12 Eylül 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

12 Eylul 1936 CUMHURIYET SON TELEFON ERLED vcTCLSiZLE San Sebastiyer içinde ihtilâller baş sterdi Portekiz ademi müdieyi kabul etmezse oraya da amljo konacak Slav doktorlarmm 5 inci hb kongresi Bugün Sofyada 600 murahhasm iştirakile Kral Edvardın ziyareti etrafında tefsirler Yunan gazeteleri, Majeste ile Büyük Şefimizin temaslarından her halde mühim neticeler doğacağı kanaatinde ısrar ediyorlar Mithat Alamı maalesef kaybettik Merhumun cenazesi bugün kaldınlacak Viyana 1 1 (A.A.) Başvekil M. Suşnig, bu sabah Ingiliz sefarethanesinde Kral Sekizinci Edvard tarafından kabul îdılmişür. Mülâkat takriben bir saat sürSofya 1 1 (Hususî) Yann sabah müştür. lBa$taratı 1 inct sahıfede] * * * te bulurt söylemiştir. Mumaileyh, ıeri beklenilmektedir. Halkın çılgm va halihazııKÛmetle müessir surette Sofya operası binasında Slav doktorla Yunan gazetelerinin neşriyatı nnın beşinci kongreleri açılacaktır. Bu ziyeti devam etmektedir. teşriki nçmiş bulunan bütün teşek kongreye Yugoslav, Çekoslovak, Leh v j Majeste Edvardın Istanbulu ziyareti Rıhtımlarda birçok kadınlar ve ço küllerin unı istemiştir. M. Com ve Atatürkle mülâkatı hakkmda Yunan cuklar. gemilere bindirilmelerini bekle panys, Imış olan iktısadî işin aza Bulgar doktorlarından mürekkeb 6<)0 murahhas iştirak edecektir. Kongreye i« gazeteleri şu mütalealarda bulunmakta mektedirler. Basklı nasyonalistler, so meti do intizam ve disipline her irak etmek için sade Yugoslavyadan 300 dırlar: kaklarda intizamı temin etmeği deruhde zamandade ihtiyac mevcud oldu doktor gelmiştir. «îngiltere Kralı Sekizinci Edvard Isetmişlerdir. ğunu tamiştir. Mumaileyh, Ara Sovyet Rusya bütün ısrarlı davetlere anbulda fevkalâde hürmetlcre mazhar Asiler, tayyarelerle Heneni şiddetle gondan ve milislerin kuvvei mane olduktan sonra ayrılırken Türkiye Cumbombardıman etmişler ve dört sivilin öl viyeleririnde olduğuna dair olan ağmen bu kongreye iştirak etmemişt ı hurreisi Atatürkle Başvekil İsmet lnönümesine ve sekiz kişinin yaralanmasına se haberleıolayı memnuniyet izhar et Bu kongrenin gayelerinden biri de Stavnü Londrayı ziyarete devam etti. ar arasında her sahaya şamil olacak bi: bebiyet vermişlerdir. Hükumet memur miştir. îngiltere Kralı îstanbuldan yat'.lf vahdetin teminidir. ları, bu ufak şehrin tahliyesini emretmişAdenüdahale toplantısı Köstenceye gidecek yerde tenezzüh için krdir. Gene ayni gayeler etrafında bu akşım ve Portekiz yaptığı deniz seyahatini burada bıraktı ve saat 18,30 da Sofya Üniversitesi kon Sen Sebastiyen tamamile Lonc (A.A.) Bu hafta için ferans salonunda 8 inci Slâv tıb talebele karadan Bulgaristan, Yugoslavya ve Vimuhasara edilmiş yana yollarile Londraya dönüyor. Böy de dör> defa olarak Lizbondaki Seville 1 1 (A.A.) Sen Sebastien. tngiliz Portekiz Hariciye Nazın ri kongresi de açılmıştır. Bu kongreye dt lece bidayette sıkı bir ankontinü ile başnasyonalist kuvvetleri tarafından ihata e nezdinortekizin ademi müdahale Yugoslav, Bulgar, Leh ve Çekoslovak amış