fakir insan göz kakülü büyük bir alâka ile takib eden ma maştıran bir zenginliğe kavuşur, zengin sum bir çocuk halile, sigara içen ihtiyar eçlıktan kıvranmakla kendi kendine iyi ları seyreder. Semaya, yeryüzünde yaşı liğin büyük kıymetini itiraf eder. Istırab yormuş gibi, bir «ah!» bir «of!» salıve çekmeği öğreniriz, ve bir gece için, cesanr. Buna mukabil, büyük babamın ba ret sefil insanlara elle tutulur birşey gibi Mac West bası sigara içer, güler, şakalaşır ve kadın gelir. Nevyork'tan yazılıyor: lann omuzlarını gözlerile okşar. Bu, oUyuduğumuz ve rüya gördüğümüz Yaşlı ve şişman artist, Amerikan filimnun, bütün memleketçe bilinen bir zâfı zaman hürüz, ve Allah da istirahttedir. idi. Söylendiğine göre, ellerini genc kız Hiç kimsenin malı değiliz. Bir gün evvel lerinin vefasız kadın timsali Mac West ların omuzlarına doğru uzattığı zaman, yediğimiz veya içtiğimiz şeye, bizi ok Amerikan efkârı umumıyesi tarafından gözlerinde hemen şehvetin alevi belirive şıyan ele tâbiiz. Hulyalarımız, yani bi afaroz edilmiş bir vaziyettedir. Bundan rirmiş. Onlan uzun uzun seyre dalar ve zım hususî âlemimiz: Yegâne kıymetli o sonra beyaz perdede görünüp görünmiyekuvvetli bir saadet hissile gülermiş; önir lan da budur. Allahsız, ecdadsız her gü ceği şüphelidir. Mac West Öyle bir sanne bir bardak Burgonya şarabı konduğu nün parça parça kalmış sergüzeştlerini atkârdı ki oynıyacağı fılmin senaryosunu zaman, bu saadet hissi delice bir neş'eye meselâ tahteşşuurumuzda hayatına de kendi yazar, rejiyi kendi idare eder, baş rolü kendisi temsil eder, kordelânın imadoğru yükselirmiş. vam eden renkli bir geceyi, tamamlan lini kendi teşkil ettiği «Major Pictures» Büyük babamın babası, kendinden a mamış bir öpüşmeyi, bir otomobilin ka şırketi vasıtasile vücude getirirdi. Yalnız şağı insanlara yüksek mevkii olan insan pısını kaparken beklenmeden söylenmiş satış Paramount kumpanyası tarafından ların duyduğu sevincle bakarak sigara yarım bir cümleyi birbirine ekliyerek yeni deruhde edilirdi. Paramount şirketi, yıl smı içerdi. Insanların saadcti, onuncu baştan yaşamak elimizdedir. Bu küçük dızm son eserine aid tevzi ve satış muakattan itibaren başlar. Siz, büyük baba şeylerden, bizi çılgınlıklara sürükliyecek melesini yapmaktan imtina etmiş, Mac babasının saadetini Allahın yanmda bir sevirrc âlemi kurabiliriz. Aramızdan West bu kumpanya aleyhine «taahhü vc yükseklerdeki kızıl bulutlar üstünde bazıları sairfilmenam olmağa kadar vadünü ifa etmediği iddiasile» açtığı davanrlar: Kimisi gölgelerle meşgul, kimisi bulunduğuna göre, hesab ediniz. yı da" mahkemede kaybetmiştir. Çünkü Ecdadım gün batarken, aralıklarından ycrganını toplar, bir başkası eşyanm yeParamount'un vekili Mac West'in A dünyanın göründüğü kızıl bulutlar üs nni değiştirir, faraza Fransada o gece merika efkân umumiyesi tarafından afoadamm biri hayatında yapamıyacağı bir tünde, Allahla buluşurlar. roz edildiğini birçok vesikalar ve delil Bu saatte, bir ihtiyar kafilesi gelir, Al işi yapar, kendi vücudünü okşar. lerle adalet huzurunda isbat etmiştir. Iahm etrafında halka olurlar. Aşağıya baBu saatlerde ölülerimizi görürüz, onSebeb? Sebeb