16 Eylül 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

CUMHURİYET 16 Evlul 1937 BÜYÜK DAVALAR Şu deli dünya! Müstemlekeler Bursadaki yüzmeler Cenubî Afrika komiseri beyanatını tasrih ediyor Yazan: LLOYD GEORGE Bursa (Hususî) Bursa festivali müSon günlerde sabahlan erkenden ga • tihaz etmiştir. nasebetile Istanbuldan davet edilen Londra 15 (A.A.) Cenubî Afcrizetelere şöyle bir baktığım zaman gözleJaponyanın bahğı baştan yubmak ar Galatasaray ve Beykoz yüzücülerinin Jcanın Ingilteredeki âli komiseri M. Terimi uğuşturarak uyanık olup olmadığımı zusunda olduğu anlaşılıyor. Yalnız ce Çekirgedeki Havuzlu parkta yaptıkları ve hâlâ bir kâbusom tahtı tesirinde bulu nubdaki Çin limanlannı bombardıman et müsabakalar, bu güzel sporun Bursa vvater'in bir Kanadalı gazeteciye, hükunup bulunmadığımı denemek itiyadına mekle iktifa etmiyor, ayni zamanda ora gencleri arasında da yayılması için iyi metinin cenubî Afrika birliğinin emni kapılmış bulunuyorum. larda hava üsleri tesis ve Canton nehri bir teşvik vesilesi olmuştur. Bilhassa yeti haleldar olmamak şartile AlmanyaTürkiye şampiyonlarmdan Halil Mah nın eski müstemlekelerine tekrar tesa Dünya havadisleri gün günden fena mansabına asker ihrac ederek nim müsmud kardeşlerin çok güzel stilleri Bur ıhüb etonesine müteallik umumî bir itilâve korkunç bir mahiyet iktisab etmekte takil Canton hükumetini de iskat emelini salı genclere örnek olmuştur. fa iştirake amade olduğunu söylediği dir. Şarkta ve garbda askerî imparator tatfcik mevkiine koymağa savaşıyor. Bursa gencleri yüzücülükte henüz hakkındaki haber dün burada büyük bir luklar kendilerini büyiik mikyasta ve taVe son hareket olarak da bütün Çin müptedi olduklanndan müsabakalar Ismamile jakavet ve korsanlığa kaptırmiî sahillerini şimdilik yalnız Çin veya Çine tanbullular ve Bursalılar arasmda ayrı heyecan tevlid etmiştir. Iyi malumat almakta olan siyasî mübulunuyorlar. Bunlar medeniyet bakaya mühimmat taşıyan ecnebi vapurlanna ayn yapılmıştır. îstanbuldan 28 kişi, smın hafif protestolanna ise asla semi ve inhisar et&e de müessir bir abluka altına Bursadan da 30 kişi müsabakalara gir #ahrdler, âli komiserin bu kabil sözler rtibar etmemektedirler. almış bulunuyor. mişlerdir. Yüzme havuzu beynelmilel söylemiş olmasından şüphe ediyorlardı Bütün bu harekâtın bir manası olabi eb'adda ve yüzme müsabakalarma el ve yahud mumaileyhin bir gazetecinın Akdenizi baştanbaşa dolaşan denizaltı gemileri Rusyanın, Ingilterenin, Fransa lir? Japonya Çini tamamile idare ve ta verişli yapılmış olduğundan çok beğe sualine karsı şahsî mütaleasını söylemiş mn ve Ispanyanın gemilerini evvelden hakkümüne almak üzere nihaî mücade nilmiştir. Festival dolayısile bu müsa olduğu mütaleasında bulunuyorlardı. hiç bir ihbara hacet görmeksizin batırmak leye girişmiştir. Japonya yalnız şimalî bakaları binlerce Bursalı seyretmiştir. Kanadadan Reuter Ajansına gelen İstanbullu sporculann kafile erkâm ve dün akşam burada neşrolunan bir hükumeti merkezî hükumetten ayırmakla tadırlar. iktifa etmiyecektir. Bu zengin memleke bana demiştir ki: #** telgraf, bu