29 Ekim 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Ondörduncu yıl sayı: 4836 umhurîyet Telefon: Başmunarrlr ve evl: 22366 Tahrtr heyeü: MOD,. Teigr** Te meitub «&*. cumhunyet. btanbuj posta taitum: tstanbui NO 248 24298 Cuma 29 Birinciteşrin 1937 TUrklyenln yegâıre" möda mecmuası olan (MÖDÖt) en yeni manto modelb&cUş dölu olduğu halde bugiin çıktı. BUtUn bayilerden isteyiniz. tdare ve matbaa tasmı 24299 24290 Cumhuriyet ' Bayramı Kutlu Olsun ııııııiıııııııııııııııııı iıııııııııı ıııııııııııııııınınııııııııııııııııııı»''••ıııııııııiHiıtııiiiıııııımııııııııııııııııııııııııııııııııı ıııııııınııııııırıııııiMiiHiıııııııııııııııııııııııiMiııı ııııııııııııııiııtıııııtııı ıiTiitıııııırıııııiMiıııııııtıuııınıııııiHiıııııuııııiMiiH?ifiııııtııııııtıııııııııııııııııııiHiııııııtıııııııııııınııııi)iııııııııitııırı>ı ıııııııııııııııııııııııııııııiiiıııı Önemli yıldönümünde Cumhuriyetin mazisine ve istikbaline bakış Yeni Türkiye, modern ve müebbed Türkiye; yalnız ve yalnız Cumhuriyet Türkiyesi, hatta sadece cumhuriyet demektir. Aziz misafirimiz Tataresco'nun Ankarada istikbal ve izazı îki Başvekil arasında teati edilen mühim nutuklarda iki müttefik devletin sıkı elbirliği tebarüz ettirildi Ankara 28 (Telefonla) Dost Rcx manya Başvekili M. Tataresco ve mait yeti bu sabah saat 10.05 te hususî trenle Ankaraya geldiler. tstasyonda Başvekil .elâl Bayar, Hariciye Vekili Doktor Aras, Hariciye Siyasî Müsteşan Numan Menemencioğlu, Protokol müdür ve muavinleri, Ankara Valisi Nevzad Tandoi ğan; Emniyet Müdürü Sadrettin Aka, Romanya Erkânıharbiye Reisi General Sikityu, Romanya sefareti erkânı, Bal • kan Antantma dahil sefaretler erkânı, Ajans ve matbuat mümessilleri tarafın • dan karşılandı. Bando mızıka Türk ve Rumen millî marşlannı çaldı. Bir ihtiram kıt'ası selâm resmini ifa etti. Istasyon ve civarmda bi * riken binlerce halk aziz misafirimizi al • kışladı. Halkm candan tezahüratı ara • smda misafir Başvekil, doğruca Ankara palastaki hususî dairelerine gitti. ıııııııııııııııııııiııııifiıııııııııııııııııııııııııiıııifiıııııııtıııııııııııınıııın undan çok değd, yalnız on dört yıl önce Cumhuriyeti resmen ifade ve kanunen tesbit ettiğimiz gün Meclis koridorlarında kendisine rastladığım Fransız gazetecisi dostum bizden daha heyecanlı bir eda ile: Böyle büyük hâdiseleri odundan yapılmış gazete kâğıdlan üzerinde bırakmağa gelmez. Onları devamı ebediyete sıirecek yerlere yazmah. Demişti. Türk milletinin bu rejimle nazmed olduğu büyük ve parlak istikbali düşündükçe hep o gazeteci dostumun sözleri hatınma gelir. Eğer rejimin yüksek kadri bilinmiyerek milletçe ona lâyık olmak hususunda hatta ufaktefek kusurlar gösterilirse bu kusurların o büyük ve parlak istikbal üzerinde azçok mahkus tesirler yapabileceğini düşünmek, biz Türkleri yeni hayatımızm bu ilk ve son şartına dört elle sarılmağa sevkedecek tüyler ürpertıcı bir hakikattir. Cumhuriyet rejimimizin bu on dördüncü yıldönümünü, kanlar ve ateşler içinden çıkan bu hakikat göz lerimizin önünde olarak ona sunsıkı yapı§an bir a§k ve imanla kutluluyoruz. Filhakika yeni Türkiye, modeın ve müebbed Türkiye yalnız ve yalnız Cumhuriyet Türkiyesi, hatta sadece Cumhuriyet demektir. Biz bu tılsımda yeni hayat bulduk ve bu yeni hayatta alabildiğine yükselmenin en sağlam temellerini. Kurtuluş ve istıklâl hareketleri gibi Atatürk inkılâblan dahi hep bu temeller üzerinde yükselmiştir. Türkiyemizde Cumhuriyet ne vakit kuruldu? Söze başlarken on dört yıl önce onun resmen ifade ve kanunen tesbit edilmiş olduğunu söyledık. Bu tarihe bir tutamaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyetinin Gökler kararır, herkesin ufkunda »öner gün, Bir göz ve gönül kalmadı yurdunda ate**izx Bir taze çmarnn ki baharlar filizindir, büyük fazileti