2 Temmuz 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

2 Temmuz 1936 CUMHURÎVET Kabotaj bayramı, dün merasimle kutlulandı Dün sabah saat on birde Cumhuriyet abidesine çelenkler kondu. Bütün deniz müesseseleri ve vapurlar donandı Izmirde kalan Yunan emlâki Çok harab olduğundan bugün satılamıyor İzmir (Hususî) îzmir Millî Emlâk müdürlüğü, şehrimiz ve civarmda mevcud Yunanlı emlâki hakkmda Maliye Vekâletine bir rapor vermiştir. Rapor, şu esasları ihtiva etmektedir: 1 Yunanlıların da hissedar bulun dukları bazı fabrika, depo ve emlâk ki, 300 bin lira kıymetindedir. Müzayedede alâka görmemiş ve bunlara talib çıkmamıştır. Sebeb de, bu Yunanlı hisse leridir. 2 Keza müzayedeye çıkarılmış bazı emlâk, bugün çok harab vaziyettedir. Fakat eskiden takdir edilmiş olan kıy metleri çok yüksektir. Bu itibarla, bunlara da talib zuhur etmemektedir. Kıymetlerde hiç olmazsa yarı yarıya tenzilât lâzım gelmektedir. Akdenizde İngiliz ttalyan rekabeti Italyanlar Akdenizi ortadan kesecekler Bu maksadla Malta civarmdaki Pantellaria adasını tahkim ederek Sicilya ile Afrika sahili arasındaki boğaza hâkim olmak istiyorlar Akdenizin şark ve garb havzaları arasındaki muvasala yollanna hâkim olmak ve lüzumu halinde bu yolları kesmek için Italyanın büyük hazırlıklar yaptığına ötedenberi ihtimal veren İngilizler Maltanın emniyeti hususunda daima endişe göstermektedirler. Habeş harbinin iptidala rında îtalyanm Sicilya ile Tunus arasında Akdenizi ortasından ikiye ayıran dar sahada büyük miktarda denizaltı gemisi, hücum botu ve tayyare tahşid eylediği v e bu yüzden İngiliz donanmasının Maltadan İskenderiyeye giderek üssünü değiştirdiği hatırlardadır. O zamandanberi ingilizler, Italyanın Tunusla Sicilya arasındaki sahada, İtalvanların bahrî, askerî ve havaî faaliyetlerini dikkatle takib ediyorlar. Bu takib ve dikkat sayesinde ingiliz ler, îtalyanın Akdenizin ortasma tama mile hâkim olarak muvasala yollannı tehdid etmek için filen harekete geldiğini öğrenmişlerdir. İtalya Maltadaki îngiliz üssünün ehemmiyetini bertaraf etmek için Sicilya ile Tunus arasındaki bütün adaIarı tahkim ederek her birini birer Cebelitank veyahud Malta haline getirmeğe karar vermiş ve ise başlamıştır. Bundan dolayı îngiliz deniz mehafili büyük endi şeye düşmüştür. Italyanın bu hazırlığı hakkında M o r ning Post gazetesinin bahrî muharriri şu malumatı vermektedir: «italya Pantelloria adasını tahkim ediyor. Tahkimat ve inşaata aid müfredath sahih malumat yoksa da tahkimatın şimdiden büyük mikyasta ilerlemiş olduğu öğrenilmiştir. Pantelloria Maltanm şimali şarkisinde 160 mil mesafede volkanik bir adadır. Boyu Maltanın üçte ikisi ve arzı yarısı kadardır. Bu adanm şimali garbisi müntehasmda küçük gemilerin sığınmasma müsaid güzel bir liman vardır. Tunus ile Sicilya arasındaki derin su kanalının şark müntehasının tam orta »ında bulunan Pantelloria adasınm sev ü Suların tezkiyesi u fıkra oldukça gülüncdür: Vaktile bir ölüyü an'aneye göre tezkiye etmek