olan Kralın seyahatine bu gayriresdilmişttir. Müdafiler arasında ciddî ih komitefelselerine iştirake karar ver tıb talebelerinden mürekkeb 200 murah miliğini bırakmadan bir de siyasî mahiyet has iştirak etmiştir. Sovyet talebeleri bu tilâflar çıkmıstır. Bunlardan bir takımı, mesi içebbüste bulunmuştur. ilâve edilmiş oldu. kongreye de iştirak etmemişlerdir. taarruz vuku bulmadan evvel şehri tes Kral Edvard îstanbulda Atatürkle uPor' komitenin mesaisine iştiraklim etmek, diğer bir takımı da mukave zun konuşmalarda bulundular. Başvekılten imı ısrar eylediği takdirde ömette bulunmak istemektedirler. Herhalle de mükerreren görüştüler. Londraya nümüziçtimada bütün Iberya yarıde gösterilecek mukavemet, ciddî olamıdavetlerine gelince, eğer Kamâl Atatüıic madasısilâh ambargosu konulmasıyacaktır. veya Ismet lnönü İngiltereye giderlerse na kaırilmesi ihtimali vardır. Toledo cephesinde General Franko ziyaretlerinin resmî olacağı şüphesizdir. /* te Itpanyaya ailâh nun askerleri, sol cenahlarmda bulunan îngilterenin Montrö muahedesinden göndermiyeceh Sen Pedro şehrini işgal etmişler ve bu Dünkü içtimada mühim sonra Türkiye ile olan münasebetlerinın KuJ (A.A.) Hükumet tssuretle PuertoRico ve Sierra Gredosu son yaklaşmasına müstesna bir ehemmikararlar verildi panyaılâh ihracatını yasak etmiş * zaptetmiş olan General Molanın kıtaayet verdiği meydandadır. Bundan başka tma kadar taarruz cephelerini ileri gö tir. Paris 11 (Hususî) Akdeniz yüksek Ingiltre Kralının Sofya ve Belgraddan türmüslerdir. Sebattiyende gazetecilerin komitesi bugün Başvekâlet dairesinde geçmelerinin de siyasî mahiyetten uzak Majork adatı tamamile başına gelenler Başvekil M. Leon Blumün riyaseti al bulunmasına ihtimal verilemez. ihtilâlcilerde Bu telâkilerinin vâki olduğu zaman Ld 11 (A.A.) Deyli Eks tında toplanarak Akdeniz meseleleri Burgos 11 (A.A.) Palma de Ma pres iesinin San Sebastien hâdisesi hakkmda müzakeratta bulunmuştur. gözönüne getirilirse fevkalâde ehemmı jorquedan resmen bildirildiğine göre hü hakkıvermiş olduğu havadis dolayı Akdenizin umumî vaziyetini tetkik e yetleri tezahür eder.» kumet kuvvetlerinden adaya çıkanlmış sile Jer Ajansı, Paristen aşağıdaki den bu toplantıva Hariciye Nezareti Majestl Edvardın Yunan müsteşarı, şimalî Afrikadaki Fransız olan altı bin kişiden iki bin kişi öldürül tavzil almıştır: Kralına telgrafı kuvvetleri umumî kumandanı Gene müştür. Geri kalanlar, yiyecekleri kal Atina 11 (Hususî) îngiltere Kralı Ofcadar ecnebî gazeteci, San Se ral Nogosla Cezayir, Tunus, Fas ve Sumamış olduğundan adayı terketmişler. on bastidiyaret ederlerken milisler tarariyedeki Fransız Fevkalâde komiserle Edvard Viyanadan Korfo adasında ıkı yedı buçukluk top, dört havan topu, fınd»rguya çekilmişlerdir. bulunan Yunan Kralına gönderdiği bir ri iştirak etmişlerdir. 