2 Ocak 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

CUMHURİYET 2 tidncikânun 1933 1938 DE HARB OLACAK MI? Devletler arasındaki kuvvet muvazenesi bozulursa, evet! 1938 de silâhlanma yolile bu muvazene bozulamaz; fakat bazı devletlerin bir gruptan ayrılıp ötekine iltihakı ile bozulabilir Geçen yıl bugün, gene bu sütunlarda yazdığım bir yazıda ' f«1937 de harb olacak mı?» diye tah minler yürütmüş ve şu neticeye varmış t'in. «1937 senesi bir harb yılı olma sa bile, muhakkak, fevkalâde bir harb hazırlığı senesi ola caktır.» Bu tahmin, jımumî bir harb ba pfimmdan yapılmış1h ve doğru çıktı. ( Gerçi 1937 de U zakşarkta kanlı bir ^ harb başladıysa da her iki muharib devle» de buna harb deîniyorlar. Fikrimce, Uzakşark harbi, patJıyacak bir dünya larbinin öncüleri aısındaki bir çarpış ııya benzetilebilir. r geç arkası gelecek, 19141918 harbini, şiddet ve fecaat itibarile, göl Çinliler mücadeleye hazır IBailarafi ı mci sahifede] harbe devam etmek hususundan geri durmamalıdır. Zira Çan Kay Şek bütün apon sulh tekliflerini reddeylemektedir. aponya, sn dakikaya kadar Çan KayŞek'in fedakârlıklarda bulunmasını bek ledi ve ümid eyledi. Fakat, bugün, memeket Çin Japon anlaşmasına mâni olan lütün güçlükleri yıkmak için her türlü vaıtalardan istifade eyliyecektir. Esasen üçüncü devletlerin bir müdahalesi vaki ılmasaydı, sulh Uzakşarkta şimdiye kadar çoktan temin edilmiş olurdu.» Faydalı malumat Sünger nedir ? Banyomuzda, lâvabomuzda her zaman kullandığımız süngerin ne olduğunu üphesiz hepimiz biliriz. Denizin dibinde:i kayalann kenarlarında mantar gibi bien, yosun gibi hâsıl olan birşey.. Fakat nasıl çıkarılır, buna pek vukufumuz yokur. Bizim garbî Anadolu sahillerinde, Yunanistan ve Tunus kıyılarmda sünger pek çok avlanır. Usul asağı yukarı aynidir. İlk devirlerdenberi bu yolda hemen hiçbir değişiklik olmamıştır. Bellerinden kayığa bir iple bağlanmış, çıplak insanlar uyun içine atılır, denizin dibine kadar ner, ellerindeki bıçakla birkaç parça ünger kestikten sonra iple işaret verir ve kendilerini denizin üstüne çektirirler. Süner avlamak görüyorsunuz ki oldukça güç bir iştir, bunu yapanların ekseriya burunarından, ağızlarından kan, görüş hassaanna da zaaf ve karışıklık gelir. Bundan maada denizin içerisinde köpek baıklanna ve sair canavarlara yem olmak :ehlikesi de mevcuddur. Uzun değnekler eya sair vasıtalarla sünger avlamak tecrübesi yapılmışsa da bu hareketler kÖrükörüne tevessül edilen teşebbüsler olduğu çin fazla miktarda çıkanlması imkânını emin etmedikten başka çok defa süngerer parça parça olurlar. Uzun zaman, süngerin bir nebat, bir osun olduğu zannedildi. Hakikaten dış manzarası da insana bu hissi verir. Halbuki, bir süngeri ikiye bölüp bir tanesini onu büyütmeğe, yetiştirmeğe müstaid bir kayaya yapıştırdınız mı, yeniden diğer bir parçanın hâsıl olduğunu görürsünüz. Bu vaziyet onun canlılığı hakkında jüphe bırakmaz. Binaenaleyh bu usulle sün;eri çoğaltmak ve üretmek imkânı hâsıl lmuştur. 3imdi, ilerî memleketlerde erkek ve dii süngerler hususî tertibat sayesinde yeiştirilmekte, aralarında münasebet peyda ettirilerek mümkün mertebe fazla mahsul vermeleri temin edilmektedir. Bu «kil, sünger istihsali için insan hayatının :ehlikeye girmesini menetmek gibi iyi aziyet ihdas etmişse de maatteessüf ta3İî sünger gibi dayanıkh ve iyi cinsten le geçirme imkânını vermemiştır. Bilhasa birçok hastalıkların tabiî süngerlerden ziyade sün'î süngerlere musallat olması hususî tertibattan muvaffakiyetli bir netice elde edilmesine çok kere mâni olmakadır. Pratik kıyafetler den: Bir akşam, 2gündüz elbisesi inliler mu kabil taarruza geçtiler r Şanghay 1 (A.A.) Cotes de Fer denılen mümtaz Çin kuvvetlerinin kumandanı General Chang Fah Kwee, Hangşov'u istirdad etmek üzere bir mu;abil taarruza geçmiştir. Cereyan eden fiddetıi muharebede her iki taraf da ağır :oplrr kullanmışlardır. Japonlar da bir şehir zaptettiler Hankovv 1 (A.A.) Japon kıt'aları iddetle Taian'a hücum etmektedirler. iehrin pek yakında düşeceği söylenmek edir. Taian şehri Tsiman'ın cenubunda müim bir merkezdir. Japonlann Tsingtao Tsiman demirolu üzerinde kâin Weihsien'i zaptettikeri bildirilmektedir. Japon askerlerine bomba atıldt Şanghay 1 (Hususî) Beynelmilel itaraf mmtakada devriye gezen bir Ja x>n askerine bir bomba atıldığmdan, bita• f mıntakadaki polise vâsi salâhiyet vea rilmiştir. Bundan sonra bitaraf mmtakada İngilterenin daha büyüklerini yapmakta olduğu İngiliz iilâh taşıyan mülteciler mıntakadan ihrac dretnotlarından birinin baştan görünüşü ıdilecektir. Tedhişçileri haber Verenlere gede bırakacak bir harb olacaktır. Ne elindeki tayyarelerin sayısı takribî ola ıyrıca 5000 dolar mükâfat vadedilmiş vakit? Bunun tarihini tayin etmek kabil ak şukadardır: tir. 200 Bu sabah 3000 İran: değildir. Fakat şöyle bir prensip konula Almanya: neticesinde 3000 dört Japon ve atılan bomba yaralanmış520 îtalya: bilir: Belçika: bej Çin askeri 1826 ır. 6000 Japonya: Gelecek harb, menf aatleri ve po ngiltere: 1550 80 Lehistan: litikaları birbirine zıd devletlerin Bugaristan: 800 Nankin'deki Sovyet tefareti yandı 2320 Romanya: Amerika: kuvvetleri arasında, bugün mevcud 5000 Çckoslovakya 1540 Şanghay 1 (A.A.) Reuter Ajanmuvazene bozulduğu ve bir taraf Fransa: 150 Sovyetler: 6000 ının muhabiri bildiriyor: hasmını tepeliyebileceğine kanaat Vunanistan 270 Yugoslavya: 830 Nankin'den verilen bir Japon haberine Macaristan getirdiği zaman olacaktır. Ecnebi yıllıklarında Türkiyenin de ;öre Nankindeki Sovyet sefarethanesi Kara orduları jugün bir yangın neticesinde tamamile 440 tayyaresi olduğu yazılıdır. Geçen seneki yazımızda 1937 yılında Yeni yıl içinde, her devlet hava ordu larab olmuştur. Yangınm sebebi anlaştlakara ordularından bahsederken, 1918 ıuna en son sistemde birçok tayyareler mastır. Sefaret, memurlann Hankow'a nak denberi istedıkleri kudrette bir ordu bu.