için mahalleli, tabutun etrafma toplanır ve imam değişmiyen formül dairesinde sorar: Ey cemaat, müteveffayı nasıl bilirsiniz? Herkes gönülbirliğile değil, fakat dilbirliğile cevabı yapıştmr: lyi biliriz. Lmam, ikinci soruyu yapar: Mahşer gününde böylece şehadet eder misiniz? Hay hay, ederiz. Tezkiye bitince basmakalıb sorulara gene basmakalıb cevab verenlerden biri yanıbaşmdaki adama döner, yavaşça fısıldar: lyiliğine iyi idi, hoşluğuna hoştu amma kötü bir huyu vardı, dolandıncılığı severdi. Bu fısıltıya muhatab olan komşu, 6lünün ruhunu incitmemek kaygusile olacak, itiraz eder: Yanılıyorsun. Rahmetlinin böyle bir kötülüğü yoktu. Vardı. Yoktu. Vardı. Yoktu. Var diyen titizlenir: Be adam, der, ne inad edip durursun. Şu ölü kişi sağlığında tam üç defa beni dolandırdı. 3 Bina vergüerinin Hususî Muha sebeye devri dolayısile bu gibi emlâ kin vergi muamelelerinde de bir nevi Kahraman bahriyelilerimiz Taksim meydanına giderlerken, hep ötr ağızdan müşkülât hâsıl olmuştur. Hususî Mu Istiklâl marşı söylüyorlar ve abıdeye çelenk götürülüyor hasebe, bu gibi yerlerin müterakim verKabotaj bayramı, dün denizlerimiz marşile başlandı ve direğe Türk bayrağı gilerini defaten istemekte ve başka şeden kapitiilâsyonların kaldınlması hâdi çekildi. Bu sırada limanda vapurlar tek kilde, satışı muteber tutmamaktadır. sesinin ehemmiyetile mütenasib bir surette rar düdük öttürerek merasime iştirak et Hatta bu vergileri, Gayrimübadil ko yapıldı. Bütün deniz müesseseleri ve bü tiler. misyonundan ıstemektedir. tün Türk denizcileri kabotaj hatlarında Bayrak çekme merasiminden sonra, Komisyon ise, bu binalardan şimdiye Türk hâkimiyetinin kuruluşunun on bi Denizyollan idaresi kaptanlarından Sa kadar istifade etmiş değildir. Nerede rinci yıldönümünü hararetle kutluladılar. id, Türk denizciliğinin mazi ve halinden, kaldı ki, istenen müterakim vergi mikDün sabah saat sekizden itibaren De kabotaj hâkimiyetimizin kıymetinden bah tarı, binalarm satış kıymetlerinden bile fazladır. Millî Emlâk idaresi, bu vernizyollacn, Akay, Şirketihayriye, Kıla seden bir nutuk söyledi. Deniz Ticaret mektebi talebelerinden gileri, şağillerden tahsile teşebbüs et vuzluk, Tahlisiye idaresi, Liman inhisarı, mekte ise de eski şagillerin borclan Deniz Ticaret Müdürlüğü kaptan v e mü Ali Gürer de gene bu mevzua temas eden tahsil olunamamaktadır. Çünkü bu şaayrı bir hitabede bulundu. rettebatı ile Deniz Ticaret mektebi taleHararetle alkışlanan bu nutuklardan ğıller meydr«ada değildir. beleri ve küçük deniz esnafı cemiyeti Bütün bu sebebler, Izmirde Yunan mensublan Tophanede Denizyollan ida sonra, Atatürke, Başvekile ve Iktısad Vekiline tazim telgraflan çekilmesine ka emlâki satış işinde, hükumetçe tedbir resinin bahçesinde toplandılar. Bu arada alınmasını icab ettirmektedir. gene bu idareler tarafından hazırlanmış rar verıldi. Bundan sonra, denizciler hep bir arada denizciler marşını söyledüer. olan ve üzerlerine renkli çiçeklerle fors Yerli Mallar