13 Aralık 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

CUMHURÎYET 13 Birincikânun 1935 "Zonguldak havzası Cumhuriyetin eseridir,, Sömikok fabrikasının açılış resmi çok heyecanlı oldu. ? sözleri bize yeni yeni müideler ver' " Musiki anketimiz Futbol heyetinden bir dilek îstanbul Futbol Heyeti resmî lik ve şild müsabakalannda kulüblere ve ga zetelere verilmek üzere daimî serbest duhuliye kartlan bashrmıştı. Maçlann nihayetine kadar kullanıla cak olan bu davetiyeler stadlara girerken alınmakta ve mıntaka mümessilleri tara fından toplanarak gene kulüblere ve gazetelere verilmektedir. Çok defa şunun bunun üzerinde kalan ve bazı defa da mıntaka mümessilleri tarafından vaktile iade edilmiyen bu davetiyeleri vaktinde almak mümkün olmamaktadır. Geçen senelerde her hafta için ayn davetiyeler verilir, bu suretle herhangı bir kanşıklığa meydan bırakılmazdı. Ayni usulün yeniden ihdası çok muvafık o lacaktır. Aksi takdirde lik maçlannm yansına gelmeden mevcud davetiyeler tamâmile ortadan kalkmış olacakhr. Îstanbul Futbol Heyetinin bu işe bir çare bulmasını temenni ederiz. Yusuf Ziyaya göre Musiki aletleri ve notalardan da resim almamak lâzımdır. Konservatuar büyük san'atkârlar için resmî bir teşebbüste bulunacaktır Konservatuar Müdürü Yusuf Ziya beni Konservahıardaki Müdiriyet oda sına kabul etti. Üstad Yahya Kemaün orada olduğunu görünce mülâkatı uzatarak Konservatuar Müdürünü şairimizin büyük bir zevk veren muhaveresinden uzun müddet mahrum etmemek için lâk'.rdıya hemen başladım ve ilk sualimi şöyle sordum: Cumhuriyet gazetesi bir müddet tenberi musiki meselesi etrafında neşriyat yapıyor. Bizim yazılanmızı ve musikisi naslanmızın anketimize verdikleri cevablan bilmem takib ettiniz mi?.. Elbet te... Ben öyle tahmin ettiğim için size evvelâ bu neşriyat hakkında ne düşündüğünüzü sormak istiyordum. Bu neşriyah hepimiz de büyük bir alâka ile takib ediyoruz. Bu hareket musiki âlemine karşı matbuahn gösterdiği ilk âkadır. Bütün san'atkârlar bunu takdir etmekte ve Cumhuriyete karşı büyük bir sevgi duymaktadırlar. Gazetenizin ncktai nazan doğrudur. Memleketimize büyük müzisyenlerin gelmesine mâni olan vergilerin kaldınlması lâzımdır. Çünkü bizim memleketimiz garb musikisine yeni alısıyor. Bunun için halkımıza beynelmilel büyük müzisyenleri dinletmek onlara musiki sevgisini aşılamaktır. Bu hem halkın musiki terbiyesi, hem musiki müntesiblerinin daima musiki havası içinde yaşamalan, hem de talebelerin yetişmesi icin el zemdir. Bilhassa talebeler böyle beynelmilel şöhreti haiz musikişinaslann kon serlerini dinlemeğe, yetişebilmek için muhtacdırlar. Çünkü memlekette iyi musikiye karşı olan sevgi ve anlayıs günden güne ziyadeleşmektedir. Bunu Konser vatuar talebelerimizin her sene artmasile Konservatuar konserini dinlemeğe jçelen insanlann en fazla halk tabakasından oIuşu ne güzel ispat ediyor. Eskiden konserleri güzide bir smıf gelir dinlerdi. Bueün ise halk «nîzide olmustur. Konserva tuar, halkta doğan bu sevgi ve anlayi|i beslemek için elinden gelen herşeyi ya pıyor. Meselâ konser biletlerine fevkalâde ucuz fiatler koyduk. Eğer yerimiz olsa ve kiralanmış bir salonda konser vermek mecburiyetinde bulunmasak konserlerimizi şüphesiz daha sıklaştıracağıı. Yalnız birsey var ki gazeteniz yalnız ecnebi san'atkârlan hududlanmızdan içerî girmekten ürküten vergilerden bahsedi yor. Alâh musikiyeden alman gümrük resmine dair bir söz yok. Onlara lüks eşya tarifesi