7 Ağustos 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İÇ SAHİFELERDE 2 ncide : Çin ve Japon ordulan Muharrem Feyzi Togay 3 üncüde : Yannın kartallan arasında Abidin Dave^ 4 üncüde ı Hikâye: Hayırsız ceb Zeynel Akkoç 5 incide : İstanbulun taşlan M. Turhan Tan u m h u ri yet yil Sayi l 4754 Telgraf ve mefctufi adresi: Cumhuriyet, îstanbul Posta kutusu: Istanbul. No 248 ClJmarteSİ T AjjllStOS 1937 Telefon: Başmuharrtr ve evi: 22366. Tahrb heyetl: 24298. İdare ve matbaa tasnu 24299 24290 yecanlı bir film seyrefmek ister misiniz? Turhan Tanın Dönüşü» lı eserini okuyunuz. Orada koca bir tarihî devrin sahne sahne, perde perde akışını göreceksiniz, sürekli heyecanlar içinde kalacaksınız. Ingiltere Italya itilâfına Fransa da mı alınacak? Roma bunu zarurî görüyor Daimî Sergi binası ihtiyacı Sergi îşini ancak ona göre yapılmtş bir bina ile temin etmek modern bir ihtiyacın cevabıdır. u sütunlarda devamlı surette müdafaa edegelmiş olduğu muz mahsus sergi binası ihti yacının hele şukür hemen hemen herkes tarafmdan takdir edilmiş olduğunu gör mekle memnunuz. İhtiyac takdir edildikten sonra onun telâfisi çaresine bakmak artık kolay olur. Sergilerin faydaları üzerinde konuş • mağa artık pek lüzum kalmamış olduğunu tahmin etmek isteriz. Başta seTgilere iştirak edenler olduğu halde bunlan zi yarete koşan vatandaşlara kadar herkes sergi için yapılmamış binalarda bu işin nekadar noksan olduğunu pek iyi anla mıştır. Sergiye mahsus bir binanın nok sanlığını anlamak, herşeyden önce onun faydasmı takdir etmek ve bu faydanın bu muvakkat binalarda yarıdan çok fazla bir nisbetle fevtolduğunu görmek demektir. Hakikaten öyledir, nekadar itina edılirse edilsin, muvakkat binalarda ne olsa gelişigüzellikten bir türlü kurtulamıyan sergiciliğimiz netice itibarile yakasım Mahmudpaşa çarşısı manzarasından çekib çıkaramıyor. Fazla olarak birkaç gün evvelki hızlı yağmurla Galatasaray li sesi bahçesindeki sergi teferruat tesisatıni altüst etmiştir. Çerden çöpten yapılan barakalar için bu akıbeti pek tabiî görmek lâzımdır. Hulâsa göçebe halinde sergi kurmak, hususile maksadımız modern Türkiyenin yeni yeni başarılarını yerli yabancı herkesin gözü önüne yaymak olunca, asla do|ru değildir. Ankaradan sonra Istanbulda dahi temelli bir sergi binasma ihtiyacımız vardır. Böyle bir sergi binası için ihtiyar olunacak fedakârlığm, onun vasıtasile elde edilmiş olacak maddî ve manevî faydalarla kat kat karşılanacağı şüphesizdir. Sergi işini ancak ona göre yapılmış bir bina ile temin etmek modern bir ihtiyacm cevabıdır. Sergiye iştirak eden bütün alâkadarların ayni fikir etrafında toplanmalan, bu fikrin kuvveden fı'le çıkanlmasısm başlıca sebeblerinden bir mühimmini teşkil eder. Millî ekonomi yolunda mu vaffakiyetli işler görenler bu muvaffakiyetlerini en iyi olarak ancak böyle bir sergide teşhir ve ilân etmiş olabilirler. Herkes, nekadar küçük olursa olsun, kendi hesabma kolay kolay bir sergi kuramaz. Hazır bir sergi binasında kira ile bir köşe tutmak herkesin hesabma ge lir. Böylelikle bütün ihtiyaclara cevab vermek üzere şehrin en münasib yerinde vücude getirilecek bir sergi binası kendi kendini ödiyecek bir müessese olur: Ziyaret edenler için faydalı, eşyalaTinı se renler için faydalı. Sergi binası millî mamul ve mahsulün devamlı teşhirine mahsus bir bina mı olmalı, yoksa alelâde bir sergi binası mı olmahdır? Çünkü ikisi arasmda fark vardır: Birinde bina her çeşid sergiler ku rulmağa mahsus bir bina olur, ikincisinde ise bilhassa endüstri işleri başta olmak üzere millî mamul ve mahsulün bellibaşlılarını daimî