14 Aralık 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

2 n«i sahifede: Siyasî icmal Mısırlılar hürrıyete kavuştu Bugün: 6 ncı sahifede: Bursa Dağcılık kulübünün kış bayramı, «İngiltere ya Akdemzde havalara hâkim olmalı, yahud buradan gitmeli!» 7 nci sahüede: Çocuk sahifesi umhuriyet l S3]fl! 4162 .10 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusn: îstanbul, No 246 İSTANBUL CAĞALOĞLU C(IFn3Iİ6Sİ 1 4 t)İrillCİkâlllin 1 9 3 5 ™^* Zecıi tedbfıier alan devletlerln rOyası. İtalyaiı karikatürü Milletler Cemiyeti Yeniden büyük Bir imtihan önünde anş için çalışüması hesabın lngiltere ile Fransaya salâhi yet verilmek istenildiği zaman JPolonya murahhası buna şiddetle itiraz ederek kendi memleketinin bu meseled kimseye vekâlet veremiyeceğini ileri sürmiiştü. O zaman bu salâhiyetin yalnız îhzarî çalışmalara münhasır olduğu, yok$a esas ve nihaî karann gene Cemiyetçe yerileceği söylenerek bu itirazla benzeri endişeler yatıştırılabilmişti. ttalyan Habeş anlaşmazlığınl halledebilmek için Pariste ahiren Samuel Hor Laval ko mışmalannm vardığı anlaşma Polonya murahhasının haklı olduğunu, Cemiyete aid haklan vekâlet yolıle başkalanna ver menin sırasına göre büyük te olabilecek mahzurlan bulunduğunu ispat etmiştir. Son banş tekliflerile Gemiyetin böyle zor bir durumla karşılaşmağa doğru gıttiği görülüyor. Vaziyetin en fena tarafı şu elur: lngiltere ile Fransa Cemiyetten almış olduklan salâhiyete dayanarak ve levki iptidaî mahiyette olsun, sulhu te min edebileceği zannında bulunduklan bazı esaslan d o ğ r u d a n d o ğ r u y a ik hıuharib tarafa tebliğ etmişler ve bunu Milletler Cemiyetine de tevdi etmişler Paris sulh tekliflerinin iflâsı! Habeşistan Cenevreye bir nota vererek Milletler Cemiyeti heyeti umumiyesinin içtimamı istedi, birçok devletler de bu talebe iştirak ettiler Ingiliz gazeteleri «Lavalin teşebbüsü akim kalmıştır. Ingiliz kabinesi biraz geç olmakla beraber hatasmı anladı, Hükumet Partisi saylavları bile Dış Bakanmın çekilmesini istiyor» diyorlar Cenevre 13 (Özel) 18 ler ko mitesi bugün öğleden sonra toplanmıştır. Ingiliz delegesi Eden banş işinde Ingilterenin siyasasını tekrar anlatarak, Paris anlaşması hakkında yeni izahat vermiştir. Meksika ve îsveç delegeleri Ingiliz Fransız banş plânını şiddetle tenkid ederek petrol ambargosunun derhal tatbi kını istemişlerdir. Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşrıyat Şirketl 24299 24290 Altıncı Ulusal Ekonomi ve Arttvma Haftastnı Basbakan tsmet Inönünün önemli bir söylevte dün Ankarada açtığını yazmıştık. Ankara muhabirimizin gönderdiği yukarıki resimler, Başbakammızı, söylevini verirken ve Basbakanın nutka dinlenirken göstermektedir. ııııııııııııııınıııııııııııııııııııı ıııınııı ıımııııııııımıı ııııınlllııılllıııiııııiMııııtıılııııılıııııııııııııııııııııllıııııııııııııılllıılllıııılııııııı Dünldi Kamutay içtimaında Milletler Cemiyeti konseyinin toplantısı da suya düştü Cenevre 13 (Özel) Bugün Habeş hükumeti tarafından Uluslar Kuru muna bir nota verilmiştir. Bu notada îngiliz Fransız sulh plânı reddedildikten sonra deniliyor ki: « Uluslar Kurumu îtalyanm mütearnz olduğunu kabul