2 Nisan 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifede: Siyasî icmal. 3 üncü sahifede: Kastamonuda zengin kömür madeni bulundu. 5 İHCİ sahifede: Ekonomi. 6 ncı sahifede: Uzak Şarkta yakın tehlike. 7 nci sahifede: Kadm ve moda. s J Onbirinci yıl sayı: 4267 ,. u m h u riyet İSTANBUL • CAĞALOÛLU Dnreomho 0 NİC9I1 1QQR Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet. tstanbuJ . Posta fcutusu: Istanbul, No 246 rBlŞefllUC L HludD lüOD Telefon: Ba$muhaxrir ve evl: 22366 Tahrlr heyeti: 2429a tdare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketl 24299 24290 Imza kolekslyoncusu Sen Jermen muahedesi de yırtıldı Bir muahede Daha yırtıldı u yılın baharı, muhakkak ki siyasî hâdiseler bakunından çok velud oldu. 7 martta, gayriaskerî Ren mıntakasmın Alman askerleri tarafından işgalinden doğan çok mühim ve tehhkeli buhran henüz atlahlmadan Avusturya da, Avrupa politika âlemine sanki bir «poisson d'avril» yapmak ister gibi, dün, Saint Germain (Sen Jermen) muahedenamesinin askerî ahkâmını yırttı; tıpkı 1935 martında Almanyanın yaptığı gibi, bu devlet te mecburî askerlik hizmetini kabul ediverdi. Esasen, Avusturya kabinesi, ilk defa geçen sene, 4 nisanda, mecburî askerlik hizmetinin kabulü ve 70,000 kişilik bir ordu teşkili için Milletler Cemiyetinin muvafakatini istemeğe karar vermişti. Fakat, bu sıralarda, Almanyanın Versay muahedesinin askerî ahkâmını yırtmasından doğan vaziyeti müzakere için Streza konferansı toplanmış ve Avusturyanın mecburî askerlik hizmeti meselesi de gürültüye gitmişti. Avusturyanın bu mesele hakkında Milletler Cemiyetine müracaat edip etmediğini bilmiyoruz; fakat eğer, Avusturya, mecburî askerlik hizmetini, Milletler Cemiyetinin muvafakatile kabul etmiş oisaydı, herhalde Cenevrede müzakereler cereyan ederdi. Böyle bir müzakereden haberimiz olmadığına göre, Avusturyanın da Almanya gibi bir emrivaki yaptığı anlaşılıypr. Sen Jermen muahedesinin askerî ahkâmı da, Versay ahidnamesinin askerî hükümleri gibi, Avusturyayı 30,000 kişilik maaşh bir ordu beslemeğe mecbur ediyordu. Bu ordunun topu, tüfeği ve cepanesi mahduddu; ağırtopu, tankı, tayyaresi yoktu. İtalyan resmî tebliğleri Imparatoru mağlub Avusturya; dün kabul edilen bir kanunla ettiklerini bildiriyor mecburî askerlik hizmetini ihdas etti İtalyanlar Gondarı aldık diyorlar, fakat Habeşler, hem bu haberi hem de Sokota ile Deboreşin işgalini tekzib ediyorlar Küçük Antant itiraz etmezse... Macaristanın da Trianon muahedesini bozacağı zannedilmektedir. Çekoslovakya hükumeti, Avusturyayı protesto edecek İtalyanlar tarafından işgal edildiği söylenen Gondar şehrinin kaleleri 170 numaralı İtalyan resmî Roma 1 (A.A.) Röyter Ajansı harb tebliği bildiriyor: Roma 1 (A.A.) Mareşal BadogResmî membalardan alınan son haberlio, 170 numaralı tebliğinde bildiriyor: lere göre, Negüs ve seçme kıtaatı, Ashiîtalyan kıt'aları Ashianghi gölü civaanghi gölü yakınında yapılan büyük bir (Arkatı 6 nct tahifede} muharebede mağlub olmuşlardır. da, ittifakla kabul etmiştir. diriyor: Avusturyanın, mecburî askerlik usulüMecburî askerlik kamunı Dıyet meo Şu kanunun birind maddesi, Ibeden' nü kabul etmesile Versay muahedesinden lisine tcvdi cdümijtir. Baînfr «Gfcrmatt vtTzihin kuvvetleri yerinde olan bütün sonra, Sen Jermen muahedesi de yırtılmış muahedesi mucibince, Avusturyada, yurddaşlann muayyen bir müddet için oluyor. Büyük Harbin sonunda galiblerin kur'a efradı toplamak memnudu. askerî veya sivil mecburî hizmeti ifaya mağlublara zorla imza ettirdikleri muaheKanun kabul edildi davet edilebileceklerîni âmirdir. Viyana 1 (A.A.) Diyet meclisi, 18 delerden kâğıd sepetine atılmıyan, şimdi, Hükumet, hizmet müddetini ve ai iki tane kaldı: Macaristanla Bulgarîstana den 22 yaşına kadar olan bütün Avus datı tesbıt için