şudur: Mac West radkmca, bizim şehirde gidip geldiğimizi, larla münasebette bulunuruz: Ölen bü gemilerde dolaştığımızı, vesaiti nakliye yük babamızla veya intihar etmiş olan yo merkezlerinin birinde «Âdem ve ye yetişmek için koştuğumuzu, tramvay nişanlımızla bir sofrada yemek yeriz. Ar Havva» isminde bizzat tertib ettiği bir lara bindiğimizi, meyhanelere girdiğimizi, kadaşlanmız bâsübadelmevte nail olur skeçte Havva rolünü oynamış, bu skeç konuştuğumuzu, münakaşa ettiğimizi gö lar, aklımıza eserse, bazı dostlanmızı da Amerikanm her tarafmda ihtiva ettiği firürler; yahud, bizi, deniz kenannda, ve öldürüveririz. Başı olmadığı halde, yeşil kirler ve espriler itibarile çok fena bir teya bir likör kadehinin önünde tek başr saçlan, domino siyahlan gibi gözleri olan sir husule getirmiş, yüzlerce cemiyet ve mıza görürler. mahluklar, bazan, en çok münasebette binlerce kişi «millî telsiz şirketi» ne sayıHepsi dünyada olup biten şeylere alâ bulunduklanmız arasmdadır. Mahlukla sız protestolar göndermişlerdir. Bunun üka gösterirler. Bulutlardan büyük tepe n istediğimiz gibi yaratırız, bize ne Al zerine radyo şirketlerinin merbut olduğu ler, geni§ bir spor sahası gibidirler. Dün lah, ne de ecdadımız kanşır. Kontrolsuz, «Birlik muhabere ve münakale komisyo ya, onlara, birbirlerile aman vermeden tamamile hür, buradan şuraya, modern nu» reisi protesto eden teşekküllerle büj döğüşen atlerle meskun bir yer gibi görü bır memleketten Asyanın en hücra köşe tün Amerikalılara alenen tarziye nür. Gayet iyi bilirler ki, blmek, dünya sine, bir geminin güvertesinden bir lokcr ise de efkân umumiyeyi teskin etmek .. •,. .,, komedisinin seyircileri haline gelmektir. i|i(){i|iq kömürlüğüne gidiveririz. Hepi mümkün olamamıştır. Nihayet radyo şirketi, Mac West'in Bu, Allah tarafından idare edilen öyle miz birer sairfilmenam, daha doğrusu birer peri çırağıyızdır. skeçini oynıyacağı diğer on beş merkezbir komedidir ki, güneş batarken yükse de de neşriyat yapmaktan menedildiğini len kızıl tepelerde oturanlar, bu komedi2 ilân etmek mecburiyetinde kalmıştır. Işnin birer düğüm noktası olamazlar. Rüzgâr ıslık çalıyor. Fakat, insan sesi te, Paramount'un taahhüdünü ifadan imAlaca karanlıkta, Allah her evîn işitilebiliyor, beni seven bir kadmın se tma için istinad ettiği esas budur ki mah şehir veya köyde üstüne eğilir, onlara si. Diyor ki. keme tarafından makul görülmüştür. tayınlarını dağıtır Bu evlerde oturanla Çahş, çalış! nn her birine ertesi gün tutmağa mecbur Cambazhane artistliğinden yetişerek Meselâ, Paristeyim. Otelin karşısındaoldukları yolu gösterir, talihini evvelden kırk yaşından sonra şöhret bulmuş ve bir kararlaştırır. Şüphesiz, bu saatte, erkek ki şemsiye mağazasından bana telefon kaç sene içinde milyonlar kazanmış olan ve kadın ecdadımız, büyük bir merakla ediliyor. Akşamın saat dokuzu, kızıl muharrir, rejisör, filim amili ve artist Allahm etrafma toplanır, ve derin bir sü renkler odama güzel bir halı döşemiş. Mac West böyle bir hatası yüzünden Evet, çalışmak, çalışmak. Fakat, bu kut içinde, onun hareketlerini takib ederbirdenbire bütün şöhret ve mevkiini kayler. Ecdadın