ve tasdik ederek zecrî tedbirlerin tatbikına başladığı halde şimdi birdenbire Uluslar Kurumuna üye olan ve taarruza uğnyan memleketimize diyor ki: 1Ulusal topraklanmn yarısını sapa saldıran devlete ver. 2 Geride ka lan topraklannı da kontrol maskesi al hnda gene mütearnz olduğunu kabul ettisimiz tr» taerh devlete ver! Uluslar Kurumu na üye bir memle ket sıfatile bu tek Îifleri kabul edemi yeceğimizi bildiri riz. Biz kabul et sek bile Uluslar Ku Ingiliz gazetelerirumunun diğer nin istıfasını iste yelerinin bunları red dikleri Dış Ba edecekleri muhak kant Sir Samuel Hoare kaktır. Uluslar Kurumu üyelerinden bulunan ve taarruza uğradığı resmen sabit olan bir devlete yapılan teklıflerin Uluslar Kurumu paktma uygun olup olmadığı Habeşistanın notası Uç idam mahkumunun cezaları dün tasdik edildi Birçok lâyihalarla beraber Ankaranın içme suyu hakkındaki lâyiha da görüşüldü Ankara 13 (Telefonla) Kamuta Başvekâlet tezkereleri okundu ve tasdik yın bugünkü toplanbsında Amasyanın bir edildi. köyünden Ali Osman oğlu Süleyman, Muhadrlere ve muhtac çiftçilere da İtalyada zecrî tedbirlere karşı olan hareket devam etmektedir. Resmimiz İtal Mehmed oğlu Nun ve Halil Ibrahunin ğıblacak tohumluk ve yemeklik miktan t yan piskoposlarından birini Musolininin önünde zecrî tedbirler aleyhinde bir ölüm cezalarına çarpılmalan hakkında (Arktut 8 üncü sahifede) nuttıJc söyliyerek alttn haçını hükum ete hediye ederken gb'stermektedir tfir. Teklif olunan esaslan iki taraftan biri Eabul etmezse ne olacak? Hele bu defa kabul etmiyen taraf mütearnz olmaz da (arruza uğramış bulunan olursa?.. 1 Ondan başka bu teklifleri binnefis Cefaiyetin naşıl karşılıyacağı da henüz bell cleğildir. Oyle ki iş içinde iş çıkarmamn en son ve en parlak misali bu olmuştur İdenilse yanlış olmaz. ' Vaktile gerek Paris, gerek Cenevre İekliflerini Habeşistan kabul etmiş, faka1 îtalya reddeylemişri. O zaman bundan Hoîr i îtalya fazla olarak Cemiyete kaf a t u t T t . c* «ıv 'n • ^iırcü Habe$istan » t,any jajımınd Kcnüı uiKesrrfflen feda Tekliflerin metni dün Romada neşredildi Roma 13 (Özel) Akşam gazete leri evvelki gün Ingiliz ve Fransız elçi leri tarafından Musolıniye bildirilen banş plânınm metnini neşretmektedirler. Bu metne göre, Ingiliz ve Fransız hükumetleri ikinciteşrinin ikisinde Uluslar Kurumu tarafından kendılerine verilen ödevi yerine getırmek için İtalyan Habeş anlaşmazlığım neticelendirecek banş ko nuşmalarına esas teşkil etmek üzere şunlan teklif etmiştir: 1 Toprak mübadelesî. Bu sahada lngiltere ve Fransa İtalya ile Habeş hükumetine şu tavsiyelerde bulunmaktadır lar: A Tigrede îtalya lehine arazi fe dakârlıklarmda bulunmak. Bu fedakârlık şarkî Tigreye aid olacak ve hudud Makallenin cenubunda bulunan Geva şehrinden başhayarak Aksum ile Adua arasından geçecektir. Aksum Habeşistana, Adua da Îtalyaya aid olacaktır. B Eritre ile Danakil arasında yeni bir hudud çizılecek ve şarkî Tigrede Geva nehri mmtakasından ilerileyen çizgi Assab limanma kadar uzatılacakhr. Bu rada denizde Habeşistana bir mahrec verilecektir. C Somalî ile Ogaden aTasında da yeni bir hudud çizilecektir. Yeni hudud Gorrahainin