tatbik ediliyor. Musiki alâhnı, alâh dersiye olarak kabul etmek lâzım dır. Notalardan da gümrük alınıyor... Ya size Konservatuann kazanc vergisi verdığini söylersem buna ne dersiniz?.. Evet kütübhanemizden, kütübhanemiz * deki kitablardan bile vergi veriyoruz. Bütün musikisinaslanmızın ve siz Konservatuar Müdürümüzün bu mesele etrafındaki fikirlerinizi dinledikten sonra bana şu kanaat geldi ki, ecnebi san'atkârlann memleketimize gelmesi ve onlari dinlememiz musiki terbiyesi vermek ve musiki inkılâbını basannak istiyorsak bir zarurettir. Ve Konservatuar profesorlerinin kanaati de, Konservahıar talebeleri nin tahsili eğer sık sık iyi musikisjnaslari dinlemeğe fırsat bulamazlarsa yarım ka lacağı merkezindedir. En salâhiyettar bir musiki teşekkülü olan Konservatuar lâ • zım gelen makamat nezdinde resmen teşebbüsatta bulunmuyor mu?.. Bulunmı ' yacak mı?.. Biz bu hususta, zaman zaman lâzım gelen makamata müracaat ederek bunu anlatmağa uğrashk. Hatta bir kere Kültür Bakanınm da hazır bulundugu bir içtimada bu mesele eörüsülmüstür. Sa • hibi salâhiyet muhtelif şahsiyetlerle yaphğım temaslar ise bize bu kanun maddesinde bazı tadilât yapılacağı zannını v«riyor. Maamafih biz bugünlerde yeniden resmî bir te'>ebbüste bulunacacız. 14/12/935 cumarteri günii icra edilecek maçlar Fener sladı: Alan gözcüsü: Talât özışık. Süleymaniye Eyüb B takımlan saat 13,30 hakem: Bahaeddin Uluöz Fenerbahçe Vefa B takımlan saat 15 hakem: Halid Özbaykal Şeref stadı: Alan gözcüsü: Samim Talu: Beşikta; Hilâl B takımlan saat 13,30 hakem: Kemal Halirn Beykoz Istanbulspor B takımlan saat 15 hakem: Samim Talu Taksim stadı: Alan gözcüsü: Şazi Tezcan. Güneş Topkapı B takımlan saat 13,30 hakem: Şazi Tezcan Galatasaray Anadolu B takımlan 3aat 15 hakem: Şazi Tezcan Bu hafta yapılacak maçlar Sömikok fabrikan önünd€ biriksn birderce halk îktısadyekUinin Zonguldak 10 (Sureti mahsusada gönderdiğimiz arkadaşımızdan) Cumhuriyet idaresinin, memlcketin sayüı ik tısad meselelerinden olan kömür işine verdiği ehemmiyet ve gösterdiği alâka nın tesir ve neticelerini burada elle ru tulur bir halde görmek kabil oluyor. Geçen sene ağustosunda, Başbakan îsmet înönünün Türk Antrasiti fabrikasının temelatma törenini yapmak üzere havzayı ziyaretlerinde gördüğümüz Zonguldakla bugün gördüğümüz Zon guldak arasmda bariz farklar var. Şehir, gün geçtikçe tekâmül ediyor. Hergün yeni bir binanm temeli atıhyor. Yeni Belediye binası bunlardan biri... Madenlere giden yollann bir kısmı lyapılmış, diğer kısımlan yapılmak üze ıre... Şehrin dışında madenlere yakın tnmtakalarda amele mahalleleri tesis e diliyor. Mekteb ve diğer kültür müessetktısad Vekili açtf selerinin miktan artıyor. ki dilinde bütün Zonguldaklılann sesini Alâkadarlar, maden amelesinin hayat duyduk. Bu güzel soylevin bazı parçaşartlannı ıslah için çok mühim tedbirler lannı aynen aşağıya yazıyorum: almaktadırlar. Bilhassa îş Bankası teş <"< ...» îhtilâl çocuklan, savaş dolal' kilâtının önayak olduğu teşebbüslere göre mevcudlara ilâveten daha birçok raodera amele pansiyonlan yapılmak üzeredir. Bunlar bütün istirahat esbabını haizdir. İkhsad savaşımızm bellibaşlı şeflerinden olan İkhsad Vekilimiz Zongnldağa giderken, kömür havzasına «aid ilk hatı ralannı anlatıyordu. Bir aralık dedi ki: « Havzaya ilk gittiğimiz sıralarda kendimize aid madenlere gidebilmek için yabancı bir sosyetenin arazisinden geç mek ve bu araziden geçmek için de kendılerinden müsaade almak icab ediyor du. Bu müsaade verilmediği için kendi toprağımızda kendi madenlerimize gi debilmek imkânmdan mahrum kalarak olduğumuz yerde kaldığımız vakidi.» Vekil bu sözleri söylerken çok hassastı. Dün, sayin Vekili ilk Türk Antrasiti fabrikasını açarken de mahiyeti büsbü tün başka bir hassasiyet içinde gördüm. O, açılma töreni yapılan fabrikanın devasa manzarası karşısmda, olgun eserinin b'nünde durmuş mutmain bir adam heyethi.