sergisi yarın ları işlenmiş bulunan müteaddid çelenk Merasim de bu suretle nihayet buldu. Kabotaj bayramı münasebetile dün ler de meydana getirildi. açılacak gündüz bütün deniz müesseseleri liman • Saat ona doğru toplananlar önde Türk S3kîzinci Yerli Mallar sergisi yarın daki Türk ve ecnebi vapurlan bayrak bayrağı ve temsil ettikleri müesseselerin larla, gece de elektrıklerle donatılmıştı. saat 18 de merasimle açılacaktır. Bu sene bayraklan olduğu halde sıralanarak Taksim bahçesinde kurulan sergiyi Vali Deniz ticaretimizin inkişafı muntazam kafile halinde hareket ettiler. Kabotaj hâkimiyetinin teessüs ettiği ta Muhiddin Üstündağ açacaktır. Yarın, En önde Deniz Ticaret mektebinin mı rihtenberi deniz ticaretimizde bariz bir sergi yalnız davetlilere tahsis edilecektir. zıkası, arkada da çelenkler gidiyordu. Maamafih, davetlilerin sergiyi ziyaretleinkışaf görülmüştür. Heyetin hareketile beraber limandaki 926 senesinde, yani kabotaj kanunun rinden sonra gece umuma açılacaktır. bütün vapurlar düdük öttürerek kabotaj Sergide inşaata hararetle devam edildan evvel, Türk bayrağmı taşıyan gemibayramını kutlulama merasimine iştirak lerin gayri safi tonajı 143,286 idi. Bun nmktedir. Birçok paviyonlara henüz başettiler. lardan 46,457 tonu hükumete aid gemi lanmış olmakla beraber herhalde yann Kafile Boğazkesen yolüe Galatasara lere 87,829 tonu da hususî eşhas ve te akşama kadar her türlü tertibat alınmış ya çıkarak oradan Taksime gitti. Bu sı şekküllere aiddi. olacaktır. rada îstanbul Deniz Kumandanlığına Bugün bu gemilerden bir çoğunun ser İnhisarlar İdaresi bu seneki sergiye de mensub bir müfreze de Taksim meyda visten çekilmiş olmasına rağmen, Türk gene güzel bir paviyonla iştirak etmekte n:na geldi. bayrağmı taşıyan gemilerin mecmu to dir. İnhisarlar paviyonu bu akşam davetMeydana gelen heyetler ve müfreze najı 200.855 tir. Bu yekunun 72,758 i liler tarafından gezilecektir. İnhisarlar ler abide etrafında sıralandılar. devlete, 128,089 u da hususî eşhasa paviyonu bu sene çok zarif ayni zamanda Tam saat on birde merasime Istiklâl aiddir. son Avrupa sergilerinde görülen bir şe kilde yapılmıştır. Serginin harici kâmi len denilecek tarzda camdandır. Bu suretlc içinde bulunan İnhisar mamulâtı ve çahşan makineler dışandan görülebil mektedır. Sergide îş Bankası fabrikaları mamulâtından bazılarının teşhir edileceği paviyon da çok güzel bir şekilde yapılmıştır. İtalyanların tahkim ettikleri Pantellaria adasının mevkii külceyşî ehemmiyeti büyüktür. Akdenizin şark ve garb havzalan arasmdaki yegâne derin su kanalına bu ada hâkim olabilecek kabiliyettedir. Pantelloria adası Afrika sahilinin en yakın noktası Raselmilhten 50 mil uzaktadır. Bu ada ile Sicilyarun en yakm sahili arasında 80 mil mesafe vardır. Halihazırda bu adaya en yakın îtalyan büyük deniz üssü Kastellamaredir. Bu üs, Sicilyanın şimal sahilindedir. Afrika cihetinde Fransanın Bizarta üssü bahrisi vardır. italya Pantelloria adasını tahkim edip burasını