13 Eylül 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün 12 sahife 2 nci sahifede: Siyasî icmal. 5 nci sahifede: Askerlik bahisleri Ekrem Rize. Tayyare piyankosu numaralan. 6 ıncı sahifede: Komşu yurdlarda günün hadiseleri. Spor haberleri. umhuri jfll S3]flî 4431 Telgraf ve mektub adresl: Cumhurtyet, tstanbul Posta ktıtusu: Istanbul, No 246 P3Z3F 13 E]flul 1936 Telefon: Başmobarrtr ve evl: 22366 Tabrlr heyetl: 24298 İdare ve matbaa tasmlle Matbaacılık ve Neşrlyat Şlrkeü 24299 . 24290 Seville 12 (A A.) Radyo ile neşrolunan resmî bir tebliğ Genera Franko kuvvetleri nin Tietrad vadısı ni işgal ettiklerin ve General Mola nın Sen Martin de val de Glesiasdaki kuvvetlerile yeniden irtibat peyda ettik lerini bildirmektedir Bu kuvvetler bu suretle Madridi tamamen ihata etmiş vr payitahtm en mü him iaşe membala rile olan irtibatırr kesmiş bulunuyor Iar. V Bitaraf hakem! Yedi, seldz, yedi, sekiz! Hey kendine jel 1 Kaçta kaldındı ? Yedi, sekiz! Suriye istiklâli ve İskenderun . Antakya Havalisi muhtariyeti Hududumuzun kenarındaki Türklerin vaziyeti böğrümüzde bir yara gibi kalamaz ve onu öyle bırakmamakta bizim kadar Fransızların da, Suriyelilerin de menfaati vardır Büyük Şefin istirahat günleri Madrid şehri tamamile ihata edildi Arjantin hükumeti, Burgos hükumetini resmen tanıdı. Alkazardaki ihtilâlciler teslim olmaktansa ölmeği tercih ettiler İspanyada son vaziyet smanlı împaratorluğundan ay' nlan memleketlerden komşu Suriyenin istiklâli için yedi sekiz aydanberı Pariste cereyan eden müzakerelerin müspet bir anlaşma neticeFoto Comlmrtyct sine varmış olduğu hakkında haberler Bıze geçen hafta içinde, büyük İngigeldi. Henüz doğru tafsılâtı gözlerimizin lız hükumdarı Majeste Edvardın fev önünde bulunmıyan bu haberlerden dolakalâde kabul ve tatyıbi gibi müstesna yı herşeyden evvel mutlak surette membir şeref daha bahşeden Ulu Reisimiz nun olduğumuzu söylemelıyiz. Bu müAtatürk, Florya denizevindeki mutad zakerelerin başladığı sıralarda ayni mevsukun ve istırahat hayatma tekrar karıştı. zu üzerinde yazmış olduğumuz makalede komşu ve kardeş Suriyenin istiklâl ni llllllinilllllltlillllllltlllllllllllllıııııııııiiMiıııııillllllllllllllllllllilillllllitllMlllllllllllllinMtlllllllllllllllMlllllllllllMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItllMIIIIIIIIIIIIIMIIIIlMIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIII IIMIIIIIIIIIMII11I1IIIIIIIIIIIIIIII metine mazhar olmasına nekadar hararetle taraftar bulunduğumuzu bütün sebeblerile izah etmiştik. Bütün bir tarih uzunluğunda beraber yaşadığımız Suriye halkının nıhayet kendi benliğine sahib ve kendi mukadderatını kendi eline almış bir varlık olabilmesi biz Türkleri sadece memnun kılar. Alelıtlak milletlerin hürAtina 12 (Hu riyet ve istiklâllerine taraftar ve hürmet susî) Türkiye Vekili kânz. Mılletler için hürriyet ve istiklâlin Hariciye Tevfik Rüştü A en birinci hayat şartı olduğunu ve onsuz Londra 12 (A.A.) Deyli dörtbaşı raamur millî bir hayat olamıya rasla beraberinde Telgraf gazetesi yazıyor: cağını pek iyi biliyoruz. Bu büyük nimet ki heyetin râkib ol «Türkiyeye Boğazlar üzerinde Suriyeliler gibi daha düne kadar bera duğu Girinali va arzu ettiği hakkı temin eden mukaber yaşadığımız ve binaenaleyh hâlâ puru bugün öğle velenin müzakeresi Türk Ingiliz kardeşhk hislerini kalblerimizde taşıdığı den sonra Pire