âve edecektir. En büyük hava ordusu indenberi boştu. lundurmakla serbest olan devletlerin or)rogramı, ingiltere, Almanya, Sovyetler, dulannı daha ziyade takviyeye ve her Amerika, Fransa ve Îtalya tar&fından Jngiltere Japon hâditeti kapandı türlü silâh ve cepanelerini artırmağa ça Londra 1 (A.A.) Diplomatik akib ve tatbik edilmektedir. lışacaklarını yazmış, sulh muahedeleri mahfillerde, îngiltere tarafından Japon Deniz orduları yüzünden, uzun müddet istedikleri kadar aya tevdi edilen notanm Yangtse hâdi1937 senesinde büyük denizci devlet kuvvetli bir orduya sahib olamıyan develerine aid müzakereleri kapamış bulunletlerin de, kara ordulannı yeniden teşkil er, yeni yeni inşaat programları tatbikına duğu beyan edilmekte ve îngilterenin yehususundaki mesailerine devam edecekleri lasladılar. 1922 Vaşington, 1930 ve taleblerde bulunmayı lüzumlu görmeni sÖylemiştik. Almanya, Macaristan, A 936 Londra anlaşmalarile deniz silâhları diği ilâve olunmaktadır. Herhalde îngil vusturya ve Bulgaristan, eski tabirile birer az çok tahdid edilmisti. Fakat artık, 1936 :ere hükumeti çok uyanık davranacak ve «milleti müselleha» haline gelmişler, hepsi deniz konferansına Japonyanm iştirak et ngiliz tebaa ve menfaatlerine karşı yapıde şu son birkaç sene içinde açık ve gizli memesi üzerine 1937 den itibaren bu tah lacak herhangi yeni bir tecavüz Tokyo kabul ettikleri mecburî askerlik hizmeti didler kalkmış, herkes kesesi ve tezgâhlalükumeti tarafından verilen mükerrer nin icab ettirdiği geniş kadroları yetiştir •ının kuvveti nisbetinde inşaata başlamış,ıüsnüniyet teminatından sonra hususî bir mek, yeni teşkilât yapmak, bunlann silâh :ır. •ahamet arzedecektir. ve teçhizatını hazırlamak, 1918 den sonDeniz silâhlannı azalttığı için, pek zara, askerlik etmemiş olan takriben 1 7 se ıf düştüğünü anlıyan îngiltere, 1942 yr Filistindeki İngiliz askerleri nelik ihtiyatlarını talim ve terbiye etmek ,ına kadar sürecek büyük bir program Mısıra gönderilmemiş gibi işleri pek çok ilerletmişlerdir. hazırlamıştır. 1942 de bu program bittiği Londra 1 (A.A.) tngiliz siyasî mahGeçen seneki yazımızda, 1937 de bü zaman İngiltere donanması aşağıdaki rilleri, Filistin kıtaatının Mısırdaki potün kara ordularında en büyük faaliyetin miktara balığ olacaktır.: 10 tanesi yeni olmak üzere 25 dretnot, 'itilc vaziyet dolayısile Mısıra gönderilmakineleşme ve mfctörleşme sahasmda ccdiği hakkında dolaşan şayialan kat'î sureyan edeceğini söylemiştik. Zırhlı ve mo 10 tanesi eski model olmak üzere 70 kru rette yalanlamıştır. törlü kıt'alann mevcudu her orduda art vazör, 520 tayyare taşıyan 9 tayyare gemıştır. Hatta Bulgaristan bile Büyük misi, 150 yeni muhrib, birçok daha eski Gümüş fiatı harbdenberi ilk defa yaptığı sonbahar ma iistem ihtiyat muhrib, 70 yeni denizalb Vaşington 1 (A.A.) Roosevelt, Anevralannda bir motörlü fırkayı harekâta gemisi. merikada madenlerden yeni çıkarılan Diğer denizci devletler de yeni yeni gümüş ons başına kıymetini 77,57 centiştirak