küçük harb gemileri için olsa bile müstahkem bir deniz üssü haline getire cek olursa denizaltı gemilerinden, muh riblerden v e hücum botlanndan tesis edeceği karakollarla Akdenizin şark havzasmı garb havzasından ayırabilecektir. Pantelloria adasınm cenubunda ve Maltanın 90 mil garbinde Limosa, Lampion ve Lampedusa adalan vardır. Bunlarm hepsine «Pelogie grupu» denilmektedir. Bu küçük adaların hepsi İtalyaya aiddir. Fakat bunların mevkileri, sevkülceyş cihetinden Pantelloria kadar müsaid değildir. Çünkü bu adaların hizasında Akdeniz birdenbire ziyadesile genişle mektedir. Afrika sahili Bon burnundan birdenbire cenub istikametine dönmek tedir.» *** Alemdağındaki Taşdelen vc Defneli sularını son günlerde yenibaştan tahlil ettiren, kaynakları temizleten ve bu kaynaklardan damacanalara su doldurulmasım fennî usullere bağlıyan Evkaf idaresi, {»erçekten takdirle karşıladığrmız bu işler hakkında gazete muhbirlerini tenvir ederken «beş kuruş mukabilinde ve küçük şişeler içinde Taşdelen diye satılagelen sulann temizliği ve Alemdağına nisbeti hakkında» şüpheli görünüyor. Evkaf Idaresinin suları tezkiye sırasında ortaya attığı bu şüphe, yıllardan ve yıllardanberi bizim kafamızda yaşıyordu. Çünkü hepimiz her Terkos musluğunun bir Taşdelen olduğunu, her kazinoda bir Alemdağı yaşatıldığmı biliyorduk. Fakat dikkat çelmek için yazıp çizdiğimiz satırlar, eski ağalardan birinin Çağlıyan âyanına yazdığı sudan mektublar kadar da müessir olmuyordu, olamıyordu. Şımdi suların sahibi olan Evkaf idaresi, gazetelerin dilmaclığile bizlerin yıllanmış şüphelerimizi teyid ediyor, kuvvetlendiriyor ve lokantalarda, kazinolarda mumlu, mühürlü ve yaftalı olarak beş kuruşa satılan sulann sahte olduğunu söylüyor. Hitlerin Akdeniz seyahati Saıd kaptan nutkunu söylüyor ve Tak sim meydanına gıden denizcilerımiz Roma 1 (A.A.) Salâhiyettar mehafil, M. Hitlerin Akdenizde yapmak Dördüncü (Balkan tıb haftası) bu setasavvurunda bulunduğu seyahat esna ne teşrinievvel ayında Ankarada topla sında M. Musolini ile görüşeceğine dair nacaktır. Bu münasebetle alâkadarlar, hafta için bir program hazırlamağa baş olan haberleri tekzib etmektedirler. İngiliz kabine8İnin içtimaı lamışlardır. Kongreye gelecek ecnebi murahhaslar, Ankara içtimalarından sonLondra 1 (A.A.) M. Makdo ra Yalova, Bursa ve İstanbula uğnyarak nald, kabinenin sabahki toplantısına ri buralarda bir müddet kalacaklardır. yaset etmiştir. Başvekil, henüz Chequ Beynelmilel Tıb Tarihi kongresinin erstedir. ikincisinin de şehrimizde toplanması ka Bu açıksözlülüğe teşekkür ederiz. LâTolstoyun torunu öldü rarlaştırılmıştır. Bu kongrenin işlerile Tıb kin hakikatin bu suretle ilân edilmesinden Roma 1 (A.A.) Tolstoyun to Tarihi Enstitüsü yakından alâkadar ol çıkas müspet netice nedir?.. Sahte sular runu Anna Albertini burada ölmüştür. maktadır. gene gürül gürül satılıyor mu, satılmıyor mu?.. lyi ve temiz suya hasret çekenler gene harıl harıl aldatılıyor mu, aldatılmıyor mu?.. Içimizin