lidostluğunu tekrar tesis etmiş ve iki mız ve taşıyacağımız bir camiaya taalluk manına gelmiştir. memleket arasında yeni bir işberaVapurun Pire edince bu emsalsiz iyılık tıpkı kendimıze berliği devresine yol açmıştır.» gelmişçesine sevinmeklığimizden daha de kaldığı beş, alt Gazete, tstanbulda Kral Sekitabiî ne olabilır? Bu mülâhazalara bina saat müddet zarfınzinci Edvarda yapılan samimî kaendir ki Suriyenin istiklâl müzakereleri da Rüştü Arasla bulden dolayı sevinc göstermekte ve başladığı zaman bu müzakerelerin müs Başvekil Metaksas tngiliz Türk tecim anlaşmasının , pet bir neticeye varmasını bütün samimi arasında iki mem daha çok sıkı tecim münasebetlerine M. Metaksasla, Dr. Rüştü Ara$ başbaşa yetımizle temenni etmiş, bundan dolayı leketi alâkadar eden doğru mühim bir adım teşkil ettiğikılinin Cenevreye giderken buradan geç meseleler konuşulacaktır. Suriyelileri tebrik ve takviye ederken ni kaydetmektedir. mesini, Türkiye Yunanistan devletleri Tevfik Rüştü Arasın riyasetinde bugirdiği hayırhah iyi yoldan dolayı Fran\Arkast Sa. 3 sütun 5 te] sayı da takdir eylemiştık. Bu şartlar için Iunduğu Türkiye heyeti Venedik tari arasındaki dostluk ve samimiyetin yeni bir tezahürü olarak tefsir etmektedirler. de bu müzakerelerin bir anlaşma sonuna kile Cenevreye gitmektedir. \ Arkast Sa. 3 sutun 6 da) Bütün gazeteler Türkiye Hariciye Ve vardığını bildiren haberler karşısında Heyetimiz Atinada Hariciye Vekilimiz Rüştü Arasla M. Metaksas arasında mühim bir mülâkat oldu Türk tngiliz dostluğu Londrada hararetli neşriyat devam ediyor Tebliğ, Madrid radyosunun Oviedo, Teruel ve Huesca şehirlerinin muhasara edildiği hakkında neşrettiği haberi tekzib etmektedir. Alkazardaki ihtilâlciler teslim olmuyorlar Madrid 12 (A.A.) Alkazar asi İspanyada son vaziyeti ve ihata edildiği bildirilen Madridin durumunu gösterir harita leri teslim olmaktan imtina etmekte ve kapalı bulunan kadın ve çocuklann çıkmasına da müsaade etmemektedirler. yalnız hıristiyanca ölmek için bir papazm girmesine müsaade edilmesini istemişler [Arkası Sa. 1 sutun 5 te] Nuri Pş. nm beyanatı «Hiçbir Arab F i l i s t i n i n Yahudi yurdu olmasına tahammül edemez!» Irak Hariciye Nazırı, Filistin meselesinde yaptığı tavassuttan sonraki vaziyeti anlatıyor Şehrimizde bulunan Irak Hariciye Naduymuş olacağımız geniş inşirah hisleri zın Nuri Paşa, Emirgândaki Irak sefakendiliğinden anlaşıhr. ^^^^^ rethanesinde gazetecileri kabul ederek Suriye istiklâlıne taalluk edenTumuşu beyanatta bulunmuştur: zakerelerin neticelerin.e dair henüz etraflı Şark misakıntn mahiyeti malumata malik bulunmamakla beraber Şark misakı ne vaziyettedir, ne mabu çetin işi başarmak için Ingiltere ile hiyette misak oluyor, bu misaktan istikIrak arasında daha evvel intac edilmiş obalde ne bekleniyor? lan ayni muamelenin model ittihaz olun Misak, mahiyeti itibarile ademi duğu ve Suriye istiklâlinin bazı kayıdlara tecavüz misakıdır. Bu misakla dört devve şartlara tâbi tutulduğu anlaşıhyor. let arasında her ihtilâf hakem usulile Lübnan ve Berut idareleri Suriyeden Roma 12 (A.A.) Avusturya Dış halledilir. Kabul edilen hakem usulü mütefrik olunduğu gibi bir çok cihetlerle Sekreteri M. Guidou Şmitin İtalya seya tenevvi olduğu için, bu sulle halledilemiFransız alâkasanın idame edildiği diğer hati Roma protokollannın tabiî bir neti yecek bir ihtilâf kalamıyacaktır. Misakın