ettirmiştir. programlarla deniz kuvvetlerini artırmağa en 64,64 cente indirmiştir. Muhtelif ordularda mevcud tanklann başlamışlardır. Japonya 3 tane 46,000 Roosevelt ve Morgenthau, bu hususta ve motörlü vasıtaların takribî miktarını :onluk dretnot yapmağa başlamış, bunu ıiçbrr sebeb göstermemişlerdir. gösterir birkaç rakam: haber alan Amerika, 1938 programında, Sovyet Rusya: 6000 tank, 4,000 zırh şu gemılerı tezgâha koymağa karar ver Lehistana girmesi menedilen lı otomobil, 150,000 taraktör, 100,000 miştir: 45 46 bin tonluk iki dretnot, gazeteler ordu otomobili. hafif kruvazör, 9 muhrib, 3 denizaltı Varşova 1 (A.A.) Beş Litvanya tank gemisi, 3 mayin gemisi. tank gazetesinin memleket içinde satılması ve 4500 Macaristan ', Fransa: Fransa ile îtalya da ikişer tane 35,000 600 Avusturya: Yedi :onluk dretnotlar yapmaktadırlar. Al dağıtılması îç Bakanı tarafından yasak İngiltere: Çekoslovakya 200 motörlü müfreze manlar da, îngilterenin yüzde 35 i nisbe edilmiştir. 90 Lehistan: 600 tinde bir donamma yapmak esasmı kabul Romanya: 120 Belçika: Bir tank etmiş oldukları için, îngiliz donanmasınm başlıyan yıl bir harb senesi olacak mı? Yugoslavya 200 müfrezesi Türkiye artışı, onlan da yeni gemileri tezgâha koy Karşılıkh silâhlanan devletler arasındaki îtalya: 1500 mağa sevkedecektir. Şimdılik Alman tez kuvvet muvazenesinin bu yıl, doğrudan Yunanistan Bulgaristan Almanya: 300 gahlarında 1 tane 35,000, 2 tane 26,000 doğruya bozulmasma imkân yoktur. FaBilhassa büyük ve zengin devletler, tonluk muharebe gemisi yapılmaktadır. kat, mevcud siyasî kombinezonların bo tanklarının ve motörlü kıt'alarının sayısını Sovyet Rusyanm da iki tane 35,000 zulması, bu kuvvet muvazenesini bozabiartırmak için, fevkalâde gayretler sarfet tonluk dretnot yaptırmak tasavvuru varsa lir. Meselâ, Romanyanın ve Lehistanm mektedirler. Çünkü yarının harbinde, kara da bunların 1938 yılında inşasına başla Almanya îtalya Japonya grupuna ilti orduları, daha büyük bir mobilıte, yan nıp başlanmıvacağı meçhuldür. Sovyet hakları, Avrupada büyük bir değişiklik hareket kabiliyeti sayesinde tabiyevî bas ler 7 tane 8,000 tonluk kruvazör yao yapabilir ve bu değişiklik de harbe sebe kmlar yaparak muzaffer olmak istiyorlar t:rmağa karar vermişlerdir. Bunlann 4 i biyet verebilir. 1938 de de zırhlı ve motörlü kuvvetlerin Baltık tezgâhlarında yapılmakta, 3 tane mümkün mertebe artırılmasına çalışıla • si de tasavvur halindedir. Sovyet Rusya Türkiye için 1938 de "yapılacak şey caktır. er büyük gayretini denizaltı gemisi yap azamî derecede kuvvetli bulunmaktan tirmağa sarfetmek*edir. Bu gemilerin bi ibarettir. Boğazlar gibi bir Avrupa mücaHava orduları Hava ordulanna gelince, büyük dev kısmı Japonvaya karşı kullanılmak üzere delesindeki çok büyük ehemmiyeti 1914 letler, azamî gayretle ordulannı takviy< Uzakşarktadır. Alman membalanna, go 1918 harbinde anîaşılan bir deniz geçı ediyorlar. Çünkü, tayyare, çok müessi: re, Sovyet Rusyanın 151 denizaltı