2500 tüfek ve birçok fişek ve el humbaSaat 15.30 da başhyan toplantı geç telgrafta Yunanistanda bulunduğu kısa A lehinde yazı yazmakla itham rası bırakmışlardır. müddet esnasında kendisine göstenlen ediler Fransız gazetecisi, tevkif edil vakte kadar devam etmiştir. Asker çıkarmağa teşebbüs eden deniz miş onra Fransız sefirinin siddetli hüsnü kabulden dolayı teşekkürlerde buUzakşarkta yeni bir lunmuş ve bu seyahatinin hatırasını unııttavvareleri tahrib edilmistir. müdesi üzerine serbest bırakılmiştır. Madrid hükumetİ Ve gazetectler Bu ise üzerine vali, gazetecileri kamıyacağını bildirmiştir. Yunan Kralı bu harb tehlikesi Barcelone 11 (A.A.) M. Com bul rek halkcılar cephesini efkârı utelgrafa gerek Yunan ahalisinin, gerek Şanghay 11 (A.A.) Pakhoide kendisinin bu ziyaretin güzel hatırahnı panys, tçazetecilere beyanatta bulunarak mun nazannda küçük düşürecek bu matbuatın halen şurada burada arasıra kabiâdiselerin vukuuna meydan ver vaziyet çok gergindir. Geçenlerde Ja unutmıyacaklarını ve pek yakında Yuyapılmakta olan münferid şiddet hare men için icab eden tedbirlerin alına ponyalı bir dükkâncı öldürülmüştür. nanistanı tekrar ziyaret edeceğini ümid ketlerini protesto etmelerini tasvib etmek cağıöylemiştir. Çinlilerin meşhur 19 uncu ordulan, ettikleri cevabını vermiştir. Kwangsi generalleri tarafından yapılmaAtina 11 (Hususî) Gelecek ması muhtemel yeni taarruzlara karşı koy yısta Londrada yapılacak Kral Edvar mak üzere Pakhoiye gönderilmiştir. On dın tac giyme merasiminde, Yunan Kralı dokuzuncu ordu, vaktile Şanghayda Ja Jorjun da bizzat bulunacağı siyasî mahponlarla harbetmişti. Bu ordu, Pakhoı fillerde teyid edilmektedir. de örfî idare ilân etmiş olup bu mıntaDeyli Telgrafm yazıları kayı terkten imtina eylemektedir. Deyli Telgraf gazetesi yazıyor: Molotofun riyasetindeki kdenî sanayi grevi «Türkiye Cumhurreisi Kamâl Ata • Bir Japon torpito muhribi, şimdiden Pakhoi yakınına gelmiş bulunmaktadır. türk dün gece Kral Edvardı teşyi etmek Kimoserler Meclisi bütün şiddetile Diğer dört Japon narb gemisi de icabın üzere istasyona gelmişlerdir. Müşarün da işe karışmak üzere Tsingtaoda Kong ileyh Kralın muvasalatından biraz tasdik etti devam ediyor konga doğru yol almaktadır. Birkaç gün D • •• v •» ! (A.A.) Sovyetler fenilya 11 (A.A.) Madenî sa evvel Kwangsi kıtaatı, Pakhoiyi zaptetItalyada komplo tJırhgı Komıserler Meclisi, M. Molo j anelesi grevine iştirak edenlerin mişlerse de hemen hemen şehre girmeleri tofun başkanlığmda, 1936 dördüncü tri mibn dün takriben on altı bindi. Grev akabinde merkezi hükumet kuvvetleri tahavadisi asılsız tnestrosunun ekonomi plânını tetkik ve deım etmektedir. Gecenin ve gündüzün rafından tardedilmislerdir. tasvib etmiştir. Londra 11 (A.A.) Italyan sefa büük jir kısmında fabrikalar işgal al Viyana istasyonunda reti, Romada M. Musolini ile birçok Ikıncikânundan temmuza kadar olan tına kîlmışhr. pathyan bomba D yüksek fasist erkânı aleyhine hazırlan devre zarfında istihsalât 1935 in ayni ref^ dün bir amele heyetini kabu devresine nisbetle yüzde 33,4 artmıştır. ehiştir. Londra 11 (Hususî) Birkaç gün miş bir komünist komplosu keşfedilmiş olHalbuki yılhk plân bütün 1936 yılı i ç i n evvel Viyana istasyonunda pathyan duğu haberini kat'î surette tekzib etmiş Mşlen