ileride bir emirname aid olan Trianon ve Neuilly (Nöyyi) turya vatandaşlannm mecburî askerlik neşredecektir. muahedeleri. Eğer Itilâf devletleri de hizmetine tâbi olduklarına dair bulu Sen Jermen muahedesinin kâğıd sepetine atılmasına seyirci kalırlarsa Macaristanın da, Bulgaristanın da kendilerini bağlıyan muahedeleri yırtacaklan muhakkaktır. Avusturyayı, muahedeyi yırtmağa sevkeden saik, şüphesiz ki Almanyanın bu sahadaki muvaffakiyetli hareketinden ziyade, son zamanlarda merkezî Avrupada teşekkül eden îtalyan blokudur. îtalya, Avusturya ve Macaristanla kendi riyaseti altında, adeta bir ittifak yaptıktan sonra, tabiidir ki bu devletlerin kuvvetlenmesini istemiş ve Avusturyayı da, Macaristanı da kendilerini bağlıyan muahedeLondra 1 (Hususî) Fon Ribben] lerin askerî ahkâmını yırtmağa teşvik et\rop, beraberinde Alman heyeti azalaü miştir. Yoksa, Avusturya gibi 6,759,000 nüfuslu ve 83,857 murabba kilometroluk olduğu halde bu sabah saat 10 da H a küçük bir devlet, kendi başına, Çekoslo riciye Nezaretine giderek Almanyantt vakya, Yugoslavya ve Romanya gibi üç cevabını M. Edene vermiştir. Bu münadevletten mürekkeb Küçük îtilâf blokuna sebetle iki devlet adamı bir saat kadar meydan okuyacak bir vaziyet alamazdı. görüşmüşlerdir. Von Ribbentroptan aynldıktan sonra Avusturyayı muahedeyi yırtmağa îtalM. Eden kabine toplantısına iştirak edeyanm teşvik ettiği muhakkak olduğuna göre, Macaristanın da, bugün yann, ayni rek, Alman cevabı ile von Ribbentropun yolda yürüyeceğine şüphe etmemelidir. verdiği şifahî malumat hakkında arkaCünkü, 93,026 murabba kilometro geniş daşlanna izahat vermiştir. Alman cevaliğinde ve 8,830,000 nüfuslu olan Maca bı henüz ingilizceye tercüme edilmediğinristan, Avusturyadan hem daha büyük, den, kabine ingilizce metin üzerinde tnühem daha kuvvetli, hem de çok daha mil zakerelerde bulunmak üzere öğleden liyetperver bir millettir. Bu itibarla kom sonra bir toplantı daha yapacaktır. Bu şusunun yaptığmı onun yapmaması için, tercümede, geçen seferki gibi gene hata Küçük Itilâfm ağır basması lâzım gele olmaması için bizzat Ribbentropun tetcektir. Bugünkü kanşık siyasî vaziyette kik edeceği söyleniyor. murahhas heyeti Pariste Sen Jermen muahedesinin imzasından bir hatıra: Avusturya [X işaretlisi o vakitki Avusturya Başvekili M. Brennerdir] Basvekilin nutku Viyana 1 (A.A.) Röyter ajansj bil nan kanunu, bu sabah, alkışlar arasın Hauptmanın bu akşam idamı muhtemel ..• Jüri on iki saatlik bir içtima yaptı, tahkikat bitmediği için verilen iki günlük mühlet bu akşam son buluyor Hitler Lokarnoculara 19 teklifte bulundu Almanya, sulh müzakerelerinin hukuk müsavatı esası dahilinde yapılması hakkındaki fikrini bir kere daha tekrar etti M. Şuşnig şu sözleri söylemiştir: « Avusturya bir sulh âmilidir. Mu ahedelere riayet edılmesina arzu etmektedır. Mecburî askerlik hizmeti kanunu, memleketin dahilî ve haricî düşmanlarma karşı emniyetıni kuvvetlendırme Trenton 1 (A. ğe matuftur. Bu kanun, serbest Avus A.) Mercer turya vatanında, Avusturya milletinin Kontluğu jürisinin (Arkan 9 uncu sahifede) Wendel namında ki şahsı Lindbergin çocuğunun katıli ol makla itham edip etmiyeceği henüz malum değildir. Müdafaa vekilleri, dün akşam Wendelin katil ol Sofya 1 (Huduğunu itıraf etme susî) Yakında si dolayısile Haupt Sofyayı ziyaret edemanın cezasının ye cek olan Romanya niden tecili adalete Kralı Karolu karuygun olacağını beşılamak üzere bü yan ediyorlardı. Buyük hazırlıklar yanunla beraber hâkim pılmaktadır. Kral Trenchard dün öğ Elektrikli sandalyede bir idam sahnesi Karolun bundan evleden sonra yapılan görüşmelerden sonra itirafname Hauptmanın cezasmın teciline vel Bulgar Kralı karar verilmesini muhik gösteremez. Ne demiştir ki: tarafından yapılan (Arkan 9 uncu sahifede) « Wendel