gemis dini elinde tutan Türkiye, son derece mü bir silâh olmuştur. Hava ordusunun mu vardır. Tam sayısı meçhul fakat büyük him ve o nisbette de nazik bir siyasî mev ; vaffakiyetli hücumlan, hele medenî mem miktarda yeni denizaltı gemisi de yapıl k ve vaziyettedir. Siyasî coğrafî duru mumuzdan doğan bu ehemmiyet ve neza leketlerde, büyük şehirlerin ve büyük me maktadır. ket, Türkiyenin kuvvetli olmasını icab 1938 de umumi harb olacak mı? deniyet vasıtalarının altını üstüne getir 1938 yılında da devletlerin kara, hava ettirir. Kuvvetliyiz, fakat 1938 de daha mek suretile düşmanı mefluç bırakaca! ve perisan edecek kadar müessir olacaktır \e deniz ordulannı takviyeye devam ede kuvvetli olmağa çalışacağız. 1938 yılı güerken bazı devletleriı cekleri muhakkaktır. Fakat acaba, dÜ Solda: Havana krep yünlüsünden elbise. Kollar aglan biçimi. Kemeri biraz daha açık renktedir. Yeşıl ve kırmızı çiçeklerden brodesi vardır. Eni ,40 olan kumaşların 2 metro 60 santiminden çıkar. Ortada: Parisin en büyük moda yaatıcısı Patou'nun modeli: Volanları si yah dantelden r» kadifeden bir gece tuvaleti. Belinde kadife bir kemer, keza korsajının iki kenarında kadife tezyinat vardır. Bu sene dantel, çok moda olduğu için bu elbise hoşunuza gidecektir. Sağda: Arduvaz grisi muslinden bir elbise. Yaka ve kemer pembe fötrden. Eteklikte pılili panolar. Genc annelere nasihatler Bebekleri muntazaman tartmanm faydaları Bir çok anneler, zannederler ki yavruarı, pek küçukken, ancak memede iken artmak lâzımdır. Bu, pek yanlış bir hirdir. Bebeklerin ağırlığını her zaman ontrol etmek lâzımdır, hatta büyük inanlar bile bu takayyüd ve ihtimamdan endılerini büsbütün kurtulmuş sayamazar. Şişmanlamağa veya zayıflamağa isdadı olan kimseler sık sık tartıltp yağanmanın veya kadide dönmenin önüne eçmenin çar'elerini aramalıdiTİar. O halle, çocukları, ilk senelerde değil, hatta k aylarda olduğu gibi muntazaman tartmak icab ettiği şüphe gotürmez bir hakiattir. îki yasında çocuklar için azamî e asgarî müddetler sunlardır. En çok aya bir, en az üç ayda bir. Maamafih, eer yavrunun sıhhati iyi bir vaziyette ise enede iki üç defa tartılması da kifayet debilir. Tartılışlann fennî olması için, ayni satte Ve ayni giyinişle yapılması şarttır. Evet, saatin büyük bir ehemmiyeti vardır. Çünkü meselâ yemekten evvel ve yemekten sonrı olması ağırlıkta mühim bir ark husule getirebilir. Elbisenin ayni olmasma gelince tabiî bunu temin güçtür. Bir ay evvel bebeğin hangi kıyafetle tartıldığmı hatırlamak her annenin kân değildir. Onun için eğer evde kantannız varsa yavrunuzu çırçıplak artmak doğrudur. Dışanda çıplak tartmak imkânı olmadığı için şu veçhile hareket etmek lâzımdır. Evde herhangi bir vasıta ile bebeğe o gün giydireceğiniz ekmil çamaşır ve elbisenin ağırlığını ölçmek ve sonra bunu dara olarak çıkarmaktır. Diğer taraftan terazi ve kantan değiştirmek de ihtiyatkârane bir hareket değildir. Mümkün olursa her vakit ayni terazi ve