fabrikan grevcileri yüzde 24,6 bir çoğalma derpiş etmektf bomba münasebetile Avusturyada bir tir. işe başlıyorlar ıdi. çok komünistler tevkif edilmistir. Hadi Milletler Cemiyeti HabeşisCleraontFerrand 11 (A.A.) senin mahiyeti hakkmda fazla tafsilât Ağır endüstri, istihsalâtını yüzde 35 Mifoeli fabrikalannda bir itilâf yapıl tanı feda etmiyor mu? alınamamıştır. artırmak suretile çok mühim bir muvaf mıştr. le bugün baslanacaktır. Cenevre 11 (A.A.) Alman ajanYağmur 15,000 ton tuzu fakiyet elde etmiştir. Grev büyüyor smm istihbarına göre, Milletler Cemiyeti Parisi 1 (Hususî) Bugün de bir sürükledi Dördüncü trimestro plânı 19 milyar genel sekreteri M. Avenol genel sekre çok şehlerde grevciler yeni fabrika'ar 700 milyon rublelik bir endüstri istihsalâîzmir 11 (Hususî) Yağmurlar terliğe, Habeşistan meselesi hakkında zaptetmlerdir. Yalnız şimal vilâyetle Çamaltı Tuzlasında 15,000 ton tuzu sü h tesbit etmektedir ki, bu miktar, bu serinde 5(binden fazla grevci mevcud ol rükliyerek eritmiştir. 1400 amele sabaha îtalyan hükumtile anlaşamadığını bil nenin üçüncü trimestro plânında yüzd duqu hoer verilmektedir. kadar çalışarak tehlikeyi önlemişlerJ'r dirmiştir. îtalya, Habeşistandaki emri va• 7.3 ve geçen senenin dördüncü trimes Italan Kralı Musolinî ile Anadolunun tuzsuz yerlerine sevkiya kiin her ne pahasına olursa olsun kabu frosu istihsalâtından da yüzde 31 fazlaKinü istemekte, Milletler Cemiyeti ise, yapılacaktır. Krlikte Habeşistana dır. Serginin îzmire faydaları Habeşistan Milletler Cemiyeti azası o gidecek Portekiz dahilinde Lorira 1 1 (Hususî) United İzmir 11 (Hususî) 26 agustos'an larak kalmakla beraber, buna binaen IPress ıjansına göre Habeşistan Cemiye! 9 eylule kadar îzmire muhtelif vasıta talyanın ne konseye, ne de Asambleye komünizm yasak Akvasdan ihrac edilir edilmez Italyaı larla gelen turistlerin mecmuu 78,120 dir iştirak etmiyeceği zannedilmektedir. Lizbon 11 (A.A.) İki Portekiz Kralı Viktor Emanuel M. Musolini il< Harb gemisinin geçenlerde yapmış olduk birlike Habeşistana gidecektir. It.lyan Kralı Aduada merasimle Ha lan isyan münasebetile Başvekil M. Sabeşi.tan tahtına çıkacak ve Habeş Im Iazar, matbuata bir tebliğ vermiştir. Bu parıtoru ilân edilecektir. tebliğde Portekizin kendi arazisinde her Küçük Antant kongresi «rlü komünîst tahrikâtmı menetmeğe kabugün açılıyor rar vermiş olduğu beyan ve bazı tngiliz Bükreş 11 (Hususî) Yugoslavvı ve Fransız gazetelerinin Portekiz aley Başvekili M. Stoyadinoviçle Romanya hindeki hücumlan protesto edilmektedir. Hariciye Nazın M. Antonesko yarın a tsyanın sebebi çılacak olan Küçük Antant kongresine Londra 11 (Hususî) Lizbondan iştirak etmek üzere bugün Bratislavaya alman haberlere göre, son isyan hâdisesi hareket etmişlerdir. hakkmda yapılan tahkikat neticesinde Almanyadaki işsizlerin komünistlerin 1933 kanunu esasisini demiktarı İiştirmek istedikleri anlasılmıştır. Bugün Berlin 11 (A.A.) 31 ağustos tari d« birçok tevkifat yapılmıştır. hınde işsizlerin miktarı 1,098,000 idı. Fransanın Akdeniz komite^inde... [Baştaraft 