12 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TA CUMARTESİ | 12 İstanbul Ankara caddesi 'TELEFON : 24318, 24319, 24310. TELGRAF : TAN, İSTANBUL EYLÜL İKİNCİ YIL — No, 504 19386 SK URUŞ İ AT SI TAN BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN 280 bin Türk icin müstakil idare Suriyenin istiklâli ve Suriyedeki Türkler üua « Suriye muahedesi: Telgraflarm verdiği malüma- ta göre Fransa ile Suriye Mümessilleri bir dostluk ve ittifak Muahedesi imzalamışlar ve bu mua- hede ile Suriye tam muhtariyetini klz.anmışt_n'. Suriye, Büyük Harbin neti:esinde Osmanlı devletinden ayrılan ülkeler | #rasındadır. Türkiye Lozan muahe- desini müzakere ederken bütün — bu Omşu memleketlerin mukadderatını endi sahiplerinin elinde brrakmış ve itün bu ülkelerin hür ve müstakil Yaşamalarıma taraftar olduğunu gös- V, Suriye cenup hududumuzda — bize | Ptisik bir komşu memleket olduğu İçin onun mukadderatile alâkadar ol- İkamız tabildir ve zaruridir. Hür ve | Bukadderatma -sahip bir Suriye, Türkiye ile ancak dost olabileceği, ve Ürkiye ile en iyi komşuluk müna- Sebetlerini idame ve inkişaf ettire- ileceği için Suriyenin hürriyet ve İstiklâline kavuşmasını, — sevinç ile Arşıdır ve Suriyelileri kutlularız. s'lrı'ye ve Fransa: b danir ahai edamn ni S uriye, büyük harpten sonra, müttefik devletlerin harp sı- Tasında Mekke şeriflerine verdikleri Sözü tutarak müstakil bir Arap dev- i vücude getirmelerini ve kendisi- hin bu müstakil Arap devletine mer- €z olmayı bekliyordu. 1918 senesi- T gönteşrininde İngiltere ve sa hükümetleri Suriye ve — Ira- mukadderatmı bu memleketler alkma bıraktıklarını ilân etmişler, fakat 1919 Eylülünde Suriye sahille- hin Fransaya, Suriye iç tarafları- İin Kral Faysala ve Suriye halkma hxrakxlm::ısı için uyuşmuşlar, 1920 de üriyelilerin istiklâllerini ilân etme- ve Faysalı Kral ilân etmeleri ü- ’Ğîîne Fransa Şam şehrinin üzerine yuî'îimüş ve bu şehri işgal ederek Müstakil hükümeti devirmişti. Müt- *fik devletler daha evvelden Suriye- Fransız mandasına bırakmayı ka- bu etmişler, 1922 de Milletler Cemi- İ i konseyi bu kararı tasvip etmiş, 923 te imzalanan Lozan muahede- fİhde, Türkiye Osmanir İmparator- ıugunda.n ayrılan parçaların mukad- q"&tmı halkın iradesine bırakmıştı. Fransa Mandasma bu şekilde — gi- Tn Suriye, dün imzalanan muahede- :lin tasdikinden ve meriyete geçme- tak sonra müstakil bir devlet ol_a- Mij müstakil bir devlet sıfatile hrle'der Cemiyetine girecek, !l"ma ile ittifakından istifade ede- k müdafaa kuvvetlerini hazırlıya- ğ Ve milli hayatına hâkim olacak- Suri N S'iye ve Türkiye: Komşu Suriye devletinin gire- ÇA ceği bu yeni hayat devresin- âdım başımda muvaffak - ol İ&Hariciye Vekili “TAN,, a dedi ki: “iskenderon ve Anlakya için müstakil bir İdare düşünüldüğünü ümit etmek isterim,, Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras dün Cenev- reye hareket ederken ““Tan” muharriri, günün birinci plândaki siyasi mevzuları etrafında kendisile görüştü. 