~~ad Vekili canı içindeydi. Törende binlerce yurddaşı tek bir e lektrik mevcesi halinde heyecanla dol duran jestlerden biri de Zonguldaklılaı namma konuşan Parti başkanı Mithat Altıokun konuşması oldu. Mithat çok s' " ". ı^söyledi. O kadar saraimî söyledi söylevini dinliyor 15/12/935 pazar günü icra edilecek maçlar Fener sladı: Alan gözcüsü: Saim Turgud. Doğanspor Ortaköy A takımlan saat 1 1 hakem: 1. M. Apak Süleymaniye Eyüb A takımlan saat 12,45 hakem: Suphi Batur. Yan hakemleri: Samim Talu, Namık Fenerbahçe Vefa A takımlan saat 14,30 hakem: Halid Ezgü. Yan hakemleri: Feridun Kılıc, Halid özbaykal Şeref stadı: Alan gözcüsü: Şazi Tezcan A. Hisar Sümer A takımlan saat 11 hakem: Şazi Tezcan Istanbulspor Beykoz A takımlan saat 12,45 hakem: A. A. Göğdün. Yan hakemleri: Mehmed Ali, Mehmed Beşiktaş Hilâl A takımlan saat 14,30 hakem: S. Salâhaddin. Yan ha kemleri: Talât Delidağ, Sedad Galib Taksim stadı: Alan gözcüsü: Sadi Karsan Karagümrük Halic A takımlan sa at: 11 hakem Kemal Halim Güneş Topkapı A takımlan saat 12,45 hakem: Sadi Karsan. Yan ha kemleri: Rıfkı, Talât Özışık Galatasaray Anadolu A takımlan saat 14,30 hakem Sabih. Yan hakemleri: Ekrem Ersoy, Bahaeddin Uluöz Futbol hakemlerimizin 16/12/1935 pazartesi günü saat 18 de bölge merke zinde bulunmalan önemle tebliğ olunur. SUAD DERVIS Elma davası nihayet halledildi! î§ pirinç tanesine Yasin yazma4 ğa benzeyince! Almanyaya ihrac edilecek elmalann Hal idaresile çıkan anlaşamamazlık yüzünden düştüğü garib vaziyeti dün vazmı?hk. Evvelki akşam geç vakit havanm bozması üzerine elmalar motörlerde durdukça büyük zarara gireceğini anhyan elmalann sahibi firma Hal idaresinin istediği gibi elmaları kısmen küfe ile Hale çıkartarak muayene ettirmiş ve Hal resmini vermiştir. Bundan sonra Haller Direktörlüğü de elmalann Ralli iskelesine çıkanlmasına müsaade etmiştir. Elmalann dün bu iskeleye çıkanlmasına baş, lanmışhr. Yumurta fiatleri son günlerde fiatle • * rinden sandık başma bir lira kaybetmif tir. Buna sebeb Filistine ihrac edilecek' yumurtaların bir yanlışlık yüzünden ihrac edilemiyerek piyasaya çıkarılmakmecburiyetinde kalınmasıdır. Filistine gidecek yumurtaların üzerine arabca, ibra« nice ve ingilizce «Export» kelimesinin ya« zılması lâzımdır. Tacirler bunun orada da yazılabileceği kanaatile yurnuıtalan sandıklamışlardır. Fakat yumurtalann bu şekilde çıkmasına müsaade edilmemiştir. Son günlerde muvaredat azaldığmJan Alman kontenjanından da istifade edilememektedir. nutkunu söyTUyor yeceğimiz bu yurd için bir eîeKtri". vetile sakladık. Dün, kömür ocaklanmız için maden J >reklerini, dün kendi vapurlarımız, ken•ii şimendıferlerimiz, kendi fabrikaları mız için maden kömürünü bile Avrupadan taşıyorduk. Bugün, direklerimizi, kerestelerimizi kendi oramanlanmız, kendi fabrikaları mız ve bütün endüstri müesseselerimizin kömürlerini kendi maden havzamız ve riyor. Endüstri devrimimizde ileri bir yeri olan maden havzamız Cumhuriyetin ese L Cumhuriyet Almanağı çıktı .1 