1 ind sahifede] otomobilde aldığı vaziyet esnasında otomobılin beton direğe şiddetle çarpma " sile dimağı sarsılmış ve iki gün iki gecc hiçbir söz söylemeden ve gözlerini açmidan yatmıştır. Yapılan bütün tedavi ve ihtimamlara rağmen güzide meb'usumuzun kaybedilmesi herkesi derin bir teessüre garketmiştir. Mithat Alam 1881 yılında îzmirde dünyaya gelmiş, Mülkiye mektebinin yetiştirdiği kıymetli idarecilerdendi. Muhtelif idare âmirliklerinde bulunmuş, bir aralık înhisarlar Umum Müdürlüğü vazifesini görmüştü. Türkiye Büyük Milkt Meclısinin eski ve değerli azalarından olan merhum, Gazi Anteb kahramanı ve meb'usu Ali Kılıcın da eniştesidir. Mithat Alam bugün arkadaşları arasında bir çok fazilet ve meziyetlerinden ba|ka bil" assa son derece nezaketi, inceliği ve bü tün hayatının haricî harekâtını hulâsa f den kibarlığı ile etrafında büyük bir hürmet ve sempati toplamıştı. Kendisinin neaketine dair birçok hikâyeler varJ'r. Bunlardan birini, merhumun bulunmaz Sa Aîajestenin İttanbulu gezerken arakterini çizmek noktasından burava alınmış resimlerinden ;aydetmeden geçemiyeceğiz: istasyona gelerek sekiz kompartımandan Mithat Alam temas ettiği herkese çok ibaret olan hususî treni bizzat teftiş et azik, çok samimî davranmakla meş mişlerdir. Kralın Cumhurreisine veda sahnesi ıurdu. İfrat derecede asabileştiği zamanf calibi dikkat derecede samimî geçmiş, arda bile bu yüksek nezaketini muha akendilerine kompartımanmın içine ka a ederdi. dar refakat eden Kamâl Atatürk ile K'al Birgün yanında çalışan adamlarından Edvard arasında ayrılmadan evvel mü )iri birçok kabahatler yaptıktan sonra teaddid musafahalar olmuştur. ıihayet kimsenin tahammül edemiyece Türkiye Cumhurreisine Istanbu'da ;i bir suç işlemiş ve Mithat Alam bu vagördüğü hüsnü kabulden dolayı teşekkür ziyet karşısında kendisinin ne söyliyece* eden Kral, müşarünileyhi ısrarla Lon ğini son derece merak eden arkadaş'an draya davet etmişlerdir. Atatürk ilk fır rasında bu adamı yanına çağırtarak, arsatta îngiltereye geleceğini Krala vıid adaşlarını hayrete, hatta sukutu hayalc buyurmuşlardır. Cumhur Riyasetini de ğratan şu sözleri söylemiştir: ruhde ettikten sonra Kamâl Atatürk Dikkat edin; artık size münase Türkiyeden harice çıkmamıştır. ıetsiz diyeceğim! Kral davetini General Ismet Inönüne de söyleyince Atatürk onu derhal LonKafa, ruh ve vatanperverlik nokta draya göndereceğini söylemiştir.» iindan çok kıymetli bir vatandaş olan Kralın Avusturalyalılara telgrafı Sovyetlerin yeni sanayi olânlan Fınsız grevcileri n altı bin kişi Times gazetesinin Conberra (Avus tralya) muhabiri 7 eylul tarihile yazıyor. Avustralya valıi umumisi Lord Govvrie Kraldan aşağıki telgrafı almıştır: «Gelibolu Şibihceziresindeki harb meydanlarını ve mezarlıkları ziyaretle gerrdiğm> bir günde; ilelebed şan ve şerefle karışık olarak yadedilecek olan Anzac (tngiziler tarafından Avustralya ve Yenizelânda kıtaatına verilen isimdir) kraCenaze merasimi atınm berhayat olan azasına en samimî temennilerimin iblâğını rica ederken haıbMithat Alamın