tarafından imza edilen Kral Karol ziyareti iade edeıııııııııııııııııııınııınıııııııııııımHHiıııııııımııııııııııııııııııııııııınımııııııiMiııııtııınıııııııımııııııııııııııııııııııııııı ıııııııııııııııııını ıı ceği söyleniyor. Bu münasebetle Bulgaristanla Romanyayı alâkadar eden meseleler hakkında Sofyada müzakereler yapılacaktır. Romanya Kralı Bugünlerde Sofyayı ziyaret edecek Boğazların Mongolistan hududunda yeni bir taarruz oldu tahkimi Japon Mançuri müfrezeleri smırdan 45 kilometro içeriye kadar girdi, iki taraf arasında müsademeler sık sık devam ediyor Bir Atina gazetesi Italyadan endişe ettiğimizi yazıyor Küçük İtilâfın, Avusturyayı aldığı tedbirden geri döndürebilecek kadar kuvvetli bir siyasî tazyik yapmasına imkân var mıdır? Almanya misalinden örnek ve bilhassa Italyadan kuvvet alan Avusturyanın Küçük itilâfın siyasî tazyikı karşısında, geri döneceği tahmin ve kabul edilemez. Avusturyanın attığı adımı yalnız sözle geri almıyacağı muhakkak olduğuna göre, Küçük îtilâf bloku, işi harbe kadar gotürebilir mi? Bugün, Avrupanın siyasî vaziyeti o kadar kanşık ve buhranlıdır ki bu suale, kat'î bir cevab vermeğe îmkân yoktur. Küçük îtilâf, merkezî Avrupada, herhangi bir harekette bulunduğu takdirde, îtalya Macaristan Avusturya blokile karşılaşacağına göre, Sen Jermen muahedenamesinin askerî ahkâmını yırttığından dolayı Avusturyaya karşı, filî bir harekette bulunmağı kolayca göze »Idıramıyacakhr. Küçük İtilâfın tutacağı yol, her ne Vaşington 1 (A.A.) M. Hul, İran M. von Ribbentrop, gazetecilerin, ge(Arkan 9 uncu sahifede) hükumetinin Amerikadaki bütün diploSiberya hududunda Kızıl ordunun makineli kıtaatından bir nefer Hlllll l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l MinilllillllllllllllllMllllllllllllinilllllllllllllllMllllllllTIIIIIIIIIIII matik mümessilliklerini kapattığmı ve VaTop, tank, zırhlı otomobil ve tayyare Moskova I (A.A. ) Tas ajansı, olursa olsun, Avusturyanın bu hareketi, tanla Bulgaristan da ayni yolu tutarlarsa, şington ve Şikagodaki legasyon ve konsoile mücehhez Japon Mançuri müfrezeMongolMançuri hududunda vukubulan herhalde, Avrupanın kanşık ve buhranlı buhranın bir kat daha artacağını söyle losluk memurlannı geri çağırdığını tebliğ yeni ve mühim bir hâdiseyi nakletmek leri Adikdolon yakınında Moğol hudud vaziyetini bir kat daha kanşhracak yeni mege lüzum yoktur. etmiştir. (Arkan 9 uncu sahifede) ABİDİN DAVER bir mesele doğurmuştur. Eğer Macaris(Arkan 9 uncu sahifede) tedir. Alman cevabı bu akşam ayni saatte Berlinde ve Londrada neşredilecektir. îngiliz kabinesi öğleden evvel yaptığı toplantıda, îngiliz, Fransız ve Belçika erkânıharbiyeleri arasında yakında başlıyacak olan müzakerelerde tutacağı yolu kat'î surette tesbit etmiştir. Bu mesele münasebetile kabine azalan arasında ihtilâf çıktığma dair deveran eden şayialar resmen tekzib edilmektedir. Yalnız Sandalya Nazırı Lord Eutace Percy istifa etmiştir. Havans ajansı muhabirinin öğrendi ğine göre Lord Percy sırf dahilî siyasaya aid sebebler dolayısile mevkiini terketmektedir. Bu nazır, hükumetin «sefalette bulu Atinada çıkan Proiya gazetesinden: Türkiye, Boğazların tahkimi meselesini tekrar ortaya attı. Fransız Hariciye Nazın M. Flandenle Türkiye Hariciye NaVon Ribbentrop husar zdbıtı kıyafetınde zın Tevfik Rüştü Arasın Paristeki gö nan mıntakalar» a karşı takib ettiği siya rüşmelerinde bu meselenin mevzuu bah seti tasvib etmiyordu. solduğu anlasılmaktadır. Türkiye, Aİ Cevab, Fransa ve Belçikaya da (Arkan 9 uncu sahifede) bildirildi Almanyanın cevabı bugün öğleden sonra îngiliz Hariciye Nezareti tarafından Lokarno Paktını imza eden Fransız, Belçika ve İtalyan hükumetlerine bildirilmiştir. Amerika müteessir! İran hakkındaki neşriyat durdurulamamış! Von Ribbentropun gazetedlere söylevi