orada bulunuşu, Allahm, kadın gayet iyi biliyor ki, Allah bir da betmiş bulunuyor. Maamafih, bu hâdise yeryüzündeki mahlukların mukadderatı kikacık olsun peşimi bırakmaz. Allah bir de olmasaydı, sinema seyircilerinin, me nı tayinde fazla titiz olmasına yardım e peşimi bıraksa, o kadar çalışır, o kadar rak saikasile ilk filimlerinde tehacümünü der. G^ın için, insanın nekadar çok ölü çalışırım ki, bir dâhi olurum. celbetmiş olan Mac West'in kordelâlan Ecdadım bunu pek iyi bilirler. sü olursa, günleri de o kadar intizam alyavaş yavaş gözden düşüyor, pek az ha Çalış, çalış! tına alınmış olur. Ecdadıma bakarak, sılat yapıyordu. Yalnız, bu son hareket Sakın, beni aşkın tel'in etmesin! Allah, benim nasıl bir çamurdan halk Amerikada san'at hareketini idare edenHayatım Parisin bir sokağına, Pari lerin güzellik ve ahlâk noktasından iyi bir edildiğimi görüyor ve ertesi günümü, ecdadımm arzularile dokumak lutufkârlı sin bir oteline, bu otelin odasına, bu ko gayeye doğru yürümek temayülünü gösğını gösteriyor. Kadınlara karşı olan zâ kunun şişesine, nihayet bu şişeyi açan termekte olduklannı isbat etmektedir ki fımı, Fransa şarablarına düşkünlüğümü kadmın parmaklanna bağhdır. takdire şayandır. Bu şartlar içinde insan nasıl çalışır? hesaba katıyor. Veraset kanunu, meka ^Sinemada hareketli resimlerin ilk mu nizmasını bulmağa beyhude çalışan ule Allahm esiri, kokulu parmaklarm esiri. cidi Fransız ressamı Emile Cohl 81 ya manm vardıklan neticenin tamamile tersi Bunda hem büyüklük, hem de küçüklük şında olduğu halde ihtiyarlara yardım evne. bu suretle hükmünü icra eder. Böy hıssi var. Allah ve parmaklannm uçlan. lerinden birinde ölmüştür. Fransız ressalece, babamın babası, varlığının dünyada Bunun için mi bana koku saçan bir şişe mı Andre Gille'in talebesi olan Emile isteklerine tamamile uygun bir tarzda ya hediye ettin? Umumî Harbder evvel bu işe başlamış, şamağa devam ettiklerini görerek, büyük Çalışmak lâzım. Tren süratle ilerliyor. uzun müddet Amerikada çalışmış, ihti bir sükun içinde uyumaktadır. Söyleme Vagonun penceresinde istasyonlardan mal Micky Maus ressamı Walt Disney ğe lüzum yok ki, büyük babam, beni biri görünüyor, biri siliniyor. Devamlı ode ilk fikirlerini Emile Cohl'dan almışkendıne benzetmek için elinden gelen her lan tek şekil, ufuk hattı. tır. şeyi yapıyor. Benim muktesid, kötülük Beni ehemmiyetsiz şeyler meşgul edi^ Fransız muharriri Clement Vau lere boyun eğmiyen ve sapına kadar hıris ycr: Ufak tefek oluşundan duyduğum tıyan bir adam olmamı istiyor. bır keder, bir sıkmtı; çorabınm bir kıv tel'in «Zenginlerin evinde bir keşiş» is Işte güneş batıyor. Yarınki günüm, en rımı. Tırnaklannı temizlememiş, cilâla minde vaktile sessiz olarak sinemaya çeyakın istikbalim, ana hatlarile çizilmiştir; mamış. Oturduğum sırada arkadaşımın kilmiş olan eserinin yeniden filme alm meselâ, bu saatte esmer bir kadına ken müzmin bir romatizması var. Bitışik va ması mevzuubahistır. Bas rolleri komik dısini asla unutmıyacağımı vadederken, gonun kapısı gıcırdıyor. Bir yerden so Bach, Elvire Popesco ve Victor Boucher A.llah, yarın yolumun üstüne, dudakla ğuk geliyor. Edebiyat