surette teşhire tahsis edilen bir müessese olur. Biz zannediyoruz ki Istanbulda dahi sergi binası şimdilik mutlak surette sergileTe mahsus bir bina olarak vücude getirilmek muvafık tır. Orada yalnız endüstri mamulâtı ve memleket mahsulâtı için değil, her çeşid sergiler kurulabilir. Bu, îstanbul için Ankarada yapılanın daha büyük ölçüsünde bir sergi binası olacak demek olur. An karadaki binadan her çeşid sergiler için istifade ediyoruz. Geçen sene El ve Ev işleri sergisini bu binada yaptığımız gibi bu yıl Kömür Sanayii ve Hertürlü Ocaklar sergisini de pek güzel olarak ayni binada yaptık. Böyle bir sergi binasına zaman zaman haricden de müsteriler gelebilir. Yedi sekiz yıl önce Tophanede Italya, İngiliz gazetelerinin ithalî yasağını kaldırıyor Bir Fransız gazetesi hazırlanan anlaşmanın inkişafı zamana bırakılacağını yazıyor Roma 6 (A.A.) Resmî makamat. îngütere ile ttalya arasındaki müna sebatın yeni isti kameti hakkmd? ketumiyet muha faza etmektedır Bununla berabeı Grandi Chamberlain mülâkatı, Duçe ile Chamiberlair arasmda mektub lar teati edilmes ve nihayet Koni Ciano'nun mülâkatı gibi tezahürat dolayısile hisset mekte oldukları memnuniyeti giz lememektedirler. Hiç şüphesiz yolun yarısı kate dilmiştir. Fakat bu, daha şimdiden müsbet bir ta kım itilâfnamele rin tanzim edilmek üzere olduğu ma Musolini ile mektublaştıktan sonra İskoçyaya balık avlamağa giden tngiÛz Başvekili Chamberlain bir nasını tazammün arkadaşile beraber avda... etmez. îngiliz siyasetinin müsbet zihniyeti Fransız gazetelerinin mütaleaları ni bilen Roma'da işlerin pisikoloji ba Paris 6 (A.A.) Cereyan etrnekte okımından hâdiselerin gösterdiği dere lan İngiliz İtalyan müzakerelerihak ceden daha ileri gitmiş olduğu müta kında Petit Parisien gazetesinin Roma leası yürütülmekte ve nazarlar Parise muhabiri, şöyle yazmaktadır: tevcih edilmektedir. «İtalyan gazeteleri, îngiliz İtalyan Paris, şimdi bir meçhul teşkil edi yaklaşmasının ayni zamanda Fransız yor. İtalyan yaklaşmasını vücude getirece Filvaki başlanılacak olan görüşme ğini iddia etmektedirler. Halbuki biz lerde o kadar mühim meseleler müza zat Duçe bile Fransa ile îtalya arasın kere mevzuunu teşkil edecektir ki Fran da halledilecek mühim meseleler mevsanın bu görüşmelere karışması bir za cud olduğunu söylemiştir. ruret halini alacaktır. [Arkası Sa. 6 sütun 4 te\ Bütün memleket istilâya mukavemet kararı verdi Şimalde hâkim olan Japon ordusu cenuba taarruz edecek, sivil Japon halkı Çin şehirlerini boşaltıp gidiyorlar, her yerde vazîyet gergin Çinde harb tehlikesi büyüyor Çin şehirlerinde Japon kıt'alan Emsalsiz bir facia Bir adam vahşiyane işkencelerle öldürüldü Geçenlerde Merdivenköyünde hav salanm almıyacağı feci bir cmayet iş lenmiş ve Ramazan adındaki bir zavallı cidden hayvanca bir vahşetle kazıkla narak öldürülmüştür. Bu emsaline in sanlar arasında nadir tesadüf olunan faciamn sebebi hiç denecek kadar basit bir şeydir. Hikâye edelim: Merdivenköyünde oturan Müştak yanında çalıştırdığı Ramazanı daima hor kullanmakta ve muhtelif bahanelerle sık sık dövmektedir. Müştak bundan bir kaç hafta evvel vazifesi icabı bir seyahate çıkmıştır. Ve o, seyahatte iken evdeki keçilerinden biri ölmüştür. Henüz aydınlatılamıyan bazı sebeblerden do layı Ramazana daima kızmakta olan Müştağın karısı ürsattan istifade ede rek kocasma keçinin Ramazan tarafından öldürüldüğünü yazmış ve üstelik ayni Ramazanm kendi çocuklarına da taarruz etmek istediği yalanım da ılâve etmiştir. Bu haberlerden fena halde [Arkast Sa. 3 sütun 3 te] Ihtilâlci tayyarelerin yeni faaliyeti