şuradadır ki o resmen ifa Yalnız senin akşam tantmaz bir seherin var... Nurun bize aksettiği gündenberi, essiz. Gün yüzlü nesiller kara toprakta izindir, de ve kanunen tesbit ve ilân olunmadan Dağlarda, güneş, tahtını kurmuş gibi her gün Bir meV8İmimiz geçmiyor âlemde günessîz, Her gördüğümüz dalga bir engin denizindir... önce çoktan Türk milletinin hayatmda Nurunla yanan başların üstünde yerin var* Her gün nice bin gonca veren bahçelerin var. Her vardığımız yerde birer şaheterin var. filen yaşamağa başlamış ve hatta en yük1 FARUK NAF1Z sek feyizlerinden bir kısmını vermişti. •lllllllllllllinillllllllllinillllllllllllllMllllllilllinillllllllllllllllllllllllllMlllllllllllllillllllllllllllllllll I IIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIİIIIIIIIIIIIHHIIIIIIIIIIItllllinill IIIIIIIHIHIimnitlillllllllinillllMlllinillHlllilllllllllmililHIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIHIIIIIIIIIIIUIIIIIlllllllllllll 1IIIIIIIIIIII Halâskâr Mustafa Kemal şarkta o zamana kadar kılıcınm hakkı olarak haiz olduğu rütbelerle onların bütün fonnalannı saraym suratına fırlatarak: Ben memleketin sinesinde sadece bir millet ferdıyim! Dediği gün Türkiyede Cumhuriyetin sanki temeltaşı atılmıştı. Erzurum ve Sıvas Kongreleri Türkiyede cumhurî halk idaresini kurmağa doğru atılmış müteakıb ve mütevali adımlardı. 23 nisan 1920 de Türkiye Büyük Millet Meclısi ilk açıldığı zaman hakikatte Türkiyenin halktan gelen halkçı modern devleti filen kurulmuş demekti, ve Cumhuriyet artık fıliyat sahasında yürümeğe başlamıştı. Filhakika idare rejuni olarak cumhuriyet nedir? Halkm kendi idaresinde kendi iradesini, amma münhasıran kendi iradesini kullanması değil mi? İlk Türkiye Büyük Millet Meclisinde millet kendi mukadderatını münhasıran kendi eline almak ve bütün kuvvetlerin bütün hakimiyetini Mecliste toplamakla sultanların ferdî ve aılevî hükumeti yerine millî iradenin mutlak saltanatmı kurmuş oluyordu. Ilim kitablarının hepsi size söyler ki böyle bir idarenin adına cumhuriyet derler. Muhterem misafirimizin ziyaretleri Ankara 28 (A.A.) Romanya Başvekili muhterem misafirimiz Ekse * lâns Tataresco öğleden evvel Riyaseti • cumhur köşküne giderek defteri mahsusu imza ve müteakıben Romanya sefirile birlikte, Hariciye Vekili Rüştü Arası, Başvekil Celâl Bayan ve B. M. Mec * lisi reisi Abdülhalik Rendayı ziyaret tt* mişlerdir. Bu ziyaretler iade edilmiştir. Ekselâns Tataresco öğle yemegini Romanya sefaretinde yemişlerdir. [Arkast Sa. 11 sütun 5 te] Yunan matbuatmın neşriyatı «Türk Yunan ordusu artık bir tek ordudur» Atina 28 (A.A.) Atina ajansi dlt rektörü M. Vekiarellis, Etnos gazetesinde yazdığı bir makalede Rüştü Arasm 1929 da kendisine yaptığı beyanatı hatırlamaktadır. Doktor Tevfik Rüştü A ras o zaman «Yunan hududlannı Türk hududlan olarak telâkki ediyorum» de « mişti. M. Metaksas da Yunan ve Türk milletlerine evvelki gün yaptığı hitabda, «Yunanistanla Türkiye arasında artık hudud mevcud olmıyacağı gün pek yakındır» diyordu. Makalenin muharriri müteakıben Türk matbuatmın ve Ulus gazetesinin M. Metcksas'ın idare ettiği bugünkü müttehid ve disiplinli Yunanistan hakkındaki ya * zılarını ve M. Metaksas'ın Averofta Türkiye elçisile yaptığı bir mükâlemeyi ha • tırlatmaktadır. M. Metaksas bu görüşme esnasında şöyle demişti: « İki ordu artık bir tek ordu ve iki filo da bir tek filodur.» Ankara paraşüt kulesi dün açıldı Bayram dün başladı Meclis Grupu Reis vekilleri seçildi Başvekilimiz, Türk gencliğine hitaben mühimbir nutuk söyledi Ankara 28 (Telefonla) Ankara paraşüt kulesi, bugün saat 15 te Başvekilimiz Celâl Bayarın elile açıldı. Merasime gelen büyük kalabalık kulenin etrafındaki geniş sahayı doldurmuştu. Ma latya meb'usu tsmet înönü, birçok meb uslar ve Hava Kurumu erkânı