13 Aralık 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Adımız, andımızdır 13 İLKKÂNUN- 1935 CUMA ŞTYYERLAYE TEYTSEYEETLEERArSTsU Zekâat ve fitrenizi Hava Kurumuna veriniz Heryerde 5 kuruş AAA ; AA Şıvvvvvvv—vvv va zamanda benim iç 4 ON ALTINCI YIL. NO: 5167 Artırma ve y eet gel haf tosı dün başladı Haftayı, İnönü büyük bir nutukla açtı l yrela leket bu sözlerimi işitmelidir: İçerde ve dışarda sat: -BUĞR iştirdiklerimiz kâfi değildir. Her yetiştirdiğimizi iki misline çıkarmak için elbirliğiyle çalışmamız lazımdır.,, mak için yet illi Ekonomi ve Mıî' =l lx;ıll:nka: rinöııü'ııı'iııı dün îl“ılkevinde verdiği bir söylevle a * ü Veki'ller, mebuslar, Vekillikler ileri geletleri, yabancı bıım delege-. leri ve seçkin bir dınleyıc! kılıbı. l.ı &1 daha saat ikide Halkevinin geniş :alonunu doldurmuş, ve İsmet İn;:;ı nü'nün söylevini verme ıuı :l“ on beşten yarım saat önce B a bul: bile ayakta da yer hepsi ardıma kadar açılan İt M İNÖNÜNÜN dünkü nutku & —. Tasarruf ve Yerli mı.ll quzı:;. ni açıyorum. 'Tasarruf ve ).'."h mı:ıme!; tasının başlangıcında — s0Z w_y’ e memleketin ekonomik "vıııye:;ık ç A 4 bir surette mütalaa 4 ay TP in de, hükümet için de iktısadi sahada nıemlekcıte m— vermektir, Her geçen şeneki “f _ye i zi hulâsa ederek gelecekd.sene için yeni ü eni bir hamledir. n A âî:;ğ sene için şimdi anlıyııı:îı;g;1 a- mız verimlerden ve miıalılerden : i önemli ve daha parlak neticeler ve fay: dalar alacağımıza şüphe yoktur. Urünlerı'nu'zı'n vaziyeli ga İ Elimdeki notlardan pııîçı pırçı ıı:e- memleketin ekonomik faaliyetinin mu telif sahalarda ve istil yanı hakkında malümat arze rim, v Bu sene mahsuüllerimiz, & kinden daha az para etmemiş! ne harice çıkardığımız mWn (Sonü 5. inci sayfadâ) KARANADIN MM kametlerdeki cere- tmek iste- geçen sene- tir, Bu se- satış ARDARARA DA î! Wiç,; . Altünctyerli malı ve artırma haftasını açan Başbakan İnönü ve Halkevindeki kalabalıktan bir görünüş önünde ve dış koridorda toplanmış. lardı. ğ İkinci orta okul talebelerinin söy« da söz söylemenin kendisi ve hükü- met için bir imtihan — olacağını,, söyliyen Başbakan, son yıl içinde, Dün xeokle seyrettiğimiz Rüçük paralardan bir sahne lediği İstiklal marşmdan sonra daki- kalarca süren alkışlar arasında İnö - nü söylevine başladı. “ 'Tasarruf haftası başlangıcın » her biri bir rejime ve hükümete şe- ref olabilecek değeri taşıyan ve ger- çekleştirdiği büyük davaları kendi- (Sonu 5., inci sayfada) HAVA TAARRUZUNÂ KARŞI Şehirleide ışık söndürme denemeleri yapılıyor Bütün şehı'rlerı'nıiz. denemeleri yapaca klardı v. HAR NG c T — Habeşistan sulh te MISIR 1923 ANA Petrol ambargosu Habeşleri ambargosumn AMERİKA UZLAŞM kliflerini reddetti YASASINA DÖNÜYOR isi geri bırakıldı ’ ı n reddi karşısı nda İngiltere petrol v gen € istiyecek. A TEKLİF LERİNİ TENKİD EDİYOR. y / Üçüncü sayfamızda Kâzım Özalpın r adyoda verdiği nutuk —— Dördüncü sayfamızda TURİZM DEVİ 'TAYYARE PİYANG LEBT SIYASASI NA