Üçüncü Dil KuNuri Paşa ve Irak sefiri Suriye aksamına tanınılan hürriyet ve isrultayına iştirak ecesi olarak izah edilmekle beraber, şim ancak imzası kalmıştır. Naci Şevket Bey tiklâl esaslannın hakikî tatbikı için üç den Sovyet alimleri diki beynelmilel durum ve şeraitten ileri Bu misak fikrini ilk defa ortaya atan senelik bir tecrübe devresinin geçirilmesi yarın Odesa yolile geldiği âşikâr görülmektedir. Türkiye Hariciye Vekili Tevfik Rüştü reler neticesinde misaka iltihak etmıştîr. lüzumu üzerinde ittifak olunmuştur. memleketlerine dö Son defa dönen bazı şayialar, M. Arastır. Misak, evvelâ Türkiye, Irak ve Misak, elân bizimle alâkası olan diğer Böyle dahi olsa herhalde iki tarafın neceklerdir. Sov Şuşnigin Habsburg hanedanının tahta Iran devletleri arasında akdedilmiş, da devletlerin iştirakine açıktır. Ancak imza müspet bir neticeye varmak azim ve kayet alimlerinden proiadesi için M. Musoliniyi göreceğini bil ha sonra Efganistan devleti de müzakelArkast Sa. 7 sutun 1 de] rarile yürüdüklerini gösteren uzun müza fesör Samoilovk diriyordu. Habsburgların iadesi mesele IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIHIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII kerelerin bir anlaşma ile bitmiş olan akı dün Sovyet konso sinin Viyanada açıkça yalanlandığı mabetini Suriye hesabına bir kazanc saymak Ioshanesinde îstan lumdur. mümkündür. Komşu memleket halkına bul gazetecilerini kaEsasen Avrupa durumu italya Abu uzun müzakerelerin türlü safhalan bul ederek Kurul vusturya görüşmeleri için kâfi bir mevı ı • . Profesör Samoılomç (ışaretli) dunkü müsahabe esnasında anlatmış olsa gerektir ki hürriyet ve istikzu teşkil edecektir. Konuşmalarda kü taydan yaptığı şehrı sonra tetkikler hakkında aşağı lerinin edebî dili ile uğraştığım için bil* çük anlaşma durumunun tetkik edileceği lâl keyfiyeti büyük bir nimet olduğu ka mizde dar evvelâ elde edilmesi, sonra da muha daki beyanatta blunmuştur. hassa bu mevzu ile alâkadar eserleri tet zannedilmektedir. fazası o nisbette güç olan, maddî ve ma Dil Kurultaymdan sonra Beya kik ettim. Her iki kütübhanede de fev M. Şmitin, Bratislav konferansmm anevî çok fedakârlıklar istiyen bir külfet zıddaki umumî kütübhanede ve Evkaf kalâde şayanı dıkkat el yazması eserler çılışının ferdasında Romada bulunması tir de. Acnak biz Suriyenin bu büyük müzesinde eski Türk ve islâm eserlerini buldum. Bunlar meyanında bilhassa şa herhalde bir mâna ifade etmektedir. M. nimete liyakatini isbat edecek millî rüşde tetkik ettim. Ötedenberi orta Asya Türk{Arkası Sa. 4 sütun 4 te\ [Arkast Sa. 3 sütun 5 te] sahib bulunduğundan emin bulunuyor IIIIIII11MIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIMII1IIII1MIIIIMIMMII1IIIIIIIIIIIII llllllllllllllllllllllllllllllllllllllin llllllllllllll lllllllllllllllllllll ve bundan sonra geçirilecek tecrübe yıl Biz bu kıt'ayı millî misakımızın hududu havalisi muhtar idaresinin bu defa larının bu komşu ve kardeş memleketi haricinde bırakamazdık. Fransızlar oramuahedenin lâfız ve manasına ta hakkı olan hakikî^gayesine selâmet götü daki Türk halkının kahir ekseriyetteki mamen mutabık bir şekilde tesbit receğine kanaat getiriyoruz. Samimî te vaziyeti için idarî ve kültürel millî hukuk ve halledilmesini temenni ederiz. mennilerimiz Suriyelilerle beraberdir. tanıdıklanndan, dostluğuna ehemmiyet Bunun