yamndan geçerek Kenyu hududuna dayanacaktır. D Habeşistana denizde verilecek Ermeni ve Musevî vatandaşların infiali kârlıklar teklif edılmekte olmasmı kabul etmezse bu defa da Habeşistan mı Ce miyete karşı asi sayılacak? Habeşistamn bol keseden kendi top taklannı başkasına ihsan eden son tek îifleri kab jl etmesi cidden zor ve dene bilir ki adeta muhaldir. Küre üzerinde ana vatan topraklannı gönül nzasile başkasına peşkeş çekebilecek tek millet bu lunamaz. Bu durum îtalyanın ekmeğine ^ağ süren bir durumdur, eğer Duçe on Han istifade etmeği bilirse, ki bileceğine ide şÜDİıe yoktur sanınz. Fılhakika îtalyaya göre son teklifleı kabul etmek, Avrupayı, hiç olmazsa Ingiltere ile Fransayı bir nevi felce uğra tan bir politika manevrası teşkil edebilir. 18 ler komitesi son tekliflerin neticesine întizaren petrol ambargosunu tehir etmiştir. Bu tehir şimdiye kadar tatbik halind bulunan zecrî tedbirleri de zayıflığa uğ ratan yeni bir durumun başlangıcıdır. î talyanın vaziyete son darbeyi indirmek |çin kendisine yapılan teklifleri kabul etptıesi kâfidir. Alt tarafı malum: Bu teklifleri Habeşistan kabul etmiyefcek ve böylelikle bundan sonra harbin iîevamından Habeşistan mes'ul olacak br. O halde petro] ambargosu ebediyen tehir edilmiş kalır, ve hatta öbür zecrî tedbirlerin devamı bile şüpheye düşer. Eğer bu teklifler Italyayı menun etmiyor6a böyle yapmaktan İtalyanın görebileceği hiçbir zarar yoktur. Çünkü bu teklif leri Habeşistan kabul etmiyeceği için harb sürüp gidecek, ortada değişmiş hiç bir şey olmıyacaktır. Milletler Cemiyetilıi kepaze etmek için Musolininin bu fır sattan nasıl ve nekadar istifade edebile peği merakla görülecek birşeydir. Hakikaten Milletler Cemiyeti Ingiltete ile Fransaya vermiş olduğu salâhiyet yüzünden ve bu salâhiyete dayanılarak son tekliflerden dolayı içinden zor çıkı !rr bir kepazelikle karşılaşmak üzere bulunuyor. Teklifleri Îtalya kabul ve H a beşistan reddettiği takdirde Cemiyet guya o kadar itina il« eline almış olduğu bu meselede sadece felce uğnyacaktır. Çemiyet felce uğrar mı, teklifler üzerin Ermeni Cismanî Meclisi «Musa Dağından Ivırk Gün» filmi münasebetile bugün bir toplantı yapıyor, Müseviler de mücadeleye karar verdiler Evvelki günkü sayımızda «Musada ğında Kırk Gün..» fılmine aid neşrettiği miz haber neticesi bu meselenin yeniden ortaya çıkması îstanbul Ermenileri ara sında büyük bir teessür ve bu işin müte şebbislerine karşı derin bir infial uyan dırmıştır. Bugün saat onda toplanacak olan Ermeni Cismanî meclisinde bu ışin konuşulacağı tahmin olunmaktadır. Bu hayırlı faaliyeti memnuniyetle karşıladığımızı söylemeğe hacet bile yoktur. Diğer taraftan (Musadağında Kırk Gün) eserini yazan Franz \Verfelin bir Musevi muharrir olarak tanınması mem leketimizdeki Musevileri de müteessir etmiştir. Bunlar Franz Werfelin Musevi olmadığını kuvvetle zannetmelerine rağ men her ne olursa olsun böyle bir yazıcı *Musa dağtnda 40 gün* adlı namus* nın vatammız aleyhindeki hareketlerine suzca eseri yazan Franz Werfel (Arkası 8 inci sahifede) (Arkatt 8 inci sahifede) Deniz Konferansında Devlet turizm işini eline alıyor işler yolunda gitmiyor 