haberi teyid etmektedir. Bu Tazminat ve izahat talebleri ya tama ti baştanbaşa iktısaden ve siyaseten ta « Bursa gencliği böyle güzel bir telgrafta bilhassa M. Tevvater'in eski yüzme havuzu kazandığından bahti mile cevabsız kalıyor yahud da kısa ve hakkümü altına almak üzere orada kenyardır. Bu havuz Türkiyenin hiçbir şeh müstemlekelerinin Almanyaya riicuu dine tâbi bir hükumet kurmak emelin dürüşt cevablarla karşılanıyor. rinde yoktur, hatta İstanbulda bile... meselesi hakkındaki jahsî mütalealannı Bu meyanda lngıliz bayrağı da deniz dedir. Sonra işin en güzel tarafı; daima 25 de mutazammın bir beyanname nejretmif l«rde ve karalarda hami roliinü kaybet Esasen uzun ve yorucu bir harbe ha receyi muhafaza eden bu havuzda Bur olduğu bildirilmektedir. miş bulunuyor. zırlanmış olduklannı ve bu harbde ha salılar senenin altı, hatta havalar müMumaileyh, bu beyanatında kendi Akdenizin açık yollannda Ingiliz va ricin müdahalesini arzu etmediklerini Ja said olursa yedi ayında yüzebilecek şahsı namına söylemekte olduğunu, ce purlarma hücumlar oluyor; bunlardan ponlar bütün dünyaya açıkça bildirme ler demektir. Biz tstanbullular ise ya nubî Afrikanm, mantık ve itidal zihni zın ancak üç ay denizde yüzebiliyoruz. bazılan müsadere olunuyor, bazılan ha mişler midir? 20 dereceyi buİmak için haziranı bek yetile, Almanyanm müstemleekler hak sarzede bazıları da batırılmış bulunuyof. *** kındaki noktai nazarile kendisile iyi müŞarkta bir Ingiliz sefiri Çin yollann Bunu tnillî hırsın birdenibire alevlen liyoruz. Binaenaleyh bu bakımdan Bursalılann yüzücülükte istikballeri çok nasebetleri işkâl eden diğer meseleler da otomobili înıgiliz bandıralarile dona mesi şeklinde telâkki yanlıştır. Buna uzun • parlaktır. Türkiye şampiyonları birkaç hakkındaki noktai nazannı tetkik ede * tzlmif olmasına rağmen bir Japon tayya zamandanberi beklenen ve tahakkuku sene sonra muhakkak Bursadan çıka cek bir konferansa iştirake amade ol • resi tarafından makinelitüfek ateşine tu uğrunda birçok fedakârlıklara katlanılan caktır. Zaten müsabakalara giren Burduğunu beyan etmiştir. tuluyor ve sefir tehlikeli surette yarala bir plânın tatbikî şckli olarak bakmak salı müptedi genclerde çok yüksek bir M. Tewater, kendisinin cenubî Af nryor. daha doğrudur. kabiliyet gördük.> rikanın Almanyaya müstemleeklerinin Japonya senelerdenbeıi demir ithal etJapon hükumeti îngilizlerin tarziye ve îstanbullular arasmda yapılan müsaiadesi için yapılacak •umumî bir itilâfa taznunat taleblerini uzun uzun tetkikten mekte idi. Amerikadan hurda denür çe bakalann neticeleri: sonra nihayet reddetmeğe karar veriyor. liğini kullanmak üzere nerede seferden Yüz metro serbest birind Mahmud, iştirak edeceğini söyliyecek kadar ileri Bir Japon harb gemisi HongKong'da sakit vapur bulursa mübayaa ediyor küçükler arasında birinci Mustafa, 200 «itmediğini ve sozlerinin bu ruretle tefsir Ingiliz kara sulanna girerek bir Çin va du, Bu itibarla Japonya işi son derece metro birinci Halil, 50 metro kurbağa edilmesinin mubalâğah bir hareke* olalama (bayanlar arasında) birinci Leylâ cağını tasrih etmiştir. ciddî tutmuş telâkki edilebilir. purumı batırıyor. Şanghay'daki beynelmilel mıntakada Acaba bu büyük plânı tatbik ve em (t. S. K.), ikinci Handan (Galatasaray), îngilterede lik maçlarî oturan îngilizlerle Amerikalıların hayat peryalist emellerini tahakkuk ettirebile 100 metro kurbagalama (küçükler arasında) birinci Efdal, ikinci Selim, 400 lan her an Japon tecavüzüne maruz bu cek mi? lngilt«re lik maçlannın beşinci hafmetro serbest birinci Halil (Galatasa lunuyor. Çin ordusu aded, teçhizat ve askerî tası oyunlan her tarafta hararetli bir ray), ikinci Vedad (Beykoz), üçüncü *** talim ve terbiye bakımından Japon orduşekilde yapılmaktadır. Bu sene iklnci Rauf (Galatasaray), 50 metro (bayanlikten birinci like terfi eden Liecster Bütün bu vaziyetler karşısında ciha sile mukayese edilemiyecek kadar zayıflar arasında) birinci Handan (Galata mn en muazzam iki demokrasisi ise Ja hr. Japonyanın harb için talim ve terbi saray), ikinci Vecihe (Beykoz), 100 takımı meşhur Arsenalle yaptığı maçta ponlara nazik protesro notalan yazmak ye görmüş (2) milyonluk bir ordusu var metro kurbağalama birinci Mekin 1 1 berabere kalmıştır.. tan ve Çinlilerle Japonlara, birbirlcrini dır. Bu muazzam kuvvet karşısma Çin (Beykoz). Bu maçm sonlarmda Arsenalin meş hur sol içi Bastin bir penaltı kaçırmış sevmek için baba nasihati vermekten ba§ lilerin (200,000) asker çıkarıp çıkara Muhtelit su topu oyunu: Bu oyun da ka hiçbİT şey yapamamaktadırlar. mıyacakları dahi bence meşkuktür. Hatta Bursada ilk defa olarak görülen ve oy tır. Bu maçta 40,000 seyirci bulunmuş Bence demokrasi de arhk rolünü kay bu (200,000) askerin teçhizatı da Ja nanan bir oyundu. Btınun için büyük pomlannkine kıyaten noksan addedilebi bir alâka ile seyredildi. Beyaz takım tur. betmişe benziyor. Arsenal, likt« ikinci vaziyetted'r. Acaba Mussolini ve şeriki Franco'nun lir. Ayni zamanda Çinlilerin mühimmat ikiye karşı dört sayı ile kımızı takıını Kral kupası galibi Sunderland lik serkeşlikleri karşısında Disraeli veya imaH için dahilde fabrikalan da yoktur. yendi. şampiyonu Mançester takımını 30,000 Palmerston gibi devlet adamlan kalmış Japon atlukası ise haricden gelebilecek kişi önünde 3 1 mağlub etmiştir. olsalardı bunlann ne yapacaklarını me her türlü mühimmat ve silâhların Çine itBütün bunlar nazan ihbara alındığı Moda kulübünde boks rak eden var mı? Haftalarca aldırış edil halini katî surette menedecek kadar mü takdirde, Îngiltere ve Amerikanın diğer miyen protestolan hiç şüpih«siz seri fili essirdir. bütün alâkadar devletlerden ziyade, bir maçları • *• yat takib edecekri. Japon zaferi karşısmda şarktaki hayatî Moda deniz kulübü tarafından 26 eyDonanması olmadığı için Çinin bütün menfaatlerini himayeye, bundan daJıa lulde bir boks maçı tertib edilecektir. Amerikada Cumhırrreisi Theodore Roosevelt sağ bulunsaydı acaba Ame deniz kenarı eyaletleri Japonlann elinde fazla tehir edilemez bir hal alıyor de Tamnmış boksörlerimizden Kiryako rikan menafiine karşı savrulan Japon demektir. Bu eyaletlerin Japonlar ta mektir. Yorgo ile bix maç