hakikî bir muhtariyetten Bundan evvel bu mevzua dair verdiğimiz Fransa ile çabuk anlaşma heyazdığımızı yukanda söylediğimiz sabına bu tesviye tarzına muvafakat et ibaret olacağım söylemeğe hacet Hududlarımızın makalede tahsisen Fransızlara hitab miştik. Aradan geçen on yedi yıl esna bile yoktur. îtalyanm Ankara elçisi M. Karlo kenarınd aki Türklerin ederek Suriyenin istiklâl müzakere sında Iskenderun Antakye havalisi Galli dün Perapalas otelinde Hariciye böğrümüzde Vekâleti kâtibi umumisi Numan Rifat leri yapıhrken biz Türkleri alâkadar Türklerine tanınılan bu haklar tatbikatta v a z i y e t i yara gibi kalamaz, Menemencioğlunu ziyaret etmiş ve uzun eden bir nokta üzerine nazan dikkat pek yerine getirilemedi. Suriyeye yeni bir bir lerini çekmek istemiştik. ve onu öyle bırakmamakta bizim müddet görüşmüştür. nizam verilirken îskenderun Antakye İskenderun Antakya havalinin havalisine aid Fransız taahhüdlerinin in kadar Fransızların da, Suriyelile Italyan elçisi birkaç gün evvel de Hamuhtariyeti vaziyetini tebarüz ve faz ve ihkakını istemekliğimizden daha rin de menfaati vardır. Bu vesile riciye Vekilimizi ziyaret ederek, îngil takarrür ettirmek bu meyanda bil tabiî birşe yolamazdı. Yeni ve fazla bir ile İskenderun • Antakya havalisi tere ile Türkiye arasında yeni bir itilâf hassa Fransızlara terettüb eden bir şey istediğimiz yoktur. Sadece taahhüd o Türklerine de sabır ve sekinet tav aktedileceğine dair olan rivayetler üze vazife idi. O mukavelede bu veci lunmuş hukukun ihkakmı istiyoruz. Bun siye ederiz. Onlartn ahde bağlı ve rinde görüşmüştür. Italyan elçisinin dünkü ziyaretine gebeyi Fransızlara hatırlatmıştık. dan ne Fransanın, ne de Suriyenin imtina zatn tabii haklarının muslihane bir Iince, Hariciye Vekilimizin seyahatile Mesele Fransızlarla aramtzda ak etmelerine ihtimal vermek bile aklımız surette yerine getirileceğinde biİtalya Kralı, M. Musolini, Mareşal Badoglio ve Mareşal alâkadar olduğu kuvvetle tahmin edil dan geçmez. dolunmuş bir muahede hükümleridö Bono son İtalyan manevrcdarında zim şüphemiz yoktur. Beyhude te~ mektedir. Hatta, dün Beyoğlunda HaRoma 12 (Hususî) Kabine bu sa bine toplantısından sonra neşredüeo nin yerine getirilmesinden ibaretAncak gerek Fransa ve gerek lâş ederek rahatsız olmasınlar, ta • riciye Vekilimizin Atinadan sonra Ro tir de onun için. ile halelden masun kal lihlerinin tayinini huzur ve emni • maya ugrryacağı ve oradan Cenevreye bah Başvekil M. Musolininin riyasetin bir 'MJSğ It^yan askerî hazrrtıklannı de toplanmış ve millî müdafaanın tak beynelmilel ihtiyaclara uygun bir şekle Iskenderun ve havalisi, halkınin büyük asını iltizam ettiğimiz dostlu yetlg beklesinler. gideceği ş,ayi olmuşsa da, bu haber te viyesi hakkında mühim kararlar ver ifrağ: edeceğini bildirmektedir. udsö bjr kü' hesabına bu İskenderun «gi mistiE, Mühim askerî tedbirler alan kaNADt eyyüd etaemiştir» lArkası Sa. 1 sütun 4*8İ Profesör Samoilovîçin Istanbulda keşifleri Romanya Küçük İtilâftan guya ayrılacakmış Romada birçok dedikodular çıkarıldı Dost memleket alimi, şehrimizdeki tetkikleri esnasında Türk dili hakkında yenilikler gösteren eserler buldu italya yeniden askerî hazırlıklar yaptı Kabine dün mühim kararlar verdi. Afrikada 150,000 kişilik müstemleke ordusu hazırlanıyor. Roma civarında tevkifat yapıldı Italyan Elçisi Dün Numan Rifatla bir mülâkat yaptı