'Türk - İngiliz dostluğu, Suriye - Fransa muahedesi hakkında sualler sordu. Doktor Aras “Tan” muhar- ririne, Fransa - Suriye muahedesinden bahsederken bilhassa şöyle dedi: “Ve hemen hepsi Türk olan iki yüz seksen bin nüfuslu İskenderun ve Antakya mın- takası için de mahalli müstakil bir idare derpiş edil. miş olduğunu ümit etmek isterim.,, Şimdi mülâkatı Okuyalım: — İngiltere ile bir muahede yapıl- makta olduğuna dair haberler var- dır, Bu hususta bizi tenvir eder misi- niz? — Türkiye ile İngiltere münase- betlerinin çok — dostane ve samimi olduğuna şüphe yoktur. Fakat si- yasi bir muahede görüşülmesi bah- se mevzu değildir. — Fransa ile Suriye arasında bir ittifak muahedesi parafe edildiğini ajanslar bildiriyorlar. Bu hususta malümat verir misiniz? — Söylediğiniz muahede etrafm- da müzakerat cereyan ettiği hak- kında malümatımız vardı. Parafe edildiğini ben de sizin gibi ajans- lardan öğrendim. Metni hakkmda henüz sarih malümatımız yoktur. Şurasmı tasrih ederim ki, Osman- lı İmparatorluğundan ayrılan par- çalarda milliyet esasında Müstakil devletler teşekkülünü, biz yeni Tür- kiye daima memnuniyetle gördük ve temenni ettik. Lozan muahede- sinde İmparatorluktan — müdevver hükümranlık hukukumuzdan âalâ- kadar lehine feragat ettik. Binaen- aleyh Suriyenin de Irak gibi oluşu haberi bizi ancak sevindirir. Zaten bu hususta görüşümüzü dost Irakın Cemiyeti Akvama dühulü münase- |: betile söylediğim nutukta açıkça ifade etmiştim. Kendilerine karşı hissiyatımız ve vaziyetimiz bu olan Suriyelilerle, aramızdaki dostluk çok ileri olan Fransanın yaptıkları Boktor Aras dün Cenevreye giderken vedalaşıyor ittifak muahedesinde ve hemen hepsi Türk olan iki yüz seksen bin nüfuslu İskenderon ve Antakya mıntakası için de mahalli müstakil bir idare derpiş edilmiş olduğunu ümit etmek isterim. — Balkan konseyi toplanacak mı? — Şimdiye kadar mutat olduğu üzere asamble münasebetile Cenev- rede toplanacaktır. Balkanlar ara- sında tabit inkişafmı takip etmek- te olan büyük dostluk münasebetle- rini artık teyide lüzüm var mıdır? Cenevrede Antakya ve Iskende- ronda yaşayan Türkler ( Arkası 3 üncü sayfada | l“(gmım'rums*r RAMIZ Ymetli karikatüristimiz Ramiz : ı(;::miştir. Bugünkü hi haftadan itibaren bütün mesaisi- Yalnız “Karikatür” mecmuasma Karikatür Tüasmda Ramizi seve seve sey- ı Antakya ve Iskenderon havalisini gösteren harita (Yazısını ücüncü sayfada okuyunuz) B Bugün " Beşinci sayfada : Suriye istiklâli savaşı — Yedinci sayfada Çocuk Antakya ve iskenderon Türkleri ismet nönü e İngiltere — ve İTürkiye- | görüşmeleri ! Siyasi ve askeri BEEXARDA ARLDUYURUYARI LAY AUAUA ÇUN GAADUUUN | anlaşmalar bek- |Tendiği söyleniyor Başvekil İsmet İnönünün İngiltere seyahati hakkında maruf Avrupa Ajansları neş- riyata — başladılar. Kahire radyosu dün gece yarısından sonra General İnönünün se- yahati etrafında yeni malü- mat verdi. Başvekilimizin Londra seyahati önümüzde- ki İlkteşrin ayında vuku bu- lacaktır. İsmet İnönü bu se- yahatte yanına siyasi işlerle meşgul zevattan bazılarım ve bir de maliye mütehassıs- larımızdan mürekkep bir he- yet alacaktır. Ayrıca Başve- Li