GEÇİYOR OSUNDA KAZANAN NUMARALAR hava hücumuna karşı korunmanın il k şartı olan ışık söndürme Hava taarruzlarına karşı pasif müdafaa, diğer müdafaa usulleri gi- bi, ordu çereçvesinde yapılan bir iş değil, ancak kadmıyla, çocuğuyla, ihtiyarıyla bütün halkın müştereken (Sonu 5. inci sayfada) Gece hücumu Ulus ,, un KASAARAKAARAARAARARRAARARARARAN Va dil yazıları KRARARARARARARAREARKARAAAKİRARRRRETERKARÜRKARANA GÜNEŞ-DİL Teorisi Üzerine Notlar TI (Vi * 0) Eki Meselesi (Dünkü yazımızda vokalle biter gibi görünen Türk sözlerinin sonunda düşmüş bir (ğ) bulunduğunu izah etmiş ve bunu göstermek - için aldığımız örneklerden “ala” ve “ata” kelime- lerinin analizini yaparak, öteki örnekleri bu yazıya - bırak- miş idik. Bugün de alt tarafını yazıyoruz:| HI. ABA Aba: baba, büyük baba, hayret ve taaccüp nidası, büyük kardeş, amca, ceddi âlâ, anne, (Rad. I. bütün Türk lehçelerinde) Bu kelimenin Sagaycada “agaa” (Rad.I. 20), Teleüt ve Kızılcada (abay” Rad. 1, 621) olduğunu görüyoruz, ki “abaa” nın son “a”- sı ve “abay” m son “y” sı g” te- badülündan başka bir şey değil- dir. “Abak” kelimesi Kırım Lehçe- sinde put, sanem demektir (Rad- loff, I, 621) Kırgızlardan Uysun kabilesi kendi ceddi —âlâsına “Abak” adını verir. (1) “Vay babam!” yerine bütün Türklerde “Abak!” kelimesi taac cüp ve nida edatı olarak da söy- lenir. Bu da gösteriyor ki “aba” nın eski şekli “abağ” dır. Mançu dilinde bu kelime “abk>” s-'Tinde daha eski manasını munafaza et- miştir: “abka” — gök, tanrı, gün, hava (2). ı IV, DEDE Uygurcadaki “tedik” (— akıllı, nükteperdaz), Lebed ve Şor lehçe- lerindeki “tediğ” (— akıllı, hekim) kelimeleriyle karşılaştırınız. (Rad- HI, 1095), (1) Aristov, Zamitki, 81; Pota- nin OSZM, IV, 16. Aynı eserde bu kelime mogolca “ubuk” (ayı totem, ceddi âlâ) kelimesiyle mu- kayese edilmiştir (s. 6659). (21 Zaharot, Mançu Lügaü, S. 24: V. ANA Kırgız, Kazan lehçelerinde “anay” şekli (y — g) vardır (Rad- loff, I, 277). Bu kelimenin “ene”, “ine” şeklinde telâffuzu da vardır, Buna göre “eğdiş edilmiş” mamna- sına gelen “enek”, dişi sığır ma- nasma gelen “inek”, Yakutçada “anah” (h —k,g, ğ) semantik itibariyle birbirine bağlı kelime- lerdir, VE. AĞA Kırımcadaki “akay”, Kazan va Teleüt lehçelerindeki “ağay” (y — ğ), Yakut kadınlarının kocası- na hitaben kullandıkları “ağay” (Pekarski, 15) kelimelerinde (v. 4 8) ekinin “g” si “y” olduğu gö- rülüyor. VIL AYA Aya (el ayası, kef): Bu kelime bütün Türk lehçelerinde müşte- rektir ve hiç birinde sonunda “g” bulunduğuna tesadüf — edilmiyor. Bu kelimede de şüphesiz “g” var- dı. Bunu bize “ayak - ayağ” keli- meleri gösteriyor. Pek eski zaman- da el ve ayak tek bir kelime ile ifade edilmiştir. “Kol”, “kar", “el” gibi sözler meydana geldik- ten sonra “ayak” yahut “adak” bügünkü manaya tahsis edilmistir, “Ğ” nin düşmesiyle meydana ğe. len “aya” kelimesi de avüç içini (yani eski - ön ayakların mühin bir yerini) ifadeye hasredilmiştir. - Sayfayı çeviriniz «