yapacaktır. , tehdidleri karşısında Amerika tacir ve rafından işgali hem yaricden mühimmat Beykoz kulübünden Muvaffak da bu *** misyonerleTİne işlerini güçlerini bırakıp tedariki knkânsızhğını hem de Çinin ik Tokyo, projesini muvaffakiyetle tat vesile ile Beşiktaşlı Mücahidi maça daÇinden kaçmalannı mı tavsiye edecekri? tısaden felce uğramasını intac edecektir. bik mevkiine koydugu takdirde bütün vet etmektedir. Nankin ve Canton eyaletleri artık deniz dünya, Pasifik denizi kryılannda (500) Romanya güreş müsabaka*** Japon a'htapohınun Çini rstilâ ameliye yolile gelen mallardan gümrük resmi ala milyonluk yepyeni bir împaratorluk karlarına girmiyor si müfihiş bir süratle cereyan etmektedir. rak varidat dahi temin edemiyecektir. şısmda kalacakdır. Beşinoi Balkan güreş müsabakalan Şu anda Çinin altı şimal eyaleti JaponŞimdilik Aroerika, îngiltere ve diğer Amerika is< bundan evvel Avrupadaki na iştirak için yapılan bütün muhabe yanın tahtı işgaline geçmiş bulunuyor. Avrupa devletleri kendi aralanndaki Alman tehlikesini gölgede bırakacak karata müsbet cevab veren Romanya fe(70) milyonluk Japon kraliyeti elyevm kavgalardan veya siyasî ve içtimaî buh dar müthiş ve tehdidkâr bir düşman karderasyonu dün acenta vasıtasile îzmir(300) milyon kavi ve zinde Japon ve ranlardan felce uğramış bir vaziyettedir şısında bulunacaktır. de yapılacak Balkan güreş müsabakalaÇmli halk tarafından meskun bir kıt'ayı ler. Bu itibarla şarkta cereyan etmekte îngilterenin, muvakkat sükuta Tağmen, rma iştirak edemiyeceklerini bildir fle geçirmiş bir haldedir. Şimdi bu küt olan müjjhiş mücadeleye seyirci vaziyetin Hindistandaki hal ve fasledeceği mese miştir. le müthiş inadcı ve haris bir askerî otok de kalmak ve arasıra neticesiz protesto leler karşısmda bulunduğu ve bunlann ise Romanyalılar, güreşçilerinin Tamşırasi idaresine geçmiş demektrr. lardan gayri hiçbir filî teşebbüste bulu gün günden çoğaldığı muhakkaktır. varda bulunduklarmı, Bükreşe kadar Acaba Japonya Şansi de dahil olmak namamak mecburiyetindedirler. îngilterenin bugün Hindistanda kar gelmek, oradan Bandırma yolile tstanüzere Çinin şimalî eyaletlerini ele geçirUzun bir mücadelede Japonyanın şılaşmakta olduğu müşkülâtın askerî me bula gitmenin çok meşakkatli olduğunu miş olmakla iktrfa edecek mi? Vaziyet malî ve iktısadî sukuta uğnyacağı hak nabii tngiltere ile mukayese edilemiye düşünerek son gün müsabakalara iştihiç de buıru göstermiyor. kındaki tahminlerin de yanlış olduğu cek kadar sonsuz ve gene İngiltere'den rakten sarfı nazar etmişlerdir. Bulgarlar gibi Romanyanm da mü daha büyük ve daha yekpare bir împaraBirkaç hafta evvel isrilânın Şansi'de muhakkatır. hitam bulacağı zannediliyordu. Bugün Japonlar maksada varmak hususunda torluk tarafından Asyadaki tahakkümü sabakalara girmemesi üzerine îzmirderekâta geçilmesile de anlaşıhyor ki Japon müthiş inadcı bir millettirler. Bedenî mu ne karşı meydan okunduğu zaman ne şe ki müsabakalar Yugoslav, Yunan, Türk güreşçileri arasmda önümüzdeki pazar rekâta geçilmesile de anlaşılıyor ki Japon kavemetleri ise son derece yerindedir. Va