ferahlanması bu noktalann aydmlanmasına bağlı!.. Balkan Tıb haftası Ankarada toplanacak Izmirde açıkgöz bir dolandırıcı yakalandı îzmir 1 (Hususî) Çorumlu Ömer Siyahi adında zeki bir dolandırıcı tacir madenci maskeleri altmda hatta bir yerde de eski parti reisimiz Avni Doğanın adını kullanarak dolandırıcılığa teşaljbüs etti ve zabıta tarafından yaka landı. Varşovada kapatılan Yahudi müesseseleri Varşova 1 (A.A.) Varşova Yahudi teşkilâtları antisemitizm dalgasını ve Yahudilere karşı yapılan tedhiş hareketlerini protesto için bugün Yahudi müessese ve mağazalarınm dört saat kapatıl masına karar vermiştir. M.TURHAN TAN Yeni bir Ermeni fırkası kuracaklarmış Beyruttan bildirildiğine göre Taşnaklarla Hınçaklar arasında çıkan son kanlı gürültüler dolayısile polis tarafından 16 kişi tevkif edilerek mahkemeye verilmiştir. Bitaraf Ermeni büyükleri bu ikiliği bertaraf etmek ve iki parti arasında dökülen kanlann önüne geçmek için yeni bir fırka kurmağa karar vermişlerdir. Bu suretle Ermeni milleti arasındaki ikiliğin önüne geçilecektir. Fakat ya ben o mektubu görmekH istersem ve öyle bir mektub yoksa?. dedi. Öyle bir mektub tabiî yok... de di, ben size on unuttururum. Nasıl? Dikkat etmiyor musunuz? Ben size bu lâfları söylerken yazıhaneye (yani otomobile) doğru bir adım atmış bu İHnuyorum ve kolumu uzatıyorum. Sebeb? Şimdi otomobilin kapısını açaca ğım. Nail Bey, ağzından boşahnak üzere olan bir kahkahanın şiddetini hafiflet mek için öksürdü: Ne olacak o? Sizi toy müşteri farzediyoruz d^1* ğil mi? Onlara en çok tesir eden şey otomobilin içindeki süstür. Nereden biliyorsun? Kendimden biliyorum. Ben bîr otomobil alacak olsam evvelâ şekline, boyasına, içinde otoracak yerlere, marukenine ve süsüne bakarm. lArkası var} Izmirde kasırga îzmir 1 (Hususî) Bugün yağmur yağdı ve şiddetli bir kasırga oldu. Gözgözü görmedi. Bağlarda ve tütün ekili yerlerde zarar ve ziyat artıyor. Rumen elçisi Bursada Bursa (Hususî) Romanya sefiri M. Filütti Ankaradan şehrimize gelmiş ve Çelikpalasa misafir olmuştur. Başı yavaş yavaş öne doğru iğiliyordu. Zihninde bir kanca var gibiydi. Sonra ansızın başını kaldırdı: Tuhaf olacak amma, dedi, şurada bir tecrübe yapabilir miyiz? Ayağa kalktı: Farzet ki ben müşteriyim. Magazaya uğradım. Bir araba almak için tereddüd geçiriyorum. Türlü markalar içm tavsiye almışım. Herkes birşey söylemiş. Daha doğrusu herkes ukalâlık ederek bana kendi arabasını methetmiş. Bir kere de gözümle görmek istiyorum. Bu mesele hakkında pek az fikrim var. Sen karşıma çıkmışsın. Malını methedecck sin. Vakıâ şimdi sen otomobil hakkında çok birşey, belki hiçbir şey bilmezsin. Zararı yok, sonra öğreneceksin. Eğer öğrenmeden bir arabayı mücerred olarak methedebilirsen anlarım ki sende müthiş bir kabiliyet var. Nitekim öyle de ümid ediyorum. 