kantarda tartılmak daha ziyade haki Kadm levazımı Kirlenmiyen kemerler kate yakın rakamlar elde etmeği mucib olur. Tartılmak bahsine taalluk eden diğer hususata gelince, bunlar da sunlardır: Bir defter almanız, oraya her tartılışın tarihini ve miktarını kaydetmeniz gerektir. Her defasında ağırlığın artması lâzımdır. Azalmak değil ya, sabit kalmak bile şüpheli bir vaziyete delâlet eder. Derhal doktora müracaat ederek azalma veya sabit kalmanın sebebini bulmağa teşebbüs etmelidir. Çocuklann ağırlığının ne nisbet dahi linde artması icab ettiği hususuna gelince, bir çocuğun yeni doğduğu zamanki ağırlığı, birkaç ay sonra iki misline bir sene sonra üç misline çıkar. Sonra büyümesi ve ağırlaşması daha yavaşlaşır, ikinci senede yavru ancak 2 kilogram 200 gram artar. Üçüncü senede ise arttığı miktar 1 kilogram 300 gram olur. Demek ikinci sene sonunda erkek çocuklann ağırlığı 11 kilogram 700 gramdır. Kızlar, bundan 300 gram daha eksik olurlar. Üç yaşında erkekler 13 kilo, kızlar 12 kilo 300 gram, dört yaşmda erkekler 14 kilo 300 gram, kızlar 13 kilo 900 gram olur. Kemer, şimdi, son derece moda.. Hangi kadının kemere ihtiyacı olmaz?. Hele bu, kirlenmiyen cinsinden olursa sevincimize tabiî payan yoktur. Çünkü açık renkte kemerler, birkaç defa taktınız mı, hemen kirleniveriyorlar. Artık daima temiz kemer taşımak fırsatı da ele geçiyor demektir. Almanlar yeni bir madde bulmuşlar. Garib bir reçine, çam sakızı.. Bundan imal olunan kemerler, bükülebilir bir jekilde ve hatta deniz suyuna bile tahammül edebilir bir metanettedir. Bu maddeden muhtelif renk ve tarzda kemerler yapılıyor. Şeffaf bir halde, içinde sanki kendi renginde mercanlar varmış gibi görünüyor. Elbet de ayakkabı tokaları, elbise düğmeleri, şapka tezyinatı da yapılmak imkânı da bulunacak. Şüphesiz yağmura dayanacağı için pek kullanışlı ve işe yarar birşey olacak hr. Kış esnasında bu istifadelerimiz oldu gu gibi yazın da mayyoların ve sairenin üzerinde deniz suyundan, güneşten mü teessir olmıyan bir kemer taşımak az biı zevk mi? Yeni vecazib şapkalar Giyinme incelikleri " ^ Yağmurlu havalarda empermeab giydiğiniz takdirde saLn başınızda tüylü şapka bulundurmayınız. Böyle kıyafet ler için daima alelâde fötr şapka giyme lâzımdır. TAT Bej renkte bir kostüm tayyörle ayn ayrı üç jile yaptırarak bu tayyörün haric verdiği tesiri değistirebilirsiniz ve adet yeni bir kostüm daha yapmış gibi görü nürsünüz. lâhların ayni. Kumaşı siyah antiloptan üzerinde yeşil tezyinatı ve muhtelif renklere boyanmış upuzun bir tüyü vardır. Nasıl giymeğe cesaret ediyor musunuz? Korkmayın, iş ilk adımı atıncıya kadardır. Ertesi hafta Beyoğlunda birçok eşıne tesadüf edersiniz! ABtDlN DAVER Bizim iki üç yüz sene evvelki sarıklar ve külâhlar Avrupada, bilhassa Amerikada moda oldu. Şu gördüğünüz resimlerden biri bunu pek güzel göstermektedir. Sarık, yollu ipek jersedendir. Sol omuza sarığın ucu serbestçe salıverilmektedir. Diğeri de gene bizim eski sanklı kü