kil alacağı sorulsa yeri değil midir? günü yapılacaktır. LLOYD GEORGE ya Nankin hükumet merkezini hedef it tanperverlikleri ise son raddesindedir. Kiralacağınız yeni aoartfman daha rahat ol acaktır Çünkü bir Hava gazı Şöfbeni vardır. HÂVACAZI SOFBENİ SMi Mide guddelerinin ifrazahnı tahrîk etmek, îştahı açmak ve iyi bir hazım hazırlamak için En mükemmel bir kuvvet ve sıhhat eksiri olan ÇUINA LAROCHE BOtfin •czaaelenl* Mrtılır. OUİNA UROCHE 513 C dan kUçUk bir kadeh Içlniz. tes nin SEHER VAKTİİ Maurice Dekobra 19 Ve miralay, bu kısa istirahat zama nından sonra, saat bire kadar devam etmek üzere, tekrar işe dalardı. «Beyaz Papağan» barında, Sybil'e tesadüf ettiği gecedenberi dört gün geçmişti. «Bağdad Şenüği* n e hareketlerinin garib cazibesi ve tavırlannın letafetile başka bir güzellik veren bu sehhar bakışlı kadınla, başbaşa geçirdiği dakikalan unutamamıştı. Yazıhanesinin gözünden kabarenin programını çıkardı ve Belki sin, yarı peçeli fotoğrafmı seyretmeğe koyuldu. Bu fotoğrafta, güzel dansözün, en fazla göze çarpan tarafı, alnı ve gözleriydi. O esnada kapı vuruldu. Pennvvitz, dansözün resmini, alelâcele kâğıdlann arasına sıkıştırdı. İçeriye giren nöbetçi zabit: Polis müdürü gelmiş, efendim, diye haber verdi. Buyursun. Polis müdürü Herr Si«mund Frankl Yazan: Hamdi Varoğlu Çeviren: | odaya girdi. Gizli teşkilât reisinin karşısında hürmetle eğildi ve, onun daveti üzerine, bir koltuğa oturdu. Pennvvitz, polis müdürüne hitaben: Azizim Frankl, dedi, bu ziyaretinizden öyle tahmin ediyorum ki, istediğim malumatı getirdiniz. Evet, miralay, Topladığnn malumat, bütün merakınızı tatmin etmeğe kâfi gelecektir ümidindeyim. Pennvvitz, zihninde birşey araştınr gibi yaparak: Neydi o artistin ismi? diye sordu. Belkis Mahmud, miralay. Tamam... Belkis Mahmud. Geçen akşam, Beyaz Papağan bannda gözüme ilişti. Malum ya, ben biraz kuşkuluyumdur. Ne yaparsın, meslek icabı. Şu sırada, sağdan soldan bize gönderilen ecnebi artistlerin Viyanada neler yaptıklannı öğrenmek isterim... Hatta, meselâ Türkiye gibi müttefik bir memleketten gelenlerin bile... Yerden göke kadar hakhsmız, tihab edenlere, benim pek itimadun yokefendim. Bunu bildiğim için, ben de işi tur. Bu gibi adamlar urmımiyetle şüpheli emriniz mucibince sürüncemede bırakma kimselerdir. 1913 te, Klgenfurt'la, Tri dım. Ballplatz vasıtasile, Istanbuldaki yeste arasında mekik dokuyan îtalyan Başkonsolosumuza telgraf çektirdim. Ra Italyan casusum poru da geldi'. casusu bir kadın vardı, KatiTİıyorsunuz değil mi?... Kendisine ressam süsü veri Ne diyor? Diyor ki... Matmazel Belkis Mah yordu. Halbuki ömründe eline fırça almud, îzmirde filhakika dansözlük etmiş mış değildi. tir ve kendisini orada tanıyanlar vardır. Çok iyi hatırlıyorum, miralay... Yirmi sekiz yaşındadır. Başkonsolosun Fakat, Matmazel Belkis Mahmud hakyaptığı tahkikata nazaran halis Türk de kında, şimdilik şüpheyi calib bir nokta ğil, melezdir. göremiyorum. Maamafih, arzu ederse Böyle olduğunu tahmin ediyor niz, kendisini gizlice takib ettirebilirim. Lüzumu yok Frankl. Memurlandum. Annesi Türk, babası Felemenkliy