5 U Y a z l masasını otomobil farzet. Ben şu noktadayım, sen de karşımdasın. Ne yaparsın> Beni kandırmak i çin ilk sözün, ilk hareketin ne olur? Başvekil İsmet înönünün Anharaya avdeti inhbaları: Yavrusile kucaklaşu yor, Vekillerimizle görüşürken Şadi düşündü. Mukadderatından büyük bir kısmının vereceği cevâb içinde olduğunu hissediyordu. Dişlerini ^ıktı. Nail Beyin gözleri onun yüzünden bir an ayrılmıyordu. Şadi gülümsedi ve ansızın canlandı: Bakın ne yaparım. Söyle bakalım. Müşterinin yüzüne evvelâ hiç bakmam. Sebeb? Müsaade ediniz. Yüzümü otomobile dönerim. Fakat o tarzda ki müşteri de benim yüzümü görsün. Ve... hari hulâde bir dağ manzarası, bir gurub manzarası, çok zevkime giden birşey seyreder gibi hayran hayran gülümsiyerek otomobile bakar ve hiçbir şey söyleme den başımı sallarım. Yani... Kendi malıma kendim samimî surette hayranmı sim gibi... Şadi söylediği rolü de yapmıştı. Nail Bey bağırdı: Vallahi bu mükemmel... Âktör müsün be mubarek> Bir elif miktarı aktörlüğüm var 1 dır. Bize de o lâzım. Mükemmel. îlk tesir harikulâde. Ben bile şu yazı masasını bir an için Çamlıca tepesi sandım! E... Sonra? Sonra... Sizi müşteri farzediyor ve size söylüyorum: «B.eyefendi! Yuka rıya teşrif buyurun, size bu sabah bir müşterimizden gelen mektubu gösterece ğim. Pamuk işlerinde bütün Mısırın ta nıdığı zengin bir adam... Yalnız Kahirede ikisi İngiliz, biri Fransız markalı üç otomobili var. Elinden geçen bir sürü diğer modeller de başka... iki ay evvel bizden bir araba aldı ve söylemesi lâzım değil, alâkadar olduğu birine hediye etti. Fakat o münasebetle bu modelî tanımış oluyordu. Teşrif buyurun, mektubunu göstereyim: «Mukayese kabul etmez bir tarzda faiktir» cümlesini kullanıyor ve Mısıra gider gitmez ilk işi hususî arabalannın ikisini tekaüde çıkararak bu modelden almak olmuştur. Nail Bey bir tereddüd geçirerek: Cumhuriyetin tefrîkası: 48 SERSERI Yazan: Server Bedi Oturmasa bile günah benden gider. Benim bildiğim Suzanın tabiatinde fenalıktan ziyade iyiliğe meyil vardır. Onu da ben zivanadan çıkarıyor dum. Öyleyse Allah rahatlık versin iki gözüm. Asusuparim. Bir daha beni görmiyeceksin Suzanım. Arada bir, seninle beraber yaptığımız kepazelikleri hatırlar, gülersin. Işte o kadar.» Şadi ayağını yere vurarak sarsılmaz bir karann rüzgârı içinde odadan çıktı. Madama borcu filân yoktu. Aynlacağını söylerpfcden çıkıp gitmeyi tercih etti. «Bu da son münasebetsizliğim olsun!» dedi, kapıyı çekti. O geceyi otelde geçirdi ve ertesi sabah btomobii şirketine gitti. Nail Bey onu görünce gülümsemişti: Ben geleceğini çok ümid etmiyordum, dedi, halbuki işe acele başlaman lâzım. Garaja gitmiyeceksin. Mağazada çalışacaksın. Şimdılik benim burada müşteriyi karşıhyacak bir adama ihtiyacım var. Mükemmel bir adamım vardı. Senden sonra o da Izmirden iyi bir fiat aldı, bizi bırakıp giti. Vakıâ aşağıda Necati B. de var. İşten çok anlar. Zaten sen herşeyi ona soracaksın. Fakat cerbezesı yoktur. Akşamlan bir saat kadar da bizim Süleymandan otomobil kullanmayı öğrenirsin. Markalar arasındaki kabiliyet farklarmı da sana o gösterecek, yalnız... Nail Bey kaşlarını çattı: Evet... diye mmldandı ve durdu.