cenazesi, bugün, Hayde ölen arkadaşlarının ebedî istirahgâh darpaşa Nümune hastanesinden kaldrr larının iyi ve hürmetle bakılmakta oldu larak Sirkeci araba vapuru iskelesine gsğunu temin eylerim.» tirilecektir. Kral Avusturyada ava çıktt Cenaze merasimi Sirkeciden ba§l»yaLondra 11 (Hususî) Henüz Vi cak ve Sirkeci Divanyolu Çarşıkapı yanada bulunan S. M. Kral Edvard bu yolunu takib edecektir. Cenaze namazı gün öğleden sonra Viyana civarında ava Beyazıd camisinde kılınacak olan mer humun cesedi Edirnekapı dışındaki Şc çıkmıstır. lidliğe gömülecektir. Mithat Alam tahsisen sağlam karektâ rile temayüz etmişti. Zıyaı gerek Mec iste, gerek memlekette bir boşluk teşkil :decektir. Büyük teessürümüz daha fazla yazmağa mâni teşkil etmekte olduğundan muhterem refikasile, kederli ailesine, tainbiraderi muhterem Ali Kılıca deifin aziyetlerimizi sunarken bu kayıb karşr ında bizzat bizim de taziyeye muhtac ulunduğumuzu kaydederiz. Allah aziz Vlithata rahmetler rhsan etsin. Bir Suriyeli gazeteci şehrimize geldi Dün şehrimize Suriye gazeteci lerinden M. K. Tabbara admda bir zat gelmiştir. M. Tabbara İz mir tankile şehri mize vâsıl olmuş tur. Burada üç gün kaldıktan sonra Romanya. Macaristan ve Yugoslavyaya hareket ederek bü M. Tabbara tün buralarda gezecek, gazetesine rö portajlar yazacaktır. Meslektaşımız, Türkiyeden büyük bir muhabbetle bahsetmektedir. Ekonomik pazar, Dış pazar faaliyette Filistinde yeni musademeler Londra 11 (Hususî) Filistinde bugün yeni musademeler olmuştur. Bu musademeler neticesinde Ramlada iki Musevi öldürülmüştür. Arablar iki yerde yangın çıkarmışlardır. [Başmakaleden zımdır. Eğer başka bir çaresi bulunmak htimali olsaydı bu sahada çok kere fi kirleri karıştıran para maddesine bir 'ekme vurup geçmek, yani para aletini or tadan kaldırmak isterdik. Ne yapılabüir ki mübadelenin temininde ölçü ve kıymet fadesi olarak ondan daha iyi bn: \vnl& bulunamamıştır, bulunamıyor ve görüaüşe göre bulunamıyacaktır da. Ancak bu bahiste şu hakikati olsun bilmeüyiz ki para nihayet mübadele vasıtas; olan bir kıymet ölçüsünden başka birşey değildir. Ziraatte azamî istihsal ve sanayide asgarî tesisat prensipine göre elbette dış pazarlara ihtiyacımız vardır. Istihsalimiz d«n mümkün olduğu kadar çok kısnunı ihrac edeceğiz elbet. Bu ihrac keyfiyeh bizi derhal ithal zaruretile karşı karşıya bulundurur. Filhakika ihrac edeceğiz ve ithal edeceğiz. Nekadar ihrac edersek hiç olmazsa o kadar ithal edeceğiz. Bu bir zarar olmak şöyle dursun memleketin ekonomik faaliyetinin en sağlam belgeani teşkil eder. Türkiye şimdiki ihracatını iki kat, dört kat, on kat yapsa daha elli sene için hep bu nisbetlerde ithalât yapmakla ancak servete, kuvvete ve refaha mazhar olur. Ancak fazla ihracat yapabilmenin bix tek çaresi vardır ki maliyet ve satış tiaJt larında dünya piyasalarından daha u * cuz olmak değilse bile hiç olmazsa daha pahah olmamaktan ibarettir. Evvel ve ahir söylüyoruz ki Türkiyemiz bu en hayatî meselesini halledecek büyük ve geniş malî iktısadî kavrayışı bekliyor. f) YUNUS NADt