da bu aradd idi. Ulu Onder Atatürk bu sabah Ankarada tebrikleri kabul edecek Oün radyoda bir hitabe irad eden Dahiliye Vekili; Türk Cumhuriyetinin ve inkılâbların yüksek mana ve mahiyetini izah etti Millet Meclisi Reisliğine yeniden Abdülhalik Renda intihab edüecek Başvekilin nutku Başvekil Celâl Bayar, Nafıa ve Adliye Vekilleri, Millî Müdafaa siyasî müsteşarı saat 15 e doğru sahaya geldiler. Meydanm bir tarafında dizilmiş olan Türkkuşu gencleri, havacılık marşını söylediler. Müteakıben Celâl Bayar kür süye geldi ve meydanı dolduran binlerce kişiye hitaben şu nutku söyledi: Doktor Cemaî (Antalya) 9. lar Konferansı Hasan Saka (Trabzon) Belçika; Almanya ve Rusyayı da davet etti « Sevgili vatandaşlanm, Fakat kendi kendini idarede dahi dâhi olan Türk milleti Cumhuriyeti tesis etmek Türk Hava Kurumumuz, medenî hale beraber adını söylemekte teenni göste yatta tayyareciliğin aldığı büyük mev riyordu. Büyük Halâskâr tarihî nutkun kile mütenasib olarak çahşıyor. Büyük da bunu bizzat kalbinde saklamağa itina mesaisini, önümüze serdiği büyük eserlere ettiği bir millî sır sözü ile ifade eyle bakarak takdir etmek, hepimiz için borcmiştir. Vatan ve milleti uçurumun ta ke dur.* Huzurunuzda açılma törenini yap narına kadar sürüklemiş dehşetli ve felâ mak istediğimiz bu Paraşüt kulesinin de ketli bir harb vaziyeti içinde bulunuyor Türk gencliğine, hava sporu sahasında duk. Burada büyük mikyasta m&nevrala mühim hizmetler ifa edeceğine şüphe ra ihtiyac vardı. Adı söyleruniyen cum yoktur.» huriyet, kendi şaşaalı varlığını Millî KurBaşvekil Celâl Bayar, bu yenî eserin Bayram intıbalarından: Dün gece donanan Beyazıd meydanı Ankara 28 (Telefonla) Bütün Ankara misilsiz bir şevk ve heyecan içinde bulunuyor. Dost ve müttefik devletler ricalinin bu neş'eli günlerimizde şehri mizde bulunmaları bu Cumhuriyet bayramına manalı bir hususiyet vermiştir. Ankaranm her tarafında îran, Yugoslav, Yunan ve Rumen bayraklan Türk bayrakları arasında dalgalanıyor. hur Reisimiz Atatürk, Büyük Millet Meclisinde kordiplomatiğin ve protokola dahil olanların tebriklerini kabul edecek ve sonra merasim mahallini şereflendire cektir. Ankara 28 (Telefonla) Meclis Parti Grupu, bugün saat 11 de Başveki! Celâl Bayarm reisliğinde toplanmıştır Reis vekilliklerine Trabzon meb'usu Hasan Saka ve Antalya meb'usu doktor Cemal intihab edilmiştir. YUNUS NADt lArkası Sa. 11 sutun 3 te] gencleri Büyük Başbuğ Atatürk, askerî kıt'alarla izcileri teftiş buyurduktan sonra saat 15 te geçid resmine başlanacaktır. Geçid resmine izciler, mektebliler, Türkkuşu heyecanlı ve zevkli bir spora Bugün izciler şehirde bir geçîd resmi mensublan, askerî kıt'alar iştirak ede lArkası Sa, 11 tütujı 1 de] <<Arfcası Sa. 11 sütun i te\provası yaptılar. Yann saat 1â te Cum cektir, y Brüksel 28 (Hususî) Belçika hükumeti bugün Sovyetler Birliği hükumetile Almanyayı resmen dokuz devlet konferansına iştirake davet etmiştir. Vaşington konferansına iştirak etmedıkleri, U zakşark anlaşmalarına bilâhare de iltihak Parti Grupu, 1 teşrinisanide öğleden etmedikleri halde Sovyetlerle Almanyaevvel bir içtima daha yapacaktır. Baş nm dokuzlar konferansına davet edılmevekil Celâl Bayarın bu toplantıda ye lerine sulh lehine büyük bır ehemmiyet ni kabinenin teşekkülü münasebetile be atfedilmektedir. mütülealart yanatta bulunması kuvvetle muhtemeldir Fransız gazetelerinin Paris 28 (A.A.) Oeuvre gazeteMeclit Riyaset Dıvanı sinde Bayan Tabouis, Uzakşark meseleAnkara 28 (A.A.) C, H. P sinden bahseden yazısında diyor ki: Grupu bugün 28/10/937 saat 10.30 da «Brüksel konferansı, herşeyden evvel, Başvekil Celâl Bayann reisliğinde top Çindeki harbe nihayet vermek içinbir uzlaşma ze.mini bulmağa çalışacaktır. lArkası Sa. 11 sütun 3 te} s"' [Arkast Sa, 3 sütun 5 fel J