ridir. Cumhuriyetten önce, Zonguldak ma den havzasının üstünde esen müstemleke havasının acı ve boğucu zehrini, her an yücelen Türk müesseseleri dindirmiştir. Sevincimiz sonsuzdur. Toprağımızın içi, damarlarımızın içindeki kan gibi, yalnız bizimdir.» İkhsad Vekilimiz söyle\ini irticalen söyledi. Celâl Bayann bize anlattığı hakikat şudur: Kömür endüstrisi kurulmak üzeredir. İlk adımlar muvaffakiyetle atılmıştır. İlk iş, Türk kömürünün, her Türk evine çok ucu7. bir maliyetle girmesini temin ola caktır. Bunun için kömür istihsalinin arhnlması noktasma çok ehemmiyet verilmektedir. On iki sene evvel azamî istih salâtı 500 bin ton olan Zonguldak havzasmın şimdi yıllık istıhsalâtı (2) milyon tonu bulmuştur. Adliyeye verilecek sahcılar Tayin edilen miktardan fazlaya madenkömürü satan bazı müesseseler hakkında belediyece zabıt varakası tutula rak vilâyete gönderilmiştir. Vilâyet, bunların doğrudan doğruya adliyeye verilerek muhakemelerinin yapılmasinı istemiştir. nümuneltk gb'z gezdirirken Bir düzeltme lannın tozunu baca kurumile değiştirdiler. ilk ihtilâl günündenberi yüzümüzün kanlı terini Türk tabiatini baştanbaşa yenecek buharla yıkadık. Ateş boyundaki hızımızı bütün derinlıklerine kadar ''; Celâl Bayocr fabrikada kSmur nümunelerini tetkik ediyor Dünkü sayımızın altıncı sahifesînde Izmirden gönderilen iki havadisin re^imleri tam baskı esnasında yanlışlıkla de ğiştirilmiş ve katil Salihin fotoğrafınm altına îzmir Ziraat Başmüdürü Zühdü diye yazılmıştır. Bu yanlışlığı düzeltir ve Muhterem Vekil, ulusal endüstrimizle özür dileriz. Türk halkının içtimaî ve medenî seviyesini çok yakmdan alâkadar görmektedir. Kızılay balosu Bunda çok hakhdır. Hepimiz, ham madKızılay Beyoğlu kolu tarafından 21 deci kalmak tezinin iflâsmdan sonra birincikânun cumartesi akşamı Pera Türk yurdunda da eksiksiz bir medeni palas salonlannda verilecek balonun yetin, ulusal bir endüstrinin temellerine geçen senelerden daha güzel olması idayanacağına inanıyoruz. Ihsan Arif çin tertib heyeti son derece çalışmak tadır. Baloya iştirakle memleketimizde hayırlı işler yapan Kızılay cemiyetine Piyasaya kok çıkanhyor yardım edilmesi yüksek duygulu hal kımızdan beklenilmektedir. Kok buhranına karşı ihtiyacı karşıla mak üzere kok ithalâtı müsaadesi almış Güzel bir buluş ölan Ankara memurlar kooperatifi ÎstanRoma sefareti sabık ataçemiliteri mübul ihtiyacı için Türkiş tarafından Al manyaya ısmarlanan koklar gelinciye tekaid mıralay Faik Arif kapah yer kadar elindeki koku kısmen piyasaya çı lerde havayı temizlemek için Sapenin ismmde bir esans bulmuştur. Bu mahkarmıştır. Bu koklar 23,5 liradan satıllulün 20 gramı bir litre suya karıştırıl maktadır. Gelecek Alman koklan da ay maktadır. Çam esasile hazırlanan bu ni fiatten sahlacağı için halk bu koktan su kokusunu 3 saat muhafaza etmek ihtiyacını gidermekle birşey ziyan etme tedir. Güzel rayıhası vardır ve ferah miş olacakhr. hk vermektedir. Ansiklopedisiz bir nasıl kütübhane almanaksız bir ev kabili tasavvur kütübhane sayılmazsa de öylece değildir 1936 Cumhuriyet Almanağı Avrupadaki mümasillerile pervasızca boy ölçüşebilecek mükemmeliyette çıkmıştır. 400 sahife, birçok renkli tablo ve hartalar, çok güzel bir kapak, f aydalı, merakh yazılar, her türlü malumat, hulâsa bütün bir sene işuıize yanyacak bir kitab 1936 Cumhuriyet Almanağı Bize pahabya mal olmuş ve mahdud miktarda basılmıştır. Sonra bulamamanız ihtimali vardır. almak için acele ediniz.