General Franco yeni bir anayasa ilân etti. Bitaraflık komitesi bir iş yapamıyarak dağıldı Japon ordusunun hücum hatlarile, yeniden harb patlıy^cağı umulan (gölgeli yerler) şehirleri gösterir harita Şanghay 6 (A.A.) Paoting'den Muhasımlar, sefere hazır bir vazîyetgelen haberlere göre şimalî Çinde bulu te Japon imtiyaz mıntakasını Çin toprak" nan Japon kıtaatı ileri hareketlerini ce larından ayıran hudud boyunda dolaj • nuba doğru tevcih etmeğe hazırlanmak maktadırlar. tadırlar. Bunların hedefleri Paoting ve Çinlilerin bir taarruzundan Sang Chow şehirleridir. tpekli kumaşlarm yeni nizamnamesi Ticarî mehafilde memnuniyet uyandırdı Ipekli kumaşlarm standardizasyonu için hazırlanan nizamname gerek sanayi gerek ticaret mehafilinde büyük bir memnuniyetle karşılanmıştır. Esaslan evvelce kararlaştınlmış olan bu nizamnameyi alâkadarlar büyük bir tehalükle bekle mekte idiler. Dün yaptığımız temaslara göre şimdi nizamname hükümlerine aykın düşmüş olan kumaşlarm stoku çok büyük değildir. [Arkası Sa. 6 sutun 4 te\ Hankoıv'da da harb başlıyor Şanghay 6 (A.A.) Hankovv'da derhal başlaması muhtemel olan muhasemat dolayısile vaziyet endişelidir. Bü tün sivil Japonlar himaye edilmelerini istemek için bu akşam rıhtımlann üzerinde toplanacaklardır. korkuluyor Şanghay 6 (A.A.) Örfî idare î * lân edilmiş olan Hankow'daki imtiyazli Japon mıntakasma Japon bahriye silâ « Kendazlan çıkarılmış olduğundan Çinli • lerin bir taarruzda bulunmalanndan en* dişe edilmektedir. [Arkası Sa. 7 sütun 1 de] Almanyaya ısmarlanan posta vapurları Mersin hattı vapurları yapılıyor. Karadeniz hattı vapurları da 938 sonuna kadar bitirilecek Bomada, babaları İspanyada ölen çocuklann yaptıklan geçid resmi Cuenca 6 (A.A.) Saat 6,30 da 3 motörlü beş tayyare ile üç avcı tayyaresinden mürekkeb bir asi hava filosu Cuenca şehri civarına takriben 30 bomba atmışlardır. Şimdiye kadar ekserisi kadın ve çocuk olmak üzere 12 kişinin öldüğü ve birkaç kişinin de yaralandığı tesbit edilmiştir. Lord Plymouth, çarpışmadan sonra derhal hastanede tedavi edilmişse de alıkonulmasına lüzum görülmemiştir. Yann: Komitede çarpışacak tezler Lord Plymouth bir haza geçirdi YUNUS NAD1 lArkası Sa. 2 sütun 1 de] Londra 6 (A.A.) Lord Plymouth, bindiği taksinin bir otomobille çarpışması neticesinde maruz kaldığı sarsınh ile sağ gözünün üzerinde hasıl olan yaranın öğleden sonra toplanacak olan .ademi müdahale komitesinin mesaisine iştirakiUıe mâni olmıyaotğuu öaid etmektediı. Londra 6 (A.A.) Siyasî mahfil ler, yann toplanacağı bildirilen tâli ko mitede verilecek kararlann işlerin deva mına yegâne engel sayılan Sovyetlerin tarzı hareketine bağlı olduğunu söyle mektedirler. îyi haber alan mahfiller, Almanyayı Fransız îngiliz deniz karakolunun ilgasını istemekte ısrara sevkedecek olan bu tarzı hareketten hissettikleri endişeyi gizlememektedirler. Sa, g tütun l de] Anafartanın Adamı Edib arkadaşımız tsmail Müştak Mayakon'un yol mektubu r'| t*":: • .^J» îi^ g"^[: Pek yakında «Cumhuriyet» sütunlarînda Yeni gemilerimizden birinin plânı Almanyaya ısmarladığımız yeni posta vapurlanndan Mersin hattına aid olan dört geminin inşaatına Krupp fabrikasile alâkalı muhtelif şantiyelerde başlanmışbr. Buradan giden bir fen heyeri inşaatın bütün safahatını devamlı bir surette kontrol «ttiği gibî Almanyada bulunan Denı'zyollan Müdürü Sadeddin de bu işle meşgul olmaktadır. Mersin hattı vapurlanndan sonra Karadeniz hatta için ısmarlanan beşer bin tonluk üç büyük geminin inşaatına baş lanacaktır. Bu gemiler de Rostock şehrindeki Neptunwerft tezgâhlannda ya • • p:lacakh«. mİim