60 maddelik bir kanun Japonların teklifleri bu devlete karşı bir nevi müşterek cephe vücude gelmesine sebeb oldu projesi hazırlandı Dünyanm en modern turist teşkilâtı bizde kurulacak Ankara 13 (Telefonla) Turizm işlerini devlet bakımından tetkik ve fornıüle eden 60 maddelik bir kanun pro jesi hazırlanmışür. Bu proje hazırlanırken garb memle ketlerinin turist teşekküllerine aid esas nizamnamelerle bu teşekküllerin kuru luş şekilleri, çalışma sıstemleri ve alınan neticeleri gösteren raporlar getirilmiş ve uzun boylu tetkiklerden sonra yurdumuzun ekonomik, kültürel ve sosyal vaziye (Arkası 3 üncü sahifede) ıınııınıı serserisi Halka eziyet etmenin manası yoktur! Ihtiyaca kâfi araba işletmedikçe yirmi sekiz kişiden fazla yolcu almamayı emretmek halka, beyhude yere, eziyet etmek demektir "" ıtlılııuıııııııı ıııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııuıııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııılııııııııtıııııınıııınıı» (Arkası S inci sahifede) Deniz konferann toplantılarından bir intıba (Muhtelif devletlerin murahhas heyetleri ayrı ayrt gösterilmiştir) Londra 13 (A.A.) Havas ajan ıının aytan, Japon delegasyonunun de niz silâhlan için müşterek azamî bir hâd abul edilmesi suretindeki tezi ile diğer delegasyonlann tezlerini telif etmek hususunda beslenilmekte olan ve dün sabah da mevcud olan ümid, bu delegasyon ann sıra ile Japonlann teklif etmiş ol iuklan prensipe karşı reddetmiş olduk an itirazlar karşısında büsbütün sönmüşiir. / Japonlann evvelki akşam vermiş ol luklan ilk izahat diğer delegasyonları âfi derecede tenvir edememiş, bilâkis apon tekliflerine kar§ı bir nevi «müşterek cephe» vücude gelmesini intaç edecek derecede manalı olmuş ve her delegasyon, muhtelif sebeblerden dolayı bir takım itirazlar ileri sürmüştür. Mısırda durum hâlâ karışık 1923 kanunu esasisînin iadesi coşkunluğa ve yeni hâdiselere sebeb oldu Kahire 13 (A.A.) Temel yasa sının iadeten kurulşunun ilânı büyük bir coşkunluk hâsıl etmiş ve birçok hâdiseleHemen hepsi böyle tıkltm tıklım dolu giden tramvay arabalart re sebebiyet vermiştir. varken nazarî emirler vermek doğru değildir Gece geç vakit dört bin nümayişçi, Son günlerde, tramvaylarda, tatbik halk hemen her durak yerinde, tramvacaddelerde dolaşmışlar, Mısmn tam istiklâlini istemişlerdir. întizamı temine me edilen «arkadan binip önden inme» ta >a binebilmek için gene uzun •uzun bekmur zabıta kuvvetleri halkı zapta mu I'matnamesi yüzünden halkın çektiği e lemeğe mecbur olmuştur ziyet, maalesef dün de devam etmiş. (Arkası 3 inc9 sahifede) (Arkast 8 inci sahifede) YUNUS NAD1 (Arhan 3 üncü sahifede) Japonlar ne diyorlar? Tokyo 13 (A.A.) Yanresmî olarak bildirildiğine göre, deniz silâhlanna müşterek bir had konulması hakkındaki Japon teklifleri yalnız Japonya, Ingiltere ve Amerika içindir. Çünkü bu işle alâkadar olan devletler ancak bunlardıtMaamafıh Japonya Fransa ile İtalyanın da buna iştirak etmesine itiraz etmiye cektir. Ancak Japonyanın menfaatleri (^Arkası 8 inci sahifede) Musiki anketîmiz bittikten sonra... Şarbay Muhiddin Üstündağ görüş ve düşünüşlerini anlatıyor Beşinci sahifemizde okuyunuz!