Ş orl z Ve P | mamız erkânından bazıları- nın da refakat edecekleri bil- diriliyor. Kahire radyosu, Türkiye Başvekilinin İngilterede ya- pacağı görüşmeler sonunda siyasi ve askeri — anlaşmalar elde edilmesinin beklenildi- ğini bildirmekte ve İsmet İn- önünün Londradan sonra Pa- rise gideceği de ilâve olun- maktadır. Donanmamız Akdenize çıkarken Türk donanmasının 1929 da Ingil- terenin Akdeniz filosu kumandanı tarafından yapılan ziyareti iade et- mek üzere sonteşrinde Maltaya gide- ceğine dair verilen haberler dün Londra radyosu tarafından neşir ve tebliğ edilmiştir. Kahire radyosu Türk donanmasının Atatürk d'eım'n- de Akdı bu ülk çıkışına ait ha- Berlerin çok iyi bir tesir bıraktığımı sşei Mussolini Yemeni stilâva hazırlandı SA — Bir İngiliz gazetesi diyor ki : danmaktadır. Bu korku Yemen hükümdarı |- mam Yahyanın nâzırlarına da geç- miş bulunuyor. Cenubu Garbi Ara- bistanda yaptığım seyahatten henüz döndüm. Anladığıma göre İtalya, Bahri Ahmerin bu tarafına da ta- arruz ettiği takdirde yine köleliği ilga etmeyi bahane olarak ileri sü«s recektir. Netekim Habeşistan isti«s lâsının esası da köleliği ilga olmuş« tur. Halbuki Haile Selâsiye senelerden beri bu maksadı temin için çalışıyor- du. Yemene gönderilen köleler Afri kadan gelirler; Bunlarm çoğu Habeş- lidir, bir kısmı da zencidir. Habeşis - tanda kölelik kalkarsa Arabistanda köle alışverişi de durur. Köle ticare- tinin iki kaynağı Liberiyadır. Millet- ler Cemiyeti de bu Afrikalı Cümhuri- yet ile alâkadar olarak bu işe bir ni- hayet vermeğe çalışacaktır. Fakat Habeşistanda ne yapılsa, insan ticare tinin önüne geçmek için hiç olmazsa on sene geçmesi icap edecektir. Çün- kü köle ticareti yapanlar bin bir hile den istifade etmektedirler. geçmek mümkün olur. İtalya, köleliği kaldır- mak bahanesile Yeme- nede hücum edecek İngiliz matbuatı zaman zaman İtalyanın yeni” istilâ teşebbüsleri hakkında neşriyatta bulunuyorlar. Dünkü posta ile gelen İngiliz gazetelerinden Daily Shetch ga zetesi Duçe'nin yeni arazi siyaseti hakkımda yeni ma- lümat vermektedir. Bunu aynen yazıyoruz: Londra — Daily Sketch Gazetesinin muhabiri yazı- yor: Cenubu Garbi Arabistanın hemen her şehrinde, bilhassa Bahriahmerin İtalya tarafından yarı istilâ edilen Habeşistana mukabil kıyılarında İtalyanın bu tarafları da istilâ ile tehdit ettiği mütemadiyen fısıl- Ingiliz gazetelerine göre Yemeni de istilâya hazırlanan Mussolini Fakat Bahri Ahmerden geçen her|ve kendisine her yeri araştırıp köle- gemi araştırılırsa bu ticaretin önüne |leri çıkarmağa müsaade verilirse İtal yanm ayni istilâ için ileri süreceği bi- Arabistan hükümdarı İbnissuut, | ricik bahane ortadan kaldırılmış o - köle ticaretine karşı gelmeğe başla-|lur. Aksi takdirde bu bahane yeni bir mıştır. Fakat Yemen böyle değidir.'O |istilâ harbine vesile teşkil eder. Bu « halde İngiltere derhal faaliyete geçer | gün bu korku mevcuttur. Hitler Norenberg'de dün de nutuk söyledi (Hitlerin veni nutkn iielünrcü ca--fa Dediki: “Büyük harikalar doğuyor, gayeye doğru inkişaf ediyor,, Pezor