dersimde hangi oynıyacaklardır. nnda beni en can alıcı yerimden vuracak muharrirden bahsedeceğimi bir türlü kaUyumuş olsaydım? O zaman, Allah bir cümle ile sarışın bir kadın çıkarmağa rarlaştıramadım. Belki de, bir dehadan!.. Beni ehemmiyetsiz şeyler meşgul ediyor: rüyama giremiyecekti... Evet, fakat karar vermiştir. Allah için, gökte bir parmak işaretile Karşıdaki sıranın altında ince ve çorabı tren, benim ineceğim istasyonu geçtiği mukadderatımızı tayin etmek çok kolay buruşuk olmıyan bir ayak. Orada bir ka gibi, en sonuncusuna varacak, ve bir konbir ış.. Bütün ölülerimiz, tahtının etrafı dm ve bir genc kız var. Ayak annenin trol memuru gelip de: Pasolar, biletler, abonmanlar! dir.a toplanmış oldukları için, o da ecdadı mı, kızm mı? O kadar mühim değil. Dikmızm hayatını tekrar ettirmekten başka katle baktığım topuğu, okuyormuş görü ye bağırmıyacak mı? b'r şey yapmıyor Bu arzunun önünde nen bir adamın kaba saba ayağı rahatsız Ecdadım, Allahı eğlendireyim istiyor hürmetle eğilmekten başka çare yok. Bu, ediyor. Bu da pek ehemmiyetli sayıl lar. Eğer, hür olsam, elim kolum bağlı prrlak bir kâğıd üstüne, bilinmiyen bir nıaz. Maamafih, şimdi, ne Allahm, ne olmasa, deli olsam daha iyi eğlendirir rnemleketin resminı basmak için, resmi ih de fikirlerimin ehemmiyeti var. Ne de dim. tiva eden kâğıdı yapıştırdıktan sonra, üs kokulu parmak uçlarının.. Tren yolunda Şeftren geçiyor. Biletlerinîzi lutfen.. tünden parmakla sürtmeğe ve meçhulü devam ediyor. Bir gidip gelme. Kapılar Kontrol, kontrolun arkasmdan smtan meydana çıkarmağa benzer. acılıp kapanıyor. Topuğile, ipek çora şe'niyet! Allah ve şeftren peşimden koş Şüphesiz Allahm bu ışte fazla canı bıle ince bir ayak... tukça, ben de âlemimden uzaklaşıyo Öyle manasız bir âlem ki, içinde hulsıkılıyor. Daha doğrusu, sıkılmak tehli rum. kesini göze alıyor. Perıleri, yani serseri yalanm da var, arzulanmı hesaba kat çevlren: ruhları yaratmak istemesi bu sebebdendir. mıyorum..:» Şerif Hulusi Mevlid Geçenki deniz kazasında garkolan Hisar vapuru süvarisi merhum İbrahim kaptan ve arkadaşlarmın ruhuna ithaf edilmek üzere Önümüzdeki pazar günü saat bir buçukta Arnavudköy camisinde Mevlid okunacağından arzu eden » lerin teşrifleri ailesi tarafından rica eÇanakkale (Hususî) Şehrimiz Türkgücü spor kulübünün gencleri kulüb binalarınm salonunda güzel bir müsamere verdiler. Bu müsamerede gencler dilmektedir. Merhum îbrahim kaptan ailesi den mürekkeb on kişilik bir saz heyeti müntehab parçalar çalmış. temsil şubesi tarafından da Bır Gece Faciası ve Şer'ive Mabkemesi isimli iki eser bü 0 ^ ^ ^ ^ m B A Y L A R ! w m m yük muvaffakivetlerle temsil edilmiştir. Gönderdi&im resim halk tarafından SİZDEN AF İSTİYORUZ. ^ çok takdir edilen gencleri bir arada göstermektedir. Üniversiteli bir genc kızm bin bir ıztırab içinde cemiyete doğuşu giîş arıyan bir genc AKŞEH1RDE bi misilsiz mevzuu ibda eden efMutfak ve sofra servislerinde ehil; Kanaat Pazan sanevî güzel D A N İ E L L E türkçe, rumca, fransızca, italyanca biD A R R İ E U X ' nün bu eserine Cumhuriyet Gazetesinin ve bütün lir bir genc, aileler veya müesseselerde kadmlarımız akın