nızın işi zaten başlanndan aşjkın. Tahkimiş. Harbden evvel birçok memleketleri katın mabadini, bizim arkadaşlardan bidolaşmış. Berlinde, Pariste, Londrada rine tevdi ederim. Bu suretle daha çabuk dans etmiş. Dört beş sene evvel, bir ve daha kat'î bir netice ahnz. Türkle evlenmiş. Edirneli zengin bir tüc Nasıl emrederseniz. carmış. Sonra kocasmdan ayrılmış, tekPolis müdürü, Pennvvitz'den müsaarar mesleğine dönmüş. Esasen, bu adam de alarak çekildi. Miralay, yalnız kalında ortadan kaybolmuş. Şimdi, Suriyede ca ayağa kalktı. Odasının; Stuben Rintkaretle meşgulmüş. ge açılan büyük pencerelerinden birinin Bunun o kadar ehemmiyetî yok. önüne gitti ve boş denecek kadar tenha Mesele, Izımirli bir Belkis Mahmudun caddeden geçen tektük birkaç arabayı dansöz sıfatile hakikaten mevcud olup gözlerile takib etti. Belkis Mahmudu düolmadığını ankmaktı. Azizim Frankl, şünüyordu. Bu kadmı tekrar görmek harb esnasmda gelişigüzel bir meslek in için, kalbinde gizli bir arzu duyuyordu. Omuzlarmda, bu fevkalâde ehemmiyetli mevkiin ağır mes'uliyeti bulunroasa, artiste, şimdiye kadar kaç defa çiçek gönderir, randevu ister, hulâsa, onu elde etmek için herşeye teşebbüs ederdi. Fakat, miralay von Pennvvitz, harbin civcivli bir zamanmda, orta Avrupada bir casusluk salgmı hüküm sürdüğü sırada, tehlikeli bir casus değilse bik, hiç olmazsa maceraperest bir kadın olan lâalettayin bir artistin hatın için, şerefini ve mevkiini tehlikeye koyanlardan değildi. Onun, ihtiyatsızca hareket etmeğe hakkı yoktu. Aklın ve mantığın, arzuya takaddüm etmesi lâzımdı. Karannı verdi ve telefonlardan birini açarak konuşmağa başladı: Tayyare müdürlüğü mü? Tress ler, siz misiniz? Ben Pennvvitz... Beni dinleyin... Mülâzim von Holtzdorf orada mı?.. Peki, onu bana yollayınız... Hayır, hayır... Haşlıyacak değilim... Verdiği rapor mükemmeldi... Kendisine hususî bir vazife vereceğim... Teşekkür ederim... Allahaısmarladtk Tressler... Birkaç dakika sonra, tayyare müdürlüğü emrinde çalışan, dragon mülâzimi Franz von Holtzdorf, Pennvvitz'in karşısmdaydı. Selâm vaziyetinde, mafevki emirlerina bekliyordu. Pennvritz: Yaklaşın... Yaklaşın Holtzdorf, dedi. Oturun, bir sigara içer misiniz? Teçekkür ederim, efendim. Söyliyeceklerimi iyi dinleyin.. Ev^ velâ «unu biliniz ki, şu dakikada, ıiz« âmiriniz sıfatile hitab etmiyorum... Siz * d«n yarı şahsî, yan resmî bir hizmet bek' liyorum. Emredersiniz efendim... Sizden rica edeceğim i}, beni j*bsan alâkadar eden bir iştir; fakat, ayni zamanda devletin emniyetile de alâka« dardır. Anhyor musunuz? Hayır, anlıyamadım miralay. F* 1 kat anlamağa hazırım. Alâ. Dinleyin öyleyse. Size, çoi hususî mahiyette bir vazife tevdi edece ğim... Bir istikşaf yapacaksınız... A n cak, bu istikşafı cephede değil, bir kabarede yapacaksınız... Bu kabare Viyana dahilindedir. îsmi de «Beyaz Papağans dır. Herhalde bilirsiniz. Bih'yorum, miralay. «Beyaz Papağan» banna gitmişliğim vardır. Amma, «Beyaz Papağan» bannda yapılacak istikşaf, üstünkörü bir uçu|tan ibaret olmıyacak. Orada, hayli hu • susî mahiyette bir tahkikata girişeceksi nîz. ' (Arkası var)