ediyor. Size mekteb kitabları, kırtasiye, gazete iş arıyor. Gazetede (R) rumuzuna jayer bulamıvoruz. ve mecmuaların tevzi yeridir. zılması. S A K A R Y A SİNEMASININ 9 CASUS MART RİSAR EDWİGE FEUİLLERE ERİC von STROHEİM JEAN GALLAND tarafından temsil edilen ve elyevm havatta bulunan Fransız casuslarının en faal ve en müthisi M A R T R İ Ş A R'm hayatına aid canlı ve fevkalâde tarihçesi: Teessür... Tehlike... Aşk... ve 1937 PARÎS SERGİSİNİN bütün harika ve güzellikleri bir saat zarfmda gözleriniz önünde canlanacaktır. Hakikî bir feeri ... Müntahab bir program ... A bir muvaffakiyetini müteakıb diğer bir muvaffakiyet !.. SUİİSTİMAL DAVASI " TİN ve ilâveten: RİN TİN ALEMDAR da Köpek artistin şedövrü Bu film pek yakında Kadıköy K Â L E de gösterilecektir. Bu gece Şehzadebaşı Bu gece ^ I H Â LE K A D I K Ö Y FERAH sinemada I Büyük Türk san'atk&n Profesör : Boş ve manasız ve çirkin propagandalara eserle, fiille cevab veriyoruz: İŞTE BtR SÜPER FİLM DAHA! ZATİİ ATEŞ BÖCEĞi JEANNETTE MAC DONALD Kadıköylülere yaptığımız vadi eda ve inhisanmız altma aldıSımız büyük eserleri göstermekte devam ediyoruz. un sabıreızlıkla I beklenmekte olan:l SUNGURİ 3 UNCU Yeni programı Bu film 9 şubatta Alemdarda gösterilecek Karşı yakanın her semtine vesaid temin olundu. Avrupa ve Amerikada bile hiç görülmemiş Türk kafasmın geceli gündüzlü bir çahşma neticesi bulmağa muvaffak olduğu : Akılları durduracak ... Seyredenleri şaşırt*cak Muammalar ve mucizeler progromı: ŞEYH AHMED T ü r k ç e S ö z l ü YERLi BİR İCAD M Î L L Î İ K İ R A M O N N O V A R R O ' n u n e n güzel filmi 1 Yumurtadan 1 inaan nasıl çıkar ? ve ayrıca yepyeni 10 illüzyon Bu hafta gene 3 büyük film (KARYOKA),(ÖLÜM CAMBAZLARI (Ken Maynar • Yol Keseu Haydudlar) lstanbul civannda oturmalan doI layisile gece müsamerelerine geI lemiyen sayın müşterilerle taI lebelere mahsus Cunıartesi I l gündüz tenzilâtlı matine . İ I B 3 filim, Zati Sungur ve varyete Şimdiye kadar misline raslanmamış bir muvaffakiyetle bir kaç gün daha devam edilecek S İ N E M A D A A D A M C A N L I < Lutten dikkat : ' Baş rolde : R A L F H BELLANY «İKt YÜZLÜ ADAM» filmine nazire olarak yapılmış ve tıb âleminde büyük bir yenilik, bir caniye yapılan ameliyat ve üzerinde yaptığı tesiri gösterir çok hevecanlı bir film. Bu akşam İ P E K sinemasında Müthiş bir korsanlık hayatına aid harikulâde macera ve sergüzeştleri tasvir eden Fransızca sözlü şaheser Okyanusta cehennem Habeşlerin ihaneti Baş rollerde: VARNER BAXTER ve ELİZABETH ALLAN ESİRLER GEMiSi sinemasında İlâveten: FOKS JURNAL dünya havadisleri Bu akşam S A R A Y FREDiE 1937 Amerika filim müsabakasmda (Romeo Julyet) ile beraber birİDCİ mükâratı kazanmış olan ve BARTHOLOMEW tarahndan temsil edilen Cesur Kaptan Fransızca sözlü filminin ilk iraesidir. Teessür, macera ve sergüzeştlerle dolu teknik bir şaheserdir. S BU AKŞAM TÜRK smemas.nda Büyük G a l a k Aşk Neş'e FAKİRTALEBE Şöbreti dünyayı saran MiMÖcker'İn opereti (Fransızca) MARİKA RöCK • CAROLA HöHN, JOHANNES HEESTERS . iDA WüST ilâveten: EKLER JURNAL Ayrıca: Dünyanın en kliçlik piyanist konseri Dehakâr artist HARRY BAUR'a Î3Ü.S VATAN HASRETİ